ProfielwerkstukComenius College Hilversum

22 april 2010

http://www.vu.nl/aardwetenschappen

Dr Bernd Andeweg voorlichter AardwetenschappenVrije UniversiteitBernd.andeweg@falw.vu.nl

1. Onderwerp2. Onderzoeksvraag/Vraagstelling3. Documentatie verzamelen4. Experimenten verzinnen

> profielwerkstuk

Voor je aan het schrijven van je profielwerkstuk kunt beginnen, ben je al een tijd bezig met:

Bij bijna alle punten kun je hulp krijgen van universiteiten, maar geen kant-en-klare antwoorden!

> onderwerp

Past het onderwerp bij je profiel?

Weet je al wat je na VWO wilt gaan studeren?

Ga naar ‘zoeken opvakken’ en selecteer je favoriete profielvak

Weet je al waar je je profielwerkstukover wilt maken?

Past de opleiding die wilt gaan doenbij je profiel?

Klik op jouw profiel en zoek een pakket dat te maken heeft met jouw onderwerp

Klik op Vrije Universiteit enzoek een werkstukpakketdat past bij de opleiding dieje wilt gaan doen!

Zoek uit de lijst eenonderwerp dat jij interessant vindt

Gefeliciteerd! Je hebt in ieder gevaleen onderwerp!

JA JA

Nee

Nee

JA JA

Universiteiten bieden informatie aan die je op een onderwerp zouden kunnenbrengen! Bijvoorbeeld: http://www.aarde.nu of http://www.vu.nl/nl/opleidingen/vwo-scholieren/hulp-profielwerkstukken/

kweenieNee

Nee

Hoofd- en deelvragen

> Denk na voor je begint> Wees zo precies mogelijk> Een goed PWS begint bij goede

onderzoeksvragen

Het komt er allemaal op neer: Wat wil je precies weten?

> onderzoeksvraag

Schiphol Plaza

> onderzoeksvraag

= onderwerp, geen onderzoeksvraag!

Hoe hebben de Verenigde Staten van Amerika zich ontwikkeld tussen 1950 en 2000?

> onderzoeksvraag

Onderzoek naar onderzoek doen:Onderzoeksvragen in proefschriften

(Dr. Heinze Oost)

> onderzoeksvraag

Onderzoek naar onderzoek doen75 leerlingen van drie scholen in de regio Amsterdam

Veel leerlingen maken geen goede onderzoeks-vragen maken en zijn slordig in hun conclusies. Verklaringen: 1. Leerlingen hebben te weinig aandacht voor

de vraagstelling. 2. Communicatie tussen docenten en leerlingen laat vaak te wensen over. Leerlingen volgen adviezen van docenten niet op. Docenten controleren & helpen leerlingen soms weinig.

> onderzoeksvraag

Hoe is de ontwikkeling van het aantal Amsterdammertjes in Amsterdam?

> onderzoeksvraag

Hoe is de ontwikkeling van het aantal Amsterdammertjes in Amsterdam?

Beschrijvend

> onderzoeksvraag

Welk effect hebben Amsterdammertjes op de verkeersveiligheid in Amsterdam?

Verklarend

> onderzoeksvraag

GOED ONDERZOEK DOEN en ONDERZOEK GOED DOEN

GOED ONDERZOEK DOEN =• HAALBAAR, RELEVANT EN

FUNCTIONEEL

ONDERZOEK GOED DOEN =• DUIDELIJK, PRECIES,

CONTROLEERBAAR EN VALIDEBron: Prof.dr. Joop van der Bron: Prof.dr. Joop van der ScheeSchee

Onderwijscentrum VUOnderwijscentrum VU

> onderzoeksvraag

> onderzoeksvraag

Conceptueel modelIn een onderzoek is duidelijk wat

onderzocht wordt en wat niet:

Onafhankelijke variabele

Afhankelijke variabeleB

A

Conceptueel modelIn een onderzoek is duidelijk wat

onderzocht wordt en wat niet:

Onafhankelijke variabele

Afhankelijke variabeleB

Onafhankelijke variabeleC

A

> onderzoeksvraag

Conceptueel modelIn een onderzoek is duidelijk wat

onderzocht wordt en wat niet:

Door slechte voeding

Meer overgewicht

Minder beweging

> onderzoeksvraag

Onderzoek is valide en betrouwbaar als:- Je meet wat je meten wilt (validiteit)- Je meet zo precies mogelijk

(betrouwbaar)

- Triangulatie: zo mogelijk meerdere onderzoekstechnieken gebruiken

> onderzoeksvraag

Tips:• Wees zo concreet en helder mogelijk. • Beschrijven of verklaren?• Werk zo dat anderen je kunnen controleren.• Gebruik verschillende bronnen en

onderzoekstechnieken (triangulatie)

• Structureren van informatie: gebruik schema’s!

• Zonder reflectie en discussie geen goed onderzoek: a community of learners!

> onderzoeksvraag

Enquetes?

Ook hier: wat wil je weten?!

Goede enquete opstellen is een kunst apart! Als je niet de goede vragen stelt, kun je niet de juiste dingen concluderen!

> onderzoeksvraag

Methode: Enquête onder de leerlingen (100)

Geel = Ja

Groen = Nee

Geel = Ja

Blauw = Nee

Blauw = Ja

Paars = Nee

Resultaat:

Zouden leerlingen hierover met hun ouders gaan praten?

Zouden leerlingen op school informatie willen krijgen over het milieu?

> onderzoeksvraag

Zouden leerlingen hierover met hun ouders gaan praten?

Zijn er in meer aardbevingen in de laatste 5 jaar dan ervoor?

> onderzoeksvraag

Voorbeelden hoe het Voorbeelden hoe het wel en hoe het wel en hoe het nietniet moet!moet!

Hoe maak je gebruik van de hulp van een universiteit bij je profielwerkstuk?

> onderzoeksvraag, documentatie, experimenten

Universiteiten hebben vaak een aardig beeld van wat er aan informatie is, welke sites handig zijn, welke boekengoed te lezen zijn. Je kunt hen daar om vragen.

Verzonden: maandag 30 november 2009 10:45 Aan: sic@oos.eur.nl; studievoorlichting@kub.nl; studievoorlichting@studentenzaken.kun.nl; studentrelaties.org@ou.nl; stag@bureau.rug.nl; voorlichting@cmg.tudelft.nl;studinfo@tue.nl; studielijn@ics.leidenuniv.nl; studinfo@sz.unimaas.nl; studievoorlichting@cent.utwente.nl; studievoorlichting@csc.usc.uu.nl; uva-info@bdu.uva.nl; studentenvoorlichting@vu.nl; stuvo@alg.vl.wau.nl Onderwerp: hulp gezocht

“We moeten voor 15 december ons profielwerkstuk over de invloed vanwater op de natuur afhebben. Kunt u ons alles over water sturen?”

> documentatie

NEE!

“Mijn Onderwerp is Aardbevingen in Nederland. Daarom verzoek ik u om mij zoveel mogelijk informatie te sturen over aardbevingen in Nederland.

Ik heb wel een paar richtpunten: -Ik zou graag willen weten wat een aardbeving is en het liefst een uitgebreide uitleg.-Ik zou graag willen weten hoe een aardbeving ontstaat in Nederland.-Ik zou graag willen weten wat de gevolgen zijn en wat men daaraan doet in Nederland.-Ik zou graag willen weten of er aardbevingen in Nederland voorkomen , zo ja dan zou ik graag willen weten waar van Nederland en in welke vorm en waarom daar.-Ik zou graag willen weten waarom aardbevingen in Nederland niet echt hevig zijn.-En ik zou graag veel informatie willen van de zwaarste aardbeving ooit in Nederland.”

> documentatie

NEE!

> documentatie

http://www.aarde.nu

“We hebben op jullie site (www.aarde.nu) gelezen over aardbevingen in Nederland. Wat we nog niet helemaalbegrijpen is waarom dat met de Alpen te maken heeft. Kunt uons daar meer informatie over sturen?”

Lees eerst informatie door en stel daarna specifieke vragen:

Universiteit kan je helpen met het vinden vangoede, betrouwbare, begrijpelijke informatie!

> vraagstelling

“We zitten nu nog in een vroeg stadium van ons onderzoek. Onze vraag is of u wat informatie kan sturen of tips van handige sites of aanpak.”

Vraag om suggesties

Gebruik voorbeeldenwww.aarde.nu of www.falw.vu.nl/nl/voor-het-vwo/scholieren/profielwerkstuk))

•Welke factoren beïnvloeden het klimaat op korte en lange termijn?

•Hoe groot is de invloed van de mens op het klimaat? •Hoe heeft het Nederlandse klimaat zich de afgelopen

50.000 jaar ontwikkeld? •Hoe werken de technieken om te onderzoeken hoe het

klimaat in het verleden was? •Hoe werken de computermodellen die het klimaat

voor de toekomst voorspellen en hoe betrouwbaar zijn deze modellen?

•Hoe groot is tegenwoordig de rol van de mens bij klimaatveranderingen?

> vraagstelling

> experimenten

1. Opleidingen hebben vaak goede ideetjes!

2. Op een universiteit kun je experimenten doen die thuis of op school niet zomaar kunnen!

Bij Aardwetenschappen op de VU liggen bijvoorbeeld klaar:-laserlab (over dateren gesteenten)-GPS (hoe bepaal je waar je bent?)-sandbox (aardbevingen en gebergten)-klimaat (hoe weten we de temperatuur van 5000 jaar geleden?)-gesteenten (wat vertelt gesteente over de geschiedenis van de aarde?)

3. De universiteit kan je ook materiaal bieden dat je kunt gebruiken!

Op de VU: boormateriaal, waterkwaliteit of meteorologische apparaten.

“Ons profielwerkstuk gaat over vulkanisme, we maken het voor Natuurkunde. Over vulkanisme kunnen we op onze school eigenlijk geen onderzoek doen. Daarom zouden wij graag willen weten of we bij jullie experimenten op het gebied van vulkanismekunnen uitvoeren.”

Voorbeeld 1: Laser-lab> experimenten

> experimenten Voorbeeld 1: Laser-lab

Radioactive decay

- dN / dt ~ N

- dN / dt = - N where is the decay constant.

integration gives:N = N0 e-t

Half life: the time at which of the original amount of activity only half

remains.

So: N = 0.5 N0, therefore:

Thalf = ln 2 / = 0.693 /

N0 = N + D,

N = (N + D) e-t or,

D = N (et - 1)

t = 1 / ln (1 + D/ N)

Een beetje theorie ….

> experimenten Voorbeeld 1: Laser-lab

.. en dan aan de slag!

Voorbeeld 2: Sandbox

“Vandaag hebben we een gesprek gehad met onze begeleidende leraar. Hij vond het een ontzettend leuk idee om onze proefjes op de VU uit te voeren.Onze hoofdvraag is: Hoe groot zijn de krachten waarmee de platen botsen? Is het mogelijk om dit te onderzoeken (berekenen) met een proef? Wij vragen ons ook af welke soort krachten er een rol spelen (bv. wrijving, voorwaartse kracht). Of heeft u andere suggesties?”

> experimenten

Voorbeeld 2: Sandbox> experimenten

Voorbeeld 2: Sandbox

Toegepaste natuurkunde en aardrijkskunde!

> experimenten

Zijn de hoofd- en deelvragen beantwoord?

Wat heb je wel en niet onderzocht?Wat mag je wel en niet concluderen? Welke factoren zouden nog meer

invloed kunnen hebben?Wat zou er verder moeten worden

onderzocht?

> conclusies

Kortom:

Bedenk: wetenschappers zitten niet te wachten op leerlingen, maar vinden het wel leuk om serieus geinteresseerden te laten zien wat ze doen!

Maak gebruik van hulp van universiteiten!

Bereid je goed voor als je een vraag stelt per mail of als je naar de universiteit gaat!

http://www.vu.nl/aardwetenschappen vrije Universiteit amsterdam

Fysische geografieFysische geografieBodem, water, zand,Bodem, water, zand,grind, veengrind, veen

De invloed van de De invloed van de mens op ‘het systeem aarde’mens op ‘het systeem aarde’

Geo-milieuwetenschappenGeo-milieuwetenschappen

GeologieGeologieGesteente, fossielen, Gesteente, fossielen, olie&gas, aardbevingen, vulkanenolie&gas, aardbevingen, vulkanen

GeoarcheologieGeoarcheologieNatuurwetenschappenNatuurwetenschappen

bij archeologiebij archeologie

http://www.vu.nl/aardwetenschappen vrije Universiteit amsterdam

http://www.vu.nl/aardeeneconomie vrije Universiteit amsterdam

Aarde en economieAarde en economieKlimaat, water, bodem, economieKlimaat, water, bodem, economieRuimtelijke planning, bestuurskundeRuimtelijke planning, bestuurskunde