Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

59
Beter vermogensbeheer door pensioenfondsen DNB bijeenkomst voor vermogensbeheerders en adviseurs 28 september 2011

Transcript of Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

Page 1: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

Beter vermogensbeheer door pensioenfondsen

DNB bijeenkomst voor vermogensbeheerders en adviseurs28 september 2011

Page 2: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

2DNB

Programma

13.35-14.05 uur Beter vermogensbeheerder door pensioenfondsen, Olaf Sleijpen

14.05-14.30 uur De spelregels voor vermogensbeheer van pensioenfondsen, Iris Sluiter

14.30-15.10 uur Beleggingsonderzoeken, resultaten 2010, Lode Keijser

15.10-15.40 uur pauze

15.40-16.40 uur Aandachtspunten risicorapportage beleggingen pensioenfondsen, Jon Vogelzang/Patrick Hendrikx

16.40-17.30 uur paneldiscussie

17.30-19.00 uur afsluitende borrel

Page 3: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

InleidingBeter vermogensbeheer door pensioenfondsen

Olaf Sleijpen, DivisiedirecteurToezicht Pensioenfondsen en beleggingsondernemingen

Page 4: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

4DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Agenda

1. Een woord vooraf…2. DNB “Visie op Toezicht”

− Lessen uit de financiële crisis− Organisatie van het pensioentoezicht

3. Misverstanden over het toezicht op pensioenfondsen4. Beleggingsbeleid gedurende de kredietcrisis5. Aandachtspunten toezicht op beleggingsbeleid

Page 5: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

5DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Een woord vooraf…Waar gaat het om? Toezicht als inspiratiebron

Artikel 105, lid 2 Pw“De personen die het beleid van een pensioenfonds bepalen of mede bepalen richten zich bij de vervulling van hun taak naar debelangen van de bij het pensioenfonds betrokken deelnemers, andere aanspraakgerechtigden, de pensioengerechtigden en dewerkgever en zorgen ervoor dat deze zich door hen op evenwichtige wijze vertegenwoordigd kunnen voelen”.

Page 6: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

6DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Waarom goed toezicht in het belang isvan de deelnemer?

Risicoprofiel niet afgestemdop karakteristieken van het fonds

Gebrek aan “countervailing power”van bestuur ten opzichte van uitvoerings-organisaties

Onvoldoende onafhankelijkrisicomanagement

Grote concentratierisico’s Geen zicht op liquiditeitsrisico’s “Misselling” door vermogensbeheerders Arbitragestrategie binnen een

ogenschijnlijk simpel aandelenmandaat Integriteitsissues

Bron: Porter Novelli, 2011

Vertrouwen in financiële sector

Banken 5,6

Verzekeraars 5,0

Pensioenfondsen 5,4

Tussenpersonen 4,8

Consumentenprogramma’s 7,8

DNB/AMF 4,8

Voorbeelden, gebaseerd op de DNB beleggingsonderzoeken:

Page 7: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

7DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Lessen voor het toezicht door DNB

Instellingsoverschrijdend toezicht− Sectorbrede analyses− Themaonderzoeken

Aandacht voor strategie en gedrag Toetsingskader “goed toezicht” (*)

− Indringend− Kritisch en proactief− Volledig− Adaptief− Vasthoudend

Toezicht expertisecentra− Interventie & handhaving− Risicomanagement en kwaliteitsbewaking

(*) The Making of Good Supervision: Learning to say ‘No’, IMF Staff Position Note, May 18, 2010.

Page 8: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

8DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Organisatie van het pensioentoezicht

Instellingsgerichte risicoanalyse

Thematische risicoanalyse

Sectorbrede analyse

TGP MKP TTP

MTPRALM

TTP

RisicoanalysemethodiekFIRM II

Bevindingen en acties

Grote pensioenfondsen Herverzekerde enliquidatiefondsen

Kleine en middelgrotepensioenfondsen

Page 9: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

9DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Themaonderzoeken 2011

Strategie en gedrag− Crisisplannen− Governance− Aansprakenadministratie

Verankering van nieuwe toezichtraamwerken− [Financiele opzet]

Beter risicomanagement− Integraal risicomanagement− Uitbesteding vermogensbeheer− Beheersing en waardering van innovatieve beleggingen

Beter toezicht door betere data

Page 10: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

10DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Enkele misverstanden

Renterisico MOET afgedekt worden Fiduciair management mag NIET Pensioenfondsen mogen niet in illiquide categorieën beleggen Bestuur pensioenfondsen moet louter uit experts bestaan DNB wil een veel te gedetailleerd en mechanisch beleggingsbeleid DNB kijkt te veel naar risico’s en te weinig naar performance DNB houdt te weinig rekening met de uitzonderlijke omstandigheden

als gevolg van de kredietcrisis

Page 11: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

11DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Enkele misverstanden

Delta Lloyd verstrekte eerder dit jaar een onderhandse tienjaarslening van € 105 mln aan RBCIF, dat ondermeer een kabelnetwerk beheert. Volgens Gast worden dit soort kredieten hier in vergelijking met de VS'angstig' behandeld door de toezichthouders, die hogere kapitaaleisen stellen aan leningen die geenopenbare rating hebben van Moody's of Standard & Poor's. 'De kredietcrisis toont echter aan dat je niet blindkunt varen op hun ratings. Wij hebben onze eigen kredietbeoordeling. De grote beoordelaars kijken te veel naarachteren, wij meer vooruit.‘

Coen Verdegaal, directeur beleggingsadvies van pensioenadviseur Mercer: 'Onderhandse leningen kosten veel energie, terwijl het om een klein deel van de portefeuille zou gaan. Gepusht door de Nederlandsche Bankzijn de fondsen vooral bezig met het beperken van de risico's.' Hoogleraar Guus Boender, bestuurder bij pensioenconsultant Ortec, vindt het juist 'wonderlijk en onbegrijpelijk' dat de Nederlandse pensioenreuzen het laten afweten. 'Ze stappen wel steeds meer in illiquide beleggingen in de zorg, maar niet in onderhandse leningenaan bedrijven.‘

Bron: Financieele Dagblad, 31 augustus 2011

Page 12: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

12DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Beleggingsbeleid pensioenfondsen gedurendede kredietcrisis

Bron: DNB

Page 13: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

13DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Toe- en afname rente-afdekking gedurendede kredietcrisis

0

5

10

15

20

25

Geen gegevens Minder afdekking Meer afdekking

Dec-08 Jun-09 Dec-09 Jun-10 Dec-10

63

812

17 16 14

13 1210 11

13

Toe- en afname rente-afdekking psf

Page 14: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

14DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Rente-afdekking gedurende de kredietcrisis

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

jun-08 dec-08 jun-09 dec-09 jun-10 dec-10

Rente-afdekking percentages

Page 15: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

15DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Recente aandachtspunten toezichtop beleggingsbeleid

Risicobeheersing versus complexiteit beleggingsbeleid Onafhankelijk risicomanagement (“countervailing power”) Uitbesteding vermogensbeheer Beheersing van illiquide en innovatieve beleggingen

Page 16: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

16DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Vragen?Illustratie: H

ein de Kort

Page 17: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)
Page 18: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

De spelregels voor vermogensbeheervan pensioenfondsen

Iris SluiterSeptember 2011

Page 19: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

19DNB

Waar gaat het om? It’s the pensioendeelnemer, stupid! (Vrij naar Bill Clinton, 1992)

Page 20: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

20DNB

Wat zegt de wetgever?

Prudent person regel(135 PW)

Regels vooruitbreiding

(34 PW)

Beheerste en integerebedrijfsvoering

(143 PW)

Page 21: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

21DNB

Wat zegt de prudent person regel?

Beleggen in het belang van aanspraak- en pensioengerechtigden Veiligheid, kwaliteit, liquiditeit en rendement van de portefeuille

als geheel zijn gewaarborgd Beleggen in lijn met aard en duur toekomstige uitkeringen Derivaten toegestaan voor doeltreffend portefeuillebeheer of verminderen

risicoprofielSpreiding van beleggingen

Beperkt beleggen in bijdragende onderneming

Page 22: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

22DNB

Wat zegt de prudent person regel?

Beleggingen waarderen op basis van marktwaarde Hoofdzakelijk beleggen op gereglementeerde markten Overige beleggingen beperken tot een prudent niveau Waardering op marktwaarde

Page 23: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

23DNB

Wat is een beheerste en integere bedrijfsvoering?

Beheersen bedrijfsprocessen en bedrijfsrisico’s− Administratieve en boekhoudkundige procedures− Adequate controlemechanismen− Beleid voor de beheersing van risico’s

Waarborgen integriteit− Systematische analyse integriteitsrisico’s− Beleid voor beheersing van deze risico’s− Uitvoering van dat beleid

Procedures en maatregelen belangenverstrengeling (en gedragscode) Beleid voor het beheersen (financiële) risico’s die de soliditeit van

een pensioenfonds kunnen aantasten

Page 24: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

24DNB

Welke regels gelden voor de uitbestedingvan werkzaamheden?

Eindverantwoordelijkheid kan niet worden uitbesteed; uitsluitend de uitvoering van taken

In contract uitbesteding is o.m. geregeld:− De afbakening van werkzaamheden die wel/niet zijn uitbesteed;− De informatie-uitwisseling tussen pensioenfonds en 3e;− Dat de 3e altijd de gevraagde informatie aan de toezichthouder levert;− Dat de 3e het pensioenfonds in staat stelt steeds aan de wet te voldoen;− De mogelijkheid van toezichtacitviteiten bij de 3e;− Dat het fonds altijd wijzigingen kan aanbrengen in de uitvoering door de 3e;− De wijze waarop de overeenkomst wordt beëindigd en borgen goede overdracht.

Beheersing van de risico’s o.m. door:− Systematische analyse en rapportage van de risico’s m.b.t. de uitbesteding;− Toereikende procedures, maatregelen, deskundigheid en informatie bij

pensioenfonds voor beoordeling van de uitbestede werkzaamheden.

Page 25: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

25DNB

Wat wordt er zoal van u verwacht?

Fonds in staat stellen te voldoen aan wettelijke verplichtingen: Naleven prudent person-regels

(belang pensioendeelnemer, waardering d.m.v. marktwaarde) Zodanige uitvoering van de werkzaamheden die past binnen de integere

en beheerste bedrijfsvoering van het pensioenfonds(bedrijfsvoering en risicomanagement op orde, ook mbt integriteit)

Fonds zodanig informeren dat het in staat is om te bepalen ofhet beleggingsbeleid wordt gevolgd en om tijdig risico’s te onderkennen(en dus kan bijsturen)

Let wel: u verricht slechts de uitvoering van de werkzaamheden,het beleggingsbeleid wordt door het psf bepaald

Page 26: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

26DNB

Vermogensbeheer niet op orde?

Toezichtactiviteiten (vb beleggingsonderzoeken) zijn risicogebaseerd

Handhavingsbeleid DNB Normoverdragend gesprek met pensioenfonds Aanwijzing/ last onder dwangsom Curator/ bewindvoerder Bestuurlijke boete/ aangifte OM Publicatie van opgelegde maatregelen

Page 27: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

Vragen?

...en eventueel verder pratenstraks bij de borrel…

Page 28: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

BeleggingsonderzoekenResultaten 2010

Lode Keijser, afdelingshoofd – RiskAsset & Liability Management (RALM)

Page 29: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

29DNB

Agenda

1. Pensioentoezicht 2. Beleggingsonderzoeken 20103. Wat verwacht DNB van pensioenfondsen?4. Bevindingen5. Resultaten beleggingsonderzoeken6. Wat verwacht DNB van adviseurs en vermogensbeheerders?

Page 30: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

30DNB

Toezicht pensioenfondsen

Toenemende focus op sectorbrede analyses en thematisch toezicht DNB verricht jaarlijks diepgaande beleggingsonderzoeken

bij meerdere pensioenfondsen Resultaten beleggingsonderzoeken 2010 zijn begin dit jaar via een brief

met de pensioensector gedeeld

Page 31: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

31DNB

Algemene beeld

Ervaringen tijdens de (vorige) crisis hebben het belangvan structurele verbeteringen rondom het beleggingsbeleiden de risicobeheersing benadrukt (Commissie Frijns)

Sommige fondsen hebben het afgelopen jaar substantiëleverbeteringen doorgevoerd

Toch blijkt het risicobeheer bij veel fondsen nog niet ophet gewenste niveau te zijn

Page 32: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

32DNB

Aandachtspunten 2010

Risicobeheersing versus complexiteit beleggingsbeleid Onafhankelijk risicobeheer (“countervailing power”) Uitbesteding vermogensbeheer Beheersing van illiquide en innovatieve beleggingen

Page 33: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

33DNB

Wat verwacht DNB van pensioenfondsen?

Integraal en onafhankelijk risicobeheer dat in alle fasenvan het beleggingsproces wordt betrokken

Kritische grondhouding bestuurders: “Niet snappen is niet doen” Aansluiting risicobeheersing bij complexiteit beleggingsbeleid:

“Don’t bite off more than you can chew” Meer complexiteit vereist een verschuiving van ex-post beheersomgeving

naar ex-ante proactieve risicobeheerfunctie

Page 34: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

34DNB

Waar kijkt DNB dan bijvoorbeeld naar…

Beoordeelt het fonds bij het bepalen van de beleggingsstrategiein hoeverre het fonds risico’s wil en kan lopen?

Is de risicobeheerfunctie in staat om de risico’s van alle beleggingenop adequate wijze te kwantificeren?

Speelt het risicobeheer binnen het fonds een pro-actieve rol bijhet kritisch beoordelen van (actieve) risicoposities?

Wordt er voldoende gekeken naar staartrisico’s? Worden stressscenario’s effectief en voldoende ingezet?

Is het bestuur bij uitbesteding in staat om voldoende initiërendop te treden en tegenwicht te bieden aan uitvoerders/ adviseurs?

Page 35: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

35DNB

Wat verwacht DNB van pensioenfondsen?

Indien de balans tussen beheersing en complexiteit ontbreekt,dan: Verlaging van de complexiteit van het beleggingsbeleid of… Versterking van de risicobeheerfunctie noodzakelijk

Page 36: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

36DNB

Bevindingen

Securities lending cash re-investments Concentratierisico’s Liquiditeitsrisico’s Uitbesteding asset- en risk management Geen adequate en onafhankelijke waarderingen Onvoldoende “countervailing power” bestuur

Page 37: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

37DNB

Resultaten beleggingsonderzoeken

Effectieve bijdrage aan verbetering van balans tussen beheersomgevingen complexiteit beleggingen

Zichtbare en aanzienlijke stappen door pensioenfondsen en pensioenkoepels Handreikingen DNB aan pensioenfondsen Waar nodig zal DNB corrigerend optreden

Page 38: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

38DNB

Wat verwacht DNB van adviseurs en vermogensbeheerders?

Zorgvuldigheid bij het aanbieden van producten en diensten “Past complexiteit product bij beheersomgeving fonds?” Financiële opzet van het fonds Deskundigheid bestuurders Risicobeheer van het fonds

Nazorg en adviesverlening Zijn risico’s van producten ex-ante expliciet gemaakt? Is er sprake van transparante risicorapportage waarin risico’s objectief

en meetbaar worden weergegeven? Is er sprake van actieve dialoog in geval van materiële veranderingen?

Page 39: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

39DNB

Wat kunt U van DNB verwachten?

Ook in 2011 verricht DNB beleggingsonderzoeken Beheersing en waardering van innovatieve beleggingen Vormgeving beleggingsmandaten

Relatie met adviseurs en vermogensbeheerders Informatieverlening bij aanpassing Staten Presentatie uitkomsten van de ‘nieuwe’ beleggingsonderzoeken

Page 40: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

40DNB

Vragen?

Illustratie:Hein de Kort

Page 41: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)
Page 42: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

Aandachtspunten risico rapportage beleggingen voor pensioenfondsen

Jon Vogelzang & Patrick Hendrikx, Toezichthouders – RiskAsset & Liability Management (RALM)

Page 43: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

43DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Inhoud

1. Vraagstelling2. Eisen aan Risico rapportage Beleggingen3. Belangrijkste risico parameters4. Rapportage elementen

Page 44: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

44DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Vraagstelling

Pensioenfonds bestuur en beleggingsadvies commissie dienen frequenterapportages te krijgen ten aanzien van de beleggingen

Vraagstelling“Wat is de informatie die in een beleggingsrapportage aanwezig dientte zijn om het bestuur in staat te stellen goed beheer uit te voeren?”

Page 45: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

45DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Beleidskader

Beleidscyclus Takenpakket1. Raamwerk (risicohouding,

te onderscheiden risico’s, te hanteren instrumenten, stelsel van benchmarks en vrijheidsgradenen limietenstelsel)

2. Parameterisering(mandatering, individuele limieten, specifieke vrijheidsgraden)

3. Monitoring en controle(risicometing, performancemeting, overschrijdingen)

I. Beleid maken

II. Beleid uitvoeren

III. B

eleid

evalu

eren

Page 46: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

46DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Beleid maken: strategisch beleggingskader

Verplichtingen structuur weergeven als benchmark Dient als startpunt voor strategische portfolio en actuele portfolio Risicobudget formuleren

− Minimale dekkingsgraad− hoeveel risico wil je lopen om daar doorheen te gaan− Strategische portfolio tov verplichtingen benchmark− Actuele portfolio tov normportfolio

Vertaal risicobudget op meerder niveau’s− Strategisch, tactisch, actief, etc− Bij actief management: bepaal risico budget per manager

Uitwerking in ALM studie en beleggingsplan− Leg begrenzingen en verantwoordelijkheden vast

Page 47: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

47DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Beleid evalueren: Risico rapportage beleggingen

Dient om− Uitvoering van het beleggingsbeleid te controleren− Beleidskader voor beleggingen te evalueren− Risico’s voor de solvabiliteit inzichtelijk te maken

Niveau van de rapportage dient afgesteld te zijn op− Deskundigheid bestuur− Complexiteit beleggingen− Begrenzingen zoals vastgelegd in ALM studie en beleggingsplan

Rapportage op meerdere niveau’s− Fondsniveau: overzicht belangrijkste risico’s en impact op solvabiliteit− Per produkt/asset manager

Management samenvatting met dashboard rapportage (kpi’s) Situatie afhankelijk

Page 48: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

48DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Risico’s voor de solvabiliteit

Belangrijkste risicoparameters voor solvabiliteit Funding risico: premie hoogte, sponsor jaarlijks vaststellen Actuarieel risico: lang leven risico jaarlijks vaststellen ALM mismatch (met name rente-, inflatie en valutarisico) Beleggingsrisico (asset only) Tegenpartij risico Liquiditeitsrisico

Page 49: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

49DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Rapportage solvabiliteit op hoofdlijnen

Belangrijke toetsen voor solvabiliteit: dekkingsgraad en VEV

Ontwikkeling dekkingsgraad en Vereist Eigen Vermogen Risico actuele portfolio tov verplichtingen

− risico strategische portfolio tov verplichtingen− risico actuele portfolio tov strategische portfolio

Risico dat je door zelf vastlegde ondergrens komt of dekkingstekort FTK stress scenario’s (hoeveel VEV nodig voor de s’jes) Impact eigen scenario analyses op dekkingsgraad

Page 50: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

50DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Rapportage renterisico

Exposure op hoofdlijnen (actueel en norm) Bandbreedtes

− Wat is afgesproken− Staffel dan wel triggers voor rentestanden− Veranderingen in exposure

Scenario-analyse− Impact renteveranderingen op rente-afdekking en dekkingsgraad

Page 51: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

51DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Rapportage beleggingsresultaat: Hoofdlijnen

Exposure overview− Actuele en strategische portfolio op hoofdlijnen (incl. bandbreedten)− Valuta-, inflatie en renteafdekking door middel van cash/derivaten

Performance relatief en absoluut Risico relatief (bijvoorbeeld: wat was tracking error) Performance attributie

− Allocatie-effect: Over/onderweging asset classes en derivaten− Selectie-effect: Actief beleid in asset classes

Risico attributie− Bijvoorbeeld de allocatie van tracking error naar asset classes

Page 52: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

52DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Rapportage beleggingsresultaat: Manager

Wat waren de beleggingsvisies en posities Wat is gebeurd in de markt alsmede impact op visie en positie Wat verwacht de manager voor de komende periode en hoe is

portfolio gepositioneerd Wat ziet de manager als de grootste risico’s Exposure overview

− Overzicht van exposure naar belangrijkste risico parameters

Page 53: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

53DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Rapportage beleggingsresultaat: Manager

Performance: benchmark en outperformance Performance attributie: waar komt performance vandaan?

− Rente-, valuta of krediet risico− Asset-allocatie, sector-allocatie, stockselectie effect

Risico: bijvoorbeeld ontwikkeling informatie ratio en tracking error Risico attributie:

− Waar komt risico vandaan?− Zijn risico elementen in lijn met stijl, proces en performance elementen?− Bijvoorbeeld vergelijk ex-ante tracking error met ex-post tracking error− Stress scenario’s

Page 54: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

54DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Rapportage beleggingsresultaat: Manager

Stijl analyse: beleggingsstijl in lijn met beleggingsproces− Systemen analyseren stijl; bijv. Barra voor aandelen− Turnover analyse: hoeveel en wat

Beleggingsvisie/posities− Consistentie tussen visie en posities − Veranderingen van visie− Turnover analyse: hoeveel en wat, is er een best-execution policy?

Personeelsverandering Beleggingsrestricties: veranderingen, active en passive breaches

Page 55: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

55DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Rapportage tegenpartij risico

Exposure naar tegenpartijen uit hoofde van− Derivaten, fx posities en cashmanagement, securities lending

Treasury limieten tav tegenpartijen Vaak wordt alleen naar treasury concentratie gekeken Liever combineren met exposure aan beleggingskant Look through rapportage Kwaliteit collateral

Page 56: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

56DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Rapportage liquiditeitsrisico

Zijn er voldoende assets aanwezig als collateral voor derivatenposities? Exposure gereserveerd voor stocklending? Welke gedeelte van beleggingsportfolio kan verkocht worden

binnen 1 week, binnen 1 maand? Kredietfaciliteiten Wat is liquiditeitsbehoefte in stress

− Pas schokken toe op derivatenposities− Pas liquiditeitsaannamen aan

Page 57: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

57DNB Seminar voor vermogensbeheerders en adviseurs

Rapportage waardering van beleggingen

Waarderingshandleiding nodig als basis

Exception reporting Stale pricing In-house pricing

− Liever niet− No-go als intern ontwikkelde modellen en inputvariabelen

niet extern gevalideerd/ getoetst zijn

Page 58: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)
Page 59: Presentaties DNB seminar - 28 september 2011 (PDF, 1.3 MB)

59DNB

Panel

Lars Dijkstra, CIO Kempen Capital Management

Leen Meijaard, managing director BlackRock

Jan Willem Siekman, Executive director Retirement en FinancialManagement Aon Hewitt

Olaf Sleijpen, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen en beleggingsondernemingen

Paulus Dijkstra, toezichthouder Risk en Asset & Liability Management