Toelichting paper: “Community Assisted

Self-Management: van belofte naar realisatie”

PIETER VAN HERCKVoka

Quotes

Beweging na beroerte is beter dan pillen (DS, 2013)Elke kilo minder brengt 67 mio per jaar op (LN, 2013)Huisartsen durven patiënten niet aan te spreken op gewicht (GVA, 2013)België is een duur land, maar niet voor tabak en alcohol (GVA, 2014)We worden ongezonder – de 5 doelstellingen voor 2015 (die niet gehaald zullen worden

(BVL, 2015)We leven langer, maar niet gezonder (LN, 2015)Kankerscreenings redden tienduizend levens (DM, 2015)Overgewicht is bijna even slecht als roken (BVL, 2015)Minder zout kan als je het niet proeft (DS, 2015)Kinderbijslag daalt als je je kind niet vaccineert (?) (NB, 2015)Uitgebreid wegens succes: beweging op voorschrift (DM, 2015)

Quotes

Mollig of slank – er is een knopje (DM, 2015)Vanaf 2016 taks op alle frisdranken (BVL, 2015)Duizenden jongeren slikken antidepressiva (DS, 2015)Drugs, tabak en pillen kosten ons meer dan 4,5 mia euro (DS, 2015)11770 doden in een jaar door luchtvervuiling in België (LN, 2015)De dokter schrijft een app voor (DS, 2015)Bourgondische Belg rekent steeds vaker op maagverkleining (GVA, 2015)Charcuterie even schadelijk als sigarette en asbest (BVL, 2015)We voeden onze kinderen tot obese volwassenen (DS, 2015)Alcoholici zoeken pas hulp na 18 jaar ontkenning (DS, 2016)Geen extra levens gered door kankerscreenings (DS, 2016)De Block vindt verbod op roken tot 18 jaar geen prioriteit (DS, 2016)

Bron: Institute of Medicine, 2006

Niet enkel voorkomen, ook stimuleren

Bron: Travis, 2004

Bron: Mackenbach & McKee, 2013; Mackenback, 2013; BMJ; KCE, 2016

Wat werkt: bouwstenen van waardevolle preventie (Cohen et al, 2009 RWJF; Merkur et al, 2013 WHO OESO)

1. Educatie en informatie: counseling, BOV, … (health literacy): wel (soms kostenbesparend)2. Mediacampagnes: wel/niet3. Coaching van gedrag en levensstijl: wel/niet (soms kostenbesparend)4. Screening: wel/niet (soms kostenbesparend)5. Vaccinaties: wel (soms kostenbesparend)6. Valpreventie: wel (kostenbesparend)7. Kinderopvang, jeugdzorg en school: wel/niet8. Geestelijke gezondheid: wel/niet (soms kostenbesparend)9. Fiscaliteit, subsidies, marketing, productinhoud en labeling: wel (vaak kostenbesparend)10. Aanpassing van fysieke omgeving en ruimtelijke ordening: wel

Bron: Busse et al, 2010; WHO

Bron: Cohen et al, 2008; New England Journal of Medicine

Bron: Chokshi et al, 2012; New England Journal of Medicine

Preventie in Vlaanderen wordt in toenemende mate getoetst op haar kosteneffectiviteit

Vlaanderen zet voldoende in op vaccinatie, screening en campagnes (?)

Vlaanderen zet onvoldoende in op coaching en nudging (?)

Nudging of keuze-architectuur

Sociale interactie en omwenteling

Digitale transformatie

Precisie én populatie

Convergentie - CASMA

Nudging: onbewuste duwtjes in de rug

Sociale marketingtechnieken - intersectoraal

‘vijf stukken fruit per dag’

Lazytown, Ijsland; fruit als sportsnoep

Pretparken

Winkels, cafetaria…

Pianotrap

Zorginnovatie vandaag: shift naar patient-centered tools

Precisie op individueel niveau …

Zorginnovatie vandaag: een volgende technologische revolutie

… tot inzichten op populatieniveau

Towards inventing the medicines of tomorrow: quadruple helix

Angus et al., JAMA, 2015 . Fusing randomized trials (RCTs) with Big data: the key to self-learning health care systems.

True success may only come when health care delivery systems are adequately motivated to answer research questions

Thus, RCTs and big data have complementary strenghts: RCTs offer causal inference and big data offers the potential for low cost, high-volume, nuanced answers with immediate feedback (=adaptation)

In the era of precision medicine, there is a desire for estimates of treatment effects for individual patients

Adaptive clinical trials which incorporates rules to adjust aspects of the trial during enrollment, are well suited for answering those questions

21

Zorginnovatie: vertalen van nieuwe kennis: van CASMA tot preventie

‘Community-assisted self-management’

mHealth

Open innovati

on

Internet of things

Big data economische community:

open innovatie

Intersectorale community

familie, mantelzorg,

peers, professional

GEZONDHEID = driver van (waardevolle) PREVENTIE

Citizen ‘formerly known as patient’ Communities

EDUCATIE

CASMA

Biologische, psychologische, sociale, economische … dimensies van individu en omgeving; wederzijdse interactie + gezamenlijke verantwoordelijkheid

Op het kruispunt van wisselende, dynamische communities (nabij, intersectoraal, economisch, digitaal…), zonder muren

Enabelend via normen, regels, prikkels, contacten, gegevens, tools, ondersteuning, EB, zorg (+ omgekeerd enabelend)

Best multi-community initiatieven met voldoende flexibiliteit

Gedeelde doelstellingen en belangen, identiteitsvorming, openlijk delen en participeren; zie aanpak geïntegreerde en persoonsgerichte zorg

CASMA

Zelfmanagement – oriëntatie op zelfredzaamheid, grip op leven, roer Het hart van preventieve en chronische (zelf)zorg Van beperkingen naar functioneren en kunnen

Alle beslissingen en handelingen met impact op welzijn en gezondheid

Ruimere levensdoelstellingen en concrete plannen

Empowerment: helpen eigen vermogen te leren kennen en te ontwikkelen, regierol, engagement - coaching

Partnerschap, coproductie, vertrouwen en respect

Steeds interactie met communities en netwerken / inter… team

Nieuw business model

Van negatieve financiële prikkels (negatieve nudging) en gebrek aan directe ‘return’ van iets moeilijk en tijdsintensief naar…

Stimulansen volgens LT-meerwaarde (value based design, kwaliteitsprikkels, netwerkprikkels, rugzakmodellen)

Naar een gelijkwaardig financieringsmodel (en dus heroriëntatie doorheen subsectoren) – 250 mio euro

Verzekeringen doorheen pijlers (Discovery, Gesundes Kingzigtall…)

Intersectorale funding en pooling i.p.v. budgetsilo’s (health in all policies)

Naast intrinsieke motivatie

Bestraffen versus belonen?

Taxatie / accijnzenDoelstelling van gedrag in kwestie? (roken, alcohol, voeding…)Combinatie met positieve ondersteuningPositieve prikkels als beter alternatief?Rugzaksystemen combineren beide zijden van responsabilisering

Belonen (zeker, objectief, positief escalerende beloningsladder)Giles et al, 2014; meta-analyse: RR 1,5 – 2,5Mitchell et al, 2013; meta-analyse: positieve ‘exercise adherence’Sigmon et al, 2012: bij rookstopDefulio et al, 2012: medicamenteuze therapietrouwNICE: belonende vouchers bij drugproblematiekAdams et al, 2014; Lynagh et al, 2013…Groter positief effect bij lagere socio-economische doelgroepen

Zorgprofessionals - Preventieprofessionals

Green prescriptions

Geaccrediteerde preventieve performantie

Stigma – ondergebruik – ongelijkheid

Opleiding!! (gericht, continu, interdisciplinair, motivationeel…)

Zelfvertrouwen (self-efficacy)

Populatie-aanpak

Delegeren (7,4 uren/dag – Boyce et al, 2010)

Besluit en aanbevelingen

Van ziekte naar welzijn & gezondheid; rat race en branden blussen

Van losstaand naar geïntegreerd (allen ‘eigenaar’ van preventie)

CA + SMA evenwichtig activeren

Sociaal en betrokken (peer-to-peer)

Digitaal en geconnecteerd

Met precisie en populatie

Preventieprofessionals en CASMA-prikkels

Economisch en onderzoeks-ecosysteem; CASMA health valley

Met dank aan

Bekaert Sofie (UZ Gent) Boone Charlotte (Flanders’ food) Claus Koen (DKV) De Bisschop Guido (Philips Belgium) De Greve Olivier (Weight Watchers

Belgium) De Meester Koen (AZ Nikolaas) De Vleeschouwer Ellen (AG Insurance) Declau Kathlyn (AG Insurance) Frank Charissa (Vlaamse Vereniging voor

Erfelijke Bindweefselaandoeningen) Goossenaerts Jorden (CONIX RDBM

Architects) Hemelsoet Dirk (MSD Belgium) Horemans Frederik (Microsoft Innovation

Center Vlaanderen) Lampaert Aurélie (Diabetes Liga) Lannau Saskia (Inter Partner Assistance) Meersman Yves (Parki’s Kookatelier) Monkerhey Virginie (Zorg en Farma)

Morlion Birgit (iMinds) Peeters Tine (Studio Dott) Schraepen Elisabeth (Abbvie) Smolders Roel (VITO) Spincemaille Johan (Health Data

Management Partners) Staelraeve Sofie (Voka) Van Calster Eddy (NeuroPscience) Van Emelen Jan (MACX) Van Herck Pieter (Voka) Van Hoylandt Nancy (ME-Vereniging) Van Kessel Peter (Dipsss) Vandamme Annelies (UC Leuven-

Limburg) Vandenbranden Sigrid (Howest) Vandeweyer Katleen (Roche Diagnostics

Belgium) Verweyen Annick (KBC Bank) Wauters Marleen (Stop Darmkanker) Willems Peter (Cubigo)