Presentatie Bouw Informatie Model (BIM)

Bouw Informatie Model (BIM)Samen bouwen aan een virtueel model!

Eindhoven, 9 april 2013

© 2013 AKD & Van den Berg Groep

BIM – Dick van de Merwe & Joeri Koehof

Bouwcontracten en BIM / IE – Jacob Henriquez

Aansprakelijkheid – Leonie Mundt

Agenda

2

De nieuwe werkelijkheid & BIM

Dick van de MerweArchitect


Optimaal virtueel gebouw

Virtueel bouwen Echt bouwen

1. Ontwerp

3. Uitvoering

op de bouw

Samenwerken +

Kennisdeling +

Vakmanschap =

beter gebouw en bouwproces!

2. Technische uitwerking



Echt bouwen

3. Uitvoering

op de bouw

Samenwerken +

Kennisdeling +

Vakmanschap =



1. Ontwerp


Van initiatief tot ontwerp

Transparant samenwerken geeft ons de mogelijkheid optimaal tegemoet te komen aan de belangen van alle partijen – opdrachtgevers, uitvoerders en gebruikers


BIM - Haalbaarheidsstudies types


BIM - Haalbaarheidsstudie plangebied


BIM - Voorlopig ontwerp

13


BIM - Doorsneden & renderen


BIM - Definitief ontwerp

15


BIM - Plattegronden & maatvoering



Echt bouwen

3. Uitvoering

op de bouw

Samenwerken +

Kennisdeling +

Vakmanschap =


1. Ontwerp



Van ontwerp tot technische uitwerking

In de samenwerking tussen opdrachtgever, ontwerpers, adviseurs en uitvoerders moeten vormgeving en bouwkunde gekoppeld worden aan het bouwproces (efficiënter bouwen), beheer en gebruik (life cycle cost)


BIM - Samenwerken in 1 model


BIM - Bouwkundig

Installatie

Constructie


BIM - Constructie


BIM - Installaties

22


BIM - Complete model

23


BIM - Schil


BIM - Clashdetectie

DEMO Samenwerken in het virtuele gebouw

Joeri KoehofBIM Coördinator

Bouwcontracten en BIM / IE

Jacob HenriquezAdvocaat-medewerker Bouw en Vastgoed


Bouwcontracten en BIM

Intellectuele eigendom

Agenda

28


Bouwproces kenmerkte zich lange tijd door scheiding van ontwerpfunctie en uitvoeringsfunctie (‘klassieke driehoek’)

Verschuiving naar geïntegreerde contracten, zoals UAV-GC

Ontwerpwerkzaamheden eerder in het proces

Veranderende rollen(?)

Ontwikkelingen in het bouwproces

29


Voorbereiding van de realisering van een bouwwerk vindt gezamenlijk en in real time plaats

Informatie wordt in één keer ingevoerd en door de bouwpartners hergebruikt werken met 1 model

BIM is ‘werktuig’

“BIM is de motor om beter samen te werken” (Cobouw 23

november 2012)

BIM

30


Ontwerpwerkzaamheden worden naar voren gehaald

Ontwerpfase zal wellicht langer duren, maar mogelijke fouten tijdens uitvoering reeds in BIM-fase ontdekt

Aannemer en ontwerper, constructeur zullen tegelijkertijd aan het ontwerp werken maar zal dit leiden tot meer geïntegreerde contractvormen?

BIM (II)

31


Intellectueel Eigendom

“Blijft het model van de Architect…zoals het negatief van de foto van de fotograaf blijft?”?

32


Art. 1 Auteurswet (“Aw”):

“Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst (…) om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen bij de wet gesteld.”

Het auteursrecht is een uitsluitend recht

Het auteursrecht is een vermogensrecht (3:6 BW)

Intellectueel Eigendom

33


Auteursrecht ontstaat door de loutere scheppingsdaad (staat niet in Aw, wel in BC)

− Uiting− Voldoende oorspronkelijk werk (HR 4 januari 1991, NJ

1991, 608)

Onderscheid in:

− Exploitatierechten (economische belangen, overdraagbaar)− Persoonlijkheidsrechten (morele belangen, niet

overdraagbaar)

Auteursrecht

34


“Indien een werk tot stand is gebracht naar het ontwerp van een ander en onder diens leiding en toezicht, wordt deze als de maker van dat werk aangemerkt.” (6 Aw)

VB: ontwerp architect A uitvoering door B− (Auteursrecht bij A)

VB: ontwerp architect A berekeningen door B− (Auteursrecht bij A)

Model I

35


Er is sprake van teamwork (co-auteurschap), wie heeft dan het auteursrecht?

2 mogelijkheden:

− Gemeenschappelijk werk (bijdragen zijn niet scheidbaar)− Combinatie van werken (bijdragen zijn wél scheidbaar)

Model II

36


Gemeenschappelijk werk:

− Exploitatierecht komt toe aan alle auteurs gezamenlijk

− Exploitatie behoeft de instemming van alle auteurs (26 Aw, 3:166 BW)

Combinatie van werken:

− Iedere auteur mag op zijn onderdeel zelfstandig auteursrecht uitoefenen

Model II – Wat zijn de juridische gevolgen?

37


Hoe is het resultaat van de samenwerking te kwalificeren dat tot stand komt na BIM?

− Is er sprake van een voldoende oorspronkelijk werk?− Wat was de samenwerkingsvorm?− Zijn de bijdragen wel of niet te scheiden?

Wie komt het resultaat toe

38

Aansprakelijkheid en aandachtpunten voor de praktijk

Leonie MundtAdvocaat Bouw & Vastgoed


Aansprakelijkheid

Aandachtspunten voor de praktijk

Agenda

40


Samenwerken

Informatie uitwisseling

Visualiseren

Clashdetectie

Hoeveelheden bepaling

Tekeningen genereren

BIM =

41


Zorgplicht van de adviseur

Vereiste vakkennis en middelen

Had een zorgvuldig handelend adviseur/architect de fout mogen maken?

State of the art

Verantwoordelijkheid van architect/adviseur

43


In meer gevallen aansprakelijkheid voor ontwerpfouten?

“Wat als de clashdetectie niet alle fouten vindt?”

Praktijk: reductie van faalkosten, snellere oplevering

Aansprakelijkheid

44


Waarschuwingsplicht

Zal aannemer door gebruik van BIM sneller aansprakelijk zijn?

Verantwoordelijkheden uitvoerende partijen

45


Bij gebruik van BIM zullen fouten in het ontwerp eerder zichtbaar zijn, eerder ‘klaarblijkelijk’

Maar: wellicht wel eerder aanleiding tot verdeling van schade?

Aansprakelijkheid

46


Afspraken maken vooraf is noodzakelijk

Hoe? BIM Protocol (www.bimguide.nl)

Opdrachtgever moet duidelijk maken wat zijn eisen en verwachtingen zijn ten aanzien van het BIM

Hoe? bijv. RGD BIM norm (www.rgd.nl)

Afspraken maken

47


Voorwaarden voor effectief samenwerken formuleren en (technische) afspraken maken over hoe het BIM (de database) wordt opgebouwd (BIM Protocol)

Welke gegevens moeten vanuit het BIM uiteindelijk worden aangeleverd aan de opdrachtgever? (BIM norm)

BIM Protocol en BIM norm onderdeel maken van de contracten tussen opdrachtgever en opdrachtnemer(s)


48


Wat staat er in het BIM protocol?

Wat staat er in de BIM norm?


49


Wie coördineert het BIM?

De partij die de rol van BIM manager op zich neemt kan gedurende het bouwproces wijzigen

Daarnaast een interne BIM manager per partij


50


“Tot waar gaat de verantwoordelijkheid van degene die coördineert?”?

51


Afspraak: geen wijzigingen aanbrengen in informatie die is aangeleverd door andere partners

Verantwoordelijkheden daar laten waar ze horen


52


Vooraf duidelijke afspraken maken met de opdrachtgever en andere betrokken partijen en die schriftelijk vastleggen

Aanstellen van een coördinator

Afspraken maken over de IE rechten op het model

Kortom

53


Op juridisch gebied niet, zolang er maar heldere afspraken worden gemaakt

Het op een goede manier maken van die afspraken heeft aandacht nodig

Is er nu echt iets wezenlijk veranderd?

54

Disclaimer Aan de inhoud van dit document kunnen geen rechten worden ontleend.Het copyright op teksten en beeldmateriaal in dit document berusten bij AKD en Van den Berg Groep.

Wees scherp, denk aan het milieu voordat u deze presentatie print.


Presentatie Bouw Informatie Model (BIM)

Business

Transcript of Presentatie Bouw Informatie Model (BIM)