Publieksonderzoek Steigertheater 2002 definitief · Inhoudsopgave 1 Samenvatting en conclusies 3...
-
Upload
vuongquynh -
Category
Documents
-
view
212 -
download
0
Transcript of Publieksonderzoek Steigertheater 2002 definitief · Inhoudsopgave 1 Samenvatting en conclusies 3...
Inhoudsopgave
1 Samenvatting en conclusies 3
1.1 Aanleiding voor onderzoek 3
1.2 Uitvoering van Steigertheater-publieksonderzoek 3
1.3 Kenmerken van de bezoekers 4
1.3.1 Kenmerken van de doorsnee bezoekersgroep 4
1.3.2 Onderscheid tussen verschillende bezoekersgroepen 5
1.3.3 Aantrekkingskracht op Nijmeegse bevolking 5
1.4 Werking van keuzegedrag 6
1.5 Oordeel over aanbod 7
1.6 Oordeel over accommodatie 9
1.7 Oordeel over service 9
1.8 Imago van het Steigertheater 9
2 Inleiding 11
2.1 Aanleiding voor onderzoek 11
2.2 De onderzoeksvragen en de opzet 12
2.3 De uitvoering van het onderzoek 13
2.4 De opzet van de onderzoeksrapportage 15
3 Kenmerken van de bezoekers 17
3.1 Herkomst 17
3.2 Leeftijd, geslacht en etniciteit 18
3.3 Opleiding en hoofdbezigheid overdag 19
3.4 Huishoudenssituatie en inkomen 20
3.5 Aantrekkingskracht van het Steigertheater op Nijmegenaren 21
3.6 Culturele belangstelling 25
3.7 Dagbladabonnementen 27
3.8 Kenmerken van frequente bezoekers 27
3.9 De publieksgroepen voor verschillende soorten voorstellingen 28
4 Werking van keuzegedrag 29
4.1 Redenen van bezoek 29
4.2 Bezoekfrequentie 31
4.3 Willen bezoekers vaker naar het Steigertheater komen? 32
4.3.1 Problemen bij de komst naar het Steigertheater 34
4.3.2 De toegangsprijzen 35
4.3.3 De informatievoorziening over het programma 36
4.3.4 Huishoudens met jonge kinderen 38
4.3.5 Oordeel over de aanvangstijden van voorstellingen 39
Inhoudsopgave (vervolg)
2
5 Oordeel over aanbod 41
5.1 Oordeel over hoeveelheid, kwaliteit en diversiteit van het aanbod 41
5.2 Wensen m.b.t. het aanbod 41
5.3 Beeld van het aanbod 43
6 Oordeel over accommodatie en service 45
6.1 Oordeel over de accommodatie 45
6.2 Oordeel over service 46
6.3 Gebruik van horecavoorzieningen in het Steigertheater 47
7 Imago van het Steigertheater 51
7.1 Beeld van de instelling 51
7.2 Beeld van de uitstraling van het Steigertheater 52
8 Bijlages 53
8.1 Wat voor voorstellingen mist men en/of wil men vaker zien in het Steigertheater? 53
8.2 Tips die ertoe bijdragen dat bezoekers vaker zullen komen dan ze nu doen 53
8.3 Tips m.b.t. de informatievoorziening over de programmering 54
8.4 De vragenlijst 54
Publieksonderzoek Steigertheater
Samenvatting en conclusies
3
1 Samenvatting en conclusies
1.1 Aanleiding voor onderzoek
Zowel de gesubsidieerde culturele podia in Nijmegen als de gemeente wilden meer zicht
op welke groepen wel en niet bediend worden met het Nijmeegse cultuuraanbod. Ook
was er behoefte aan informatie over de vraagkant: wat voor wensen hebben de
podiabezoekers? Dat gaf aanleiding tot een overleggroep van de 6 gesubsidieerde podia
(LUX, Stadsschouwburg, De Vereeniging, Steigertheater, Doornroosje en De
Lindenberg) en de afdeling Cultuur Sport en Recreatie van de gemeente Nijmegen.
Het overleg heeft onder meer geleid tot de uitvoering van publieksonderzoeken bij de 6
podia in de periode maart-mei 2002. Bij deze onderzoeken gaat het om de volgende
vragen:
� Hoe is het publiek van de podia samengesteld? Wat zijn belangrijke
bezoekersgroepen?
� Waarom komt men naar de podia? Hoe werkt het keuzegedrag van het publiek?
� Hoe waardeert het publiek het programma-aanbod? Wat voor wensen heeft men op
dat vlak?
� Hoe waardeert het publiek de accommodatie en de service?
Voor het eerst hebben de podia gebruik gemaakt van dezelfde schriftelijke vragenlijst,
waardoor een goede onderlinge vergelijking mogelijk is. Deze standaardvragenlijst is
opgesteld door de afdeling Onderzoek en Statistiek van de gemeente Nijmegen (O&S).
De uitvoering van de veldwerken voor de publieksonderzoeken - het uitdelen van de
vragenlijsten aan een doorsnee van de bezoekers en het invoeren van de antwoorden in
de computer - viel onder de verantwoordelijkheid van de betrokken podia. De analyse
en rapportage van de onderzoeken is door de afdeling O&S gedaan. Het feit dat de
uitkomsten van alle 6 de publieksonderzoeken door één onderzoeksbureau op dezelfde
wijze zijn verwerkt, is - naast de gehanteerde standaardvragenlijst - een extra waarborg
voor de onderlinge vergelijkbaarheid.
1.2 Uitvoering van Steigertheater-publieksonderzoek
Het Steigertheater richt zich vooral op de volgende podiumkunsten: cabaret en
kleinkunst, jeugd- en jongerentheater, toneel en amateurtoneel. Behalve
gerenommeerde artiesten treden ook nieuwe, onbekende talenten in het Steigertheater
op. Daarmee krijgen zij de mogelijkheid een publiek en naam op te bouwen.
Jaarlijks trekt het Steigertheater met circa 150 voorstellingen rond de 10.000
bezoekers (circa 66 bezoekers per voorstelling; er zijn 100 zitplaatsen).
In de periode 1 maart t/m 27 april 2002 hebben 727 bezoekers van het Steigertheater
de schriftelijke vragenlijst gekregen. Het ging om een doorsnee van het publiek; de
lijsten zijn namelijk uitgedeeld bij verschillende typen voorstellingen (cabaret, toneel,
jeugdvoorstellingen, amateurvoorstellingen, enzovoorts).
Voor voldoende betrouwbare en nauwkeurige resultaten waren er minimaal zo’n 270
ingevulde vragenlijsten nodig; het zijn er 360 geworden, waarmee een goede respons
van circa 50% is gehaald.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
4
De groep van 360 respondenten moet gezien worden als een groep bezoekers die in
een doorsnee periode naar voorstellingen in Het Steigertheater komt. Tot zo’n groep
behoort een relatief groot aandeel frequente bezoekers. De kans dat frequente
bezoekers een vragenlijst meegekregen hebben, is immers groter dan bij de niet-
frequente bezoekers. Daarmee wegen de meningen van de frequente bezoekers relatief
sterk door in de onderzoeksuitkomsten1.
Hieronder volgt een beknopt overzicht van de resultaten, inclusief een aantal
conclusies.
1.3 Kenmerken van de bezoekers
1.3.1 Kenmerken van de doorsnee bezoekersgroep
Op basis van het publieksonderzoek kunnen we concluderen dat de bezoekersgroep van
het Steigertheater in een doorsnee periode als volgt is opgebouwd.
Een meerderheid van de bezoekers komt uit Nijmegen (71%). De overige bezoekers
komen vooral uit buurgemeenten, de rest van Gelderland en uit Noord-Brabant.
Bij de bezoekers zijn de vrouwen in de meerderheid (66%).
Zeventig procent van de bezoekers is jonger dan 40 jaar. Het aandeel 55-plussers is
beperkt tot 8%.
Rond de 60% van de bezoekers heeft een hogere beroeps- of universitaire opleiding
afgerond. Daarnaast heeft bijna een kwart een havo- of vwo-diploma. Het aandeel lager
en middelbaar opgeleiden ligt op 16%.
Circa 60% heeft een betaalde baan van meer dan 12 uur. Van de rest van de bezoekers
is ongeveer tweederde student.
Ruim een kwart van de bezoekers heeft thuiswonende kinderen; bij 13% is het jongste
of enige kind beneden de 13 jaar; 44% van de bezoekers is alleenstaand.
Bijna een kwart vindt zichzelf tot de lagere inkomensgroep behoren; eveneens bijna een
kwart rekent zich tot de hogere inkomensgroep en 44% tot de middeninkomensgroep
(8% weet niet/geen antwoord).
De voornaamste interesses bij de bezoekers als het gaat om cultuurvoorstellingen zijn
film, cabaret en toneel.
Veel Steigertheaterbezoekers hebben het afgelopen jaar LUX bezocht; gemiddeld deden
ze dat 5 keer. Ook zijn ze het afgelopen jaar gemiddeld ruim 3 keer naar de andere
Nijmeegse bioscopen geweest.
De Stadsschouwburg is het afgelopen jaar door 46% van de Steigertheaterbezoekers
bezocht. Tot deze 46% behoren relatief meer Nijmegenaren (80%) en relatief minder
jongeren (23% jonger dan 25 jaar) dan tot het doorsnee Steigertheaterpubliek.
1 Voor een aantal uitkomsten is gecorrigeerd voor het relatief grote
aandeel frequente bezoekers in de steekproef: de vergelijking tussen het
Nijmeegse deel van het Steigertheaterpubliek en de Nijmeegse bevolking en
de berekening van de gemiddelde bezoekfrequentie.
Publieksonderzoek Steigertheater
Samenvatting en conclusies
5
Op het vlak van muziekoptredens hebben de bezoekers relatief veel belangstelling voor
popmuziek.
1.3.2 Onderscheid tussen verschillende bezoekersgroepen
Van het totaal aantal bezoeken aan het Steigertheater wordt 8% gebracht door vaste
klanten2. Jaarlijks komen deze vaste klanten gemiddeld bijna 6 keer naar het
Steigertheater, terwijl de overige bezoekers gemiddeld 2 à 3 keer komen.
Als we de kenmerken van de frequente bezoekers (minimaal 3 bezoeken in afgelopen
jaar) afzetten tegen de niet-frequente bezoekers (1 of 2 bezoeken in afgelopen jaar),
zien we de volgende verschillen: de frequente bezoekers komen relatief vaak uit
Nijmegen, zijn minder vaak student en jonger dan 25 jaar en zijn vaker 40 jaar of ouder.
Verder hebben de frequente bezoekers minder vaak thuiswonende kinderen.
Als we de publieksgroepen voor de verschillende typen voorstellingen afzetten tegen
het doorsnee Steigertheaterpubliek, zien we de volgende verschillen:
• cabaretvoorstellingen trekken relatief meer Nijmegenaren en relatief minder mensen
met thuiswonende kinderen;
• toneelvoorstellingen trekken relatief minder personen beneden de 25 jaar;
• amateurvoorstellingen trekken relatief meer mensen van buiten Nijmegen.
Tussen de publieksgroepen voor cabaret en toneel is er de nodige overlap: zo gaat 60%
van de bezoekers van toneelvoorstellingen in het Steigertheater ook naar daar
geprogrammeerde cabaretvoorstellingen.
1.3.3 Aantrekkingskracht op Nijmeegse bevolking
Voor enkele kenmerken is het Nijmeegse deel van het Steigertheaterpubliek van 16 jaar
en ouder vergeleken met de Nijmeegse bevolking van 16 jaar en ouder3. Bij deze
vergelijking is niet uitgegaan van het doorsnee Steigertheaterpubliek, maar van de
verschillende Nijmeegse bezoekers, ongeacht hoe vaak men in het Steigertheater komt.
Er blijken relatief veel personen uit Stadscentrum en Oud-Oost naar het Steigertheater
te gaan. De aantrekkingskracht op bewoners uit Dukenburg, Lindenholt en Waalsprong
is naar verhouding het laagst.
Verder trekt het Steigertheater relatief veel Nijmegenaren van jonger dan 40 jaar. De
aantrekkingskracht op 55-plussers is naar verhouding het laagst.
Tot slot komen er relatief weinig Nijmegenaren van buitenlandse herkomst naar het
Steigertheater toe: 4% van de Nijmeegse bezoekers behoort tot de allochtonen uit de
niet-rijke landen (tegenover 13% van de Nijmegenaren). Het “Bevolkingsonderzoek
cultuurparticipatie 2002” laat een andere uitkomst zien: 10% van de Nijmeegse
bezoekers van het Steigertheater behoort tot de allochtonen uit de niet-rijke landen. Dat
duidt erop dat de respons van allochtonen uit niet-rijke landen bij het publieksonderzoek
2 De vaste klanten zijn de personen die zichzelf tot de vaste klanten van
het Steigertheater rekenen. (Bij vraag 32 is gevraagd hoe vaak men het
afgelopen jaar een voorstelling in het Steigertheater heeft bezocht en of
men zichzelf als “vaste klant” van het Steigertheater beschouwt.) 3 Gegevens afkomstig uit bevolkingsstatistieken.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
6
relatief laag is geweest4. De aantrekkingskracht van het Steigertheater op allochtone
Nijmegenaren uit de niet-rijke landen is dus geringer dan op autochtone Nijmegenaren,
maar het verschil is niet heel groot.
Voor enkele andere kenmerken is het Nijmeegse deel van het Steigertheaterpubliek van
18 jaar en ouder vergeleken met de Nijmeegse bevolking van 18 jaar en ouder5. Ook bij
deze vergelijking is uitgegaan van de verschillende Nijmeegse bezoekers.
Het Steigertheater blijkt relatief veel hoger opgeleiden, alleenstaanden, studenten en
mensen met een laag inkomen te trekken.
1.4 Werking van keuzegedrag
De meest genoemde redenen, waarom men voorstellingen in het Steigertheater
bezoekt, zijn:
� dat de voorstellingen aansluiten bij de smaak van de bezoekers;
� dat men komt voor een avondje uit en/of voor de gezelligheid;
� dat men komt voor de deelnemende artiesten.
Met name bij de amateurvoorstellingen zien we dat een behoorlijk deel van de
bezoekers vanwege de optredende artiesten naar de voorstelling komt (37%). Het zal
gaan om familie, vrienden of bekenden van de artiesten.
Veel genoemde redenen om de voorstelling in het Steigertheater en niet elders te gaan
bekijken zijn: het specifieke aanbod (“alleen hier te zien”), de nabije ligging (“dichtbij
huis”) en de leuke sfeer.
Ruim zeventig procent van de bezoekers zou vaker naar voorstellingen in het
Steigertheater willen gaan dan men het afgelopen jaar is geweest.
De belangrijkste redenen waarom men niet zo vaak gaat als men zou willen zijn: het
gebrek aan tijd (door 35% van alle respondenten genoemd) en het prioriteit geven aan
andere vrijetijdsbestedingen (door 24% genoemd).
Andere redenen - o.a. dat het aanbod zou moeten veranderen - worden door maximaal
7% genoemd.
Nagegaan is welke andere belemmeringen bezoekers weerhouden om vaker naar het
Steigertheater te gaan:
� 26% heeft het afgelopen jaar bij de komst naar het Steigertheater wel eens
problemen ondervonden. Het waren vooral parkeerproblemen (onvoldoende of te
ver weg gelegen parkeerplaatsen; onduidelijk waar er parkeerruimte is). Bijna de
helft van de bezoekers komt doorgaans met de auto naar het Steigertheater toe;
33% daarvan geeft aan ontevreden te zijn over de parkeergelegenheid in de buurt
van het theater.
Vier procent geeft aan dat het theater moeilijk te vinden is (geen routeaanduiding).
Voor 3% van de bezoekers geldt dat de parkeer- of andere problemen om bij het
4 Voor een deel van de allochtone bezoekers zal het lastig zijn om een
uitgebreide Nederlandstalige vragenlijst over het bezochte podium in te
vullen. Bij het bevolkingsonderzoek speelt dit probleem niet, omdat de
vragenlijsten door enquêteurs afgenomen zijn. 5 Gegevens afkomstig uit de Stadspeiling 2001. De Stadspeiling is een groot
onderzoek over o.a. leefbaarheid en veiligheid onder een representatief
deel van de Nijmeegse bevolking van 18 jaar en ouder.
Publieksonderzoek Steigertheater
Samenvatting en conclusies
7
Steigertheater te komen hen het afgelopen jaar wel eens weerhouden hebben van
een bezoek aan dit theater.
� 8% is ontevreden over de toegangsprijzen van de voorstellingen. Het gaat daarbij
veelal om mensen die zichzelf tot de lagere of middeninkomensgroep rekenen.
� Bij 4% komt het regelmatig voor dat men pas achteraf hoort van voorstellingen in
het Steigertheater die men eigenlijk graag had willen zien. Bij een grotere groep van
42% komt dat af en toe voor. De belangrijkste reden daarvoor is dat men zelf het
programma niet goed genoeg bijhoudt; circa 90% van de bezoekers, die achteraf
van voorstellingen horen, volgt het programma niet of niet goed.
Een ruime meerderheid is tevreden over de informatievoorziening over het
programma; 5% is dat niet. Bijna de helft van de bezoekers volgt de
programmaoverzichten van het Steigertheater. Andere belangrijke informatiekanalen
als het gaat om culturele activiteiten zijn: De Brug, de Zondagkrant, De
Gelderlander en de programmaoverzichten van LUX. Verder wordt meer dan de
helft door familie, vrienden, bekenden of collega’s op culturele activiteiten
geattendeerd.
� 13% van de bezoekers heeft 1 of meer kinderen van onder de 13 jaar. Bij een vijfde
van die groep (= 4% van alle bezoekers) is het moeten regelen of niet kunnen
regelen van een oppas de reden om minder vaak naar het Steigertheater te komen
dan men eigenlijk zou willen.
� Over de aanvangstijden van de voorstellingen zijn er weinig klachten.
Conclusie:
� Het Steigertheater wordt om uiteenlopende redenen bezocht. Er komen Iiefhebbers
van de geboden genres en artiesten, familie en bekenden van amateur-artiesten en
bezoekers die door anderen overgehaald worden om mee naar het Steigertheater te
gaan. Ook komen er veel bezoekers voor een avondje uit en de gezelligheid naar het
Steigertheater.
� Veel bezoekers zouden vaker naar het Steigertheater willen komen dan ze nu doen.
Dat ze dat niet doen heeft vooral te maken met persoonlijke keuzes en
omstandigheden (geen tijd; prioriteit geven aan andere vrijetijdsbestedingen;
programma niet goed volgen).
1.5 Oordeel over aanbod
Figuur 1: (on)tevredenheid over 3 aspecten van het aanbod (in %)
2%
2%
2%
61%
72%
60%
0% 20% 40% 60% 80%
diversiteit
kw aliteit
hoeveelheid
ontevreden tevreden
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
8
Ruim zeventig procent van de bezoekers is tevreden over de kwaliteit van de
voorstellingen; een beperkt aandeel van 2% is er ontevreden over. Bij de frequente
bezoekers is 90% tevreden (de niet-frequente bezoekers hebben relatief vaak “weet
niet” aangekruist)6.
Hetzelfde beeld zien we bij het oordeel over de hoeveelheid voorstellingen (60% van
alle bezoekers en 82% van de frequente bezoekers tevreden) en over de diversiteit van
het aanbod (61% van alle bezoekers en 79% van de frequente bezoekers tevreden).
Van de bezoekers zou 21% bepaalde voorstellingen graag vaker geprogrammeerd willen
zien; 7% - in meerderheid dezelfde groep als deze 21% - mist bepaalde voorstellingen
in het aanbod.
In totaal 24% wil meer van iets en/of mist iets in de programmering van het
Steigertheater (32% van de frequente bezoekers en 19% van de overige bezoekers). Bij
de behoefte aan uitbreiding van het aanbod is er één uitschieter: 11% zou graag meer
cabaret- en/of kleinkunstvoorstellingen willen zien. Verder worden er uiteenlopende
genres en subgenres genoemd. Bij de voorstellingen die men mist zijn er geen genres of
subgenres die er duidelijk uitspringen. (Een overzicht van alle aanbodwensen staat in
bijlage 8.1.)
Figuur 2: wanneer ik een voorstelling in het Steigertheater bezoek, wil ik graag dat het gebodene…..
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
experimenteel is
vernieuw end is
enige voorkennis vereist
niet te zw aar is
vooral ontspannend is
eens oneens
Ruim zestig procent van de bezoekers graag wil dat het gebodene vooral ontspanning
biedt. Verder gaat de voorkeur wat vaker uit naar niet te zware voorstellingen (44%)
dan naar zwaardere voorstellingen (29%). En een relatief beperkt deel van de bezoekers
wil voorstellingen waarvoor enige voorkennis vereist is (10%).
Bijna zestig procent wil graag vernieuwende voorstellingen zien; 16% heeft daar juist
geen behoefte aan. Het percentage belangstellenden voor experimentele voorstellingen
is met 25% duidelijk lager dan het percentage belangstellenden voor vernieuwend
aanbod.
Om te kunnen inschatten wat voor beeld bezoekers van de programmering hebben, zijn
5 tegengestelde standpunten voorgelegd. Het meest uitgesproken is men over de
tegenstellingen “boeiend” (57%) versus “saai” (4%) en “afwisselend” (55%) versus
“eenzijdig” (4%).
6 Tot de frequente bezoekers zijn gerekend: de bezoekers die het afgelopen
jaar minimaal 3 keer het Steigertheater hebben bezocht.
Publieksonderzoek Steigertheater
Samenvatting en conclusies
9
Verder zien bezoekers de programmering duidelijk vaker als “vernieuwend” (41%) dan
als “traditioneel” (5%), maar er is ook een grote groep die geen van beide standpunten
heeft gekozen.
Het minst uitgesproken zijn de reacties bij de tegenstelling “moeilijke onderwerpen”
(4%) versus “makkelijke onderwerpen” (19%).
De frequente bezoekers hebben relatief vaak gekozen voor “boeiend” (72%),
“afwisselend” (71%), “vernieuwend” (52%), “ook voor kinderen” (53%) en “makkelijke
onderwerpen” (29%).
Conclusie:
� Er is vooral tevredenheid over het aanbod. Vooral de frequente bezoekers tonen
zich in ruime meerderheid tevreden.
� Een meerderheid van de bezoekers wil graag vernieuwend aanbod. Daarbij
aansluitend beschouwt men het huidige aanbod duidelijk vaker als vernieuwend dan
als traditioneel.
1.6 Oordeel over accommodatie
Zowel voor de vaste klanten als voor de overige bezoekers geldt dat ruim tachtig
procent in het algemeen tevreden is over de Steigertheateraccommodatie; 2% van alle
bezoekers is dat niet.
Over enkele onderdelen van de accommodatie is er de nodige onvrede. De meeste
onvrede is er over het zitcomfort (32% van alle bezoekers en 48% van de frequente
bezoekers). Het gaat dan vooral om een gebrek aan beenruimte en om de harde banken
zonder rugleuning.
Daarnaast zijn vooral de frequente bezoekers ook ontevreden over het sanitair (21%).
Andere klachten zijn door relatief kleine aantallen bezoekers genoemd.
1.7 Oordeel over service
Voor diverse serviceaspecten konden bezoekers aankruisen of ze daar ontevreden over
zijn. Ook mocht men daarbij een toelichting geven.
Er blijken geen serviceklachten te zijn die er duidelijk uitspringen. Relatief de meeste
onvrede is er over de slechte telefonische bereikbaarheid (9%).
Een overzicht van de andere klachten is te vinden in paragraaf 6.2.
1.8 Imago van het Steigertheater
Over het beeld dat men van het Steigertheater heeft, zijn 5 tegengestelde standpunten
voorgelegd. Meer dan de helft vindt het Steigertheater “vertrouwd” (54% tegenover
15% “onbekend”).
Verder is er vaker gekozen voor “mooi” (40%), “overzichtelijk” (38%) en “modern”
(31%) dan voor “lelijk” (11%), “verwarrend” (9%) en “traditioneel” (15%). Circa de
helft van de bezoekers kiest bij deze 3 tegengestelde standpunten geen van beide
standpunten.
De frequente bezoekers kiezen relatief vaak voor “vertrouwd” (78%), “overzichtelijk”
(49%) en “mooi” (47%).
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
10
Bij de tegenstelling “voor iedereen versus voor een bepaalde groep” zijn de meningen
sterk verdeeld: 35% vindt dat het Steigertheater er “voor iedereen” is en 36% “voor
een bepaalde groep”.
Op vergelijkbare wijze is inzicht verkregen in de uitstraling van het Steigertheater.
De bezoekers zien de uitstraling van het Steigertheater vooral als “aansprekend” (68%),
“toegankelijk“ (68%) en “warm” (64%).
Bij de tegenstelling “goedkoop” (43%) versus “duur” (6%) is duidelijk vaker voor
“goedkoop” gekozen, maar er is ook een grote groep die geen van beide standpunten
kiest.
Bij de tegenstelling “grootstedelijk” versus “provinciaal” zijn de meningen het sterkst
verdeeld: 26% vindt de uitstraling van het Steigertheater “grootstedelijk” en 25%
“provinciaal”.
De frequente bezoekers kiezen relatief vaak voor “aansprekend” (78%), “warm” (75%)
en “grootstedelijk“ (32%).
Conclusie:
� Op 2 punten zijn de meningen over het imago van het Steigertheater sterk verdeeld:
is het Steigertheater er voor iedereen of voor bepaalde groepen? En heeft het
steigertheater een grootstedelijke of een provinciale uitstraling?
Verder overheerst het positieve beeld (vertrouwd, mooi, aansprekend, toegankelijk,
warm).
Publieksonderzoek Steigertheater
Inleiding
11
2 Inleiding
2.1 Aanleiding voor onderzoek
In 2000 is door de gesubsidieerde culturele podia in Nijmegen en de gemeente
vastgesteld dat er een gemeenschappelijke onderzoeksbehoefte bestaat. Het gaat niet
alleen om inzicht in welke groepen met het huidige cultuuraanbod bediend worden en in
de waardering van dat aanbod; er is ook behoefte aan informatie over de vraagkant:
wat verwachten bezoekers van culturele instellingen van het cultuuraanbod, wat voor
wensen leven er bij de niet-bezoekers, nemen de niet-bezoekers op een andere manier
aan cultuur deel7 en hoe zouden nieuwe doelgroepen bereikt kunnen worden?
In de gemeentelijke cultuurvisie “Cultuur aan de Waal” (2001) is het belang van nader
onderzoek uitgesproken, teneinde de problematiek van vraag en aanbod goed te kunnen
hanteren. Onder meer wordt in de cultuurvisie gewezen op het belang van vergelijkbare
publieksonderzoeken bij culturele podia als basis voor een meer vraaggerichte
programmering.
Een bijkomende aanleiding voor lokaal cultuuronderzoek is de deelname van Nijmegen
aan het door de landelijke overheid geïnitieerde Actieprogramma Cultuurbereik 2001-
2004. Doel van dit actieprogramma is om een gedifferentieerder, breder en jonger
publiek bij cultuur te betrekken.
Enkele jaren geleden is een overleggroep opgericht van de 6 gesubsidieerde culturele
podia in Nijmegen (LUX, Stadsschouwburg, De Vereeniging, Steigertheater,
Doornroosje en De Lindenberg) en de afdeling Cultuur Sport en Recreatie van de
gemeente Nijmegen (CRS). Via de afdeling CSR is de gemeentelijke afdeling Onderzoek
en Statistiek (O&S) ingeschakeld voor advisering, uitwerking van de onderzoeksvragen
en de onderzoeksuitvoering.
In de overleggroep zijn in 2000 en 2001 de onderzoeksvragen en de onderzoeksopzet
nader uitgewerkt. Dat heeft geleid tot de uitvoering voorjaar 2002 van twee type
onderzoeken:
1. Publieksonderzoeken bij de 6 gesubsidieerde podia, waarbij voor het eerst gebruik
gemaakt wordt van dezelfde vragenlijst8. Dat maakt een goede vergelijking tussen
de podia mogelijk.
Bij de publieksonderzoeken ligt de nadruk op de samenstelling van en waardering
door het publiek.
2. Een bevolkingsonderzoek naar cultuurparticipatie, dat inzicht geeft in wie wel en
niet bereikt worden met het huidige cultuuraanbod. Dit onderzoek gaat onder meer
over de redenen van het niet-bezoek aan de Nijmeegse culturele podia en over het
gebruik van ander cultureel aanbod.
7 Zoals het bezoeken van optredens die buiten de cultuurpodia en festivals
plaatsvinden, bijvoorbeeld optredens tijdens feesten die plaatsvinden in
de eigen kring van familie, kennissen, vrienden, collega’s of
verenigingen. 8 Bij Nijmeegse culturele podia zijn eerder ook al publiekonderzoeken
uitgevoerd, maar de vragenlijsten die daarbij gehanteerd werden,
verschilden behoorlijk van elkaar.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
12
De onderzoeken sluiten nauw aan bij een aantal thema’s, die in de Nijmeegse
cultuurvisie “Cultuur aan de Waal” (2001) aan bod komen, zoals:
� samenwerking tussen cultuurinstellingen, o.a. bij het op zoek gaan naar (nieuw)
publiek;
� het werken aan een meer vraaggerichte programmering;
� een streven naar een bredere cultuurparticipatie;
� het bereiken van nieuwe doelgroepen;
� het werken aan een krachtig cultuurprofiel (bijvoorbeeld “Nijmegen filmstad” en
“Nijmegen (pop)muziekstad”);
� kans geven aan nieuwe initiatieven.
De uitvoering van de veldwerken voor de publieksonderzoeken valt onder de
verantwoordelijkheid van de betrokken podia (uitzetten van vragenlijsten, verwerken
van de ingevulde lijsten, analyseklaar maken van de gegevens). De analyse en
rapportage van de publieksonderzoeken en het uitvoeren van het bevolkingsonderzoek
zijn in opdracht van de gemeentelijke afdeling Cultuur Sport en Recreatie door de
gemeentelijke afdeling O&S gedaan.
Zowel de gemeente als de podia zien de informatieverzameling via de
cultuuronderzoeken niet als een eenmalige zaak. Het is de bedoeling om de
onderzoeken om de zoveel jaar uit te voeren, om daarmee ontwikkelingen in de
cultuurdeelname te kunnen volgen en zicht te krijgen op verschuivingen ten gevolge
van nieuw beleid.
De uitkomsten van de 6 publieksonderzoeken en het bevolkingsonderzoek
cultuurparticipatie zullen in samenhang beschreven worden in een beknopte
overkoepelende rapportage.
2.2 De onderzoeksvragen en de opzet
Bij de publieksonderzoeken gaat het om de volgende vragen:
� Hoe is het publiek van de podia samengesteld? Wat zijn belangrijke
bezoekersgroepen?
� Waarom komt men naar de podia? Hoe werkt het keuzegedrag van het publiek?
� Hoe waardeert het publiek het programma-aanbod? Wat voor wensen heeft men op
dat vlak?
� Hoe waardeert het publiek de accommodatie en de service?
Om deze onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden, heeft de gemeentelijke afdeling
O&S een standaardvragenlijst voor publieksonderzoek opgesteld, die door alle 6 de
podia gebruikt kan worden.
Het gaat om een door de bezoekers van de podia in te vullen schriftelijke enquête.
De lijst gaat over de volgende onderwerpen:
� bezoekredenen, bezoekfrequentie en bezoekbelemmeringen;
� kennis over het aanbod; hoe komt men aan die informatie?
� oordeel over verschillende aspecten van het aanbod;
� aanbodwensen; wat mist men?
� oordeel over verschillende aspecten van de accommodatie en de service;
� imago van het podium;
� vervoer naar en parkeergelegenheid bij het podium;
Publieksonderzoek Steigertheater
Inleiding
13
� gebruik van het podium om er iets te eten of drinken;
� gebruik van andere podia en andere culturele instellingen;
� achtergrondkenmerken (herkomst, leeftijd, geslacht, opleiding, hoofdbezigheid
overdag, inkomen, huishoudenssituatie, culturele interesses, e.d.).
Bij het opstellen van de vragenlijst is gebruik gemaakt van eerdere bij de podia
uitgevoerde publieksonderzoeken (toen nog niet gewerkt werd met een
gemeenschappelijke vragenlijst) en van de “Handleiding publieksonderzoek voor podia
en musea” (L. Ranshuysen, Amsterdam 1999). Voor een deel ook bestaat de lijst uit
nieuwe vragen, die voortkomen uit de huidige lokale informatiebehoefte.
Waar mogelijk is er afstemming gezocht met het bevolkingsonderzoek
cultuurparticipatie. Het gaat dan met name om vragen over de achtergrondkenmerken.
Daardoor is voor de afzonderlijke podia een goede vergelijking mogelijk tussen de wel-
en niet-bezoekers. Deze vergelijking zal worden opgenomen in een overkoepelende
rapportage met daarin de kernpunten uit de publieksonderzoeken en het
bevolkingsonderzoek.
De standaardvragenlijst voor de publieksonderzoeken is in overleg met de podia en na
een serie proefenquêtes vastgesteld.
2.3 De uitvoering van het onderzoek
Het Steigertheater richt zich vooral op de volgende podiumkunsten: cabaret en
kleinkunst, jeugd- en jongerentheater, toneel en amateurtoneel. Behalve
gerenommeerde artiesten treden ook nieuwe, onbekende talenten in het Steigertheater
op. Daarmee krijgen zij de mogelijkheid een publiek en naam op te bouwen.
Jaarlijks trekt het Steigertheater met circa 150 voorstellingen rond de 10.000
bezoekers (circa 66 bezoekers per voorstelling; er zijn 100 zitplaatsen)9.
In de periode 1 maart t/m 27 april hebben 727 bezoekers van het Steigertheater,
verdeeld over 24 voorstellingen, de schriftelijke vragenlijst ontvangen; 360 personen
hebben de vragenlijst van begin tot eind ingevuld. Dat is zowel thuis als ter plekke in
het Steigertheater gedaan10.
Er is dus een respons van circa 50% gehaald, wat voor een schriftelijke enquête een
goed resultaat is.
Bij een onderzoekspopulatie van 10.000 of groter zijn er zo’n 265 enquêtes nodig voor
voldoende betrouwbare en nauwkeurige resultaten. Vanaf circa 370 enquêtes is er
sprake van een nog hogere betrouwbaarheid. We kunnen dan met 95% zekerheid
zeggen dat de gevonden percentages maximaal 5% van de werkelijkheid afwijken.
9 10.111 bezoekers bij 134 voorstellingen in 2000 en 10.353 bezoekers bij
157 voorstellingen in 2001. 10 Behalve de 360 goed ingevulde lijsten, zijn er ook nog circa 50
onvolledig ingevulde vragenlijsten ingeleverd (deel van de vraagblokken
plus de achtergrondkenmerken niet ingevuld). Waarschijnlijk heeft dat te
maken met het feit dat bij het Steigertheater veel bezoekers kozen voor
het ter plekke invullen van de lange vragenlijst. Bij de andere Nijmeegse
podia, waar hetzelfde publieksonderzoek is gehouden, hebben de
respondenten de lijsten veelal thuis ingevuld. Bij 4 van de 5 andere podia
heeft dat tot veelal goed ingevulde vragenlijsten geleid.
De onvolledig ingevulde vragenlijsten zijn bij het verwerken van de
onderzoeksuitkomsten niet meegenomen.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
14
Het was de bedoeling om circa 1000 enquêtes uit te delen in de hoop dat er daarmee
rond de 400 ingevulde vragenlijsten zouden binnenkomen. Onder andere door het
uitvallen van enkele voorstellingen zijn er uiteindelijk 727 lijsten uitgereikt. Het aantal
van 360 bruikbare vragenlijsten is dus een goed veldwerkresultaat.
Bij het uitdelen van de vragenlijsten is getracht om de lijsten mee te geven aan een
doorsnee uit het publiek. De lijsten zijn uitgedeeld bij verschillende soorten
voorstellingen. Ruim 40% van de lijsten is uitgedeeld bij amateurtheatervoorstellingen
en ruim eenderde bij cabaretvoorstellingen. De overige lijsten zijn uitgedeeld bij 2
jeugdvoorstellingen, 2 jongerenvoorstellingen, 2 toneelvoorstellingen en 1
muziekoptreden.
Tabel 1 geeft een overzicht van de respons.
Tabel 1: respons naar type voorstelling
ingevuld uitgedeeld
abs. in %
amateur-theatervoorstellingen
cabaretvoorstellingen
toneelvoorstellingen
voorstellingen voor de jeugd
voorstellingen voor jongeren
muziekoptreden
299
258
27
56
75
12
120
156
19
22
37
6
40%
60%
70%
39%
49%
50%
727 360 49%
Bij de amateurtheatervoorstellingen en de voorstellingen voor de jeugd ligt de respons
iets lager dan gemiddeld, bij cabaret- en toneelvoorstellingen wat hoger.
De groep van 360 respondenten moet gezien worden als een groep bezoekers die in
een doorsnee periode naar het Steigertheater komt. Tot die respondentengroep behoort
een relatief groot deel frequente bezoekers. De kans dat frequente bezoekers een
vragenlijst meegekregen hebben is namelijk groter dan bij de niet-frequente bezoekers.
Daarmee wegen de meningen van de frequente bezoekers relatief sterk door in de
onderzoeksuitkomsten.
Voor een aantal uitkomsten is wél rekening gehouden met het relatief grote aandeel
frequente bezoekers in de steekproef: de vergelijking tussen het Nijmeegse deel van het
Steigertheaterpubliek en de Nijmeegse bevolking, de berekening van de gemiddelde
bezoekfrequentie en het bepalen van het aandeel vaste klanten onder de verschillende
Steigertheaterbezoekers. Voor deze uitkomsten is het nodig om de doorsnee bezoekers
gedurende de steekproefperiode te vertalen in een groep verschillende bezoekers. Dat is
gedaan door het respondentenbestand te wegen: hoe groter de kans dat een persoon in
de steekproef zit (afhankelijk van de opgegeven bezoekfrequentie), des te minder zwaar
wegen de antwoorden van die persoon mee in de uitkomst11. Anders zou bijvoorbeeld
de hoge bezoekfrequentie van regelmatige Steigertheaterbezoekers, die relatief veel in
de steekproef zitten, zorgen voor een te hoge inschatting van het gemiddelde aantal
bezoeken dat alle individuele klanten per jaar aan het Steigertheater brengen.
11 Daarbij is ervan uitgegaan dat de kans om in de steekproef te zitten bij
iemand, die 4 keer per jaar naar het Steigertheater gaat, 2 keer zo groot
is als bij iemand, die 2 keer per jaar naar het Steigertheater gaat,
enzovoorts.
Publieksonderzoek Steigertheater
Inleiding
15
2.4 De opzet van de onderzoeksrapportage
In hoofdstuk 3 worden de kenmerken van de bezoekers beschreven.
Hoofdstuk 4 gaat over de bezoekfrequentie, over de redenen waarom men naar het
Steigertheater komt en over belemmeringen die ervoor zorgen dat men minder naar het
Steigertheater gaat dan men eigenlijk zou willen.
Hoofdstuk 5 geeft weer hoe bezoekers over het huidige Steigertheateraanbod denken
en wat voor wensen ze op dat vlak hebben.
In hoofdstuk 6 staan de accommodatie en de service centraal: wat vinden de bezoekers
ervan en wat zijn de voornaamste knelpunten?
Hoofdstuk 7 tenslotte geeft een beeld van het imago van het Steigertheater.
Wanneer er bij de analyse opvallende verschillen gevonden zijn tussen de frequente en
niet-frequente bezoekers dan wordt daar in de hoofdstukken melding van gemaakt12.
12 Tot de frequente bezoekers zijn gerekend: de bezoekers die het afgelopen
jaar minimaal 3 keer het Steigertheater hebben bezocht.
Publieksonderzoek Steigertheater
Kenmerken van de bezoekers
17
3 Kenmerken van de bezoekers Waar komen de bezoekers van het Steigertheater vandaan?
Hoe ziet het publiek eruit als het gaat om kenmerken als leeftijd, etniciteit, opleiding,
hoofdbezigheid overdag, inkomen en huishoudenssituatie?
In wat voor cultuuruitingen zijn de Steigertheaterbezoekers nog meer geïnteresseerd? In
hoeverre bezoeken zij bijvoorbeeld ook andere Nijmeegse cultuurpodia?
Dit hoofdstuk geeft een antwoord op deze vragen.
Aan het slot van het hoofdstuk wordt kort aandacht besteed aan het onderscheid
tussen de frequente en minder frequente bezoekers en aan het onderscheid tussen de
publieksgroepen voor verschillende soorten voorstellingen (cabaret/kleinkunst, toneel,
amateur-theatervoorstellingen).
3.1 Herkomst
Figuur 3: herkomst (in %)
4%
1%
5%
9%
10%
71%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
elders
Limburg
Noord-Brabant
rest Gelderland
buurgemeenten
Nijmegen
Ruim zeventig procent van de bezoekers komt uit Nijmegen; 10% komt uit de
buurgemeenten van Nijmegen en 9% uit de rest van Gelderland.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
18
Figuur 4: verdeling naar stadsdeel voor de Nijmeegse bezoekers (in %)
8%
0%
2%
6%
8%
12%
7%
9%
31%
16%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
onbekend
Waalsprong
Lindenholt
Dukenburg
Zuidrand
Midden Zuid
Nieuw West
Oud West
Oud Oost
Stadscentrum
Ongeveer de helft van de bezoekers komt uit de stadsdelen Stadscentrum en Oud-Oost.
Weinig bezoekers komen uit Lindenholt en Waalsprong.
3.2 Leeftijd, geslacht en etniciteit
Tot de bezoekers behoren meer vrouwen (66%) dan mannen.
Figuur 5: leeftijd (in %)
8%
21%
39%
31%
0% 10% 20% 30% 40%
55 jr en ouder
40-54 jr
25-39 jr
jonger dan 25 jr
Zeventig procent van de bezoekers is jonger dan 40 jaar. Het aandeel 55-plussers is
beperkt tot 8%.
Publieksonderzoek Steigertheater
Kenmerken van de bezoekers
19
Figuur 6: etniciteit naar 3 klassen (in %)
5%
4%
91%
0% 20% 40% 60% 80% 100%
niet-rijke landen
overige 'rijke' landen*
Nederland
* West-Europa, VS, Canada, Japan, Australië, Nieuw-Zeeland, Israël.
Negen procent van de bezoekers is van buitenlandse herkomst. Voor iets meer dan de
helft daarvan geldt dat zij zelf of (één van) beide ouders in een niet-rijk land geboren
zijn.
Als men zelf of de ouders in het buitenland geboren zijn, wil dat nog niet zeggen dat
men zich geen Nederlander voelt. Daarom is gevraagd tot welke bevolkingsgroep men
zichzelf rekent; 97% heeft “Nederlanders” aangekruist.
3.3 Opleiding en hoofdbezigheid overdag
Figuur 7: opleiding (in %)
6%
5%
23%
5%
28%
33%
0% 10% 20% 30% 40%
lager onderw ijs
laag en middelbaar algemeen VO
hoger algemeen VO
lager beroepsonderw ijs
middelbaar beroepsonderw ijs
hoger beroepsonderw ijs
w etenschappelijk onderw ijs
Ruim zestig procent van de bezoekers heeft een hogere beroeps- of universitaire
opleiding afgerond. Daarnaast heeft bijna een kwart een havo- of vwo-diploma.
Het aandeel lager en middelbaar opgeleiden ligt op 16%.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
20
Figuur 8: hoofdbezigheid overdag (in %)
3%
4%
5%
26%
61%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
huisvrouw/huisman
gepensioneerd
werkloos/arbeidsongeschikt
studerend
betaald werk (> 12 uur per week)
Ruim zestig procent van de bezoekers heeft een betaalde baan van meer dan 12 uur.
Tot de rest van de bezoekers behoren veel studenten.
3.4 Huishoudenssituatie en inkomen
Figuur 9: huishoudenssituatie (in %)
6%
22%
27%
44%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
eenoudergezin met thuiswonend(e) kind(eren)
2 volwassenen met thuiswonend(e) kind(eren)
2 vo lwassenen zonder (thuiswonende) kinderen
alleenstaand
Een relatief groot deel van de bezoekers is alleenstaand (44%).
Ruim een kwart van de bezoekers heeft thuiswonende kinderen (28%). Bij 7% van de
bezoekers is het jongste of enige kind jonger dan 7 jaar. En bij 6% is het jongste of
enige kind tussen de 7 en 12 jaar.
Publieksonderzoek Steigertheater
Kenmerken van de bezoekers
21
Figuur 10: netto maandinkomen (in %)
19%
12%
21%
21%
7%
19%
0% 10% 20% 30%
onbekend
2770 euro o f hoger
1590 tot 2770 euro (2770 euro = 2x modaal netto
maandinkomen)
1090 tot 1590 euro (1590 euro = modaal netto
maandinkomen)
775 tot 1090 euro (1090 euro = bijstandsnorm
samenwonenden)
minder dan 775 euro (775 euro = bijstandsnorm
alleenstaanden)
Bijna de helft van de respondenten heeft een benedenmodaal inkomen aangekruist
(1590 euro= modaal netto maandinkomen) en eenderde een modaal of bovenmodaal
inkomen (19% valt in de categorie “weet niet/geen antwoord”).
Omdat hoge en lage inkomens relatieve begrippen zijn, is tevens gevraagd hoe men het
inkomen zelf ervaart: rekent men het huishouden tot de groep met een laag, gemiddeld
of hoog inkomen? Bijna een kwart vindt zichzelf tot de lagere inkomensgroep behoren;
eveneens bijna een kwart meent tot de hogere inkomensgroep te behoren; 44% rekent
zichzelf tot de middeninkomensgroep (8% “weet niet/geen antwoord”).
3.5 Aantrekkingskracht van het Steigertheater op Nijmegenaren
Voor enkele bovengenoemde kenmerken kunnen we het Nijmeegse deel van het
Steigertheaterpubliek vanaf 16 jaar vergelijken met de Nijmeegse bevolking vanaf 16
jaar13: leeftijd, etniciteit en het stadsdeel waarin men woonachtig is14.
Voor de vergelijking met de Nijmeegse bevolking hebben we de kenmerken van de
verschillende Steigertheaterbezoekers berekend, ongeacht het aantal keer dat zij
komen15.
13 Gegevens afkomstig uit bevolkingsstatistieken.
14 De vergelijking is gemaakt voor personen vanaf 16 jaar omdat de
respondenten veelal ouder dan 15 jaar zijn. Van de 360 respondenten zijn
er 345 ouder dan 15 jaar. 15 In de respondentengroep zitten relatief veel frequente bezoekers, omdat
de kans dat zij een vragenlijst meegekregen hebben groter is dan bij de
minder frequente bezoekers. Daarom is een weging toegepast, die erop
neerkomt dat de kenmerken van frequente bezoekers minder zwaar meetellen
dan die van de minder frequente bezoekers.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
22
Figuur 11: verdeling naar stadsdeel voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 16 jaar en voor de
Nijmeegse bevolking vanaf 16 jaar (in %)
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
Waalsprong
Lindenholt
Dukenburg
Zuidrand
Midden Zuid
Nieuw West
Oud West
Oud Oost
Stadscentrum
Nijmegenaren Nijmeegse bezoekers
Figuur 11 moet als volgt gelezen worden. De grijze balken geven aan hoe de
verschillende Nijmeegse bezoekers vanaf 16 jaar percentueel verdeeld zijn over de
Nijmeegse stadsdelen. Zo woont ruim 30% in Nijmegen-Oost. Optelling van de grijze
balken levert 100% op. De witte balken geven aan hoe de Nijmeegse bevolking vanaf
16 jaar over de stadsdelen verdeeld is; 18% woont in Nijmegen-Oost. Ook de optelling
van de witte balken levert 100% op
Ook de andere tabellen in deze paragraaf dienen zo gelezen te worden.
Het Steigertheater heeft een relatief grote aantrekkingkracht op bewoners uit het
Stadscentrum en Nijmegen-Oost. De aantrekkingskracht op bewoners uit Dukenburg,
Lindenholt en Waalsprong is naar verhouding het laagst.
Figuur 12: verdeling naar leeftijd voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 16 jaar en voor de
Nijmeegse bevolking vanaf 16 jaar (in %)
0% 10% 20% 30% 40% 50%
55 jr en ouder
40-54 jr
25-39 jr
16-24 jr
Nijmegenaren Nijmeegse bezoekers
Publieksonderzoek Steigertheater
Kenmerken van de bezoekers
23
Het Steigertheater trekt relatief veel Nijmegenaren van jonger dan 40 jaar. De
aantrekkingskracht op Nijmegaren van 55 jaar of ouder is naar verhouding het laagst.
Figuur 13: verdeling naar etniciteit voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 16 jaar en voor de
Nijmeegse bevolking vanaf 16 jaar (in %)
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100
%
niet-rijke landen
overige 'rijke' landen*
Nederland
Nijmegenaren Nijmeegse bezoekers
* West-Europa, VS, Canada, Japan, Australië, Nieuw-Zeeland, Israël.
Het Steigertheater trekt relatief weinig Nijmegenaren van buitenlandse herkomst.
Voor enkele andere kenmerken is het Nijmeegse deel van het Steigertheaterpubliek van
18 jaar en ouder vergeleken met de Nijmeegse bevolking van 18 jaar en ouder16. Ook
bij deze vergelijking is uitgegaan van de verschillende Nijmeegse bezoekers.
Figuur 14: verdeling naar opleiding voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 18 jaar en voor de
Nijmeegse bevolking vanaf 18 jaar (in %)
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
hoger opgeleid
lager/middelbaar
opgeleid
Nijmegenaren Nijmeegse bezoekers
Het Steigertheater trekt vooral de hoger opgeleide Nijmegenaren. Tot de hoger
opgeleiden zijn gerekend de personen met een havo- of vwo-diploma plus de personen
die een hogere beroeps- of universitaire opleiding hebben afgerond.
16 Gegevens afkomstig uit de Stadspeiling 2001. De Stadspeiling is een groot
onderzoek over o.a. leefbaarheid en veiligheid onder een representatief
deel van de Nijmeegse bevolking van 18 jaar en ouder.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
24
Figuur 15: verdeling naar hoofdbezigheid overdag voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 18 jaar en
voor de Nijmeegse bevolking vanaf 18 jaar (in %)
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
huisvrouw/huisman
gepensioneerd
werkloos/arbeidsongeschikt
studerend
betaald werk (> 12 uur per week)
Nijmegenaren Nijmeegse bezoekers
Het Steigertheater trekt relatief veel Nijmeegse studenten en weinig huisvrouwen/-
mannen en gepensioneerden.
Figuur 16: verdeling naar huishoudenssituatie voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 18 jaar en voor
de Nijmeegse bevolking vanaf 18 jaar (in %)
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
eenoudergezin met thuiswonend(e)
kind(eren)
2 vo lwassenen met thuiswonend(e)
kind(eren)
2 vo lwassenen zonder (thuiswonende)
kinderen
alleenstaand
Nijmegenaren Nijmeegse bezoekers
Het Steigertheater trekt relatief veel alleenstaande Nijmegenaren.
Publieksonderzoek Steigertheater
Kenmerken van de bezoekers
25
Figuur 17: verdeling naar inkomen voor het Nijmeegse Steigertheaterpubliek vanaf 18 jaar en voor de
Nijmeegse bevolking vanaf 18 jaar (in %)
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
hoog inkomen
gemiddeld inkomen
laag inkomen
Nijmegenaren Nijmeegse bezoekers
Het Steigertheater trekt relatief veel Nijmegenaren die zich tot de lagere inkomensgroep
rekenen en relatief weinig personen die zich tot de middeninkomensgroep rekenen.
3.6 Culturele belangstelling
Figuur 18: voornaamste interesses als het gaat om cultuurvoorstellingen (in %)
(meer antwoorden mogelijk)
4%
5%
6%
6%
7%
8%
9%
11%
11%
21%
26%
27%
37%
60%
72%
76%
0% 20% 40% 60% 80%
wereldmuziek
multimediavoorstellingen
debatten
lezingen over kunst/kunstgeschiedenis
dance-/houseparty's
opera/operette
literaire bijeenkomsten
jazz
andere muziek
klassieke muziek
ballet/dans
musical
popmuziek
toneel
cabaret
film
Driekwart van de Steigertheaterbezoekers is filmliefhebber. Als het gaat om
theatervoorstellingen zijn de bezoekers vooral geïnteresseerd in cabaret en toneel
erbovenuit. Bij de belangstelling voor muziekoptredens springt de interesse voor
popmuziek het meest in het oog.
Veel bezoekers hebben een bredere belangstelling als het gaat om culturele
voorstellingen. Een meerderheid van 57% heeft minimaal 4 typen voorstellingen als
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
26
voornaamste interesses op het vlak van cultuurvoorstellingen aangekruist (en 7% maar
1 type).
Figuur 19: bezoek in afgelopen jaar aan andere Nijmeegse cultuurpodia en bioscopen (in %)
0% 20% 40% 60% 80%
Bioscoop Centrum
Bioscoop Carolus
Bioscoop Calypso
Doornroosje
De Lindenberg
De Vereeniging
Stadsschouw burg
museum Het Valkhof
LUX
1-2 keer 3 keer of meer
Ruim driekwart van de Steigertheaterbezoekers is het afgelopen jaar in LUX geweest.
Ook bezoekt een behoorlijk deel van hen de drie andere Nijmeegse bioscopen.
Gemiddeld bezoekt men in 1 jaar tijd 5 films in LUX en ruim 3 films in de andere
Nijmeegse bioscopen.
Bij het overzicht van de belangstelling voor culturele voorstellingen was ook al te zien
dat veel Steigertheaterbezoekers van film houden.
Het grote theater in Nijmegen - de Stadsschouwburg - is het afgelopen jaar door 46%
van de Steigertheaterbezoekers bezocht.
Figuur 20: volgen van cursus(sen) op het gebied van cultuur in afgelopen jaar (in %)
(meer antwoorden mogelijk)
16%
11%
74%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
elders
bij De Lindenberg
geen cursus/w orkshop gevolgd
In het afgelopen jaar heeft ruim een kwart van de bezoekers een workshop of cursus
op het gebied van cultuur gevolgd; 11% deed dat bij De Lindenberg.
Publieksonderzoek Steigertheater
Kenmerken van de bezoekers
27
Bij 1 op de 4 bezoekers is de belangstelling voor cultuur terug te zien in hun werk; 24%
werkt namelijk als betaalde of onbetaalde kracht bij of voor een culturele instelling of
volgt een opleiding op het vlak van cultuur.
3.7 Dagbladabonnementen
Figuur 21: dagbladabonnementen (in %)
(meer antwoorden mogelijk)
5%
3%
7%
24%
24%
44%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
ander dagblad
Trouw
NRC-Handelsblad
De Volkskrant
De Gelderlander
geen dagbladabonnement
Een behoorlijke groep van veertig procent heeft geen dagbladabonnement.
Verder is het aandeel Volkskrant-abonnees gelijk aan het aandeel Gelderlander-
abonnees.
3.8 Kenmerken van frequente bezoekers
Van de respondenten hebben er 28 aangekruist zich als vaste klant van het
Steigertheater te beschouwen (8%). Dat zijn er te weinig om een betrouwbare
uitspraken te kunnen doen over het onderscheid tussen de vaste klanten en de rest van
de bezoekers. Wel is het mogelijk om de frequente bezoekers (3 of meer bezoeken in
het afgelopen jaar) af te zetten tegen de minder frequente bezoekers (1 of 2 bezoeken
in het afgelopen jaar). De onderstaande tabel geeft een beeld van de opvallende
verschillen.
Tabel 2: verschillen in kenmerken tussen frequente en niet-frequente bezoekers
frequente
bezoekers
niet-frequente
bezoekers
uit Nijmegen 81% 65%
jonger dan 25 jaar 23% 36%
25 t/m 39 jaar 39% 39%
40 jaar of ouder 38% 25%
student 18% 31%
huishoudens met kinderen 22% 32%
De frequente bezoekers komen relatief vaak uit Nijmegen. Minder dan een kwart is
jonger dan 25 jaar (tegenover ruim eenderde van de niet-frequente bezoekers).
Verder hebben ze minder vaak thuiswonende kinderen.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
28
3.9 De publieksgroepen voor verschillende soorten voorstellingen
Gevraagd is waarvoor men doorgaans naar het Steigertheater gaat. Op grond daarvan
kunnen uitspraken gedaan worden over de volgende publieksgroepen: de bezoekers van
cabaret-/kleinkunstvoorstellingen, de bezoekers van toneelvoorstellingen en de
bezoekers van amateur-voorstellingen17.
De betreffende publieksgroepen blijken als volgt af te wijken van het doorsnee
Steigertheaterpubliek:
• Cabaretbezoekers: relatief meer Nijmegenaren (82%) en relatief minder mensen met
thuiswonende kinderen (6%).
• Toneelbezoekers: relatief minder personen beneden de 25 jaar (23%).
• Bezoekers van amateurvoorstellingen: relatief meer mensen van buiten Nijmegen
(38% tegenover 23% van de bezoekers van de niet-amateurvoorstellingen).
Tussen de publieksgroepen voor cabaret en toneel is er de nodige overlap: zo gaat 60%
van de bezoekers van toneelvoorstellingen in het Steigertheater ook naar daar
geprogrammeerde cabaretvoorstellingen.
17 De groepen respondenten die het Steigertheater doorgaans voor andere
typen voorstellingen bezoeken, zijn te klein om er betrouwbare uitspraken
over te kunnen doen.
Publieksonderzoek Steigertheater
Werking van keuzegedrag
29
4 Werking van keuzegedrag Waarom komt men naar het Steigertheater en voor wat voor soorten voorstellingen?
Hoe vaak bezoekt men dit podium? Zou men eigenlijk nog vaker willen gaan en zo ja,
wat houdt de bezoekers tegen? Hebben de belemmeringen om vaker naar het
Steigertheater te gaan vooral met de bezoekers zelf of meer met het Steigertheater te
maken?
In dit hoofdstuk worden de antwoorden op deze vragen gegeven.
4.1 Redenen van bezoek
Aan de respondenten is voor de laatste voorstelling, die men in het Steigertheater
bezocht heeft, gevraagd waarom men naar die voorstelling is gegaan.
Figuur 22: redenen van bezoek van de laatst bezochte voorstelling (in %)
(meer antwoorden mogelijk)
6%
6%
6%
9%
23%
27%
32%
39%
0% 10% 20% 30% 40%
vanuit schoo l gegaan, CKV
met kinderen meegegaan
met partner meegegaan
aanbevo len door anderen
met vrienden, bekenden etc. meegegaan
vanwege deelnemende artiesten
avondje uit/gezelligheid
houd van genre/mijn smaak
Een belangrijke bezoekreden is dat de voorstellingen aansluiten bij de smaak van de
bezoekers. Ook sociale aspecten spelen een belangrijke rol (avondje uit/gezelligheid,
met vrienden/bekenden meegegaan, met partner meegegaan).
Met name voor de amateurvoorstellingen geldt dat een behoorlijk deel van de bezoekers
vanwege de optredende artiesten naar de voorstelling komt (37%). Deze voorstellingen
zullen relatief veel familie, vrienden of bekenden van de artiesten trekken.
Ook is gevraagd waarom men die laatste voorstelling in het Steigertheater en niet
elders is gaan bekijken en of men misschien overwogen heeft om de betreffende
voorstelling elders te gaan bekijken.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
30
Figuur 23: waarom laatst bezochte voorstelling in het Steigertheater en niet elders bezocht?
(meer antwoorden mogelijk)
5%
7%
12%
13%
13%
16%
19%
27%
31%
34%
0% 10% 20% 30% 40%
goede accommodatie
had vandaag tijd
kom hier graag/ben vaste klant
publiciteit in media
prettige zaal
van anderen gehoord van voorstelling hier
met anderen meegegaan
leuke sfeer
dichtbij huis
alleen hier te zien
Belangrijke redenen waarom men in het Steigertheater naar de voorstelling is gaan
kijken zijn: het specifiek aanbod (“alleen hier te zien”), de ligging dichtbij huis en de
leuke sfeer.
Door 4% is overwogen om de voorstelling ergens anders te gaan bekijken; 1% noemt
Arnhem als alternatief. Verder is geen enkele stad of theater door meer dan 3
respondenten genoemd.
Hierbij aansluitend is ook gevraagd of men in het afgelopen jaar instellingen buiten
Nijmegen bezocht heeft, die qua aanbod vergelijkbaar zijn met het Steigertheater; 39%
zegt dat in het afgelopen jaar gedaan te hebben, waarbij men behalve theaters en
schouwburgen ook andere cultuurpodia noemt. De meest bezochte theaters buiten
Nijmegen zijn het Parktheater in Arnhem (door 4% in afgelopen jaar bezocht) en het
Posttheater, eveneens in Arnhem (ook door 4% bezocht).
Bijna 40% van de bezoekers komt nooit of bijna nooit in het Steigertheater. Aan de
andere bezoekers is gevraagd waarvoor men doorgaans naar het Steigertheater gaat.
Publieksonderzoek Steigertheater
Werking van keuzegedrag
31
Figuur 24: waarvoor bezoekt men doorgaans het Steigertheater (in % van alle bezoekers)
(meer antwoorden mogelijk)
2%
3%
6%
6%
32%
45%
0% 10% 20% 30% 40% 50%
dans, ballet
theatersport
muziekvoorstellingen
kinder-/jeugdvoorstellingen
toneel
cabaret, kleinkunst
Als we kijken naar wat voor soorten voorstellingen men doorgaans het Steigertheater
bezoekt, moeten we rekening houden met bij welke voorstelling de respondenten de
vragenlijst meegekregen hebben.
Van alle bezoekers blijkt 45% doorgaans naar het Steigertheater te gaan voor cabaret-
of kleinkunstvoorstellingen (43% van de respondenten heeft de vragenlijst bij een
cabaret-/kleinkunstoptreden meegekregen); eenderde bezoekt er doorgaans
toneelvoorstellingen (23% van de respondenten heeft de vragenlijst bij
(amateur)toneelvoorstellingen meegekregen).
Ruim eenderde van de bezoekers bezoekt het Steigertheater doorgaans voor 2 of meer
typen voorstellingen.
4.2 Bezoekfrequentie
Op twee manieren is gevraagd naar de bezoekfrequentie. Er is gevraagd of men wel
eens vaker in het Steigertheater komt, met als antwoordmogelijkheden “(bijna) nooit”,
“af en toe”, “regelmatig” en “vaak”. En er is gevraagd om het aantal voorstellingen, dat
men het afgelopen jaar in het Steigertheater bezocht heeft, te noteren.
Figuur 25: antwoorden op de vraag “komt u wel eens vaker in het Steigertheater?” (in %)
39%
44%
12%5%
(bijna) nooit
af en toe
regelmatig
vaak
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
32
Een minderheid van 17% zegt regelmatig of vaak in het Steigertheater te komen; 39%
zegt er verder nooit of bijna nooit te komen. Een relatief grote groep van 44% komt er
af en toe.
Gemiddeld blijken de bezoekers 1,5 keer per jaar naar het Steigertheater te komen18.
Van het totaal aantal bezoeken aan het Steigertheater wordt 8% gebracht door vaste
klanten19. Het aandeel vaste klanten onder de verschillende Steigertheaterbezoekers,
ongeacht hoe vaak men in dit theater komt, is naar schatting 2%20.
Figuur 26: gemiddelde jaarlijkse bezoekfrequentie onderscheiden naar wel en niet “vaste klanten”
1,5
5,7
1,4
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
alle bezoekers vaste klanten niet-vaste
klanten
Jaarlijks komen de vaste klanten gemiddeld 5,7 keer naar het Steigertheater, terwijl de
overige bezoekers gemiddeld 1,4 keer komen.
4.3 Willen bezoekers vaker naar het Steigertheater komen?
Ruim zeventig procent van de bezoekers (72%) zou vaker naar het Steigertheater willen
gaan dan men er het afgelopen jaar geweest is.
18 Bij deze uitkomst is er door middel van weging gecorrigeerd voor het
relatief grote aandeel frequente bezoekers in de steekproef. (De kans dat
frequente bezoekers een vragenlijst meegekregen hebben, is groter dan bij
de niet-frequente bezoekers.) 19 De vaste klanten zijn de personen die zichzelf tot de vaste klanten van
het Steigertheater rekenen. (Bij vraag 32 is gevraagd hoe vaak men het
afgelopen jaar een voorstelling in het Steigertheater heeft bezocht en of
men zichzelf als “vaste klant” van het Steigertheater beschouwt.) 20 Zie voetnoot 18.
Publieksonderzoek Steigertheater
Werking van keuzegedrag
33
Figuur 27: wat houdt bezoekers tegen om vaker naar het Steigertheater te gaan (in %)
(meer antwoorden mogelijk)
4%
4%
4%
5%
6%
7%
24%
35%
28%
0% 10% 20% 30% 40%
jonge kinderen, regelen van oppas
betere accommodatie gewenst
woon te ver weg
volg aanbod niet o f te weinig
te duur
meer passend, beter, breder aanbod gewenst
prio riteit aan andere vrijetijdsbestedingen
te weinig tijd
zou niet vaker willen gaan
De belangrijkste redenen waarom men niet zo vaak gaat als men zou willen, zijn het
gebrek aan tijd en het prioriteit geven aan andere vrijetijdsbestedingen.
Andere redenen - o.a. dat het aanbod zou moeten veranderen - worden door maximaal
7% van de bezoekers genoemd.
Door 15% van de respondenten zijn er tips gegeven, die ertoe kunnen leiden dat
ze vaker dan nu het geval is naar het Steigertheater komen.
Figuur 28: tips voor het Steigertheater hebben betrekking op …… (in %)
(meer antwoorden mogelijk)
2%
1%
2%
2%
4%
4%
0% 3% 5%
overige tips
service
accommodatie
prijs
informatievoorziening
aanbod
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
34
Bij de tips over het aanbod worden uiteenlopende aanbodwensen genoemd, zonder
uitschieters. In bijlage 8.2 staat een overzicht van alle tips; de tips m.b.t. het aanbod
zijn meegenomen in bijlage 8.1.
De antwoorden op diverse andere vragen geven een nader beeld van de overwegingen
en belemmeringen waarom men niet vaker naar het Steigertheater gaat dan men nu
doet. Hieronder volgt een overzicht daarvan.
4.3.1 Problemen bij de komst naar het Steigertheater
Gevraagd is of men in het afgelopen jaar bij de komst naar het Steigertheater
problemen heeft ondervonden en zo ja of deze problemen bezoekers ervan weerhouden
hebben om naar het Steigertheater te komen. In samenhang hiermee is gevraagd hoe
men doorgaans naar voorstellingen in het Steigertheater toegaat.
Figuur 29: hoe gaan bezoekers doorgaans naar het Steigertheater toe? (in %)
(meer antwoorden mogelijk)
1%
2%
7%
9%
49%
62%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
anders
trein
bus
te voet
auto
fiets
De fiets is het meest gebruikte voertuig om naar het Steigertheater te komen, gevolgd
door de auto.
Figuur 30: problemen bij de komst naar het Steigertheater
3%
4%
5%
16%
74%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
onvo ldoende fietsenstallingen
geen routeaanduiding, moeilijk vindbaar
onduidelijk waar parkeerruimte voor auto 's is
autoparkeerplaatsen: onvo ldoende, te ver weg
geen problemen bij komst naar Steigertheater
Ruim een kwart van de bezoekers heeft het afgelopen jaar bij de komst naar het
Steigertheater wel eens problemen ondervonden. Het waren vooral problemen bij het
parkeren van de auto (onvoldoende of te ver weg gelegen parkeerplaatsen).
Publieksonderzoek Steigertheater
Werking van keuzegedrag
35
In dit verband is gevraagd of men in het algemeen tevreden of ontevreden is over de
parkeergelegenheid in de buurt van het Steigertheater; 33% van de bezoekers per auto
is daar ontevreden over.
Van de bezoekers per fiets is 5% het afgelopen jaar wel eens aangelopen tegen een
gebrek aan ruimte om de fiets te stallen.
Van degenen, die het afgelopen jaar bij de komst naar het Steigertheater parkeer- of
andere problemen ondervonden hebben, zegt 13% dat dergelijke problemen hen wel
eens weerhouden hebben van een bezoek aan dit theater (= 3% van alle bezoekers).
Veelal gaat het om mensen bij wie dat “af en toe” is gebeurd.
4.3.2 De toegangsprijzen
In het begin van de paragraaf 4.3 zagen we dat de kosten voor 6% een reden zijn om
niet vaker naar het Steigertheater te gaan dan men nu doet. In dit verband zijn de
antwoorden op twee vragen van belang. Ten eerste is gevraagd of men in het
algemeen tevreden of ontevreden is over de toegangsprijzen van de voorstellingen. Ten
tweede is voor de laatst bezochte voorstelling gevraagd of men toen gebruik gemaakt
heeft van een kortingskaart of -regeling.
Figuur 31: (on)tevredenheid over de toegangsprijzen (in %)
66%
10%
8%
16% tevreden
tevreden noch
ontevreden
ontevreden
weet niet
Tweederde van de bezoekers is in het algemeen tevreden over de toegangsprijzen; 8%
is er ontevreden over. Het gaat bij de ontevredenen veelal om mensen die zichzelf
rekenen tot de lagere of middeninkomensgroep.
Zes procent van de bezoekers heeft niet voor de laatst bezochte voorstelling betaald
(vrijkaartje gekregen). Van de betalende bezoekers heeft driekwart de volle
toegangsprijs betaald. De meest gebruikte kaart om korting te krijgen is de
studentenkaart. Ook bestaat een deel van de bezoekers uit middelbare scholieren die
met CKV-bonnen naar het Steigertheater gaan (4%).
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
36
Figuur 32: gebruik van kortingskaart/-regeling door betalende bezoekers bij laatst bezochte voorstelling (in %)
1%
1%
2%
2%
2%
3%
4%
11%
74%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
overige kortingsregelingen
kortingspas voor ouderen
kunstmenubon
CJP
kortingspas van instelling
Nijmegenpas
CKV-bonnen/-pas
studentenkaart
volle toegangsprijs betaald
4.3.3 De informatievoorziening over het programma
Een belemmerende factor m.b.t. het Steigertheaterbezoek kan ook zijn dat men niet
goed op de hoogte is van het programma. In dat verband zijn er twee vragen gesteld.
Ten eerste is gevraagd hoe men zich doorgaans informeert over het waar en wanneer
van culturele activiteiten in het algemeen. Uit de antwoorden blijkt o.a. hoeveel
bezoekers gebruik maken van het promotiemateriaal van het Steigertheater.
Ten tweede is gevraagd of het wel eens voorkomt dat men pas achteraf van een
voorstelling in het Steigertheater hoort die men eigelijk graag had willen zien.
Publieksonderzoek Steigertheater
Werking van keuzegedrag
37
Figuur 33: Hoe krijgt men doorgaans informatie over het waar en wanneer van culturele activiteiten in het
algemeen (in %)
(meer antwoorden mogelijk)
10%
10%
11%
12%
14%
15%
17%
17%
20%
28%
28%
38%
42%
44%
46%
47%
55%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
VOX
Internetsite LUX
Nijmeegse Stadskrant
filmagenda
Internetsite Steigertheater
programmaboekjes, fo lders Doornroosje
Quo Vadis
Uit (krant van VVV)
De Vo lkskrant
programmaboekjes, fo lders Vereeniging/Stadsschouwburg
affiches, uithangborden, posters
De Gelderlander
Zondagkrant
De Brug
programmaboekjes, fo lders Steigertheater
programmaboekjes, fo lders LUX
via familie, vrienden, e.d.
Meer dan de helft van de bezoekers wordt via familie, vrienden, bekenden of collega’s
geïnformeerd over culturele activiteiten. Bijna de helft volgt de programmaoverzichten
van het Steigertheater. Ook de programmaoverzichten van LUX worden door bijna de
helft gebruikt om op de hoogte te blijven van culturele activiteiten. Verder worden de
huis-aan-huis-weekbladen door een groter aandeel gebruikt dan De Gelderlander.
Circa 1 op de 7 bezoekers informeert zich o.a. via de internetsite van het
Steigertheater.
De niet-frequente bezoekers maken duidelijk minder gebruik van de
programmaoverzichten van het Steigertheater (32% tegenover 72% van de frequente
bezoekers) en van de huis-aan-huis-weekbladen en De Gelderlander. Zij horen relatief
veel via mond-tot-mond-reclame van culturele activiteiten.
Veel bezoekers blijken doorgaans diverse kanalen te gebruiken om zich over culturele
activiteiten te informeren; 62% gebruikt 5 of meer kanalen.
Dat neemt niet weg dat het voor kan komen dat mensen voorstellingen missen, omdat
ze niet wisten dat deze geprogrammeerd stonden.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
38
Figuur 34: hoort men pas achteraf van voorstellingen die men eigenlijk graag had willen zien? (in %)
4%
42%54%
regelmatig, vaak
af en toe
(bijna) nooit
Bij 4% komt het regelmatig voor dat men pas achteraf hoort van voorstellingen in het
Steigertheater die men eigenlijk graag had gezien; bij een grotere groep van 42% komt
dat af en toe voor. Bij ruim de helft van de bezoekers komt dat nooit voor.
De belangrijkste reden daarvoor is dat men het programma niet goed genoeg bijhoudt;
circa 90% van de bezoekers, die achteraf van voorstellingen horen, volgt het
programma niet of niet goed; 8% is van mening dat de informatievoorziening over het
programma onvoldoende is. Met andere woorden, de oorzaak voor het niet op de
hoogte zijn van het Steigertheateraanbod leggen bezoekers vooral bij zichzelf.
Figuur 35: (on)tevredenheid over de informatievoorziening over het programma-aanbod
62%11%
5%
22%tevreden
tevreden noch
ontevreden
ontevreden
weet niet
Ruim zestig procent van de bezoekers is in het algemeen tevreden over de
informatievoorziening over wat er allemaal in het Steigertheater te doen is; 5% is dat
niet (6% van de niet-frequente bezoekers en 2% van de frequente bezoekers).
Er is gevraagd naar tips als het gaat om de informatievoorziening over het programma.
Deze zijn opgenomen in bijlage 8.3.
4.3.4 Huishoudens met jonge kinderen
In hoofdstuk 3 zagen we dat 28% van de bezoekers thuiswonende kinderen heeft en
dat dit aandeel bij de frequente bezoekers wat lager is. In hoeverre zorgt de
Publieksonderzoek Steigertheater
Werking van keuzegedrag
39
gezinssituatie met kinderen ervoor dat men minder naar het Steigertheater gaat dan
men zou willen?
Van de bezoekers heeft 13% één of meer kinderen van onder de 13 jaar. Bij een vijfde
van die laatstgenoemde groep (= 4% van alle bezoekers) is het moeten of niet kunnen
regelen van een oppas de reden om minder vaak naar het Steigertheater te komen dan
men eigenlijk zou willen. Bij de bezoekers met oudere thuiswonende kinderen speelt
deze belemmering veel minder.
4.3.5 Oordeel over de aanvangstijden van voorstellingen
De aanvangstijden van voorstellingen worden nauwelijks als reden genoemd waarom
bezoekers minder naar het Steigertheater gaan dan ze zouden willen.
Op een andere plaats in de vragenlijst konden de respondenten aankruisen of ze
ontevreden zijn over de aanvangstijden: 2% blijkt er ontevreden over.
Zoals in het begin van paragraaf 4.3 al is opgemerkt, spelen zeker ook wensen m.b.t.
het aanbod een rol bij de gewenste bezoekfrequentie. Meer over die wensen staat in
het volgende hoofdstuk.
Publieksonderzoek Steigertheater
Oordeel over aanbod
41
5 Oordeel over aanbod Zijn de bezoekers tevreden over het huidige programma-aanbod van het Steigertheater?
Komen bepaalde dingen te weinig aan bod of - sterker nog - mist men deze in de
programmering? Wat voor aanbod verwacht men eigenlijk: wil men bijvoorbeeld graag
vernieuwend aanbod? En wat voor beeld hebben bezoekers eigenlijk bij de
programmering?
Dat zijn de vragen, die in dit hoofdstuk beantwoord worden.
5.1 Oordeel over hoeveelheid, kwaliteit en diversiteit van het aanbod
Voor de volgende drie aspecten van het aanbod is gevraagd of men er in het algemeen
tevreden of ontevreden over is: de hoeveelheid voorstellingen, de kwaliteit van de
geboden voorstellingen en de diversiteit van de geboden voorstellingen.
Figuur 36: (on)tevredenheid over 3 aspecten van het aanbod (in %)
2%
2%
2%
61%
72%
60%
0% 20% 40% 60% 80%
diversiteit
kw aliteit
hoeveelheid
ontevreden tevreden
Voor zover de bezoekers er een oordeel over hebben, zijn ze veelal tevreden over de
hoeveelheid voorstellingen en ook over de kwaliteit en diversiteit ervan. Voor alledrie de
aspecten geldt dat een beperkt aandeel van 2% ontevreden is.
Frequente bezoekers (minimaal 3 bezoeken in het afgelopen jaar) zijn vaker tevreden:
82% over de hoeveelheid, 90% over de kwaliteit en 79% over de diversiteit.
5.2 Wensen m.b.t. het aanbod
Op drie manieren is gevraagd naar de wensen van bezoekers m.b.t. het aanbod.
Ten eerste zijn 5 uitspraken voorgelegd met de vraag om aan te geven of men het
daarmee eens of oneens is (bijvoorbeeld: “wanneer ik een voorstelling in het
Steigertheater bezoek, wil ik graag dat het gebodene vernieuwend is”).
Ten tweede is gevraagd of men vindt dat bepaalde voorstellingen te weinig aan bod
komen. En tenslotte is gevraagd of men bepaalde voorstellingen in het aanbod mist.
Figuur 37 geeft een overzicht van de reacties op de uitspraken.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
42
Figuur 37: wanneer ik een voorstelling in het Steigertheater bezoek, wil ik graag dat het gebodene…….
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
experimenteel is
vernieuw end is
enige voorkennis vereist
niet te zw aar is
vooral ontspannend is
eens oneens
Ruim zestig procent van de bezoekers wil graag dat het gebodene vooral ontspanning
biedt. Dat wil niet zeggen dat er vooral behoefte is aan lichte voorstellingen: 44% heeft
belangstelling voor (wat) zwaardere voorstellingen en 29% voor niet te zware
voorstellingen. Een relatief beperkt deel van de bezoekers wil voorstellingen waarvoor
enige voorkennis vereist is (10%).
Bijna zestig procent wil graag vernieuwende voorstellingen zien; 16% heeft daar juist
geen behoefte aan. Het percentage belangstellenden voor experimentele voostellingen
is met 25% duidelijk lager dan het percentage belangstellenden voor vernieuwend
aanbod.
Tot de frequente bezoekers behoren relatief wat meer personen die een voorkeur
hebben voor vernieuwend en experimenteel aanbod.
Van de bezoekers is 21% van mening dat bepaalde soorten voorstellingen vaker
geprogrammeerd zouden mogen worden (29% van de frequente bezoekers en 17% van
de niet-frequente bezoekers).
Figuur 38: zijn er bepaalde soorten voorstellingen die het Steigertheater wat vaker zou mogen programmeren?
(in %)
(meer antwoorden mogelijk)
4%
2%
2%
3%
11%
79%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
overige
toneel
dans, ballet
muziek
cabaret, kleinkunst
nee
Bij de behoefte aan uitbreiding van het aanbod springen vooral cabaret en kleinkunst in
het oog. Binnen de genoemde typen voorstellingen (muziek, toneel, enzovoorts) worden
Publieksonderzoek Steigertheater
Oordeel over aanbod
43
verschillende genres genoemd, zonder dat er echte uitschieters zijn. In bijlage 8.1 staat
een overzicht van alle reacties.
Behalve dat men bepaalde voorstellingen wat vaker in het Steigertheater zou willen
zien, kan het ook zijn dat een bepaald aanbod tot dusver wordt gemist.
Figuur 39: zijn er bepaalde soorten voorstellingen die men mist in het aanbod van het Steigertheater? (in %)
(meer antwoorden mogelijk)
3%
1%
1%
1%
2%
93%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
overige
toneel
muziek
cabaret, kleinkunst
dans, ballet
niets
Door 7% van de bezoekers worden bepaalde typen voorstellingen in het
Steigertheateraanbod gemist (13% van de frequente bezoekers en 4% van de niet-
frequente bezoekers). Voor tweederde gaat het om bezoekers die tevens aangeven dat
bepaalde voorstellingen vaker geprogrammeerd zouden mogen worden.
Bij wat men mist, zijn er geen uitschieters.
In bijlage 8.1. staat een overzicht van alle aanbodwensen.
5.3 Beeld van het aanbod
Ook op een andere manier is naar het aanbod gevraagd. Er zijn 5 aan elkaar
tegengestelde standpunten over de programmering voorgelegd met daarbij de vraag om
het vakje aan te kruisen dat het beste de eigen mening weergeeft. Vindt men de
programmering bijvoorbeeld meer traditioneel of juist vernieuwend? Figuur 40 geeft een
overzicht van de reacties van de bezoekers.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
44
Figuur 40: reacties op 5 tegengestelde standpunten over de programmering (in %)
19%
4%
10%
35%
41%
5%
55%
4%
4%
57%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
makkelijke onderwerpen
moeilijke onderwerpen
niet voor kinderen
ook voor kinderen
vernieuwend
traditioneel
afwisselend
eenzijdig
saai
boeiend
Het meest uitgesproken is men over de tegenstellingen “boeiend” (57%) versus “saai”
(4%) en “afwisselend” (55%) versus “eenzijdig” (4%).
Verder zien bezoekers de programmering duidelijk vaker als “vernieuwend” dan als
“traditioneel”, maar er is ook een grote groep die geen van beide standpunten kiest.
Het minst uitgesproken zijn de reacties op de tegenstelling “moeilijke onderwerpen”
versus “makkelijke onderwerpen”.
De frequente bezoekers hebben relatief vaak gekozen voor “boeiend” (72%),
“afwisselend” (71%), “vernieuwend” (52%), “ook voor kinderen” (53%) en “makkelijke
onderwerpen” (29%).
Publieksonderzoek Steigertheater
Oordeel over accommodatie en service
45
6 Oordeel over accommodatie en service In dit hoofdstuk staan de antwoorden op de volgende vragen:
Is men in het algemeen tevreden over de Steigertheateraccommodatie?
Zijn er aspecten of onderdelen van die accommodatie waar bezoekers veel klachten
over hebben?
Heeft men opmerkingen bij zaken die met de service aan het publiek te maken hebben?
In de laatste paragraaf wordt nader ingegaan op het gebruik van de
horecavoorzieningen in het Steigertheater.
6.1 Oordeel over de accommodatie
Gevraagd is of men in het algemeen tevreden of ontevreden is over de totale
accommodatie van het Steigertheater.
Figuur 41: algemeen oordeel over de accommodatie van het Steigertheater (in %)
82%
5%2%
11% tevreden
tevreden noch
ontevreden
ontevreden
weet niet
Een ruime meerderheid van de bezoekers is tevreden over de
Steigertheateraccommodatie (82%); 2% is er ontevreden over (2% van de frequente
bezoekers en eveneens 2% van de niet-frequente bezoekers).
Bij diverse onderdelen of aspecten van de accommodatie konden bezoekers aankruisen
of ze daar ontevreden over zijn.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
46
Figuur 42: aandeel ontevreden bezoekers voor diverse aspecten van de accommodatie (in %)
1%
2%
3%
9%
10%
38%
0% 10% 20% 30% 40%
beeld, zicht in zalen
to tale uitstraling zalen
geluid in zalen
verwarming, ventilatie, temperatuur in zalen
sanitair
zitcomfort in zalen
De meeste onvrede is er over het zitcomfort (38%).
Voor twee aspecten geldt dat de frequente bezoekers er verhoudingsgewijs vaak
ontevreden over zijn, namelijk het zitcomfort (48%) en het sanitair (21%).
Bij alle aspecten en onderdelen van de accommodatie, waar bezoekers ontevreden over
zijn, konden zij een toelichting geven. Deze toelichtingen zijn verwerkt in de
onderstaande tabel.
Figuur 43: overzicht van belangrijkste accommodatieklachten op basis van toelichtingen bij de aangekruiste
punten van ontevredenheid (in % van alle bezoekers)
2%
2%
3%
5%
3%
6%
3%
14%
19%
0% 5% 10% 15% 20%
meer zitruimte in horecagedeelte
matige geluidsinstallatie
te warm/benauwd in de zaal
te koud/tochtig in de de zaal
sanitair vernieuwen
te weinig to iletten
ongemakkelijke stoelen
harde banken, geen rugleuning
te weinig beenruimte
De onvrede over het zitcomfort heeft te maken met dat men weinig beenruimte heeft
en met de harde banken zonder rugleuning.
Met betrekking tot de zaaltemperatuur wordt er zowel over de te warme als over de te
koude temperatuur in de zaal geklaagd.
6.2 Oordeel over service
Ook voor diverse aspecten van de service konden bezoekers aankruisen of ze daar
ontevreden over zijn.
Publieksonderzoek Steigertheater
Oordeel over accommodatie en service
47
Figuur 44: aandeel ontevreden bezoekers voor diverse aspecten van de service (in %)
2%
3%
7%
7%
7%
9%
9%
0% 2% 4% 6% 8% 10%
klantvriendelijkheid personeel
bereikbaarheid via internet
bestellen kaartjes in voorverkoop
kaartverkoop bij kassa
garderobe
mogelijkheden voor eten en drinken
telefonische bereikbaarheid
Bij de onvrede over de serviceaspecten zijn er geen echte uitschieters.
Voor alle aspecten geldt wel dat de frequente bezoekers wat vaker ontevreden zijn dan
de niet-frequente bezoekers.
Bij alle aspecten van de service, waar men ontevreden over is, kon men een toelichting
geven. Deze toelichtingen zijn verwerkt in de onderstaande tabel.
Figuur 45: overzicht van belangrijkste serviceklachten op basis van toelichtingen bij de aangekruiste punten
van ontevredenheid (in % van alle bezoekers)
2%
2%
3%
3%
5%
8%
0% 5% 10%
reservering was niet genoteerd
te weinig barpersobeel
trage, onervaren bediening
lang moeten wachten bij kassa
geen bewaakte garderobe
te weinig, slecht telefonisch bereikbaar
De meest genoemde klacht is dat het Steigertheater telefonisch niet goed bereikbaar is.
6.3 Gebruik van horecavoorzieningen in het Steigertheater
Gevraagd is of men rondom de laatst bezochte voorstelling iets in het Steigertheater
gedronken of gegeten heeft en wat men daaraan besteed heeft. Bijna tachtig procent
van de bezoekers blijkt iets in het Steigertheater te hebben gebruikt.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
48
Figuur 46: aandeel bezoekers dat voor, tijdens of na de laatst bezochte voorstelling iets in het Steigertheater
gedronken en/of gegeten heeft (in %)
(meer antwoorden mogelijk)
30%
32%
63%
21%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
na voorstelling
tijdens voorstelling, in pauze
voor voorstelling
niets gegeten en gedronken
Gemiddeld gaven de bezoekers bij de laatst bezochte voorstelling 4,6 euro aan drinken
en eten uit in het Steigertheater (gemiddelde voor alle bezoekers, inclusief de bezoekers
die rondom de voorstelling geen consumpties in het Steigertheater gebruikten).
Behalve in het Steigertheater zelf, kunnen bezoekers voor of na de voorstelling ook in
andere horecagelegenheden iets gaan gebruiken. Voor de laatst bezochte voorstelling is
gevraagd of men dat gedaan heeft; 34% heeft hier bevestigend op geantwoord.
Een meerderheid van die 34% heeft tevens in het Steigertheater geld uitgegeven voor
eten of drinken, zoals Figuur 47 laat zien.
Figuur 47: aandeel bezoekers dat rondom de laatst bezochte voorstelling in het Steigertheater en/of in andere
horecagelegenheden iets gegeten of gedronken heeft (in %)
5%
29%
50%
16%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
alleen in andere horecagelegenheid
zowel in Steigertheater als in andere horecagelegenheid
alleen in Steigertheater
niets gegeten of gedronken
De helft van de bezoekers heeft uitsluitend iets in het Steigertheater gebruikt, 29%
zowel in het Steigertheater als elders en 5% uitsluitend elders.
Gemiddeld gaven de Steigertheaterbezoekers voor en na de laatst bezochte voorstelling
5,6 euro aan eten en drinken uit in andere horecagelegenheden (gemiddelde voor alle
bezoekers, inclusief de bezoekers die niets in andere horecagelegenheden uitgaven).
Publieksonderzoek Steigertheater
Oordeel over accommodatie en service
49
In totaal geeft een Steigertheaterbezoeker rondom een bezochte voorstelling naar
schatting dus ruim 10 euro aan eten en drinken uit.
Daarbij worden in het Steigertheater vaker relatief kleine bedragen besteed, zoals Figuur
48 laat zien.
Figuur 48: uitgaven voor eten en drinken in het Steigertheater en andere horecagelegenheden rondom de
laatst bezochte voorstelling in het Steigertheater
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
niets minder dan 5
euro
5 tot 10 euro 10 euro of
meer
Steigertheater andere horeca
Publieksonderzoek Steigertheater
Imago van het Steigertheater
51
7 Imago van het Steigertheater In de voorgaande hoofdstukken is beschreven hoe bezoekers aankijken tegen aspecten
van de programmering, accommodatie en service bij het Steigertheater. Al dat soort
zaken draagt bij aan het beeld dat bezoekers van dit podium en de uitstraling ervan
hebben.
Over dat beeld zijn aan de bezoekers vragenreeksen voorgelegd. Dit hoofdstuk geeft
een overzicht van de reacties daarop.
7.1 Beeld van de instelling
De respondenten is gevraagd om bij 5 tegengestelde standpunten over het
Steigertheater die vakjes aan te kruisen die het beste de eigen mening weergeven. Dat
leidt tot het volgende overzicht.
Figuur 49: de reacties op 5 tegengestelde standpunten over het Steigertheater (in %)
36%
35%
15%
31%
38%
9%
11%
40%
54%
15%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
voor bepaalde groep
voor iedereen
traditioneel
modern
overzichtelijk
verwarrend
lelijk
moo i
vertrouwd
onbekend
Meer dan de helft vindt het Steigertheater “vertrouwd” (54% tegenover 15%
“onbekend”).
Verder is er vaker gekozen voor “mooi”, “overzichtelijk” en “modern” dan voor “lelijk”,
“verwarrend” en “traditioneel”. Circa de helft van de bezoekers kiest bij deze 3
tegengestelde standpunten geen van beide standpunten.
De frequente bezoekers kiezen relatief vaak voor “vertrouwd” (78%), “overzichtelijk”
(49%) en “mooi” (47%).
Bij de tegenstelling “voor iedereen” versus “voor een bepaalde groep” zijn de meningen
sterk verdeeld: 35% vindt dat het Steigertheater er “voor iedereen” is en 36% “voor
een bepaalde groep”.
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
52
7.2 Beeld van de uitstraling van het Steigertheater
De bezoekers is gevraagd om bij 5 tegengestelde standpunten over de uitstraling van
het Steigertheater die vakjes aan te kruisen die het beste de eigen mening weergeven.
Dat leidt tot het volgende overzicht.
Figuur 50: de reacties op 5 tegengestelde standpunten over de uitstraling van het Steigertheater (in %)
25%
26%
6%
43%
64%
4%
6%
68%
2%
68%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
provinciaal
grootstedelijk
duur
goedkoop
warm
koel
ontoegankelijk
toegankelijk
afsto tend
aansprekend
De bezoekers zien de uitstraling van het Steigertheater vooral als “aansprekend” (68%),
“toegankelijk“ (68%) en “warm” (64%).
Bij de tegenstelling “goedkoop” versus “duur” is duidelijk vaker voor “goedkoop”
gekozen, maar er is ook een grote groep zonder een uitgesproken mening hierover.
Bij de tegenstelling “grootstedelijk” versus “provinciaal” zijn de meningen sterk
verdeeld: 26% ziet de uitstraling van het Steigertheater als “grootstedelijk” en 25% als
“provinciaal”. Ook bij dit tegengestelde standpunt heeft een grote groep geen van beide
standpunten aangekruist.
De frequente bezoekers kiezen relatief vaak voor “aansprekend” (78%), “warm” (75%)
en “grootstedelijk“ (32%).
Publieksonderzoek Steigertheater
Bijlages
53
8 Bijlages
8.1 Wat voor voorstellingen mist men en/of wil men vaker zien in het
Steigertheater?
Hieronder staat een overzicht van alle reacties op de vragen:
� Mist u bepaalde soorten optredens of voorstellingen in het aanbod van het
Steigertheater?
� Zijn er bepaalde soorten optredens of voorstellingen die het Steigertheater wat u
betreft vaker zou mogen programmeren?
Ook meegenomen zijn tips voor het Steigertheater voor zover die het aanbod betreffen.
(Heeft u tips voor het Steigertheater, waardoor u er misschien vaker naartoe zou gaan
dan u nu doet?)
Muziek
� meer muziek in het algemeen
� buitenlandse volksmuziek, folk
� zigeunermuziek
� singer-songwriter
� klassieke muziek
� jazz
� Nederlandstalige muziek, levenslied
� muziektheater
� musicals
� zang
Toneel
� meer toneel in het algemeen
� klassiek toneel, tragedies
� experimenteel theater
� theatersport
Overige
� meer cabaret/kleinkunst
� meer stand-up-comedians
� meer dans/ballet
� meer voor kinderen onder de 10 jaar
� lezingen (over literatuur)
� dichtersfestival
� try-outs
� schouwburgvoorstellingen in het B-circuit
� films
� locatievoorstellingen
� performances
8.2 Tips die ertoe bijdragen dat bezoekers vaker zullen komen dan ze nu doen
Hieronder staat een overzicht van de verschillende reacties op de vraag: “Heeft u tips
voor het Steigertheater, waardoor u er misschien vaker naartoe zou gaan dan u nu
Publieksonderzoek Steigertheater
2002
54
doet?” (althans voor zover de tips betrekking hebben op andere zaken dan aanpassing
van het aanbod; de tips m.b.t. het aanbod zijn verwerkt in bijlage 8.1)
Enkele reacties zijn door 2% van de respondenten genoemd. In het onderstaande
overzicht staan bij die reacties de percentages vermeld.
� meer informatie/PR (3%)
� e-mail berichten over het programma
� lange termijn programma-overzichten
� reclame maken op de universiteit
� mogelijkheid om je te abonneren op nieuwsbrief/programmaoverzicht
� studentenkorting (2%)
� beter zitcomfort (2%)
� gebouw opknappen
� een nieuwe locatie in (de buurt van) het centrum
� beter barpersoneel
� dansen na afloop van de voorstelling
� meer voorstellingen op zondag
� meer voorstellingen door de week
� minder voorverkoop
8.3 Tips m.b.t. de informatievoorziening over de programmering
Hieronder staan de reacties op de vraag “Heeft u nog tips als het gaat om het geven
van informatie over wat er allemaal in het Steigertheater te doen is?”
Enkele reacties zijn door 2% van de respondenten genoemd. In het onderstaande
overzicht staan bij die reacties de percentages vermeld.
� foldermateriaal op meer plaatsen neerleggen (o.a. cafés) (3%)
� voldoende folders op diverse plaatsen neerleggen
� e-mail berichten versturen (2%)
� posters, affiches, billboards (2%)
� PR op scholen en universiteit (2%)
� PR bij sportaccommodaties
� meer programma-informatie in huis-aan-huis-bladen (2%)
� meer opvallende informatie in De Brug
� grotere beschikbaarheid Quo Vadis
� je kunnen abonneren op een programmaboekje (2%)
� programma eerder bekend maken
� een totaaloverzicht opnemen in de folder en op de internetsite
� behoefte aan een jaaroverzicht
� aangeven als een voorstelling uitverkocht is
� recensies opnemen in promotiemateriaal
� niet duidelijk waar Steigerblad verkrijgbaar is
� bij voorstellingen reclame maken voor komende voorstellingen
8.4 De vragenlijst
Zie vanaf volgende bladzijde.