Presentatie Patrick Allegaert & Bart Marius outsiderkunst 06 maa 2013
-
Upload
studiumgenerale -
Category
Documents
-
view
812 -
download
2
Transcript of Presentatie Patrick Allegaert & Bart Marius outsiderkunst 06 maa 2013
Lezingenreeks ‘Niet Normaal’ Studium Generale6 maart 2013
ConservatoriumGent
Patrick AllegaertArtistiek leider
Verborgen Werelden. Over Outsiderkunst.
Bart MariusWetenschappelijk
medewerker
INDIVIDU
ziek/abnormaal
versus
gezond/normaal
KUNST EN VERBEELDING
inspiratie & authenticiteit
versus
negatie & minderwaardig
SAMENLEVING
zorg & begrip
versus
afwijzijng en uitsluiting
“Elke generatie heeft haar eigen tamelijk strenge regels voor hoe je je gedraagt als je gek bent.”
Ian Hacking
Indeling
1. Museum dr. Guislain2. Nerveuze Vrouwen & Jimmy Kets3. Psychiatrie & Kunst. Van Tardieu
tot Nordau4. Waanzin & Kunst. Van Dubuffet tot
Verborgen Werelden5. Canon van de Outsiderkunst
1. Museum Dr. Guislain
Museum Dr. Guislain Gent
Museum Dr. Guislain Gent
Museum Dr. Guislain Gent
Museum Dr. Guislain Gent
Museum Dr. Guislain Gent
Museum Dr. Guilain Gent
Museum Dr. Guislain Gent
Museum Dr. Guislain Gent
2. Nerveuze Vrouwen & Jimmy Kets
Chains. Used in Ghent until 1815
Attitudes Passionelles, foto in: Iconographie de la Salpêtrière, Museum Dr. Guislain, Gent
Bob Willougby, Marilyn Monroe in gedachten verzonken op de set van Let’s Make Love, Musée de la Photographie, Charleroi
Yajoi Kusama, Pumpkin, Caldic
collection Wassenaar
Tracey Emin, Fantastic to Feel Beautiful
Again,1990, neon, GGZ Breburg
Paul McCarthy, Heidi Drinks, 2000, verf, acryl en geperforeerde print,
Galerie Adrian David, Knokke
Barbara Krüger, We are not what we seem, 1998,
fotografische zeefdruk op vinyl, Verzameling
M HKA, Antwerpen
Cindy Sherman, Zonder titel nr 120 A, 1983, foto, Verzameling M HKA
Foto Viviane Joakim
Louise Bourgeois, Ode a l’Oubli, 2004, stof, draad, lithografische inktdruk, Caldic Collectie, Wassenaar
Gertrud Schwyzer, Zonder titel, s.d., aquarel en potlood op papier, Kantonale Kunstverzameling Appenzell Ausserrhoden, Trogen
Félicien Rops, La buveuse d’absinthe, s.d., heliogravure, Fédération
Wallonie-Bruxelles, Musée Félicien Rops, Namen
Luc Tuymans, Vrouw op groene buvard II, Galerie Adrian David, Knokke
3. Psychiatrie & Kunst.Van Tardieu tot Nordau
• Ambroise Tardieu – Salpêtrière– Etude médico-légale sur la folie (1872)– Waanzin en vernieuwing in de kunst zijn
verdacht• Jozef Guislain
– Therapeutisch– Landschappen en zeezichten zodat de patiënt
naar buiten wordt gelokt– Schoonheid van de natuur– NIET voor alle patiënten
Ambroise Tardieu, Théroigne de Méricourt, gravure in: E. Esquirol, Des Maladies Mentales, tome premier, Paris, 1838, Museum Dr. Guislain, Gent
Psychiatrie
• Emil Kraepelin (1856-1926)• Dementia Praecox (schizofrenie)
– Tekeningen brengen kennis bij over psychiatrische ziektebeelden
– Kwantiteit ipv kwaliteit– Cfr hedendaagse kunsttherapie (vnl.
traumabehandeling)• Fritz Mohr (1874-1966)
• Experimentele benadering• Tekentest
Miss G., 1897 Sammlung Prinzhorn
• Karl Jaspers– Gebrek aan empathie – Existentialistische
Psychiatrie– Begreifen/erklären <> Verstehen– ‘getrainde’ en opgeleide kunstenaar (<>
Prinzhorn)– Psychotisch geworden kunstenaars (Van Gogh,
Strindberg, Hölderlin)– Psychotische kunst:
• Integer• Eerlijk• Bron van psychologische diepte
Psychoanalyse
• Marge – hele geschiedenis Psychoanalyse (Lacan)
• Kunstfilosofie beïnvloed door psychoanalyse bijv. Rosalind Krauss, Thierry De Duve, …
• Sigmund Freud– Toegepaste psychoanalyse– Psychoanalyse is niet ‘toepasbaar’ bij
psychotische kunst (uitzondering is studie over Christoph Haizmann)
Christoph Haizmann
Kris en Messerschmidt
• Ernst Kris– Kunstgeschiedenis (Kunsthistorisch
museum Wenen)– Marianne Rie – interesse in psychoanalyse
• Twee artikelen1. Kunstgeschiedenis, stijlonderzoek2. Bewijs van zijn schizofrenie3. Psychiatrie en psychopathologie4. Psychoanalyse (sculptuur als manier om te
communiceren)
Twee mijlpalen in de “Outsiderkunst”
• Walter Morgenthaler:– Ein Geisteskranker als Künstler 1921
• Hans Prinzhorn:– Bildnerei der Geisetskranken 1922
Adolf Wölfli
Selbstdarstellung, Museum Dr. Guislain Gent
Adolf Wölfli
Adolf Wölfli, Christoph Colombus, 1930, collectie abcd Parijs
Hans Prinzhorn
Heinrich Herman Mebes
Mebes
Agnes Richter
Elisa K.
Heinrichshofen
Emma Hauck
Barbara Sückfull
Johann Knopf
Natterer
Eugenetica – Entartung• Morel:
– Gestichtspsychiatrie schiet tekort– Invloed Lombroso (criminelen)– Oorzaak waanzin = onherroepelijk gebrek
• Max Nordau– Entartung (1892)– Niet enkel criminelen en waanzinnigen, ook
kunstenaars (avant-garde) horen tot de ‘gedegenereerden’ = decadentie
• NAZI-Duitsland
Entartete Kunst
4. Waanzin en Kunst.Van Dubuffet tot Verborgen
Werelden
Jean Dubuffet, art brut
Foto Marc Trivier
Aloïse
Madge Gill
Michel Nedjar
Carlo Zinelli
Johann Hauser
Haus der Künstler, Gugging
Oswald Tschirtner
Oswald Tschirtner
Johann Korec
Johann Fisher
Heinrich Reisenbaer
August Walla
Roger Cardinal1972
Harald Szeemann, Documenta 5, 1972
Jan Hoet, Open Mind, 1989
5. Canon van de Outsiderkunst
Nek Chand
Nek Chand
Tim Brown
Tim Brown
Tim Brown
Tim Brown
Sekulic
Theo
Theo
ACM
Francis Marshall
Francis Marshall
Francis Marshall
Sylvain Cosyns
Sylvain Cosyns
Sylvain Cosyns
Rosemary Koczy
Rosemary Koczy
Willem van Genk
Willem van Genk
Willem van Genk
Willem van Genk
Willem van Genk
Willem van Genk
Willem van Genk
Willem van Genk
Willem van Genk
Gerard van Lankveld
Gerard van Lankveld
Gerard van Lankveld
Alexis Lippstreu en Jacques Charlier
Alexis Lippstreu en Jacques Charlier