17 november 2007

PSYCHOLOGISCHE VALKUILENRISICOBEWUSTZIJN &ZELFMANAGEMENT

in bergterrein

17 november 2007 Bussum

NKBV Kaderdag 4 nov 2012

Den HaagOlivier Bello / John van Giels

Doelstelling programma vandaag:

1. Soorten risicos & onzekerheid & copingstrategieen

2. Inzicht geven in situaties die voor jou specifiekextra risicovol zijn (jouw mogelijke psychologische valkuilen)valkuilen)

3. Oplossingen zoeken hoe hiermee effectief om te gaan

inzicht / interactief / praktisch toepasbaar / 1030-1230u

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Programma onderdelen:

Weten = doen ?

Risicos voorkomen -> risicos managen

Onzekerheden & risico perceptie

Vuistregels / Coping strategieen (OPD) Vuistregels / Coping strategieen (OPD)

Rol intuitie versus analyse

Drijfveren en persoonsspecifieke valkuilen (OPD)

Effectieve acties

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Even voorstellenJohn van Giels NKBV HI 1988

psychologische valkuilen in lawineterrein - jvg/bvg dec 2006

John van Giels NKBV HI 1988

Ecrins, april 2011, col de la Selle, 3550 m,

Lawstufe 3, hellingshoek >35 grad, wandhoogte 800 m

zuid exp, 40 cm verse sneeuw ingewaaid vanuit NW

Wat maakt dat ik hier nu sta

terwijl ik weet 0

psychologische valkuilen in lawineterrein - jvg/bvg dec 2006

MENS factor

DENKEN / WETEN

=

DOEN ?

psychologische valkuilen in lawineterrein - jvg/bvg dec 2006

DOEN ?

We zijn niet puur rationeel handelende wezens

Hoe blijven we toch in leven in de bergen ?

-> persoonsspecifieke risicomanagement

DAV Panorama artikel 2012

Stell auch deine Wahrnehmung und mgliche Beeinflussungen noch

mal kritisch in Frage:

Bin ich in der Lage, gute Entscheidungen zu treffen? Was treibt mich

an, den Hang zu befahren oder diese Wand zu klettern? an, den Hang zu befahren oder diese Wand zu klettern?

Zur Selbsterkenntnis helft : Bin ich der Lwe, der imponieren will? Bin

ich das Schaf, das mitluft? Bin ich das Pferd, das zurck in den

Stall will ?

Wird das Unterbewusste bewusst, kann man rationaler entscheiden.

Nach dem Motto: Willst du ein guter Entscheider sein, dann hr

auch in dich selbst hinein!

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Verklaring Pentagon-medewerker na invasie Irak:

Er waren genoeg sceptici en twijfelaars. Maar zij dolven het onderspit. Alleen het rooskleurigste scenario werd meegenomen in de toekomstplannen voor Irak. Ze wilden de aandacht niet richten op wat er mis kon gaan, maar op wat er goed zou gaan. Degenen die er maar op wat er goed zou gaan. Degenen die er anders over dachten werden belachelijk gemaakt. De haviken wisten het beter. Amerikaanse soldaten zouden in Irak met bloemen worden onthaald, Irak zou zich daarna gaan ontwikkelen tot een voorbeeldige democratie.

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Onderzoek naar effectiviteit beurshandelaren

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Eigen case Human Factor ?

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Olivier, januari 2009, op de bank te Utrecht

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Olivier, maart 2009, Supercouloir, MtBlanc

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Discrepantie tussen aanvankelijke motivatie

en situatie ter plekke - twijfel?

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Jouw vuistregels

Welke vuistregels gebruik jij ? Vuitsregels/gewoontes die je tot nu toe geholpen hebben in de bergen in leven te blijven ?blijven ?

In tweetallen 3

Plenair

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Attributie fout

Alleen de leken en sukkels komen om

Onderzoek onder 339 franse UIAGM berggidsen periode 1990 -2010

Percentage werkgerelateerde dodelijk ongevallen?

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012 doug coombs 2006

Motivational Bias we WILLEN iets

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Motivational Bias

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Motivational Bias

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Motivational Bias

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

NOTHING NEW:

Onderzoek Motivatoren bergsporters :

1. Externe locus of control beheersing

vaardigheden, uitrusting, controle

2. Risk/thrill seeking adrenalin rush

3. Plezier/Flow/Euforie momenten

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Motivatoren bergsporters :

1.Interne locus of control beheersing

vaardigheden, vakmanschap, goeie spullen, controle

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Motivatoren bergsporters :

2.Risk/thrill seeking adrenalin rush / ego ?

feeding the rat

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Motivatoren bergsporters :

3. Beleving: Plezier/Flow/Euforie

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Motivatoren bergsporters :

3. Beleving: Plezier/Flow/Euforie

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Onderzoek Motivatoren bergsporters :

1. Externe locus of control beheersing

vaardigheden, vakmanschap, controle

Risk/thrill seeking2. Risk/thrill seeking adrenalin rush

3. Plezier/Flow/Euforie

Wat heb je aan dit inzicht ?

Hoeveel bergsport ongelukkenheb je meegemaakt ?

Hoeveel BIJNA bergsport-ongelukken heb je meegemaakt ?

Hoe veilig denk je te klimmen/skien/wandelen ?

Op schaal van 0 -10 ?0= zeer risicovol, 10 = heel veilig / lage risicos

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

We weten niet

Wat we niet weten

Zwarte zwanen Nicholas Taleb :

Gebeurtenissen met kleine kans maar met

(zeer) grote gevolgen

Gebeurtenissen die zich niet houden aan

standaard statistische (Gauss) verdelingen

Waar zit onzekerheid in de bergsport ?

Statistische onzekerheidActiviteit

Aantal slachtoffers

Aantal beoefenaars

Risicofactor (%)

Bergwandelen 74 1.900.000 0,00%

Hooggebergtekoersen 45,2 150.000 0,03%

Rotsklimmen2 10,3 15.000 0,07%2

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Scenario onzekerheid

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Gekende onwetenheid

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Waar zit onzekerheid in de bergsport ?

Totale onwetenheid

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

objectief subjectief

Risico vs risico-perceptie

objectief subjectief

OPDRACHT: kies een soort onzekerheid en zoek

daar n door jou/jullie beleefde case bij 2tallen

Wat zijn coping strategieenDie helpen om te gaan met deze onzekerheden ?Zowel effectieve als minder effectieve

Bespreek kort in tweetallen paar minuten

psychologische valkuilen in lawineterrein - jvg/bvg dec 2006

Bespreek kort in tweetallen paar minuten

Coping strategien:

afleiding

Coping strategien:

ontkenning

Coping strategien:

oversprong doorrammen

Coping strategien:

hero

Coping strategien:

calimero

Coping strategien:

over-equiped

Coping strategien:

kwaliteiten bundelen

Coping strategienniet (elke keer) tot aan de grens gaan

VAN IETS AF DURVEN/KUNNEN ZIEN

Niet-cognitieve strategien

vs analyse

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Intutie

Intutie

+++ onze supercomputer

+++ groeit met de ervaring

+++ bewezen werking

- - - niet aanstuurbaar

- - - onbewust proces

Niet per definitie betrouwbaar:

welke coping strategie?(met dank aan Jelle Staleman!)

Scenario 1

GO

NO GO

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Scenario 2 intuitie in veto-rol

NO GO

GO

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Scenario 3

GO / ?

GO

psychologische valkuilen & risico- & zelfmanagement - jvg/ob nov 2012

Afsluiting

Soorten risicos & onzekerhedenSoorten risicos & onzekerheden

Motivatoren

Coping strategieen

Intuitie

Wat onthoudt je ?

Drijfveren & risicoperceptie

Enkele