Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...

29
Openbaar Onderzoek effecten fusie voor Leiderdorp 1 31 augustus 2020 Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp

Transcript of Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...

Page 1: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Onderzoek effecten fusie voor Leiderdorp

131 augustus 2020

Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp

Page 2: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Programma van de avond

2

Rapport 2:

Effecten

bestuurlijke fusie

(incl. aanbevelingen

en gesprek)

Rapport 3:

Begaanbaar pad

Leidse Regio

(incl. aanbevelingen

en gesprek)

Hoofdboodschap:

de essentie in drie

sheets

Even terug:

Nota van Bevindingen

in een notendop

Page 3: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar 3

1

31 augustus 2020

Even terug: Nota van bevindingen In een notendop

Page 4: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

De 5 grote vraagstukken

1. Sociaal domein

2. Bereikbaarheid

3. Woningbouw

4. Duurzaamheid

5. Economie

Naast corona en de financiële

positie van gemeenten

Vertrouwelijk 4

Page 5: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Rode draden Nota van Bevindingen

5

Inhoudelijke en maatschappelijke setting

• Leiderdorp is onderdeel van een samenhangend en vervlochten gebied

• Alle grote vraagstukken zijn bovenlokaal van karakter

• Een (geactualiseerde) regionale agenda (Brinkman) is nog steeds relevant

Randvoorwaardelijke setting

• Leiderdorp is financieel gezond (hoewel met zorgen over de toekomst)

A) Regio Leiden wordt door de 5 gemeenten gezien als vertrekpunt

B) Gedeeld: herindelen als toekomstperspectief, draagvlak broos

C) Herindelen: optrekken met vijf gemeenten

D) Intensivering regionale samenwerking kan rekenen op draagvlak

Bestuurlijk

E) Gehechtheid aan platte en zelfsturende organisatie

F) Nu reeds: sterke afhankelijkheid in kennis en uitvoeringskracht

G) Vraagstukken vragen om diepgaande ambtelijke kennis, meer

strategisch vermogen en partnership (lokaal en regionaal)

Ambtelijk

Page 6: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar 6

2

31 augustus 2020

De essentie in drie sheets

Page 7: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Twee perspectieven op het creëren van publieke waarde

7

De reële wereld

Page 8: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Twee perspectieven op het creëren van publieke waarde

8

De reële wereld De bestuurlijke wereld

Page 9: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Effecten bestuurlijke fusie:

➢ Inwoners voelen zich

minder betrokken

➢ Stijging kwaliteit

dienstverlening

➢ Krachtiger bestuur

➢ Uitkering gemeente-

fonds daalt, uitgaven

gelijk

Toekomst Leidse regio

9

Nu geen draagvlak

voor bestuurlijke fusie,

wel voor intensivering

van de samenwerking

Regio wint aan belang:

• Daily urban system

• Bovenlokale

vraagstukken oplossen

• Steun vanuit provincie,

Rijk en Europa

Page 10: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

In beweging komen

Regio-agenda

Vertrouwelijk 10

Dynamiek omdraaien

Investeren in verbinding

Page 11: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar 11

2

31 augustus 2020

Effecten bestuurlijke fusie

Page 12: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Twee perspectieven op het creëren van publieke waarde

12

Page 13: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

• Gemêleerd beeld van positieve en negatieve effecten voor gebied en gemeenschap Leiderdorp

• De meeste effecten hangen samen met schaalvergroting

Effecten bestuurlijke fusie: in het kort

13

Maatschappelijk oogpunt:

Inwoners voelen zich minder

betrokken, maar beter geholpen

(stijging kwaliteit dienstverlening)

Bestuurskundig oogpunt:

Gemeente wint aan belang in de

regio, bestuur is krachtiger, maar

wel daling in politieke participatie

Bedrijfskundig oogpunt:

Ambtelijke organisatie en

dienstverlening krijgen

kwalitatieve impuls, maar wel

risico op meer bureaucratie

Financieel oogpunt:

Forse ‘eenmalige’ uitkering,

structurele uitkering gemeente-

fonds daalt licht, structurele

uitgaven gelijk, efficiencykansen

Page 14: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar 14

Marc Moore

Page 15: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar 15

Publieke waarde:

• Betere aansluiting op Europa, Rijk, provincie

• Schaal van bestuur sluit meer aan bij schaal van de opgaven

• Bestuurskracht voor complexe taken neemt toe

• Ervaren kwaliteit gemeentebestuur blijf gelijk, kwaliteit raadsdebat neemt toe

• Betere randvoorwaarden voor het aantrekken van hoogwaardige bestuurders

• Meer bestuurlijke slagkracht

• Dorpisme in de nieuwe gemeenteraad

• Bestuur staat op grotere afstand en verbondenheid verandert

• Grotere schaal agendeert bestuurlijke innovatie

• Lokale identiteit van de gemeente vermindert

• Betere belangenbehartiging naar Europa, Rijk en provincie

Effecten bestuurlijke fusie: overzicht (1)

Page 16: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar 16

Organisatie en bestuur:

Effecten bestuurlijke fusie: overzicht (2)

• Aantal samenwerkingsverbanden blijft, aantal partners daarbinnen daalt

• Professionalisering, minder kwetsbaarheid, verzakelijking

• Meer kansen voor medewerkers, minder ruimte voor generalisten

• Kwaliteitsverbetering van de bedrijfsvoering

• Structurele bijdrage uit het gemeentefonds daalt

• Herindeling brengt forse frictiekosten met zich mee

• Extra bijdrage voor frictiekosten bij bestuurlijke fusie

• Structurele uitgaven blijven gelijk

• Lastendruk wijzigt bij gefuseerde gemeenten

• Herindeling biedt efficiencykansen

Page 17: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar 17

Legitimiteit:

• Inwoners ervaren grotere afstand en voelen zich minder betrokken

• Perceptie van betere dienstverlening

• Politieke participatie daalt

• Betrokkenheid bij kernen, wijken en dorpen blijft

• Toenemen van schaal agendeert nieuwe vormen van besturing (participatie,

kernenbeleid, kernendemocratie) en kan leiden tot andere nieuwe vormen van

participatie

• Meer aandacht voor regionale en complexe opgaven

Effecten bestuurlijke fusie: overzicht (3)

Page 18: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Effecten bestuurlijke fusie: hoofdconclusie

18

Dit kan in een fusiegemeente,

wanneer krachtig wordt

ingezet op participatie en

kernendemocratie

Dit kan in bestuurlijk zelfstandige gemeenten,

wanneer deze nog slimmer samenwerken:

gemeentelijk richten op lokale vraagstukken

en gezamenlijk richten op een regio-agenda

voor bovenlokale vraagstukken

• Perspectief voor de gemeenschappen en het gebied van de Leidse regio kan ontstaan als:

- Er een slagvaardige Leidse regio is, waar de grote (bovenlokale) vraagstukken zich

manifesteren en waar oplossingen en kansen zich voor doen

- De aandacht voor de directe leefomgeving van inwoners in de kernen, dorpen en wijken

geloofwaardig en eigentijds georganiseerd is

Page 19: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Het maakt niet uit

of we zelfstandig blijven

of gaan fuseren

Hoofdconclusie is niet

19

Page 20: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Het maakt niet uit

of we zelfstandig blijven

of gaan fuseren

Belangrijkste vraagstukken zijn regionaal

De Leidse Regio is een vervlochten gebied

Er zijn enorme kansen, provincie en Rijk helpen

De krachten bundelen is de enige weg

Dus: herindelen of intensieve regionale samenwerking

Hoofdconclusie is niet WEL

20

Page 21: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar 21

2

31 augustus 2020

Intensivering samenwerking Leidse regioEen begaanbaar en perspectiefrijk pad

Page 22: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Publieke waarde

• Vervlochten gebied

• Bovengemeentelijke

vraagstukken zijn dominant

• Veel vraagstukken hebben

ruimtelijke component

• Verantwoordelijkheidsgebied

gemeenten is steeds breder

Uitgangspunten voor intensivering van de samenwerking

22

Bestuur en organisatie

• Toenemende spanning

regionale vraagstukken en

lokaal bestuur

• Bundelen van kracht in de

regio is bijzonder zinvol,

maar stelt governance eisen

• Belang van regio’s groeit

Legitimiteit

• Belang van de gemeenschap

bevindt zich op twee niveaus

• Geloofwaardig kernenbeleid

en kernendemocratie zijn

relevant

Page 23: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Kritieke randvoorwaarden

• Directe overgang naar bestuurlijke fusie is niet zinvol (geen draagvlak, herindelen is geen doel op zich, maar kan bijdragen aan verhogen publieke waarde)

• De wil om te investeren in Leidse Regio

• Duidelijkheid over positie Zoeterwoude

• Werken aan draagvlak, steunen urgentie

• Verbinden ambtelijk – bestuurlijk – politiek

• Focus

• Omarmen wat er al is

• Governance resultaatgericht maken

• Concreet zijn en de voortgang monitoren

• Zorgen voor inspiratie en plezier

Vertrouwelijk 23

Page 24: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Arenamodel

Vertrouwelijk 24

Page 25: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Begaanbaar en perspectiefrijk pad

25

Page 26: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Bestuurlijke lijn

Twee lijnen nader verklaard

Leeromgevinglijn

“Een regionale ontmoeting op inhoud”

• Het Atelier voor de Leidse Regio

• Burgemeester- en wethouder wissels

• De Leidse Regio Academy

26

Page 27: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Aanbevelingen

27

Kies voor de Leidse regio als vertrekpunt van het handelen

Intensiveer krachtig de samenwerking in de Leidse regio

Neem als Leiderdorp het initiatief

Initieer als Leiderdorp in startbijeenkomst in het laatste

kwartaal 2020

Neem als gemeenteraad een duidelijk besluit en

communiceer helder

1

2

3

4

5

Page 28: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

Aanbevelingen: to do’s

28

A

B

C

D

De gemeenteraad onderschrijft het belang van een krachtige

Leidse regio

De gemeenteraad wenst te investeren in een betekenisvolle

regio-agenda en een slagvaardige governance in de Leidse

regio

De gemeenteraad geeft het college opdracht de vier andere

gemeenten en provincie te informeren over onderzoek,

inzichten, conclusies van de gemeenteraad

De gemeenteraad geeft het college opdracht initiatief te

nemen voor een startbijeenkomst in de Leidse regio

Page 29: Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp...Presentatie eindrapport gemeenteraad Leiderdorp Openbaar Programma van de avond 2 Rapport 2: Effecten bestuurlijke fusie (incl. aanbevelingen

Openbaar

www.berenschot.nl/berenschot

29