WELKOMProtect informatiesessie

22 september 2011de Warande, Brussel

AANSPRAKELIJKHEID &

VERZEKERINGSOPLOSSINGEN

VOOR AANNEMERS IN BELGIE & FRANKRIJK

1

Schema1. Inleiding

Rebecca Ramboer, gedelegeerd bestuurder

2. Wetgeving Frankrijk – België Ides Ramboer, voorzitter RvB

3. Verzekeringsoplossingen België & Frankrijk

Marcel Mertens, bestuurder-directeur

4. Vraag & antwoord

5. Receptie

2

1. INLEIDING

Rebecca Ramboer, gedelegeerd bestuurder

3

2. WETGEVING

Ides Ramboer, voorzitter Raad van Bestuur

4

2. Wetgeving

2.1 - Wet Spinetta 1978- Verschilpunten Frankrijk – België

2.2 Tendenzen België

5

2.1 Wet Spinetta

2.1.1 Historische gegevens

1974: - interministeriële commissie o.l.v. Spinetta- hoogtepunt bouw:

- 500.000 wooneenheden per jaar- 4.000.000 in tienjarige

6

Vaststellingen:- onderverzekering

- enkel architecten verplicht- anderen: meestal niet verzekerd

- lange afhandelingsduur schadedossiers- tekort aan preventie

Nieuwe wet: 3 oriëntaties:- kwaliteitsverbetering van het bouwwerk

- omvorming van het aansprakelijkheids- regime en verzekering

- bescherming van de verbruiker

7

2.1.2 Aansprakelijkheden

Omvorming van art. 1792

Vermoeden van aansprakelijkheid omgekeerde bewijslast (1792)

alle deelnemers onderworpen(1792 –1)- ontwerpers- verkopers – promotoren- realisatoren

- controleurs- fabrikanten

8

10-jarige: dwingend recht (1792-5) bevestiging rechtspraak

toepassingsgebied (1792–2)- stevigheid - stabiliteit- ongeschiktheid tot bestemming

(nieuw)

epers-elementen (fabrikanten) (1792-4)

bijkomende aansprakelijkheden - uitrusting: * goede werking

* 2 jaar (1792–3)- perfecte afwerking aannemer: 1 jaar (1792-6)

9

Verschillen Belgische wetgeving

- vermoeden van aansprakelijkheid

- ongeschiktheid tot gebruik

- uitrusting : goede werking: 2 jaar

- perfecte afwerking van de aannemer: 1 jaar

- deelnemers

- openbare orde

10

2.1.3 Technische controle

Doel: verbeteren preventie ivm: - stevigheid - veiligheid van de personen

Kenmerken: - opdrachtgever: bouwheer - onafhankelijkheid van het controlebureau - erkenning noodzakelijk (decreet)- vermoeden van aansprakelijkheid- verplichting in een aantal gevallen (decreet)

11

Welke constructies:

verplicht: - ERP (etablissements recevant du publique)

- > 28 m hoogte - moeilijkheidsgraad

verzekeraars: veel uitgebreidere eisen

12

2.1.4 Verplichte verzekering

Doel: - snelle herstelling van de schade - onderverzekering vermijden

Twee snelheden: dommages – ouvrage (D.O.)

= snelle oplossingverplichte aansprakelijkheidsverzekering= achteraf recuperatie na regeling D.O.

13

2.1.4.1 Dommages - ouvrage

Wie: eigenaar, verkoper, mandataris - hij die laat realiseren - vrijstelling:

- rechtspersonen openbare orde i.g.v voor eigen rekening

Welke werken: alle bouwwerken:

- nieuwbouw - renovatie

14

Uitzonderingen (sedert 2005):- maritieme werken en waterbouwkunde

- havens, luchthavens - wegen, infrastructuur

- spoorwegen- afvalverbranding, zuiveringsstations- inrichting

mobiele elementen keukens ?

15

Inhoud:- vergoeding zonder vrijstelling- verplichte snelle vergoeding = keurslijf- 10-jarige periode- verplichte expertise

- bedrag: - herstelprijs- maximum: kostprijs

- immateriële schade:- niet verplicht- vrijstelling

16

Wanneer afsluiten van de polis:

- vóór opening van de werf

- attest

- sanctie: - stillegging van de werf- boetes

17

2.1.5 Aansprakelijkheidsverzekering

Wie: elke persoon die: - overeenkomst van huur van

werk afsluit (ontwerpers, aannemers) - bouwt om te verkopen (promotoren)

- laat bouwen om te verkopen (mandatarissen)

Epers:+ fabrikanten van uitrustingselementen die na installatie een specifieke functie hebben Vb: valse plafonds, waterboilers, ...

18

Te verzekeren bedragen:

– onderscheid tussen huisvesting & andere

huisvesting: herstelkost

andere: geïndexeerde bouwkost

– gebouwen > 15 mio mits polis CCRD in 2de rang (contrat collectif de responsabilité décennale) :

aannemers ruwbouw: 10 mio EUR

andere: 6 mio EUR

ontwerpers & controlebureaus: 3 mio EUR

19

Welke werken:Welke werken: zie D.O.

Kenmerken:- kapitalisatiepremie- vrijstelling: mogelijk- bewijs: bij opening van de werf- bestaande werken: neen

- verzekeraars geven uitbreiding- immateriële gevolgschade : geen verplichting

- ongeschiktheid tot gebruik : ja

- weigering bij oplevering : neen

20

2.1.6 Onderaannemers

= niet verplichtreden: niet gebonden met overeenkomst tovbouwheer

= meestal wel verzekerdreden: hoofdaannemer legt verplichting op

21

2.1.7 Balans na 30 jaar

Doel Resultaat

Bescherming verbruiker JA

Verbeteren preventie ?

Onderverzekering oplossen JA

Aansprakelijkheidsregime aanpassen JA

22

2.1.8 Bedenkingen D.O.

- prijs: zeer hoog: 1 à 2% omzet- schadegevallen:

- schade = 0 49,0%- schade < 750 EUR 20,0%- schade > 75.000 EUR 0,5%

= 30% uitgaven- geen sanctionnering voor private persoon

23

- overeenkomst onder verzekeraars+ beheerskosten:

- expertise kosten (akkoord met vaststellingen expert wat betreft DO)

- barema voor technische verdeling aansprakelijkheid expert

24

2.2 Tendenzen in BelgiëAlgemeen: consumentenbescherming

→ leidt tot verplichte verzekering

vb. dienstensector: – intellectuele en vrije beroepen, o.a.

– accountants– immomakelaars– landmeters– architecten

vb. sociale- & gezondheidssector:– vrijwilligerswerk– rustoorden

25

Bouwsector: architecten: verplicht verzekerd

– deontologie: 1984 – art. 15

– Wet dd. 15/02/2006 – BS 25/04/2006uitoefening van beroep in vennootschap

art. 4 verplichte verzekering

– KB dd 25/04/2007 – BS 23/05/2007modaliteiten

totale aansprakelijkheid

26

– Actie Orde van Architecten:

eis: vernietiging van de wet

motivatie: discriminatie

resultaat: geen vernietigingdoel bereikt?

27

Arrest Grondwettelijk Hof 12/07/2007

« Doordat architecten als enige beroepsgroep in de bouwsector wettelijk zijn verplicht hun beroepsaansprakelijkheid te verzekeren, dreigt hun aansprakelijkheid bij veroordeling in solidum meer dan die van de andere beroepsgroepen in het gedrang te komen, zonder dat voor dat verschil in behandeling een objectieve en redelijke rechtvaardiging bestaat. Die discriminatie is evenwel niet het gevolg van de verzekeringsplicht opgelegd bij de bestreden wet, maar van ontstentenis in het recht toepasselijk op de andere « partijen die in de bouwakte voorkomen » van een vergelijkbare verzekeringsplicht. Dit kan slechts worden verholpen door het optreden van de wetgever. »

28

Wetsvoorstel: dd 05/01/2010 – Senaat

wetsvoorstel op de beroepsaansprakelijkheidsverzekering voor aannemers van werken in onroerende staat (Wouter Beke, Peter Van Rompuy)

Hoorzitting Senaat dd 12/01/2011:

– architecten: ja

– verzekeraars: verdeeld

– aannemers: neen

– consumenten: ja29

QUID:

– aanvullend voorstel

– parlementaire meerderheid?

30

3. VERZEKERINGS-

OPLOSSINGEN

BELGIË & FRANKRIJK

Marcel Mertens, bestuurder-directeur

31

3.1 Oplossing Frankrijk

“Assurance de la responsabilité décennale des entrepreneurs et des contractants-généraux en France par chantier”

Oplossing voldoet aan de verzekeringsplicht van art. L 241-1

van de “Code des Assurances”

32

3.1.1 Waarborgen

1. Garantie légale obligatoire de la responsabilitédécennale du locateur d’ouvrage

- Herstel of vervangkosten van het werk waartoe de verzekerde heeft bijgedragen, als gevolg van een aansprakelijkheid gebaseerd op de art. 1792 en 1792–2 van de Code Civil betreffende werken waarop een verzekering verplicht is.

- Betrekking hebben op « un vice caché à la réception de l’ouvrage »

- Schadeeis moet ingesteld zijn binnen de termijn van 10 jaar vanaf de oplevering van het werk.

33

2. Garantie de la responsabilité du sous-traitant pour les dommages de nature décennale

- Herstel of vervangkosten van het werk waartoe de verzekerde heeft bijgedragen, als gevolg van een aansprakelijkheid gebaseerd op de art. 1792 en 1792–2 van de Code Civil betreffende werken waarop een verzekering verplicht is.

- Betrekking hebben op « un vice caché à la réception de l’ouvrage »

- Schadeeis moet ingesteld zijn binnen de termijn van 10 jaar vanaf de oplevering van het werk.

34

3. Garanties complémentaires facultatives

- Garantie du bon fonctionnement des éléments d’équipement (art. 1792-3 Code civil): schadeeis moet ingesteld binnen een termijn van 2 jaar vanaf de oplevering van de werken.

- Garantie des dommages aux existants par répercussion (schade aan bestaand goed)

- Garantie des dommages immatériels consécutifs

35

4. Bedrag van de waarborgen

- Totaal van de herstelkosten

- Voor gebouwen die niet bestemd zijn voor « wonen » mag

het gewaarborgde kapitaal niet lager zijn dan de totale

bouwkost zoals opgegeven door de bouwheer

- Indexering

36

5. Vrijstelling

- 10% van het schadebedrag

- Minimum 0,8 à 15 x INDICE BT01(04/2011= 854,70 EUR)

684 EUR à 12.820 EUR

functie van het aantal werknemers

- Maximum 5 à 50 x INDICE BT01

4.273 EUR à 42.735 EUR

37

“PROPOSITION” + “ANNEXE 1” met volgende documenten toe te voegen:

- voorstelling en organigram van verzekerde

- attest van inschrijving handelsregister (erkenning te verzekeren activiteiten – zie KBO)

- schadestatistiek BA uitbating

- balans & resultatenrekening laatste 2 jaren

- stukken betreffende de opdracht (contract, bestelbon, plannen, bestek, …)

- sonderingsverslag (indien van toepassing)

3.1.2 Acceptatie

38

- Aannemers, algemene aannemers, “contractants

Généraux”

behalve: - indien 100% uitgegeven aan subcontractanten - “Constructeur de Maisons Individuelles” CMI - leveren en plaatsen PV-elementen

- Bedrijf bestaat minimum 5 jaar

3.1.3 Onderschrijvingspolitiek

39

- Schadestatistiek BA-uitbating is OK

- Financiële situatie bedrijf is OK

- Polis per werf

- Totale waarde van de werf maximum5.000.000 EUR voor residentieel10.000.000 EUR voor niet-residentieel

3.1.3 Onderschrijvingspolitiek

40

- Indien geen technische controle (Dommages Ouvrage)

dan technisch nazicht door SARETEC op kosten van

verzekeringnemer

- Geen technisch nazicht voor deelopdrachten

(buitenschrijnwerk, electriciteit…)

- Premie = % (1 à 2,5) van de waarde opdracht of forfait

minimum 2.000 EUR (+ kosten)

3.1.3 Onderschrijvingspolitiek

41

3.2 Oplossing België

“Decenale”

Oplossing met aangepaste technische controle

42

3.2.1 Waarborgen

1. Schade aan het bouwwerk (gecontroleerd. gedeelte) waartoe de aannemer en de ontwerpers kunnen gehouden worden t.a.v. de bouwheer op basis van art. 1792

- aanvang vanaf de oplevering

- wachttijd voor gebreken in de waterdichtheid

- Schadeeis moet ingesteld zijn binnen de termijn van 10 jaar vanaf de oplevering van het werk.

43

2. Extra-contractuele aansprakelijkheid t.a.v. bouwheer of verwerver vh bouwwerk en derden voor een onder punt 1 gedekt schadegeval

beperkt tot 20%, max. 125.000 EUR of 250.000 EUR

3. Immateriële gevolgschade

beperkt tot 20%, max. 125.000 EUR of 250.000 EUR

44

4. Schade aan de niet gecontroleerde delen

- Gesloten ruwbouw < 300.000 EUR : waarde van het niet gecontroleerde deel met een maximum = gecontroleerde delen

- Gesloten ruwbouw < 800.000 EUR : waarde van het niet gecontroleerde deel met een maximum = 50% gecontroleerde delen

- Gesloten ruwbouw < 5.000.000 EUR : 20% waarde van het gecontroleerde deel met een maximum van 750.000 EUR

45

5. Vrijstelling

10% van het schadebedrag

Minimum 2.500 EUR

Maximum 12.500 EUR

46

6. Controle

- Gecontroleerd gedeelte = gesloten ruwbouw

- Gesloten ruwbouw < 300.000 EUR :controle door Protect van funderingen en opleveringkost controle inbegrepen in de premie

- Gesloten ruwbouw < 800.000 EUR :beperkte controle door extern bureau vanfunderingen, uitvoeringsplannen, stabiliteitsstudie,3 werfbezoeken (kost 0,3 à 0,5% gecontroleerdedelen)

47

- Gesloten ruwbouw < 3.000.000 EUR :uitgebreidere controle door extern bureau, vaninterpretatie grondmechanisch onderzoek,funderingen, uitvoeringsplannen, stabiliteitsstudie,3 werfbezoeken per 2 maanden (kost 0,4 à 0,6% gecontroleerde delen)

- Gesloten ruwbouw < 5.000.000 EUR :uitgebreidere controle door SECO, AV, SOCOTEC,van interpretatie grondmechanisch onderzoek,funderingen, uitvoeringsplannen, stabiliteitsstudie,2 werfbezoeken per maand (kost 0,5 à 0,6% gecontroleerde delen)

48

7. Premie

- Gesloten ruwbouw < 300.000 EUR: 1,5%

- Andere: 1% à 0,6%

49

4. VRAAG & ANTWOORD

50

Dank voor uw aandacht

51