KNR28 september 2016Prof. dr. M.J.M. KardolVrije Universiteit Brussel

Immaterieel religieus erfgoed. Goed voor de hedendaagse

samenleving?

Nederland: een vergrijzende samenleving

Deel 1

Vergrijzing een lust en een last?

Laag geboortecijfer

Toename levensverwachting

Toename ouderen met aandoeningen

Afname potentiële mantelzorgers

Een laag geboortecijfer

1960 : 3,12

2015 : 1,6

Minder kinderen en kleinkinderen. En sterk maatschappelijk beroep op de jongeren.

Vergrijzing een lust en een last?

Laag geboortecijfer

Toename levensverwachting

Afname potentiële mantelzorg

Toename ouderen met aandoeningen

Huidige leeftijd

Levensverwacht

ingVrouw

Levensverwacht

ingMan

0 103,59 99,98

5 103 99,24

10 102,19 98,32

15 101,36 97,38

20 100,54 96,50

25 99,71 95,65

30 98,86 94,78

35 98,02 93,90

40 97,21 93,06

45 96,45 92,29

Huidige leeftijd

Levensverwacht

ingVrouw

Levensverwacht

ingMan

50 95,75 91,61

55 95,10 91,05

60 94,51 90,59

65 94,02 90,28

70 93,70 90,29

75 93,68 90,70

80 94,06 91,61

85 95,11 93,28

90 97,23 95,89

95 100,37 99,36Bron: Duits Bureau voor Statistiek

Toename levensverwachting

Het verder verhogen van de levensverwachting?

Bio-gerontologisch onderzoek: verlenging van het leven

Vergrijzing een lust en een last?

Laag geboortecijfer

Toename levensverwachting

Toename ouderen met aandoeningen

* Afname potentiële mantelzorg: 1990 - 2030: 30 %

Fysieke aandoeningen

Hart en vaatziekten

 

Aandoeningen

2011 ruim 20.000 vrouwen overleden (29% van de sterfte)

ruim 18.000 mannen overleden (28% van de sterfte)

Aandoeningen

COPD (chronisch obstructief longlijden) 4e doodsoorzaak in de wereld. Nederland: 320.000 mensen

In 80% van de gevallen gevolg van jarenlang roken

15% langdurige blootstelling aan stofdeeltjes tijdens het werk

Fysieke aandoeningen

Osteoporose brozere botten:

vanaf 40e levensjaar 0,5 % botverlies per jaar: mannen tussen 40 en 80 jr: 20-30% botverliesvrouwen tussen 40 en 80 jr : 40-50% botverlies

Aandoeningen

Fysieke aandoeningen

Fysieke aandoeningen Artrose verlies van gewrichtskraakbeen:

197.000 mannen en 353.000 vrouwen in Nederland (= 24 op 1000 mannen en 43 op 1000 vrouwen).

Risico het hoogst op 78-79 jarige leeftijd

Aandoeningen

Fysieke aandoeningen Kanker in 2010: - 40% van alle nieuwe patiënten was tussen 60-75 jaar; - 30% van alle nieuwe patiënten was ouder dan 75 jaar

Aandoeningen

Stock Afbeelding - huidkanker

Huidkanker

u10989736 Lushpix Stock Images Royalty-vrij

55 Plusser heeft gemiddeld 14 sociale relaties

2 x Zoveel kans op overlijden bij geen tot nauwelijks maatschappelijke activiteiten

Eenzaamheid heeft tot gevolg: depressie hoge bloeddruk slecht slapen hart en vaatziekten kanker met hogere sterftekans

Sociale gesteldheid

Sociale situatie

12% van de ouderen heeft depressieve klachten

2013: 250.000 mensen met dementie 2050: 500.000 mensen met dementie

Tussen het 65e en 90e levensjaar verdubbelt de kans op dementie elke 5 jaar: 1.5% tussen 65 en 69 3% tussen 70-74 6% tussen 75 en 79 enz.

Psychische gesteldheid

Psychische gesteldheid: dementie

De kleine bloedvaatjes in de hersenen

Vergrijzing een lust en een last?

Laag geboortecijfer: 1960: 3,12 2060: 1,77

Toename levensverwachting: 100, 150, 175 jaar?

Toename ouderen met aandoeningen

Afname potentiële mantelzorg: 1990 - 2030: 30 %

Maatschappelijke kwetsbaarheid in het licht van een participatieve samenleving

Deel 2

Kwetsbaarheid en participatie:

• een infrastructurele opgave

• een sociale,relationele opgave

Infrastructurele opgavenEen comfortabele woning ?

© R. van den Brand

Infrastructurele opgaven: een uitnodigende woonomgeving?

Voetgangersoversteekplaatsen

Infrastructurele opgaven:

oudervriendelijk?

Kwetsbaarheid en participatie:

• een infrastructurele opgave

• een sociale,relationele opgave

Kwetsbaarheid en participatie: Een toenemend beroep op mantelzorg en burenhulp

Voor elkaar zorgen,

Doodgewoon?

Mijn kind heeft steun nodig

https://www.youtube.com/watch?v=0DPXXj9nde8

You Tube

Kwetsbaarheid en participatie: een relationele opgave

• Frits de Lange

• De armoede van het zwitserlevengevoel

* De mythe van het voltooide leven

Hoe worden we waardig oud?

Kwetsbaarheid en participatie:

Ontmoetingen: langere levensverwachting en hogere gezondheidsbeleving

Ontwikkeling arbeidsparticipatie -Ontwikkeling maatschappelijke diensten

30 35 40 45 50 55 60 65 700

5

10

15

20

25

30

35

40

45

arbeidsparticipatiemaatschappelijke dienstentotale inzet

Leeftijd

Uren inzet

Combinatie van arbeidsparticipatie en maatschappelijke diensten

Kwetsbaarheid en participatie: Gemeenschapszorg

Kwetsbaarheid en participatie:

Hoe ontwikkelen we gemeenschapszorg?

Wie het weet mag het zeggen!

GemeenschapszorgWie het weet mag het zeggen

“Als ik zou weten dat morgen de wereld ten onder zou

gaan, zou ik vandaag nog een appelboompje planten en

mijn schulden betalen”. (Luther)

HOOP, VERTROUWEN EN DANKBAARHEID

BELANGELOZE TOEWENDING

Dank voor uw aandacht !

RB0916