Programma sturen op ruimtelijke

ontwikkeling in Culemborg

Aftrap door Rinske van Noortwijk, gemeenteraad Culemborg

Frans Soeterbroek, de Ruimtemaker over het bouwen van een brug tussen stadsontwikkeling en lokaal initiatief

Sanne Scholten van de gemeenteraad Utrecht over rol gemeenteraad bij sturen op (participatie in) gebiedsontwikkeling

Ruimte voor vragen en discussie

Pauze

Aan de slag in kleine groepen: toepassen input van voor de pauze op concrete plekken in Culemborg en op de rol van de politiek hierbij

Samen oogsten

lokaal initiatief en

gebiedsontwikkeling nieuwe stijl

Frans Soeterbroek

De Ruimtemaker

@ruimtemaker

29 januari 2016

Mijn profiel

Socioloog in de stads- en gebiedsontwikkeling

Democratische en bestuurlijke vernieuwing

Lokaal initiatief (Utrechtse Ruimtemakers)

Complexiteit en lichtheid

De basisvraag

Hoe kun je de werelden van stadsontwikkeling en

lokaal initiatief verbinden?

Perverse effecten

stadsontwikkeling oude stijl

1. Rendement grond en vastgoed overvleugelt publieke doelen en leidt tot afwentelen kosten

2. Sterk gedreven door competitie tussen gemeenten en bouwlust wat hergebruik frustreert

3. Dure investeringen maar toch zielloze gebieden

4. Torenhoge onderzoeks- en plankosten

5. Onderonsje grote partijen met marginale rol voor lokaal initiatief en kleine investeerders

Meebewegen met maatschappelijke onderstromen

Trend: zelf organiseren geld, zorg, energie, wonen,...

Soberheid en geluk i.p.v. economie van schulden

Klein is het nieuwe groot

Afkeer van anonieme systemen en instituties

Opkomst van publiek/sociaal ondernemerschap

Stads- en gebiedsontwikkeling nieuwe stijl

Van GREX-gedreven bouwopgaven

naar duurzame gebiedsontwikkeling

en sturen op maatschappelijke

meerwaarde

Van programmatische aanpak naar

organisch ontwikkelen

Van samenspel overheid - markt naar

driehoek overheid- burger – markt

Van aai over de bol naar wind in de

rug voor lokaal initiatief/publiek

ondernemerschap

Duurzame stads- en gebiedsontwikkeling

betekent vol inzetten op:

Toekomstwaarden en ruim begrip van

waardecreatie (3- 5 P’s)

hergebruik/transformatie (ladder van

duurzame verstedelijking)

huizen bouwen met ‘nul op de meter’

geen afwentelingsmechanismen

circulaire economie

gezondheid, sociale cohesie en

leefbaarheid

lokale kracht/vitale

gemeenschap/buurteconomie

Organisch ontwikkelen = ontspannen sturingsfilosofie

Groeimodel met open eindbeeld en kleine ingrepen (acupunctuur)

De tijd zijn werk laten doen en benutten toeval en verrassingen (serendipiteit)

Respect voor gebieds-DNA

Menselijke maat

Geleidelijke waardecreatie met nieuwe financieringsvormen (revolverende fondsen, crowdfunding, ingroeimodel)

Lage toetredingsdrempel voor lokaal initiatief en kleine financiers

Leren van de kracht van lokaal initiatief

Eva Lanxmeer

Singelpark Leiden

Holwerd aan zee

Buiksloterham

collectieve (voedsel)tuinen in de stad

(tijdelijk) hergebruik gebouwen

Buurtondernemingen, wijkcoöperaties en

energiecollectieven

…....................

Hoe geef je lokale initiatiefnemers de

wind in de rug?

Organisatiekracht initiatiefnemers vergroten:

ontmoeten, verbinden, collectieve actie

Van tijdelijkheid naar faciliteren pioniers met

uithoudingsvermogen / ‘eindgebruikers’

Grote plannen opknippen in behapbare brokken

Organiseren gemeenten op niveau buurten en wijken

Right to challenge

Samen agenda voor initiatief maken/samen leren

Met de stad plannen en visies maken (stadsgesprek,

omgevingsvisie, burgerbestemmingsplan)

…........................

Utrechtse Ruimtemakers

Elkaar voeden en steunen

Paragraaf geschreven voor collegeprogramma

Financieel instrumentarium

Right to challenge

Agenda voor initiatief

Vastgoeddiner

Meebouwen aan stedelijk platform

Flyeractie agenda stad

Met gemeenteraad werken aan maatschappelijke gebiedsontwikkeling

Tien ingangen voor Culemborg om nieuw

speelveld te ontwikkelen

1. Werken met maatschappelijk programma van eisen bij gebiedsontwikkeling (duurzame

gebiedsontwikkeling, samen stad maken, …..........)

2. Buurteconomie en meervoudige waardecreatie een impuls geven

3. Organisch/ontspannen ontwikkelen als filosofie stadsontwikkeling (kleinere gebieden,

geen grote programma’s, geleidelijke groei, gebieds-DNA etc)

4. Pilotgebieden gebiedsontw. nieuwe stijl aanwijzen + inrichten gebiedshuiskamer

5. Organisatiekracht lokale initiatiefnemers vergroten

6. Speciale regelingen voor initiatiefnemers (right to challenge, initiatievenfonds

ambtelijke ondersteuning, panden beschikbaar stellen)

7. Nieuwe financieringsvormen niet gebaseerd op schulden maar op waardecreatie

8. Gaan ontwikkelen met buurtbewoners, eindgebruikers en pioniers

9. Ontwikkelaars die niet voor snelle geld komen (lokaal verankerd, social return etc)

10. Eigenaarschap bewoners voor ruimtelijke keuzes vergroten