Principes voor een rijke leeromgeving

Heleen Schoots-Wilke

Heleen Schoots-Wilke

• Ja maar?

• Hoezo 7 ?

• Wat is dan een rijke leeromgeving?

• Wat is hier dan nieuw aan?

Wat zijn onze bronnen?

•De praktijk•(Ortho)didactiek•Leer- en ontwikkelingspsychologie•Motivatieleer•Neurowetenschappen

Vier inzichten

1. Minder verbindingen tussen hersendelen

2. Risicovol gedrag behoefte aan kicks

3. De invloed van de peergroep wordt steeds groter

4. Periode van risico’s en van kansen

Multitasken kan niet

Strategisch Handelingsmodel

De vraag is steeds:

Wat heeft deze leerling nodig?

Rijke leeromgeving 2.

Training en/of

coaching

3.

Compensaties en

dispensaties

enen/of

7 principes voor een rijke leeromgeving

Principe 1PRINCIPE 1

Om te leren moet je in de juiste stemming zijn

•????

•Hè wat?

•Ssst, ik ben bezig

•Yes hebbes

•Monique Boekaerts

•Eric Jensen

•Eveline Crone

Leren is‘state managing’

Mix van drie hormonen

•Dopamine; je krijgt zin om je in te zetten voor iets

•Opioiden; lichaamseigen en zorgt dat je je lichamelijk en mentaal goed voelt

•Oxytocine: knuffelhormoon, je voelt je verbonden met anderen

Het puberbrein in de klas

Wat is er nodig om dit te genereren?

•Sociale acceptatie en persoonlijke waardering•Erkenning waardering en feedback

Hier ligt een grote uitdaging•Cruciaal zijn ouders, docenten en medeleerlingen

Gemotiveerde leerlingen

Principe 2 PRINCIPE 2Ontwikkeling van het brein verschilt sterk per persoon

Brein zoekt naar betekenis

Iedereen leert anders

•Jan Vermunt•David Kolb•Jelle Jolles

De invloed van de omgeving

•Ieder stel hersenen is uniek: zelfs bij identieke tweelingen is bv. een groot deel van het brein verschillend.

•De omgeving is van meer invloed op de structuur van de hersenen dan genetische factoren.

Leerstijlen van Jan Vermunt

• Reproductiegericht• Betekenisgericht• Toepassingsgericht• Ongericht

Vraag:

• Wat had u vroeger voor leerstijl in het voortgezet onderwijs?

• Hoe houdt u met dit principe rekening tijdens uw lessen?

Veranderbaarheid

Vermunt

Wetenschap-pelijk

ILS: inventaris LS test

Kolb

Organisatie-psychologie

LSI: (1975) leerstijl-inventaris

Jung

Mensen hebben een voorkeur om de leercyclus in te gaan

Leerstijl is een in de persoon (nature) verankerde persistente (hardnekkig) neiging

Principe 3

Je onthoudt de stof makkelijker door er met

Je leert het meest als je het uitlegt aan anderen

Leerlingen zijn gevoelig voor de peergroep

Eveline CroneNorm GreenSpencer Kagan

Samenwerkend Leren: vijf sleutelbegrippen

• Positieve wederzijdse afhankelijkheid• Individuele aanspreekbaarheid• Directe interactie• Aandacht voor sociale vaardigheden• Aandacht voor groepsprocessen

Groepen samenstellen

• Genummerde hoofden• Heterogeen, op leer- stijlen• Heterogeen, op typeintelligentie• Vaardigheden• Heterogeen, op cijfers• Op samenwerkings-type• Op.. ..

Maar: doe het altijd zélf!!

Oefening:

• Bedenk iemand waar je bijzonder goed mee kan samenwerken;

• Wat is jouw kracht in die samenwerking? En van de ander?

 • Ken je iemand waar je bijzonder slecht mee kunt

samenwerken?• Wat is het verschil tussen jullie?

Principe 4

Het gaat er niet om hoe intelligent je bent, maar hoe je intelligent bent

Horen, zien en doen

•Howard Gardner

Vraag:

• Bedenk iemand in Uw omgeving waarvan U vindt dat hij/zij zeer intelligent is.

• In welk opzicht is die persoon intelligent?

Meervoudige Intelligentie

“ Het gaat er niet om hoe intelligent je bent, maar hoe je intelligent bent”

Howard Gardner

• * 1943 • Neuropsycholoog

• Professor of Cognition and Education in Harvard

• 1983: Frames of mind • 1993: Multiple Intelligences• www.pz.harvard.edu/Pis/HG.htm

Meervoudige Intelligentie

Howard Gardner:

“Leren is het vermogen van de mens om problemen op te lossen ……en ook het vermogen om nieuwe problemen te bedenken”

Meervoudige intelligentie

Taalkundig: spreek-, lees- en schrijf-vaardigheid

Natuurlijk: ontleden/determinatie, gevoel voor planten en dieren, betrokkenheid bij de wereld

Visueel/ruimtelijk: ruimtelijk inzicht, vorm, kleding, kleurgevoelMuzikaal/ritmisch:

muzikaliteit, stemgebruik/ zang, ritmegevoeligheid

Lichamelijk/ motorisch; vrijheid van bewegen, ritmegevoel, leren door doen

Intrapersoonlijk: zelfbeeld, karakter, levensloop, passie, droom, ideaal, leerstijl

Logisch/ mathematisch: analyseren, logisch denken, gevoel voor cijfers

Interpersoonlijksamenwerken, communicatie, relaties

Howard Gardner

Kernpunten in de theorie MI

• Iedereen is in het bezit van alle intelligenties• De meeste mensen ontwikkelen de intelligenties tot

een adequaat niveau• Intelligenties werken samen• Er zijn verschillende manieren om intelligent te zijn

binnen een bepaald gebied

Principe 5

Maak van de losse feiten een samenhangend geheel

MindmapProjectOpbouw boekTransfer

•Tony Buzan•Gerard Westhoff

Principe 6

Herhalen, herhalen, herhalen

En neem letterlijk en figuurlijk ruimte

ReflectieFocusTimemanagementplannen

Stephen Covey

Feiten Hersenen

• Bestaan voor 80% uit water• Gebruiken 20% van onze energie• Hippocampus: opslagplaats feiten en info• Thalamus: filtert de informatie

1. Identificeren van overeenkomsten en verschillen

2. Samenvatten en notities maken

3. Inspanningen bevestigen en erkenning geven

4. Huiswerk en oefening

5. Non-verbale representatie

6. Coöperatief leren

7. Doelen stellen en feedback geven

8. Vragen formuleren en hypothesen testen

9. Voorkennis activeren met vragen aanwijzingen en kapstokken

Op onderzoek gebaseerde strategieëndidactische strategieën die echt goed werken

Mindmappen

• Pak een vel

• Draai het vel in landscape

• Zet in het midden: principe 5

• zet daar omheen 4 takken

• Schrijf op de eerste tak: wat• Schrijf op de tweede tak: Hoe• Schrijf op de derde tak: Waarom• Schrijf op de vierde tak: voorbeelden

• Vul nu de takken aan

• 20 % van wat we horen

• 30 % van wat we zien

• 50 % van wat we zien en horen

• 70 % van waar we over gediscussiëerd hebben met anderen

• 80 % van wat we persoonlijk ervaren hebben

• 95% van wat we uitleggen aan anderen

Wat blijft er hangen van wat we leren?

Principe 7

Uitdaging zonder angst en vrees

Feedbackverwachtingen

VygotskyLuc Stevens

•De boodschap komt pas binnen als die gepaard gaat met emotie

•Dus geen “laissez faire”.

•De docent heeft hierin een belangrijke rol.

Emotie hoort bij feedback