rondetafelbijeenkomst - 1 september 2010 De toekomst van De professionele Dienstverlening

een terugblik met het oog op De toekomst

Een publicatie van het Professional Services Institute Auteurs: Dr. Robert van Beek, Drs. Melle Kleisma, Milou van Teeffelen MSc

inhoud

2 De toekomst van de professionele dienstverlening

Voorwoord

Professionals van de toekomst

Bureaus van de toekomst

Klantorganisaties van de toekomst

Diensteneconomie van de toekomst

Hoe nu verder?

voorwoord

3 De toekomst van de professionele dienstverlening

Deprofessioneledienstverleningisvolopinbeweging.Deontwikkelingenopdemarktvanaanbiedersvanprofessionelediensten,professioneeltalentenopdrachtgevendeorganisatiesmakenhetaannemelijkdatdewereldvanprofessioneledienstverleningdekomendejarendrastischzalwijzigen.Zozullendehuidigebusinessmodellenenarbeidscontracten,deveranderendewaardevankennis,technologischeontwikkelingen,eennieuwegeneratieprofessionalsende

concurrentievaneengroeiendegroepzzpersdekomendejareneenstempeldrukkenopdeprofessioneledienstverlening.Veelvandezeontwikkelingenzijnnualduidelijkmerkbaarindeverschillendebranches.Professioneledienstverlenersmoetendekomendejareninspelenopdezeontwikkelingenomtekunnenblijvenfunctionerenindemarkt.Daarbijzullenzijzelfookgroteveranderingenmoetenondergaan.

Hoezietdetoekomstvandeprofessioneledienstverleningeruit?Overdatonderwerpvondenop1september2010rondetafelgesprekkenplaats,onderregievanhetProfessionalServicesInstitute(PSI)vanNyenrodeBusinessUniversiteit.Representantenvandeprofessioneledienstverleningen

wetenschapwerdenuitgenodigdommetelkaarindialoogtegaanoverdetoekomstvanprofessioneledienstverlening.Datleverdeinspirerendeideenopoverdeuitdagingendiedeprofessionalszelfstaattewachten,maarookhunklantenenbureaus.Inditverslagvindtueenweergaveinvogelvluchtvanonderwerpendiezijnbesproken.Wiesneleenindrukwilkrijgen,vindtaanheteindvanditverslageenkortesamenvatting.NaaraanleidingvandebesprokenonderwerpenheefthetPSIenkelethemagroepenopgericht.Dezethemagroepenwordeneveneensaanheteindvanhetverslaggepresenteerd.

Overhetvervolgvandezethemagroepenhoudenwijuopdehoogte.Maartotdatmomentwensikuallereerstveelleespleziertoeenverderereflectieophetgeenuenuwcollegashebbenbesproken.

dr. Robert van BeekAcademic Leader, Nyenrode Business Universiteit

Breukelen,november2010

professionals van de toekomst

4 De toekomst van de professionele dienstverlening

Professionals in 2020 hoogopgeleide kenniswerkers die professionele diensten leveren en die werken via een bureau, een netwerk of als zelfstandige. Vooral het aantal zelfstandig werkende professionals zal de komende tien jaar behoorlijk toenemen. Daarmee zet de trend van de afgelopen jaren zich voort. In 2020 zullen er in totaal 1,5 miljoen zelfstandigen zonder personeel (zzpers) zijn. Naar verwachting is circa 30% van hen 500.000 in aantal dus dan zelfstandig professional (zper). Deze zpers zijn zelfstandig ondernemers die met gespecialiseerde kennis en competenties een nichemarkt bedienen, of zich verhuren aan bedrijven en bureaus voor professionele dienstverlening voor projecten met een looptijd van n tot drie jaar.

Professionals van nuMenisunaniemvanmeningdatdehoudingvanprofessionalsaanhetveranderenis.Dehuidigeprofessionalkijktnualheelanderstegenhetwerkendelevenaandandeprofessionaluithetverleden.Ikhebweleensmeegemaaktdatiemandzijnpromotieweigerde;hijwildelieverreizen.Vrijheidenzelfstandigheidwordenvoorhemsteedsbelangrijker.Desterkegroeivanhetaantalzelfstandiggevestigdeprofessionalsillustreertdit.Degemiddeldeprofessionalwerktnietmeerzijnhelelevenvoornwerkgever.

Professionals van de toekomstDeprofessionalsvandetoekomstzijntekenmerkenalssociaal,netwerkendenzelforganiserend.Zijwillengraaghuneigenloopbaanuitstippelen.Hetzoekennaarevenwichttussenwerkenprivisvoorheneenbelangrijkuitgangspunt.Zijhechtenminderwaardeaanstatusensalarisdandehuidigegeneratieprofessionals.Deprofessionalsvandetoekomstzullengeenvijfdagenmeerwerken,zijwillenflexibelearbeidsrelaties,zijhebbeneentotaalanderelevensstijl.

Professionals nu en in de toekomst: binden en boeienDoordathetbelangvanstatusensalarisafneemt,wordthetchtbindenvandeprofessionaleenstuklastiger.Hetiseenillusiedatjemensenvijfjaarkuntbindenaaneenorganisatie;hetwerkenmetbonussenenautosomtalenttebindenisachterhaald.

5 De toekomst van de professionele dienstverlening

Competenties van professionalsWelke competenties heeft de professional van de toekomst?Overdecompetentiesdiedeprofessionalvandetoekomstmoethebben,lopendemeningenuiteen.Ondermeerdevolgendecompetentieswerdengenoemd.Deprofessionalmoet:

diepgaandekennishebben; kennishebbenvanbedrijfsprocessen; breedkunnendenken,generalistzijn; kenniskunnenintegreren; vraaggerichtkunnendenkeninplaatsvanproductgericht; overcommercileencommunicatievevaardighedenbeschikken; overgoedeondernemerskwaliteitenbeschikken; kunnensamenwerken;datiseenvoorwaardeomineennetwerkte

participeren;

decollega-professionalkunnenvertrouwen.

Branding door specialisatieEenveelgehoordemeningisdatdeprofessionalvooraleenspecialistbehoorttezijn.Voorondernemingenenprofessionalsishetdaaromvanhetgrootstebelangomzichteonderscheidendoormiddelvaneen(personal)brand.Opdiemaniermakenzeduidelijkwathuntoegevoegdewaardeis,enopgronddaarvankandeklanteenjuistekeuzemaken.Specialisatieiseenmustomdatdeklantmetsteedsspecifiekerevragenkomt.

De professional moet een specialist zijn die vakmanschap hoog in het vaandel heeft staan. Hij moet verschillende kennis-gebieden aan elkaar kunnen plakken. Kennis op zich is geen macht meer, maar het verbinden daarvan juist te meer.

6 De toekomst van de professionele dienstverlening

Het nieuwe credo van professionals: samenwerkenSamenwerken voor de klantMenisvanmeningdatprofessioneledienstverlenersveelmeermoetengaansamenwerkeninplaatsvanconcurrerenofzenuzelfstandigwerkenofviaeenbureau.Alsiemandzijnblikveldverruimtenookanderedisciplinesbijzijnopdrachtbetrekt,isdatnietalleeneenmeerwaardevoorzijnklanten,maarookvoordebranchewaarinhijwerkt.

Samenwerken in multidisciplinaire teamsHetisbelangrijkdatprofessionalskunnensamenwerkeninmultidisciplinaireteams,diegevormdwordendooreenbureauwaarvoorzewerkenofbinnenhunnetwerk.Veelbureaushanterenechtereenwatverouderdbusinessmodelwaardoordemultidisciplinairesamenwerkingnietgoedgestaltekankrijgen.Bureauszoudenhunbusinessmodeldaarommoetenaanpassenomsamenwerkingtebevorderen.

Samenwerken bij de klantOokwordtergepleitvooreengoedesamenwerkingtusseninterneenexterneprofessionals,wanteenwisselwerkingtussenheniseenmustvoordeorganisatie.Goedecommunicatieontbreekthierechternogvaak.

Innoveren doe je namelijk samen, waarbij tevens kennis wordt gedeeld.

Opleiden van professionalsPermanente educatieOnderdedeelnemersaanderondetafelbijeenkomstbestaatgroteconsensusoverhetbelangvanopleidingenkennisdeling.Eenpermanenteontwikkelingvankennisenvaardighedenbijprofessionalswordtalsnoodzakelijkgezien,medeinhetlichtvaninnovatie,deontwikkelingvaneenkenniseconomieendetoenemendeconcurrentieuithetbuitenland.Jemoetsteedstoegevoegdewaardeleveren.Daaromzuljejezelfvoortdurendmoetenblijvenontwikkelen.

Een permanente opleiding is voor de professionals van 2020 een must. Deze opleiding moet de professionals handvatten bieden en wel op korte termijn.

7 De toekomst van de professionele dienstverlening

Discrepantie Erbestaatechtereenaanzienlijkediscrepantietussendenoodzaakvoorprofessionalsomzichvoortdurendteblijvenontwikkelenendepraktijk.Zpersgevenhunkennisontwikkelingopditmomentnietgenoegprioriteiteninvesterenonvoldoendeinhuneigenopleiding.Alszpersvoorzichzelfbeginnen,dandaalthunkennisopbouw,omdatzeopbasisvanhunkunstjesteedswordeningehuurd.

Hokjesgeest professional service firms (PSFs)PSFsvertonenophetgebiedvanopleidingteveeleenhokjesgeest:zijgebruikenopleidingen(terugvorderingvan)dekostendaarvanalseenretentiemiddel.HetzoubeterzijnalsPSFsopleidenzoudenzienalseenvanzelfsprekendebijdrageaandeontwikkelingvandebranche.

Zorgen over huidig onderwijsVelenzijnbezorgddatdekwaliteitvanhetreguliereonderwijsinNederlandafneemt.Bovendiensignaleertmendatdeafstandtussenuniversiteitenenhetbedrijfslevenalleenmaargroeit.EenanderzorgpuntishettekortaangoedeNederlandsestudenten.

Over zelfstandig professionals (zpers)Waarom wordt iemand zper? Overdemotievenomzperteworden,lopendemeningensterkuiteen.Sommigendenkendatditmetdelevensfasetemakenzoukunnenhebben.Anderendelendezemeningniet.Zijvindendathetondernemerschapinjebloedmoetzitten;zperzijnisnamelijknietvooriedereenweggelegd.

Rond de 35-40 gaat het kriebelen en worden mensen zper.

Samenwerken in netwerkenSamenwerkenineennetwerkisvoorzperseenprobleem.Aandeenekantwillenzijzichnamelijknietlatenbindenenzoekenzedevrijheidendeonafhankelijkheid,maaraandeanderekantzoekenzijookdegeborgenheidensamenwerkingvaneennetwerk.

8 De toekomst van de professionele dienstverlening

De vraag is: hoe organiseer je de netwerken en hoe onderhoud je zon netwerk?

RechtspositieWatdeoverheidvoor(z)zperskanbetekenen,isonderwerpvandiscussie.Enerzijdswordtoverheidsbeleidvoorprofessioneledienstverlening,eninhetbijzonder(z)zpers,gezienalsonvoldoendeontwikkeld.Deoverheidhoudtzichoverigenswelbezigmetenkeleaandachtspunten:onderwijs,onderzoek,regionaleontwikkelingvandienstverlening,beleidrondaanbestedingeneneensysteemvoorkwaliteitsgarantievoor(z)zpers.Anderzijdsishetdevraagofdeoverheidberhauptweleenbelangrijkeregulerenderolmoetspelenindeontwikkelingvandeprofessioneledienstverlening.Erwordtgevreesddatteveelaandachtvoorwetgevingdeontwikkelingvanprofessioneledienstverleningenprofessionalskangaantegenwerken.

Rol vakbewegingDevakbewegingkaneengrotererolgaanspelenvoor(z)zpers.Eenvoorbeelddaarvanisregelgevingrondbeschermingenrechtenvan(z)zpers.Menconstatee