Productiviteit inzichten en uitdagingen vkw - geert janssens - 23 sept 2011

28
Tijd voor … productiviteit Inzichten en uitdagingen Geert Janssens

Transcript of Productiviteit inzichten en uitdagingen vkw - geert janssens - 23 sept 2011

Tijd voor …productiviteit

Inzichten en uitdagingenGeert Janssens

Almost everything

Productivity is not everything, but it is almosteverything. A country’s ability to improve itsstandard of living over time, depends entirelyon its ability to raise its output per worker.

Paul Krugman, The Age of Diminishing Expectations (1994)

Waarom productiviteit (q) erom doet• Bijdrage tot de economisch groei

• Vroeger: bijdrage q bedroeg <50%• Sinds jaren negentig is die bijdrage >50%• In de toekomst zou dat >75% moeten zijn

• Versterkt de concurrentiekracht• Is een haast onbeperkte bron van rijkdom• Is relevant voor alle sectoren, ook diensten• Productiviteit creëert jobs

Tewerkstelling en productiviteit

1929-2009

Een onwaarschijnlijk huwelijkWinst reserves jobs

Investeringen jobs

Prijsdalingen consumptie jobs

Hogere lonen consumptie jobs

Productiviteitswinst – waar gaat ze naartoe?

Wat is productiviteit?

Input Productiviteit Output

• Arbeidsproductiviteit (output/arbeid)

• Kapitaalproductiviteit (output/kapitaal)

• Totale factorproductiviteit (multifactor)

Arbeidsproductiviteit

Arbeid100

Output400

Arbeids q = 4

Arbeid80

Output400

Arbeids q = 5

Arbeid200

Output1200

Arbeids q = 6

177,8149,2

144136,9

127,8115,5115,2

113,8113,5113,3

111,3110,5

109,3109,2108,7108,4107,6

105,2100,0

96,495,9

77,3

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200

LuxemburgNoorwegen

VSIerlandBelgië

OostenrijkFrankrijk

NederlandFinland

ZwedenZwitserland

SpanjeDenemarken

EU-15Eurozone

ItaliëVK

DuitslandEU-27Japan

GriekenlandPortugal

Figuur 1 - Arbeidsproductiviteit per werknemer in 2010 - EU27=100

Bron: Eurostat

Arbeidsproductiviteit in perspectiefLand Klassiek * Land Maatschappelijk **

1 Luxemburg 119.838 1 Luxemburg 125.5802 Noorwegen 105.698 2 Noorwegen 82.3123 VS 99.113 3 VS 67.5824 Ierland 91.465 4 Zwitserland 66.3525 België 88.601 5 Nederland 60.7146 Italië 85.668 6 Ierland 58.3687 Frankrijk 83.295 7 Oostenrijk 57.4888 Oostenrijk 79.879 8 Denemarken 57.3859 Spanje 78.859 9 Zweden 56.780

10 Nederland 78.450 10 België 54.97711 Finland 77.736 11 Duitsland 54.46312 Duitsland 76.977 12 Finland 53.65413 Zweden 76.796 13 VK 53.60814 Zwitserland 76.580 14 Frankrijk 52.93715 Denemarken 76.524 15 Japan 50.09716 VK 75.726 16 Italië 49.51117 OESO 74.738 17 OESO 49.35118 Griekenland 72.954 18 Spanje 47.12619 Japan 64.988 19 Griekenland 43.67020 Portugal 53.016 20 Portugal 37.389

Bron: VKW Metena o.b.v. OESO-data

Groei arbeidsproductiviteit 2001-2008

0,0

0,5

0,7 0,70,9 0,9 0,9 1,0 1,0

1,1 1,21,3

1,61,7

1,9 1,9 1,9 2,0 2,02,2

2,4

2,9

-0,50

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

3,50

Arbeidsproductiviteit - Gemiddelde jaarlijkse groeiBBP per uur gewerkt

Bron: VKW Metena o.b.v. OESO-data

Totale Factor Productiviteit (TFP)

• Een maatstaf die outputveranderingen meetbij constante inputs

• En dus een productiviteitsmaatstaf die degecombineerde efficiëntie van de ingezetteinputs meet, ook van kapitaal.

• Nog anders gezegd = maatstaf voor algeheletechnologische efficiëntie

• Probleem: moeilijk te meten (residu)

Totale factorproductiviteit (TFP)

Arbeid100

Kapitaal100

Output= 500

Arbeid100

Kapitaal100

Output= 600

TFP = 2,5TFP = 2,5

TFP = 3,0TFP = 3,0

Uitblinkers in TFP naar sector (20 landen)

Bron: Planbureau

1987 1997 2007Voeding, dranken en tabak BE NLD NLDTextiel, leder, schoenen NLD BE BEHout en kurk ESP FIN FRAPapier en drukkerij BE BE FINChemie BE FIN NLDRubber en plastiek BE BE BEMetaal FRA ITA FINElektrische uitrusting ITA USA SWETransportmiddelen ITA ITA USABouw AUS FIN AUSGroot- en kleinhandel BE BE FINHotels en restaurants ESP USA USAFinanciële sector ESP AUS ESPZakelijke diensten USA USA USA

Meetproblemen rond q en TFPOutput

• Bedrijven/sectoren met diverse producten• Geen productiedata; vaak enkel omzet• Kwaliteitsverschillen• Prijsverschillen door kwaliteit of dankzij marktmacht?

Input• Arbeid: aantal werknemers, uren gewerkt, uren

betaald, vast dienstverband en variabel,…• Kapitaal: boekhoudkundige stock of investeringen,

welke deflatoren, depreciatie,…• Materialen: productiviteit meten op basis van

toegevoegde waarde (bijv. TW per uur gewerkt)

Productiviteit op de werkvloer

Potentiële vs reële productie/productiviteit

Gebrek aan vraag,economische werkloosheid

Gebrek aan vraag,economische werkloosheid

Verloven, ziekte, motivatie,frictie, inefficiënties,…

Verloven, ziekte, motivatie,frictie, inefficiënties,…

Reëlecapaciteit

Reëlecapaciteit

Overuren, interim,…Overuren, interim,…

PotentiëlecapaciteitPotentiëlecapaciteit

Labour hoardingSunk cost of capitalLabour hoardingSunk cost of capital

Persoonlijke productiviteit

Bron: VKW Metena

Zinvol werk en geluk

Organisatorische productiviteit

Bron: VKW Metena

Verdeling efficiëntieverliezen

Bron: VKW Metena

Knelpunten om flexibel te werken

Bron: VKW Metena

Productiviteit op sectorniveau

Voedingsindustrie - TFP

Slechts 6,5% van bedrijven die in 2000 in het laagste kwartiel zatenwaren in staat om hun productiviteit tegen 2008 op te krikken tot hethoogste kwartielBron: Planbureau

Sectorale dynamiek• Binnen dezelfde industrietak zijn er vaak grote en in de

tijd persistente verschillen inzake q• Er is ook binnen sectoren geen eenduidige technologie• Sectorale q stijgt vooral doordat meest productieve

bedrijven marktaandeel inpikken• De minst productieve hebben de meeste kans op een

exit maar ze kunnen ook marktaandelen inpikken• Toetreders verlagen de q op korte termijn maar op

langere termijn is het effect positief• Grote bedrijven zijn doorgaans meer productief

Potentiële productiviteitsgroei - Detailhandel

Bron: Teamanalyse

Creatieve destructie in Finland• Verbeteringen binnen bedrijven droegen 50 tot 80% bij

tot de q-groei; de rest kwam van sectorale dynamiek• Uittreders hadden de grootste positieve invloed op de

gemiddelde q-groei; effect toetreders kwam op termijn• R&D en innovatie zijn belangrijk maar concurrentie in

productmarkten is beslissend• Blootstelling aan internationale concurrentie• Barrières tot binnenlandse concurrentie wegnemen

• Vaardigheden vergemakkelijken de adaptatie enintegratie van nieuwe technologieën alsook dereallocatie van human capital tussen bedrijven

Besluit