Backershagen

Wat vanavond aan de orde zal komen:

Wat u van de geschiedenis van het Landgoed Backershagen moet weten in verband met de hersteladviezen van het park;

De belangrijkste uitgangspunten voor herstel van het park;

Enige toelichting bij de voorgestelde maatregelen.

Byzondere Aenmerkingen over het Byzondere Aenmerkingen over het aenleggen van landhuizen, lusthoven… aenleggen van landhuizen, lusthoven… / / [Pieter de la Court van der Voort]. [Pieter de la Court van der Voort]. Leiden, 1737.Leiden, 1737.

Detail van de kaart van de jurisdictie van Wassenaar en Zuidwijk, door A.v.d. Does (1777), met Backershagen en De Paauw tussen de Heereweg en de Zijlwatering gelegen.

Backershagen Minuutplan 1811-1832. Op kadastrale kaarten zijn geen paden aangegeven. De vorm van de visvijver en de ronde vijver refereert naar een aanleg in de eerste helft van de 18de eeuw.

Landgoed Backershagen tijdens de barok. Kadastraal Minuutplan 1811-1832

Zie de visvijver en ronde vijver; de twee moestuinen en nu nog bestaande tuinmuur; de vinkenbaan met vinkenhuis en het toen nog rechte pad en de brug naar het nieuwe park ten westen van het huiseiland.

Kopie van kadastrale minuut uit 1822, gemaakt door D. Hoek. ; en kaart van Noorda uit 1839. Op beide zijn nog rechte paden op het huiseiland aangegeven.

Top. Mil. Kaart, Veldminuut, ca. 1850. Hier is voor het eerst op kaart een gebogen toegangslaan te zien.

Kaart Backershagen 1853, gebaseerd op kadastrale minuut van 1822

Kaart Landgoed Backershagen 1853, gebaseerd op kadastrale minuut van 1822.

De vijverpartij van Zocher is op deze kaart nauwkeurig aangegeven; later is deze op top. kaarten niet meer in deze vorm te zien.

Onder: portret van J. D. Zocher jr (1797-1870)

Golvende paden zijn onderdeel van een 18de eeuws landschapspark.

Voorzijde huis en voorterrein getekend door P. Lutgers, 1855. Zie ook de linden naast het huis en de bloemenperken.

Het hertenhuisje in de Hertenkamp, voor prinses Marie verbouwd tot theekoepel (ca. 1860) en het poorthuis in 1904. Beide zouden qua architectuur van de hand van de tuinarchitect J. D. Zocher jr kunnen zijn.

Het water en de prachtige Wentzelbrug (ontworpen door Hermann Wentzel vanaf 1851 of later) zijn door opschot van de prachtframboos zelfs in de winter nauwelijks te zien.

Backershagen Bonnenblad Wassenaar 1876, 421.

Op deze kaart zien we voor het eerst de paden naar De Paauw en De Drie Papegaaien getekend. De vijver van Zocher staat op deze topografische kaarten niet aangegeven. Dit blijft zo tot ca. 1910.

Tussen ca. 1850 en 1879 bewoonde prins Hendrik de Zeevaarder Backershagen. Hij plantte o.a. boompioenen aan.

Goed idee om ook nu te gaan aanplanten?

Kadastrale kaart uit 1916 (boven) uit de Collectie van de tuinarchitect Leonard Springer, die mogelijk een advies tot herstel van de vijver heeft gegeven en top. kaart uit 1914 (idem 1924, 1929), die qua vorm van de vijver niet met elkaar overeen stemmen. Top.kaarten zijn niet altijd te vertrouwen!

Huis Backershagen in 1933, aan de kant van de Rijksstraatweg (tegenwoordige achterkant). Nb. klimplant tegen de muren; geen vazen op de piedestals (later wel); de nieuwe ingang aan de linker zijde van het huis.

Backershagen Bonnenblad Wassenaar 1934, 421.

De vijver is hier voor het eerst weer in de vorm van omstreeks 1840 getekend. De watergangen lijken uitgediept, omdat ze hier zo duidelijk getekend zijn.Op deze kaart is nu de “Springerbeek” aangegeven en alle wegen (incl. die naar De Paauw en De Drie Papegaaien) zijn nu onverhard (wit). Van de kant van de Backershagenlaan is het landgoed nu ook bereikbaar. De oostelijke moestuin is verdwenen en in een open weide veranderd.

Backershagen, Wassenaar.Luchtfoto RAF febr. 1945.Ten oosten van het huis ligt een formele tuin, waarschijnlijk een ontwerp van de tuinarchitect Leonard Springer. Deze portretfoto is gemaakt in 1935, in de tijd dat hij op Backershagen zou hebben gewerkt.

19501950 Backershagen verhuurd aan de Indonesische ambassade. NB Backershagen verhuurd aan de Indonesische ambassade. NB zie de piédestal met vaas en de heesterborder, aan de voormalige zie de piédestal met vaas en de heesterborder, aan de voormalige voorzijde van het huis.voorzijde van het huis.

Backershagen Wassenaar Top.Kaart 1:25.000, 30G, 1952. Vanaf deze tijd splitst de toegangslaan aan de kant van de Rijksstraatweg zich in een rechter en linker deel. Het linker pad is waarschijnlijk voor het tuinpersoneel van de ambassade.

Backershagen Wassenaar Top.Kaart 1:25.000, 30G, 1964.

Het linker toegangspad vanaf de Rijksstraatweg wordt een secondair pad, dat aansluit op het fietspad door het gemeentelijk deel van park.

Landgoed Backershagen voor het eerst op de topografische kaart, 1995 en Google Earth, 2009 en GBKN over elkaar heen gelegd

Advies m.b.t. herstel park Landgoed Backershagen De volgende punten uit de geschiedenis van Backershagen

zijn voor het behoud en beheer van het landgoed essentieel als uitgangspunten:

Zichtrelaties herstellen tussen het terrein van het Landgoed Backershagen en de daaromheen gelegen delen van de historische buitenplaats Backershagen, die een visueel beeld scheppen alsof de buitenplaats Backershagen nog in stand is;

Het middeleeuwse stelsel van weteringen en de daarvan afgeleide watergangen behouden;

De 18de eeuwse tuinmuur ‘herkennen’ als onderdeel van een van de twee voormalige moestuinen;

Het pad dat loopt vanaf de voormalige parkweide achter het huis naar de brug die toegang gaf tot het westelijk deel van het grote 18de eeuwse landschapspark waarderen;

De 19de eeuwse landschappelijke (spiegel)vijver, waarschijnlijk vorm gegeven door J. D. Zocher jr. (vanaf 1840, vanuit een voormalige rechthoekige visvijver en een ronde barokke waterkom) optimaliseren;

de slingerende ‘Springerbeek’ (vorm gegeven door tuinarchitect L. A. Springer in 1934 of eerder) behouden;

De oude bomen respecteren en bij herplant zo mogelijk soorten gebruiken die in de historie ook zijn toegepast (eiken, lindes, kastanjes).

links GBKN; midden kaart 1853; rechts combinatie GBKN/ 1853

Indeling van het park t.b.v. restauratiemaatregelen

VAK A:

het zicht op de schoolgebouwen en de fietsenlplaats zo veel mogelijk camoufleren;

bij binnenkomst het zicht naar links bevorderen, door bos te schonen, vergezichten aan te brengen door het bos naar de achterliggende weilanden; door bloemheesters aan te planten in een golvende lijn langs het bos; en door rechts enige zichten juist dicht te zetten met bloemheesters en / of hagen, zowel aan de kant van de school als aan de kant van Landgoed Backershagen.

VAK A

Vak BVak B

Vak CVak C

VAK D VAK D en Een E

Met dank aan het bestuur van de V.V.E. Landgoed Backershagen, voor haar enthousiaste inbreng.

www.historischetuinen.nl