De balans tussen werk en privé

PUURMedewerkersmagazine van Eneco

nr. 6, december 2011

Samenwerken voor de biovergister

Leren luisteren naar klanten

Intern switchen: kansen zien – en grijpen!

De werkdag van onze adviseur Public Affairs

NIEUWE RUBRIEK: SAMEN STERKInformatiespecialist Ben van der Eijk en Business Controller Maurice Mulder ontdekten een gedeelde passie: hardlopen!

Demonstranten op het overvolle Tahrirplein in Egypte, een aardbeving en tsunami in Japan, verwoeste kernreactoren, en de dood van Bin Laden et cetera. Het wereldnieuws lijkt ver van ons bed, maar heeft veel invloed op ons dagelijks leven. Al was het maar omdat de energieprijs hierdoor verandert.

2 THEMA

3De Arabische lente begon eind december 2010 en waar en wanneer die eindigt, weet niemand.

Christiaan van Eekhout (41) pendelt als Adviseur Public Affairs regelmatig tussen het Eneco-kantoor in Rotterdam en het Binnenhof in Den Haag. Zijn missie: politici achter onze duurzame visie krijgen.

OOK ENECO

Een dag met Christiaan‘Als ik op verjaardagsfeestjes moet uitleggen wat ik doe, zeg ik altijd: ik heb twee missies. Het naar buiten brengen van Eneco-standpunten en aan de andere kant opvat tingen uit de politiek naar binnen halen. Deze twee werelden moeten bij elkaar worden gebracht. We kunnen wel roepen: Eneco vindt dit, Eneco vindt dat, maar als de politiek totaal iets totaal anders zegt, hebben we een probleem. We nodigen ook regelmatig politici en beleidsmakers uit. Bij-voorbeeld voor een bezoek aan één van onze windparken.’

‘Eén keer per week heb ik een conference call met een aantal Nederlandse bedrijven. Niet per se uit de energiesector, maar het zijn wel partners met dezelfde belangen. Samen voeren we overleg over politieke standpunten. Door samen een visie naar buiten te brengen, staan we sterker in Den Haag. Dit doen we trouwens ook op Europees niveau in Brussel. Samen met onder andere een Deens, Schots en Italiaans energiebedrijf.’

4

‘Er gaat geen dag voor­bij zonder dat de media schrijven over de energie­sector. Geen straf om alles bij te houden, want ik ben echt een nieuws verslaafde. Ook in het weekend en op vakantie blijf ik overal van op de hoogte. Best erg, ik weet het…’

‘Mijn favoriete sites zijn nu.nl, geenstijl.nl, fd.nl en tweedekamer.nl. Maar ook Twitter is een belangrijke bron, omdat veel politici twitteren. Ik ben een echte lurker: iemand die alleen maar volgt en weinig zelf post. Wel  gebruiken we sinds kort de Eneconieuws­Twitter meer om onze politieke stand punten naar voren te brengen.’

‘Het meeste werk gebeurt gewoon hier op kantoor. Ontwikkelingen volgen, praten met de business en standpunten schrijven. En er is regelmatig over­leg binnen onze afdeling om af te stemmen en nieuwtjes te delen. Het is belangrijk dat de activiteiten van bijvoorbeeld Mediarelaties en PR goed aansluiten bij onze werkzaamheden in Den Haag.’

‘Regelmatig ga ik naar Den Haag om met be­leidsmakers te spreken. Vandaag spreek ik met VVD­kamerlid René Leegte. Binnenkort vindt er een belangrijk debat in de Kamer plaats. Dus nu proberen we alle contactmomenten zo goed mogelijk te benutten. E­mail, telefoon, maar ook face­to­face overleg zoals nu.’

‘Ons laatste succes? Dat we “zelf ­ levering” hoog op de politieke agenda hebben gekregen. Dat houdt bijvoorbeeld in dat bewoners van een wijk samen de energie van een windmolen kunnen afnemen. Er is al een eerste motie in die richting aangenomen. Nu de wetgeving nog.’

De meest invloedrijke man van Nederland is VNO-NCW-voorman Bernard Wientjes. Althans volgens de top 200 van de Volkskrant. De meest invloedrijke vrouw is Kajsa Ollongren, secretaris-generaal van Algemene Zaken en de rechterhand van premier Rutte.

‘Mijn ultieme droom is de over­heid zo ver te krijgen dat er een gelijk speelveld voor duurzame en fossiele energie ontstaat. Dan is subsidie voor duurzame energie niet langer nodig. Dat is een lobby van de lange adem.’

55

SAMEN STERK6

‘ Deze run is een goed begin’

Ben is sinds juni via Doxis Informatie managers gedetacheerd bij Eneco. Hij zet zich in voor de gebruiksvriendelijkheid van SharePoint, het systeem voor kennisdeling. Maurice werkt sinds begin dit jaar volledig voor de businessunit Wind. Hij houdt zich vooral bezig met het verbeteren van interne processen op de afdeling, het ontwikke­len van rapportages en, niet onbelangrijk, de omzet van een steeds groter aantal wind molenparken.

Fanatieke sporters‘Het klikte direct met Maurice, ik kwam er vrij snel achter dat hij ook aan hardlopen doet en dan heb je leuke gespreksstof’, vertelt Ben. ‘Er zijn hier meer fanatieke sporters en zo ontstond het idee om mee te doen met de Olympisch Stadionloop in Amsterdam’, vult Maurice aan. ‘We hebben Eneco T­shirts geregeld en ons met tien man inge­schreven voor de 10 kilometer. Deze run is een goed begin. Wie weet wat er verder nog ontstaat!’

Open en behulpzaam‘Ben was al snel onderdeel van het team. Hij heeft een open houding en een positieve instelling. Veel mensen hebben niet eens in de gaten dat hij gedetacheerd is. We werken op flexibele plekken en het is altijd leuk als hij tegenover me zit’, vertelt Maurice. ‘Niet iedereen was blij met SharePoint, maar hij legt het zo helder uit dat de drem­pel lager wordt.’ Ben: ’Ik werk op projectbasis en krijg allerlei bedrij­

ven van binnen te zien. Als je ergens nieuw bent, is niet iedereen altijd even hartelijk. Maurice stelde zich meteen open op, hij is een bindende factor op de afdeling. We zijn allebei behulpzaam en daardoor trekken we naar elkaar toe.’

Leeftijdsverschil‘Ik weet dat Maurice in Utrecht woont en volgens mij heeft hij geen kinderen.’ Maurice: ‘Ben woont in Schipluiden en hij woont samen. We hebben een aardig leeftijds verschil dus over wilde verhalen in het weekend kan ik niet meepraten.’ ‘Die indruk wil ik nou ook weer niet wekken’, lacht Ben. ‘Ik woon samen en begin ook steeds huise lijker te worden. Mensen om me heen trouwen en krijgen kinderen. Uiter­aard ga ik nog wel af en toe op stap met vrienden.’

Goede sfeer, beter werkMaurice: ‘Ik vind het belangrijk om te werken met mensen met wie ik bepaalde dingen kan delen. Wind was een bewuste keuze, omdat collega’s daar ook voor duurzaam gaan en toekomstgericht zijn. Er lopen veel leuke mensen rond, dat moet je maar net treffen. Ik voel me hier thuis!’ Daar sluit Ben zich bij aan. ‘Als de sfeer goed is, dan ga je beter werken. Ik ben niet iemand die zijn hele privéleven deelt, maar ik maak graag een praatje. Om samen verder te komen is dat iets wat zeker telt.’

Informatiespecialist Ben van der Eijk (25, links op de foto) en Business Controller Maurice Mulder (38) kennen elkaar pas een half jaar. Al gauw ont-dekten ze een gedeelde passie voor hardlopen en was de eerste teamrun een feit.

7

Bereken je eigen CO2-uitstoot op www.milieucentraal.nl.8 MARKT

Eneco steunt actie Stichting Natuur en Milieu:

Wie koopt er nu iets om het direct te laten vernietigen? Het klinkt gek, maar het is de kern van de nieuwste actie van de Stichting Natuur en Milieu om de klimaatverandering aan te pakken. Eneco helpt een handje om dat mogelijk te maken. Hoe zit dat?

rechtenkopen om te

Natuur en Milieu zet zich met hart en ziel in voor een duurzame wereld. 9

I edereen die dat wil, kan bij Natuur en Milieu officiële Europese CO

2-uitstootrechten kopen. Na aankoop wor-

den die rechten direct ‘verscheurd’. Zo’n recht is in feite een vergunning om een ton van het broeikasgas CO

2 in de

lucht uit te stoten (emissie). Als je die koopt en laat vernie-tigen, zullen er minder rechten in omloop zijn en dat heeft een prijsopdrijvend effect. En hoe duurder de rechten, hoe meer dit tot CO

2-reductie zal leiden. Door als consument

zulke rechten te kopen, kun je bijvoorbeeld de vervuiling die je veroorzaakt met een vliegreis direct compenseren. Ook kun je het doen om iets tegenover de vervuiling door je eigen huishouden (goed voor negen ton CO

2 per jaar) te zetten.

Of omdat je bedrijven wilt aansporen tot compensatie van hun CO

2 -footprint.

MarktHet systeem van CO

2-rechten is door de Europese Unie

opgezet. Het idee is dat grote vervuilers niet onbeperkt CO

2 kunnen uitstoten. Ieder bedrijf in bijvoorbeeld

de chemische en staalindustrie en de energiesector krijgt een aantal rechten toegewezen. Als ze tekortkomen, moeten ze rechten bijkopen. Wie rechten overhoudt, mag ze verkopen. Zo betaalt de vervuiler. De Neder-landse Emissie Autoriteit controleert dit systeem.Voor die handel is een speciale markt opgezet. Als energie-bedrijf is Eneco ook actief op die markt omdat de door Eneco aangestuurde gasgestookte centrales ook onder het Europese systeem vallen. Afhankelijk van de prijs en Eneco’s positie koopt en verkoopt Eneco Energy Trade (EET) rechten. Het idee achter de handel is dat uitstoot van broeikasgas geld kost en daarom zal bijvoorbeeld een kolengestookte centrale veel duurder uit zijn dan een schonere gasgestookte centrale.In theorie kan iedereen die dat wil binnen het Europese handelssysteem CO

2-rechten kopen. Maar in de praktijk

is dat moeilijk. Er gelden eisen voor toelating tot de markt. Bovendien gaat het in deze handel om grote hoe-veelheden en bedragen. Bedragen die voor Natuur en Milieu te groot zijn om op tafel te leggen.

Eneco steuntHier schiet Eneco Natuur en Milieu te hulp, vertelt Robert de Boer, directeur alternatieve energie van Eneco

EET. “Wij kopen rechten in waarvan we een klein deel doorverkopen aan Natuur en Milieu.”Eneco doet dat, legt hij uit, omdat het initiatief van Natuur en Milieu direct aansluit bij de eigen doelstelling om een duurzaam energiebedrijf te zijn. “We vinden het een mooi initiatief. Als je vrijwillig CO

2-uitstoot wilt com-

penseren, is dit de meest heldere manier. Er is direct resultaat. Bovendien is er een bijkomend effect. Hoe-wel het om kleine aantallen gaat, vermindert het aantal in omloop zijnde rechten binnen het Europese syteem. Dat leidt in principe tot prijsstijging. Zo wordt het gebruik van vuile technologie duurder en is het aantrek-kelijker om schone techniek te ontwikkelen. Dat is goed voor milieu en economie.’’

Snelle startNatuur en Milieu is op 29 oktober begonnen met de ver-koop van de CO

2-rechten. De eerste 500 rechten waren

in vijf dagen weg. Sindsdien zijn nieuwe rechten bijge-kocht. Ze worden aangeboden tegen de marktprijs (op dit moment N 18,-), verhoogd met een toeslag van N 2,50 en administratiekosten. Olof van der Gaag van Natuur en Milieu is tevreden over het resultaat. Wie de kopers van de rechten zijn, weet hij niet. Hij heeft wel een vermoeden. “Maatschappelijk bewuste mensen, die bereid zijn in het milieu te investe-ren. De aantallen per aankoop variëren van één tot vijf-tig. Daar zullen ook bedrijven bij zitten die CO

2- uitstoot

willen compenseren.”Maar waarom willen mensen rechten kopen om ze te laten verscheuren? Van der Gaag vermoedt dat het naast milieubewustzijn ook gaat om compensatie van bijvoor-beeld vliegreizen. “Door een toeslag te betalen op een ticket kun je bomen laten planten. Maar zo’n bos kan afbranden. Of nog erger: het wordt gekapt. Als je CO

2-

rechten koopt heb je daar geen last van. De CO2-markt is

waterdicht. Elk recht staat geregistreerd en wordt gega-randeerd vernietigd. Dus wij roepen op: Doe mee, koop CO

2-rechten voor een beter klimaat en een groene eco-

nomie.”

Meer informatie op www.co2markt.eu.

Grote vervuilende bedrijven moeten zich aan veel voorschriften houden. Eén ervan is dat ze niet zomaar ongelimiteerd, zonder te betalen, broeikasgassen zoals CO2 mogen uitstoten. Europa heeft daarvoor ETS (Emission Trading System) opgezet.Binnen dat systeem krijgen de 12.000 meest vervuilende bedrijven in Europa rechten toege­wezen voor de uitstoot door hun installaties

en fabrieken. Ieder recht is goed voor één ton CO2. In Nederland gaat het om 400 bedrijven: zware industrie, energiebedrijven, tuinders en bedrijven die hun eigen energie opwekken. Wanneer bedrijven het goed doen en rechten overhouden, mogen ze deze verkopen. Wie tekortkomt kan rechten bijkopen. Of schoner gaan produceren. Hoe groter de vraag naar rechten is, hoe duurder ze worden.

Als duurzaam energiebedrijf streeft Eneco naar schone productie en zo min mogelijk CO2­uitstoot. Niettemin blijft het daarnaast nog noodzakelijk uitstoot van CO2 te compenseren met emissierechten. Eneco Energy Trade is daarom ook actief binnen het ETS om zo doelmatig mogelijk rechten te  verhandelen.

Hoe werkt de markt voor CO2?

rechtenkopen om te

10 LANGS DE MEETLAT

SCORE

6,5

WERKOnline of prints?“Het meeste lees ik van het scherm. Als ik een vergadering heb, dan print ik meestal de relevante stukken uit.” Woon-werkverkeer?“Op mooie dagen overbrug ik twee keer 85 km met fiets, trein en metro. ‘s  Winters verruil ik de fiets voor de bus. Qua reistijd is de auto gunstiger, maar het is zo handig om in de trein of bus alvast wat te lezen of te werken.”Met de trap of met de lift?“Meestal de lift, of het moet niet meer dan twee etages zijn. Ik sport al genoeg.”Conference call?“Bij voorkeur, maar de meeste afspra­ken vinden nog steeds op een locatie plaats. Daar ga ik heen met trein en metro.”

THUISGroene of grijze stroom?“Groene stroom, al weer 7 jaar.” Afval scheiden? “Ja, eindeloos. We hebben afvalbakken voor glas, papier, gft, plastic en rest afval.”Verlichting?“Spaarlampen. Behalve een peertje in de kelder, want dat gaat steeds maar kort aan. In de douche hebben we nu led­verlichting. Ben alleen niet zo onder de indruk van de lichtopbrengst.”Verwarming?“Een HR­ketel. De temperatuur houden we op 20 graden. Dat scheelt gas, zon­der dat het onaangenaam koud wordt. Bovendien hebben we overal HR+ glas in de woning. Sinds deze zomer heeft mijn zoon een omschakelbare airco op z’n kamer, want het was soms te

benauwd om huiswerk te maken. Geluk­kig werkt de airco ook als warmtepomp, dus dat is energiebesparend en ook nog kostenbesparend.” Vaatwasser en droger?“We hebben het allemaal, maar als het kan worden de kleren buiten gedroogd. Dat scheelt geld en energie en het goed ruikt lekkerder.”Verbruik?“6.000 kWh per jaar. Ik vrees dat we te vaak vergeten de pomp van de vloerver­warming op de laagste stand te zetten in de zomer. En de kinderen – de meis­jes – slapen met het licht aan. Ik ben benieuwd wat we verbruiken als we straks weer met zijn tweeën zijn.”

‘WERELDBURGER’Goede doelen? “Altijd als ze erom vragen.” Hoeveel brandstofkilometers per jaar?“10.000 autokilometers. Voor de bood­schappen, uitjes naar familie en de vakanties.”Fair trade-producten?“Soms zie ik dat ik iets met een keur­merk kan kopen en dan doe ik dat ook meestal. Ik zoek er echter niet naar.”

SCORE: 6,5 Dat Henk qua woon­werkverkeer voor 100% voor het openbaar vervoer kiest, zet hem direct op voorsprong. Net als het HR+­glas. Maar de pomp van de verwarming ‘vergeten’ is een slechte zaak. Zeker als opvoeder van twee fijne dochters en dito zoon mag Henk er wel wat harder aan trekken. Dan kan het een 7 worden.

Eneco gaat helemaal voor duurzaam. Maar hoe duurzaam zijn de Eneco’ers zelf? PUUR magazine legt ze langs de meetlat.

Henk van Gansewinkel (49)Functie: RiskmanagerWoont: In Hilvarenbeek, met zijn vrouw en drie pubers, twee dochters en een zoon.Vrije tijd en vertier: Fitness, hard lopen en hard blazen op een trombone.Geweten: Zorg voor het milieu vindt Henk belangrijk, maar hij maakt altijd een afweging tussen praktisch en milieuvriendelijk. Drie boodschappen­tassen met de fiets vervoeren is voor Henk geen optie. Een kratje bier wordt natuurlijk met de fiets gehaald.

11

foto’s

Yvon

ne B

rand

wijk

2 Ontleed 3de lange weg naar een windmolenparkOh, zit dat zo! Hoe vaak ontdek je niet dat Eneco barst van de interessante onderwerpen? In deze rubriek worden ze ontleed. Deze keer: de lange weg om te komen tot een windmolenpark.

LANGE PROCEDURESWindmolenparken op het land zijn technisch vrij een­voudig te bouwen. Als de vergunning is verleend en alle procedures zijn doorlopen kan een park in zes tot negen maanden zijn gebouwd. Maar het hele proces duurt langer. Het duurt gemiddeld zes jaar, met uit­schieters tot meer dan tien jaar ná het eerste idee, voor de molens verrijzen. De verlening van vergunningen is vaak complex. Er is meestal aanvullend onderzoek nodig. Bijvoorbeeld naar natuurwaarden en inpassing in de omgeving. Als er bezwaar wordt gemaakt, kunnen bestuursrechterlijke procedures lang uitlopen.

ENECO WIND OP LAND WERKT HARD AAN NIEUWE WINDPARKENVrijwel dagelijks dienen zich nieuwe mogelijkheden aan. Tegelijk zijn lopende pro­jecten in ontwikkeling. We zijn nu met zo’n dertig windparken bezig en er worden steeds zo’n vijftig nieuwe locaties onderzocht. We nemen zelf het initiatief om op geschikte locaties windparken te ontwikkelen. Daarnaast zijn er partners die sa­menwerking zoeken. Zo bouwt Eneco op het bedrijfsterrein van Fujifilm in Tilburg een windmolenpark. In nauwe samenwerking met de gemeente is het ‘Windpark van Luna’ ontwikkeld bij de duurzame woonwijk ‘Stad van de Zon’ in Heerhugowaard.

EEN VOL LANDDat het niet eenvoudig is windparken te bouwen, komt doordat Nederland behoorlijk vol is. Ieder windmolen­park moet minstens 300-400 meter van woningen af liggen. Ook moet rekening worden gehouden met de nabijheid van snelwegen, hoogspanningsmasten, laag­vliegroutes, landschap en natuur. De gunstigste locaties uit oogpunt van wind liggen bovendien in het kust-gebied, waar het van oudsher druk is met activiteiten.

WINDENERGIE IS bELANGRIjK VOOR ENECOWindenergie is één van de meest kosten-effectieve manieren van duurzaam opwekken van elektriciteit. Eneco streeft naar een sterke groei in haar windparken op land en op zee. We hebben de ambitie om in Neder­land, België en het Verenigd Koninkrijk één windpark op zee te bouwen in de komende jaren tot 2020. Wat betreft wind op land streven we naar maximale groei tot een totaal opgesteld vermogen van meer dan 800 megaWatt in 2020.

WINDENERGIE EN SUbSIDIEHoewel windenergie op land steeds rendabeler wordt, zijn subsidies op veel locaties nog noodzakelijk om een windpark te exploiteren. Daarvoor is er de Stimulerings­regeling Duurzame Energie. De subsidie compenseert het verschil tussen de kostprijs van duurzame energie en de marktprijs van elektriciteit. De marktprijs be­draagt nu vier à vijf cent per kWh. De kostprijs van windenergie ligt tussen de negen en tien cent. Overi­gens beweegt de elektriciteitsprijs sterk. De olieprijs is daar een indicator voor. De verwachting is nu dat de marktprijs in de toekomst weer gaat stijgen. Dat kan ertoe leiden dat geen, of veel minder, subsidie hoeft te worden uitgekeerd.

Eerste idee voor locatie windmolenpark

1Studie naar

haalbaarheid project

2

Aanvraag vergunning en/of aanvraag wijziging

bestemmingsplan

4

Terinzagelegging: reacties, eventuele bezwaarprocedures

5

bij verlening vergunning: aan-

vraag subsidie

6

bij onherroepelijk worden vergunning: aanbesteding

en financiering park

7

Aanleg van wind-molenpark

8

Onderzoeken

3

12 ONTLEED

2 Ontleed 3de lange weg naar een windmolenparkOh, zit dat zo! Hoe vaak ontdek je niet dat Eneco barst van de interessante onderwerpen? In deze rubriek worden ze ontleed. Deze keer: de lange weg om te komen tot een windmolenpark.

LANGE PROCEDURESWindmolenparken op het land zijn technisch vrij een­voudig te bouwen. Als de vergunning is verleend en alle procedures zijn doorlopen kan een park in zes tot negen maanden zijn gebouwd. Maar het hele proces duurt langer. Het duurt gemiddeld zes jaar, met uit­schieters tot meer dan tien jaar ná het eerste idee, voor de molens verrijzen. De verlening van vergunningen is vaak complex. Er is meestal aanvullend onderzoek nodig. Bijvoorbeeld naar natuurwaarden en inpassing in de omgeving. Als er bezwaar wordt gemaakt, kunnen bestuursrechterlijke procedures lang uitlopen.

ENECO WIND OP LAND WERKT HARD AAN NIEUWE WINDPARKENVrijwel dagelijks dienen zich nieuwe mogelijkheden aan. Tegelijk zijn lopende pro­jecten in ontwikkeling. We zijn nu met zo’n dertig windparken bezig en er worden steeds zo’n vijftig nieuwe locaties onderzocht. We nemen zelf het initiatief om op geschikte locaties windparken te ontwikkelen. Daarnaast zijn er partners die sa­menwerking zoeken. Zo bouwt Eneco op het bedrijfsterrein van Fujifilm in Tilburg een windmolenpark. In nauwe samenwerking met de gemeente is het ‘Windpark van Luna’ ontwikkeld bij de duurzame woonwijk ‘Stad van de Zon’ in Heerhugowaard.

EEN VOL LANDDat het niet eenvoudig is windparken te bouwen, komt doordat Nederland behoorlijk vol is. Ieder windmolen­park moet minstens 300-400 meter van woningen af liggen. Ook moet rekening worden gehouden met de nabijheid van snelwegen, hoogspanningsmasten, laag­vliegroutes, landschap en natuur. De gunstigste locaties uit oogpunt van wind liggen bovendien in het kust-gebied, waar het van oudsher druk is met activiteiten.

WINDENERGIE IS bELANGRIjK VOOR ENECOWindenergie is één van de meest kosten-effectieve manieren van duurzaam opwekken van elektriciteit. Eneco streeft naar een sterke groei in haar windparken op land en op zee. We hebben de ambitie om in Neder­land, België en het Verenigd Koninkrijk één windpark op zee te bouwen in de komende jaren tot 2020. Wat betreft wind op land streven we naar maximale groei tot een totaal opgesteld vermogen van meer dan 800 megaWatt in 2020.

WINDENERGIE EN SUbSIDIEHoewel windenergie op land steeds rendabeler wordt, zijn subsidies op veel locaties nog noodzakelijk om een windpark te exploiteren. Daarvoor is er de Stimulerings­regeling Duurzame Energie. De subsidie compenseert het verschil tussen de kostprijs van duurzame energie en de marktprijs van elektriciteit. De marktprijs be­draagt nu vier à vijf cent per kWh. De kostprijs van windenergie ligt tussen de negen en tien cent. Overi­gens beweegt de elektriciteitsprijs sterk. De olieprijs is daar een indicator voor. De verwachting is nu dat de marktprijs in de toekomst weer gaat stijgen. Dat kan ertoe leiden dat geen, of veel minder, subsidie hoeft te worden uitgekeerd.

Eerste idee voor locatie windmolenpark

1Studie naar

haalbaarheid project

2

Aanvraag vergunning en/of aanvraag wijziging

bestemmingsplan

4

Terinzagelegging: reacties, eventuele bezwaarprocedures

5

bij verlening vergunning: aan-

vraag subsidie

6

bij onherroepelijk worden vergunning: aanbesteding

en financiering park

7

Aanleg van wind-molenpark

8

Onderzoeken

3

13Als het aan de stichting Natuur en Milieu ligt, verrijst er een gigantische ring van windmolenparken in de Noordzee.

14 UITGESPROKEN

‘ Eén meter plank is meer dan voldoende voor mijn werkdossiers en archief ’

Volgend jaar gaan we in ons nieuwe hoofdkantoor over op ‘activiteit-gerelateerd werken’. Dat betekent papierloos werken, omdat je vaker van werkplek wisselt en omdat het duurzaam is. Iedereen krijgt een kluisje voor zijn persoonlijke spullen, laptop en andere zaken die hij niet mee wil nemen naar je werkplek. Ook is er op jouw verdieping nog een plank beschikbaar voor werkdossiers en als archief. PUUR wil graag weten hoe jullie tegen Het Nieuwe Werken aan kijken. Zijn jullie al voorbereid op een meter plank?

STELLING:

WIENEKE DRIESSEN (36)Is: senior productmanager bij Retail.Sinds: kort. Taak: team leiden van zeven mensen binnen de marketing-organisatie met als doel bestaande klanten voor Eneco te behouden.Wil graag: een duurzame samenleving.

‘Ik ben hier net begonnen, maar hiervoor werkte ik tien jaar bij KPN. Ze liepen daar logischerwijs vooruit op digitale ontwikkelin­gen en op de nieuwe manier van werken. Ik ben dus al gewend aan het werken met een digitaal archief, een kluisje en een leeg

bureau. Ik ben dan ook van mening dat een halve meter plank meer dan voldoende voor mij is. Mijn ervaring bij KPN is dat je ladeblokken of bakjes op je bureau niet mist als ze er niet zijn. Je verzamelt daarin papieren waarvan ik me afvraag of je daar echt mee bezig bent. Ik verzeker je dat als je er eenmaal aan gewend bent, je veel efficiën­ter gaat werken.’

EENS: ‘Ik verzeker je dat je veel efficiënter gaat werken’

15

MICHIEL BAKKER (46)Is: systeemengineer koude bij Warmte & Koude.Sinds: vijf jaar, maar werkte al eerder voor Eneco (van 1991 tot 1998).Taak: het ontwerpen van warmte- en koude-installaties voor renovatie-, nieuwbouw- en gebiedsontwikkelingsprojecten. Wil graag: snel eenheid in archivering, om straks chaos te voorkomen.

‘Voor mijn werk heb ik veel projectmappen, normbundels, kosten boeken, cursusmappen en kentallen verzameld. Met die één meter plankruimte in het achter­hoofd heb ik thuis al een kamer omgebouwd tot kantoor. Daar heb ik al mijn eigen documentatie een plek gegeven. Het prettige daarvan is dat ik nu gemakkelijker een dag thuis kan werken. Ik ben nu gewend om met collega’s uit

de projectteams bij elkaar te zitten en te overleggen. Bij Het Nieuwe Werken zitten die niet meer tegenover je. Het leuke is wel dat je dan steeds andere collega’s ontmoet. Sinds ik weer voor Eneco werk, ben ik al vier keer intern verhuisd. Eén keer ging het op het laatste moment niet door, maar ook toen stonden de dozen al gepakt. Elke keer waren er steeds minder dozen beschikbaar, zodat er helaas ook nuttige zaken, zoals projectgege­vens en contracten, zijn wegge­gooid of zoekgeraakt. Ik ben voor Het Nieuwe Werken, maar voorzie ook nu weer deze problemen als we niet snel afspraken maken over de manier waarop documenten digitaal opgeslagen worden en snel een goed werkend documentarchive­ringssysteem krijgen. We moeten dus als een haas aan de slag.’

TWIJFEL: ‘Ik heb thuis al een kamer omgebouwd tot kantoor’

JACK KOOLS (41)Is: projectcoördinator bij Warmte & Koude.Sinds: 1994.Taak: het aanleggen van stads-verwarmingen, in samenwerking met architecten en aannemers.Wil graag: meer dan één meter kastruimte.

‘Papierloos werken? Ik zie dat niet zitten. Het druist te veel in tegen onze manier van werken. En het heeft niet alleen gevolgen voor onszelf, maar ook voor onze opdrachtgevers. Ook zij zullen hun systemen moeten aanpas­sen. Zelfs als ze dat willen, is het de vraag of we dan wel dezelfde

maatvoering zullen hebben. Dat is nu, met al die applicaties waar­mee we werken, al lastig genoeg. Ik voorzie grote problemen als ze dit plan gaan doorzetten en hoop dat ze zich bedenken. Ook omdat onze projecten nog meer geld zullen kosten als er niet goed wordt afgestemd. Wij werken nu per project met drie mappen: één voor de uitvoerder, één voor de aannemer en één voor onszelf. Daarin zitten de bouwtekeningen en alle technische documentatie. Een map is negen centimeter breed. Dat betekent dat ik het straks met 11 mappen moet doen. Ik hoop maar dat iemand begrijpt dat dit nooit kan.’

ONEENS: ‘Ik hoop maar dat iemand begrijpt dat dit nooit kan’

Uitkomst van alle reacties op Plaza:

Mee eens. 63%

Niet mee eens. 30%

Geen mening. 7%

16 HET GROTE JA/NEE-INTERVIEW

Duurzame energie in de glastuinbouw is een ‘hot’ item. Veel ontwikkelingen staan nog in de kinderschoenen. Geothermie is een van de mogelijkheden waar Ton Rijsdijk, energietechnisch adviseur bij AgroEnergy, veel toekomst in ziet. Hij houdt van techniek, maar nog meer van de natuur. Een prima combinatie voor zijn werk.

Ton Rijsdijk (46)Functie: energietech­nisch adviseurStandplaats: DelftWil graag: een energie­neutraal huis bouwen en dicht bij de natuur levenMaakt zich druk over: de natuur, die kunnen we niet blijven uitbuiten

17Een interview waarin je alleen met ja of nee mag antwoorden, dat is een interview in zijn meest pure vorm. Op één vraag mag de geïnterviewde terugkomen.

ZUINIGE GLASTUIN-

BOUW

Ton Rijsdijk

AgroEnergy was een zelfstandig bedrijf en is overgenomen door Eneco. Is het doel nog steeds hetzelfde: zo goedkoop mogelijk energie inkopen en verhandelen voor de glastuinbouw? Ja.

Bij glastuinbouw denk je aan grote kassen die verwarmd en soms ook verlicht moeten wor-den. Bij uitstek dus een sector die veel energie verbruikt?Ja.

Onlangs was in het nieuws dat het telen van groente en fruit in kassen vaak slechter is voor het milieu (meer CO2-uitstoot), dan ze in een warm land te verbouwen en vervolgens naar Nederland te vliegen. Maar stoppen dus met de glastuinbouw?Nee!

Is duurzame energie eigenlijk wel mogelijk in deze sector?Ja.

Veel tuinders voorzien in hun eigen energie dankzij een zogenaamde WKK (warmte-krachtkoppeling)-installatie. De elektriciteit die ze zelf niet gebruiken, verkopen ze. Hebben ze AgroEnergy daar wel bij nodig?Ja.

De prijzen van gas en elektriciteit fluctueren sterk. AgroEnergy helpt tuinders om de beste deals te kunnen maken. Kunnen tuinders zich

niet beter met hun gewassen bezighouden dan met energiehandel?Ja.

Tuinders zorgen liefst zelf voor hun energie-voorziening. Willen ze voor duurzame energie wel samenwerken met een energiebedrijf?Ja.

Geothermie is een nieuwe ontwikkeling waarbij warmte uit de bodem wordt gebruikt. Kunnen alle tuinders dit gaan doen?Nee.

Bij geothermie gaat het om grote investerin-gen. Niet alle tuinders kunnen dat betalen. Bovendien kun je de ondergrond niet claimen als je buurman dat al doet. Klopt dat?Ja.

Is geothermie nu ‘het ei van Columbus’?Nee.

Veel tuinders hebben alvast een concessie (een vergunning van de overheid die anderen uit-sluit) aangevraagd, ook al weten ze nog niet of ze het geld bij elkaar krijgen voor deze investe-ring. Is alle grond nu al vergeven?Nee.

Uit een geothermiebron kan veel warmte komen. Verplicht dit tuinders nu om samen te gaan werken met anderen, zelfs buiten de sector?Ja.

Geothermie is CO2-neutraal. Is het dan ook dé oplossing voor duurzame energie in de glastuin-bouw?Nee.

Kan AgroEnergy een belangrijke rol spelen bij de realisatie van geothermieprojecten bij tuinders?Ja.

Op welke vraag wil je terugkomen?Op de vraag of geothermie dé oplossing is voor duurzame energie in de glastuinbouw.Warmte uit de bodem is na zon de duurzaam­ste manier van warmte opwekken. Duurzaam maar ook duur, want hiervoor zijn twee put­ten van ca. 2 km diep nodig en dit kost al gauw zes miljoen euro. Dit is zeker niet voor iedereen haalbaar. Verder heb je voor het verwarmen van een kas met geothermie een groot oppervlak onder de grond nodig. In dichtbebouwde gebieden kunnen dan ook maar een paar ondernemers hiervan gebruik maken. Als de warmte optimaal gedeeld wordt en afnemers koelen goed uit, dan kan de dekking van geowarmte zomaar verdubbe­len. Er blijven daarnaast echter altijd andere technieken nodig om iedereen van duurzame warmte te voorzien. Denk aan biogas, stoken van biomassa en natuurlijk zonnewarmte.

Meer weten over Ton en over duurzaamheid in de glastuinbouw? Kijk op Plaza voor het vervolginterview.

Er is natuurlijk meer in het leven dan werken alleen. Wat is jouw passie?

Wie: Edwin Smal (44).Was: tot vorige maand medewerker Klantenservice.Is: functioneel beheerder Content Output Management (klantprocessen).Wil: Nog een keer met een reuzecatamaran naar de Noorse fjorden.

‘Wind, regen, storm: het kan mij niet gek genoeg op het water. Ik ben net vader geworden en ik heb natuurlijk mijn baan, maar als ik ongebonden zou zijn dan zou ik me zo opgeven om een zeilboot van de Cariben naar Nederland te varen. Je kunt namelijk als freelancer boten van getrau­matiseerde zeilers terugvaren. Mensen die niet goed beseft hebben hoe heftig een overzeese trip kan zijn. Ik zou zo’n uitdaging graag aangaan. Het lijkt me heerlijk om baas over zo’n boot – of over een hele vloot – te zijn!

Hoe ik zo fanatiek ben geworden? Vrien­den hebben me aangestoken. En omdat ik nogal eigenwijs ben en niet van anderen afhankelijk wilde zijn, heb ik meteen alle denkbare zeildiploma’s gehaald. Maar ik heb heel bewust geen eigen zeilboot. De extra tijd die dat kost, de zorgen en kosten vind ik het niet waard. Ik heb mijn passie gevonden in het organiseren van Neder­landse zeilvakanties. Zo kan ik op de mooi­ste zeilboten varen en het is heel dankbaar werk. De deelnemers aan boord zijn altijd heel enthousiast. Ik doe altijd mijn uiterste best om alles tot in de puntjes te regelen: van de catering tot de tocht zelf en mooie ligplaatsen. Nederland heeft zo veel te bieden! De ene keer is dat een tocht langs de Wadden, de andere keer gaan we langs pittoreske dorpjes als Enkhuizen en Hoorn. Dat is toch net een levend museum met al die huizen en gebouwen uit de VOC­tijd? Je bent altijd echt in een andere wereld.’

Ken je ook een collega met een grote passie? Mail naar: fm_puur@eneco.nl

PUUREdwin

De eerste zonnecentrale

ter wereld die 24 uur achter elkaar stroom kan leveren staat in Spanje. De centrale kan zelfs #energie opwekken na zons­ondergang. — energievergelijken.nu

De Cook­eilanden willen in 2020

volledig zijn over gestapt

op her nieuwbare #energie. Henry Puna, premier van de Cookeilanden: ‘Ambitieus, maar niet onmogelijk.’ — Happynews.nl

Terwijl zijn broer voor #zonne-energie pleit (Prins Willem Alexan-der red.), verkoopt prins Friso in het FD leugens over het nut van #kernenergie — Leon Varitimos, persvoorlichter van Greenpeace op twitter

#ENERGIEKE DIERTJES: genetische manipulatie kan het uithoudingsvermogen van muizen vergroten. De Frankenstein­ diertjes kunnen zes keer langer in hun looprad lopen dan soort­ genootjes. — nu.nl

Overstappen van #energie­leverancier zonder rompslomp? Nog niet mogelijk blijkt maar weer! Dank aan Essent & Eneco voor de vele belminuten! — Robbert, een geïrriteerde twitteraar

DUITS BEDRIJF ZORGT VOOR FRISSE WIND MET WINDMADE. EEN LABEL VOOR PRODUCTEN DIE GEMAAKT ZIJN MET BEHULP VAN #WIND­ENERGIE. HET DEENSE LEGO IS ÉÉN VAN DE KOPLOPERS DIE HET PROJECT ONDER-STEUNT. — Springwise

Eureka! #Wind­molenparken op zee zijn goed voor vogel­ en vis­soorten. Omdat er in de buurt van molens minder gevist en geva-ren wordt, leven er meer dieren. Zo blijkt uit onderzoek. — Trouw Groen

Tsjetsjenië wil verbod op #energie­drankjes. ‘Onislami­tisch, gevaarlijk net als bier’, aldus het Tsjetsjeense ministerie van Volksgezondheid. — nu.nl

Vandaag nieuwe #energie prijzen van Nuon in de bus. Verhoging. Staat niet bij hoeveel %. Ook niet waar ik betere deal kan scoren. Wie biedt? — twitteraar samvanbuuren

SIDDERAAL GEEFT GENOEG #ENERGIE OM 50 AUTO’S TE STARTEN — elke dag weetjes op twitter

Staatsbosbeheer gaat de aanleg van nieuwe bossen combineren met de ontwikkeling van wind­molenparken. Met de opbrengst van de #windenergie kan het onderhoud en beheer van het com-plete bos worden betaald. — Trouw

19GEZIEN/GELEZEN

Wij verdienen er ons brood mee, maar ook in de rest van de wereld draait het uiteindelijk allemaal om energie. De redactie van PUUR speurt dagelijks het medialandschap af naar energieke quotes; van krant tot Twitter.

#ENERGIE

Heb je ook iets opvallends gezien? Mail dan: FM_puur@eneco.nl

‘De man van één miljard’Dat is daadkracht: toen de overheid het leeu-wendeel van een felbegeerde subsidie voor een windpark aan een Duitse partij toekende, pepte Ruben Dijkstra, projectmanager Wind offshore, zijn team weer op. Hij wist het zeker: wat er nog over was in die subsidiepot moeten wij krijgen en ons park komt er! En inderdaad: minister Verhagen heeft op 4 november de beschikking afgegeven voor de resterende één miljard euro.

Waarom wil je zo graag een nieuw park bouwen?‘Met dit windpark, 23 kilometer voor de Hollandse kust, kan Eneco 135.000 huis­houdens per jaar van elektriciteit voorzien. Het is een uniek project, op land zou daar nooit ruimte voor zijn.’

Maar Eneco greep de eerste keer mis?‘Het is een gecompliceerd verhaal, maar het komt erop neer dat de overheid de subsidie toekent aan de partij die de minste subsidie per MWh had aangevraagd en dat was een Duitse partij. Aan hen werd in één keer 4,3 miljard van de in totaal te verdelen 5,3 miljard toegekend. Dat was een fikse tegenvaller.’

Hoe vertelde je dat aan je 15-koppige team?‘Ik heb me er niet bij neergelegd. Die laatste één miljard moesten we hoe dan ook wel toegekend krijgen, want het is nog uitermate onzeker of er een volgende subsidieronde voor offshore wind komt. We hebben meteen de koppen bij elkaar gestoken en ik heb vijf scenario’s op het bord geschreven hoe we toch subsidie konden bemachtigen. En we zijn als één team vijf paden tegelijk gaan bewandelen.’

Toch een happy end?‘Een van onze scenario’s richtte zich sterk op innovatie. Want dat spreekt dit kabinet erg aan. Minister Verhagen heeft niet voor niets de post Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Wij zijn met een goed plan gekomen om de kostprijs van wind op zee te reduceren; we kun­nen niet eeuwig teren op subsidie van de over­heid. We leven in een tijd van bezuinigen.’

En waar is die oorkonde die je van Jeroen de Haas hebt gehad voor deze prestatie?‘Eh... thuis op de schoorsteen. Met Het Nieuwe Werken heb ik nog geen geschikte plek gevon­den. En ik ben er natuurlijk hartstikke trots op.’

Het grootste windmolenpark ter wereld ligt voor de kust van Engeland en voor-ziet 240.000 huishoudens van stroom. 20 DAADKRACHT20