JaarrekeningJaarrekening

De jaarrekening geeft een jaarlijks overzicht De jaarrekening geeft een jaarlijks overzicht van de financiële situatie van een bedrijf. van de financiële situatie van een bedrijf.

Doel van de workshopDoel van de workshop

Het doel van deze workshop is werknemers Het doel van deze workshop is werknemers met een financiële achtergrond inzicht te met een financiële achtergrond inzicht te geven in de financiële verslaggevinggeven in de financiële verslaggeving

Deel 1Deel 1

InleidingInleiding

Doel van de jaarrekeningDoel van de jaarrekening

Het doel van de jaarrekening is het Het doel van de jaarrekening is het verschaffen van de informatie over de verschaffen van de informatie over de financiële situatie bij een onderneming financiële situatie bij een onderneming door het bestuur van de onderneming aan door het bestuur van de onderneming aan externe belanghebbendenexterne belanghebbenden

Het jaarverslag bestaat uit:Het jaarverslag bestaat uit:

KengetallenKengetallenBestuursverslag (directieverslag)Bestuursverslag (directieverslag)JaarrekeningJaarrekening-- BalansBalans-- Winst- en verliesrekeningWinst- en verliesrekening-- WaarderingsgrondslagenWaarderingsgrondslagen- ToelichtingToelichting- KasstroomoverzichtKasstroomoverzicht

Overige gegevensOverige gegevens- AccountantsverklaringAccountantsverklaring- WinstbestemmingWinstbestemming- Gebeurtenissen na de balansdatumGebeurtenissen na de balansdatum

  

Begrippen jaarrekeningBegrippen jaarrekening

Vennootschappelijke jaarrekeningVennootschappelijke jaarrekening Geconsolideerde jaarrekeningGeconsolideerde jaarrekening Bedrijfseconomische jaarrekening Bedrijfseconomische jaarrekening

(commercieel)(commercieel) Fiscale jaarrekeningFiscale jaarrekening

Principes voor de Principes voor de jaarrekeningjaarrekening

Voorzichtigheidsbeginsel Voorzichtigheidsbeginsel Realisatieprincipe Realisatieprincipe Matchingsbeginsel Matchingsbeginsel Continuïteitsbeginsel Continuïteitsbeginsel Stelselmatigheidsbeginsel Stelselmatigheidsbeginsel Materialiteitsbeginsel Materialiteitsbeginsel Substance-over-form beginsel Substance-over-form beginsel   

Kwalitatieve kenmerkenKwalitatieve kenmerken

We onderkennen de volgende kwaliteit- We onderkennen de volgende kwaliteit- kenmerken:kenmerken:

- Begrijpelijkheid (understandability);Begrijpelijkheid (understandability);

- Relevantie (relevance);Relevantie (relevance);

- Betrouwbaarheid (reliability);Betrouwbaarheid (reliability);

- Vergelijkbaarheid (comparability).Vergelijkbaarheid (comparability).

Deel 2Deel 2

KengetallenKengetallen

KengetallenKengetallen

Rentabiliteit (winstgevendheid van de Rentabiliteit (winstgevendheid van de onderneming);onderneming);

Liquiditeit (tijdig kunnen voldoen aan de Liquiditeit (tijdig kunnen voldoen aan de financiële verplichtingen);financiële verplichtingen);

Solvabiliteit (het in totaliteit kunnen voldoen Solvabiliteit (het in totaliteit kunnen voldoen aan de financiële verplichtingen);aan de financiële verplichtingen);

Activiteit (doelgerichtheid waarmee Activiteit (doelgerichtheid waarmee vermogen aangewend kan worden).vermogen aangewend kan worden).

RentabiliteitRentabiliteit

Brutowinst winstmarge =>Brutowinst winstmarge =>(brutowinst/omzet) * 100%(brutowinst/omzet) * 100%

Rentabiliteit totaal vermogen (RTV) =>Rentabiliteit totaal vermogen (RTV) =>Brutowinst/ gemiddeld totaal vermogen *100%Brutowinst/ gemiddeld totaal vermogen *100%

Rentevoet vreemd vermogen (RVV) =>Rentevoet vreemd vermogen (RVV) =>(Rente lasten / gemiddeld vreemd vermogen) * 100%(Rente lasten / gemiddeld vreemd vermogen) * 100%

Rentabiliteit eigen vermogen (REV) =>Rentabiliteit eigen vermogen (REV) =>Nettowinst na belasting / gemiddeld eigen vermogen * 100%Nettowinst na belasting / gemiddeld eigen vermogen * 100%

LiquiditeitLiquiditeit

Current ratio =>Current ratio =>Vlottende activa/kort vreemd vermogenVlottende activa/kort vreemd vermogen

Quick ratio =>Quick ratio =>(Vlottende activa – voorraden)/ kort vreemd (Vlottende activa – voorraden)/ kort vreemd

vermogenvermogen

Netto werk kapitaal =>Netto werk kapitaal =>Vlottende activa – kort vreemd vermogenVlottende activa – kort vreemd vermogen

SolvabiliteitSolvabiliteit

Solvabiliteitsratio I =>Solvabiliteitsratio I =>Eigen vermogen / balanstotaalEigen vermogen / balanstotaalSolvabiliteitsratio II =>Solvabiliteitsratio II =>Totale activa / vreemd vermogenTotale activa / vreemd vermogenDebt ratio =>Debt ratio =>Vreemd vermogen/ totaal vermogenVreemd vermogen/ totaal vermogenInterest-coverage ratio =>Interest-coverage ratio =>(Winst voor belasting + rente lasten)/ rentelasten(Winst voor belasting + rente lasten)/ rentelastenCash flow ratio =>Cash flow ratio =>Lang vreemd vermogen /(totaal resultaat (nettowinst + Lang vreemd vermogen /(totaal resultaat (nettowinst +

rentelasten) + jaarlijkse afschrijvingen) * 1 jaarrentelasten) + jaarlijkse afschrijvingen) * 1 jaar

ActiviteitActiviteit

Omloopsnelheid bedrijfsvermogen =>Omloopsnelheid bedrijfsvermogen =>

Omzet / totaal vermogenOmzet / totaal vermogen

Omloopsnelheid voorraad =>Omloopsnelheid voorraad =>

Kostprijs van de omzet / voorradenKostprijs van de omzet / voorraden

Omlooptijd voorraad =>Omlooptijd voorraad =>

(Voorraden / kostprijs van de omzet) * 365 (Voorraden / kostprijs van de omzet) * 365

ActiviteitActiviteit

Omloopsnelheid debiteuren =>Omloopsnelheid debiteuren =>

Omzet op rekening / debiteurenOmzet op rekening / debiteuren

Omlooptijd debiteuren =>Omlooptijd debiteuren =>

(Debiteuren / omzet op rekening) * 365(Debiteuren / omzet op rekening) * 365

Omloopsnelheid crediteuren =>Omloopsnelheid crediteuren =>

Inkopen op rekening/crediteurenInkopen op rekening/crediteuren

Omlooptijd crediteuren =>Omlooptijd crediteuren =>

(Crediteuren/ inkopen op rekening) * 365(Crediteuren/ inkopen op rekening) * 365

KasstroomoverzichtKasstroomoverzicht

Kasstroomoverzicht versus de winst- en Kasstroomoverzicht versus de winst- en verliesrekeningverliesrekening

Opbouw kasstroomoverzichtOpbouw kasstroomoverzicht

-- operationele activiteitenoperationele activiteiten

-- investeringsactiviteiteninvesteringsactiviteiten

-- financieringsactiviteitenfinancieringsactiviteiten

Deel 3Deel 3

Wetgeving jaarrekeningWetgeving jaarrekening

Wettelijke modellen Wettelijke modellen jaarrekeningjaarrekening

Model balans:Model balans:

Model A: meest uitgebreidModel A: meest uitgebreid

Model B: meest overzichtelijkModel B: meest overzichtelijk

Model C: compact en informatiefModel C: compact en informatief

Model D: meest compactModel D: meest compact

Wettelijke modellen Wettelijke modellen jaarrekeningjaarrekening

Winst – en verliesrekening:Winst – en verliesrekening:

Model E: staffel op basis kostensoorten bij massaproductieModel E: staffel op basis kostensoorten bij massaproductieModel F: staffel op basis functionele kosten bij stukproductieModel F: staffel op basis functionele kosten bij stukproductieModel G: scontro op basis kostensoorten bij massaproductieModel G: scontro op basis kostensoorten bij massaproductieModel H: scontro op basis functionele kosten stukproductieModel H: scontro op basis functionele kosten stukproductieModel I : staffel op basis kostensoorten voorModel I : staffel op basis kostensoorten voor

handelsonderneminghandelsondernemingModel J: staffel op basis functionele kosten voor Model J: staffel op basis functionele kosten voor handelsonderneminghandelsonderneming

Waardepaling en Waardepaling en winstbepalingwinstbepaling

Opbrengsten – en kostentoerekeningOpbrengsten – en kostentoerekening

-- accrual principeaccrual principe

-- realisalisatieprinciperealisalisatieprincipe

-- matchingprincipe; matchingprincipe;

product matching en period matchingproduct matching en period matching ContinuïteitContinuïteit BestendigheidBestendigheid VoorzichtigheidVoorzichtigheid

Basisprincipe wetgevingBasisprincipe wetgevingKapstokartikel art 2: 362 lid 1 BWKapstokartikel art 2: 362 lid 1 BW

Inzichtvereiste art 2: 362 lid 2/3 BWInzichtvereiste art 2: 362 lid 2/3 BW

Toerekeningbeginsel art. 2:362 lid 5 BWToerekeningbeginsel art. 2:362 lid 5 BW

Continuïteitsprincipe art. 2:384 lid 3 BWContinuïteitsprincipe art. 2:384 lid 3 BW

Verslaggevingbeginselen in wet- en regelgevingVerslaggevingbeginselen in wet- en regelgeving- Realisatie art. 2:384 lid 2 BWRealisatie art. 2:384 lid 2 BW- Matching art. 2:362 lid 5 BWMatching art. 2:362 lid 5 BW- Voorzichtigheid art. 2:384 lid 2 BWVoorzichtigheid art. 2:384 lid 2 BW- Stelstelmatigheid art. 2:363 lid 4 / 384 lid 6 BWStelstelmatigheid art. 2:363 lid 4 / 384 lid 6 BW

Basisprincipe wetgevingBasisprincipe wetgevingStructuur titel 9 en aanverwante regels

Inzichtbepaling

art. 2:362 lid 1 BW

Toerekening

- realisatie art. 2:384 lid 2 BW- matching art. 2:362 lid 5 BW- voorzichtigheid art. 2:384 lid 2 BW- stelselmatigheid art. 2:363 lid 4 / 384 lid 6 BW

art. 2:362 lid 5 BW

Continuïteit

art. 2:362 lid 5 BW

Verslaggevingsbeginselen:

Waardering enresultaatbepaling

Jaarrekening- bestuursverslag- overige gegevens

PresentatieWaardering en

resultaatbepalingToelichting

Balans en winst- en verliesrekening

Detailleringart. 2:363 BW

Afdeling 3-5 + BMJ

Uiteenzettingart. 2:384 lid 5 BW

Afdeling 6 + BWA Afdeling 7 en 8

Voorts:

Geconsolideerdejaarrekening

Afdeling 13

- afdeling 9: accountantscontrole- afdeling 10: openbaarmaking- afdeling 11/12: vrijstellingen

Algemene bepalingen(o.m. materialiteit)

Categorieën Categorieën rechtspersonenrechtspersonen

Indeling van rechtspersoon naar omvang

Klein Middelgroot Groot(art 2:396 lid 1) (art. 2:397 lid 1)

Waarde van de activa Max. € 4,4 mln > € 4,4 mln max. € 17,5mln overig

Netto - omzet Max. € 8,8 mln > € 8,8 mln max. € 35 mjn overig

Aantal werknemers < 50 <250 overig

Deel 4 Deel 4

Jaarrekening postenJaarrekening posten

Jaarrekening postenJaarrekening posten

Winst – en verliesrekeningWinst – en verliesrekening

Belastingen naar de winstBelastingen naar de winst

Vaste activaVaste activa

Vlottende activaVlottende activa

VerplichtingenVerplichtingen

Eigen vermogenEigen vermogen

Winst- en verliesrekeningWinst- en verliesrekeningWe bespreken de volgende onderwerpen:We bespreken de volgende onderwerpen: Bronnen van het resultaatBronnen van het resultaat Gewoon en buitengewoon resultaatGewoon en buitengewoon resultaat BedrijfsresultaatBedrijfsresultaat Financiële baten en lastenFinanciële baten en lasten Toelichting op de winst- en verliesrekeningToelichting op de winst- en verliesrekening

Bronnen van het resultaatBronnen van het resultaatOntleding resultaat naar zijn bronnen

Buitengewoonresultaat

Bijzondereposten

Resultaat uitdeelnemingen

In groepsmaatschappijenart. 2:377 lid 5

In overige verbondenmaatschappijen

Andere deelnemingen

art. 2: 382

art. 2:361 lid 4

art. 2:377 lid 3/4

Netto-omzet

Art. 2:380

Aantal werkzamemedewerkers

art. 2:377 lid 3/4

Bedrijfsresultaat

art. 2:377 lid 3/4

Gewoon resultaat

art. 2:377 lid 1

Financiëlebaten/lasten

art. 2:377 lid 3/4

RJ 270.404

art. 2:377 lid 1

Resultaat

Gewoon en buitengewoon Gewoon en buitengewoon resultaatresultaat

Gewoon – buitengewoon resultaatGewoon – buitengewoon resultaat Bijzondere postenBijzondere posten

BedrijfsresultaatBedrijfsresultaat

Productie / omzetmethode met categoriale Productie / omzetmethode met categoriale kostensplitsing art. 2:377 lid 3 BWkostensplitsing art. 2:377 lid 3 BW

Omzetmethode met functionele Omzetmethode met functionele kostensplitsing art. 2:377 lid 4 BWkostensplitsing art. 2:377 lid 4 BW

Basisbegrippen voor inrichting winst- en Basisbegrippen voor inrichting winst- en verliesrekening art. 2:377 lid 6 BWverliesrekening art. 2:377 lid 6 BW

Financiële baten en Financiële baten en lastenlasten

Opbrengsten van effecten en langlopende Opbrengsten van effecten en langlopende vorderingenvorderingen

Overige rentebaten en soortgelijke Overige rentebaten en soortgelijke opbrengstenopbrengsten

Rentelasten en soortgelijke kostenRentelasten en soortgelijke kosten

Toelichting op de winst- en Toelichting op de winst- en verliesrekeningverliesrekening

Detaillering van de netto-omzetDetaillering van de netto-omzet Gemiddeld aantal werknemersGemiddeld aantal werknemers

Belastingen naar de winstBelastingen naar de winst

We bespreken de volgende onderwerpen:We bespreken de volgende onderwerpen:

Wetgeving belastingenWetgeving belastingen BegripsomschrijvingenBegripsomschrijvingen Verwerking van belastingen naar winstVerwerking van belastingen naar winst WaarderingWaardering Presentatie en toelichtingPresentatie en toelichting

Wetgeving belastingenWetgeving belastingen

Vier bepalingen belastingen naar winstVier bepalingen belastingen naar winst- afzonderlijk vermelding voorziening- afzonderlijk vermelding voorziening- afzonderlijk vermelding schuld- afzonderlijk vermelding schuld- afzonderlijke vermelding gewone en- afzonderlijke vermelding gewone en

buitengewone resultaatbuitengewone resultaat- herberekening- herberekening

Strikte balansbenaderingStrikte balansbenadering

Schema wetgeving belastingenSchema wetgeving belastingen

Verrekenbaar Belastbaar

tijdelijk tijdelijk

Actieve Passieve

belastinglatentie belastinglatentie

Passieve

belastinglatentie

Toepassen

actuele waarde

Saldering

Beschikbare

voorwaartse

verlies-

compensatie

Aciteve

belastinglatentie

Herwaardering

Tijdelijke verschillen in belastingen

naar de winst als gevolg van

Verschil in boekwaarde van

actief- en passiefposten

Fiscaal

verlies

BegripsomschrijvingenBegripsomschrijvingen

Tijdelijke verschillenTijdelijke verschillen

Passieve belastinglatentiesPassieve belastinglatenties

Actieve belastinglatentiesActieve belastinglatenties

Verwerking belastingenVerwerking belastingen

Verwerking van belastingschulden en –Verwerking van belastingschulden en –

vorderingenvorderingen

Verwerking van passieve en actieveVerwerking van passieve en actieve

belastinglatentiesbelastinglatenties

Verwerking van waardemutatiesVerwerking van waardemutaties

Waardering belastingenWaardering belastingen

Toevoeging hoofdregel waarderingToevoeging hoofdregel waardering

Waardering belastinglatentiesWaardering belastinglatenties

Presentatie en toelichting belastingenPresentatie en toelichting belastingen

Saldering van balansposten over Saldering van balansposten over belastingenbelastingen

Balanspresentatie en –toelichtingBalanspresentatie en –toelichting

Presentatie in de winst- en verliesrekeningPresentatie in de winst- en verliesrekening

Toelichting op de winst- en verliesrekeningToelichting op de winst- en verliesrekening

Vaste ActivaVaste Activa

Immateriële vaste activaImmateriële vaste activa

Materiële vaste activaMateriële vaste activa

Financiële vaste activaFinanciële vaste activa

Toelichting op vaste activaToelichting op vaste activa

Immateriële vaste activaImmateriële vaste activa Kosten die verband houden met de oprichting en Kosten die verband houden met de oprichting en

de uitgifte van aandelen;de uitgifte van aandelen; Kosten van onderzoek en ontwikkeling;Kosten van onderzoek en ontwikkeling; Kosten van verwerving ter zake van concessies Kosten van verwerving ter zake van concessies

en vergunningen en rechten van intellectuele en vergunningen en rechten van intellectuele eigendom (bij betaling aan derden);eigendom (bij betaling aan derden);

Kosten van goodwill die van derden is verkregen Kosten van goodwill die van derden is verkregen (bij betaling aan derden);(bij betaling aan derden);

Overige immateriële vaste activa.Overige immateriële vaste activa.

Materiële vaste activaMateriële vaste activa bedrijfsgebouwen en –terreinen;bedrijfsgebouwen en –terreinen; machines en installaties;machines en installaties; andere vaste bedrijfsmiddelen (o.a. andere vaste bedrijfsmiddelen (o.a.

verbouwingen, inventaris en auto’s);verbouwingen, inventaris en auto’s); vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering en vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering en

vooruitbetaald op materiele vaste activa;vooruitbetaald op materiele vaste activa; niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar.niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar.

Financiële vaste activaFinanciële vaste activa

Kapitaalbelangen;Kapitaalbelangen;

-- deelnemingendeelnemingen

-- beleggingenbeleggingen Overige effecten;Overige effecten; Langlopende vorderingen.Langlopende vorderingen.

Vlottende activaVlottende activa

VoorradenVoorraden

VorderingenVorderingen

EffectenEffecten

Liquide middelenLiquide middelen

VoorradenVoorradenDe voorraden kunnen onderverdeeld in:De voorraden kunnen onderverdeeld in:

- grond- en hulpstoffen;- grond- en hulpstoffen; - onderhanden werk - onderhanden werk

(halffabrikaten/onderhanden projecten;(halffabrikaten/onderhanden projecten; - gereed product en handelsgoederen;- gereed product en handelsgoederen; - vooruitbetaald op voorraden.- vooruitbetaald op voorraden.

VorderingenVorderingen De vorderingen kunnen onderverdeeld worden in:De vorderingen kunnen onderverdeeld worden in:

handelsdebiteuren;handelsdebiteuren; vorderingen op groepsmaatschappijen;vorderingen op groepsmaatschappijen; vorderingen op participanten;vorderingen op participanten; overige vorderingen;overige vorderingen; van aandeelhouders opgevraagde stortingen;van aandeelhouders opgevraagde stortingen; overlopende activa.overlopende activa.

EffectenEffecten

Het betreft hier uitsluitende effecten, welke Het betreft hier uitsluitende effecten, welke worden aangehouden als belegging op korte worden aangehouden als belegging op korte termijn. termijn.

Liquide middelenLiquide middelen

De liquide middelen kunnen onderverdeeld De liquide middelen kunnen onderverdeeld worden in:worden in:

kasmiddelen;kasmiddelen; tegoeden op bank- en girorekeningen;tegoeden op bank- en girorekeningen; wissels en cheques.wissels en cheques.

Eigen vermogenEigen vermogenHet eigenvermogen kan worden onderverdeeld in:Het eigenvermogen kan worden onderverdeeld in:

aandelenkapitaal;aandelenkapitaal; agio;agio; herwaarderingsreserves;herwaarderingsreserves; andere wettelijke reserves;andere wettelijke reserves; statutaire reserves;statutaire reserves; overige reserves;overige reserves; niet verdeelde winsten.niet verdeelde winsten.

VoorzieningenVoorzieningenDe voorzieningen kunnen onderverdeeld worden in:De voorzieningen kunnen onderverdeeld worden in:

voorzieningen tegen verplichtingen en verliezen, waarvan voorzieningen tegen verplichtingen en verliezen, waarvan de omvang op balansdatum onzeker is, maar wel de omvang op balansdatum onzeker is, maar wel redelijkerwijs is te schatten;redelijkerwijs is te schatten;

voorzieningen tegen op balansdatum bestaande risico’s voorzieningen tegen op balansdatum bestaande risico’s over bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen, over bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen, waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten;waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten;

voorzieningen welke strekken tot gelijkmatige verdeling voorzieningen welke strekken tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal boekjaren, mits hiervan op van lasten over een aantal boekjaren, mits hiervan op balansdatum reeds sprake is.balansdatum reeds sprake is.

SchuldenSchuldenDe schulden kunnen onderverdeeld worden in:De schulden kunnen onderverdeeld worden in:

obligatieleningen, pandbrieven en andere leningen;obligatieleningen, pandbrieven en andere leningen; schulden aan kredietinstellingen;schulden aan kredietinstellingen; schulden aan leasemaatschappijen;schulden aan leasemaatschappijen; ontvangen vooruitbetalingen;ontvangen vooruitbetalingen; schulden aan leveranciers en handelskredieten;schulden aan leveranciers en handelskredieten; te betalen wissels en cheques;te betalen wissels en cheques; schulden aan groepsmaatschappijen;schulden aan groepsmaatschappijen; schulden ter zake van belastingen;schulden ter zake van belastingen; schulden ter zaken van pensioenen;schulden ter zaken van pensioenen; overige schuldenoverige schulden