presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie...

31
Voeding Voeding = eten

Transcript of presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie...

Page 1: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Voeding

Voeding = eten

Page 2: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Alle dieren en mensen moeten eten om in leven te blijven!!

Goed voer is belangrijk voor een goede conditie

Voeding

Page 3: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Vitaminen

• Vit. A

• Vit. B 1-12

• Vit. C

Page 4: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Waar wordt het voer /eten voor gebruikt in

het lichaam?

• Onderhoud

• Herstel

• Groei

• Reproductie

• Arbeid

Denk hierbij aan onder andere:

• Eiwit omzetten• Lichamelijke activiteit• Bloedsomloop en ademhaling• Warmteregulatie• Stress reacties • Hormoonaanmaak• Melkproductie• Vleesaanzet• Eiproduktie• Enzymproduktie• Wat is het verschil tussen een enzym en een hormoon?

Page 5: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Voeding

Waar heb je er voor nodig?

Welke bestanddelen moeten er in voeding zitten?

Voeding

• Energie in voer/grondstoffen

• Besteed aan

– Groei

– Onderhoud

• Gebruikt als

– Bouwsteen

– Energiebron

Page 6: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Voeding

Hoe is voer opgebouwd?

Om dit te analyseren gebruiken wij de Weende analyse

voerDroge stof

d.s.

water

Organische stofo.s.

Anorganische stofa.s.

Mineralen

Verontreiniging

Ruw eiwit, re

Ruw vet, rv

Koolhydraten Ruwe celstof, rc

Overige koolhydraten, okZetmeel, suikers

Weende analyse

Page 7: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Water

• Water is nodig bij verschillende processen

• Water is een bouwstof

• Transport van voedingsstoffen

en afvalstoffen.

• Water zorgt voor de warmteregulatie.

• Water is nodig bij de melkvorming.

Voeding

Voeding

Organische stof is brandbaar.

Verbranden ENERGIE

Anorganische stof is onbrandbaar mineralen

Page 8: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Voeding

• Eiwitten

Hoe ziet eiwit eruit?

• Eitje kapot tikken en het vloeibare doorzichtige deel is puur eiwit

• Melk koken en het vel bovenop is eiwit

• Vlees

• Vis

Page 9: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

eiwitten

Waar komen eiwitten vandaan?

• Vlees

• Ei

• Vis

• Granen

• Peulvruchten

• (Synthetische peptiden en aminozuren)

• (Enz.)

eiwitten

Eiwitten hebben belangrijke functies.

• Eiwitten spelen een rol bij de stofwisseling en als energiebron (indien ze in overmaat verstrekt worden)

• Ook functioneren ze als bouwstof voor spieren, organen en veren.

• Vormen ze bestanddelen van enzymen, hormonen, antistoffen,

• dienen als transportmiddel.

Page 10: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

eiwitten

Waaruit bestaan eiwitten?

• Aminozuren. Dit zijn de bouwstenen van eiwitten.

• In totaal zijn er ongeveer twintig waarvan er 8 essentieel zijn en de rest kan uit de essentiele gemaakt worden

eiwitten

Aminozuren zijn opgebouwd uit stoffen zoals koolstof, zuurstof,waterstof, stikstof en zwavel.

Aminozuren worden tot eiwitten opgebouwd volgens een rangschikking. Deze rangschikking van aminozuren vormt de structuur van eiwitten.

Page 11: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Voeding

• Eiwitten zijn opgebouwd uit aminozuren in een bepaalde volgorde om een bepaald eiwit te maken.

• Bijvoorbeeld vlees, hartspier, pezen, banden, organen, hoornvlies oog, lens in oog, veren, haar, wol.

• Ongeveer 20 aminozuren zijn er bekend, waarvan er 8 essentieel zijn, d.w.z. die moeten in de juiste verhouding in het voer zitten.

• Lysine, methione (+ cystine ) zijn in pluimveevoer het eerst beperkend.

• Met als gevolg dat er bij een tekort meteen een verlaging van de eiwitaanzet en groei ontstaat.

Voeding

Aminozuren

• Essentieel semi-essen niet-ess.• Lysine cystine glutamine.• Methionine tyrosine asparagine• Threonine arginine glycine.• Tryptofaan serine• Leucine proline• Isoleucine aniline• Valine• Fenylalanine• Histidine

Page 12: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

aminozuren

niet-essentiële aminozuren aminozuren die door het lichaam zelf worden opgebouwd

essentiële aminozuren aminozuren die niet door het lichaam zelf worden opgebouwd

Eiwitten opbouwen die ons lichaam nodig heeft is niet mogelijk zonder essentiële aminozuren!!

aminozuren

Eiwitten vormen 17% van ons lichaam.

Eiwitten als bouwstoffenEiwitten als bestanddeel van enzymen Eiwitten als bestanddeel van hormonenEiwitten als bestanddeel van antistoffenEiwitten als transportmiddel Eiwitten als brandstof

Page 13: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

aminozuren

Eiwitten en hun kwaliteit

volwaardige eiwitten Eiwitten die alle essentiële aminozuren bevatten. Volwaardige eiwitten vinden we in

melk, eieren, vlees, vis

onvolwaardige eiwitten Eiwitten waaraan essentiële aminozuren ontbreken. Dit zorgt ervoor dat ons lichaam deze eiwitten niet volledig kan benutten.

Vetten

Bronnen van vet

• Slachtvetten

• Plantaardige vetten

• Visindustrie (smaak reuk afwijkingen)

Page 14: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Vetten

Vet bevat veel energie!

Voeding energie en vet

Page 15: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Vetten

Vet= glyceride en een vetzuur aan elkaar

Essentiele vetzuren moeten uit de voeding komen

• Linolzuur, linoleenzuur, arachidonzuur

• Omega 3 en 6 vetzuren

Koolhydraten

Koolhydraten

Page 16: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Koolhydraten

Koolhydraten

Slecht verteerbaar ruwe celstof (cellulose, pektines)

Goed verteerbaar overige koolhydraten (suikers, zetmeell)

Koolhydraten

Koolhydraten zitten in onder andere:

• Granen,

• bieten pulp,

• weipoeder, ondermelkpoeder,

• melasse

Page 17: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Koolhydraten

Koolhydraten zijn energieleveranciers

Koolhydraten

Koolhydraten zijn energieleveranciers

Energie kan worden aangeduid

• Calorieen

• Joules

• Energiewaarde (EW)

Page 18: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Vitaminen & mineralen

Mineralen

Mineralen:

• Weegbaar• Zitten in allerlei voedingsmiddelen• Toe te voegen aan de voeding

Page 19: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Mineralen

Macro- elementen in verhouding veel nodigDeze elementen zijn weegbaar, maken dus deel uit van het

gewicht van het dier• Calcium (Ca)• Fosfor (P)• Kalium (K)• Natrium (Na)• Chloor (Cl)• Zwavel (S)

Voeding

• Mineralen

• Leveren een bijdrage aan de stofwisseling

• Ook bijdrage aan structuur en bouw van weefsels

• Behoefte afhankelijk van fysiologische status/productie nivo.

• Ook afhankelijk van het voer (interacties tussen mineralen , spoorelementen e.a. voercomponenten of het voersysteem.

Page 20: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Mineralen

Micro- elementen in verhouding weinig nodigMaken dus nauwelijks deel uit van het gewicht van een

dier• ijzer (Fe)• Magnesium (Mg)• Zink (Zn)• Selenium (Se)• Jodium (I)• Koper (Cu)

Micro elementen worden vaak ook spore- elementen genoemd.

Mineralen

Voorbeelden (zie voor volledig lijst de bronnen)

• Calcium = kalk botten Ca• Fosfor (Phosfor) botten P, eischaal• IJzer Fe• (Waarom biggen ijzer spuiten? Big wordt met ijzergebrek

geboren)• (In zeugenmelk en opfokkorrel te weinig Fe

n Fe wordt de eerste 14 dagen na de geboorte niet opgenomen door het maagdarm kanaal van de big)

Page 21: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Voeding

• Calcium en fosfor

• Botvorming

• Eischaal

• Calcium stroom in de leghen.

Page 22: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

• Verhoging Ca in voer geeft betere eischaal, maar vermindert de Eiproduktie

• Bij tekort aan Calcium botontkalking

• Twee kalkbronnen aan leghenvoer fijngemalen krijt en kalksteentjes (= bron voor schaalvorming vooral ‘s nachts

• Fosfor en fytase

• Fytase bevordert de fosforbeschikbaarheid ---meer kuubs mest op het land mogelijk

Mineralen

• Ca, P, K en Cl (Calcium/kalk, Phosfor, Kalium en Chloor)

• Na, Mg (Natrium/ keukenzout, magnesium)

• Cu bij tekort bloedarmoede (Cuprum/koper)

• Vroeger Cu toegevoegd aan vleesvarkensvoer mest op weiland of weiden onder hoogspanningsmasten schapen Cu vergiftiging

• Zink (Zn)

• Mineralenmengsels worden aan voeders toegediend om aan de mineralenbehoefte te voldoen. (in de premix met vitaminemengsels samen)

• Kalk en fosfor naar behoefte toegevoegd afhankelijk van de grondstoffen.

Page 23: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Voeding

Voeding

Page 24: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Vitaminen

• Welke zijn er?

Vitaminen

• Vit. A• Vit. B 1t/m 12• Vit. C• Vit. D• Vit. E• Vit. H• Vit. K• enz

Page 25: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Vitaminen

• Vit. ADEK vetoplosbaar o.a. in vlees, vis

• Vit. B granen, graanprodukten

• Vit. C groentes, fruit

• Vit. D zonlicht mensen

• Vit. E groentes, fruit, graan

• Vit. K vlees

Vitaminen

Waar dienen ze voor?

Page 26: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Vitamines

Vele biochemische processen in het lichaam

Zonder vitaminen geen leven mogelijk

Vitamines

Kun je er ook teveel van binnen krijgen?

Page 27: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Vitamines

• Hypervitaminose A

• Levers van robben, poolberen tjokvol Vit.A

• Geeft vergiftiging

• Vit. E overdosering

• Vit. C alle zoogdieren maken zelf vit.C Behalve apen, mensen en cavia’s

Voeding

• Energiebesteding aan activiteit afhankelijk van– Dierfactoren– Genetische achtergrond– Leeftijd

• Omgevingsfactoren

– Huisvesting– Temperatuur– Ziekte– Stress

• Voedingsfactoren

– Voerniveau– nutrientsamenstelling

Page 28: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Voeding

• Aminozuren • Essentieel semi-essen niet-ess.• Lysine cystine glutamine.• Methionine tyrosine asparagine• Threonine arginine glycine.• Tryptofaan serine• Leucine proline• Isoleucine aniline• Valine• Fenylalanine• Histidine

Sporenelementen

• Zink (huid /darmen)

• Selenium—vit.E (weerstand)

• Mangaan voortplanting biochemische processen

• Jodium (schildklier)

• Cobalt (cobalamine=Vitamine B-12)

Page 29: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Voer

• We weten nu wat er in voer zou moeten zitten

• Aan de voederindustrie de taak om voer samen te stellen

Voersamenstelling

• Voerbon• Als je mengvoer koopt, moet je weten wat erin zit. Dat staat op de voerbon. Maar wat

staat daar nu op?• Bij de aflevering van het voer door de mengvoederfirma ontvangt een

pluimveehouder een voer- of afleveringsbon. Op deze bon staat de belangrijkste informatie over het voer:

• • de naam van het voer;• • voor welke dieren het voer geschikt is;• • de samenstelling van het voer;• • de gebruikte veevoedergrondstoffen.• Een voedingsdeskundige kan aan de samenstelling en de grondstoffenkeuze al zien

voor welke dieren het voer bestemd is. In voer voor biggen bij de zeug wordt bijvoorbeeld vrij veel melkpoeder verwerkt.

• Figuur 3-4: Schematisch voorbeeld van voer- of een afleveringsbon

Page 30: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Voeding pluimvee

voerbon

Page 31: presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 · Microsoft PowerPoint - presentatie voeding algemeen citaverde pluimvee nov. 2011 Author: boumanst Created Date: 12/1/2011

Voer

• Melkpoeder• Magnesium & gluten• Erwten• Vismeel• Bierbostel• Destructievet• Gerst• Zonnepitschroot• Melasse• Zout•

TarweSojaschrootTapiocameelHavermoutTarwegriesGrasmeelLijnzaadTarweglutenvoermeelSinaasappelpulpKatoenzaadschilfers