Publicatie IP-VO

Open leermaterialenbank VO

RWaarom digitaal leermateriaal? 4

R Wikiwijs: de vindplek van het open

leermateriaal voor het VO 6

R 10 voordelen van VO-content 7

R Alles staat of valt met de kwaliteit! 8

R Wie werken mee aan de (verdere)

ontwikkeling van VO-content? 9

RWord ook lid van VO-content 10

projectInnovatieplatform-VO

Voorwoord

De snel veranderende, flexibele en geglobaliseerde wereld van

de 21e eeuw vraagt om een andere aanpak, om nieuwe initiatieven,

om een nieuwe manier van denken. Onderwijs speelt bij dit alles een

sleutelrol. De toekomst van Nederland als kennisland is gebaseerd op

onderwijs. Het onderwijs in onze scholen: dat is de kurk waarop dit

alles drijft.

Ons Innovatieplatform-VO werkt aan plannen en oplossingen om álle

talenten te benutten die nodig zijn als Nederland in internationaal

perspectief wil meekomen als kennisland. Dit vraagt om op maat

gesneden programma’s voor excellente leerlingen én om programma’s

voor leerlingen die meer tijd of meer zorg nodig hebben. Onze Open

leermaterialenbank bevat actueel en aanpasbaar digitaal materiaal

Open leermaterialenbank VO2

dat aansluit bij de belevingswereld van leerlingen. Scholen kunnen

hiermee leerlingen een leerroute bieden die past bij hun eigen talenten.

Docenten kunnen materiaal ontwikkelen en gebruiken dat past bij hun

opvatting van leren.

De leermaterialenbank is een initiatief van scholen zelf; dat is ook de

kracht. Nadat in het afgelopen jaar al veel is bereikt, is het nu tijd voor

de volgende stap. Daar hebben we alle scholen voor nodig. We hopen

dat u na het lezen van deze brochure ook lid wordt van het Innovatie-

platform-VO. Want alleen gezamenlijk kunnen we zorgen dat leerlingen

hun talenten ontplooien en docenten meester worden over hun vak.

Sjoerd Slagter / voorzitter VO-raad

Open leermaterialenbank VO 3


Het onderwijs is in snel tempo aan het digi-taliseren. Het krijtbord maakt plaats voorhet digitale schoolbord en cijfers over onderandere onderwijsprestaties, slaagpercentagesen kwaliteitszorg worden via de schoolwebsitebekendgemaakt.

Docenten maken naast het vertrouwde school-boek al langer gebruik van filmpjes, plaatjes,blogs en columns op het internet. Deze ont-wikkeling gaat verder. Het vertrouwde beeldvan de ‘brugklasser met de loodzware boeken-tas’ verdwijnt langzaam uit het schoolbeeld.Leermateriaal wordt steeds vaker digitaalaangeboden. Niet alleen omdat het past bijeen wereld die vergaand geautomatiseerd ismaar ook omdat de leerling van morgen enovermorgen anders leert en op een anderemanier kennis verwerkt. Digitaal leermate-riaal maakt het ook mogelijk om vakover-stijgend, thematisch onderwijs te geven en

rekening te houden met de verschillendeleerstijlen van leerlingen. Daarnaast biedt hetflexibiliteit omdat leerlingen in verschillendesnelheden of met verschillende onderdelenbezig kunnen zijn dankzij dat materiaal.

Werken met digitaal materiaal betekent nietdat direct massaal laptops moeten wordenaangeschaft. Zelf gearrangeerd materiaalkan natuurlijk ook grotendeels in een print-versie worden aangeboden. Kortom, digitaalleermateriaal maakt lessen rijker en aan-trekkelijker. Voor docent én leerling.

Waarom digitaal leermateriaal?


‘Bij geschiedenis hebben we geleerd “mindmaps” te maken op decomputer. Dan onthou ik het beter en ik maak ze ook voor anderevakken. Veel leraren gebruiken de digiborden en dat is helemaal leukals we stukjes film gaan kijken. Dat duurt vaak veel te kort!’Jetske Lucas, brugklas /Griftland College Soest

Wat is open leermateriaal?

Open leermateriaal is (digitaal) leer-materiaal dat voor iedereen beschikbaaris op internet, kosteloos gebruikt magworden en onder bepaalde voorwaardendoor groepen gebruikers bewerkt engearrangeerd mag worden.

Open leermateriaal wordt gemaaktdoor docenten, scholengroepen, vak-ontwikkelgroepen en gesubsidieerdeinitiatieven voor leermateriaalont-wikkeling.

Percentage scholen in (ver)gevorderd stadium van

computergebruik volgens management en leraren

Bron: 4 in Balans / 2008 / Kennisnet

07/0

8

06/0

7

05/0

6

04/0

5

03/0

4

02/0

3

20

40

60

80

100leraren management

Voorwaarde voor gebruik is dat docentenkúnnen beschikken over gedigitaliseerdleermateriaal, bij voorkeur op één centraleplek; www.wikiwijs.nl/vo-content biedt diecentrale plaats. De eerste versie van Wiki-wijs is vanaf 14 december 2009 in de lucht.Wikwijs is een initiatief van het ministerievan OC&W. Het is het platform waar lerarenvan álle sectoren kennis over en ervaringenmet open leermateriaal kunnen uitwisselenen zo nodig, professionele ondersteuningvinden. Kennisnet en Open Universiteit zijnverantwoordelijk voor de uitvoering vanWikiwijs.

De VO-raad heeft met Wikiwijs afsprakengemaakt over de regie van het leermateriaalvan het voortgezet onderwijs. Dit houdt indat binnen Wikiwijs de VO-raad verantwoor-delijk is voor de realisatie van VO-content,het onderdeel binnen Wikiwijs dat hetleermateriaal voor het VO bevat.

Doel van VO-content is dat de beschikbaar-heid van open digitale leermaterialen inhet voortgezet onderwijs toeneemt tot dezevolledig kerndoel- en eindtermdekkend isin 2012, van praktijkonderwijs tot en metgymnasium. Dan is er leermateriaal tevinden voor circa 20.000 uur onderwijstijd.

Wikiwijs: de vindplek van hetopen leermateriaal voor het VO


‘Het gebruik van digitaal leermateriaal is onlosmakelijk verbonden met onsonderwijs. Dit jaar zijn we gestart met netbooks voor onze eersteklassers in hetvmbo en volgend jaar voor 300 mavo/havo-leerlingen. Docenten zijn enthousiast,maken en arrangeren materiaal. Het gaat om inspirerend leren van docenten enleerlingen.’ Flip Boer, algemeen directeur Oranje Nassau College /Zoetermeer


10 voordelen van VO-content

Vindbaar één vindplaats voor digitaal open leermateriaal voorhet voortgezet onderwijs.

Auteursrechten van materiaal op VO-content is bekend hoe dit magworden gebruikt.

Kwaliteit geplaatst materiaal voldoet aan alle gestelde eisen.Het is doorzoekbaar en rubriceerbaar op bijvoorbeeldschoolsoort, vak, leerjaar en trefwoord

Maatwerk materiaal op VO-content is naar vorm en inhoud geschiktom maatwerk te leveren aan leerlingen die extra hulpnodig hebben of excelleren

Professionalisering docenten kunnen zelf materiaal plaatsen of bewerkenen op die manier hun professionaliteit vergroten

Bruikbaar het materiaal is in te passen in élke elektronischeleeromgeving

Eigenheid medium digitaal materiaal maakt interactieve, moderneleswijzen mogelijk, zoals het gebruik van animaties,muziek- en beeldfragmenten en toets- en oefenstof

Leermiddelenbeleid met kwalitatief goed gedigitaliseerd leermateriaalwordt de ideale mix bepaald tussen digitaal en / of foliomateriaal, open of gesloten materiaal

Leerplan materiaal van VO-content kan net als lesmethoden vanuitgeverijen in een leerlijn worden geplaatst

Tijd en plaatsgebonden VO-content maakt leren mogelijk buiten vaste lestijdenleren en leslokaal

Digitaal materiaal moet natuurlijk aandezelfde kwaliteitseisen voldoen als depapieren lesmethoden maar kent ook eenaantal specifieke eisen. Zo is gebruiksgemak;goede rubricering en metadatering (toevoe-gen van steekwoorden) van het materiaalessentieel. Het Innovatieplatform-VO gaatzorgen dat dit gebeurt.

SLO, de landelijke stichting voor leerplan-ontwikkeling, ontwikkelt in opdracht vande VO-raad een systeem van kwaliteitszorgvoor het materiaal dat in VO-content wordtgeplaatst. Daarnaast reflecteren groepengebruikers op het materiaal en kunnenindividuele gebruikers zelf ook hetmateriaal waarderen.

Alles staat of valt met de kwaliteit!


‘Als leerlingen niet uit hun mobieltje komen dan vragen ze het elkaar.Of zoeken het op internet. Iedereen maakt gebruik van digitale middelenom samen te werken en te leren. Het is de alledaagse, en dus natuurlijkevorm van leren geworden. In de lerarenopleiding leren studenten dit digi-tale leren te gebruiken in hun lessen. En het alledaagse van internet tegebruiken voor digitale leerarrangementen. Elke beginnende leraar kan

Ontwikkeling van het gemiddeld percentage leraren dat bij

lesgeven gebruik maakt van computer, volgens het management.

Bron: TNS NIPO / 2003 - 2009

Noot: Verwachte ontwikkelingen voor 2010-2012, gebaseerd

op verwachtingen van het management in basisonderwijs en

voortgezet onderwijs.

2008

2009

2010

2011

2012

2007

2006

2005

2004

2003

20

40

60

80

100ontwikkeling verwachting


Een verdere ontwikkeling van de Open leer-materialenbank vereist blijvende aandachtvoor de kwaliteit van het materiaal, voorprofessionalisering van docenten, voor ictinfrastructuur en voor leermiddelenbeleid.Dit kan alleen goed en betaalbaar gereali-seerd worden als álle scholen het belangen voordeel ervan inzien.

Met Kennisnet wordt nu de technische aan-sluiting van collecties gerealiseerd. Met SLOwordt het kwaliteitszorgsysteem ontwikkeld.Met Wikiwijs wordt verder gewerkt aanverbetering van de infrastructuur.

Daarnaast heeft de VO-raad het initiatiefgenomen om samen met de landelijkepedagogische centra, de collectieaanbieders,Kennisnet, SLO en Wikiwijs een structuurvoor competentievergroting te ontwikkelenwaar iedereen op school voordeel bij heeft.Met de lerarenopleidingen zorgen we ervoordat toekomstige docenten leren werken metgedigitaliseerd leermateriaal.

Wie werken mee aan de (verdere)ontwikkeling van VO-content?

werken met webquest, bloggen of videoclips, als leerarrangement enaanvulling op de les of als huiswerk. Leraren in opleiding worden nuopgeleid om computers en digitaal leren in hun onderwijs te gebruiken;tegelijkertijd ervaren zij tijdens stages dat de huidige leerlingen al meerdigitaal leren dan zij.’ Harry van den Berg, lerarenopleider en opleidingscoördinator

aardrijkskunde /HAN-ILS Nijmegen

Met het maken van digitaal lesmateriaalzijn we er niet, al is dat materiaal nog zogoed. Er zijn allerlei randvoorwaarden diehet succes bepalen zoals vindbaarheid, tech-nische bruikbaarheid, ebruiksvriendelijkheid,veiligheid en kwaliteit.

Het begin is er, maar juist nu al onzepartners in de startblokken staan om debank verder te ontwikkelen. komt het eropaan. Wat willen we in 2012 minimaalhebben bereikt?

R Dat er digitaal materiaal op éénplaats te vinden is dat alle kern-doelen en eindtermen dekt

R Dat alle docenten de meerwaardeen bruikbaarheid ervan inzien

R Dat de kwaliteit zó goed is datdocenten er direct mee aan deslag kunnen

R Dat het gebruikersvriendelijk isvoor zowel collectie-aanbiedersals gebruikers

R Dat de bank technisch goed werkt

R Dat de veiligheid gegarandeerd is

R Dat scholen ondersteund wordenbij het implementeren van digitaalleermateriaal in het onderwijs

Word ook lid van VO-content



Dat kan alleen met de (financiële) steunvan alle scholen in het voortgezet onderwijs.150 Scholen zijn al lid van het Innovatie-platform-VO. Doet u ook mee?

Het lidmaatschapsgeld voor een schoolbedraagt € 2000,- per jaar. Met dezebijdrage willen we de aanloopkostenfinancieren voor de realisatie van de banktot en met 2012. Als de bank in 2012 staatdan betaalt elke school een klein bedrag perleerling voor actualisatie, onderhoud enkwaliteitszorg.

Ondersteun dit initiatief van scholen doorde bijgevoegde antwoordkaart in te vullenen terug te sturen naar de VO-raad. U kuntzich ook direct inschrijven door te gaan naarwww.vo-raad.nl/inschrijven-bij-ip-vo.

‘Digitalisering van leermateriaal is voor docenten die zich willenrichten op het ontwikkelen van leermateriaal de kans van de toekomst.Over 5 jaar zal digitaal leermateriaal voor ieder leerling en docent inhet VO in Nederland de gewoonste zaak van de wereld zijn.’Leo van Beek, bestuursvoorzitter Quadraam

projectInnovatieplatform-VO

project Innovatieplatform-VOPostbus 8282, 3503 RG Utrecht / T 030 232 48 00, F 030 232 48 [email protected] / www.vo-raad.nl/projecten/innovatieplatform-vo

Publicatie IP-VO

Documents

Transcript of Publicatie IP-VO