1. Jaargang 1 nummer 10 2009 Duurzaam P!T Energiek Sydney Losse verkoop 2 7,95 magazine Zelfbewust Milieu kleurt oranje na stofstorm MooiWeer Terschelling: Sportief uitwaaien Tog Chd: Spirtituele vechtkunst Zieke kalf jes, eet smakelijk! Wordt de film Age of Stupid nu al ingehaald door de realiteit? pe t pa ruk r ed d 8t765h64ij544s cl ge cy d re en ge it ij lu vr its or u lo dt ch wor op !T P

2. Inhoud RUBRIEKSNAAM Inhoudsopgave 6: 6: Als zij er al niet om geven, wie dan wel? Pag. 4 Outdoor sport Terschelling Pag. 6 Surfrider Foundation Pag. 8 Tog Chd Pag 10 Kalfsflees Bewuste lezers, Pag 13 Nieuws uit het milieu 26: Als je midden in de natuur staat besef je pas je dat je leeft. Pag 14 Herbal XTC Pag 17 Recensie: Age of Stupid Pag 18 Mijn oma en ik Pag 20 Bloot voor het milieu Pag 22 Verwarming door koeienpoep Met een houten zwaard in de aanslag trekken we 14: : Hij zit vol energie en stuitert door mijn kamer. Pag 24 Ecodorp deze maand ten strijde. Een zwaard van milieuvr- iendelijk hout. Dat dan weer wel. In een triatlon 30: 30: Duurzaam begraven is nu een echte trend. Pag 26 Ontspanning in Scandinavi van natuur, sport en voedsel slaan we de weg naar Pag 29 Hoe groen ben jij? Scandinavi in. Onderweg slalommen we langs het natuurschoon, dit net zo achterlatend als hoe we Pag 30 Groene uitvaart 22: 22: Vormt de penetrante geur van koeienmest een gekomen zijn. Onze voetsporen uitwissend met het probleem voor de bewoners? zwaard laten we de natuur onaangedaan. Op onze Pag 32 Vergeten dierendag trip wanen we ons in een droomwereld. Een wereld Pag 33 Bewust eten waar iedereen bewust over straat gaat. Hier is voor elke activiteit een groene variant bedacht. Deze Pag 34 Natuurvriendelijke gadgets droomwereld zou zo waar kunnen zijn. Denk na en Pag 35 Groene agenda ontdek dat je bewust kunt sporten, wonen en dood- gaan. Je kunt nu zelfs op een groene manier de junk Pag 36 Milieudienst Twente uithangen! Hier kunnen we zonder schuldgevoel 36 : Mensen kunnen erg ongeduldig raken als het ongedierte Pag 39 Volgende maand in P!T schoon leven. En mocht er toch nog vuil liggen. De niet gelijk weggaat. milieudienst maakt alles weer puur natuur. Ik wens u veel leesplezier. Thijs Rsken Hoofdredactie: Thijs Rsken Vormgeving: Anne den Baas Onder begeleiding van: Hylke van der Zee Contactgegevens: P!T magazine Tina Walsma Sierplein 79 Mae-Ling van der Woude Techniek: Jan Eijbrink 1065 LN Amsterdam Eindredactie: Milou Reumer Janneke Schaap Tel. 020-4583902 Marlies Scheper Info@P!T.com Redactie: Marije Woltjer Leo Wassing www.P!T.com Marianne Tillema Gertjan van Putten Thomas Tob Beeldredacteur: Jessica Visser Thijs Vunderink 2 P!T P!T 3

3. ACHTERGROND ACHTERGROND MooiWeer tijdens slecht weer Lekker buiten zijn, sporten, opgericht door Ilmar Wessels. Zijn doel was om meer outdoor mogelijkheden te frisse lucht, uitdagingen en creren op Terschelling. Zo bedacht hij het coast raften en kocht een speedboot. vermaak. Outdoor sport Hij kon daarnaast het outdoor-bedrijf Wadventura overnemen, waar hij jaren heeft zo zijn voordelen. heeft gewerkt. MooiWeer organiseert onder andere wild Maar, zo blijkt, elk voor- water varen, wadkanon, zeilen en coast raften. Als het weer slecht is heeft het out- deel heb zijn nadeel. Out- door bedrijf genoeg andere activiteiten te bieden zoals 4x4 drive (met een landrover Blokarten door sport in Nederland over het strand rijden), survival en duiken Blokarten houdt in dat je op een buggy (drie wielen) met zeil over het strand rijdt. (in een meertje, in de zee of in het zwem- De sport is voor alle leeftijden en gemakkelijk te leren. Je kan zelf bepalen hoe hard je gaat. Je haalt ongeveer 30 tot 50 km/u. Blokarten kan in principe het hele jaar door. heeft ook te maken met bad). Daarnaast verzorgt het bedrijf ook De windkracht moet minimaal drie en maximaal 6 zijn. Het dragen van een helm is een Wellnessprogramma en kampvuren verplicht. het Nederlandse klimaat. op het strand. En wij weten allemaal wat GPS-tocht Het is leuk om te zien hoe Als alternatief voor het blokarten kan ik dat betekent: kans op re- gaan kijken bij de GPS-tocht die MooiWeer elke groep de uitdaging op samen met SportEventsTerschelling organi- gen en harde wind. seert. De outdoor bedrijven op Terschel- een andere manier aanpakt. ling werken veel samen. Op een van de Waypoints, ergens in de Door: Anne den Baas duinen van Terschelling, moeten de groe- pen die aan de GPS-tocht meedoen een zo hoog mogelijke constructie maken van Het plan was om een dagje te kijken bij bamboestokken. het blokarten van het nieuwe outdoor Het is n van de vele opdrachten van bedrijf MooiWeer op Terschelling. Helaas de tocht. Het is leuk om te zien hoe elke ging dat niet door. Het is ongeveer groep de uitdaging op een andere manier windkracht acht en dat is te hard om het aanpakt. De ene groep gaat meteen aan strand op te gaan. Vanaf windkracht zes de slag terwijl de andere eerst in overleg GPS-Tocht wordt er niet meer gekart op de Terschel- gaat. Hierdoor ontstaan er verschillende Bij een GPS-tocht gaan groepjes mensen op pad met een mobieltje. Dat kan lopend lingse stranden. constructies. Er zijn punten te verdienen of op de fiets. Op het mobieltje krijgen ze een GPS-punt of Waypoint van een plek met de hoogte van de constructie en voor waar je een vraag moet beantwoorden of een opdracht moet doen. Voorbeelden van opdrachten zijn het bouwen van een zon hoog mogelijke constructie van bamboe- MooiWeer originaliteit. stokken of bijvoorbeeld boogschieten. Natuurlijk is het niet altijd slecht weer komen: Van kinderpartijtjes tot dure survival bijvoorbeeld. De groep krijgt punten als ze de Waypoints snel bereiken, maar ook als ze de in Nederland. Er waren deze zomer veel Outdoor voor iedereen bedrijfsuitjes, van vriendengroepen tot Naast zijn nieuwe outdoor bedrijf heeft opdrachten goed uitvoeren. Na het uitvoeren van een opdracht, of het geven van zonnige dagen met vaak een beetje wind. Dat outdoor sport veel soorten men- schoolreisjes. Verzin het maar. Outdoor Wessels ook nog een schip de Emmalis. het juiste antwoord op een vraag, krijgen ze een nieuwe Waypoint door naar de volgende uitdaging. Zeer geschikt voor diverse outdoor spor- sen interesseert merkt Wessels aan de bezig zijn helpt bij de teambuilding, ver- Hij probeert het varen te combineren met ten. Het bedrijf MooiWeer werd dit jaar verscheidenheid aan mensen die bij hem telt hij verder: Back to basic is helemaal zijn bedrijf. Al wordt het steeds moeilij- in. ker, doordat het steeds drukker wordt bij Blokarten is de populairste activiteit: MooiWeer. Het strandzeilen is erg laagdrempelig. Het heeft alles wat de tijd wenst: snelheid (30 50 km/u) en een hoge fun factor. Kater Al met al is het niet zo heel erg dat het Geniaal gebied karten niet door ging. Ondanks de harde Terschelling is alles voor het bedrijf, wind en de dreigende regenwolken zijn vindt Wessels. Het waddeneiland biedt de groepen van de GPS-tocht zijn erg alle mogelijkheden: duin, bos, strand, zee vrolijk en fanatiek. Al heeft het meren- oftewel een geniaal gebied voor het out- deel naar eigen zeggen een flinke kater. door bedrijf. Maar ook de bewoners van Ze hadden de avond ervoor nog lang bij Terschelling vinden het leuk om het kampvuur op het strand gehangen. Coast raften outdoor bezig te zijn. Iedereen hier houdt En mijn kans om te blokarten komt nog Met coast raften ga je met een rubberboot de zee op. Daar krijg je te maken met hoge er van. Ze doen vaak mee aan de jaarlijkse wel. q golven. Het is een echte groepsactiviteit. Coast raften kan van april tot eind oktober. Ilmar Wessels, de eigenaar van MooiWeer, aan het wild water varen. 4 P!T P!T 5

4. Surfers ACHTERGROND ACHTERGROND Maak van de Noordzee geen riool! pimpen natuurlijke speeltuin Er zijn mensen die denken en er zijn er die doen. P!T ging op zoek naar doeners, die het beste proberen te maken van wat wij als mensen aan- richten in de natuur. Surfers Rioolstort bij Wijk aan Zee beginnen bij zichzelf en zet- ten zich in voor een schoon Dat een goed voorbeeld begint bij de strand. Een ontdekkingstocht overheid, illustreert het protest van de langs recycling, zelfbewust- Surfrider Foundation tegen rioolstortin- gen in zee. Bij Egmond aan Zee en ook zijn en vooral: doen! Wijk aan Zee liggen een aantal pijpen die smerig water in de Noordzee pompen. Door: Thijs Vunderink Een breed gesteunde petitie tegen de betrokken gemeentes moet de Surfrider Foundation helpen om deze afvalstroom Het strand en de bruine Nederlandse te laten opdrogen. golven zijn populair. Elk jaar trekken weer meer surfers naar de Hollandse kustlijn. Als de trend die in de jaren 60 de Ame- rikaanse kust bestormde. Hoe koud het Van aangespoeld ook is, op elke dag met redelijke deining ligt de branding van favoriete surfspots hout naar meubel als Scheveningen en Wijk aan Zee vol. De surfers staan bekend om hun connectie met de zee en in de zomer worden lange surfsessies afgesloten met een kampvuurtje en een biertje. De sfeer op het Ons doel is, om elke strand is dan ook meestal zeer relaxed, het is pikdon- surfer bewust te maken BrON: ANP ker als de laatste surfers het Een materiaal, dat veel langer meegaat. De vrijwilligers van de Surfrider Foundation in actie op het strand van Wijk aan Zee. strand verlaten. Het vuur is gedoofd met zand, tussen van de situatie op het Goed voor het milieu maar niet genoeg, zegt de Surfrider Foundation. grommets (kinderen) tot veteranen de tastisch om te zien dat er zoveel surfers in de nog nagloeiende kolen roken een paar verkoolde Nederlandse strand. Is mijn beeld van surfers in de praktijk stranden op. Vuilniszakken vol rondzwer- vend materiaal werd verzameld. Ook ons kleine landje zijn. Normaal gespro- ken richt zij zich met haar organisatie blikjes nog na. anders dan ik dacht? Het is niet dat het surfscholen deden fanatiek mee, na elke op golfsurfers, maar ook kitesurfers Het lijkt heel normaal, zuinig zijn op de de grootste vervuilers zijn, maar ook klein schoonmaakactie werd er gratis surfles horen tot de doelgroep. Je ziet dat op Jaarlijks komt er twintigduizend ton afval natuur. Als gevolg van de toenemende afval als sigarettenpeuken zijn funest gegeven, verklapt Thalia het geheim van zulke evenementen meestal een puinzooi Recycling en design als succesvolle mix terecht in de Noordzee. Schepen zijn klimaatveranderingen staan kranten voor de dieren die op het strand leven, de formule. achterblijft op het strand. Ze is hier met verantwoordelijk voor veruit het groot- vol rampverhalen. De natuur die ons legt Thalia uit. Waar het om draait is be- Op het strand van Scheveningen is drie en drie vrijwilligers om zonder wegwaaiende ste gedeelte. Chemisch afval, plastic en kosteloos van zuurstof en grondstoffen wustzijn, wat er gebeurd met de troep die vier oktober het NK Kitesurf. Een grote brochures haar boodschap mondeling Zoals vroeger de piraten al het hout, dat ander afval treffen niet alleen zeevogels, voorziet heeft er genoeg van, lijkt het. Iets je achterlaat in het zand. Ondersteund happening, de wind zorgt voor heftige over te brengen. de zee hen schonk, gebruikten voor hun maar ook de dieren op de stranden waar terugdoen voor het groen, dat we zo hard door initiatieven wereldwijd is afgelopen actie op het water. De toeschouwers halen Ook op Scheveningen slaat die bood- huizen en schepen, zo zag ook meu- de geloosde rotzooi terechtkomt. De nodig hebben lijkt dan ook meer dan maart dan ook het project Ocean Initiatives in de aanwezige tent soep en snacks, prul- schap aan, binnen een paar uur struinen belontwerper Piet Hein Eek de brede Surfrider Foundation is begonnen met een redelijk. Toch blijft het voor de meeste gestart, voor het eerst in Nederland. De lenbakken zitten propvol. Het evenement milieubewuste surfers met een vuilniszak mogelijkheden van afvalhout. Hout is wereldwijde missie. Het grote doel is een Nederlanders bij een donatie aan orga- surfers werden opgeroepen om samen is al twee dagen onderweg. De stemming in de hand rond. Op zoek naar verdwaal- peperduur, in de natuur ligt het voor schoon strand, voor elke surfer rond de nisaties als Greenpeace. Andere mensen schoon te maken. Peuken, glas en plastic. zit er in, twee blonde dames delen blikjes de peuken, plastic flessen en touw. Het het oprapen. In zijn werkplaats in globe. Thalia Stone leidt de Nederlandse rijden in een hybride leaseauto en bijna ie- Want, als zij er al niet om geven, wie dan energiedrank uit en op meerdere standjes lijken kleine dingen, maar al met al vullen Geldrop maakt de excentrieke ontwer- vertakking van de organisatie. Ons doel dereen scheidt zijn afval. In het geval van wel? liggen stapels met folders te wapperen in de vrijwilligers tijdens de tweede dag van per zijn meubels en andere voorwerpen is, om elke surfer bewust te maken van de de surfers worden polyesterboards steeds Dat het aanslaat mag duidelijk zijn. de zuidwester wind. het NK Kitesurf een slordige zes volle zak- van rest of afvalmateriaal. Ik haal het situatie op het Nederlandse strand. meer vervangen door epoxy exemplaren. Door heel Nederland gingen surfers, van Thalia lijkt op haar gemak: Het is fan- ken met rotzooi. q overal vandaan, en ja, het meeste van het strand. 6 P!T P!T 7

5. UITGELICHT UITGELICHT Tog Chd: Oosterse filosofie in een westers jasje een paar oefeningen, voordat de eerste Is er ook n specifieke wijsheid van Tulku lessen met Tulku Lobsang om half zeven Lobsong Rinpoche die je is bijgebleven? begonnen. Dit was een combinatie van Hoe jij denkt, is hoe jij de wereld ziet. fysieke en mentale training. Deze lessen How you think is how you see. Deze zin gingen door tot elf uur s avonds. In deze betekent erg veel voor mij. Iedereen heeft korte periode ben ik maar liefst acht kilo een andere denkwijze en dus zienswijze, afgevallen door al het trainen. Ondanks respecteer de vrije gedachte die een ieder In 2008 besloot Guido Wner dat het slechts twee weken duurde, heb ik heeft. Jij kunt alleen n persoon veran- (40) uit Amersfoort het roer echt mijn rust leren vinden. deren en dat ben jijzelf. Als je oprecht om te gooien. Hij verkocht juist denkt, zal je juist zien en handelen. zijn goedlopende verze- Heeft het je veranderd? Denk dus eens goed na over je gedachten Op zich wel. Ik heb in deze periode veel en vooral welke emoties krijg je hierbij. keringsbedrijf en besloot rust en inzicht verkregen. Als je denkt dat Vraag je dan af: Hoe denk ik nu en wat vanaf die dag zich bezig je alles hebt, is er altijd nog een zoektocht wil ik nu? Als je denkt het lukt mij niet, te houden met een naar wat je cht wilt en ik ben er achter dan zal het ook zeker niet lukken. gekomen dat wat je vooral wilt is gelukkig bewuster leven. Iedere Gebruik je deze wijsheid ook in het alledaagse zijn. De manier om dit te bereiken is door dag in mijn leven is inzicht te krijgen in je gedachten, hande- leven? een verrassing, zeker len, spreken en alles kloppend te maken. Het belangrijkste dat ik heb geleerd is na mijn kennisma- Er moet een gezonde balans zijn tussen de dat je leven in balans moet zijn. Ik geef nu dingen die je doet. les in Tog Chd aan anderen op basis van king met een Tibe- de Tibetaanse leer. Dit gebeurt allemaal taanse Lama. Wat is de monnik Tulku Lobsang Rinpoche vrijblijvend. Soms in Amersfoort, dan Door: Gertjan van Putten voor een persoon? weer in Rotterdam en als mensen zin heb- Het is de meest normale mens die ik ben dan kunnen ze langs komen. Verder ooit ontmoet heb. De man is 34 jaar ben ik ook een nieuw bedrijf gestart dat oud, spraakzaam en het schijnt dat hij de bedrijven adviseert hoe ze e-business het Kun je uitleggen wat Tog Chd inhoudt? automatisme met de oefeningen. Het Je bent twee weken in Zwitserland geweest voor achtste incarnatie van de Nyentse Lamais, beste kunnen toe passen. Tog Chd komt uit het Tibetaanse Boed- is hetzelfde als wat veel mensen hebben speciale training in Tod Chd, hoe kwam je er een groot Boeddhistische monnik. Hij Guido Wners en Tulku Lobsang Rinpoche in Zwitserland. dhisme en is misschien het best te verge- met hardlopen. Je raakt in een ritme, een bij dit te doen? is opgegroeid in een Tibetaans klooster, Daarnaast geef ik nog hockeytraining lijken met yoga. Bij Tog Chd wordt er soort van cadans, waardoor je eigenlijk op Vanaf mijn zesde ben ik al bezig met waar hij als klein kind les heeft gehad van en ben ik vrijwilliger voor een Tibetaans gebruik gemaakt van allerlei oefeningen de automatische piloot beweegt en meer de vechtsport. Ik beoefende onder meerdere Meesters in het Boeddhisme. Boeddhistisch centrum: Stichting Nangten met een houten zwaard. Dit zwaard wordt bezig bent met je innerlijke rust. andere judo en taekwondo en deed mee Sinds 2000 reist hij de wereld rond om Menlang. Ook hou ik me bezig met de Meditatie oefening The Sword of Wisdom genoemd. Maar aan toernooien. Deze sporten zijn zeer ook westerlingen de kans te geven kennis fundraising voor Nying Drod. Dat is een een vechtsport is het niet. Er is namelijk Wat is de kracht van Tog Chd in het westen? competitief, de originele gedachtegang te maken met het Tibetaanse Boeddhis- project voor Tibetaanse kinderen. Dat geen sprake van fysiek contact of compe- De grote kracht van Tog Chd is dat het is vergeten en er is een westerse invulling me. Hij geeft veel lezingen en workshops, klinkt alsof ik mij weer heb overgegeven Sluit je ogen en zit stil, neem de tijd bij titie. Het is een manier om te ontspannen net als yoga zowel mentaal als fysiek is. In aan gegeven, er moet gepresteerd worden. onder andere over Tog Chd. aan de drukke westerse wereld, maar iedere gedachte. Denk eens aan een ge- en te mediteren, maar dan voor mensen het westen kunnen mensen maar moeilijk Bij Tog Chd leeft de oosterse gedachte- zolang je zelf met alles bewust n in wond dier. Denk aan het lijden en de pijn die liever niet stil willen zitten. Net als stil zitten. Dit is een groot probleem. In gang gelukkig nog wel. Geen competitie- balans bezig bent, dan kan je zoveel aan van het dier. Probeer nu deze pijn en het bij yoga moet dat bereikt worden door het oosten kan je wat vertellen en mensen verband. als je maar wilt. En dat is veel meer dan de lijden in eigen lichaam te voelen. middel van oefeningen. Bij Tog Chd zijn kunnen daarover gaan nadenken. Maar meeste mensen denken."q deze oefeningen wat intensiever. het westen is erg resultaatgericht. De In Duitsland las ik een artikel over de Denk nu aan een leeuw. Voel je zo sterk filosofie verdwijnt uit de westerse samen- Tibetaanse monnik Tulku Lobsang Rin- Lezing Tulku Lobsang als een leeuw en vecht tegen die pijn: je Er wordt gezegd dat Tog Chd mensen helpt te leving. Tulku Lobsang Rinpoche weet dit poche en Tog Chd en vervolgens besloot Rinpochee in Nederland wilt deze pijn niet en gooi deze pijn uit je ontspannen. Hoe precies? en heeft daarom Tog Chd hier in het ik n van zijn lezingen bij te wonen. Ik Op 26 oktober 2009 geeft lichaam. Tulku Lobsang Rinpochee Ja, dat klopt. Tijdens de oefeningen westen als boeddhistische oefening gen- raakte met hem in gesprek en een tijdje een energieke lezing (vaak wordt het zwaard langs alle kanten van troduceerd. In het westen ligt de nadruk later werd ik door hem uitgenodigd om met oefeningen) in The Bij iedere ademhaling waait nu een hel- het lichaam bewogen, waardoor emoties meer op het beoefenen van de fysieke samen met veertig anderen een workshop Hub in Amsterdam. dere frisse wind door heel je lichaam. Laat losgesneden worden. Hierdoor raak je kant. Hij zegt dat er op deze manier twee van hem bij te wonen in Zwitserland. Dit Aanbieding voor de lezers deze wind door heel je lichaam gaan, van P!T (studenten) i.p.v. je negatieve energie kwijt en kom je in leringen ontstaan. De koude lering, deze was een vrij bijzondere groep met mensen 35,- is de entreeprijs voor verfrissend en reinigend, en dan via je aanraking met je echte ik. Zo zul je het houdt in dat slechts de oefeningen wor- van over de hele wereld. deze lezing en kennisma- hart naar je hoofd via je kruin omhoog in uiteindelijke doel in het leven leren te den gedaan. En de warme lering waarbij king 25,- (10,- korting). de lucht. Je denkt nu dwarrelend als een bereiken: gelukkig zijn. er ook daadwerkelijk nagedacht wordt. Wat was dat voor een periode in Zwitserland? Details: 19.30 tot 22.00 veertje in een heldere witte lucht, rustig Erg bijzonder. In deze twee weken stond uur. HUB, Lokatie Wester- Dat is de theorie. In de praktijk komt het Beide zijn goed, maar de warme lering is laat je je meevoeren met de wind. Er is straat 187 Amsterdam er op neer dat je leert na te denken over beter. ik elke dag om kwart over vijf op en dan Aanmelden kan via niets. Je ziet nu alles juist en je realiseert: problemen net als bij mediteren. Op een deed ik samen met wat andere studenten website www.tulkulob- gegeven moment raak je echt in soort sang.nl zie programma. All is one Vermeld: StudentP!T. 8 P!T SportMind 9P!T 9

6. ACHTERGROND ACHTERGROND Liever zieke kalfjes dan ros kalfsvlees Zolang er vraag is naar b lank vlees, blijven wij leveren Nederland is s werelds grootste ex- kalfsvlees zullen ervaren, brengt blank uit een voerderbak. De hokken werden porteur van kalfsvlees. Voornamelijk kalfsvlees ook een stukje status met zich afgescheiden door houten schotten. het blanke kalfsvlees is geliefd in het mee. Voormalig veearts Petra Beerda: De houten schotten hebben inmiddels buitenland. Dierenbeschermingsorganisa- Vooral in Itali is blank kalfsvlees plaatsgemaakt voor de eenlingbox. Dat tie Wakker Dier beschrijft blank kalfsvlees geliefd. Daar zijn de mensen gewend aan is een hok van hetzelfde formaat, maar nu als typisch Nederlands dierenleed. de blanke kleur, dat staat voor malser, gescheiden door roestvrijstalen hekken. Volgens de stichting worden kalveren op- lichter vlees. Het antwoord van Beerda Sinds 2004 is door de Europese Unie zettelijk ziek gemaakt. Om kalfsvlees een op de vraag of de kalveren ziek zijn op het voorgeschreven dat kalveren maximaal blanke kleur te geven worden kalveren op moment dat ze geslacht worden: acht weken in zon eenlingbox mogen een ijzerarm dieet gezet. Het ijzergehalte, Als wij als mensen bloedarmoede hebben verblijven. Daarna moeten ze worden volkstaal voor het hemoglobinegehalte voelen we ons moe en lusteloos. Dat zal ondergebracht in groepen. In 1997 werd (HB-gehalte), van de kalveren ligt aan het een kalf ook zo voelen. de Europese Kalverenwet in Nederland einde van de vetmestfase gemiddeld tus- aangenomen. In die wet is vast gesteld dat sen de 4,5 en 5,5 milimol per liter. Voor blank kalfsvlees moet voldoen aan een gezonde kalveren ligt dit gehalte hoger, Blank staat voor ijzergehalte van minimaal 4,5 mmol/liter. namelijk rond 7,5 mmol/liter. malser, lichter vlees Beter Leven Er wordt dus bewust voor gekozen om Om de consument te waarschuwen dat kalveren te laten lijden aan bloedarmoe- Sjoerd Dijkstra, woordvoerder van het het blanke kalfsvlees ziek vlees is, begon de. Maar lijden kalveren hier daadwerke- productschap voor vee, vlees en eieren bekijkt Wakker Dier vorig jaar een campagne om lijk onder? Er is geen wettelijke definitie het van de zakelijke kant. Er is vraag naar blank kalfsvlees uit de supermarkten te om te bepalen wanneer een kalf lijdt aan blank kalfsvlees. Als de consument mas- weren. De stichting was woedend over bloedarmoede. Wakker Dier stelt dat de saal zou overstappen op rood kalfsvlees, een subsidie van 2,8 miljoen euro die de fysieke gevolgen voor een kalf met een schakelen wij moeiteloos over. Dijkstra kalfsvleessector van de Europese Unie HB-gehalte lager dan 5,0 mmol/liter erg was onlangs te zien in een uitzending van kreeg ter promotie van kalfsvlees. t genoeg zijn om te spreken van ernstige Kassa van de VARA. In de uitzending werd bloedarmoede. Dit wordt bevestigd door een smaaktest uitgevoerd op beide soor- onderzoek van de Europese Commissie. ten vlees. Het uiterlijk van blank kalfs- Beeldmerk Beter Leven In het onderzoek wordt geconcludeerd vlees werd vergeleken met het vlees van dat kalveren met een te laag HB-gehalte kip, terwijl ros kalfsvlees meer richting Hoe meer sterren, lijden aan verhoogde stress, een verstoor- het uiterlijk van biefstuk ging. Ook in de hoe diervriendelijker het vlees! de warmtehuishouding, een verhoogde smaak werd een verschil van intensiteit hartslag en minder uithoudingsvermogen geproefd. En ster: hebben. Daarbij zijn de kalveren kwets- Kalfjes hebben een hoger bloedijzer- baarder voor infecties en hebben ze vaker Kistkalveren gehalte en ruwvoerverstrekking. Het last van longproblemen en diarree. In 1961 kwam het welzijn van kalveren vervoer is korter en er komen hokken voor het eerst op de agenda van het parle- met een zachtere ligplaats. U vraagt, wij draaien ment. Zogenaamde kistkalveren werden Het verschil tussen blank en ros kalfs- het symbool van een doorgedraaide bio- Twee sterren: vlees zit niet alleen in de kleur. Ros industrie. De term kistkalveren komt van Er is sprake van vrije uitloop in de kalfsvlees is het vlees afkomstig van de manier waarop jonge kalveren werden buitenlucht. kalveren van maximaal twaalf maanden opgesloten: in rijen kleine hokken, al- oud, blank kalfsvlees komt van dieren die lemaal met hun hoofd naar de voerbak, Drie sterren: zijn geslacht op een leeftijd van zes tot zonder enige bewegingsruimte. Dat is Dit geeft aan dat het gaat om acht maanden. Behalve dat kenners een nodig om een kalf dat gewend is uit biologische producten. verschil in de smaak van blank en ros moeders uier te drinken, te laten drinken Het Nederlandse kalfsvlees heeft tot Langzaam maar zeker verliezen de vleeskalveren hun vitaliteit. Na twee weken worden op heden n of geen ster. kalveren bij hun moeder weggehaald om te worden opgesloten in een klein, kaal hok Negen van de tien kalfjes halen nog waarin ze niet kunnen bewegen. De gretigheid van het jonge kalf verandert langzaam niet eens n ster, laat staan twee! in lusteloosheid naarmate het ijzergehalte in zijn bloed daalt. Dat moet ook want een laag ijzergehalte zorgt voor een blanker stukje kalfsvlees. 10 SportMind Door: Tina Walsma P!T 11

7. ACHTERGROND NIEUWS In de campagne die ze startten spoorden ze Nederlandse supermarkten aan geen blank kalfsvlees meer te verkopen. Dit lukte. In april 2009 hebben alle super- Nieuws uit het milieu Door: Janneke Schaap en Marianne Tillema markten in Nederland beloofd geen blank kalfsvlees meer te zullen verkopen. Zelfs de grootste leverancier van kalfs- Dollars voor drollen vlees, de VanDrie Group, beloofde geen De Taiwanese stad Taichung gaat Miljarden extra gas Zeldzame albinomuis gevonden blank kalfsvlees meer binnen Nederland te leveren. De VanDrie Group nam het ini- hondenbezitters met geld overha- Nederland kan extra gas ter waarde in Drenthe tiatief en onderhandelde met de Dierenbe- len hondenpoep op te ruimen. Het van 40 tot 80 miljard euro winnen. Het De Zoogdiervereniging heeft afgelopen scherming. Het resultaat is het beeldmerk milieubeschermingsbureau van de gaat om een volume van 195 tot 335 weekend in Emmen een albino rosse Beter Leven. Bij dit beeldmerk staat het stad heeft woensdag bekendgemaakt kubieke meter dat zich voornamelijk woelmuis aangetroffen. De onder- aantal sterren dat op een product wordt aangegeven voor de diervriendelijkheid. dat het waardebonnen ter waarde van in de bodem van de Noordzee bevindt. zoekers deden de vonst tijdens het Voor kalfsvlees betekent dit dat n ster 100 Taiwanese dollars (circa 2 euro) Het gas is relatief goed en op afzienbare muizenonderzoek voor de zoogdier- gaat om het vlees van kalveren die geen uitbetaalt voor elke kilo hondenpoep. tijd winbaar, zo blijkt uit een onderzoek atlas van Drenthe. De onderzoekers bloedarmoede hebben geleden. Wil het vlees twee sterren verdienen, zullen de De gemeente heeft speciale inzame- door TNO in opdracht van Energie laten op Natuurbericht.nl weten blij kalveren ook uitloop moeten hebben in lingspunten ingericht voor de uit- Beheer Nederland (EBN). verrast te zijn. Een rosse woelmuis de buitenlucht. Volgens Sjoerd van de De eenlingboxen waar jonge kalveren de eerste drie maanden doorbrengen. werpselen. We hopen dat de burgers (www.detelegraaf.nl) is geen zeldzame muizensoort, maar Wouw, medewerker van Wakker Dier Dat moet om een kalf te leren drinken uit een voederbak. (Foto ANP) de stad schoon houden en het milieu een albino heb ik in al die jaren dat is het beeldmerk een goed begin, maar garandeert het weinig. Negen van de tien beschermen en bieden daarvoor belo- ik bezig ben met muizenonderzoek kalfjes worden nog niet eens volgens de Controlen doen ze ningen aan, aldus een verklaring van nog nooit gezien. De rosse woelmuis regels van n ster gehouden, laat staan Stichting Promotie Kalfsvlees uitvoert hebben dat er ooit twee sterren voor kalfsvlees amper, zeer tijdrovend voornamelijk betrekking op private rege- de gemeente Taichung. De stad biedt komt in heel Nederland voor in park- ook waardebonnen voor ander vuil zijn uitgedeeld. Voor Van der Wouw zijn en duur lingen binnen Europa op de kwaliteitsga- landschappen en in tuinen. de toezeggingen van de kalfsvleessector rantie van kalfsvlees. De Jonge: Het zijn zoals plastic en papier. (www.nu.nl) geen reden om te stoppen met actie voe- is de organisatie ook verantwoordelijk dan wel private regelingen, maar zeker (www.detelegraaf.nl) ren. We gaan zeker door, we gaan ons nu voor de oprichting van Stichting Promotie negentig procent van de Nederlandse eerst richten op de slagers en de horeca. Kalfsvlees. Deze stichting onderhoudt kalfsvleessector is hierbij aangesloten. Daarna op de export en op de andere wel- voornamelijk de exportcontacten, maar De naleving van de Europese wetgeving zijnsproblemen van vleeskalveren. voert ook controles uit. Op de vraag hoe wordt gecontroleerd door de Algemene Koffie zetten op hitte crematie onafhankelijk deze controles zijn wilde Inspectie Dienst (AID). Van der Wouw ver- De hitte die vrijkomt tijdens een cre- De wet in praktijk de stichting geen commentaar geven. Dat wacht dat in de praktijk weinig van deze Bloederziekte kalveren ook in Voor betrokkenen is het onduidelijk wie de meningen hierover verdeeld zijn, bleek controles terecht komen. Dat doen ze matie, wordt in een Taiwanees crema- Frankrijk de naleving van de regels, met betrek- uit een rondvraag. Wakker Dier stelt dat amper, het is zeer tijdrovend en duur. torium omgezet in stroom. Daarop Na problemen in Duitsland, Neder- king tot het ijzergehalte van de kalveren, de stichting totaal niet onafhankelijk kan kunnen de koffiemachine en aircondi- controleert. De productie van de VanDrie handelen. Erik de Jonge, woordvoerder Volop in ontwikkeling land, Belgi, Ierland en Itali zijn tioning in de ontvangstruimte voor de Group beslaat negentig procent van de van het productschap vee, vlees en eieren stelt Het welzijn van de vleeskalveren laat de ook in Frankrijk gevallen gemeld van Nederlandse kalfsvleessector. Daarnaast dat dit wel het geval is. De controles die boeren niet koud. Kalfjes krijgen daarom nabestaanden draaien. Het milieu- bloederziekte bij kalveren. in hun eerste drie maanden een extra ijze- vriendelijke energieproject van het Bij de ziekte sterven jonge kalveren rinjectie. Dat is nodig om goed te functi- bedrijf in de hoofdstad Taipei stuit oneren en bovendien om de natuurlijke na enkele weken aan huidbloedingen. Kalfsvleessector Grootste Liegebeest vooral op tegenstanders. Het is ake- groei niet te verstoren. Of het werkelijk De oorzaak van de ziekte is nog niet De reclame van de kalfsvleessector, waarin Rob de Geus beweert Kalfsvlees, wie om het welzijn van de kalveren gaat of lig dat de treurenden koel gehouden bekend. wordt daar nou niet vrolijk van?, is verkozen tot het Grootste Liegebeest van 2009. Dit is dat het om de kwaliteit van het kalfsvlees worden door een airconditioning die gaat, is te betwijfelen. Want na die eerste (www.agd.nl) een jaarlijkse verkiezing die wordt gehouden door Stichting Wakker Dier. Archeologen ontdekken oeroud aangedreven wordt door het verbran- Het spotje wordt als misleidend beschouwd omdat het een verkeerd beeld schetst van drie maanden worden de kalveren op een bos in Abcoude den van de lijken van hun verwanten, de leefomstandigheden van de kalfjes. ijzerarm dieet gezet. De Jonge weet dat Het wekt daarmee de indruk dat de kalfs- er een systeem op komst is dat een beter Archeologen hebben in Abcoude een zei een lokale overheidsfunctionaris. vleesindustrie een biologische manier van welzijn voor kalveren garandeert: het Pe- oeroud bos gevonden. Dit heeft de ge- Het crematorium weigert echter het werken heeft. Inmiddels is de reclame van ters Farm Systeem. Dat is een computerge- Risicoschok door fout elektri- meente in de provincie Utrecht dinsdag project te stoppen. Het heeft er 7,7 de buis gehaald. stuurd programma voor grotere groepen sche vliegenmepper De Geus, bekend van het programma De kalveren dat het drinkgedrag en het bekendgemaakt. De vondst bestaat miljoen Taiwanese dollar (163.000 De fabrikant van een elektrische Smaakpolitie, heeft in een gesprek met Kassa welzijn nauwlettend in de gaten houdt. uit een aantal bomen die nog rechtop euro) in genvesteerd. We besparen aangegeven spijt te hebben van zijn mede- Er doen in Nederland nu ongeveer vliegenmepper, waarschuwt dat het onder de grond bleken te staan. De maandelijks 15.000 Taiwanese dollar werking. De reclame werd gefinancierd van dertig kalfhouders mee aan dat ding schokgevaarlijk is. Het gaat om archeologen ontdekten ze tijdens (315 euro), aldus de directeur van het de subsidie die Stichting Promotie Kalfsvlees systeem. Het is een kostbaar een oplaadbare variant van een tennis- ontving van de Europese Unie, oorspron- systeem, maar ik verwacht dat een opgraving bij een middeleeuwse crematorium. Hij overweegt om de racket waarmee insecten gelektrocu- kelijk bedoeld voor eerlijke voorlichting. dit steeds meer gebruikt zal gaan nederzetting onder het voormalige slot stroom te gebruiken voor andere doel- Marktleider VanDrie Group, eigenaar van worden in Nederland.q teerd worden. Het gaat om de oplader Abcoude. Onder de vindplaats van de einden, zoals het licht in het gebouw. Stichting Promotie Kalfsvlees betaalde De Geus die door een constructiefout de kans nederzetting bleek het restant van een In het crematorium worden dagelijks in totaal duizend euro voor zijn vrolijke op een schok oplevert. boodschap. oerbos te liggen. ongeveer vijftig lijken verbrand. (www.nu.nl) (www.nu.nl) (www.detelegraaf) 12 P!T P!T 13

8. REPORTAGE REPORTAGE Euforie d oor Herbal XTC Ik voel me heerlijk, zelfverzekerd en onbezorgd lijkt me alles behalve prettig en een bad Rosanne is inmiddels gearriveerd. Zij is de behoefte om te praten met iedereen. trip is mijn grootste nachtmerrie. Ik was een goede vriendin van me en heeft Her- Ik ratel aan n stuk door en wil het liefst dan ook sceptisch toen een vriend me bal XTC al eens geprobeerd. Vanavond aan ieder gesprek tegelijk deelnemen. Ik probeerde over te halen eens een pilletje blijft zij clean. Wel prettig om er iemand herhaal alles wat ik zeg minstens drie keer te nemen. Het pilletje waar hij op doelde bij te hebben die niets gebruikt. en er wordt om me gelachen. heet Herbal XTC en bevat geen chemische De letters XTC staan voor extase, het stoffen. Volgens deze vriend had het pil- gevoel dat je zou moeten krijgen van deze letje enkel een positieve werking. Je neemt Het is vijf voor half tien. Wanneer zullen pil. Het gevoel dat ik krijg is sympathie. het in met een slok drinken en na een half we hem nemen? gooit Marianne in de Voor mezelf en voor de mensen om me uur volgt een gelukzalig gevoel. Je hebt groep. Thijs en Gertjan zijn er klaar voor. heen. Ik heb de behoefte om mensen aan energie voor tien en wilt iedereen knuf- Michiel sputtert tegen: Het is nog maar te raken en Thijs en Gertjan zijn hier het Een legale drug met een vergelijkbare werking felen. Fantastisch dus. Als je eens een half tien! Als we hem nu nemen is hij al grootste slachtoffer van. Terwijl ik met ze pilletje wilt proberen, zei hij, dan is dit uitgewerkt voordat we in de kroeg zijn. praat streel ik hun arm en rug. Ze vinden als die van XTC. De naam Herbal XTC verklapt perfect om mee te beginnen. Ik was om. al dat het om een natuurlijk product gaat. Uitproberen Het bevat geranamine wat afkomstig is van de