Wat levert het verduurzamen van panden op vanuit het perspectief van de belegger? 3 juli 2012

Duurzaam Vastgoed Rendeert

Sander Paul van Tongeren APG Asset Management

Duurzaam Vastgoed Rendeert

Beleggers- perspectief

Agenda

Introductie APG en verantwoord beleggingsbeleid

Wat is duurzaamheid voor bestaand vastgoed?

Waarom is duurzaamheid belangrijk voor APG?

Maatschappelijk oogpunt

Investeringsoogpunt

Hoe te monitoren, verbeteren en te rapporteren?

Introductie APG Asset Management

APG voert collectieve pensioenregelingen uit

APG beheert 300 miljard euro pensioenvermogen; waarvan ongeveer 25 miljard in vastgoed

In Nederland ruim 30% van alle collectieve pensioenen

APG werkt voor meer dan 20 duizend werkgevers en verzorgt het inkomen van bijna 4 miljoen deelnemers

Internationaal netwerk: kantoren in Amsterdam, NY en HK

APG heeft een lange termijn beleggingshorizon met een sterke nadruk op integratie van Environmental, Social en Governance aspecten (ESG)

Verantwoord Beleggingsbeleid APG

Belangrijkste doelstellingen

Verbeteren risico- en rendementsprofiel van portefeuille

Invullen bredere maatschappelijke verantwoordelijkheid

Bijdragen aan de integriteit van de financiële markten

Source: Dixon T.: 2011, RICS Green Gauuge 2010:

RICS Members and the Sustainability Agenda, RICS, Research 2011

Duurzaamheidaspecten binnen Vastgoed

•ENERGY

•CARBON

•WATER

•WASTE

•TRANSPORT

•WELLBEING

Duurzaamheidaspecten binnen Vastgoed

Maatschappelijke Verantwoordelijkheid

Consumeert

Energie 40%

Materialen 30%

Water en Land 20%

Produceert

CO2-Emissies 35%

Afval 30%

Riool water 20%

Verbeteren risico- en rendementsprofiel

Business Case

Hogere cash flow

Hogere huren >5%1

Hogere bezetting 3-8%1

Risicomijdende strategie

Energieprijs volatiliteit

Anticipeert op strengere wet- en regelgeving

Sturende Factoren

Huurder (o.a. multinationals)

Energiebesparingen circa 30%2

8% lagere operationele kosten3

Aantrekken werknemers (imago)

Reputatie en eigen MVO-beleid

Overheid

Regelgeving: verplicht EPC

Belasting, emissie trading systeem

Grootste huurder (min. label C)

Sample van 105.560 woningtransacties (waarvan 18.190 met label)

4,7% Hogere prijs voor groene labels (A, B and C) t.o.v. (D tot G)

Verbeteren risico- en rendementsprofiel

Verbeteren risico- en rendementsprofiel

Sample van 1.100 kantorentransacties (2005-2010)

6,5% Korting op de huur voor energie inefficiënte kantoren

Hoe te meten, verbeteren en rapporteren?

Fund Manager

“Energy Star Leader” in de VS voor commercieel vastgoed

Energiereductie van 5,1%

Ongeveer $3 m jaarlijkse besparing

Waardecreatie van ongeveer $60 m

Hoe te meten, verbeteren en rapporteren?

Hoe te meten, verbeteren en rapporteren?

Hoe te meten, verbeteren en rapporteren?

Hoe te meten, verbeteren en rapporteren?

Hoe te meten, verbeteren en rapporteren?

Hoe te meten, verbeteren en rapporteren?

Hoe te meten, verbeteren en rapporteren?

Conclusie

Duurzamer vastgoed

Rendeert vanuit financieel perspectief

beter risico- en rendementsprofiel van APG’s

vastgoedportefeuille

Rendeert vanuit maatschappelijk perspectief

minder energie / CO2, water en afval

GRESB zorgt voor betere transparantie op het gebied van

duurzaamheidprestaties van vastgoedfondsen/bedrijven