Klimaatverandering enduurzaam energiebeleid

Sible SchöneKlimaatbureau

Doelstellingen duurzaam energiebeleid(Global Energy Assessment)

• Beperking mondiale temperatuurstijging tot maximaal 2°C boven pre-industriële nivea‘s

• Toename energiezekerheid (met name olie)• Toegang tot moderne vormen van energie

voor iedereen in 2030• Stopzetting luchtvervuiling

Klimaatverandering: twee vragen

• Wetenschappelijke vraag:–Wat is er precies aan de hand– Hoe werkt de aarde

• Maatschappelijke vraag–Wat is verantwoord handelen–Wat is de stand van de wetenschap:

Intergovernmental Panel on Climate Change Assessment 2007

Stand wetenschap: IPCC 2007

• De concentraties broeikasgassen stijgen door menselijk handelen

• Het klimaat op aarde verandert snel:– De temperatuur is de afgelopen eeuw

gestegen met bijna 1 ºC– Overal op aarde zijn grootschalige

veranderingen in neerslag en extreem weer, zoals waaronder droogte, hevige neerslag, hittegolven en de intensiteit van tropische cyclonen

Stand wetenschap: IPCC 2007

• Het grootste deel van de klimaatverandering is zeer waarschijnlijk het gevolg van menselijk handelen

• Klimaatverandering zet door:– Temperatuur blijft komende decennia stijgen

met ongeveer 0.2 – 0.3 ºC per decade– Toename hittegolven, extreme droogte en

extreme regenval zeer waarschijnlijk– Toename kracht tropische orkanen

waarschijnlijk

ONTWIKKELING TEMPERATUUR

ZEE-IJS NOORDPOOL

GROEIENDE ZORG OVER PROCESSEN DIE OPWARMING VERSTERKEN

• Smeltende permafrost leidt tot extra uitstoot methaan en CO2

• Deel Amazone kan door droogte verdwijnen: extra uitstoot CO2

• Verdwijnen zee-ijs op Noordpool leidt tot afname albedo aarde

• Oceanen lijken minder CO2 op te nemen

VERONTRUSTENDE TEGENSTELLING

• Groeiende ongerustheid in wetenschap• Media dol op scepticiOorzaken:• Klimaatverandering is ongrijpbaar – Klimaatverandering is traag proces– Koppeling opwarming aan extremen is ingewikkeld

• Systematische campagne sceptici:– ‘twijfel is onze beste vriend’

Wat moet er gebeuren?

• Scenario 2 °C is denkbaar:– CO2-concentratie piekt op 450 – 500 ppm– Daarna terug tot onder 400

• CO2-concentratie nu bijna 400 ppm en stijgt met 2ppm per jaar.

• CO2-uitstoot deze eeuw mag maximaal 800 Gton zijn

• Uitstoot nu kleine 40 Gton/jaar

Het grote plaatje:1.5 °C vereist negatieve emissies

Wereld Energie verbruik

Voorraden

• Olie 50 jaar plus teerzanden• Gas 50 – 100 jaar plus schaliegas (250 jaar) plus

gashydraten (500 – 2.000 jaar)• Kolen 1.000 jaar• Ecologische eindigheid is nauwelijks issue• Economische en politieke schaarste is grote

wereldpolitiek: prijs olie blijft hoog• Vanwege klimaatverandering mogen we maar paar

procent voorraden gebruiken• Tenzij CO2-opslag wordt ingezet

Voorraden(huidig verbruik 550 EJ)

Twee graden scenario’s

Twee graden scenario’s

• Intensivering energiebesparingsbeleid is kern beleid

• Duurzame energie kan voorzien in helft energievraag in 2050

• Kernenergie is optie, maar niet onmisbaar• CO2-opslag is onmisbaar• Voor temperatuurstijging 1.5 °C zijn negatieve

emissies nodig: biomassa plus CO2-opslag

Aanpak komende tien jaar

• Internationale consensus over twee graden doelstelling

• Klimaatonderhandelingen zijn vastgelopen• Wedging the gap:

Aanpak komende tien jaar

Kolen naar gas

• Milieuwinst is helder, minder vervuiling• Klimaatwinst staat ter discussie• Overschakeling van ondergeschikt belang in

lange termijn scenario’s• In combinatie met CO2-opslag is debat nog

minder relevant• Geen onderwerp van discussie in Duitsland en

Denemarken

US National Centre for Climate Research:

Zonne-energie

• Potentieel is enorm

• Aandeel in wereld energievoorziening is laatste decennia gestegen van 0.02% naar 0.1%

Zonne-energie

• Zonne-energie dwingt tot enorme systeemwijziging

• Saldering