IJsbergtheorie

Kennis

Vaardigheden

Opvattingen

Normen

Wat doe je?

Wat wil je?

Wat vind je?

Eigenschappen

Waarden

Motieven /Drijfveren

Bewust

Stelling

We kunnen bewust sturen op het onbewuste van de ander om actie in een gewenste richting te krijgen.

actie

Onbewust

Graves’ waardentheorie

Paars

Blauw

Rood

Oranje

Groen

Geel

Turkoois

veiligheid en geborgenheid

orde en structuur,betrouwbaarheid

daadkracht,macht,

snelheid

competitie,winnen,

doelgericht

vrijheid, creativiteit,

vernieuwingharmonie, sociaal, groepsgevoel

holistisch,relativerend‘Het materiële voorbij’

CULTUURASPECTEN

DRIJFVEREN

Gedrag Motivatie

Communicatie Samenwerking Waarneming

Blinde vlekkenBesluitvormingsstijl

Managementstijl Energie

Veranderbereidheid

PERFORMANCEIMAGO

Analyse

Beïnvloeding en management

Resultaat

PAARS

““Met elkaar houden we ons staande”Met elkaar houden we ons staande”

Hecht aan ‘het oude vertrouwde’ Verbondenheid met het team is belangrijk Houdt van ‘vaste momenten’ en rituelen Eer en traditie staan hoog in het vaandel Trots op hetgeen bereikt is vanuit het verleden Loyaal en opofferingsgezind Geringe behoefte zich als individu te doen gelden

ROOD

““Ik moet mijn plaats bevechten…”Ik moet mijn plaats bevechten…”

Daadkrachtig, snel en direct Denkt en handelt NU Is alert op gevaar Reageert intuïtief en impulsief Wil respect van anderen Waardeert kracht Wantrouwt gezagshebbers Is trouw aan vrienden

BLAUW ““Met orde en regelmaat kunnen we Met orde en regelmaat kunnen we

chaos beteugelen”chaos beteugelen”

Hecht aan orde, discipline, regelmaat Is loyaal aan ‘het systeem’ Regels zijn regels Straf is nodig bij overtreding Het werk moet goed en het moet àf Krijgt graag waardering voor inzet Houdt van duidelijkheid en helderheid Stipt Rechtvaardig

ORANJE

““Succes is een keuze: ik ga ervoor”Succes is een keuze: ik ga ervoor”

Wil winnen Ziet kansen en wil die benutten Gaat de uitdaging aan Competitief en statusgericht Doelgericht Willen is belangrijker dan kunnen Wordt graag serieus genomen Etaleert succes

GROEN

““Alle mensen zijn gelijk en Alle mensen zijn gelijk en in wezen goedaardig”in wezen goedaardig”

Zoekt harmonie Is mensgericht Behulpzaam en sociaal Hecht aan warmte en betrokkenheid Gericht op praten en consensus Niemand is meer dan een ander - egalitair Niet gericht op geld of status Wars van arrogantie

GEEL

““Kennis en inzicht brengen Kennis en inzicht brengen vrijheid en autonomie”vrijheid en autonomie”

Wil begrijpen en doordringen tot de kern Zoekt vrijheid in denken en doen Houdt van een intellectuele uitdaging Het moet leuk zijn Vernieuwend Denkt buiten gestelde kaders (‘out of the box’) Theoretisch en modelmatig Is kritisch naar ideeën van anderen

TURKOOIS

““Alles hangt met elkaar samen, Alles hangt met elkaar samen, niets staat op zich”niets staat op zich”

Tevreden Holistisch Ziet verbondenheid van al het levende Aanvaardt complexiteit als gegeven Relativeert dagelijkse problemen ‘Doe het goede’ Niet gehecht aan het materiële Wil positief bijdragen aan het geheel

Graves’ waardentheorie

Het persoonlijke profiel

Expressie

Weerstand

Energiebalans

Bron: De Waardenmatrix, H. Versnel en H. Koppenol; Pearson (2004).

binding en veiligheidcreëren

tempomaken,

beslissen

organiseren,structuurbrengen

gaan voor resultaat en

uitdaging

anderenbetrekken

communiceren

ideeën ontwikkelen,meedenken

argwaan,wantrouwen

zelfbescherming,duikgedrag

positieverdedigen

kritiseren,compliceren

protesteren,zwart maken

terugvallenop eigen taak

relevante dingendoen

alles zinloos vinden

Positief

Negatief

conflictbereidbesluitvaardig

Expressie (totaal)

communicerendsociaal meelevend

strategischconceptueelinnovatief

scherp op positieresultaatgericht

structurerendrelativerend

veiligheidvertrouwen

Groepsprofiel

Onderlinge percepties

Paars Rood Blauw Oranje Groen Geel Turkoois

Paars vindt….

Normaal Verstorend voor het evenwicht

Machinaal, ziet de natuur en de mens niet

Uitbuitend: sloopt de natuur voor eigen gewin

Langdradig: moet altijd praten waar stilte meer zegt

Blasfemisch, ontkent het goddelijke, wil alles analyseren

Vreemd, lijkt van een andere wereld

Rood vindt….

Kinderlijk, kan niet voor zichzelf zorgen

Normaal Naïef, ziet niet dat hij gebruikt wordt

Onbetrouwbaar, laat je zo vallen

Neerbuigend door ‘begrijpende’ houding

Warrig en onpraktisch met al die theorieën

Vreemd, komt niet voor zichzelf op

Blauw vindt….

Magisch, werkt volgens onbegrijpelijke orde

Agressief, neigt ertoe regels te overtreden

Normaal Onberekenbaar, egoïstisch, gaat steeds voor eigen doelen

Ongeorgani-seerd, naïef over misbruik

Chaotisch, ziet voor iedere oplossing een probleem

Vreemd, hecht zich aan geen enkel systeem

Oranje vindt….

Doelloos: hier bereik je niets mee

Niet strategisch, te impulsief

Rigide, snapt doelen niet

Normaal Onrealistisch en soft: ontkent ongelijkheid; traag door overleg

Theoretisch, complicerend, komt niet tot actie

Vreemd, vergeet eigen belang

Groen vindt….

Kleingeestig, te zeer op kleine groep gericht

Egocentrisch, verpest de sfeer

Onpersoonlijk, stelt regels boven mensen

Arrogant, stelt zich boven anderen, statusgevoelig

Normaal Vrijblijvend, wil zich niet conformeren

Vreemd, is wel sociaal maar bindt zich niet aan de groep

Geel vindt….

Onwetend: wil geloven,niet analyseren

Ondoordacht, ziet complexiteit niet

Belemmerend, wil orde waar leuk en vrij uitdagend is

Geen diepgang, gebruikt kennis alleen instrumenteel

Bedillerig, sociale politie, niet open voor kritiek

Normaal Weinig geconcentreerd, kan concept niet uitleggen

Turkoois vindt….

Oorspronkelijk, maar onwetend

Geobsedeerd met respect en pikordenaar

Geestig, te zeer gericht op zekerheid

Consumentistischijdel

Kleinzielig door ideologie en gelijkheid

Individualistisch, niet effectief voor mondiale problemen

Normaal

Bron: De Waardenmatrix, H. Versnel en H. Koppenol; Pearson (2004).

Begrippen en drijfveren

commitment integriteit professionaliteit openheid

RoodWij staan schouder aan schouder

Laat zijn collega´s niet vallen

Mens en werk zijn één, de activiteiten worden verricht met een geoliede routine

Is helder over ieders plaats

BlauwWij houden ons aan de afspraken

Houdt zich aan de regels

Past regels, afspraken en maatstaven systematisch toe

Is transparant en controleerbaar in zijn handelen

OranjeWij gaan samen voor gestelde doelen

Heeft geen dubbele agenda

Is sterk gerichtop resultaat en klanttevredenheid, is flexibel

Is duidelijk over doelen

GroenWij hebben een groepsgevoel

Gaat eerlijk met eigen en andermans emoties om

Is in staat om zakelijkheid en menselijkheid te verenigen

Is niet gesloten. Is eerlijk over gevoelens

GeelWij zien er voldoende intellectuele uitdaging in om ons te concentreren

Is consistent in strategie en gedrag, is open voor feiten

Heeft zicht op nieuwe ontwikkelingen, is in staat strategisch over positie op langere termijn na te denken

Staat open voor nieuwe ideeën en concepten

Medewerker-tevredenheid

sterke link tussen drijfveer en klacht

management moet balanceren tussen uiteenlopende, tegenstrijdige eisen

omdat medewerkers verschillende drijfveren hebben, is volledige tevredenheid een illusie

medewerkertevredenheid kan een graadmeter zijn voor cultuurverandering

Bron: De Waardenmatrix, H. Versnel en H. Koppenol; Pearson (2004).

Blijken van ontevredenheid

•Van deze leiding neem ik niets aan, wie zijn ze eigenlijk?

•Ze laten je zó vallen als het er op aankomt

•Je kunt hier zómaar op je donder krijgen, of zómaar een beloning

•Je wordt niet als mens gerespecteerd

•Ze komen hier afspraken niet na

•Er is geen waardering voor wie zich echt inzet

•Het is hier een chaos

•Ze hebben hier geen strategie

•Ze hebben hier geen visie, geen zelfreflectie

•We hebben hier niets met elkaar

•Alles gaat hier onpersoonlijk

•Regels gaan boven mensen•Hier wordt veel te weinig gecommuniceerd

•Ze nemen me niet serieus•Ik krijg geen kansen•Niemand mag boven de middelmaat uit steken

Bron: De Waardenmatrix, H. Versnel en H. Koppenol; Pearson (2004).

Eigen waarden benadrukken door…

•Mythe creëren•Legitimiteit opbouwen•Symbolen en rituelen instellen

•Eer hanteren•Historiseren

•Straffen en belonen•Onveiligheid creëren•Een voorbeeld stellen•Onzekerheid creëren

•Reguleren, structureren•‘Afrekenen’•Loyaliteit eisen•Depersonaliseren

•Succes halen buiten de regels

•Status verwerven•Resultaten vergroten•Scoren!•Level skipping

•Innoveren•Inspireren•Ontmythologiseren•Rationaliseren

•Anderen goed/fout stempelen

•Collectief protest•Communiceren•Informaliseren•Personaliseren

Bron: De Waardenmatrix, H. Versnel en H. Koppenol; Pearson (2004).

Creëren van tevredenheid

•Creëer mythe•Bouw aan legitimiteit•Toon vader-/moederrol

•Beheers emoties•Sanctioneer (straf en beloon)

•Creëer orde en zekerheid•Geef het voorbeeld•Wees duidelijk•Waardeer inzet

•Bied kansen voor verbetering

•Neem serieus•Geef status

•Bied vrijheid•Kies een concept•Sta open voor innovatie

•Hou de menselijke maat•Creëer gemeenschappelijkheid

•Geef de organisatie een ideaal

Toepassingsgebieden

• Teamengineering: rolverdeling en samenstelling• Matching teams/individuen en klanten• Assessments: Development en Selectie• Reorganisaties• Cultuuranalyse en -verandering• Congruentie: ‘juiste persoon, juiste plaats’• Effectief coachen: situationeel leiding geven• Persoonlijk leiderschap• Teambuilding (feedback) & conflicthantering• Training & Coaching• Replacement en Reïntegratie