Proefkatern VLOT NEDERLANDS · 2020-03-02 · 7 12 Traditie en vernieuwing 155 Woordentoets 155...

FrosvanderMaden

PROEFKATERNVLOTNEDERLANDS

MethodeNederlandsvoor(jong)volwassenanderstaligen

CEFR/ERKB1-naarB2Ditboekisvan:…………………………………………………………………………….……………………………..

Edutekst

212

FrosvanderMaden VlotNederlands

2

Bijdezeuitgavehoren:

- audiobestanden- VLOTNEDERLANDSDocentenhandleiding

Jedownloadtdeaudiobestanden(mp3-formaat)op:www.frosvandermaden.nl/audioDocentendiemetVLOTNEDERLANDSwerken,kunnendedigitaledocentenhandleidinggratisaanvragendooreenmailtesturennaaredutekst@frosvandermaden.nlOmslagfoto MarjoleinTolOmslagontwerp PolvanRijnAudiotechniek FransvanRijnen StudioBoterdiepGroningenStemmen LeonBierling,CornéKosse,StevenvanderMeer, SarahvanderMeere,TamarahOpenneer,MerelSandersTekstcorrectie FransvanRijnDrukendistributie InspiremediaNOVOGroningenISBN 9789082325393

Copyright2018EdutekstAllerechtenvoorbehouden.Nietsuitdezeuitgavemagwordenopgeslagenofvermenigvuldigdopwelkewijzedanook,zonderuitdrukkelijketoestemmingvandeuitgever.

212


3

Inhoudsopgave 3Inleiding 81 Hetlagelandbijdezee 10A Luisteren,spreken engesprekkenvoeren 1Kennismaken 10 2Dialoog:Eenpraatjeindeuniversiteitskantine 10 Hetjuistewoord:NederlandenNederlands 11 3Formuleren:(geen)toestemmingvragenengeven 12B Grammatica 1Kunnen,mogen,moetenenwillen 12 2Tweeinfinitieven:Hijisblijveneten 13 3Toestemmingofopdracht:van 14 4Hoeven 14 5Laten 14C Lezen 1Gedicht 15 2Hetlagelandbijdezee 16 3‘Loesje’overhuiswerk 17D Oefenenmetlezen, 1VragenbijHetlagelandbijdezee 18 woordenschat, 2Woordenschat 18 grammatica 3Uitdrukkingen:hethoofd 20 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 21 5Herhaling:vergelijken,‘tex-kofschip 21 6Schrijven:e-mail 23 7Woordenleren 23 2 Demagievanmuziek 24 Woordentoets 24

A Luisteren,spreken 1Dialoog:DemagievanhetPrinsengrachtconcert 24 engesprekkenvoerenHetjuistewoord:maar 25 2Formuleren:meningvragenengeven 26B Grammatica 1Pratenoverietsindetoekomst 27 2Pratenoverietswateentijdjeduurt 28 3Tegenwoordigdeelwoord 28C Lezen 1Liedtekst 29 2Blog 30D Oefenenmetlezen, 1JazzaandeNoordzee 31 woordenschat, 2Woordenleren 32 grammatica 3Uitdrukkingen:debuik 34 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 34 5Herhaling:adjectief,‘tex-kofschip 35 6Schrijven:uitnodiging 363 Tussendroomendaad 37 Woordentoets 37

A Luisteren,spreken 1Dialoog:Weerzieninhetziekenhuis 37 engesprekkenvoeren Hetjuistewoord:onthoudenenzichherinneren 38 2Formuleren:meelevenmetanderen 38 3Hetverhaalvanmijn… 39B Grammatica 1(Om)te+infinitief 40 2Omte+infinitief 40 3Te+adjectief 41

212


4

C Lezen 1Advertentie 41 2Nieuwsbericht 42D Oefenenmetlezen, 1Aletta’sdroom 42 woordenschat, 2Woordenleren 44 grammatica 3Uitdrukkingen:hethart 46 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 47 5Herhaling:ontkenning,tegenwoordigetijd 48 6Schrijven:blog 494 Wolkenkrabbersenkubuswoningen 50 Woordentoets 50

A Luisteren,spreken 0Kortepresentatie:Hetverhaalvanmijn… 50 engesprekkenvoeren 1Dialoog:Architectuurvandetoekomst 50 Hetjuistewoord:kunnen,kennenenweten 51 2Formuleren:zichverontschuldigen 51B Grammatica 1Hoofdzinnen 52 2Voegwoordentussenhoofdzinnen 53 3Verkleinwoorden 53C Lezen 1Brochure 54 2Verslag 55D Oefenenmetlezen, 1Wolkenkrabbersenkubuswoningen 56 woordenschat, 2Woordenleren 57 grammatica 3Uitdrukkingen:dehand 58 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 59 5Herhaling:detijdzeggen,Engelsewerkwoorden 60 6Schrijven:verslag 615 Pasop:overstekendedieren! 62 Woordentoets 62

Hoofdstuktoets(hfst.1–4) 62A Luisteren,spreken 0Kortepresentatie:Hetverhaalvanmijn… 62 engesprekkenvoeren 1Dialoog:Watstemjij? 62 Hetjuistewoord:levenenwonen 63 2Formuleren:het(niet)eenszijnmetiemand 63B Grammatica 1Werkwoordenvanpositie 64 2Scheidbarewerkwoorden 65 3Onscheidbarewerkwoorden 66C Lezen 1Reclameposter 66 2Ingezondenbrief 67D Oefenenmetlezen, 1Veiligoverstekenvoordieren 67 woordenschat, 2Woordenleren 68 grammatica 3Uitdrukkingen:hetbeen 70 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 70 5Herhaling:bijvoeglijknaamw.,reflexiefwerkwoord 71 6Schrijven:ingezondenbrief 72

212


5

6 Schepenindepolder 73 Woordentoets 73

A Luisteren,spreken 0Kortepresentatie:Hetverhaalvanmijn… 73 engesprekkenvoeren 1Dialoog:FabioenIris 73 Hetjuistewoord:bedoelen,menenenbetekenen 74 2Formuleren:eentoelichtinggeven 74B Grammatica 1Structuurvandebijzin 75 2Voegwoordenvoorbijzinnen 75 3Zinsdelennadewerkwoordenaanheteindvandezin77 4Verschillendefunctiesvandat,ofentoen 77C Lezen 1Website 77 2Informatievetekst 79D Oefenenmetlezen, 1DeBataviawerf 79 woordenschat, 2Woordenleren 81 grammatica 3Uitdrukkingen:deteen 85 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 86 5Herhaling:voltooidetijd 86 6Schrijven:persoonlijkverhaal 877 Snert,watisdat? 88 Woordentoets 88

A Luisteren,spreken 0Kortepresentatie:Hetverhaalvanmijn… 88 engesprekkenvoeren 1Dialoog:Mimouna’shapjes 88 Hetjuistewoord:fruitenvruchten,heelenveel 89 2Formuleren:instructiesgeven 89B Grammatica 1Functiesvanzullen 90 2Functiesvanzou(den) 91 3Kleinewoordjesindezin 91C Lezen 1Column 92 2Achtergrondartikel 93D Oefenenmetlezen, 1WKSnertkoken 94 woordenschat, 2Woordenleren 96 grammatica 3Uitdrukkingen:hetoog 97 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 98 5Herhaling:verpakkingen,voltooidetijd 99 6Schrijven:gebruiksaanwijzing,handleidingofrecept 1008 Warmlopenvoorwetenschap 101 Woordentoets 101

A Luisteren,spreken 0Kortepresentatie:Hetverhaalvanmijn… 101 engesprekkenvoeren 1Dialoog:Keieninnatuurkunde 101 Hetjuistewoord:lijken,schijnenenblijken 102 2Formuleren:ietsbetreuren 102B Grammatica 1Bijvoeglijkebijzin 103C Lezen 1Advertentie 105 2Interview 105D Oefenenmetlezen, 1HetweekendvandeWetenschap 107 woordenschat, 2Woordenleren 108 grammatica 3Uitdrukkingen:deneus 109 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 110 5Herhaling:pers.voornaamwoord,verledentijd 111 6Schrijven:tekstoverschool,opleidingofstudie 112

212


6

9 Echtofvals? 113 Woordentoets 113

Hoofdstuktoets(hfst.5-8) 113A Luisteren,spreken 0Kortepresentatie:Hetverhaalvanmijn… 113 engesprekkenvoeren 1Dialoog:DeschilderijenvanEnrique 113 Hetjuistewoord:beroep,werkenbaan 114 2Formuleren:afsprakenmaken 114B Grammatica 1Passievevormgebruiken 116 2Passievevorm:wordenenzijn 116 3Ergebruiken 117 4Wordenalszelfstandigwerkwoord 117C Lezen 1Uitnodiging 119 2Recensie 119D Oefenenmetlezen, 1HanvanMeegeren,meestervervalser 120 woordenschat, 2Woordenleren 122 grammatica 3Uitdrukkingen:hetoor 124 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 125 5Herhaling:voegwoorden,woordvolgorde 126 6Schrijven:recensie 12710 Andereenergie 128 Woordentoets 128

A Luisteren,spreken 0Kortepresentatie:Hetverhaalvanmijn… 128 engesprekkenvoeren 1Dialoog:Zuinig 128 Hetjuistewoord:thuiseninhuis 129 2Formuleren:adviesgeven 129B Grammatica 1Betekenismetmeervoud,werkwoordenkelvoud 130 2Verwijzenmetvoorzetsel 131C Lezen 1Tips 132 2Oproep 133D Oefenenmetlezen, 1Andereenergie 133 woordenschat, 2Woordenleren 134 grammatica 3Uitdrukkingen:demond 136 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 137 5Herhaling:voorzetsels,voltooidetijd 138 6Schrijven:korteformelebrief 13911 HeelHollandfietst 140 Woordentoets 140

A Luisteren,spreken 0Kortepresentatie:Hetverhaalvanmijn… 140 engesprekkenvoeren 1Dialoog:Zovrijalseenvogeltje 140 Hetjuistewoord:hetkoudhebbenetc. 141 2Formuleren:beleefdevragenstellen 141B Grammatica 1Voegwoordenbijwoord 142C Lezen 1Documentaire 144 2Regels 145D Oefenenmetlezen, 1HeelHollandfietst 146 woordenschat, 2Woordenleren 147 grammatica 3Uitdrukkingen:hethaar 150 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 151 5Herhaling:vastevoorzetsels,voltooidverledentijd 152 6Schrijven:korteinformelebrief 154

212


7

12 Traditieenvernieuwing 155 Woordentoets 155

Hoofdstuktoets(hst.9–12) 155A Luisteren,spreken Kortepresentatie:Hetverhaalvanmijn… 155 engesprekkenvoeren 1Dialoog:TypischNederlands? 155 Hetjuistewoord:tedankenaan-tewijtenaan spontaan-zomaar 156 2Formuleren:eenwensuitspreken 156B Grammatica 1Afleidingen(1) 157 2Afleidingen(2) 158 3Samenstellingen 159C Lezen 1Plattegrond 160 2Artikel 161D Oefenenmetlezen, 1Defestivalcultuur 162 woordenschat, 2Woordenleren 163 grammatica 3Uitdrukkingen:hetoor 167 enschrijven 4Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk 168 5Herhaling:vastevoorzetselenbij-&voegwoordentijd 169 6Schrijven:persoonlijketekst 171Antwoordenbijdeoefeningen 172Lijstvanfrequentgebruikteonregelmatigewerkwoorden 190

- geordendopinfinitief 190- geordendopverledentijd 192- geordendopvoltooidetijd 194

Lijstvanvertaaldegrammaticaletermen(Engels,Spaans,Duits,Frans) 195Alfabetischewoordenlijst(allewoordenuittekstenD1enwoordenlijstenD2) 197

212


8

InleidingVlotNederlands:detaallerenopniveauB1-naarB2VlotNederlandsiseenmethodeNT2voor(jong)volwassenenopniveauB1-naarB2.InhetCEFR,hetEuropeesReferentiekaderdatdeniveausbeschrijftwaaropmenseneenvreemdeoftweedetaalbeheersen,zijnA1enA2beginnersniveausenB1enB2gevorderdenniveaus.MetniveauCwordthetniveauvannearnatives(‘bijna-moedertaalsprekers’)aangeduid.OefenmateriaalvoorA1enA2istevindenindemethodeNederlandsnu!(of:LearnDutchnow!)vandeauteurvandezemethode,uitgegevendoorVanDorpEducatief.OpniveauB1drukjejenognietfoutloosuit,maarjehebtalweleengoedebasiskennisopgebouwd.WaartaalleerdersopniveauAnogveelsteunnodighebbenvanNederlandsegesprekspartners,herkennengevorderdetaalleerdershuneigen‘fouten’vaakalenproberenzezichzelfteverbeteren.OokisdewoordenschatophetB-niveaualgroterdanopniveauAenexperimenterensprekersmetcomplexerezinnen.GroepswerkenhuiswerkVlotNederlandsomvat12hoofdstukken.DeonderdelenA,BenCdoejeingroepsverbandonderbegeleidingvaneendocentoftaalcoach,dustijdenseenles.Degezamenlijkeoefeningenwordenaangeduidmethetsymbool!.OnderdeelDishuiswerk:dezeoefeningenenopdrachtendoejebuitendeles.Vragenoverhethuiswerkkunjetijdensdevolgendelesstellen.JekijkthetD-onderdeelthuiszelfna,dusniettijdensdevolgendeles.Deantwoordenvindjeachterinditboek.Omgoedmeetekunnendoenindegroepsles,moetjehethuiswerkvoordieleshebbengedaan.Besteeddusvoldoendetijdaanjehuiswerk(perhoofdstuk3tot4uur).Alsjejenietgoedvoorbereidt,benadeeljenietalleenjezelf,maarookjegroepsgenoten.Zoveelmogelijkaandachtvoorspreek-engespreksvaardigheidtijdensdelesTijdensdelessenoefenjejouwluister-enleesvaardigheidmetverschillendesoortentekstenenverbeterjejespreek-engespreksvaardigheiddoormiddelvanoefeningenenkleinespreekbeurtjes.Dedocentgeeftfeedbackopjespreek-engespreksvaardigheid.Daarnaastkomenertijdenselkelesenkeleonderwerpenuitdegrammaticaaandeorde,diejehelpenomlangereencomplexerezinnentemaken.HuiswerkTijdenshethuiswerkmaken,oefenjemetwoordendieineenleestekstzijnaangeboden.DaarnaastpasjedegrammaticaregelsuithethoofdstuktoeenleerjeeenaantalNederlandseuitdrukkingen.Ookmaakjeschrijfopdrachtenmetverschillendetekstsoorten.Dezeopdrachtenmailjenaarjedocentofleverjetijdensdevolgendelesoppapierin.SystematischwerkenaanjewoordenschatOmeennieuwwoordechtoptenemeninjewoordenschat,moetjehet5tot7keeropverschillendemanierenhebbengebruikt.SladaaromgeenD-oefeningenoverenreserveervoldoendetijdvoorjehuiswerk.Omvasttestellenofjedeaangebodenwoordenechtkent,begintelknieuwhoofdstukmeteenkortemondelingeofschriftelijkeoverhoring(woordentoets).Jelaatziendatjedewoordenkuntspellen,weetwatdewoordenbetekenen(jekuntsynoniemenenomschrijvingengeven)endatjetegenstellingenkentvandewoorden,alsdatrelevantis.Ookmoetjezinnenkunnenmakenmetdewoordendiejehebtgeleerd.Letdustijdenshetlerenvanallewoordenopspelling,betekenis,tegenstelling(eventueel)engebruik.

212


9

Formatievetoetsen,summatievetoetsenassessmentNaelkevierhoofdstukkenisereenschriftelijkeformatievetoets.Aanheteindvandecursuskunneneensummatievetoetseneengespreksvaardigheidsassessmentwordenafgenomen.NederlandsoveralomjeheenEentaalleerjevooralindepraktijk,doortoetepassenwatjehebtgeleerd.ProbeerduszoveelmogelijkNederlandsmetNederlanderstepraten.Weesnietbangomfoutentemaken.HetisvanzelfsprekenddatjenietonmiddellijkperfectNederlandsspreekt.Enjuistvanfoutenenverbeteringenkunjeveelleren.ZegduidelijktegenNederlandersdatzejehelemaalniethelpendoorEngelsmetjetepraten.Vraagzeomniettesneltepraten.DaarnaasthelpthetomregelmatignaarNederlandsetelevisieprogramma’stekijken(bijvoorbeeldsoaps,maarooknieuwsenactualiteitenrubrieken)ennaarNederlandseliedjesteluisteren.Ookalbegrijpjemisschiennietalleswatjehoort,hetluisterenmaaktjeinelkgevalvertrouwdmetdeuitspraakvanhetNederlands.Jeleesvaardigheidvergrootjedoorkranten,tijdschriften,stripsen(kinder)boekentelezen.Gaeensnaardeopenbarebibliotheek.DaarzijneenvoudigeleesboekjesvoorvolwassenNT2-leerderstevinden.Uitsupermarktenkunjevaakgratistijdschriftenoverproductenmeenemen.Detekstenindezetijdschriftenzijn,netalsdeteksteningratishuis-aan-huisbladen,gemakkelijkomtelezen.GebruikjetijdefficiëntHuiswerkmakeniseffectieveralsjehetnietallemaalinéénkeerdoet.Jekuntbeterelkedagéénoftweeoefeningendoen,danaljehuiswerkopéénavond.Probeerdaarnaastgeengroepslessentemissen.WoordenboekEengoedwoordenboekvoormensendieNederlandslerenisVanDalesBasiswoordenboek.Hetisspeciaalvooranderstaligengeschreven.Hetisverkrijgbaarineengoedkopepocketeditiemetaudio-cd(metdeuitspraakvandewoorden).Antwoorden,vertaaldetermen,onregelmatigewerkwoordenenwoordenlijstAchterinditboekvindjedeantwoordenbijdeoefeningen.Tip:kopieerdeantwoordbladen,zodatjezelosnaastjeboekkuntleggenalsjehethuiswerknakijkt.Ookisereenlijstvanfrequentgebruikteonregelmatigewerkwoorden,gerangschiktopinfinitief,verledenenvoltooidetijd.Zokunjesnelopzoekenvanwelkeinfinitiefeenwerkwoordsvormkomt.Verderisereenlijstmetvertaaldegrammaticaletermen(Engels,Spaans,FransenDuits).HelemaalaanheteindvanhetboekvindjeeenalfabetischelijstvandewoordenuitdetekstenD1enwoordenlijstenD2.Achterdezewoordenstaatinwelk(e)hoofdstuk(ken)dewoordenzijnbehandeld.WeesactiefEentaallereniseenactiefproces:komnaardelessenenneemdetijdvoorjehuiswerk.Alsjeechttijdinvesteertindetaal,danzuljemerkendathetpratensteedsbetergaat,omdatjejejezekerdervoelt.GebruikdusjeNederlandswanneerjemaarkunt.EenactieveopstellinghelptechtomsnelvlotterNederlandstespreken,teschrijven,teverstaanentebegrijpen.VeelsuccesenpleziergewenstmetVlotNederlands!Groningen,juli2018FrosvanderMaden

212


10

1 Hetlagelandbijdezee A Luisteren,sprekenengesprekkenvoerenA1 Kennismaken! Interviewelkaarintweetallen.Maakaantekeningenvandeantwoorden. Vervolgensstellenjullieelkaarkortvooraandehelegroep.Vragen1Hoeheetje?2Uitwelklandkomje?3HoelangbenjealinNederland?4Verteleensietsoverjezelf(hobby's,sport,kinderen,huisenzovoort).5Werkjeofstudeerje?Zoja,watvoorwerkofstudie?6HebjealeerdereencursusNederlandsgevolgd?Zoja,waarenhoelang?Metwelkeboekenhebjegewerkt?7WatishetleuksteofgeksteNederlandsewoorddatjekent? A2 Dialoog:Eenpraatjeindeuniversiteitskantine audiotekst1! Indezeteksthoorjetweemensenpratenindekantinevaneenuniversiteit. aLuisteréénkeernaardetekst.Leesdetekstnietmee. Legzonodigietsoverdetekstheen. bLeesnudevragenenluisternogeenkeer. cBeantwoordintweetallenmondelingdeluistervragen.Luistervragen1UitwelklandkomtJintao?2HoelangisJintaoinNederland?3WaardoetJintaoonderzoeknaar?4WaarisJintaogeboren?5HoeheeftJintaoNederlandsgeleerd?6WasJintaoweleenseerderinNederlandgeweest?7HoevindtJintaohetominNederlandtezijn?

212


11

! Leesnudetekstenbeantwoorddaarnamondelingdeleesvragenonderdetekst.PraatjeindekantinevandeuniversiteitJintao Hallo.Isdezestoelvrij?Pia Jahoor.Gamaarzitten.Studeerjehier?Ikhebjenieteerdergezien.Jintao Ikwerkhierpassindskort.HiervoordeedikmijnonderzoekinUtrechtaan deuniversiteit.IkbeneenjaargeledennaarNederlandgekomenomte promoverenindesociologie.Pia WatspreekjealgoedNederlands!Enwaargaatjeonderzoekover?Jintao OverChineseimmigranteninNederland.Ikwilbijvoorbeeldweten hoeveelChinezenhierwonenenwaarzewonen.Hoeverdienenzehun geld,welkerollenhebbenzeindeNederlandsesamenleving,welke verschillenzijnertussendegeneraties?Zulkevragenonderzoekik.Pia Interessant!KomjezelfuitChina?Jintao IkbengeborenengetogeninBeijing.IkbeneenzoonvaneenChinese vadereneenNederlandsemoeder.MijnmoederheeftmijNederlands geleerd.Mijnoudershebbenmetweetaligopgevoed.Ikwasaltijdal benieuwdnaarNederland.Toenkreegikdekansomhieronderzoekte doen.Ikvindhetgeweldigomhiereentijdtewonenentewerken.Ik washiernognooitgeweestenikhadalzoveeloverNederlandgehoord!Pia Hetlijktmeheelbijzonderomeindelijkhetgeboortelandvanjemoeder telerenkennen.Bevalthetjehiereenbeetje?Jintao Zeker.IkvoelmehiernetzothuisalsinBeijing.Zalikmetrouwenseven voorstellen?IkheetJintao.Enhoeheetjij?Pia IkheetPia.Leukomkennismetjetemaken!Hetjuistewoord:NederlandenNederlandsNederland(zonder-s)=denaamvanhetland,Nederlands=detaal+hetadjectiefIkbensindseenpaarwekeninNederland.IkhebNederlandsgeleerdvanmijnNederlandsemoeder.Leesvragen1Jintaovraagtofdestoelvrijis.Welkwoordgebruikjealseenstoelnietvrijis?2WelkEngelswoordwordtvaakgebruiktinplaatsvanonderzoek?3Watispromoveren?4Jespreektoverimmigrantenommensenaanteduidendieinjelandkomenwonen.Hoenoemjemensendieuitjelandvertrekkenomineenanderlandtegaanwonen?5WatbedoeltJintaometderollenvanChinezenindeNederlandsesamenleving?Bedenkvoorbeeldenvanrollen.6JintaozegtdathijgeborenengetogenisinBeijing.Watbetekentdat?7Jintaoistweetaligopgevoed.Leguit.8MetwelkewoordenzegtPiadatzehetleukvindtomJintaotelerenkennen?

212


12

A3 Formuleren:toestemmingvragenen(niet)gevenInformeel:Isdezestoelvrij? Nee,sorry,dezestoelisbezet.Magikbinnenkomen? Jahoor,kommaarbinnen!Mogenwehiermisschienevenzitten? Natuurlijk.Isinhalenhiertoegestaan? Nee,inhalenishierverboden.Ishetgoedalsikdedeurevendichtdoe? Lieverniet.Hetishierergwarm.Vindtuhetgoedalsikhetraamopendoe? Jahoor,gauwgang!Formeel:Heeftuerbezwaartegenalsikhierblijf? Neehoor,datisprima.

! Vraagengeef(geen)toestemming. Gebruikverschillendeformuleringen.voorbeeld Jewiltbinnenkomen. Magikevenbinnenkomen? Natuurlijk!

1Jewiltweggaan.2Jewiltgaanzitten. 3Jewilthetraamdichtdoen. 4Jewiltiemandietsvragen. 5Jewiltdemuziekharderzetten. 6Jewiltietseten.7Jewilthetraamopenzetten.8Jewiltietsdrinken.9Jewiltevendepengebruikenvaneenonbekende.10Jewiltjejasergensophangen.B GrammaticaB1 kunnen,mogen,moetenenwillen

kunnen mogen moeten willentegenwoordigetijd ik kan mag moet wilje kunt(kunje) mag moet wilt(wilje)hij kan mag moet wil(letop:géén-t!)u kunt mag moet wiltwe kunnen mogen moeten willenjullie kunnen mogen moeten willenze kunnen mogen moeten willenverledentijdik kon mocht moest wildewe konden mochten moesten wildenvoltooidetijdikheb gekund gemogen gemoeten gewildwehebben gekund gemogen gemoeten gewild

212


13

Zókunjehetookzeggen:Jemoet=Jebentverplichtom(…)te…Jehoeftniet=Jebentnietverplichtom(…)te…Jemag=Hetistoegestaanom(…)te…Jemagniet=Hetisniettoegestaan/verbodenom(…)te…

! 1Formuleerregelsvoorinhetzwembad.Gebruikmoeten,(niet)hoeven,(niet) mogenen/ofdeandereformuleringenhierboven. voorbeeld(badkledingdragen) Inhetzwembadmoetjebadkledingdragen. Inhetzwembadishetverplichtombadkledingtedragen.1jeklerenlatenhangenindekleedhokjes2jespullenineenkluisjedoen 3eenbadmutsdragen 4rennen5duikeninondiepwater 6luisterennaardebadmeester 7eenzwembrildragen

! 2Watbetekenendepictogrammen? Werkintweetallen.Maakzinnenmetmogen,kunnenenmoetenenverplicht, toegestaanenverboden.Jehoeftdezinnennietopteschrijven.voorbeeld 1Jekunthierietseten.

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 B2 tweeinfinitievenindevoltooidetijd

Indevoltooidetijdgebruikje,incombinatiemeteenanderwerkwoord,deinfinitiefvankunnen,mogen,moetenenwillen.Erstaandantweeinfinitievenaanheteindvandezin.Hijmoetwachten>Hijheeftmoetenwachten niet:gemoetenwachtenHetzelfdebij:zullen,gaan,komen,blijven,laten,voelen,horen,zien,lerenenhelpenHijblijftslapen>Hijisblijvenslapen niet:geblevenslapen! Zetdezinnenindevoltooidetijd.Jehoeftdezinnennietopteschrijven.

212


14

1Wekunnenhelpen.2Hijmaghetexamendoen.3Dejongensgaanvoetballen.4Ikleerzwemmen.B3 toestemmingofopdracht:van

Depersoonna‘van’geefttoestemmingofopdracht:Ikmagvandedoktergeenzwaredingenoptillen.Julliemoetenvandedocentelkeweekvoldoendetijdbestedenaanhethuiswerk.Jehoeftvanmijnietteblijven.B4 hoeven

Opeenvraagmet‘moeten’volgteenantwoordmet‘hoeven+te’.Moetjewerken? Nee,ikhoefniettewerkenJegebruiktdaarbijeennegatiefwoord:niet,geen,niets,nooit,niemand,nergensetc.Jehoeftnietstezeggen.Wehoevengeenetentekoken.Dedocenthoeftniemandtehelpen.! Geefantwoordopdevragen.Jehoeftdezinnennietopteschrijven.voorbeeldMoetjewerken? Nee,ikhoefniettewerken.1Moetjeverhuizen?2Moetjeeenboekkopen?3Moetenjulliedetoetsmaken?4Moetjemedicijnengebruiken?5Moetenjullieslaapzakkenmeenemen?B5 laten

iemandeenopdrachtgevenomietsvoorjetedoen=ietslatendoenIklaatmijnhaarknippen.Welatenonshuisverven.! Geefantwoordopdevragen.Jehoeftdezinnennietopteschrijven.voorbeeld Watdoejebijdekapper? Daarlaatikmijnhaarknippen.1Watdoejebijdefietsenmaker?2Watdoejebijdeschoenmaker?3Watdoejebijdekleermaker?4Watdoejebijdetandarts?5Watdoejebijdeopticien?

212


15

C LezenC1 Gedicht! 1Dedocentleesthetberoemdegedicht‘HerinneringaanHolland’voor. HetgedichtgaatoverhetNederlandselandschap.Leesmee. 2Tekenopeenpapierwatjeleestinhetgedicht.Jetekeninghoeftnietmooite zijn.Werksamenenvergelijktekeningen. 3Bespreektotslotsamenhetgedicht.HerinneringaanHolland deherinnering=hetterugdenkenDenkendaanHolland denkend=alsjedenktzieikbrederivierentraagdooroneindig traag=langzaam,oneindig=zondereindelaaglandgaan,rijenondenkbaar ondenkbaar=jekunthetjenietvoorstellenijlepopulieren ijl=dun,populier=naamvaneenhogeboomsoortalshogepluimen depluim=deveeraandeeinderstaan; deeinder=dehorizonenindegeweldige geweldig=enorm,grootruimteverzonken verzonken=dehuizenliggenlaaginhetlanddeboerderijenverspreiddoorhetland, verspreid=opverschillendeplekkenboomgroepen,dorpen,geknottetorens, knotten=takkenvanwilgen(soortboom)wegsnoeienkerkenenolmen olm=boomsoort(ookwel‘iep’genoemd)ineengrootsverband. eengrootsverband=eengrootgeheelDeluchthangterlaagendezonwordterlangzaamingrijzeveelkleurigedampengesmoord, damp=nevel,stoom,smoren=verstikkeneninallegewesten hetgewest=deelvanhetlandwordtdestemvanhetwatermetzijneeuwigerampen eeuwig=altijddurend,ramp=catastofe,moeilijkheidgevreesdengehoord. vrezen=bangzijnHendrikMarsman(1936)

212


16

C2 Leestekst! Leessamendetekst.Beantwoorddevragenmondelingintweetallen.DekaartvanNederland

NederlandNederlandiseenkleinlandinWest-Europa.Nederbetekentbenedenoflaag.Hetlandligtdanookheellaag.Hetligtvooreengrootdeelonderdezeespiegel.EenhoofdstadeneenregeringsstadAmsterdamisdehoofdstadvanNederland.DaarishetKoninklijkPaleis.DeregeringsstadisDenHaag.HetregeringsgebouwheethetBinnenhof.ProvinciesNederlandheeft12provincies.Denamenvandeprovinciesstaanopdekaart.GrotestedenAmsterdam,Rotterdam,DenHaagliggeninhetwestenvanhetland.DezedriegrotestedennoemenwesamenmetUtrechtdeRandstad.Utrechtligtinhetmiddenvanhetland.Groningen,LeeuwardenenAssenliggeninhetnoordenvanhetland.ArnhemenEnschedeliggeninhetoostenvanhetland.DenBoschenMaastrichtliggeninhetzuidenvanhetland.GrenzenInhetzuidengrenstNederlandaanBelgië,inhetoostenligtDuitsland.InhetwestenisdeNoordzee.BevolkingNederlandisdichtbevolkt.Erwonenhierruim17miljoenmensen.PervierkantekilometerheeftNederlandmeerdan400inwoners.Demeestemensenwoneninhetwestenvanhetland.IndeprovinciesNoord-HollandenZuid-Hollandliggenookdemeestesteden.Inhetzuidenisdemeesteindustrie.Indenoordelijke,oostelijkeenzuidelijkeprovincieswonenmindermensendaninhetwesten.

212


17

Natuur-encultuurlandschapInhetnoordenisveellandbouw.Deboerenverbouwenbijvoorbeeldgraan,aardappelsenuien.Ookzijnerboerderijenmetkoeien,varkens,schapenenkippen.Hetfokkenvandezeenanderedierenopdeboerderijenheetveeteelt.Inhetoostenenzuideneninhetmiddenvanhetlandzijnveelbossen.InNederlandzijn(bijna)geenbergen.EriswèlveelwaterinNederland.Derivieren,dekanalenendezeezijnbelangrijkvoordeeconomievanhetland.DeRijn,deMaasendeWaalzijngroteriviereninonsland.Vragen1HoekomtNederlandaanzijnnaam?2WelkestadisdehoofdstadvanNederland?3Kenjedenamenvandehoofdstedenvandeprovincies?Schrijfzeopdekaart.4WelkelandligttenwestenvanNederland?5Waarwonendemeestemensenenwaarishetminderdichtbevolkt?6Watisveeteelt?OmschrijfhetwoordinhetNederlands.7WelkenamenvanandereriviereninNederlanddanRijn,MaasenWaalkenje?8WelkeandereNederlandsewoordenkenjevoorwaterwegennaastrivier?9Inwelkeprovinciesbenjealgeweest?10InwelkegroteNederlandsestedenbenjeweleensgeweest?11Wathebjeindiestedengedaan?12WelkestadinNederlandvindjehetleukst?Waarom?

C3 HuiswerkinVlotNederlandsHebjeweleenseen‘Loesje’gezien?Een‘Loesje’iseengrappigetekstopeenposterergensopeenmuur,bijvoorbeeldopstraat,ineenschoolofineenkantoor.DeLoesje-teksthierbovenmaakteengrapjeoverhuiswerkenhuishoudelijkwerk,zoalsdeafwas.HethuiswerkvanVlotNederlandsstaatinonderdeelD.DeD-oefeningenmaakjethuisenkijkjethuisna.Deantwoordenstaanachterinditboek.Omgoedmeetekunnendoenindelesenoméchtveelnieuwewoordentelerenmoetjejehuiswerkgoeddoen.Neemergenoegtijdvoor:jehebterperhoofdstuk3tot4uurvoornodig.Doen!

212


18

D Oefenenmetlezen,woordenschat,grammaticaenschrijvenD1 Vragenover‘DekaartvanNederland’1Leesdetekst‘DekaartvanNederland’nogmaalsenbeantwoorddevragen.1WaaromheetNederlandNederland? AHetlandligtlaag. BHetlandligtaanzee.2DeregeringsstadvanNederlandis AAmsterdam. BDenHaag.3DehoofdstadvanNederlandis AAmsterdam. BDenHaag.4WaarligtdeRandstad? AinhetwestenvanNederland BinhetoostenvanNederland5Waarwonenmindermensen? Ainhetnoordenenhetoosten BinhetzuidenenhetwestenD2 Woordenschat audiotekst21aLuisternaaraudiotekst2enleesmee.Herhaalelkwoord.Welkewoordenkenjeniet?bLuisternogeensnaaraudiotekt2.Markeerdewoordendiejenognietkent.Zoekdegemarkeerdewoordenopindetekstenprobeerdebetekenisvasttestellenindecontext.cLuktditniet?GebruikVanDalesPocketwoordenboekNederlandsalstweedetaal.belangrijk hetgebouw inhetoostenvan delandbouw vierkantbeneden degrens inhetzuidenvan hetpaleis verbouwendeberg grenzenaan inhetwestenvan deregering dezeedebevolking dehandel inhetmiddenvan derivier dezeespiegeldeboerderij dehoofdstad dekaart ruim deeconomie deindustrie hetkanaal hetschaap fokken inhetnoordenvan koninklijk deveeteelt 2Vulwoordenin.Veranderzonodigdevorm.Gebruikelkwoordéénkeer.Kiesuit:belangrijk,beneden,berg,bevolking,duidelijk,economie,gebouw,hoofdstad,inhetnoordenvan,inhetzuidenvan,kaart,regering,rivier,vierkantenzee1Doordemistkandeautomobilistdewegniet………………….…………zien.

2Veelexportkanpositiefzijnvoorde…………………………..……….vaneenland.

3Amsterdamisde…………………………..…………………….Nederland.

4Groningenligt……………………..…………………………….Nederland.

5Indatoude……….………………...issindsvorigjaareenhotelvoorjongeren.

6Hetschilderijisnietrechthoekig,maar…………………………………………….…….

7DeRijn,deMaasendeWaalzijngrote…………..……………………………..

8Hetiserg…………………………………...……datjedeafspraaknietvergeet.

9De………………….……...vanNederlandgroeitnietmeerzosnelalsvijftigjaargeleden.

10Vaneenstadhebjeeenplattegrond,maarvaneenlandeen………..…….…………

212


19

11Woonje……………………………………...…….……….ofbovenindieflat?

12OmdevierjaarkiezendeNederlanderseennieuwe……….……………….…………….

13Limburgligt………………………………..…………………….Nederland.

14Ikzwemlieverinde……………………………………….danineenzwembad.

15InNederlandzijngeenechte……………………………………………………..

3Kijknietnaardewoordenbijnummer2.Probeeruitjehoofddewoordenopteschrijvendiebijdeomschrijvingenhoren.1allefabriekensamen=……………………………..……………………………………………………………..………….

2naasteenanderlandliggen=……………………………..……………………………………………………………….

3eengebouwwaarineenkoning(in)woont=……………………………………….…..……………….………….

4demensendieineenlandwonen=……………………………..……………….………………………..………….

5eenwaterwegdiedoormensenisaangelegd=……………………………..…………………………………….

6ietsmeerdan=………………………………………………………………………..………..…………………….………….

7eenbedrijfophetplattelandwaarbijvoorbeeldkoeienwordengehoudenofgroenten

wordenverbouwd=……………………………..……………………………………………….………………..………….

8eenvormmetviergelijkezijden=……………………………..…………………………….………………………….

9ietsmetmuren,deuren,rameneneendak=……………………………..……………..…………….………….

10hetniveauvanhetzeewater=……………………………..………………………………………………..………….

11hetkopenenverkopenvanproducten=……………………..…………………………………………………….

12debelangrijkstestadvaneenland=………………………………………….……..…………………….………….

4Schrijfallewoordenopdiejekent,diehorenbij:

1hetland:…………………………..………………………………………………………………………………………………….

…………………………..…………………………………..……………………………………………………………………………….

2deboerderij:…………………………..…..……………………………………………………………………………………….

…………………………..…………………………………..……………………………………………………………………………….

3deeconomie:…………………………..…..…………………………………………………………………………………….

…………………………..…………………………………..……………………………………………………………………………….

5Indetekstkomendewoordenvoorviersoortendierenvoor.Weetjenogwelkedieren?WelkeandereNederlandsewoordenvoordierenkenjeal?…………………………..…………………………………..……………………………………………………………………………….

…………………………..…………………………………..……………………………………………………………………………….

Bespreekopdracht4en5aanhetbeginvandevolgendelesvoordewoordentoets.

212


20

D3 UitdrukkingenNederlandersgebruikenveeluitdrukkingen.Jeleertelkhoofdstukdrieuitdrukkingenovereendeelvanhetlichaam.thema:hethoofdietsuitjehoofdlerenSchrijfjepincodevanjebankpasnietop,maarleerhemuitjehoofd.hethoofdbovenwaterhoudenHijverdientergweiniggeldendehuurvanzijnhuisisheelhoog.Hijkanhethoofdbijnanietbovenwaterhouden.ietsoverhethoofdzienZeheeftvergetenomhaarparaplumeetenemen.Zehadhemklaargezet,maarzeheefthemoverhethoofdgezien.Vuldejuisteuitdrukkingin.Kiesuit:AuitjehoofdgeleerdBhethoofdbijnanietbovenwaterhoudenCoverhethoofdgezien1Diemensenhebbentienkinderenenzezijnallebeiwerkloos.Zekunnen

………………………………………………………………………………………………………………………..……….……

2Ikhebmijnsportschoenenindesportschoollatenliggen.Tussenaldieklerenen

schoenenindekleedkamerhebikze……………………………………………..…………………………….

3Hebjedewoordenvandeleestekstal…...……………………………..………….………………………

………………………………………………………..………………?Volgendeleskrijgenweeenwoordentoets.

D4 Oefenenmetgrammaticauitdithoofdstuk1Vuldejuistevorminvankunnen,mogen,moetenofwillen.

voorbeeld Hetverkeerslichtstaatoprood,dusjemoetstoppen.

1We...............nietkomen,wantwehebbenvanavondeenandereafspraak.

2Hijisallergischvoorchocola,dushij……….........dittoetjeniet.

3Ze................diecomputergraagkopen.

4Ikwilwelnaardefilm,maarik..................werken.

5Je.................hiernietharderdan60kilometerperuurrijden.

6Jullie..........................optijdkomen,wantandersmissenwedetrein!

7Hij.........................vanzijndoktermeerfruiteten.

8Ik............................helaasgeenRussischverstaan.

9.................jealzwemmen,ofmoetjehetnogleren?

10Je..................meevenhelpen,wantikkandezetasnietalleendragen.

11Dehondheeftdorst.Hij............graageenbeetjewater.

212


21

2Zetdewerkwoordenindezinnen.

voorbeeld willen Ikleerdewoorden. Ikwildewoordenleren.

1willen Ikblijfthuis. ………...………………………….…………….………………..

2moeten Uparkeertuwautohier. ...…………………………………………….……….…………..

3mogen Zeblijftopschool. ………..………………………………….…………..…………..

4kunnen Hijkooktlekker. ...……………………………..………….………….…………..

5laten Weverbouwenonshuis. .………………………………………………..…….……………

6willen Koopthijeennieuwefiets? ………...………………………….……………….……………..

7moeten Jemaaktjehuiswerk. ...…………………………………………….…….……………..

8mogen Ikeetgeenzout. ………..………………………………….…….…….…………..

9kunnen Jezingtmooi! ...……………………………..…………………………………..

10laten Hijplaktzijnfietsband. .………………………………………………..…….……………

3Zetdezinnenindevoltooidetijd.

voorbeeld Hijkanonshelpen. Hijheeftonskunnenhelpen.

1Ikziehaarlopen. .…………………………………………………..………………

2Hetkleinejongetjeleertfietsen. .…………………………………………………..………………

3Hijhelptonsschoonmaken. .…………………………………………………..………………

4Wegaanslapen. .…………………………………………………..………………

5Ikkomwerken. .………………………………………………..…………………

6Zelaathaarparapluliggen. .…………………………………………………..………………

D5 Herhaling:vergelijkenen’tex-kofschip1Weetjehetnog?Omtevergelijkengebruikje‘-er’en‘het…-st’:groter-hetgrootstBijverschillengebruikje‘dan’enbijovereenkomsten‘even/netzo…als’.Voeg‘d’inalshetadjectiefeindigtop‘r’:zwaar-zwaarder-hetzwaarstKenjedeonregelmatigevormennog?Schrijfop:1goed>……………………>……………..… 3weinig>……………………>………………..…

2veel >……………………>……………..… 4graag>……………………>………….……..…

Maakzinnenwaarinjededriezakenvergelijkt.Kiesjeeigenvolgorde.Leverdezinnendevolgendelesinofmailzenaarjedocent.voorbeeld kruipen,lopen,rennen Lopengaatsnellerdankruipen, maarrennengaathetsnelst.5appels,peren,bananen6mannen,vrouwen,kinderen7Parijs,Rome,Barcelona8kaarten,dammen,schaken9faxen,mailen,bellen10Europa,Afrika,Azië

212


22

11krokodil,nijlpaard,vis12thee,koffie,chocolademelk13zwemmen,fietsen,hardlopen14jeeigenland,België,Nederland

2Weetjehetnog?Regelmatigewerkwoordenmet‘t’,‘x’,‘k’,‘f’,‘s’of‘p’indeinfinitiefvoor‘-en’krijgenstam+teenge+stam+t.Voorbeeld:kuss-en/kuste/gekust.Deoverigeregelmatigewerkwoordenkrijgenstam+deenge+stam+d.Voorbeeld:reiz-en/reis/reisde/gereisd.Letgoedopdespellingvandestam:‘z’wordt‘s’(reizen>reis+de),‘v’wordt‘f’(leven>leef+de),dubbelemedeklinkerwordtenkele(pakken>pak/pak+te),enkelemedeklinkerverdubbelt(wonen>woon+de).Zetgeen‘ge-‘voorhetvoltooiddeelwoordalshetwerkwoordbegintmet‘be-‘,‘ge-‘,‘her-‘,‘ont-‘,‘ver-‘,‘mis-‘.

Zetdezinnenmetregelmatigewerkwoordenindeverledenendevoltooidetijd.

voorbeeld Dekoninginwuiftnaarhetpubliek. Zewuifdenaarhetpubliek. (wuiven=zwaaien) Zeheeftnaarhetpubliek.

1Mimounapakteenkoekje. ………………………………………………………….…………………

………………………………………………………….…………………

2Basaaitdezwartekat. ………………………………………………………….…………………

………………………………………………………….…………………

3Hijantwoordtniet. ………………………………………………………….…………………

………………………………………………………….…………………

4BobverhuistnaarBrussel. ………………………………………………………….…………………

………………………………………………………….…………………

5Dezevlinderleeftmaarééndag. ………………………………………………………….…………………

………………………………………………………….…………………

6Iriswaxthaarbenen. ………………………………………………………….…………………

………………………………………………………….…………………

7Hetplanmislukt. ………………………………………………………….…………………

………………………………………………………….…………………

8DiégodanstmetKarina. ………………………………………………………….…………………

………………………………………………………………….…………

9Carmenkruidtdesalade. …………………………….…………………………….…………………

………………………………….……………………….…………………

10Aliprinteenbrief. ………………………………………………………….…………………

………………………………………………………….…………………

212


23

D6 Schrijven:e-mailEenNederlandsevriend(in)vanjougaatopvakantieineenlanddatjijgoedkent.Hij/Zeheeftjeominformatieentipsgevraagd.Schrijfjevriend(in)eene-mailmetdezeonderdelen:1aanhef(Beste…,Lieve…,)+waaromjedemailschrijft2debelangrijksteinformatieoverhetland(klimaat,landschap,gewoontenetc)3minimaal3tips(Ikzouzekernaar…gaan,want…/Jemoetniet…,want…)4eenwenstotslot5afsluiting(Hartelijkegroet,/Veelliefs,…)+jenaamLeverjetekstdevolgendelesinofmailhemnaarjedocent.Tipsvoorschrijfopdrachten1Maakjeschrijfopdrachtenopdecomputerenmailzeaandedocent.2Alsjemetdehandschrijft,laatdansteedstussenderegelseenregelwitvoorcorrectieenfeedback.3Bewaaraljeschrijfwerkenbekijkafentoedefeedbackopnieuw;datisheelleerzaam.4Maakopjecomputereenspecialemapaanvoorjeschrijfwerk.D7 Woordenleren

OverdewoordenvanD2krijgjeindevolgendeleseenkortemondelingeofschriftelijkewoordentoets.GebruikdevragenhieronderbijhetlerenvandewoordenvanD2:1Hoespelikhetwoord?voorbeeld:koninklijk(niet:koninglijk)2Kenikeensynoniemofkanikhetwoordomschrijven?voorbeeld:bevolking=demensendieineenlandwonen3Heefthetwoordeentegenstelling?voorbeeld:belangrijk-onbelangrijk4Hoegebruikikhetwoordineenzin?voorbeeld:grenzenaan:NederlandgrenstaanDuitslandenBelgië.

Proefkatern VLOT NEDERLANDS · 2020-03-02 · 7 12 Traditie en vernieuwing 155 Woordentoets 155...

Documents

Transcript of Proefkatern VLOT NEDERLANDS · 2020-03-02 · 7 12 Traditie en vernieuwing 155 Woordentoets 155...