30 september 2013

Versie 1.0.1

Flexibel schakelen

van Openbare

Verlichting

Liander OVL dagen

Even voorstellen

2

Jeffrey de Grijs 6 jaar Nuon

4 jaar Alliander

online | digitaal | innovatie |

social business | smart

energy | communicatie

Agenda

• Inleidende video

• Visie Alliander

• Toekomst van Openbare Verlichting

• FlexOVL project

• Proof of Concept fase

• Roadmap

3

Inleiding

4

Visie Alliander

5

• Een smart society maakt slimmer gebruik van resources door het inzetten van die sociaal-

technologische netwerken

• Minder energieverbruik

• Betere communicatie

• Slimmere mobiliteit

• Hogere veiligheid

• etc

‘Voor een smart society’

• Behoefte naar meer doen met minder

• Stimulans voor meer innovatie en slimmer gebruik van resources

• Mensen, technologie en media zijn ‘connected’ door sociale netwerken en technologie

6

Wij geloven dat de smart society de wereld vooruit helpt en mooier maakt.

Figuur van Renesas.com

• Belangrijke driver: communicatie

tussen objecten en applicaties

• Technologie is er; alleen met name in

voice en breedband internet

Publieke

infra-

structuren

Openbare

ruimte

(Data)communicatie- en open

platformdiensten

• Software (Toepassingen)

• Hardware (slimme objecten)

• Diensten

Mogelijke toekomstgebieden voor onze

(data)communicatie- en

platformdiensten t.b.v. de smart society

Visie

Huizen,

gebouwen

en kantoren

Toepassingen

Partners

Monitoring & Besturing / Bedrijfsvoering

(Smart) Management

• Installatie en beheer

• Ontwikkeling

• Operatie en beheer

Infrastructuur

Figuur aangepast

van Libelium.com

Missie

Smart

Society

‘Voor een smart society’

7

Alliander wil daarom de marktontwikkelingen en innovatie stimuleren op het gebied van slimme

toepassingen in de openbare ruimte.

Toekomst OVL

8

Trends openbare ruimte en OVL

Ontwikkelingen

• Verduurzaming gebieden en wijken

• Energiebesparing

• Innovatie door publiek/private samenwerking

• Burgerparticipatie

• ‘Hyper local’ - differentiatie per gebied, stad of wijk

• Sterke groei van ICT - veelal proprietary

• ‘Big data’

9

Veel gemeenten optimaliseren de openbare ruimte. Openbare verlichting speelt daarin een

centrale rol.

Grote gemene deler: monitoring en besturing

Nodig: 2-weg communicatie

De klant: veranderende kijk op OVL

10

De wens voor meer regie en duurzaamheid neemt toe. Monitoring en flexibiliteit in besturing zijn

een manier om (een nieuwe mix van) deze doelstellingen te bereiken.

Kosten besparing

CO2 besparing

Meer inzicht

Comfort Verkeers- &

sociale veiligheid

Meer flexibiliteit &

invloed

Reductie lichtvervuiling

Energiebesparing

Regie Openbare

verlichting

Inzichten uit onderzoek en interviews:

• Nauwkeuriger inzicht in verbruik

• Slimmer schakelen (5-10%) en dimmen (30-

35%)

• Schakeltijden en dimregimes bepalen, lokaal.

• Gebruikersinterface (apps)

• Inzicht in functioneren door monitoring en

rapportages (ook ivm uitbesteden)

• Storingsafhandeling: van zorgpunt naar

winstpunt

Verouderde techniek

Toon frequent (TF)

• Centraal systeem (1 klok en een paar lichtcellen)

• Sterk verouderd

• Steeds meer verstoringen

• Duurder in onderhoud

• Wordt (op termijn) overbodig door slimme meters

• Op kortere termijn voor OVL overschakelen op

alternatief schakelsysteem

11

Huidige toonfrequent techniek sluit niet meer aan bij de eisen en wensen van vandaag en bij de

technische mogelijkheden die nu beschikbaar zijn.

FlexOVL

12

FlexOVL project

Gemeenten

• Zelf schakelen en dimmen

• Niet meer afhankelijk van één bepaalde leverancier

• Zelf kiezen met welke applicatie zij welke objecten

bedienen

• Sneller storingen verhelpen

• Energie besparen door beter inzicht

13

Alliander wil gemeentes actief ondersteunen in de overgang naar flexibele schakelsystemen en

energiebesparing op gebied van openbare verlichting.

Alliander

• de transitie naar duurzame OVL versnellen

• in een standaard schakel oplossing voorzien

• een open markt voor flexibele OVL besturingssystemen

stimuleren

Architectuur FlexOVL

14

1. Web applicaties

2. Platform (OSGP)

3. Web services voor verschillende applicaties

4. Generieke functies

5. Platform databases

6. Communicatie infrastructuren (CDMA/GPRS/Ethernet)

7. IP communicatie laag

8. Verschillende open protocollen

9. Smart devices

Open Smart Grid PlatformTM

Webservices

Basic

Control

Functions

3

4

2

5

Backbone

Zendmast + CDMA-hardware

Open Street Lighting ProtocolTM (OSLP)

Zendmast + CDMA-hardware

IP-infrastructuur voor mobile communicatie 7

8

6

SSLD

Middenspanningsruimte

9

De architectuur bestaat uit besturing (via web-applicaties), het open platform, communicatie

infrastructuur (CDMA) en devices SSLD (Sub Station Lighting Device) en PSLD (Public Street

Lighting Device)

Web applicatie

Web applicatie

1

EVSA

9

PSLD

DALI

Lichtmasten

Open Smart Grid Platform

15

Verbindt applicaties met slimme objecten in de openbare ruimte.

Open en onafhankelijk: door open

en marktstandaarden

• Meerdere communicatie

infrastructuren

• Derde partijen kunnen

nieuwe/innovatieve toepassingen

ontwikkelen

• Veilig: zorgt voor geautoriseerde

toegang en besturing en veilige

communicatie

• Generiek: In de toekomst inzetbaar

voor meer toepassingen

DEMO opstelling en web applicatie

16

Voor eenvoudig gebruik en beheerswerkzaamheden in de PoC fase, is er een web applicatie.

Hiermee kan ook de demo opstelling bediend worden

17

Proof of Concept

Partners en leveranciers

18

Openbare verlichting devices

Omschrijving

• Prototype van beooogd alternatief voor TF ontvanger

in middenspanningsruimte

• Draadloze comunnicatie (via CDMA/GPRS)

• Ondersteunt zowel handmatige bediening (op afstand)

als voorgeprogrammeerde geautomatiseerde controle

van groepen lichtmasten die aangesloten zijn op een

MSR

• Kan aangesloten worden op standaard

meetapparatuur (zoals slimme meter) om

energieverbruik van aangesloten devices

(bijvoorbeeld lichtmast) te meten.

Legenda

1. Energieverbruik meter

2. SSLD (aan achterzijde gemonteerd op DIN rail)

3. Externe relais

19

SSLD (‘Sub Station Lighting Device’): technologisch (draadloos ) alternatief van de huidige TF

ontvanger in de middenspanningsruimte.

1

2

3

Openbare verlichting devices

Omschrijving

• PSLD (gemonteerd op dummy lichtmast), elektronica

verwerkt in Faget LS94 behuizing.

• Draadloze communicatie (via CDMA/GPRS)

• Ondersteunt zowel handmatige bediening (op afstand)

als voorgeprogrammeerde geautomatiseerde controle

van de straatverlichting.

• Bevat geïntegreerd device om energieverbruik van de

(individuele) lichtmast te meten.

20

PSLD (‘Public Street Lighting Device’): een ‘slim’ aansluitsetje die de armaturen aanstuurt door

communicatie via het EVSA en functioneert op basis van multicom (CDMA en GPRS).

PoC Leiden

Leiden

Devices 51x PSLD, 1x SSLD

Functionaliteit Alternatief voor huidige

schakelfunctie in MSR

Schakelfunctie op lichtmastniveau

Locatie Hele gebied rondom:

Admiraal Banckertweg 35x

Dorus Rijkersweg 7x

Dorus Rijkerskade 1x

Karel Doormanweg 5x Mees Toxopeusstraat 3x

Looptijd april 2013 – okt 2013

21

Doel is om ervaring op te doen om beter in te spelen op OVL behoeftes van gemeenten

(schakelen, dimmen, monitoring en verbruik). Verder (technisch gezien) voor OVL ervaring op

te doen met een alternatief schakelsysteem (uitfasering TF)

PoC Amsterdam

Amsterdam

Devices 50x PSLD, 1x SSLD

Functionaliteit Alternatief voor huidige

schakelfunctie in MSR

Schakelfunctie op lichtmastniveau

Locatie Amsterdam Osdorp (Nieuw-

West)

Brienzerstraat

Iseoplantsoen

Bodenseehof

Weissensingel

Balantonmeerlaan

Alcantarastraat

Tjeukemeerhof

Looptijd juni 2013 – okt 2013

22

Doel is om ervaring op te doen om beter in te spelen op OVL behoeftes van gemeenten

(schakelen, dimmen, monitoring en verbruik). Verder (technisch gezien) voor OVL ervaring op

te doen met een alternatief schakelsysteem (uitfasering TF)

PoC Zaltbommel

Zaltbommel

Devices 1x SSLD

Functionaliteit Alternatief voor huidige

schakelfunctie in MSR Tariefschakelen

Locatie Nieuwe Tijningen,

Kloppersakker 17 (5301 ZV) Zaltbommel

Looptijd april 2013 – dec 2013 jaar

23

Doel van de PoC is om ervaring op te doen met het tarief schakelen via SSLD.

Installatie in het veld

24

CDMA antenne Leiden

Montage SSLD Zaltbommel

Montage PSLD Leiden

Montage PSLD Leiden

Montage antenne Leiden

25

Roadmap

Roadmap

26

Vanuit de verschillende proefinstallaties, willen we een aantal grote pilots gaan doen en vanuit

daar grootschalig opschalen.

2013 2014 2015 2016

Doorontwikkeling

devices en platform

Opschaling grootschalige FlexOVL

pilots

Grootschalige uitfasering Toon Frequent (TF) techniek (gereed 2016)

Grootschalige uitrol draadloos communicatienetwerk (gereed 2016)

PoC

071

PoC

0418

PoC

020

Totale realisatietijd

Beslismoment

Vragen?

27

alliander.com/osgp

osgp@alliander.com

@OSGplatform

/OSG-platform

/OpenSmartGridPlatfrm