Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL...

27
Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel. : 024 379 02 22 E-mail : irene.dongen@bcigloba Irene van Dongen Senior adviseur Havenconferentie Midden Brabant Oosterhout, 24 november 2010

Transcript of Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL...

Page 1: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Professionalisering HavenbeheerMidden Brabant

Buck Consultants InternationalPostbus 14566501 BL NijmegenTel. : 024 379 02 22E-mail : [email protected]

Irene van Dongen

Senior adviseur

Havenconferentie Midden Brabant Oosterhout, 24 november 2010

Page 2: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 2

Inhoud

1. Introductie

2. Succesfactoren bij havenontwikkeling

3. Havenbeheer in binnenhavens

4. Aanpak professionalisering havenbeheer

5. Meerwaarde

Page 3: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Wat zien we in binnenhavens?

Page 4: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 4

1 Introductie

Wat zien we in binnenhavens? Toename goederenoverslag Investeringen in haven en kades Recreatief medegebruikWonen aan het water

Maar ook…Achterstallig onderhoud infrastructuurDroge bedrijven aan het waterTe weinig voorzieningen

Page 5: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 5

1 Introductie

Wat zien we bij havengemeenten? Geen regie op havenontwikkeling en -beheerVeel afdelingen betrokkenTaken havenmeester in beperkte tijdTe weinig contact met havenbedrijvenOnvoldoende financiële middelenVerlangen naar samenwerking met andere havens

Page 6: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Succesfactoren bij havenontwikkeling

Page 7: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 7

2 Succesfactoren bij havenontwikkeling

Marktbasis en trends•Vervoersvolume•Concurrentie andere havens•Groei in sectoren

Ruimte en infrastructuur•Beschikbare ruimte aan water•Capaciteit weginfrastructuur•Nautische toegang•Mogelijkheden clustering bedrijven•Milieuruimte

Beleid•Economie•Ruimte•Milieu•Mobiliteit •Natuur en Landschap

Mensen en middelen•Organisatiegraad•Samenwerkingstructuur (netwerk)•Financiën voor ontwikkeling•Financiën voor beheer

Page 8: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 8

Nieuwe samenwerking tussen marktpartijen: Netwerken voor efficiënte afwikkeling van containerstromen tussen zeehavens en het

achterland Bijv. Transferia, Brabant Intermodal en Fresh Corridor

Bestaande netwerken overslagbedrijven Bijv. VITO en ROC-vereniging

Voedingsbodem voor nieuwe netwerken: Multimodaal vervoer op continentale trajecten Ketenoptimalisatie forwarders, verladers, sea-terminals, inlandterminals, vervoerders

2 Succesfactoren bij havenontwikkeling

Page 9: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 9

Havengemeenten verkennen samenwerkingsmogelijkheden:

Nieuwe havennetwerken: Amsterdam Noordzeekanaalgebied

Regio Twente

Havens Limburg

Port of Utrecht

Drechtsteden

Kampen-Zwolle

Havens Midden Brabant

2 Succesfactoren bij havenontwikkeling

Page 10: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Havenbeheer in binnenhavens

Page 11: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 11

3 Havenbeheer in binnenhavens

Financieel beheer

Nautisch technischbeheer

Economische ontwikkeling

•Begroting•Facturatie havengelden

•Inspecties•Onderhoudswerkzaamheden•Monitoring schepen •Toewijzen ligplaatsen•Waarborgen veiligheid•Toezicht en handhaving•Serviceverlening binnenvaart

•Uitgifte bedrijfsgrond•Vestigingsvoorwaarden•Herstructurering•Nieuwe infrastructuur •Promotie van de haven

Wat is havenbeheer?

Page 12: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 12

3 Havenbeheer in binnenhavens

Financieel beheer

Nautisch technischbeheer

Economische ontwikkeling

Afdeling Financiën Afdeling Openbare WerkenAfdeling Civiele TechniekAfdeling Vergunningen & Handhaving

Afdeling Economische zakenAfdeling Juridische ZakenAfdeling ROGrondbedrijf

Wie zijn betrokken bij havenbeheer?

Page 13: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 13

3 Havenbeheer in binnenhavens

Financieel beheer

Nautisch technischbeheer

Economische ontwikkeling

Afdeling Financiën Afdeling Openbare WerkenAfdeling Civiele TechniekAfdeling Vergunningen & Handhaving

Afdeling Economische zakenAfdeling Juridische ZakenAfdeling ROGrondbedrijf

Instrumenten bij integraal havenbeheer:

Instrumenten: •MJOP (meerjaren onderhoud)•Havengeldverordening •Etc.

Instrumenten: •MJOP (meerjaren onderhoud)•Havengeldverordening •Etc.

Instrumenten: •Havenverordening•Vergunningen•Economische beleidsagenda•Mobiliteitsplan•Herstructureringsopgave•Etc.

Instrumenten: •Havenverordening•Vergunningen•Economische beleidsagenda•Mobiliteitsplan•Herstructureringsopgave•Etc.

Page 14: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Aanpak professionalisering havenbeheer

Page 15: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 15

4 Aanpak professionalisering

Welke stappen zetten we? We bouwen een sterk teamWe benoemen de motivatie We brengen de huidige situatie in kaartWe werken aan kennisontwikkeling We verkennen de meerwaarde door samenwerking We maken concrete actieplannen …en bieden houvast bij implementatie

Page 16: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 16

We bouwen een sterk team

Samenwerkingspartners:

Publieke

partijen

Private

partijen

Gemeente(n)

Rijkswaterstaat

Provincie

en/of regio

Waterschap

Watergebonden

bedrijven

Haven-

gebruikers

Branche-

organisaties

Page 17: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 17

We bouwen een sterk team

Stakeholders:Zeil- en watersportverenigingen

Jachtbouwindustrie enmaritieme toeleveranciers

Cruise- en Chartervaart

Recreatievaart(passanten en thuishaven)

SportvisserijJachthavenbeheerders

Verladers en overslagbedrijven

Beroepsvaart(passanten en thuishaven)

Veerdiensten

Woonschipbewoners

Page 18: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 18

We benoemen de motivatie

Waarom gaan we aan de slag?

Kennisdelen Kwaliteit infrastructuur verbeteren Interne werkproces professionaliseren Nieuwe en betere externe dienstverlening te ontwikkelen Kosten te drukken en rendement te verbeteren Complexe (ruimtelijke) vraagstukken op te lossen Onze haven te profileren Etc.

Page 19: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 19

We benoemen de motivatie

Meerwaarde:

Wegwerken achterstallig onderhoud Rendement op gedane investeringen groter Bewustwording eigen verantwoordelijkheden Verbetering dienstverlening Koersvaste samenwerking in één team Basis voor duurzame ontwikkeling van binnenhavens

Valkuilen: Onvoldoende aandacht voor best practices Te weinig sturing en communicatie Te grote sprongen voorwaarts Samenwerking wordt doel op zich

Page 20: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 20

We brengen de situatie in kaart

Havenatlas: Alle faciliteiten Onderhoudstoestand Havengebruik Impact bedrijventerreinen Eigendomsverhoudingen

Beleid Organisatiestructuur Havenbeheertaken

Havenbegroting Havenbaten en -lasten Investeringen

Eigendomsverhoudingen in de havens

Statendam-Zuid en Vijf Eiken

Eigendom bedrijven

Eigendom gemeente

Eigendom RWS/Waterschap

Oo

sterho

ut

Oo

sterho

ut

Havenbegroting 2008

Waalw

ijkW

aalwijk

€ 328.587 Totaal€ 328.587 Totaal

€ 235.950Tekort 2)

€ -Kapitaallasten 5)

€ 265.794 Personeel en huisvesting 4)

€ 62.793 Activiteitskosten 3)€ 92.637 Activiteitsopbrengsten 1)

UitgavenInkomsten

€ 328.587 Totaal€ 328.587 Totaal

€ 235.950Tekort 2)

€ -Kapitaallasten 5)

€ 265.794 Personeel en huisvesting 4)

€ 62.793 Activiteitskosten 3)€ 92.637 Activiteitsopbrengsten 1)

UitgavenInkomsten

Toelichting1) o.a. pachten, havengeld, kadegeld, opslaggeld, liggeld, kraangeld, trechtergeld, overige opbrengsten

2) o.a. begrotingstekort of donatie uit reserve

3) o.a. kleine reparaties aan de kades, palen, vuilcontainers ophalen, groen-werkzaamheden, levering water, levering electriciteit, overige goederen

4) o.a. aantal FTE, havenkantoor

5) o.a. planontwikkeling haven, vernieuwen damwand en kades, verharding haventerrein, baggeren, vernieuwen afmeergelegenheid, reconstructie haven, aankoop gronden

€ 380.964 Totaal€ 380.964 Totaal

€ 271,067Tekort 2)

€ -Kapitaallasten 5)

€ 281.467 Personeel en huisvesting 4)

€ 99.497 Activiteitskosten 3)€ 109.898 Activiteitsopbrengsten 1)

UitgavenInkomsten

€ 380.964 Totaal€ 380.964 Totaal

€ 271,067Tekort 2)

€ -Kapitaallasten 5)

€ 281.467 Personeel en huisvesting 4)

€ 99.497 Activiteitskosten 3)€ 109.898 Activiteitsopbrengsten 1)

UitgavenInkomsten

Begroting

Werkelijk

Page 21: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 21

We werken aan kennis

Havenbedrijf Rotterdam:

Rijkswaterstaat, Directie Noord Brabant:

• Modal split garantie in erfpachtovereenkomst• Vervoersmanagement (personen en goederen)• Efficiënt en doelmatig ruimtegebruik in havens• Havengeld in relatie tot schone binnenvaart

• Contractvorming met gemeenten en bedrijven• Overlegstructuur RWS en havengemeenten• Inventarisatie overnachtingsplaatsen

Page 22: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 22

We werken aan kennis

Drechtsteden/Havenbedrijf Dordrecht:

Amsterdam Noordzeekanaalgebied:

• Nautisch beheer Dordrecht, Zwijndrecht, Papendrecht, Sliedrecht binnen Havenbedrijf Dordrecht• Gemeenten dragen kosten Havenbedrijf naar rato van geïnde havengelden per haven. • Identieke havenverordening• Onderhoud en inspecties Dordrecht, andere gemeenten in voorbereiding • Van haalplicht naar brengplicht• Binnenhavens niet financieel dekkend

• Nautisch beheer Amsterdam, Velzen, Beverwijk, Zaanstad binnen Centraal Nautisch Beheer

NZKG• Haven Amsterdam financiert CNB, overige gemeenten betalen alleen voor nieuwe diensten• Gemeenten autonoom beheer van havens NZKG• Regionale havenverordening • Onderhoud en inspectie uitbesteed• Brengplicht• Havengeld binnenvaart klein % in begroting• CNB heeft een overeenkomst met het rijk en mandatering aan directeur CNB voor beheer op vaarroute NZK en sluisbediening IJmuiden

Page 23: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 23

We werken aan kennis

Provincie Limburg:

Gemeente Oss:

• Provinciaal havenoverleg en regionale aanpak (werkgroepen: ambtelijk, bestuurlijk, met bedrijven)• Havenbeheer en gebiedsontwikkeling •Opzet uitvoeringsagenda havenbeheer

• Jaarlijks Havenbeheerplan • Interesse in gezamenlijke havenverordening• Samenwerking op services aan de binnenvaart

H eerlen

S ittard

G eleen

H elm ond Venray

N ijm egen

Be rg sc he M aa s

Maas

Zu id-Willem

svaa rt

Zu id-Wille

m svaa rt

Julia

naK

anaa

l

W ilhelm inakanaal

W a al

M aa s

Maas-W

aalka naal

N

Kanaal W

essem-

ederwee rt

Lim burgse Havens op de Kaart ( huidige situatie)

Gennep

W anssum

Roerm ondMaasbracht-W essem

Stein

Maastricht

W eert

Nederw eert

Zevenellen

Born

Venlo

20

08

II

IV

Va

V b

recreatie

agrarisch

industrie

d istribu tie

scheepsbouw

spoor

p ijp

landbouw, levende dierenvoeding, veevoersteen- , bruinkool, cokesaardolie, gasertsenm etaalproductenruw e m ineralen, bouwm at.m eststoffenchem ische productenvoertuigen, m achines, overig

functieNSTR-groep m odaliteit CEMT-klasse

m ultifunctioneel agronee3,50061074,40

typolog ieopenb losk

diepg (m )m ax gew sch (ton)

werkgelegenheidtotaal TW

overslag TEU

m ultifunctioneel agroja2,100000

typolog ieopenb losk

diepg (m )m ax gew sch (ton)

werkgelegenheidtotaal TW

overslag TEU

zand- en grindnee00000

typolog ieopenb losk

diepg (m )m ax gew sch (ton)

werkgelegenheidtotaal TW

overslag TEU

m ultifunctioneel conta inernee3,002.50039031,9115.000(ra il + barge)

typolog ieopenb losk

diepg (m )m ax gew sch (ton)

werkgelegenheidtotaal TW

overslag TEU

industrienee3,002.5001.140244,1

typolog ieopenb losk

diepg (m )m ax gew sch (ton)

werkgelegenheidtotaal TW

overslag TEU 55.000(ra il + barge)

typolog ieopenb losk

diepg (m )m ax gew sch (ton)

werkgelegenheidtotaal TW

overslag TEU

industrienee3,53.00030200

0

m ultifunctioneel zand en grindja3,00055550,5

typolog ieopenb losk

diepg (m )m ax gew sch (ton)

werkgelegenheidtotaal TW

overslag TEU

m ultifunctioneel zand en grindnee2.92.50036147,60

typolog ieopenb losk

diepg (m )m ax gew sch (ton)

werkgelegenheidtotaal TW

overslag TEU

8%

6%

0%

0%

82%

0%

18%

2%

0%

1%1%

M aasbracht-W essemtotaal 3.875.159 ton

Maasbracht-Wessemto taa l 3.875.159 ton

typolog ieopenb losk

diepg (m )m ax gew sch (ton)

werkgelegenheidtotaal TW

overslag TEU

m ultifunctioneel zand en grindja001.690169,20 58%

0%

1%

1%

4%

8%

17%

1%

7%

3%

42%

Maastrichttotaal 1.922.040 ton

Maastrichtto taa l 1.922.040 ton

7%

5%

0%

1%

0%

0%

81%

0%

4%

2%

19%

Genneptotaal 2.742.139 ton

1%

0%

0%

0%

0%

0%

98%

0%

0%

1%

2%

Nederw eerttotaal 78.619 ton

26%

2%

64% 36%

0%

0%0%

1%5%

0%2%

Weerttotaal 187.485 ton

16%

13%

0%

39%

0%

2%

1%

0%

0%

29%

84%

Borntotaal 2.150.002 ton

14%

41%

35%

7%

0%1%

0%

0%

86%

0%

2%

Steintotaal 2.457.228 ton

31%

1%

0%

21%

40%

0%

1%

69%

0%

2%

4%

Roerm ondtotaal 2 .167.370 to n

4%

3%

8%

0%

12%

7%

59%

2%

1%

4%

41%

Venlototaal 628.280 ton

15%

3%

2%

0%

0%

0%

3%

0%

19%

42%58%

Wessemtotaal 1.645.674 ton

m ultifunctioneel conta inernee2.902.50023018,7

typolog ieopenb losk

diepg (m )m ax gew sch (ton)

werkgelegenheidtotaal TW

overslag TEU 70.000(barge)

industrieja2,801.50036030,7

typolog ieopenb losk

diepg (m )m ax gew sch (ton)

werkgelegenheidtotaal TW

overslag TEU 100.000(ra il)

Wanssumto taa l 1.645.674 ton

33%

0%

0%

67%

0%

0%

0%

67%

Zevenellento taa l 722.523 ton

0%0%

0%

0%

Gennepto taa l 2.742.139 ton

Nederweertto taa l 78 .619 ton

Weertto taa l 187.485 ton

Bornto taa l 2.150.002 ton

Steinto taa l 2.457.228 ton

Roermondto taa l 2.167.370 ton

Venloto taa l 628.280 ton

Zevenellentotaal 722.523 ton

Bronjaar:goederenoverslag 2004containeroverslag: 2005kenmerken: 2003

Bron:

( in opdracht van de

)

Blue Ports: knooppuntenvoor de regionale econom ie

Nederlandse Vereniging vanBinnenhavens NVB

Page 24: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 24

We verkennen samenwerking

AutonomieGemeenschappelijke

regeling / overheids NV

Uitbesteding van

havenbeheertaken

Havenbedrijf Havenschap Havenoverleg

Page 25: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 25

We maken concrete actieplannen

Eerste stap: verbetermogelijkheden op lokaal niveau:

Operationeel beheer: ‘Havenregisseur’ (ambtelijk) en ‘Havenwethouder’; Invulling havenmeesterschap nu en in de toekomst; Upgrading voorzieningenniveau en veiligheidsplan Professionaliseren registratie van in- en uitgaande schepen en havengeldinning

Financieel beheer: Analyseren van de havenbaten versus –lasten; Haven(geld)verordening lokaal afstemmen op basis van een regionaal format; Nulmeting onderhoudstoestand voor opzet Meerjaren Onderhouds Programma (MJOP)

Economische ontwikkeling: Intensiveren van de contacten met havengebruikers en watergebonden bedrijven; Visievorming ruimtebehoefte en herstructurering havengebieden

Page 26: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Buck Consultants International, 2010 26

We maken concrete actieplannen

Volgende stap: verbetermogelijkheden door samenwerking:

Kennisdeling door ambtelijk en bestuurlijk regionaal havenoverleg Gezamenlijke scheepsregistratie en monitoring (gemeenten samen met RWS) Harmonisatie haven(geld)verordeningen Ontwikkelen en afstemmen nieuwe dienstverlening voor de binnenvaart Gezamenlijke aanbesteding van havenonderhoudswerkzaamheden Verkennen opzet Regionaal Havenbedrijf Profilering regio als aantrekkelijk binnenvaartknooppunt

…en bieden houvast bij implementatie

Page 27: Professionalisering Havenbeheer Midden Brabant Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Tel.: 024 379 02 22 E-mail: irene.dongen@bciglobal.com.

Vragen?

Irene van Dongen

Buck Consultants InternationalPostbus 14566501 BL NijmegenTel. : 024 379 02 22E-mail : [email protected]