Aanpak eenzaamheid in

de wijk

Avondsymposium 13e Verpleegkundig Vizier

22 mei 2014

Koen Hooijer

.

Even voorstellen….. • Koen Hooijer, projectleider

• ZZG zorggroep

in Hatert een wijk in Nijmegen

Partners Aanpak eenzaamheid

Hatert

Project: Aanpak Eenzaamheid

• ontstaan uit het

programma ZonMw

“eerstelijns ateliers; de

kunst van geïntegreerd

samenwerken”.

• ZonMw stimuleert

gezondheidsonderzoek

en zorginnovatie

Korte introductie van de wijk Hatert

Hatert heeft een strakke stedenbouwkundige opbouw

en binnen stadsdeel Nijmegen-Zuid een sterke, eigen

identiteit. De afwisseling in architectuur is beperkt, met

laagbouwwoningen met platte daken en rechthoekige

flatgebouwen. Tussen de woonbuurten vinden zich

open (groen)stroken. (bron Nijmegen.nl)

Gezondheidsbeleving Hatert

• 2009 gezondheidsmonitor GGD onder volwassenen

• Deelnemers beoordelen hun beleving van goed tot

uistekend.

Echter er valt winst te behalen……

• In Hatert wonen gemiddeld genomen;

meer rokers (31%),

meer mensen hebben een matig tot hoog risico op een

angststoornis of depressie (48%)

en meer mensen voelen zich er eenzamer (48%) t.o.v.

het gemiddelde in Nijmegen (BRON: http://www2.nijmegen.nl/wonen/Wijken/nijmegen-

zuid/Hatert/plannen_en_projecten)

Project: Aanpak Eenzaamheid

• Aanleiding:

– Huisbezoeken bij mogelijk kwetsbare ouderen (TOS

screening): eenzaamheid kwam veel voor

– Wijkanalyse Hatert: groot aantal mensen eenzaam

(700 volwassenen)

– Dit gaan we aanpakken!

• Doelstelling: Integrale aanpak, multidisciplinair: minder

eenzame ouderen

• Looptijd: 2012 t/m 2015

Acties projectgroep

1. Signaleringskaart ontwikkeld

2. Inventarisatie lijst oorzaken eenzaamheid ontwikkeld

3. Scholing Motivational interviewing met verschillende

professionals in de wijk, alsook vrijwilligers

4. Scholing Signaleer Eenzaamheid

5. Organiseren van - en model ontwikkeld voor

“Buurttafels”

6. Deelproject: Hatert aan Tafel

7. Input voor zorgpad: Doorbreek eenzaamheid

1. Signaleringskaart

• Wat is het? Instrument om signalen, die duiden op

eenzaamheid te zien en de vervolgactie (wat kun je

doen) te benoemen.

• Inhoud:

– Gedragsitems: voorbeelden: Verwaarlozing

omgeving, claimgedrag, nergens zin in hebben

– Risicofactoren

– Acties

Stappen na signalering

• Altijd toestemming vragen aan cliënt /bewoner

• Contact met sociaal wijkteam (kaart wordt aangepast)

• Sociaal wijkteam kijkt welke organisaties bekend zijn bij

deze cliënt /bewoner

• Neemt contact op met huisarts

• Huisbezoek

• Met cliënt samen een plan opstellen

2. Inventarisatielijst oorzaken

eenzaamheid

• Er is een lijst door studenten van HAN ontwikkeld:

• Inventarisatielijst Oorzaken eenzaamheid ouderen

thema’s die hierin aan de orde komen:

- Woonomgeving

- Persoonlijke betrokkenheid bij de samenleving

- Persoonlijke relaties en verwachtingen van die relaties

- Eigen kracht

• Introduceren in 2014/2015 onder professionals en het

sociaal wijkteam

Resultaat

• In voorjaar 2013 bij twaalf ouderen een interview

gehouden aan de hand van de inventarisatielijst

• Er kwam een veelheid van oorzaken van eenzaamheid

naar voren

• Emotionele eenzaamheid

• Maar ook zingevingproblematiek

Aanbeveling:

• Mensen in hun eigen kracht zetten zodat zij zich

waardevol voelen voor de maatschappij

3. Scholing opsporen en

vroegsignaleren eenzaamheid

• Medewerkers ‘laag-complexe’ zorg en vrijwilligers in de

wijk scholen in herkennen van risico op eenzaamheid

aan de hand van signalen en symptomen en mogelijke

oorzaken.

• Wat te doen indien er vermoeden van (risico op)

eenzaamheid is

• Signaleringskaart als hulpmiddel

4. Buurttafel De gemeente Nijmegen heeft

het initiatief genomen om

buurttafels te (laten)

organiseren met als doel:

• Verbinding in de wijk

verbeteren

• Meer samenhang

• Stimuleren dat mensen meer

voor elkaar kunnen

betekenen

• Professionals inzicht geven in

wat er in de wijk speelt en

bewoners bezighoudt

Effecten buurttafel

• De Buurtafels leverden een goed beeld van de stemming

in een aantal buurten van Hatert.

• De gekozen aanpak zorgde ervoor dat deelnemers zich

gezien voelden

• Deelnemers konden hun verhaal vertellen in een veilige

omgeving

• De organisatie van de buurttafels lijkt een succesvolle

vorm om te komen tot een open overlegstructuur in de

wijk

5. Hatert aan tafel

• Er blijkt behoefte te zijn aan kleinschalige ontmoetingen

waarbij ingestoken wordt op een verantwoorde maaltijd

Hatert aan tafel

• Samenwerking van : De Zonnebloem, ZZG zorggroep,

restaurant “bij de buren ‘

• Op de even donderdagen

• Een gezonde maaltijd voor € 5,-

• Mogelijkheid om thuis gehaald en gebracht te worden

voor € 1,-

Resultaat

• Er is vaste groep van 15 deelnemers

• Hieronder is een enquête geweest

• 4 mensen geven aan dat ze deelnemen vanwege het

contact

• 11 voor de gezelligheid

• 8 deelnemers geven aan nieuwe contacten gelegd te

hebben

6. Motivational interviewing

• Aanleiding:

Het bespreekbaar maken van eenzaamheid en ouderen

te motiveren zelf actief te worden om dit probleem aan te

pakken vereist een adequate benadering

Motivational interviewing

De gespreksmethode

• Motivational interviewing waarbij activeren aanzetten tot

veranderen van leefstijl het doel is.

Deelnemers Motivational Interviewing

• Huisartsen

• Fysiotherapeuten

• Thuiszorgmedewerkers

• Medewerkers van diverse organisatie

• Voor de Sleutelfiguren in de wijk en de

Vrijwilligers is een aparte scholing ontwikkeld

Resultaten

• Dit onderdeel van het project eenzaamheid heeft de

Koploperprijs gewonnen op de Mertensdag, voor het

beste en meest inspirerende eerstelijns initiatief in 2012.

• Multidisciplinaire samenwerking ervaren de deelnemers

als positief.

7. Zorgpad ‘Doorbreek eenzaamheid’

Signaleren

Bespreek-

baar maken

Analyse oorzaken

Plan van aanpak

Hoe verder ?

Hoe borgen we het project?

• De buurttafel

• De motivational interviewing

• Hatert aan tafel

• De signaleringskaart

•De risico inventarisatielijst

Overgangsfase

• Sociale wijkteam is aanzet

• Project wordt breder niet alleen de 70+ in Hatert neemt

deel aan het project.

• Per april 2014 mogen we alle kwetsbare groepen waar

eenzaamheids problematiek speelt benaderen om deel

te nemen aan het project

Sociaal wijkteam Hatert

• De Sociale Wijkteams in Nijmegen zoeken in hun wijk

naar praktische oplossingen voor mensen die problemen

hebben. Dat doen zij samen met de betrokkene zelf, met

de mensen in zijn directe omgeving en met vrijwilligers

en organisaties in de wijk.

Hoe werkt het Sociaal Wijkteam?

• Is Laagdrempelig

• Is bekend bij andere professionals bijvoorbeeld

huisartsen, huismeesters, sleutelfiguren in de wijk

• Deze verwijzen mensen met vragen door naar het

Sociaal Wijkteam

• Een teamlid neemt dan direct contact op met de

betrokkene

Koen Hooijer

Wijkverpleegkundige Hatert 1

Projectleider Aanpak Eenzaamheid Hatert

Wondverpleegkundige

T. 06 - 23 30 18 70

Irene Vorrinkstraat 403

6535 NB Nijmegen

k.hooijer@zzgzorggroep.nl