16/09/2017

1

Agentschap

Wonen-Vlaanderen

Colloquium ‘Stand van de Rand’Zaterdag 16 september 2017

VLABINVEST apbPartner voor betaalbaar wonen

1. Wonen in de Vlaamse Rand

2. Instrumenten voor een actief lokaal

woonbeleid in de Vlaamse Rand

3. Vlabinvest apb

Deze presentatie

1. Wonen in de Vlaamse Rand

1.1. Wie woont er

1.2. De woningmarkt

1.3. Het sociaal woonaanbod

16/09/2017

2

1.1 Wonen in de Vlaamse Rand:

> wie woont er?

1.1 Wonen in de Vlaamse Rand:

> wie woont er?

1.1 Wonen in de Vlaamse Rand:

> wie woont er?

16/09/2017

3

1.2 Wonen in de Vlaamse Rand:

> de woningmarkt

1.2 Wonen in de Vlaamse Rand:

> de woningmarkt

1.2 Wonen in de Vlaamse Rand:

> de woningmarkt

16/09/2017

4

1.2 Wonen in de Vlaamse Rand:

> de woningmarkt

1.2 Wonen in de Vlaamse Rand:

> de woningmarkt

1.3 Wonen in de Vlaamse Rand:

> het sociaal woonaanbod

16/09/2017

5

1.3 Wonen in de Vlaamse Rand:

> het sociaal woonaanbod

1.3 Wonen in de Vlaamse Rand:

> het sociaal woonaanbod

2. Instrumenten voor een actief

lokaal woonbeleid in de Vlaamse

Rand

16/09/2017

6

Artikel 3 VWC (zie ook artikel 23 Grondwet)

“Iedereen heeft recht op menswaardig wonen.”

� aangepaste woning� goede kwaliteit� behoorlijke woonomgeving� betaalbare prijs� woonzekerheid

Kader: Vlaamse Wooncode

Artikel 28 VWC

Gemeente als regisseur lokaal woonbeleid

� Wonen-Vlaanderen begeleidt en ondersteunt de gemeenten� Vlaanderen subsidieert intergemeentelijke samenwerking op het vlak van lokaal woonbeleid� Om gemeenten hun regisseursrol te laten uitoefenen, heeft Vlaanderen instrumentarium uitgewerkt

Kader: Vlaamse Wooncode

1. Ondersteuning lokaal woonbeleid

2. Woningkwaliteitsbewaking

3. Tegemoetkomingen aan particulieren

4. Op komst: private huurmarkt

Wat doet Wonen-Vlaanderen in Vlaams-

Brabant / in de Vlaamse Rand?

16/09/2017

7

1. BVR van 8 juli 2016

2. Geldt voor periode 2017-2019, met perspectief

3. Subsidies voor realisatie vier doelstellingen

4. Basissubsidie voor verplichte activiteiten + subsidie

voor aanvullende activiteiten

5. Provincie Vlaams-Brabant kent aanvullende provinciale subsidie toe

Subsidiekader voor intergemeentelijke

samenwerking rond lokaal woonbeleid

Subsidiekader voor intergemeentelijke

samenwerking rond lokaal woonbeleid

1. Kaderbesluit Sociale Huur van 12 oktober 2007� lokaal toewijzingsreglement sociale huur

2. Monitoringbesluit van 10 november 2011� monitoring en voortgangstoets� sociaal woonbeleidsconvenanten

3. Ontvoogdingsbesluit van 16 mei 2014� vrijstelling adviesverplichting woningkwaliteit

4. Procedurebesluit Wonen van 17 juli 2017

� regie over lokaal sociaal woonbeleid

Instrumentarium

16/09/2017

8

1. Bindend sociaal objectief� Provinciaal objectief: 7.684 extra huurwoningen� Meting op 31/12/16: 2.062 huurwoningen gerealiseerd en 3.648 gepland (totaal 5.710)� BSO behaald: Vilvoorde, Wezembeek-Oppem en Zoutleeuw� Voortgangstoets 2016: Vlaams-Brabant hinkt achterop –19 gemeenten in categorie 2b

2. Mogelijkheid tot aanvraag vrijstelling of vermindering specifieke inhaalbeweging

3. Bindend sociaal objectief bereikt? Sociaal woonbeleidsconvenant sluiten

Sociaal huuraanbod

1. Nieuw Procedurebesluit Wonen van 14 juli 2017� Lokaal woonoverleg blijft ankerpunt� Lokale woontoets uitvoeren

- toets aan gemeentelijk beleid- toets aan bindend sociaal objectief

� Optie om projecten on hold te zetten� Gemeente blijft vergunningverlenende instantie

2. Praktijkgerichte infosessies op 20 en 26 september in Leuven

Planning sociale woonprojecten

1. Arrest Grondwettelijk Hof van 7 november 2013

2. Beleidsnota Wonen: “Er komt geen nieuwe dwingende regeling. De bestaande mogelijkheden tot vrijwillige realisatie worden versterkt en uitgebreid.”

3. Samenwerking private actoren/SVK’s: bouwen aan 12% btw i.f.v. langdurige verhuring aan SVK

4. Omzendbrief RWO 2014/1: sociaal wonen in RUP’s

5. Actieprogramma’s: activeren van (semi)publieke gronden

Sociale last vernietigd: wat nu?

16/09/2017

9

1. BVR Rollend Grondfonds van 2 maart 2012� VMSW koopt gronden aan en verkoopt ze door aan

gemeenten, SHM’s of Vlabinvest apb (middelen RGF)� VMSW verstrekt leningen voor grondaankopen door gemeenten, SHM’s en Vlabinvest apb m.o.o. realisatie sociale huurwoningen (middelen FS3)

2. Financieringsbesluit van 21 december 2012 (FS3)� VMSW verstrekt bulletleningen + tussenkomst in prefinanciering voor grondaankopen� Kostprijs grondaankoop beperkt tot prijsplafond, afhankelijk van coëfficiënt (grondprijs gemeente/grondprijs Vlaanderen; marge tussen 0,75 en 1,50) � M.o.o. realisatie sociale huurwoningen

Financiering grondaankopen

1. Sociale huurwoningen: voorrang voor kandidaten met voldoende band met gemeente (toewijzingsreglement lokale binding)� Ook mogelijk voor bescheiden huurwoningen

2. Sociale koopwoningen en sociale kavels: voorrang voor kandidaten met lokale binding

3. Woonprojecten met sociaal karakter (huur + koop):

absolute voorrang voor kandidaten met voldoende band met werkgebied van Vlabinvest apb

Lokale binding: voorrangsregels

1. Lokale binding als voorwaarde voor overdracht van woningen in bepaalde doelgemeenten

Dus geen voorrang!

2. Arrest Grondwettelijk Hof van 7 november 2013

3. Regeerakkoord en Beleidsnota Wonen: “Er wordt een alternatieve regeling uitgewerkt. Doelstelling blijft om betaalbaar wonen in de eigen regio mogelijk te maken en sociale verdringing tegen te gaan.”

4. Nog geen initiatief genomen

Wonen in eigen streek vernietigd: wat nu?

16/09/2017

10

1. Gemeenten sinds kort volledig bevoegd, maar aanzet via decreet Grond- en Pandenbeleid (2009)� Hoofddoel = activeren van panden� Belasten van leegstand is neveneffect

2. Registratie van leegstand� In principe niet meer verplicht� Verplichte activiteit binnen Vlaams subsidiekader voor intergemeentelijke samenwerking LWB

3. Hoe activeren?� Woning opnieuw op de markt (huur of koop)� Eigenaar zoekt i.s.m. gemeente naar ruimtelijke mogelijkheden voor kwaliteitsvolle herbestemming (bv. leegstaande kantoren / winkels op gelijkvloers)

4. Ondersteuning bij leegstandsbeleid� Modelreglement VVSG� Handleiding op komst

Leegstand aanpakken = aanbod verhogen

1. Private huurwoningen: “Waar liggen ze, hebben ze een goede kwaliteit en wie huurt ze?”� Vraagt creativiteit en aanpak op maat van gemeente� Verplichte activiteit binnen Vlaams subsidiekader voor intergemeentelijke samenwerking LWB

2. Voorbeelden:� Op basis van cliëntcontacten OCMW� Op basis van contacten SVK� Door infosessies voor verhuurders (eigenaars, makelaars)� Door eigen registratie dienst Bevolking / Burgerzaken� Door koppeling lokale gegevensbestanden� Door het conformiteitsattest verplicht te stellen bij verhuring of terbeschikkingstelling van woningen

Lokale private huurmarkt in kaart brengen

1. Lokale private huurmarkt in kaart brengen

2. (Re)actief woningkwaliteitsproblemen opsporen en

aanpakken� Conformiteitsattest (CA) als positief instrument� Administratieve procedure O/O als “stok” voor woningverbetering door eigenaar� Mogelijkheid tot ontvoogding op vlak van woningkwaliteit

3. Huurders en verhuurders begeleiden naar diverse vormen van ondersteuning� Informeren en adviseren� Huursubsidie als hefboom

Meer kwaliteit op de private huurmarkt

16/09/2017

11

1. Verwaarloosde panden schaden leefbaarheid van een buurt; soms gevaar voor openbare veiligheid

2. Gemeenten sinds kort volledig bevoegd voor verwaarlozing� Hoofddoel = kwaliteit woning + omgeving verbeteren� Belasten van verwaarlozing is neveneffect

3. Registratie van verwaarlozing� Niet meer verplicht� Aanvullende activiteit binnen Vlaams subsidiekader voor intergemeentelijke samenwerking LWB

4. Ondersteuning bij beleid rond verwaarlozing� Modelreglement VVSG� Nog geen handleiding

Verwaarlozing tegengaan = kwaliteit

woning + woonomgeving verbeteren

Verwacht: besluit Lokaal Woonbeleid

Beleidsbrief Wonen 2016-2017

“In 2017 wil ik de meerwaarde van het bepalen van Vlaamse beleidsprioriteiten of Vlaamse beleidsdoelstellingen voor Wonen onderzoeken. Via één van voornoemde instrumenten wil ik een duidelijk Vlaams kader voor Wonen bieden waarbinnen de gemeenten hun regisseursrol t.o.v. het lokaal woonbeleid kunnen voeren. Het lokaal woonbeleid tekent de krijtlijnen uit met betrekking tot de gemeentelijke woonvisie. Om hier een daadkrachtig instrument van te maken wil ik een besluit “lokaal

woonbeleid” opmaken. Dat bundelt alle regelgeving voor wonen die van toepassing is op lokale besturen. Nu staat dit verspreid over diverse besluiten.”

3. Vlabinvest apb

3.1. Opdracht, aanpak en resultaten

3.2. Uitdagingen

3.3. ‘Vlabzorginvest’

16/09/2017

12

3.1 Vlabinvest apb: de opdracht

Vlabinvest, het autonoom provinciebedrijf voor Vlaams-Brabant, bouwt en verhuurt of verkoopt, woningen en kavels, samen met haar partners

Deze woningen of kavels worden aangeboden:

• aan modale inkomenstrekkers en

• aan voordelige voorwaarden

• met voorrang aan mensen met een band met de regio.

3.1 Vlabinvest apb: de aanpak

GRONDVERWERVINGEN

Voorkeur voor:

• panden of gronden van gemiddelde grootte, in woonkernen, goed voor de realisatie van minimaal 8 woongelegenheden

• grotere grondgehelen, gelegen in goed ontsloten woonuitbreidingsgebieden

• via onderhandse aankoop (schattingsprijs) of uitoefening voorkooprecht

3.1 Vlabinvest apb: de aanpak

PROJECTREALISATIE

• geen bouwheer, maar ‘uitbesteed’, via een recht van opstal, aan dé kenners op het terrein: de sociale huisvestingsmaatschappij

• kan ook samen met een OCMW, gemeente,… maar aan een hoger BTW-tarief

• optreden als grondeigenaar en/of projectfinancier

• de verkoop, verhuur en toewijzing uitbesteden aan de partner

16/09/2017

13

3.1 Vlabinvest apb: de aanpak

VOORBEELD: OVERIJSE, BEIERSHOF

3.1 Vlabinvest apb: de aanpak

SAMENWERKING

Groot draagvlak creëren voor de projecten:

• opportuniteit, ligging, concept, grootte en configuratie i.s.m. het lokaal bestuur, al dan niet gedefinieerd via een RUP

• organisatie, i.s.m. het gemeentebestuur, van informatie, consultatie, inspraak en promotie

• een informatieve website en een periodieke nieuwsbrief aan lokale besturen, partners en kandidaat-huurders en –kopers

• absolute voorrangsregeling

3.1 Vlabinvest apb: realisaties

STAND OP 30/6/2017:

• 18ha 79a 20ca gekocht op 21 verschillende locaties

• 9ha 19a 89ca op 4 verschillende locaties ter beschikking van Vlabinvest

• Op 30/6: 357 huur (+ 546 sociale) 102 koop (+ 55 sociale) 14 kavels in 50 verschillende projecten gerealiseerd

53 huur (+ 147 sociale) 22 koop (+ 21 sociale) in 14 verschillende projecten in opbouw

• 219 aanvraagdossiers

16/09/2017

14

3.2 Vlabinvest apb: uitdagingen

• Blijvende aandacht voor relatie met partners

• Toekomstfinanciering

• Infrastructuuraanleg

3.3 Vlabinvest apb: Vlab’zorg’invest

INKANTELING ORGANISEREN

• Vlabinvest APB krijgt naast de opdracht inzake

‘wonen’ ook een opdracht inzake ‘welzijn’

• Zorginvesteringen in Vlaams-Brabant stimuleren en ondersteunen, met voorrang aan de Vlaamse Rand

• Ontwerpdecreet: met departement WVG, kabinetten minister Vandeurzen en minister Homans

• Opdracht aan de provincie, binnen een aparte structuur met afzonderlijke fondsen

3.3 Vlabinvest apb: Vlab’zorg’invest

WERKING UITROLLEN

• Opstart van een werkgroep (ambtelijk) en

beleidsgroep (politiek) die maandelijks samenkomt

• Evaluatie huidige werking en definiëren toekomstige ondersteuning

• Voorbereiden vlotte overgang: duidelijke en tijdige communicatie

• Werving van personeel

16/09/2017

15

3.3 Vlabinvest apb: Vlab’zorg’invest

AANPAK DEFINIEREN

• Na goedkeuring in Vlaams Parlement: aanpassen

provinciaal reglement, beheersovereenkomst, statuten, directiecomité,..

• Opzetten nieuwe informaticatoepassing voor indienen

financierings/subsidieaanvragen

• Aanpassen website

• Contacten partners vernieuwen

3.3 Vlabinvest apb: Vlab’zorg’invest

IN PREMIERE:

Meer info gewenst?

Vlabinvest apb

Vlabinvest apb

Provincieplein 13010 Leuven

016 26 79 89info@vlabinvest.be

www.vlabinvest.be

Agentschap Wonen-Vlaanderen

Wonen Vlaams-BrabantDirk BoutsgebouwDiestsepoort 6 bus 92

3000 Leuvenwonen.vlaamsbrabant@vlaanderen.be

Team lokale besturen, afdeling Woonbeleidlokalebesturen.woonbeleid@vlaanderen.be

www.wonenvlaanderen.be