PowerPoint Presentation

Geel, 2 december 2016Leandra DecuyperEen lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

1

/ 2Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Regionalisering vergunningsbeleid inzake handelsvestigingen

2

/ 3Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Institutioneel Akkoord voor de Zesde Staatshervorming (Vlinderakkoord 2011)

Wordt overgedragen aan de gewesten

Vergunningenbeleid inzake handelsvestigingen/Nationaal Sociaal Economische Comit voor de Distributie.Bij de overdracht zal in een verplicht overleg voorzien worden, volgens nog te bepalen modaliteiten, voor projecten in zones die aan een ander Gewest grenzen n door hun omvang en aantrekkingskracht een impact kunnen hebben op n of meerdere andere Gewesten.

met ingang van 1 juli 2014

3

/ 4Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Brussel en Walloni zijn reeds langer klaarBrussel

Ordonnantie van 8 mei 2014 tot wijziging van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke OrdeningInwerkingtreding: 1 juli 2014Integratie in het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening

Artikel 98, 1, 13BWRO: Niemand mag zonder voorafgaande schriftelijke en uitdrukkelijke [stedenbouwkundige] vergunning van het college van burgemeester en schepenen: 13op aanzienlijke wijze de handelsactiviteit wijzigen in een gebouw dat reeds voor handelsdoeleinden bestemd is, met uitzondering van groothandel, met een netto handelsoppervlakte (zoals gedefinieerd in artikel 4/2) van meer dan 400 vierkante meter.

Handelsvestiging wordt als volgt gedefinieerd (artikel 4/2 BWRO)- Onder het begrip handelsvestiging moet verstaan worden : 1 een project van nieuwbouw dat de vestiging voorziet van een handelszaak, met uitzondering van groothandel; 2 een project van handelsgeheel, met uitzondering van groothandel, dit wil zeggen, een geheel van handelszaken die zich al dan niet in afzonderlijke gebouwen bevinden en waarvan al dan niet n en dezelfde persoon de promotor, de eigenaar of de uitbater is, die zich op eenzelfde plaats bevinden en die van rechtswege of feitelijk met elkaar verbonden zijn, in het bijzonder op financieel, commercieel of materieel gebied of die het voorwerp zijn van een procedure in gezamenlijk overleg op het gebied van een stedenbouwkundige vergunning; 3 een uitbreidingsproject van een handelszaak of van een handelsgeheel, met uitzondering van groothandel, dat reeds een netto handelsoppervlakte van 400 vierkante meter heeft bereikt of die zal overschrijden door de uitvoering van het project; 4 een project voor de exploitatie van een of meerdere handelszaken of van een handelsgeheel, met uitzondering van groothandel, in een bestaand gebouw dat niet voor een handelsactiviteit bestemd was; 5 een project van belangrijke wijziging van de handelsactiviteit in een gebouw dat reeds voor commercile doeleinden bestemd is, met uitzondering van groothandel. Onder " netto handelsoppervlakte " moet verstaan worden : de oppervlakte bestemd voor verkoop of levering van diensten, die voor het publiek toegankelijk is, met inbegrip van de niet-overdekte oppervlakten, de kassazones, de zones die zich achter de kassa's bevinden en de inkomruimte indien deze ook worden aangewend om waren uit te stallen of te verkopen. In geval van uitbreiding is de netto handelsoppervlakte die voor de toepassing van dit artikel in aanmerking genomen moet worden, de totale oppervlakte na verwezenlijking van het project van handelsvestiging.4

/ 5Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Brussel en Walloni zijn reeds lang klaarBrussel

Criteria waarmee rekening moet gehouden worden (artikel 4/2, 1ste lid BWRO):de bescherming van de consumentde veiligheid, de gezondheidsrisico's op de plaatsen en in de omgevingde omstandigheden voor het verkeer, de bereikbaarheid en het parkerende integratie van dergelijke projecten in hun stedelijke omgeving.

Handelsvestiging >1.000 m NHO: effectenrapportage

Handelsvestiging > 4.000 m NHO: effectenstudie

Effectenrapport (MER):Er dient een (milieu)effectenrapport gevoegd te worden bij handelsvestigingsprojecten van meer dan 1.000m. Moet gevoegd worden bij de vergunningsaanvraag. Mag door de vergunningsaanvrager zelf opgemaakt worden. Hierbij moet de impact van het project onderzocht worden op:4,1 STEDENBOUW EN HET LANDSCHAP4.2. ERFGOED4.3. SOCIAAL EN ECONOMISCH VLAK4.4. MOBILITEIT (VERKEER, PARKEREN)4.5. HET (MICRO)KLIMAAT4.6. ENERGIE4.7. LUCHT4.8. DE OMGEVENDE TRILLINGEN EN GELUIDEN4.9. DE BODEM, HET GRONDWATER EN HET OPPERVLAKTEWATER4.10. AFVALWATER, REGENWATER EN LEIDINGWATER4.11. FAUNA EN FLORA4.12. DE MENS4.13. AFVALBEHEER4.14. INTERACTIES TUSSEN DEZE GEBIEDEN

Effectenstudie (MES): Effectenstudie moet gevoegd worden bij vergunningsaanvragen inzake grootschalige handelsvestigingen (meer dan 4,000 m netto handelsoppervlakte). Er wordt van uitgegaan dat deze een aanzienlijke impact kunnen hebben op het milieu. Deze studie moet opgemaakt worden door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest erkend studiebureau, 5

/ 6Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Brussel en Walloni zijn reeds lang klaarWalloni

Dcret relatif aux implantations commerciales de 4 fvrier 2015

Inwerkingtreding: 1 juni 2015

Geen integratie, maar eigen handelsvestigingendecreet

Article 1, 4DIC: permis dimplantation commerciale

4 beoordelingscriteria (cfr. HVW 2004)Bescherming van de consumentBescherming van het stedelijk milieuDoelstellingen inzake sociaal beleidBijdrage tot een duurzamere mobiliteit

Article 1, 4 DIC:4 permis dimplantation commerciale: la dcision de lautorit comttente relative un projet dimplantation commerciale, dlivre lissue de la procdure vise au Titre I du Livre III, except les chapitres V et VI

Artcile 1,3 DIC:Un project de construction nouvelle qui prvoit limplantation dun tablissement de commerce de dtail dune surface commerciale nette suprieure 400 m;Un project denseble commercialrpondant la surface dfinie au a), cest--dire un ensemble dtablissements de commerce de dtail, quils soient situs ou non dans des btiments spars et quune mme personne en soit ou non le promoteur, le propritaire, lexploitant ou le titulaire du permis, qui sont runis sur un mme site et entre lesquels il existe un lien de droit ou de fait, notamment sur le plan financier, commercial ou matriel ou qui font lobjet dune procdure commune concerte en matire de permis durbanisme, de permis denvironnement ou de permis unique. 6

/ 7Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Quid in Vlaanderen?2 vooropgestelde opties:

Eigen Vlaamse handelsvestigingenmachtiging? Maar waar mogelijk verbonden met ruimtelijke instrumenten

Of volledige integratie sociaal-economische vergunning in omgevingsvergunning - Apart vergunningsstelsel verdwijnt! - Assortiment en netto handelsoppervlakte als vergunningsplichtige functie? - Kernwinkelgebieden en winkelarme gebieden in RUP?

7

/ 8Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Quid in Vlaanderen?Decreet Integraal Handelsvestigingsbeleid heeft een lang traject afgelegd

Voorontwerp Decreet Integraal Handelsvestigingsbeleid van 14 februari 2014: inbedding Boek 6/1 Integraal Handelsvestigingsbeleid in Grond- en Pandendecreet

Vlaams Regeerakkoord 2014-2019:

Met het oog op omgevingsplanning moderniseren we het planologisch instrumentarium. Volgend jaar implementeren we de omgevingsvergunning, die de milieuvergunning en de stedenbouwkundige vergunning integreert. We verminderen de administratieve lasten en verhogen de efficintie door ook de socio-economische vergunning te integreren. In dit kader onderzoeken we ook de mogelijke toepasbaarheid van een lex silentio. En we brengen de bevoegdheden ruimtelijke ordening en milieu samen bij n beleidsdomein.

Gedeeltelijke integratie:In de gevallen er ook een stedenbouwkundige vergunning vereist was voor het ontwerp van handelsvestiging enkel stedenbouwkundige procedure In alle andere gevallen aparte sociaal-economische vergunning volgens procedure die te vergelijken is met huidige federale procedure,8

/ 9Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Quid in Vlaanderen?Beslissing van de Vlaamse regering van 18 december 2015 Op voorstel van minister Philippe Muyters en minister Joke Schauvliege Een van de prioriteiten van de Vlaamse Regering in de vorige legislatuur was het detailhandelsbeleid. Bedoeling is in te zetten op kernversterking, samen met een aanbodbeleid dat voldoet aan de vraag uit de sector. Ook in de legislatuur 2014-2019 wordt er voor gekozen om de ingeslagen weg te volgen en het Integraal Handelsvestigingsbeleid verder uit te werken. Na advies van de SARO en van de SERV hecht de Vlaamse Regering opnieuw haar principile goedkeuring aan het voorontwerp van decreet over het Integraal Handelsvestigingsbeleid. Aangezien de stedenbouwkundige vergunning nu de omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen is, werd het voorontwerp van decreet over het Integraal Handelsvestigings- beleid herwerkt om een optimale afstemming te bekomen met het decreet over de omgevingsvergunning. Over dit voorontwerp van decreet wordt het advies ingewonnen van de Raad van State.'

9

/ 10Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Anno 2016 is de regionalisering (eindelijk) een feit

Goedkeuring voorontwerp: 18 december 2015

Definitieve goedkeuring ontwerpdecreet door Vl. Regering: 22 april 2016

Decreet betreffende het integraal handelsvestigingsbeleid aangenomen door plenaire vergadering Vlaams Parlement: 6 juli 2016

Publicatie in Belgisch Staatsblad: 29 juli 2016

10

/ 11Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Complexe inwerkingtreding van het DIH

Hoofdstukken m.b.t. (ruimtelijke) planning (m.u.v. art. 10, 1) en visievorming: 29 juli 2016

Artikel 10, 1 (o.a. stedenbouwkundige verordeningen): uitgesteld

Hoofdstukken m.b.t. vergunningen- en handhavingsbeleid: 1 januari 2018

Hoofdstukken 7 en 8 (vnl. wijzigingsbepalingen): uitgesteld

Artikel 52 (vervalregeling oude handelsvestigingsvergunning): retroactief vanaf 1 juli 2014

11

/ 12Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Decreet Integraal Handelsvestigingsbeleid

12

/ 13Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Integratie in Omgevingsvergunningsdecreet

en dus in de (complexe) procedure van de omgevingsvergunning

stedenbouwmilieuhandelsvestigingen

13

/ 14Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

AlgemeenOude terminologie maximaal behouden o.a. handelsgeheel, kleinhandelsbedrijf, netto handelsoppervlakte maar omgevingsvergunning voor kleinhandelsactiviteiten

4 categorien kleinhandelsactiviteitenverkoop van voedingverkoop van goederen voor persoonsuitrustingverkoop van planten, bloemen en goederen voor land- en tuinbouwverkoop van andere producten

Algemene doelstellingen (= criteria)duurzame vestigingsmogelijkhedentoegankelijk aanbodleefbaarheid stedelijk milieuduurzame mobiliteit

TERMINOLOGIE:Handelsgeheel kleine aanpassing: kleinhandelsbedrijven moeten ruimtelijk aaneengesloten geheel vormen

CATEGORIEEN In omgevingsvergunning zal aantal m netto handelsoppervlakte per categorie kleinhandelsactiviteiten vergund worden!! 14

/ 15Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

VisievormingBeleidskader op Vlaams niveauis er nog niet! na advies Comit voor Kleinhandel vereistrichtinggevend document voor lokale besturenkan betrekking hebben op visie inzake kleinhandelszones, kernwinkelgebieden, winkelarme gebieden, (bestaande) handelslinten,interpretatie doelstellingen DIH

Beleidsvisies op provinciaal en gemeentelijk niveauvgl. structuurplanning lager niveau richt zich naar visie hoger niveaukan gentegreerd worden in structuurplannengeen verplicht advies Comit voor Kleinhandel

Geen rechtstreekse beoordelingsgrond bij de beoordeling van vergunningsaanvragen kunnen wel meegenomen worden in opportuniteitsbeoordeling

15

/ 16Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

PlanningRUPs en stedenbouwkundige verordeningen instrumenten bij uitstek om lokaal detailhandelsbeleid te voerenafbakenen kernwinkelgebieden en winkelarme gebiedenoppervlaktebeperkingen categorien kleinhandelsactiviteitennormen bestaande kleinhandelsactiviteiten normen nieuwe kleinhandelsactiviteitenvergunningplicht pop-ups

Integratie van beleidsvisies in RUPs en stedenbouwkundige verordeningen

Organisatie openbaar onderzoek bij opmaak SVer is nog geen uitvoeringsbesluit dat inwerkingtreding regelt

Welk instrument wanneer te gebruiken?

16

/ 17Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

VergunningenbeleidOmgevingsvergunning voor kleinhandelsactiviteitennieuwe kleinhandelsactiviteiten netto handelsoppervlakte > 400 mm.u.v. pop-upregeling (!)uitbreiding >20% of >300 m netto handelsoppervlaktesamenvoeging > 400mbelangrijke wijziging categorien >400 m

Geen meldingsplicht bij beperkte uitbreidingLET OP: vereenvoudigde procedure DIH vereenvoudigde meldingsprocedure HVW

Gewone procedure = met openbaar onderzoek en met een mogelijk advies van de omgevingsvergunningscommissies (afdeling 2 Omgevingsvergunningsdecreet)Vereenvoudigde procedure = zonder openbaar onderzoek en zonder advies van de omgevingsvergunningscommissie (afdeling 3 Omgevingsvergunningsdecreet)

Vereenvoudigde procedure als in huidige Handelsvestigingenwet verdwijnt

Adviesverlenende instanties (zowel op het plannings- als vergunningsniveau):1. Adviesverlening in het kader van vergunningsaanvragen: Uitvoeringsbesluit zal bepalen wie advies verleent. 2. Provincies en gemeenten kunnen bij de ontwikkeling van hun visie op vlak van het integraal detailhandelsbeleid advies inwinnen bij het Comit voor Kleinhandel.In het Comit voor Kleinhandel zetelen onder andere vertegenwoordigers van de relevante Vlaamse administraties. Door een advies van het Comit voor kleinhandel kunnen aandachtspunten van de verschillende beleidsdomeinen op Vlaamse niveau doorsijpelen naar het lokaal niveau.

Detailhandelsvisie en integratie ervanVgl. ruimtelijke structuurplannenOp elk bestuursniveau.Kan gentegreerd worden in RUP of Sted.VO.In geval van gebiedsspecifieke bepalingen in een VO moet de VO onderworpen worden aan een openbaar onderzoek. 17

/ 18Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

VergunningenbeleidBeoordelingsgronden stedenbouwkundige voorschriftendoelstellingen DIHde in de omgeving bestaande toestand en beleidsmatig gewenste ontwikkelingen (cfr. art. 4.3.1, 2, 2 VCRO)geen economische criteria

2 procedures: vereenvoudigde en gewone proceduremogelijk advies Omgevingsvergunningscommissie in gewone procedureuitvoeringsbesluit zal adviesinstanties aanwijzen (Agentschap Innoveren en Ondernemen/Comit voor Kleinhandel)

Geen stilzwijgende vergunning meer!

Gewone procedure = met openbaar onderzoek en met een mogelijk advies van de omgevingsvergunningscommissies (afdeling 2 Omgevingsvergunningsdecreet)Vereenvoudigde procedure = zonder openbaar onderzoek en zonder advies van de omgevingsvergunningscommissie (afdeling 3 Omgevingsvergunningsdecreet)

Vereenvoudigde procedure als in huidige Handelsvestigingenwet verdwijnt

Adviesverlenende instanties (zowel op het plannings- als vergunningsniveau):1. Adviesverlening in het kader van vergunningsaanvragen: Uitvoeringsbesluit zal bepalen wie advies verleent. 2. Provincies en gemeenten kunnen bij de ontwikkeling van hun visie op vlak van het integraal detailhandelsbeleid advies inwinnen bij het Comit voor Kleinhandel.In het Comit voor Kleinhandel zetelen onder andere vertegenwoordigers van de relevante Vlaamse administraties. Door een advies van het Comit voor kleinhandel kunnen aandachtspunten van de verschillende beleidsdomeinen op Vlaamse niveau doorsijpelen naar het lokaal niveau.

Detailhandelsvisie en integratie ervanVgl. ruimtelijke structuurplannenOp elk bestuursniveau.Kan gentegreerd worden in RUP of Sted.VO.In geval van gebiedsspecifieke bepalingen in een VO moet de VO onderworpen worden aan een openbaar onderzoek. 18

/ 19Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

VergunningenbeleidBestuurlijke beroepsmogelijkheden voor derden

Administratief rechtscollege = Raad voor Vergunningsbetwistingen

Cassatierechter = Raad van State

19

/ 20Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Handelsvestigingsconvenanten

Vrijwillige vereenkomsten (naar burgerlijk recht)

Tussen n of meerdere gemeenten en n of meerdere ontwikkelaars of exploitanten van kleinhandelsbedrijven of handelsgehelenniet deputaties/GSA

Afspraken over:rationeel aanbod- en locatiebeleidgezamenlijke initiatieven en bekostiging ervanparticipatie in kernversterkend beleid van betrokken gemeenteninspanningsverbintenissen van de gemeenten op het vlak van facilitering van de stabiliteit van het lokale handelsvestigingsbeleid

HandelsvestigingsconvenantenVrijwillige vereenkomsten (naar burgerlijk recht) tussen een of meerdere gemeenten en een of meerdere ontwikkelaars of exploitanten van kleinhandelsbedrijven of kleinhandelsgehelen waarin afspraken gemaakt kunnen worden overRationeel aanbod- en locatiebeleidGezamenlijke initiatieven en de bekostiging daarvanDe participatie in het kernversterkende beleid van de betrokken gemeentenInspanningsverbintenissen van de gemeenten op het vlak van facilitering van de stabiliteit van het lokale handelsvestigingsbeleid20

/ 21Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Handelsvestigingsconvenanten

Opzet = alle retailpartners (ver)binden

Conventionele sanctioneringsmechanismesbv. schadebedingen

Comit voor Kleinhandel als bemiddelende instantie

21

/ 22Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Tot slot

Handhaving volledig gedepenaliseerdfocus op bestuurlijke handhaving

Verval na 5 jaarmet overgangsregeling voor vervaltermijn W. 13 augustus 2004

HandelsvestigingsconvenantenVrijwillige vereenkomsten (naar burgerlijk recht) tussen een of meerdere gemeenten en een of meerdere ontwikkelaars of exploitanten van kleinhandelsbedrijven of kleinhandelsgehelen waarin afspraken gemaakt kunnen worden overRationeel aanbod- en locatiebeleidGezamenlijke initiatieven en de bekostiging daarvanDe participatie in het kernversterkende beleid van de betrokken gemeentenInspanningsverbintenissen van de gemeenten op het vlak van facilitering van de stabiliteit van het lokale handelsvestigingsbeleid22

/ 23Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

Vragen?

23

/ 24

Leandra DecuyperCogels Osylei 61Beneluxpark 27B2600 Antwerpen8500 Kortrijk

t 03 270 33 50 t 056 74 56 09f 03 270 33 51 t 056 74 56 01

ldecuyper@publius.bewww.publius.be

Leandra Decuyper/ 2 december 2016 / Een lokaal handelsvestigingsbeleid. Wat, wanneer en waarom?

24