Project Algemene Vakken Slaapwel!

Doelen

1

De leerlingen kunnen uit mondelinge en schriftelijke informatie de essentie halen.

2

De leerlingen kunnen over die informatie reflecteren en ze evalueren.

3

De leerlingen kunnen ingewonnen informatie mondeling gebruiken.

4

De leerlingen kunnen mondeling argumenteren.

5

De leerlingen kunnen eenvoudige informatie schriftelijk formuleren.

6

De leerlingen kunnen zich mondeling duidelijk uiten.

7

De leerlingen kunnen evenredigheden functioneel toepassen met o.a.:

percent

8

De leerlingen kunnen in praktische situaties de verworven wiskundige denkmethodes uit de tweede graad zelfstandig toepassen (o.a. ordenen, schematiseren, structureren).

11

De leerlingen kunnen relevante informatie in concrete situaties vinden, selecteren en gebruiken.

12

De leerlingen kunnen informatie uit uiteenlopend tekstmateriaal begrijpen en gebruiken.

13

De leerlingen kunnen spontaan gebruik maken van voor hen relevante informatie- en communicatietechnologie (ICT).

14

De leerlingen zien in dat ze keuzes moeten maken om hun leven adequaat te organiseren.

15

De leerlingen kunnen opdrachten zelfstandig plannen, organiseren, uitvoeren, evalueren en indien nodig bijsturen.

16

De leerlingen kunnen bij groepsopdrachten

overleggen en actief deelnemen

in teamverband instructies uitvoeren

reflecteren en bijsturen

31*

De leerlingen zijn gemotiveerd om te zorgen voor de eigen gezondheid en het eigen welzijn en dat van anderen.

32*

De leerlingen nemen spontaan een veilige houding aan in dagelijkse situaties.

Slaap heeft een beschermende en herstelfunctie. Een gebrek aan slaap heeft dan ook allerlei nare gevolgen. Vaak weten we nog te weinig over slaap waardoor we ons een heleboel vragen stellen.

Hoe belangrijk is slaap? Is slapen verloren tijd? Wat gebeurt er in ons lichaam en brein terwijl we slapen? En wat is dromen nu eigenlijk?

Samen gaan we op zoek naar de antwoorden op deze vragen.

Verder gebruiken we dit thema ook om enkele vaardigheden te oefenen die je zal nodig hebben bij de geïntegreerde proef volgend schooljaar. Tijdens dit thema zal je een slaapprobleem moeten onderzoeken en ook een activiteit moeten organiseren dat binnen dit thema past. Op deze manier ben je helemaal voorbereid op volgend jaar.

Hopelijk ben je uitgerust en maak je brein nu maar wakker!

Gedurende dit thema gaan jullie al je activiteiten bijhouden in een logboek. Volgend jaar zal je dit ook moeten doen tijdens het hele gip-proces.

Hoe moet je noteren in je logboek?

Denk aan de 5 W?

· Wanneer? Op welke datum, tijdens de les PAV, tijdens een studie- uur?

· Waar? Op school, thuis, in de bibliotheek

· Wie? Heb je samengewerkt of werkte je alleen?

· Wat? Waaraan heb je gewerkt?

· Waarom?

VOORBEELD

Vandaag, 21/02/2019 werkte ik tijdens de les PAV aan mijn reflectieverslag. Ik werkte hier alleen aan, maar kreeg wel wat hulp van de leerkracht. Dit reflectieverslag is een opdracht dat we kregen van de leerkracht PAV.

Op Google Classroom kan je een handleiding vinden van hoe je met het logboek kan werken.

INLEIDING

Heb jij een goede slaaphygiëne?

Slaaphygiëne is de term die wordt gebruikt voor vrij eenvoudige dingen die je zelf kunt doen om je slaapkwaliteit te verbeteren. De vragen van de zelftest verwijzen naar de 10 belangrijkste tips van de slaaphygiëne.

ENQUETE

Op google classroom staat er een enquête voor je klaar. Vul deze in en lees hieronder wat voor soort slaper jij bent.

RESULTAAT

15 – 20 punten Proficiat, je hebt een goede slaaphygiëne! Slaap zo verder!

Je slaaphygiëne is niet slecht, maar hier en daar kan er wel

8 – 14 punten

nog wat verbeteren. Lees op de volgende pagina de tips

eens door om te kijken welke je nog kan toepassen.

0-7 punten

Je slaaphygiëne kan wel wat verbetering gebruiken. Lees zeker de 10 tips.

TIPS

1) Hoe is je slaapritme?

Een regelmatig slaappatroon komt je nachtrust ten goede, zeker als je moeilijk in slaap valt. Je lichaam stelt zich dan in op het vaste ritme waardoor je makkelijker zal inslapen en opstaan. Lang uitslapen kan soms leuk zijn, maar je haalt er geen slaaptekort mee in. Het geeft je net een suf en onuitgeslapen gevoel.

2) Wat doe je in bed voor het slapen gaan?

Reserveer je slaapkamer voor slaap. Andere activiteiten doe je best elders. Zeker het gebruik van beeldschermen heeft een negatief effect op je slaap. Zolang je bezig blijft met het volgen van een verhaal in een boek of met mails en sms’jes houd je jezelf wakker.

3) Doe je geregeld aan lichaamsbeweging?

Sport is gezond, ook voor je nachtrust. Sporten (en zeker intensief sporten) tot twee uur voor het slapengaan heeft echter het omgekeerde effect. Het maakt je wakker en alert en verhindert je zo om in te slapen.

4) Eet je nog voor het slapen gaan?

Je eet best niet te veel voor je gaat slapen, maar ook gaan slapen met een hongergevoel kan je nachtrust verstoren. Bovendien kan je bloedsuikerspiegel gaan schommelen als je lange tijd niets eet (omdat je slaapt). Om dat te voorkomen is het eigenlijk wel een goed idee om nog iets te eten voor het slapengaan. Complexe koolhydraten zoals tarwebrood, groenten, popcorn of fruit kunnen wel, zij worden traag afgebroken en houden je bloedsuikerspiegel stabiel. Chips, koekjes en cornflakes zijn dan weer geen aanrader, zij veroorzaken grote pieken in de bloedsuikerspiegel met een moeilijkere nachtrust als gevolg.

5) Slaap je soms overdag?

Lange dutjes overdag hebben een negatief effect op je nachtrust. Powernaps (korte dutjes van ongeveer een kwartiertje tot een half uur) voor 15 u. hebben daarentegen een positief effect op je concentratievermogen, zonder je slaap negatief te beïnvloeden.

6) Drink je alcohol de laatste uren voor het slapengaan?

Alcohol verhindert je niet om in slaap te vallen, maar het maakt je slaap wel onrustiger en minder diep. Je zal dus minder uitgerust wakker worden.

7) Nuttig je oppeppende producten zoals cafeïne, nicotine, suiker, …? Producten met veel suikers, cafeïne of nicotine hebben een opwekkend effect en zijn vanzelfsprekend nefast voor je slaap. Probeer daarom deze producten te vermijden vanaf de late namiddag.

8) Deel je het bed met iemand?

Een bed delen met iemand anders heeft meestal een negatieve invloed op je nachtrust omdat de kans groter is dat je gestoord wordt in je slaap. Het is een beetje taboe om als koppel apart te slapen, maar voor sommige koppels zou het hun nachtrust wel ten goede komen en veel ergernissen wegnemen.

9) Slaap je in een donkere omgeving?

Onze slaap bestaat uit verschillende cycli van elk ongeveer 90 minuten. Tussen deze cycli word je telkens kort wakker, waarbij je onbewust controleert of alles nog in orde is. Invallend licht, een nachtlampje of zelfs een zichtbare klok zijn dingen die ervoor kunnen zorgen dat je ook echt wakker wordt. Hetzelfde geldt voor storende factoren zoals lawaai, koude of hitte. Ook tijdens de minder diepe fases van de cyclus kan je wakker worden van kleine prikkels.

10) Wat doe je als je niet kan slapen?

Als je langer dan een half uur wakker ligt, is het goed om even op te staan en van omgeving te veranderen. Als je te lang niet kan slapen, word je gefrustreerd en wordt inslapen alleen maar moeilijker.

Lees de tekst hieronder. Vervoeg de werkwoorden tussen haakjes.

WAT IS SLAAP?

Slaap is iets raars. We sluiten onze ogen en we zijn weg, naar een andere wereld die we ondergaan zonder er controle over te hebben en die we niet bewust beleven. Slaap wordt hierdoor vaak ……………………………. (associëren, VD) met de dood, bijvoorbeeld in mythen en sprookjes. We beschouwen slaap als iets passiefs en vaak als een verspilling van kostbare tijd. Bij tijdsdruk is slaap dan ook het eerste waarop ………………….. (worden, TT) beknibbeld. Onder andere bij jongeren, zakenlui en politici bestaat er zelfs een soort machocultuur rond weinig slapen. “Slapen doe je als je dood bent", hoor je vaak.

Bovenal is slaap iets waar we betrekkelijk weinig over weten. Ingeburgerde tips van grootmoeder zoals ‘je hebt minstens acht uur slaap nodig’, ‘slapen doe je best in blokken van drie uur’ en ‘uren voor middernacht tellen dubbel’, houden weinig steek. Zelfs wetenschappers weten, in vergelijking met de kennis over andere menselijke functies en eigenschappen, relatief weinig over dit alledaagse maar mysterieuze fenomeen. Toch is het geen toeval dat we ongeveer een derde van ons leven aan slaap besteden.

Waarom slapen we?

Algemeen wordt …………………………. (aannemen, VD) dat slaap dient om ons lichaam en brein te laten uitrusten en herstellen. Iedereen heeft al ………………………. (ondervinden, VT) dat je alertheid en concentratievermogen sterk verminderen na een te korte nacht. Een aantal slaapdeskundigen denken dat de belangrijkste functies van onze slaap zijn: het verwerken van herinneringen, het correct opbergen ervan, het bevorderen van het leerproces en de hersenfunctie optimaliseren voor het lichaam. Er zijn nog veel onduidelijkheden over slaap, maar het tot rust laten komen en recupereren van onze 'geest' en het herstel van het lichaam lijken alvast de belangrijkste taken te zijn.

Slaapcycli en -fasen

Slapen doen we in verschillende cycli. Elke cyclus is …………………………….. (opbouwen, VD) uit vijf fasen met elk hun specifieke eigenschappen. Eén cyclus ……………………. (duren, TT) gemiddeld 90 tot 120 minuten. Na elke cyclus volgt er een kort onbewust ontwaken. Komen er tijdens dat kort ontwaken bepaalde prikkels (bijvoorbeeld licht, lawaai, een volle blaas, ...) dan worden we effectief eventjes wakker. Is dit niet het geval, dan beginnen we meteen aan de volgende cyclus. Gedurende de nacht worden we dus meerdere malen even wakker zonder het te beseffen achteraf. De belangrijkste fasen van een slaapcyclus zijn de diepe slaap en de REM-slaap.

De diepe slaap zorgt voor een grotere bloedtoevoer naar onze spieren, waardoor ons lichaam ………………………… (herstellen, TT) van de inspanningen van overdag. Ook wordt 70% van onze dagelijkse hoeveelheid groeihormoon ……………………………… (uitscheiden, VD). Dit zorgt ervoor dat onze weefsels ………………………… (herstellen, TT) worden. In deze fase groeit en ………………………….. (ontwikkelen, TT) het lichaam het meest, daarom hebben baby’s en kinderen meer slaap nodig dan volwassen.

De REM-slaap (Rapid Eye Movement) is het stadium van het mentale herstel. Onze hersenen zijn erg actief in deze fase; onze hartslag en ademhaling worden sneller en onregelmatiger, de bloeddruk stijgt, ons lichaam is ‘verlamd’ en onze ogen maken snelle korte bewegingen. Dit is ook het moment dat we levendige en emotionele dromen krijgen. De REM-slaap zorgt voor het verwerken van de informatie die we overdag hebben ……………………….. (vergaren, VD), door deze te ordenen en op te slaan. De gegevens van ons kortetermijngeheugen worden hier overgezet naar ons langetermijngeheugen. Zo gaan we sommige kennis en vooral vaardigheden die we hebben ……………………………. (aanleren, VD), pas beter kunnen toepassen de dag erna.

Vul het schema aan:

Fase 1: Inslaapfase

Fase 2: Lichte slaap

Fase 5: ……………………………….

Fase 3: Overgang

Fase 4: ……………………………….

Fase 4: ……………………………………………

Fase 5: ………………………………………………

· ………………………………………………….

· ………………………………………………….

· ………………………………………………….

· ………………………………………………….

· ………………………………………………….

· ………………………………………………….

· ………………………………………………….

· ………………………………………………….

· ………………………………………………….

Hoeveel uren moet je slapen om uitgerust te zijn?

Hoeveel uren slaapt de klas gemiddeld?

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

In de tabel hieronder kan je voor elke ontwikkelingsfase terugvinden hoeveel uur per dag slaap je gemiddeld nodig hebt. Zet deze getallen om in procenten.

ontwikkelingsfase

Slaap per dag in uren

Slaap per dag in procent

baby

16 uur

%

tieners

8 uur

%

volwassenen

6 uur

%

Oudere mensen

7 uur

%

Onze klas

… uur

%

Zet deze gegevens in een passende grafiek met het programma spreadsheets. Je kan hiervoor de instructievideo gebruiken die je kan terugvinden in de ‘classroom’.

Hieronder kan je de top 10 van dromen vinden.

Wie van de klas heeft deze droom al eens gehad?

1. Je mist de trein.

2. Je moet een toets doen, maar je bent niet voorbereid.

3. Je bent de weg kwijt.

4. Je verliest geld.

5. Je vindt geld.

6. Je loopt naakt over straat, op school,…

7. Je tanden vallen uit.

8. Je kunt het toilet niet vinden.

9. Je valt.

10. Je vliegt.

DURF TE DROMEN

Oriënteren

Denk eens na over je toekomst. Waar wil je binnen 10 jaar staan? Schrijf een brief aan je leerkracht. Doe alsof je 10 jaar ouder bent en vertel over je leven.

Voorbereiden

Enkele vragen kunnen je op weg helpen:

· Wat voor werk doe je?

· Ben je getrouwd? Heb je kinderen?

· Waar woon je?

· Wat zijn je hobby’s?

· Hoe zie je eruit?

Denk er wel aan dat je toekomstbeeld realistisch is.

Uitvoeren

Je mag je brief schrijven in het programma ‘Word’.

Je tekst moet aan de volgende zaken voldoen (tip: Je kan de bolletjes kleuren als je hieraan voldaan hebt):

· Je tekst is minstens 15 volwaardige zinnen lang.

· Tip je tekst in Verdana 11, Regelafstand 1.5

· Je gebruikt minstens 3 verwijswoorden.

· Je gebruikt minstens 3 signaalwoorden.

· Let op de IMS- structuur (inleiding – midden – slot).

· Zorg ervoor dat je brief overzichtelijk is. Gebruik alinea’s en witregels.

Reflecteren

Voldoet je tekst aan alle voorwaarden? Heb je alle bolletjes kunnen kleuren? Controleer je brief nog eens op spelling- en grammatica.

Je mini- gip zal uit twee onderdelen bestaan, namelijk een theoretische opdracht voor PAV en een praktijkopdracht voor expressie.

Laten we meteen aan de slag gaan!

Opdracht PAV: Slaapproblemen

ORIËNTEREN

WIE?

Jullie werken in groepjes van twee, maximum drie personen.

WAT?

Voor deze opdracht mag je kiezen uit verschillende onderwerpen die allemaal passen binnen het thema ‘slaapproblemen’. Jullie maken een informatieve website zodat de leerlingen uit de klas dit ook kunnen raadplegen. We maken als het ware een naslagwerk. We zullen deze deelsites allemaal aan elkaar koppelen zodat we één grote website krijgen.

WAAR?

Je werkt aan deze opdrachten binnen de les PAV. Ook thuis zal je aan deze opdrachten moeten werken.

WANNEER?

In de week van 18 Maart begin je in de lessen PAV aan deze kleine gip-opdracht. Je zal gedurende 6 weken regelmatig aan deze opdracht mogen werken tijdens de les PAV.

WAAROM?

In het 6e en 7e jaar verzorging moeten jullie een GIP maken. Deze opdracht is bedoeld als een eerste kennismaking met een aantal opdrachten die je in kader van je GIP in het 6e jaar zal moeten maken.

VOORBEREIDEN

Kies bij de leerkracht een thema.

Je kan kiezen uit:

· Slaapapneu

· Insomnia

· Slaapwandelen

· Night terrors

· Knarsetanden

· Narcolepsie

· Nachtmerries en nachtangst

Zoek op het internet naar informatie over je slaapprobleem.

· Wat is het?

· Symptomen

· Oorzaken

· Gevolgen

· Oplossing of behandeling

· Bij wie komt het voor?

Vergeet je bronnen niet de noteren. Vergeet bovendien ook niet dat je geen tekst van het internet mag kopiëren. Je MOET alles in je eigen woorden zetten.

UITVOEREN

Nu je al je informatie hebt verzameld, begin je aan je website.

Je werkt met het programma google- sites. Dit kan je vinden in je google- profiel van de school.

Je kiest uit twee mogelijkheden:

· Je maakt gebruik van het sjabloon dat de leerkracht voor jullie voorzien heeft. Dit is een invulsjabloon. Je kan dit aanpassen naar wens.

· Je start van een lege website en bouwt deze helemaal zelf op.

De website moet bestaan uit 6 pagina’s:

· Homepage: Hierin zeg je waarover je website gaat. Bovendien stel je jezelf ook kort voor en vertel je wat je vond van deze opdracht.

· Symptomen

· Oorzaken

· Gevolgen

· Oplossing of behandeling

· Bronnen: Gebruik hiervoor de website http://www.sciere.be/apa/

In google classroom staat er een handleiding over hoe je een nieuwe website moet openen en ermee moet werken.

In deze handleiding kan je volgende zaken terugvinden:

· Hoe start ik een nieuwe website?

· Hoe voeg ik een nieuwe pagina toe?

· Hoe voeg ik tekst toe?

· Hoe voeg ik een afbeelding toe?

· Hoe wijzig de lay-out van mijn site?

· Hoe publiceer ik mijn site en kan ik achteraf nog bewerken?

REFLECTEREN

Gebruik de afvinklijst om te controleren of je alles gedaan hebt:

· Bestaat je website uit de 6 gevraagde pagina’s?

· Is je website aantrekkelijk en ordelijk?

· Klopt alle informatie?

· Controleerde je op spelling- en grammatica?

· Heb je alles in je eigen woorden geformuleerd?

· Heb je je bronnen in de APA- normen vermeld en op alfabetische volgorde geplaatst?

· Heb je je site openbaar gemaakt?

· Heb je je site gepubliceerd?

Opdracht Expressie: Slaaprituelen

ORIËNTEREN

WIE?

Jullie werken in groepjes van twee, maximum drie personen.

WAT?

Voor deze opdracht maak je een activiteit van ongeveer 15 minuten waarbij je de kinderen voorbereidt op het slapengaan. Je kan hier denken aan een voorleesmoment, een snoezelsessie, een kalmerend spelletje,… Wees creatief!

WAAR?

Je werkt aan deze opdrachten binnen de les expressie en indien nog tijd mag je ook tijdens de les PAV werken. Ook thuis zal je aan deze opdracht moeten werken.

WANNEER?

In de week van 18 Maart begin je in de lessen expressie aan deze kleine gip-opdracht. Je zal gedurende 6 weken regelmatig aan deze opdracht mogen werken tijdens de les expressie.

WAAROM?

In het 6e en 7e jaar verzorging moeten jullie een GIP maken. Deze opdracht is bedoeld als een eerste kennismaking met een aantal opdrachten die je in kader van je GIP in het 6e jaar zal moeten maken.

DOELGROEP?

Je maakt een activiteit voor kinderen. Het zullen echter je klasgenoten zijn die de rol van kinderen opnemen.

VOORBEREIDEN

Ga op zoek naar een thema.

Geef je thema door aan de leerkracht, zodat er geen overlappingen zijn.

Maak een Pinterestbord aan en deel dit met je leerkracht en met je klasgenoten.

Zorg ervoor dat je minstens 10 pins hebt die je kunnen inspireren.

Op google – classroom staat er een instructievideo.

UITVOEREN

Nu je al je informatie hebt verzameld, begin je aan je activiteit.

Denk aan:

· Wees creatief

· Je voorziet zelf je materiaal of vraag aan de leerkracht of er iets op school is dat je kan gebruiken.

· Hou rekening met onvoorziene omstandigheden.

· Zorg ervoor dat elk groepslid zijn bijdrage levert tijdens de activiteit.

· Je activiteit moet ongeveer 15 minuten duren.

REFLECTEREN

Zelfevaluatie mini -gip

Naam leerling:

Klas:

Schooljaar:Vak :

1. Vond je de activiteit in zijn geheel geslaagd of niet? Motiveer je antwoord .

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

2. Had je je voldoende voorbereid?

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

3. Hoe was de reactie van de andere leerlingen? __________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

4. Wat heb je eruit geleerd?

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

5. Wat zou je in de toekomst eventueel anders aanpakken?

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

6. Hoeveel punten zou je jezelf geven op 10? Verklaar.__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________

Bronnen

Uytterspot M. Sweet Dreams

De maakbare mens. (2016). Lespakket Slaap. Antwerpen

1. Voorwoord

2. Inleiding

2. Ben jij een schone slaper?

3. Wat is slaap?

4. Dromen

5. Mini- gip

18

PAV – Slaapwel!