Pres baa hoofdstuk 4

27
How to make cataloging understandable? Hoofdstuk 4 : Bibliotheekstandaarden

Transcript of Pres baa hoofdstuk 4

Page 1: Pres baa hoofdstuk 4

How to make cataloging understandable?

Hoofdstuk 4 :

Bibliotheekstandaarden

Page 2: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

1. Inleiding (1)

Inhoud : 3 standaarden die van groot belang zijn

binnen de elektronische context van een

bibliotheek.

MARC = technisch standaard

FRBR = Display format

RDA = Standaard voor toegangspunten

Page 3: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

1. Inleiding (2)

Vergelijking met wat jullie al kennen :

• MARC ISBD : oorspronkelijk zelfde bedoeling,

maar ISBD nooit gebruikt.

• FRBR : Display voor elektronische beschrijving

ISBD : Display voor steekkaarten Tot nu ook voor

elektronische beschrijving

• RDA Vervanging van AACR (te sterk gericht op

analoge bronnen)

Page 4: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

1. Inleiding (3)

Maar let op :

• Niet los van elkaar te zien

• Beïnvloeden elkaar

http://www.slideshare.net/joh5700/what-is-

cataloging-presentation

Page 5: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

2. MARC metadata-format (1)

MARC = Machine-Readable Cataloging

Standaard voor presentatie van bibliografische

gegevens = metadata

Computerleesbare vorm

Bestaat uit velden / subvelden

Page 6: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

2. MARC metadata-format (2)

Page 7: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

2. MARC metadata-format (3)

• Gebruik van standaarden = niet beperkt tot

eigen ruimte

• Bibliografisch materiaal is betrouwbaar en

voorspelbaar

• Keuze van ILS is niet beperkt

• Conversie is (relatief) eenvoudig

Page 8: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

2. MARC metadata-format (4)

Detail uitwerking zie :

Ime Amor Mortel, “Marc format”

Page 9: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

2. MARC metadata-format (5)

Zeer korte geschiedenis :

• Ontstaan US (LOC) begin jaren '60

• Eerste poging tot geautomatiseerde standaard

• Zeer succesvol

• Snelle verspreiding

• Maar .... elk land eigen MARC-format

Page 10: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

2. MARC-metadata-format (6)

Zeer korte geschiedenis :

Jaren '90 : nieuwe ontwikkelingen

– Aangepast aan Web-toepassingen

– Aangepast aan XML-format

Terug standaardisering rond 2 dialecten

– MARC21

– UNIMARC

Page 11: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

2. MARC metadata-format (7)

Zie ook voorbeelden van MARC21 en UNIMARC

• Velden

• Tags (3 cijfers)

• Indicatoren (2 cijfers / letters)

• Subvelden (letters)

• Unieke informatie in Leader en 008

Page 12: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

2. MARC metadata-format (8)

Zie ook voorbeelden van MARC21 en UNIMARC

Voorbeelden uit :

• LOC

• Bibliotheek.be

• PMB

Page 13: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

3. FRBR (1)

= Functional Requirements for Bibliographical

Records

• Relationeel model

• Los van implementatie

• Gericht op de inhoud

Page 14: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

3. FRBR (2)

Terminologie groep 1 :

Page 15: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

3. FRBR (3)

Bijvoorbeeld :

Page 16: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

3. FRBR (4)

Bijvoorbeeld :

Page 17: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

3. FRBR (5)

Terminologie groep 2 :

Page 18: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

3. FRBR (6)

Terminologie groep 3 :

Page 19: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

3. FRBR (7)

Relaties tussen groepen :

Page 20: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

3. FRBR (8)

Bibliografische relaties

Page 21: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

3. FRBR (9)

Voorbeelden in de les :

• Bibliotheek.be

• WorldCat

• Limo

• Google Scholar

Page 22: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

4. RDA (1)

Om te beginnen even deze presentatie :

http://www.slideshare.net/Rmatthys/rda-introductie

Page 23: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

4. RDA (2)

Kenmerken van RDA :

Werkt met FRBR entiteiten en relaties

Geen limieten op verantwoordelijkheid-

vermelding

Nieuwe velden voor materiaalaanduidingen

Geen afkortingen

Page 24: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

4. RDA (3)

Kenmerken van RDA :

• Take what you see ; accept what you get"-principe

• Geen regels maar guidelines

• Werkt met core elements

Page 25: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

4. RDA (4)

Voorbeelden van RDA

• LOC catalogus veld 040e

• National Library of Australia

Oefeningen in Chamillo

Page 26: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

5. Verhouding tussen standaarden (1)

FRBR entiteiten : bepaalde MARC tags

Page 27: Pres baa hoofdstuk 4

CVO VOLTInterleuvenlaan 5 • 3001 Heverlee • T 016 22 48 10 • [email protected]

Justus Lipsiusstraat 69 • 3000 Leuven • T 016 22 4 46 • [email protected]

5. Verhouding tussen standaarden (2)

RDA heeft nieuwe tags nodig