Prijs je gelukkig

16
boekencentrum Prijs je gelukkig andré f. troost Hoe geluk zich vinden laat Prijs je gelukkig

description

Een fragment

Transcript of Prijs je gelukkig

Page 1: Prijs je gelukkig

boekencentrum

Prijs je gelukkigandré f. troost

Hoe geluk zich vinden laat

Prijs je gelukkig

Wachtend op de geboorte van zijn kleinkind

schreef de auteur dit bijzondere boek.

Het gaat over alles wat hij door eigen levens-

ervaring én in oeroude en eigentijdse teksten

ontdekte als van werkelijk belang: wijsheden

die de moeite waard zijn doorgegeven te

worden aan een volgende generatie.

Prijs je gelukkig gaat over liefde en seksualiteit,

over God en mensen, over werk en kerk, over

neerslachtigheid en depressiviteit, over ouder-

dom en levenseinde, kortom over heel ons

bestaan op aarde. Hierbij richt de auteur zich

niet tot een specifieke doelgroep. Hij schrijft

voor oud en jong, voor protestanten en rooms-

katholieken, voor christenen en niet-christe-

nen, voor mensen met een groot, een klein of

helemaal geen geloof.

Door alle hoofdstukken heen klinkt het

levensmotto van de auteur: Leven is lóven!

Het spuien van kritiek op alles en iedereen,

somberen over alle tegenslagen die we onder-

gaan, is gemakkelijk en te doen gebruikelijk.

Maar hemel en aarde te lóven, dat is de

opdracht die mensen ontvingen van hoger-

hand. ‘Heel ons leven is bedoeld één groot loflied te

zijn.’ En daarom: ‘Geloof in lóven! Prijs je gelukkig!

De wereld wordt er mooier van.’

Dr. André F. Troost is echtgenoot, (groot)vader,

pastor en publicist. Van zijn hand verschenen

dagboeken en pastorale beschouwingen.

Ook publiceerde hij bundels met liedteksten:

Zingende gezegend, Adem van boven en Dat geloof ik.

www.uitgeverijboekencentrum.nl

an

dr

éf.

tro

ost

Prijsjegelukkig

Prijs je gelukkig omslag herdruk:Opmaak 1 19-02-2008 10:34 Pagina 1

Page 2: Prijs je gelukkig

André F. Troost

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 2

Page 3: Prijs je gelukkig

Prijs je gelukkig

Hoe geluk zich vinden laat

Tweede druk

Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 3

Page 4: Prijs je gelukkig

Wij hebben het gehoord, wij weten het,onze ouders hebben het ons verteld.Wij willen het onze kinderen niet onthouden.

Psalm 78:3,4

Inhoud

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 4

Page 5: Prijs je gelukkig

Op zoek naar geluk 6Inleiding 7

1 Prijs je gelukkig 9

De mensen die je lief zijn 202 Van je familie moet je het hebben 213 Vrienden voor het leven 264 Maatjes op de werkvloer 29

Je geld of je leven 345 Met geld koop je geen geluk 356 Werklast en werklust 427 Rust tegen roest 53

Liefde en wat ervan komen kan 588 Trouw tot in de dood 599 Seksualiteit – een Godsgeschenk 7010 Een verwekker is nog geen vader 75

De rijkdom van religie 8811 Geloven is zo gek nog niet 8912 De bijbel – boek van God en mensen 10413 De kerk: werk in uitvoering 109

Als het leven lastig wordt 12414 Dip of depressie 12515 De ouderdom en zijn gebreken 13816 Sterven is geboren worden 142

Leven is loven 14817 Gelukkig is wie loven kan 149

Noten 158

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 5

Page 6: Prijs je gelukkig

Op zoek naar geluk

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 6

Page 7: Prijs je gelukkig

1 Prijs je gelukkig

Geluk laat zich vinden door wie er niet naarzoekt.

Na de lezing van deze eerste zin zou je dusmet een gerust hart dit boek dicht kunnendoen. Waarom zou je je verder nog drukmaken? Toch valt er over geluk nog wel ietsmeer te zeggen. Dit bijvoorbeeld: ‘De meestemensen zijn ongeveer zo gelukkig als zebesloten hebben te zullen zijn.’

Deze uitspraak is van Abraham Lincoln, diena een lange loopbaan als politicus eindelijkpresident van de Verenigde Staten vanAmerika werd.

Die loopbaan was er een met velehindernissen. Lincoln was 31 toen hij in hetbedrijfsleven mislukte. Hij was 32 toen hij bijeen plaatselijke verkiezing als politicusverloor. Hij was 34 toen hij opnieuw te makenkreeg met een zakelijke tegenslag. Toen hij 35was, overleed zijn geliefde. Hij was 36 toen hijte kampen kreeg met een zenuwinzinking. Op 38-jarige leeftijd verloor hij opnieuw eenverkiezing. Hij werd 43 en weer werd hij nietgekozen tot lid van het Congres. Hij was 46toen dat nog eens gebeurde. Hij was 55 toenhij tevergeefs probeerde senator te worden.

Inmiddels 58 geworden, strandde hij opnieuwbij een poging verkozen te worden. Keer opkeer behaalde hij niet de vereiste meerderheidom te kunnen worden wat hij worden wilde.Toch bereikte Lincoln uiteindelijk het hoogstedat hij kon bereiken. Toen hij 60 was, werd hijuitgeroepen tot president van de VerenigdeStaten.

Misschien was dat niet omdat hij met allegeweld president wilde worden, maar juistdankzij zijn vastberaden besluit een gelukkigmens te willen zijn, ondanks alle tegenslagen.

Meer hebben we niet nodigIn het voorwoord van dit boek heb ik directmijn kaarten al open op tafel gelegd. Hetleven loven – dat is de les die ik mijzelf enanderen graag wil leren. Een loflied op hetleven – daar wordt een mens mooier van. Prijs je gelukkig!

Nu vermoed ik dat iedereen wel bovenaanz’n verlanglijst heeft staan: ik zou graag eengelukkig mens willen worden. Je moetpsychisch wel erg beschadigd zijn als je datniet wilt: gelukkig worden. De wijsgeer BlaisePascal zei zelfs: ‘De mens verlangt gelukkig tezijn, hij bestaat slechts om gelukkig te zijn enkan niet verlangen niet gelukkig te zijn.’ Devraag is alleen: wil je dat werkelijk? Wil je dat

9

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 9

Page 8: Prijs je gelukkig

Daar staat tegenover dat ik in alle dorpenen steden waarin ik woonde en werkte,regelmatig mensen ontmoette die overliepenvan dankbaarheid. Ze waren tevreden – met zo goed als niets. Ik kwam in de kleinstedijkhuisjes, ik moest af en toe bukken ombinnen te kunnen gaan in ongelofelijk lage enoerlelijke kamertjes – maar bij de bewonersdaarvan trof ik geen spoor van bitterheid.Integendeel: dankbaarheid voerde deboventoon. ‘We hebben niet veel, maar wehebben het goed. Meer hebben we niet nodig– wat moet je met al die rommel?’

Nu heb ik het alleen nog maar over uiterlijkedingen, over huis en haard, over geld en goed.Vaak is het nog veel moeilijker vrede tehebben met jezelf, met je uiterlijk, met detrede die je op de maatschappelijke ladderhebt bereikt. Je had gedroomd iets meer tebereiken, belangrijker werk te kunnen doen,meer invloed te kunnen uitoefenen. Voor jehet weet knaagt de Waarom-doe-ik-het-niet-beter-bever het fundament onder jelevenshuis kapot. Met alle gevolgen van dien…

Geboren levenskunstenaarsMisschien is het allerverdrietigste wel: blijzijn met wat het leven je aan huis-, tuin- en

10

met alle vezels van je bestaan? Ben je bereiddaar alles voor over te hebben? Of wil je hetalleen bereiken op voorwaarde dat het geluk jekomt aanwaaien? In dat geval kun je ditboekje maar beter direct wegleggen enduimen gaan draaien.

Overigens, onder geluk hebben versta ik niethet bezit van alles wat de dikke catalogus vanhet postorderbedrijf in de aanbieding heeft.Iedereen kan begrijpen dat het bezit van eenmooi huis, een dure auto of een interessantebaan niet automatisch betekent dat je eengelukkig mens bent. Zulk speelgoed is leuk enaardig zo lang het duurt. Werkelijk tebenijden is de mens die écht gelukkig is, dievrede heeft met het leven, ook al heeft hij geenluxe woning, een chique auto of een job mettopsalaris.

Jarenlang was ik pastor in een gemeentewaartoe ook enkele zeer gefortuneerdedirecteuren behoorden. Aan luxe geen gebrek:riante villa’s, dubbele garages, twee of nogmeer auto’s, een tuin als een paradijs – noemmaar op. Toch kreeg ik in menig geval nietbepaald de indruk dat in al die kleine paleisjesmensen woonden die erg gelukkig waren methet moois waarmee ze zich omringden.

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 10

Page 9: Prijs je gelukkig

keukendingen biedt, maar geen vrede hebbenmet het leven zelf.

Vaak zie je inderdaad van de zin van hetleven weinig of zelfs helemaal niets. Toch wilje weten waar je vandaan komt en waar jenaartoe gaat en wat de betekenis is van alleswat tussen gisteren en morgen op je padkomt. Er zijn mensen die zich dag en nachthet hoofd breken over de vraag waarom zebestaan en wat de zin van alle dingen is. Maaral dat getob is niet bepaald gunstig voor hetverkrijgen van een optimaal geluksgevoel.

Laat ik eerlijk zijn. Ik heb ook zelfjarenlang, dag in dag uit, mijn zielafgepeigerd om te weten te komen hoe dedingen in elkaar zitten. Goed, ik studeerdetheologie, ik volgde een leergang pastoralepsychologie, ik dacht dat ik beroepshalve nueenmaal de taak had precies te achterhalenhoe alles in elkaar steekt: God, de aarde, deschepping, de bijbel, religies, hemel en hel, detoekomst van de mensheid. En ik dacht dat ikpas dan gelukkig zou kunnen zijn als ik op aldie vragen een antwoord had gevonden. Ikwist natuurlijk wel dat die poging een brug tever was en dat geen mens op alle vragen eenantwoord krijgen kan, maar toch – ik deedm’n best, ik las en las, ik piekerde me kapot.

Soms moest ik denken aan de filosoof

Voltaire, die zei: ‘We zijn allen op zoek naargeluk, maar zonder dat we weten waar het is,zoals een dronken man die zoekt naar zijnhuis waarvan hij zich vaag herinnert dat hijhet heeft.’

Leven op een onbewoond eilandNu wil ik niet beweren dat het maar het besteis zo weinig mogelijk te willen weten, al is deverleiding daartoe soms wel groot.

Soms dacht ik: als ik rooms-katholiek wasen niet getrouwd was en geen kinderen had,dan zou ik in het klooster gaan, mij terug-trekken uit deze rumoerige wereld, omdagelijks Gods lof te zingen en mij verdergeheel te wijden aan vrome overpeinzingen,meditatie en gebed.

Ik heb intussen wel begrepen dat demeeste mensen daar nu net niet aan moetendenken. Stel je voor: elke dag dodelijk saai,stilte om gek van te worden – dat moet de helzijn.

Nu kan stilte inderdaad bedreigend zijn.Toch kan het dagelijkse lawaai van radio entelevisie ons nog veel gekker maken. Neemalleen al de constante stroom van berichten,uit binnen- en buitenland. Zou ons gelukwerkelijk te danken zijn aan het journaal ende ochtendkrant?

11

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 11

Page 10: Prijs je gelukkig

Er was eens een schipbreukeling dieverscheidene jaren had doorgebracht op eenonbewoond eiland. Op een gegeven momentzag hij tot zijn vreugde een schip voor de kust.Even later zag hij dat een bootje werdneergelaten dat naar zijn eiland voer. De bevelvoerende officier overhandigde deschipbreukeling een stapel kranten met de woorden: ‘Complimenten van decommandant. Kijk eerst die kranten door enlaat ons dan weten of je nog steeds van diteiland af wilt.’

Begrijp me goed: dit is geen pleidooi voor hetklooster. Ik heb niets tegen kloosters. Sterkernog: ik kom er graag. Maar hoe mooi en goedhet ook is om je af en toe te onttrekken aan deturbulentie van de tijd, nooit zal het je voorhonderd procent gelukken. En misschien isdat maar goed ook: wij zijn als mensen nueenmaal geroepen om samen van deze wereldiets moois te maken. We zijn niet tot elkaarveroordeeld, maar wel tot elkaar geróepen.Echt gelukkig kun je – in welk verband danook – alleen maar sámen zijn.

Bloemen zijn langs elke weg te vindenGeluk is vooral een bepaalde instelling die jeontwikkelt ten opzichte van wat toevallig op

je levenspad komt. Lincoln had gelijk: ‘Demeeste mensen zijn ongeveer zo gelukkig alsze besloten hebben te zullen zijn.’ Toch zou ik niet graag suggereren dat ons geluk voorhonderd procent afhangt van ons eigen besluitgelukkig te willen zijn. Er zijn factoren die jebeslist niet in eigen hand hebt. Bovendien kanhet je ontbreken aan de broodnodigevaardigheden om van niets toch nog iets temaken. Niet iedereen heeft van huis uit dejuiste eigenschappen meegekregen omtegenslagen soepel op te vangen. ‘Bloemenzijn langs elke weg te vinden, maar niet iederkan er een boeket mee binden...’

Laat ik een voorbeeld geven. Je bentopgegroeid in Irak. Je hebt met je familie deterreur van Saddam Hoessein aan den lijveondervonden. Je raakte na een martelinggehandicapt. Je moest vluchten om nietvermoord te worden. De rest van je familiebleef achter, werd gearresteerd engeëxecuteerd. Eenzaam kwam je in eenNederlands asielzoekerscentrum terecht. Jekwijnde weg van ellende. Probeer dan maareens gelukkig te zijn…

Jaren geleden leerde ik een man kennendie met vrouw en kind naar Nederland wasgevlucht. Hij had als arts een bloeiende

12

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 12

Page 11: Prijs je gelukkig

praktijk met eigen kliniek in het moslimlandwaarin hij was geboren en getogen, plus eenvakantiewoning aan de kust. Zelf was hijchristen, maar zijn vrouw, die als meisje bijde islam behoorde, was christen gewórden –en dat is in menig moslimland strengverboden. Ze werden bedreigd, de bandenvan hun auto werden doorgesneden, hetleven werd ondragelijk. De vereiste papierenom hier aan de slag te kunnen, had hij niet.En leer dan ook nog eens op gevorderdeleeftijd Nederlands spreken en schrijven! Hoe kun je ooit een boeket binden vanbloemen die in geen velden of wegen tevinden zijn?

Of… zou de goede God er misschien voorzorgen dat er tóch altijd wel ergens, hier ofdaar, minstens één bloempje langs onzelevensweg bloeit?

Misschien komt het er juist in zulkesituaties op aan dat je dapper een besluitneemt: hoe moeilijk het leven ook is, ik laatme niet ongelukkig maken door deomstandigheden waarin ik verkeer.

In gedachten zie ik hem weer voor me: eenjongeman die ik als pastor leerde kennen. Hijraakte betrokken bij een ernstig ongeluk,

kreeg een dwarslaesie en moest leren levenmet de afschuwelijke gedachte: voor de restvan mijn leven zit ik in een rolstoel. Je hoeftniet veel invoelingsvermogen te hebben om teweten wat dat betekent. Maar telkens als ikhem opzocht, verzekerde hij me: ‘Ik ben nietgehandicapt, ik kan alleen niet lopen.’ Enwerkelijk, hij liet zich niet ringeloren door detegenslagen, beoefende wekelijks de basket-balsport voor rolstoelers en behaalde met zijnteam schitterende prijzen, nationaal eninternationaal. Klasse, zo’n kerel!

Ik moet in dit verband ook denken aan wat deAmsterdamse predikant dr. J.J. Buskes eensvertelde over zijn broer, die van zijn 14e totzijn 42e levensjaar verlamd was. Hij zei: ‘Ikken de zin van mijn leven niet, maar ik houdvast, dat God de zin kent.’ Zo’n opmerkinggetuigt van een vast vertrouwen, maar ookvan een enorme wilskracht. Zelfs mijnverlamming zal niet de kans krijgen mij telaten geloven dat mijn leven zinloos is.

Zou het dan toch waar zijn: ‘De meestemensen zijn ongeveer zo gelukkig als zebesloten hebben te zullen zijn’? Op z’n minstzit er in dit gezegde een grote kern vanwaarheid.

13

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 13

Page 12: Prijs je gelukkig

Tandpasta-optimismeNu hoor ik in gedachten al de voorspelbarebezwaren. Typisch Amerikaanse opper-vlakkigheid! Tandpasta-optimisme!Onverantwoorde peptalk!

Dat is nu precies waar ikzelf ook zodoodsbang voor ben. Soms zie ik, op televisieof ‘live’, o zo blije gelovigen stralend bewerendat dit of dat toch zo kinderlijk gemakkelijken o zo heerlijk eenvoudig is. Ik kruip danaltijd weg in een diepe schulp van argwaan.Het zal wel! Ik heb te veel ellende gezien en teveel kommer en kwel meegemaakt om nogrond te kunnen bazuinen dat het allemaal zolekker gemakkelijk is en zo simpel als de dag.Soms is de loopbaan door het leven eengeweldige worsteling, een baan met duizendhuizenhoge horden.

Ik denk aan wat ikzelf als het allerver-drietigste in mijn leven tot nu toe ervarenheb: de dood van ons dochtertje Hanneke. Ze was vier jaar, toen ze kanker kreeg. Een halfjaar vocht ze tegen die ellendige ziekte, vooreen groot deel in het ziekenhuis inAmsterdam. Toen moest ze de strijd opgevenen is ze thuis gestorven, vijf jaar jong.‘Mamma, denk je dat er in de hemel ookspeeltjes zijn..?’

Jaren later stonden we opnieuw bij eenopen graf: Jarnoud, zoontje van mijn broer enschoonzus, vijf jaar oud. Een hersentumormaakte een eind aan zijn jonge leven, allegebeden van velen ten spijt.

Weer jaren later, Trudy, de dochter vanmijn jongste broer en schoonzus, achttien jaaroud – een veelbelovende bijna-volwassene.Opnieuw: een ongeneeslijke kanker, gebeds-groepen, een gelovige kring van vrienden,familieleden, gemeenteleden, deskundigeartsen. Maar niets en niemand kon de doodnog keren.

Ik zou over onze overleden ouders kunnenvertellen. En over goede vrienden, jonggestorven. Ik zal het allemaal niet doen. Het gaat in dit boek niet over mijn persoonlijkverdriet. Er staan bovendien – de hemel zijdank! – zoveel zegeningen tegenover. Maarwegcijferen kun je de herinneringen en al datverdriet niet. Je zou het niet willen ook.

Ik bedoel maar: denk niet dat dit boekgeschreven is door iemand die nooit eens ietsverdrietigs in zijn leven heeft meegemaakt…Ik weet heel goed (ook door gesprekken metbitter teleurgestelde mensen en metduizenden, al dan niet doodzieke, patiënten)dat het geluk ons niet op een presenteer-blaadje wordt aangeboden.

14

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 14

Page 13: Prijs je gelukkig

En tóch… Toch blijft die uitspraak vanAbraham Lincoln maar in mijn gedachtenrondzingen: ‘De meeste mensen zijnongeveer zo gelukkig als ze besloten hebbente zullen zijn.’

Het omgekeerde geldt overigens óók: De meestemensen zijn ongeveer zo ongelukkig als zebesloten hebben te zullen zijn. Ik zou niet graagalle mensen de kost geven die stiekem denken:laat mij maar ongelukkig zijn, ik red het tochniet, ik heb toch geen kans van slagen – dan kiesik maar voor het ongeluk, misschien heb ikdáárin nog kans een beetje uit te blinken…

Uitblinken in het ongeluk? Zeker, dat iseen optie. Je kunt, misschien onbewust, zosterk verlangen naar aandacht, naar mede-lijden, naar mensen die jouw arme zielstrelen, dat je uit pure wanhoop de weg vanhet ongeluk kiest, zodra de weg van het gelukje te lastig lijkt.

Jarenlang werkte ik in hartje Amsterdam.Soms raakte ik in gesprek met zwervers langsde straat, soms ontmoette ik hen na afloopvan onze diensten op zondagavond in deEngelse Kerk aan het Begijnhof. Lang nietaltijd, maar meer dan me lief was, dacht ik:Vriend, jij geniet van je ongeluk! Je koestert je ellende!

Ik wou dat ik was wat ik was toen ikwou dat ik was wat ik nu ben

Nu zou het kunnen zijn dat je bij het lezenvan deze overwegingen denkt: zie je wel, ikheb het altijd al gedacht, ik moet hoognodigmijn hele leven anders gaan inrichten. Ikmoet verhuizen, ik moet een andere baanzoeken, een andere levenspartner – ik zitvastgeroest in een oud patroon en juist datoude patroon vormt een blokkade op de wegnaar het grote geluk.

Dat is in elk geval niet wat ik bedoel. Hetgaat mij alleen om de vraag: hoe waardeer ikde dingen die mijn leven vormgeven? Kies ikervoor daar blij en tevreden mee te zijn, of laatik mij telkens weer leiden door de gedachtedat het gras in de wei van mijn buurmangroener is?

Ons geluk wordt te vaak overschaduwd doordromerijen die volslagen onproductief zijn.Neem nu het verlangen om weer opnieuw, bij nul te beginnen. Wie kent het niet? Ikdenk aan dat mooie doordenkertje: ‘Ik wou datik was wat ik was toen ik wou dat ik was watik nu ben.’ Daar kun je uren over mijmeren.Maar heeft het zin? Het is verloren moeite enverloren tijd.

Dat geldt trouwens voor heel veel dingen

15

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 15

Page 14: Prijs je gelukkig

die sterk op jezelf betrokken zijn. Neem nudie fraaie zin die ik zojuist citeerde. Daar staatmaar liefst zes keer het woordje ‘ik’ in. Nu hebik niets tegen persoonlijk gekleurdebespiegelingen, maar het kan de spuigatenuitlopen. De zeventiende-eeuwse Lord Erskineschreef indertijd een autobiografie. Toen deuitgave nogal lang op zich liet wachten, deedhij eens navraag bij de drukker. Die liet methet schaamrood op de kaken weten dat hethem niet lukte het manuscript van de Lord uitte geven: hij had te weinig letters om steedshet woord ‘ik’ te maken...

Kortom: zet de ballast van je eigen ‘ik’overboord. Maak je niet druk over alles wat jemisschien zou kunnen bereiken als je meermogelijkheden had dan je nu bezit. Doe wat jekunt doen en geniet ervan.

Ik houd van het leven zoals het isGelukkig word je nooit zolang je jezelf in het middelpunt zet. Het gevaar is dan erggroot dat je altijd maar blijft streven naarandere, volgende doelen. Ik denk aan eenuitspraak van Arthur Rubinstein. ‘De meestemensen benaderen volgens mij het geluk nietrealistisch omdat ze altijd het noodlottigevoegwoord als gebruiken als voorwaarde.

Je hoort ze zeggen: Ik zou gelukkig zijn als ikrijk was, of als dat meisje van me hield, of alsik talent had of – hun populairste als – als ikgoed gezond was. Ze bereiken vaak hun doel,maar ontdekken dan nieuwe alzen. Wat mijbetreft, ik houd van het leven zoals het is,onvoorwaardelijk.’

‘Ik houd van het leven zoals het is.’ Dat lijktme voorlopig een goede basis om op te staan,een uitgangspunt waarop je telkens weerterug kunt vallen.

In de bijbel lees je dat God tegen Adam enEva zegt: Jullie moeten de aarde ‘bewerken enbewaren’.1 Dat is in één pennenstreek onzelevensopdracht, de zin van ons bestaan. Maardat streven is tot mislukken gedoemd als jeniet in principe van het leven houdt zoals hetis. Nooit kun je iemand veranderen tenzij jevan hem of van haar houdt. Als je alleen maarvan iemand houdt op voorwaarde dat hij of zijveranderen zal, graaf je al direct het graf voorde liefde. Nooit zul je het leven beter enmooier kunnen maken dan het nu is, tenzij jevan dat leven houdt óók als er niets aanveranderd zou worden.

Beweer niet te vlug dat jij nooit in die valkuilzult lopen. In Honolulu was ooit het dak van

16

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 16

Page 15: Prijs je gelukkig

een loods vol middelen voor ongedierte-bestrijding ingestort. De oorzaak? Termieten(nota bene!) hadden het dak kapotgeknaagd.

Ik bedoel maar: wees op je hoede! Voor jehet weet stort je levenshuis in, inclusief jehele bibliotheek barstensvol interessanteboeken met titels als Hoe voorkom ik onvrede? enZo bestrijd ik ongeluk. En waarom? Omdat determieten van de onvrede je levenshuis kapotknaagden, juist terwijl jij al die mooie boekenzat te lezen.

Betere wereld, gelukkiger mensen? Intussen heb ik nog geen woord gezegd overwat geluk nu eigenlijk precies is. Ik troost memaar met de gedachte dat zelfs iemand die in1984 op dit onderwerp promoveerde, er niet inslaagde een waterdichte omschrijving tegeven. Dr. Ruut Veenhoven is voor zijnproefschrift niet over een nacht ijs gegaan. Hij heeft gebruik gemaakt van 245 onder-zoeken uit 32 landen, die tussen 1911 en 1975zijn gedaan. Hij behaalde zijn doctorstitel methet proefschrift Conditions of happiness aan deErasmusuniversiteit te Rotterdam. In eenpopulaire uitgave heeft hij zijn boek een titelgegeven met een vraagteken: Betere wereld,gelukkiger mensen?

Ruut Veenhoven ontdekte dat geld niet

gelukkig maakt, maar dat het in elk geval ookniet ongelukkig maakt. Hij ontdekte datvrijgezellen door de bank genomen mindergelukkig zijn dan mensen met een vastelevenspartner, op voorwaarde dat ze met diepartner goed kunnen opschieten. Hij ontdektedat echtgenoten niet meer plezier in het levenkrijgen als er kinderen komen. De ouder-vreugde ontneemt wat van de tijd voor elkaar.Hij ontdekte dat vrouwen meer klagen danmannen, maar toch zeggen even gelukkig tezijn als mannen. Hij ontdekte dat fulltimehuisvrouwen beweren zich net zo gelukkig tevoelen als vrouwen met een baan. Hijontdekte dat werkloos zijn mensen inprincipe niet ongelukkiger hoeft te maken;alleen als je moet werken om aan de kost tekomen en als je dol op werken bent, word jezonder werk niet gelukkiger. Hij ontdekte datde grote stad mensen niet ongelukkigermaakt dan het verheerlijkte platteland. Geluklijkt ook geen vrucht te zijn van een soberleven. Het omgekeerde is eerder waar, wantgelukkige mensen lijken het er goed van tenemen. En tot slot ontdekte Ruut Veenhovendat onvrede met het bestaan de energie dempten niet bevorderlijk is voor de intieme relaties– maar dat hadden we natuurlijk zelf ook alwel kunnen raden.

17

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 17

Page 16: Prijs je gelukkig

Kortom, over geluk valt heus wel wat zinnigste zeggen, maar om nu exact onder woordente brengen wat het is en waardoor je hetkrijgt, dat is zo eenvoudig nog niet. Ik ga indit boek dan ook geen poging doen geluk tedefiniëren. Ik wil liever vertellen op welkewegen ik wandel op het moment waaropikzelf het gevoel heb een gelukkig mens tezijn. 18

Prijs je gelukkig boek 27-02-2006 12:23 Pagina 18