Praktische Handleiding Startende Zelfstandige

8/18/2019 Praktische Handleiding Startende Zelfstandige

1/56


2/56

“Ik lag nachtenlang

wakker voor ik besliste om

mijn eigen bloemenwinkel

te starten. De medewerker

van Xerius stelde megerust en begeleidde me

tijdens het hele proces

van A tot Z.”Barbara - zelstandig bloemiste


3/56

Wie is Xerius?

Xerius is een gedreven, onafhankelijke organisatie ten dienste van

ondernemende mensen. Mensen zoals jij: zelfstandigen, werknemers

en werkgevers, individuen en gezinnen.

Meer dan 162.000 gezinnen, 22.000 werkgevers, 125.000

zelfstandigen en 81.000 vennootschappen doen een beroep op

onze diensten:

• Ondernemingsloket

• Sociale zekerheid voor zelfstandigen

• Aanvullende sociale verzekeringen

• Kinderbijslag

Wat doet Xerius?

Wij informeren en begeleiden je op het vlak van administratie,

wettelijke verplichtingen, sociale verzekeringen en kinderbijslag. Zo

kan je jezelf focussen op wat voor jou belangrijk is: de opstart en de

uitbouw van je eigen zaak, je klanten en je gezin.

Hoe doen we dit?

Volgens de hoogste standaard.

We willen de beste zijn. We kunnen hiervoor rekenen op onze kennis

en ervaring. Maar we doen er alles aan om nog beter te worden.

We analyseren onze werkmethodes, halen kwaliteitslabels, volgen

opleidingen, ontwikkelen online tools enzovoort.

Op een menselijke manier.

We willen onze klanten persoonlijk begeleiden, want iedereen en

elke situatie is uniek.

In duidelijke taal.

Geen complex gedoe, geen moeilijke woorden of omwegen. Wij

communiceren op een directe manier. We zoeken oplossingen om

onze klanten te helpen.


4/56

Inhoud

1 Je opstart voorbereiden 7

1. Wanneer mag je een eigen zaak starten? 8

2. Steunmaatregelen 93. Eenmanszaak of vennootschap? 10

4. De vennootschapsvormen 12

5. De vennootschap oprichten 15

2 Naar het ondernemingsloket 19

1. Vooraf 20

2. Inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen 21

3. Activeren btw-hoedanigheid 28

4. Bijkomende vergunningen 29

3 Jouw sociale zekerheid als zelfstandige 31

1. Je rechten en plichten als zelfstandige 32

2. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds 32

3. Hoe worden je sociale bijdragen berekend? 35

4. Wanneer moet je betalen? 40

5. Werkloos en zelfstandig worden 41

6. Tijdskrediet of loopbaanonderbreking en zelfstandige worden 42

4 Aanvullende verzekeringen 45

1. Sociaal Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (SVAPZ) 47

2. Gewaarborgd Inkomen 48

3. Individuele Pensioentoezegging (IPT) 49

Wat je nog moet weten 50

1. Boekhoudkundige verplichtingen 51

2. Btw aanrekenen 523. Belastingen betalen 53

4. Starten als werkgever 54

COLOFONDeze publicatie is een initiatief van Xerius om starters wegwijs te maken bij de aanvangvan hun zelfstandige loopbaan. Niets in deze uitgave mag overgenomen worden, tenzij

met uitdrukkelijke bronvermelding en de auteur, Xerius. Versie januari 2015, de meestrecente cijfers vind je steeds op www.xerius.be.


5/56


6/56


7/56

1 Je opstartvoorbereiden


8/56

8

1. Wanneer mag je een eigen zaak starten?

Iedereen mag in België in principe een eigen onderneming

beginnen. De wet legt wel enkele voorwaarden en beperkingen op.

Je mag in België geen eigen handelsonderneming starten als je:

• jonger dan 18 jaar bent. Een ondernemingsnummer kan je vanaf

je 18 jaar aanvragen. Aansluiten als zelfstandige kan je vanaf 1

september in het jaar waarin je 18 wordt.

• gerechtelijk en wettelijk onbekwaam bent verklaard.

• advocaat, notaris, rechter, gerechtsdeurwaarder of boekhouder/

accountant bent. Je mag nooit tegelijk één van deze beroepen

uitoefenen en een handelsonderneming oprichten. Deze lijst is

niet volledig.• failliet bent verklaard: in bepaalde gevallen kan de rechtbank

van koophandel je verbieden (opnieuw) een onderneming op

te starten, bijvoorbeeld als blijkt dat je door een grove fout

hebt bijgedragen tot het faillissement van je zaak. En dit voor

een periode van minimum drie en maximum tien jaar na de

faillietverklaring. Dat verbod kan wel worden ingetrokken in geval

van eerherstel.

Om in België een eigen zaak op te richten, moet je voldoen aan

deze voorwaarden:

• aantonen dat je over voldoende kennis beschikt om een

onderneming te leiden

• voor bepaalde beroepen: bewijzen dat je over voldoende

beroepskennis beschikt

• afhankelijk van jouw activiteiten: over bepaalde licenties,

erkenningen of vergunningen beschikken

• als je niet tot de EER (Europese Economische Ruimte)behoort en toch in België een onderneming in eigen naam

wilt oprichten, kan het zijn dat je een beroepskaart en/of een

verblijfsvergunning nodig hebt.


9/56

9

2. Steunmaatregelen

WinwinleningMet de Winwinlening wil de Vlaamse overheid particulieren

aanmoedigen om geldmiddelen ter beschikking te stellen vanstartende ondernemingen.

www.pmv.eu/nl/diensten/winwinlening.

Kmo-PortefeuilleKmo-Portefeuille is de naam voor de geïntegreerde subsidiemaatregel

waarmee kleine en middelgrote ondernemingen en vrije beroepen,

met steun van de Vlaamse overheid, ondernemerschapsbevorderende

diensten kunnen inkopen zoals opleiding en advies over ondernemen,

innoveren en internationaliseren.

www.kmo-porteeuille.be.

GroeipremieDe Groeipremie is een financiële tegemoetkoming aan onder-

nemingen die investeringen zullen realiseren in het Vlaamse

Gewest. De aanvragen worden na de indieningsperiode in een

wedstrijdformule met elkaar vergeleken en aan de best scorende

projecten wordt een groeipremie toegekend, totdat het vooraf

vastgestelde budget uitgeput is.

www.vlaanderen.be/groeipremie.

WaarborgregelingDe Waarborgregeling biedt de bank of kredietverschaffer meer

zekerheid wanneer een ondernemer – als starter, kmo of vrijberoep - onvoldoende zekerheden kan voorleggen. De overheid

stelt zich borg.

www.waarborgregeling.be.

Steun bij aanwervingDe overheid verleent steun bij aanwerving van personeel via

banenplannen en diverse andere steunmaatregelen. Zo is er voor

starters een vermindering van sociale bijdragen bij de eerste, tweedeen derde aanwerving.


10/56

10

3. Eenmanszaak of vennootschap?

Een van de belangrijkste keuzes bij de start van je activiteiten is

de rechtsvorm van jouw onderneming. De basisvormen zijn de

vennootschap en de eenmanszaak. De keuze tussen eenmanszaaken vennootschap is een grondige afweging waard, want beide

hebben voor- en nadelen.

Voor gedetailleerde informatie hierover, raden we je aan een

boekhouder of accountant te contacteren. Wij zetten de

belangrijkste informatie alvast op een rijtje.

EenmanszaakDe eenmanszaak is ongetwijfeld de meest natuurlijke en eenvoudigeondernemingsvorm. Een persoon is eigenaar en draagt ook

persoonlijk alle verantwoordelijkheid.

Voordelen

• Alle winst is voor de eigenaar.

• De ondernemer geniet een sterk gezag en is aan niemand

rekenschap verschuldigd.

• Beperkte administratieve en boekhoudkundige

verplichtingen.

• Er is geen minimumkapitaal vereist.

Nadelen

• Onbeperkte aansprakelijkheid: er is geen scheiding tussen

het privé- en het bedrijfsvermogen. De ondernemer is met

zijn totale bezit verantwoordelijk voor de goede afloop van

zijn handelsverrichtingen.

• Geringe continuïteit: ziekte of overlijden van de ondernemerkan betekenen dat de eenmanszaak moet worden stopgezet.

Ook de erfopvolging kan problemen veroorzaken.

• Alle inkomsten van de onderneming worden belast in de

personenbelasting. De personenbelasting is meestal hoger

dan de vennootschapsbelasting.


11/56

VennootschapIn een vennootschap is er een scheiding tussen het vermogen van

de onderneming en dat van de ondernemer. Het financiële risico

wordt dus beperkt.

Voordelen

• Het kapitaal wordt door meerdere personen samengebracht

(behalve in een e-bvba). In de meeste vennootschapsvormen

(bvba, nv, cvba) zijn de vennoten slechts aansprakelijk voor

hun inbreng.

• De vennootschap wordt belast in het stelsel van de

vennootschapsbelasting en dat is voordeliger.

• Het wegvallen of overlijden van één van de vennoten leidt

niet tot het einde van de vennootschap.

Nadelen

• De winst moet verdeeld worden onder de vennoten.

• Grotere oprichtingskosten.

• Meestal is er een minimumkapitaal vereist.

• Zwaardere boekhoudkundige verplichtingen.


12/56

12

4. De vennootschapsvormen

Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid(bvba)

De bvba is zeer populair als familievennootschap, omdat zij zeergesloten kan worden gehouden (door beperking in de overdracht

van aandelen). Ook voor vrije beroepen is de bvba interessant, want

het is de enige vennootschapsvorm die geldig kan worden opge-

richt door één persoon.

Voordelen

• Mogelijkheid om het aantal vennoten te beperken tot (ten

minste) één.

• De aansprakelijkheid van de vennoten is beperkt tot huninbreng.

• De aandelen zijn op naam en slechts beperkt overdraagbaar

waardoor het familiale karakter bewaard kan blijven.

• Weinig minimumkapitaal vereist.

Nadelen

• De oprichtingsmodaliteiten zijn complex en relatief duur

(registratierechten, notariële akte, publicatieverplichting).

• Grotere boekhoudkundige en administratieve verplichtingen.

Startersbvba (S-bvba)Sinds 1 juni 2010 bestaat deze nieuwe vennootschapsvorm voor begin-

nende ondernemers. Startende ondernemers krijgen hierdoor de moge-

lijkheid om een vennootschap (rechtspersoon) op te richten zonder dat

ze meteen een groot startkapitaal nodig hebben. Tegelijkertijd kunnen zij

genieten van de voordelen die de bvba biedt.

De belangrijkste eigenschap van de Startersbvba is dat bij oprichtingslechts 1 euro startkapitaal is vereist, in plaats van 18.550 euro bij een

gewone bvba.

Naamloze vennootschap (nv)De nv wordt meestal gebruikt voor grotere, kapitaalkrachtige

ondernemingen waarin de nadruk ligt op het anoniem verzamelen

van kapitaal. Het minimumkapitaal in de nv bedraagt 61.500 euro.

Dat bedrag moet volledig volgestort zijn bij oprichting. De nv

heeft minstens twee vennoten nodig en een raad van bestuur metminimum drie bestuurders.


13/56

13

Voordelen

• Alle vennoten zijn slechts beperkt aansprakelijk.

• De aandelen zijn in principe vrij overdraagbaar.

• Er kunnen winstbewijzen worden uitgegeven.

Nadelen

• De oprichtingsmodaliteiten zijn complex en relatief duur

(registratierechten, notariële akte, publicatieverplichting).

• Grotere boekhoudkundige en administratieve verplichtingen.

• Hoog startkapitaal.

Vennootschap onder firma (vof)De vof is de eenvoudigste vennootschapsvorm, het is een zuivere

personenvennootschap. Dit betekent dat de vennootschap inprincipe ontbonden wordt door het overlijden van een vennoot.

En dat vennoten hun aandelen niet kunnen verkopen of schenken

zonder akkoord van de medevennoten. Een vof heeft enkel

werkende vennoten, geen stille vennoten.

Voordelen

• Er is geen minimumkapitaal vereist.

• De oprichting kan via een onderhandse akte gebeuren (geen

notaris nodig).

• Het familiale karakter blijft bewaard.

• Beperkte verplichtingen op het gebied van openbaarmaking

(o.a. geen jaarrekening publiceren).

Nadelen

• Alle vennoten zijn persoonlijk en onbeperkt aansprakelijk

voor de schulden van de vof.

• Het faillissement van de vof betekent ook het faillissementvan de vennoten.


14/56

14

Gewone commanditaire vennootschap (Comm.V)De gewone commanditaire vennootschap bestaat uit werkende

(beherende) en stille vennoten (geldschieters). In tegenstelling tot de

werkende vennoten zijn de stille vennoten slechts beperkt aansprakelijk,

maar ze mogen zich niet inlaten met het bestuur van de vennootschap.

Voordelen

• De voordelen zijn dezelfde als bij een vof.

• De stille vennoten zijn enkel aansprakelijk voor hun inbreng, hun

privégoederen kunnen niet aangetast worden.

Nadelen

• De nadelen zijn dezelfde als bij een vof.

• De stille vennoten mogen zich niet openlijk inlaten met het

beheer van de vennootschap. Doen ze dat wel, dan worden ze

onbeperkt aansprakelijk.

Commanditaire vennootschap op aandelen (Comm.VA)Ook de commanditaire vennootschap op aandelen bestaat uit

werkende (beherende) en stille vennoten. In een Comm.VA kunnen er

aandelen worden uitgegeven, het is dus een kapitaalvennootschap op

dit vlak. Maar op bestuurlijk vlak is het een personenvennootschap. De

zaakvoerder(s) word(en) benoemd voor onbepaalde duur en kunnen

hun opvolger(s) statutair vastleggen.

Voordelen

• De stille vennoten zijn zoals bij een Comm.V alleen aansprakelijk

voor hun inbreng.

• De aandelen zijn vrij overdraagbaar.

• Een Comm.VA kan een goede rechtsvorm zijn voor familiebe-

drijven door de ruime bevoegdheden van de zaakvoerders en demogelijkheid om in de opvolging te voorzien.

Nadelen

• Beherende vennoten zijn hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk.

• De oprichting moet bij notariële akte gebeuren.

• Zware boekhoudkundige en administratieve verplichtingen.

• Er is een hoog startkapitaal nodig voor de oprichting.


15/56

15

Coöperatieve vennootschap met beperkte of onbeperkteaansprakelijkheid (cvba – cvoa)De coöperatieve vennootschap is samengesteld uit een veranderlijk

aantal vennoten met veranderlijke inbreng. Het is bovendien mogelijk

om nieuwe leden op te nemen en vennoten uit te sluiten tegenterugbetaling van hun aandelen. Een cvba of cvoa moet opgericht

worden door ten minste drie personen. Er wordt een onderscheid

gemaakt tussen een cv met beperkte aansprakelijkheid en een cv met

onbeperkte aansprakelijkheid.

Voordelen

• In de cvba zijn alle vennoten slechts beperkt aansprakelijk voor

het bedrag van hun inbreng.

• De vennoten kunnen gemakkelijk in- en uittreden.

Nadelen

• In de cvba is een notariële akte nodig voor de oprichting.

• Zware boekhoudkundige en administratieve verplichtingen.

• In de cvoa zijn alle vennoten onbeperkt aansprakelijk.

5. De vennootschap oprichten

5.1 Een financieel plan opstellenWanneer je een nv, (e)bvba of cvba of Comm.VA wilt oprichten, moet je

eerst een financieel plan (laten) opstellen. Dat plan moet een gedetail-

leerd overzicht geven van de financiële inkomsten en behoeften gedu-

rende de eerste twee werkjaren van de vennootschap.

Het financiële plan wordt voorgelegd aan een notaris, die het ook

bewaart. Als de onderneming failliet gaat tijdens de eerste drie jaar en

achteraf blijkt dat het maatschappelijk kapitaal ontoereikend was voor

de eerste twee werkjaren, dan kunnen de oprichters van de vennoot-

schap aansprakelijk gesteld worden voor de verbintenissen die de

vennootschap in de eerste twee jaren is aangegaan.

5.2 Een oprichtingsakte opstellen

In de oprichtingsakte moeten de ‘statuten’ van de vennootschapworden opgenomen: de identiteit van de oprichters, naam en doel


16/56

16

van de vennootschap, de regeling met betrekking tot de algemene

vergadering en andere regels die zullen gelden in de vennootschap.

• Voor de oprichting van een vof, cvoa en een Comm.V volstaat

een onderhandse akte. Voor de publicatie ervan kan je terecht bijXerius Ondernemingsloket.

• Bij de oprichting van een nv, (e)bvba, Comm.VA en een cvba is

een authentieke akte vereist, opgemaakt door een notaris.

• Voor een inbreng in natura is een verslag van een bedrijfsrevisor

en een bijzonder verslag van de oprichters nodig.

5.3 De oprichtingsakte registreren, neerleggenen bekendmaken

De oprichtingsakte moet vervolgens geregistreerd worden bij deFederale Overheidsdienst (FOD) Financiën:

• voor de authentieke akten (notariële akten):

binnen de vijftien dagen

• voor onderhandse akten: binnen de vier maanden.

Daarna moet een uittreksel uit de oprichtingsakte worden neer-

gelegd bij de griffie van de rechtbank van koophandel. De vennoot-

schap verkrijgt haar rechtspersoonlijkheid vanaf de dag waarop de

bekend te maken uittreksels uit de oprichtingsakte neergelegd zijn.

Binnen de vijftien dagen na de neerlegging moet het uittreksel uit

de oprichtingsakte ook gepubliceerd worden in de bijlagen van het

Belgisch Staatsblad. Dat gebeurt aan de hand van een formulier

verkrijgbaar op de griffie van de rechtbank van koophandel. De

griffie verzendt de nodige stukken zelf naar het Staatsblad.

Deze ‘bekendmaking’ van de vennootschapsakten (o.m. de

oprichtingsakte) is heel belangrijk. Het ontbreken ervan betekent dat

Met je ondernemingsnummer ga je langs bij XeriusOndernemingsloket. Het ondernemingsloket zal eenactiviteitenlijst voor je vennootschap opstellen en jeondernemersvaardigheden controleren. Pas nadat hetondernemingsloket de handelshoedanigheid heet

geactiveerd, kan je van start gaan met je onderneming.


17/56

17

de akte – behoudens uitzondering – niet inroepbaar is tegen derden.

De vennootschapsakte kan slechts worden tegengeworpen aan

derden vanaf de dag van bekendmaking, tenzij de vennootschap

aantoont dat die derden er tevoren kennis van droegen.

De griffie zal de identificatiegegevens van de onderneming

invoeren in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) en aan de

vennootschap een ondernemingsnummer toekennen.

5.4 Aanleggen vennootschapsregisterIn de nv, de Comm.VA, de (e)bvba, de cvba en cvoa moet een

vennootschapsregister worden aangelegd dat op de maatschap-

pelijke zetel ter inzage ligt. Dit register vermeldt per vennoot naam,

beroep, adres, aantal aandelen en gedane stortingen. Ook de over-drachten worden in het register bijgehouden.

5.5 VennootschapsbijdrageElke vennootschap die onderworpen is aan de vennootschaps-

belasting of de belasting van niet-verblijfhouders moet jaarlijks een

vennootschapsbijdrage te betalen.

Regel de aansluiting van je vennootschap bij de start vanje activiteiten bij Xerius Sociaal Verzekeringsonds, samenmet je aansluiting als zelstandige.

De vennootschapsbijdrage moet je één keer per jaar in juni betalen.

Heet je vennootschap een balanstotaal hoger dan646.787,86 euro, dan moet je 868 euro betalen. ‘Kleinevennootschappen’, met een balanstotaal dat lager is dan

646.787,86 euro betalen 347,50 euro vennootschapsbijdrage(cijers 2014).


18/56


19/56

2Naar het onder-

nemingsloket


20/56

20

1. Vooraf

Vooraleer Xerius Ondernemingsloket de inschrijving van je onder-

neming kan regelen, moet je nog enkele dingen in orde brengen:

1.1 Zichtrekening openenVoor een eenmanszaak is deze best verschillend van je privé-

rekening. Voor een vennootschap moet de rekening op naam van

de vennootschap staan. Vergeet niet dit bankrekeningnummer te

vermelden op al je uitgaande documenten.

1.2 Voorafgaande vergunningenDeze vergunningen zijn ‘voorafgaand’, omdat je ze moet kunnen

voorleggen bij de inschrijving van je onderneming. In de meestegevallen worden ze tegelijk met je inschrijving in orde gebracht.

Machtiging ambulante handel

Als je producten wilt verkopen buiten de hoofdzetel of de

vestigingen die je aan de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO)

hebt gemeld, kan het zijn dat je een ‘machtiging ambulante handel’

nodig hebt. Het gaat om: deur-aan-deur verkopen, verkopen op de

openbare weg en op de openbare en private markten.

Je vraagt deze machtiging aan bij Xerius Ondernemingsloket.

Je moet hiervoor basiskennis bedrijfsbeheer aantonen en soms

ook beroepskennis. Als je ook deur-aan-deur verkoopt, moet je

bovendien een uittreksel uit het strafregister voorleggen.

Kermisattractie

Als je een kermisattractie of kermisgastronomie met bediening aan

tafel wilt uitbaten, heb je een machtiging kermisactiviteiten nodig.

Deze machtiging vraag je aan bij Xerius Ondernemingsloket. Ookvoor deze machtiging moet je basiskennis bedrijfsbeheer bewijzen.

Vergunning beenhouwer - spekslager

Ga je een beenhouwerij of spekslagerij uitbaten? Ben je van plan

vers, bereid of verduurzaamd slachtvlees te gaan verkopen, te koop

te stellen, voor verkoop te bewaren of met het oog op verkoop uit

te snijden? Dan moet je een vergunning van beenhouwer-spekslager

aanvragen. Dit kan je doen bij Xerius Ondernemingsloket of bij de

FOD Economie (dienst Economische Vergunningen).


21/56

21

Beroepskaart

Burgers uit de Europese Economische Ruimte (de Europese Unie,

Liechtenstein, Noorwegen, IJsland) en Zwitserland kunnen vrij

een onderneming oprichten in België. Wie daar niet toe behoort

en in België een zelfstandige activiteit wil opstarten, kan eenverblijfsvergunning en/of een beroepskaart nodig hebben.

De beroepskaart omschrijft duidelijk de uitgeoefende activiteit, is

persoonlijk en onoverdraagbaar en maximaal vijf jaar geldig, met

mogelijkheid tot hernieuwing.

• De beroepskaart wordt toegekend door de FOD Economie, kmo,

Middenstand en Energie.

• Woon je in België? Vraag je beroepskaart aan bij Xerius

Ondernemingsloket.• Je woont niet in België? Klop aan bij de bevoegde Belgische

diplomatieke vertegenwoordiger van het land waar je verblijft.

2. Inschrijving in de Kruispuntbank vanOndernemingen

Wanneer je een handels- of ambachtsactiviteit gaat uitoefenen,

moet je je onderneming als handelsonderneming laten inschrijven

in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Voor deze

inschrijving kan je terecht bij Xerius Ondernemingsloket. Het

ondernemingsloket onderzoekt of je over de nodige vaardigheden

beschikt om een eigen onderneming te starten en bezorgt je

vervolgens een ondernemingsnummer: de identiteitskaart van jouw

onderneming.

De gegevens van je onderneming worden door het ondernemings-

loket ingegeven in de KBO. Dat is een centrale databank die de

gegevens van alle ondernemingen in België bevat. Zo kunnen ze

door de officiële instanties worden opgevraagd.


22/56

22

Wat moet je zeker meebrengen naar XeriusOndernemingsloket?

D identiteitskaart (eventueel beroepskaart)D bewijsstukken basiskennis bedrijfsbeheer en

eventueel beroepskennis

D bankrekeningnummer

D de activiteiten die je wilt gaan uitoefenen en de

handelsbenaming

D als je een vennootschap opricht: bewijs van neerlegging vande statuten bij de griffie van de rechtbank van koophandel

D eventueel voorafgaande vergunningen

Regel je inschrijving in de KBO en je aansluiting online in 5eenvoudige stappen via www.xerius.be.

2.1 Ondernemersvaardigheden bewijzenAls je in België een eigen zaak wilt opstarten, moet je over de

nodige ‘ondernemersvaardigheden’ beschikken. Sinds 1 januari 1999

moet elke kmo die een handelsactiviteit uitoefent, ‘basiskennis

bedrijfsbeheer’ bewijzen. Voor een aantal gereglementeerde

beroepen moet je bovendien bijkomend beroepskennis aantonen.

Deze maatregel is destijds ingevoerd om zoveel mogelijk faillisse-

menten te vermijden. Zowel eenmanszaken als vennootschappen

moeten de ondernemersvaardigheden bewijzen en het is niet van

belang of je start als zelfstandige in hoofd- of in bijberoep.


23/56

23

2.2 Kennis bedrijfsbeheer

Wie bewijst basiskennis bedrijfsbeheer?

In de eenmanszaak:

• jij als ondernemingshoofd• een aangestelde:

• je echtgeno(o)t(e)

• je wettelijk samenwonende partner

• je partner met wie je minstens sinds zes maanden officieel

samenwoont

• de zelfstandige helper die bloed- of aanverwant is van het

ondernemingshoofd tot in de derde graad

• een werknemer met een arbeidsovereenkomst van

onbepaalde duur, die het dagelijkse beheer daadwerkelijkuitoefent.

In de vennootschap

• binnen de personenvennootschap (bvba, vof, enzovoort)

• altijd het orgaan van het dagelijks bestuur: de zaakvoerder

• binnen de kapitaalvennootschap (nv, cvoa, enzovoort)

• het orgaan van het dagelijks bestuur: de gedelegeerd

bestuurder of wanneer er geen gedelegeerd bestuurder

benoemd is, een van de bestuurders


onbepaalde duur, belast met de dagelijkse leiding (via

een benoeming neergelegd ter publicatie in het Belgisch

Staatsblad).

Hoe bewijs je de kennis bedrijfsbeheer?

Je kan basiskennis bedrijfsbeheer bewijzen aan de hand van

diploma’s of op basis van ervaring opgedaan tijdens de laatstevijftien jaar.

Volgende diploma’s worden onder meer aanvaard als bewijs:

• diploma hoger onderwijs

• bestaand vestigingsgetuigschrift.

Akten afgeleverd voor 30 september 2000

• diploma hoger secundair onderwijs (aso, tso, kso)

• diploma hoger secundair beroepsonderwijs afdeling handel,


24/56

24

boekhouden, verkoop of kantoor

• attest eerste jaar ondernemersopleiding

• een buitenlands diploma of getuigschrift dat gelijkwaardig is

verklaard met een Belgisch diploma dat aanvaard wordt voor de

basiskennis van het bedrijfsbeheer• aanvullend getuigschrift over de basiskennis bedrijfsbeheer

(afhankelijk van het jaar en de onderwijsvorm waarin het behaald

is).

Akten afgeleverd na 30 september 2000

• getuigschrift basiskennis bedrijfsbeheer

• een buitenlands diploma of getuigschrift dat gelijkwaardig is

verklaard met een Belgisch diploma dat aanvaard wordt voor de

basiskennis van het bedrijfsbeheer.

Volgende ervaring opgedaan tijdens de laatste vijftien jaar voldoet

ook als bewijs:

• drie jaar in hoofdberoep of vijf jaar in bijberoep als zelfstandig

ondernemingshoofd of als orgaan van het dagelijkse bestuur van

een vennootschap

• vijf jaar als zelfstandig helper

• vijf jaar als bediende in een leidinggevende functie

• vijf jaar als meewerkende echtgeno(o)te.

2.3 BeroepskennisOm bepaalde beroepen te mogen uitoefenen, moet je aantonen dat

je kennis hebt van dat specifieke beroep. Het gaat om beroepen

waarover de overheid en de betreffende beroepsorganisatie

geoordeeld hebben dat er een opleiding of ervaring vereist is

om dit beroep te kunnen uitoefenen. De voorwaarden verschillen

naargelang de moeilijkheid van het beroep.

Voor deze ‘gereglementeerde beroepen’ moet je beroepskennis

aantonen:

Fietsen en motorvoertuigen

• rijwielactiviteiten

• intersectorale kennis motorvoertuigen

• sectorale kennis motorvoertuigen tot 3,5 ton


25/56

25

• sectorale kennis motorvoertuigen boven 3,5 ton.

Bouw en elektrotechniek

• ruwbouw

• dakdekkers- en waterdichtingsactiviteiten• stukadoor-, cementeer-, en dekvloeractiviteiten

• schrijnwerkers- en glazenmakersactiviteiten

• installatietechnieken cv, klimaatregeling, gas en sanitair

• elektrotechnieken

• tegel-, marmer-, en natuursteenactiviteiten

• eindafwerking

• algemeen aannemer.

Personenverzorging• kapper

• schoonheidsspecialist

• voetverzorger

• masseur

• opticien

• dentaaltechnicus

• begrafenisondernemer.

Voeding

• slager-groothandelaar

• restaurateur of traiteur-banketaannemer

• brood- en banketbakker.

Andere

• installateur-frigorist

• droogkuiser-verver.

1. Wie bewijst de beroepskennis?

In de eenmanszaak:

• jij als ondernemingshoofd

• een aangestelde:

• je echtgeno(o)t(e)

• je wettelijk samenwonende partner

• je partner met wie je minstens sinds zes maanden officieel


26/56

26

samenwoont

• de zelfstandige helper die bloed- of aanverwant is tot in de

derde graad


onbepaalde duur, die het dagelijkse technische beheerdaadwerkelijk uitoefent.

In de vennootschap:

• het orgaan van het dagelijks bestuur: de zaakvoerder,

gedelegeerd bestuurder of een van de bestuurders

• een werkende vennoot belast met de technische leiding

(benoeming neergelegd ter publicatie in het Belgisch Staatsblad)

• een werknemer belast met de technische leiding (via een

lastgevingovereenkomst).

2. Hoe bewijs je de beroepskennis?

Met akten en diploma’s:

• eindakten uitgereikt door een onderwijsinrichting die door een

gemeenschap ingericht, erkend of gesubsidieerd is

• een gelijkwaardig getuigschrift uitgereikt door de centrale

examencommissie. De akten verschillen naargelang de activiteit

• een buitenlands diploma dat gelijkwaardig is met een Belgisch

diploma dat aanvaard wordt voor de te bewijzen beroepskennis.

Door praktijkervaring: je moet aantonen dat je praktijkervaring hebt

opgedaan binnen een bepaalde periode (afhankelijk van je beroep)

voorafgaand aan je inschrijving. Volgende ervaring kan als bewijs

gelden:

• zelfstandig ondernemingshoofd

• mandataris of werkend vennoot in een vennootschap

• zelfstandig helper• meewerkend echtgeno(o)t(e)

• loontrekkende in een onderneming met een gereglementeerd

beroep als activiteit.

Hoeveel praktijkervaring je moet hebben, is aankelijkvan het beroep dat je gaat uitoeenen. Contacteer ons: wijzoeken voor je uit o jouw ervaring in aanmerking komt omde beroepskennis te bewijzen.


27/56

27

2.4 Vrijstelling van basiskennis bedrijfsbeheeren beroepskennis

In sommige gevallen hoef je geen basiskennis bedrijfsbeheer of

beroepskennis aan te tonen:

Overlijden van een ondernemer

• de overlevende partner is definitief vrijgesteld (als de

partners getrouwd waren, wettelijk samenwoonden, of feitelijk

samenwoonden sinds ten minste zes maanden)

• de kinderen van een overleden ondernemer (natuurlijk persoon)

zijn drie jaar vrijgesteld vanaf het overlijden of vanaf hun

meerderjarigheid.

OvernameBij identieke overname van de volledige handelszaak zijn de

overnemers gedurende een jaar vrijgesteld van zowel bedrijfsbeheer

als beroepskennis.

Verworven recht

Natuurlijke personen en vennootschappen die op 1 januari 1999

waren ingeschreven in het handelsregister, zijn definitief vrijgesteld

voor bedrijfsbeheer. Voor de beroepskennis moeten we eerst nagaan

vanaf welke datum een bepaald beroep gereglementeerd werd.

Vrijgestelde beroepen

Wanneer je een beroep gaat uitoefenen waarvoor je vooraf een

vergunning nodig hebt van een beroepsinstituut, hoef je de

basiskennis bedrijfsbeheer bij het ondernemingsloket niet aan te

tonen.

Voor deze beroepen worden de ondernemersvaardigheden immersonderzocht door het beroepsinstituut:

• vastgoedmakelaar/stagiair-vastgoedmakelaar

• verzekeringsagent en -makelaar

• agent en makelaar in bank- en beleggingsdiensten

• vervoer van goederen over de weg

• vervoer van personen over de weg

• vervoer van goederen over de binnenwateren

• directeur van een autorijschool.


28/56

28

Xerius Ondernemingsloket heeft wel een kopie van de vergunning

van het beroepsinstituut nodig bij inschrijving.

Niet-kmo

Een startende onderneming wordt beschouwd als niet-kmo wanneermeer dan 25% van de aandelen in handen zijn van één of meer niet-

kmo’s.

Een niet-kmo heeft:

• op jaarbasis gemiddeld meer dan vijftig werknemers gedurende

de twee vorige boekjaren. Voor zover ze werknemer zijn van

dezelfde (rechts-)persoon, moeten alle werknemers, wereldwijd, in

aanmerking worden genomen.

• of een jaaromzet die groter is dan zeven miljoen euro of een

jaarlijks balanstotaal dat groter is dan vijf miljoen euro gedurende

de twee vorige boekjaren.

3. Activeren btw-hoedanigheid

Iedere persoon die op regelmatige basis een zelfstandige activiteit

uitoefent en daarbij goederen levert of diensten verleent, is in

principe btw-plichtig, ook in bijberoep. Xerius Ondernemingsloket

maakt voor jou de activering van de btw in orde: via een internet-

applicatie brengen wij het bevoegde btw-controlekantoor snel op

de hoogte.


29/56

29

4. Bijkomende vergunningen

Als startende ondernemer heb je vaak ook nog andere vergunningen

nodig.

Meer inormatie en een overzicht van alle vergunningen vindje op www.xerius.be/vergunningen.

Wat betaal je aan Xerius?

De overheid bepaalt een eenheidstarief per vestigingseenheid

voor alle basisdiensten die het ondernemingsloket voor je kan

uitvoeren. Dit tarief wordt jaarlijks geïndexeerd.De tarieven van alle diensten van Xerius Ondernemingsloket, vind

je op www.xerius.be/tarieven.


30/56


31/56

3Jouw socialezekerheid alszelfstandige


32/56

32

1. Je rechten en plichten als zelfstandige

Als zelfstandige ben je verplicht om elk kwartaal sociale bijdragen te

betalen aan een sociaal verzekeringsfonds.

Als startende zelfstandige moet je daarom, ten laatste vanaf

de dag dat je start met je activiteiten, aansluiten bij een sociaal

verzekeringsfonds, dat instaat voor de berekening en de inning van

jouw sociale bijdragen.

In ruil voor je sociale bijdragen krijg je bepaalde rechten. Zo verwerf

je, als zelfstandige in hoofdberoep of gelijkgeschakeld, het recht

op kinderbijslag, moederschapshulp, ziekteverzekering, uitkering

bij palliatieve zorgen, een faillissementsverzekering en een wettelijk

rustpensioen.

Je sociale bijdragen zijn volledig fiscaal aftrekbaar, omdat het gaat

om beroepskosten. Sociale bijdragen voor zelfstandigen worden

berekend op het netto belastbaar jaarinkomen.

Ook een zelfstandige heeft recht op kleine en grote risico’s

Zelfstandigen hebben via hun sociale bijdragen dus recht op zowel

‘grote risico’s’ (hospitalisatie, röntgenfoto’s, enzovoort), als op

‘kleine risico’s’ (terugbetaling van erelonen dokter, tandarts, kinesist

en apothekerskosten).

2. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds

2.1 Wie moet aansluiten?

Iedere zelfstandige, dus ook:

• Een helper: een zelfstandig helper is iemand die een andere

zelfstandige in een eenmanszaak bijstaat of vervangt. Er mag

dus geen sprake zijn van gezag, leiding en toezicht door de

hoofdzelfstandige.

• De meewerkende echtgeno(o)t(e): wanneer je als partner (onder

huwelijkscontract of verklaring van wettelijke samenwoning)

van een zelfstandige effectief meehelpt in de eenmanszaak

en zelf geen eigen volwaardig sociaal statuut hebt of een


33/56

33

vervangingsinkomen ontvangt, word je beschouwd als

meewerkende echtgeno(o)t(e).

• Een mandataris in een vennootschap: in principe worden

alle personen die een mandaat uitoefenen (bv. zaakvoerder,

bestuurder) en ook werkende vennoten beschouwd alszelfstandigen en moeten ze aansluiten bij een sociaal

verzekeringsfonds.

Ook je vennootschap moet ‘bijdragen’ betalen. Een keer per jaar.

Hoeveel is afhankelijk van het balanstotaal van je vennootschap.

Voor deze jaarlijkse vennootschapsbijdrage moet je je vennootschap

aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds.

2.2 In welke categorie kan je aansluiten?

Hoofdberoep of bijberoep?

Je bent zelfstandige in hoofdberoep als jouw zelfstandige activiteit

je enige of voornaamste bezigheid is.

Je bent zelfstandige in bijberoep wanneer je:

• tegelijkertijd met je zelfstandige activiteit nog een andere

beroeps-bezigheid uitoefent voor een werkgever. Je moet

minstens halftijds werken als loontrekkende of als niet-benoemde

leerkracht, of 6/10de als je les geeft als vastbenoemde leerkracht

• als ambtenaar minstens halftijds en ten minste acht maanden of

tweehonderd dagen per jaar werkt

• een werkloosheidsuitkering, arbeidsongeschiktheidsuitkering,

bepaalde vormen van loopbaanonderbreking of tijdskrediet

krijgt. Voorwaarde hierbij is dat je uitkering een recht op

pensioen opent. En van belang: vooraf goedkeuring krijgen van

de uitbetalingsinstelling.

Voordeelregel als student, gehuwde of weduw(e)(naar) (‘artikel 37’)

Je wilt zelfstandige worden in hoofdberoep, maar je weet al dat je

inkomsten beperkt zullen blijven? Dan kan je overwegen om aan te

sluiten als zelfstandige op basis van de voordeelregel ‘artikel 37’.

De enige voorwaarde is dat je van ‘afgeleide rechten’ moet genieten.

Je komt dus alleen in aanmerking als je:

• getrouwd bent en je partner volwaardige sociale rechten geniet• student bent onder de 25 jaar, ten laste staat van je ouders en


34/56

34

recht opent op kinderbijslag

• weduwe bent en een overlevingspensioen ontvangt.

• vast benoemd bent in het onderwijs met tewerkstelling van

minstens 50% en minder dan 60%

• vrijstelling geniet op basis van beperkte inkomsten als politicus.Dit geldt enkel voor bepaalde politici.

Als je aansluit in ‘artikel 37’ en vrijstelling van bijdragenkrijgt o verminderde bijdragen betaalt, bouw je geen eigensocialezekerheidsrechten op.

Stijgt je inkomen boven het inkomen van 6.742,06 euro,dan ben je minstens de oraitaire minimumbijdrage van

hoodberoep verschuldigd. Bij een regularisatie wordenachtera met terugwerkende kracht 3% kwartaalverhogingenen supplementair een jaarverhoging van 7% aangerekend.

Gepensioneerde

Je kan als zelfstandige (blijven) werken wanneer je met pensioen

bent.

Voor je 65 moet je wel je inkomsten beperken, vanaf 65 mag je je

pensioen onbeperkt cumuleren met beroepsinkomsten.

Gepensioneerde zelfstandigen betalen een lager percentage

aan sociale bijdragen dan een gewone zelfstandige, maar

bouwen hierdoor ook geen bijkomende pensioenrechten meer

op. Een gepensioneerde die nog uitsluitend een kosteloos

mandaat bekleedt, moet niet (langer) aansluiten bij een sociaal

verzekeringsfonds.

Onbeperkt bijverdienen

Om als gepensioneerde onbeperkt te kunnen bijverdienen, moet jeaan twee voorwaarden voldoen:

• je bent 65 jaar of ouder

• of je bent jonger dan 65 met een loopbaan van minstens 45 jaar.


35/56

35

3. Hoe worden je sociale bijdragen berekend?

Je betaalt als zelfstandige in principe 22% socialezekerheidsbij-

dragen op je netto belastbaar jaarinkomen. Afhankelijk van je

inkomen en je bijdragecategorie (hoofdberoep, bijberoep enzo-voort) kan dat minder zijn.

Maar hoe wordt die 22% juist berekend? Je moet enkele belangrijke

zaken onthouden over de berekening van jouw sociale bijdragen.

3.1 Sociale bijdragen moet je betalen per kwartaalJe betaalt je sociale bijdragen per kwartaal. Er begint telkens een

nieuw kwartaal op 1 januari, 1 april, 1 juli en 1 oktober. Bovendien is

een kwartaal altijd ondeelbaar. Dat wil zeggen dat je de volledigekwartaalbijdrage moet betalen voor elk kwartaal waarin je werkt.

Als je bijvoorbeeld op 31 maart van start gaat met je zelfstandige

activiteit, moet je de bijdrage voor het volledige eerste kwartaal

betalen.

3.2 Je betaalt jaarlijks een voorschotXerius rekent je jaarlijks een wettelijke voorlopige kwartaalbijdrage

aan berekend op je geïndexeerde netto belastbare inkomen van

drie jaar voordien. In 2015 betaal je dus sociale bijdragen op je

beroepsinkomen van 2012. Twee jaar later worden je bijdragen

herzien op basis van wat je in je bijdragejaar effectief netto

belastbaar verdiende.

Voor het bijdragejaar 2015 krijg je dus in 2017 een herziening op

basis van de inkomsten die je in 2015 realiseerde. Jaarlijks vergelijk

je best je werkelijke inkomsten met die van drie jaar terug. Bespreek

dit zeker met je boekhouder.

Drie mogelijke scenario’s kunnen zich voordoen:

1. Je inkomsten blijven nagenoeg stabiel. Je hoeft dan niets te

doen, betaal gewoon de wettelijke voorlopige sociale bijdragen.

2. Je inkomsten zijn intussen gestegen. Geef Xerius een schatting

van je netto belastbare jaarinkomen via www.xerius.be/

bijdrageberekening. We berekenen je voorlopige bijdragen op

dit inkomen en je krijgt later geen eventuele gepeperde rekening

gepresenteerd. Fiscaal is dit ook interessant want socialebijdragen zijn volledig fiscaal aftrekbaar. Wat je bijbetaalde gaat


36/56

36

in je jaarlijkse spaarpot, wachtend op de afrekening. Dat noemen

we je ‘reserve’.

3. Je inkomsten zijn gevoelig gedaald. Geef Xerius een schatting

van je netto belastbare jaarinkomen via www.xerius.be/

bijdrageberekening. Je inkomen moet dan niet alleen lagerliggen dan het inkomen van drie jaar voordien, maar ook lager dan

de vastgelegde drempelbedragen per bijdragecategorie. Voor een

overzicht hiervan en meer info, surf naar www.xerius.be.

Opmerking

Als je in de loop van het jaar wisselt van bijdragecategorie,

bijvoorbeeld van hoofd- naar bijberoep, betaal je voor dat jaar

viermaal een kwartaalbijdrage op je globale netto belastbare

jaarinkomen als zelfstandige.

Voorbeeld

Je werkt van 1 januari 2015 tot 30 juni 2015 in bijberoep en verdient

2.000 euro, in de tweede helft van het jaar verdien je 18.000 euro in

hoofdberoep. Je betaalt dan vier kwartaalbijdragen op een netto

belastbaar inkomen van 20.000 euro.

3.3 Je krijgt voor elk bijdragejaar een herzieningDe belastingadministratie bezorgt Xerius je netto belastbare

jaarinkomsten na twee jaar. Op dat moment toetst Xerius je

wettelijke voorlopige sociale bijdragen aan de werkelijke inkomsten.

We breken je spaarpot open en zien of je genoeg voorzag. Betaalde

je te weinig, dan moet je bijbetalen. Betaalde je te veel, dan krijg je

het tegoed terug.

OpmerkingAls bij de herziening blijkt dat je onterecht een verminderingvan je voorlopige bijdragen vroeg, word je beboet. Deverhogingen kunnen snel oplopen, vraag dus enkel eenvermindering als je heel zeker bent dat je inkomstenvoldoende zijn gedaald.


37/56

37

3.4 Als starter is er een speciale regeling

1. Tijdens de eerste drie jaar rekenen we je forfaitaire

minimumbijdragen aan

Je stelde jezelf wellicht al de vraag: ik werkte drie jaar geleden nogniet als zelfstandige, waarop gaan jullie mijn wettelijke voorlopige

sociale bijdragen dan berekenen? Terechte vraag. Als starter rekent

Xerius je voor de eerste drie volledige jaren een forfaitaire minimum-

bijdrage aan. Deze bijdrage verhoogt jaarlijks en is afhankelijk van

de bijdragecategorie.

Hieronder een overzicht van de forfaitaire minimumbijdragen voor

hoofd- en bijberoepers.

JaarBijdrage

%

Hoofdberoep Bijberoep

Berekend opminimum-

inkomen (€)

Forfaitaire

minimum-

bijdrage (€)

Berekend opminimum-

inkomen (€)

Forfaitaireminimum-

bijdrage (€)

1 20,50 12.870,43 679,73 1.423,90 75,20

2 21 12.870,43 696,31 1.423,90 77,03

3 21,50 12.870,43 712,89 1.423,90 78,86

Volgens baremacijfers 2015 en inclusief 3,05% beheerskosten.

2. Een goede raad: betaal sociale bijdragen op wat je verdient

Als je meer verdient dan het minimuminkomen, geef Xerius dan een

schatting van je werkelijke netto belastbare jaarinkomen. Want na

twee jaar krijgt Xerius je inkomen van de fiscus. En dan volgt een

herziening van je sociale bijdragen.

Betaalde je te weinig bij aanvang dan moet je bijbetalen. Dezesupplementen komen dan bovenop de sociale bijdragen die je voor

dat jaar moet betalen. Door in de beginfase zelf bij te sturen, kan

je dit vermijden. Bovendien doe je een fiscaal voordeel. Want door

in je beginperiode meer te betalen, zorg je voor een grotere fiscale

aftrekbaarheid.

Sociale bijdragen zijn namelijk volledig fiscaal aftrekbaar als

beroepskosten. Door meer te betalen daalt je netto belastbare jaar-

inkomen. Zo betaal je ook minder belastingen. Hieronder geven we


38/56

38

je een overzicht voor een zelfstandige in hoofdberoep waaruit blijkt

dat tijdig bijsturen loont:

Bijdragejaar+ kwartaal

Voorlopige

kwartaal-bijdragen

%

Werkelijke

inkomstenop jaarbasis

Definitieve

kwartaal-bijdragen

Her-

zieningin

Bij te

betalen perkwartaal

1-4/2015 € 679,73 20,50 € 25.000 € 1.320,33 2017 € 640,60

1-4/2016 € 696,31 21 € 30.000 € 1.623,04 2018 € 926,73

1-4/2017 € 712,89 21,50 € 40.000 € 2.215,58 2019 € 1.502,69

Volgens baremacijfers 2015 en inclusief 3,05% beheerskosten.

3. Kan je als starter ook een vermindering krijgen?Neen, in principe kan je dat niet als je werkt als zelfstandige in

hoofdberoep. Je moet minstens de forfaitaire minimumbijdrage

betalen om sociaal verzekerd te blijven. Je kan enkel een

vermindering krijgen in de volgende gevallen:

Je werkt als bijberoeper

Je hebt een volwaardig sociaal statuut waarmee je je sociale rechten

opbouwt, naast je zelfstandig bijberoep en je verdient met deze

laatste activiteit minder dan 1.500 euro. Dan kan je een vrijstelling

aanvragen van je sociale bijdragen.

Je bent student, gehuwd of weduwe/weduwnaar

Studenten jonger dan 25, gehuwden en weduwen of weduwnaars

kunnen in sommige gevallen een voordeelregeling genieten. Opent

het sociaal statuut van de ouders of de (overleden) partner ook

voor hen socialezekerheidsrechten en hebben ze zelf lage inkomsten

als zelfstandige, dan komen ze eventueel in aanmerking voor eenvrijstelling of een vermindering van hun sociale bijdragen.

Je werkt als gepensioneerde

Zowel een vervroegd gepensioneerde als een wettelijk

gepensioneerde kan vrijstelling of vermindering van sociale

bijdragen bekomen.

Hieronder een overzicht van de inkomstendrempels en de

verminderde bijdragen:


39/56

39

Hoofdberoep

Inkomensdrempels (€) Kwartaalbijdrage (€)

< 12.870,43 729,46

< 25.740,86 1.458,92

Bijberoep en voordeelregel studenten/gehuwden/weduw(e)n(aars) (artikel 37)

Inkomensdrempels (€) Kwartaalbijdrage (€)

< 1.423,90 0

< 6.742,06 382,12

< 12.870,43 729,46

< 25.740,86 1.458,92

Meewerkende partner maxistatuutInkomensdrempels (€) Kwartaalbijdrage (€)

< 5.653,98 320,45

< 12.870,43 729,46

< 25.740,86 1.458,92

Gepensioneerden toegelaten activiteit

Inkomensdrempels (€)Kwartaalbijdrage (€)

zonder wettelijk pensioen met wettelijk pensioen

< 2.847,81 0 0

< 6.234 (enkel vervroegd) niet van toepassing 236,09 (zonder kinderlast)

< 6.742,06 382,12 255,33

< 9.351 (enkel vervroegd) niet van toepassing 354,13(met kinderlast)

< 12.870,43 729,46 487,40

< 25.740,86 1.458,92 974,79

4. Sociale bijdragen van een onvolledig kalenderjaar worden op

jaarbasis berekend

Je sociale bijdragen worden uiteindelijk elk jaar berekend

op je netto belastbare jaarinkomen van het jaar zelf. Je

socialezekerheidsbijdragen betaal je per kwartaal.

Maar neem nu dat je voor een bepaald jaar minder dan vier

kwartalen werkt. Dan is er een belangrijk aandachtspunt.


40/56

40

Voorbeeld

Stel, je start op 1 mei 2015 als zelstandige. Dan betaal jein 2015 drie kwartaalbijdragen. Je verdient in 2015 30.000euro netto belastbaar. Hoeveel betaal je per kwartaal? Wel,

eerst wordt je inkomen op jaarbasis berekend. Het wordtvermenigvuldigd met vier en gedeeld door het aantal gewerkte

kwartalen.

In dit geval geeft dit: 30.000 euro X 4 : 3 = 40.000 euro

Je betaalt dus driemaal een kwartaalbijdrage op eeninkomen van 40.000 euro in plaats van op je werkelijkeinkomen van 30.000 euro.

4. Wanneer moet je betalen?

Sociale bijdragen betaal je per kwartaal. Vier keer per jaar - bij het

begin van elk kwartaal - stuurt het sociaal verzekeringsfonds je een

afrekening toe voor de bijdragen die je dat kwartaal verschuldigd

bent.

De verschuldigde bijdragen moeten voor het einde van het kwartaal

op de rekening van het sociaal verzekeringsfonds staan of er wordt

je prompt een verhoging van 3% aangerekend en nog eens eenmalig

7% supplement per jaarovergang. Deze strenge regeling wordt door

de overheid opgelegd.

Als je de aansluitingsverklaring aan Xerius bezorgt uiterlijk op de

dag van de start van je zelfstandige activiteit, heb je recht op uitstel

van betaling gedurende de eerste twee kwartalen. De verschuldigdebijdragen hoef je dan pas voor het einde van het volgende kwartaal

te betalen.

Wanneer je te laat aansluit door de verklaring van aansluiting te

ondertekenen ná de dag dat je start met je zelfstandige activiteit,

heb je geen recht op uitstel van betaling.

Let wel: als je kiest voor uitstel van betaling, moet je de sociale

bijdragen van je tweede en derde kwartaal tegelijk betalen.


41/56

41

Voorbeeld

Je start als zelstandige op 2 april 2015 en bezorgt ons jeverklaring van aansluiting op 1 april 2015.• tweede kwartaal (eerste kwartaal van aansluiting) te

betalen voor 23 september• derde én vierde kwartaal (tweede en derde kwartaal van

aansluiting) te betalen voor 23 december.

5. Werkloos en zelfstandig worden

De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) werkte een aantal

maatregelen uit die erop gericht zijn de toegang tot het zelfstandigeberoep te vergemakkelijken.

Opleiding volgen

Werkzoekenden die een opleiding voor een zelfstandig

beroep willen volgen, kunnen vrijgesteld worden van sommige

toekenningsvoorwaarden inzake beschikbaarheid op de

arbeidsmarkt en de inschrijving als werkzoekende.

Voorbereiding van je zelfstandige activiteiten

Je kan, met behoud van werkloosheidsuitkeringen, gedurende een

periode van ten hoogste zes maanden, je vestiging als zelfstandige

voorbereiden. Het gaat dan om studies met betrekking tot de

haalbaarheid van het beoogde project, de inrichting van de lokalen

en de installatie van het materiaal, het leggen van de nodige

contacten om het project op te starten en het vervullen van de

administratieve formaliteiten.

Behoud van recht op werkloosheidsuitkering

Een werknemer die een zelfstandig beroep begint, maar die

binnen een bepaalde termijn zijn zelfstandige activiteit om

objectieve redenen terug moet stopzetten, kan het recht

op werkloosheidsuitkeringen na de stopzetting hernemen.

Als je je werkloosheid onderbroken hebt (en dus vroeger

werkloosheidsuitkeringen kreeg) om zich te vestigen als

zelfstandige, kan je opnieuw uitkeringen ontvangen wanneer je

hiervoor binnen de drie jaar een aanvraag indient.


42/56

42

6. Tijdskrediet of loopbaanonderbrekingen zelfstandige worden

Tijdskrediet voor werknemersWerknemers die volledig tijdskrediet nemen om te starten als

zelfstandige in hoofdberoep kunnen (onder bepaalde voorwaarden)

de inkomsten uit die zelfstandige activiteit combineren met

uitkeringen van de RVA.

Wanneer het gaat om thematisch verlof (ouderschapsverlof,

palliatieve zorgen, medische bijstand), kan je die uitkering

combineren met een zelfstandige activiteit in bijberoep gedurende

maximaal vier kwartalen en dit vanaf de startdatum van hetthematisch verlof.

Wanneer het niet gaat om thematisch verlof, moet de zelfstandige

activiteit voldoen aan enkele voorwaarden. De zelfstandige

activiteit:

• moet je al minstens twaalf maanden die aan het begin van het

tijdskrediet voorafgaan uitoefenen

• moet je teglijkertijd uitgeoefend hebben met de activiteit

waarvoor tijdskrediet wordt aangevraagd

• mag je cumuleren met de RVA-uitkeringen gedurende maximaal

één jaar. Na deze periode vervalt de RVA-uitkeringen en word je

zelfstandige in hoofdberoep.

Als je niet voldoet aan deze voorwaarden, mag je wel starten met

je zelfstandige activiteit, maar krijg je geen uitkering van de RVA.

Je bent dan van bij de start zelfstandige in hoofdberoep. Neem je

minder dan halftijds tijdskrediet, dan kan je dit combineren meteen zelfstandige activiteit, maar krijg je geen uitkering van de RVA.

Omdat je daarnaast ook nog minstens halftijds werknemer blijft, kan

je wel starten als zelfstandige in bijberoep.

Loopbaanonderbreking voor ambtenaren

Je bent ambtenaar en je werkt niet in één van de autonome

overheidsbedrijven? Op voorwaarde dat je dit voorafgaandelijk

aangeeft, kan je dan loopbaanonderbrekingsuitkeringen cumuleren

met de inkomsten van een zelfstandige activiteit in bijberoep


43/56

43

(gedurende maximaal 4 kwartalen, volgens de regeling vanaf 1

januari 2012).

Loopbaanonderbreking en tijdskrediet kan je aanvragen via

www.rva.be.


44/56


45/56

4 Aanvullendeverzekeringen


46/56

Het zelfstandige statuut verschilt op sommige vlakken in grote mate

van het werknemersstatuut. Als je als zelfstandige ziek wordt en

je activiteit niet kunt uitoefenen (en dus ook geen inkomen hebt),

ontvang je enkel een bescheiden uitkering. Ook het pensioen van

een zelfstandige ligt vaak lager dan dat van een loontrekkende.

Gelukkig zijn er een aantal fiscaal interessante aanvullende

verzekeringen die je als zelfstandige kunt afsluiten om je hiervoor te

beschermen.


47/56

47

1. Sociaal Vrij Aanvullend Pensioen voorZelfstandigen (SVAPZ)

Wist je dat het wettelijk pensioen van een zelfstandige maar

gemiddeld 1.000 euro per maand bedraagt? Niet genoeg om jehuidige levensstandaard te behouden. Het SVAPZ is een solide

langetermijn-spaarformule met een gegarandeerde basisinterest van

2%. Het SVAPZ is dus echt een must.

Daarom is een sociaal vrij aanvullend pensioen voor jou het overwegen waard!

D Je hebt de keuze tussen het gewoon VAPZ of hetsociaal VAPZ met aanvullende waarborgen bijarbeidsongeschiktheid.

D Je kunt tot 8,17% (maximaal 3.027,09 euro) van je netto

belastbaar inkomen storten in een gewoon VAPZ en tot

9,4% (maximaal 3.482,82 euro) in het sociaal VAPZ .

D Je kiest zelf wanneer je stort.

D De premies die je stort zijn vrijgesteld van 4,4%verzekeringstaksen.

D Perfect te combineren met andere pensioenspaarpro-

ducten zoals onder meer pensioensparen, langeter-

mijnsparen en groepsverzekeringen voor zelfstandigen.

Het SVAPZ is de meest fiscaalvriendelijke vorm van pensioen-opbouw. De premies zijn niet alleen 100% fiscaal aftrekbaar, maar

leveren ook een besparing op je sociale bijdragen tot 20%.

Het SVAPZ is echt een aanrader om het beperkte wettelijke basis-

pensioen te verhogen.


48/56

48

2. Gewaarborgd Inkomen

Werkonbekwaam door ongeval of ziekte. Als zelfstandige ben je

wettelijk verzekerd tegen inkomstenverlies wegens arbeidsonge-

schiktheid, maar je ontvangt enkel een bescheiden uitkering. Wijhebben een verzekering Gewaarborgd Inkomen ontwikkeld die je

verzekert tegen inkomstenverlies bij ziekte of ongeval. De premies

zijn volledig als beroepskosten aftrekbaar.

Een Gewaarborgd Inkomen bij Xerius?Een flexibele formule op maat en zekerheid voor je toekomst:

D 100% fiscaal aftrekbare premies.

D Op maat gemaakt. Je kiest zelf:

• wanneer je de premie wilt betalen: driemaandelijks,

halfjaarlijks of jaarlijks

• de lengte van de ‘eigen’ risicotermijn: 30, 60, 90, 180 of

365 dagen. Ben je langer dan 30 dagen arbeidsongeschikt,

dan kan de ‘eigen risicotermijn’ volledig wegvallen

(Engelse franchise).

D Uitkeringen tot de eindleeftijd van 65 jaar.

D Afhankelijk van de te verzekeren waarborgen, moet je eenmedische vragenlijst invullen of op medisch onderzoek bij een

onafhankelijk adviserend geneesheer. Tot een leeftijd van 45

jaar en een verzekerd inkomen van 25.000 euro hoef je enkel

een medische vragenlijst in te vullen. Vanaf een leeftijd van 46

jaar geldt het voorgaande enkel tot een verzekerd inkomen van

15.000 euro.

D Je bent niet alleen verzekerd voor de lichamelijke gevolgenvan je ziekte of ongeval, maar ook voor het feit dat je niet of

beperkt kunt werken (economische arbeidsongeschiktheid).

D Tegen één van de laagste tarieven op de markt.


49/56

49

3. Individuele Pensioentoezegging (IPT)

Je bent bedrijfsleider in een vennootschap? Je bedrijf kan voor

jou een Individuele Pensioentoezegging (IPT) afsluiten en zo je

aanvullend pensioen financieren.

Wat is een IPT?Een interessante aanvulling op je wettelijk pensioen. De bijdrage

voor je IPT wordt volledig betaald door je vennootschap. Een IPT

biedt dezelfde voordelen als een groepsverzekering, maar is zuiver

individueel.

D De premie en de premietaksen zijn aftrekbaar alsberoepskosten voor je vennootschap.

D Je blijft altijd eigenaar van je contract, ook in geval vanfaillissement of ontslag.

D Bij vroegtijdig overlijden, ontvangen de door jou aangeduidebegunstigden de tot dan opgebouwde reserves.

D Kies een formule op maat: bescherming tegen inkomens-

verlies, overlijdensverzekering, extra bescherming voor je

gezin, enzovoort.

D Je kan via een polisvoorschot een onroerend goed kopen,

bouwen of renoveren.

Je wenst één van deze verzekeringen bij Xerius a te sluiten?

Bel 078 05 00 72 o mail [email protected].

Als enige in de sector bieden we onze klanten de unieke

combinatie van een sociaal verzekeringsfonds én een

verzekeringsvereniging in eigen beheer. Vanuit onze inzichten in

het sociaal statuut van de zelfstandige en de unieke loopbaan-

informatie waarover we beschikken, kunnen we je dan ook

uitstekend begeleiden en adviseren bij jouw pensioenopbouw

en de bescherming van jouw inkomen tijdens je actieveloopbaan.


50/56

Wat je nog

moet weten


51/56

51

Elke onderneming moet zijn boekhouding bijhouden. Afhankelijk

van de grootte van je onderneming en de ondernemingsvorm, moet

je meer of minder boekhoudkundige verplichtingen vervullen. Vraag

hierover raad aan je boekhouder of accountant.

1. Boekhoudkundige verplichtingen

Vereenvoudigde boekhouding

‘Zeer kleine ondernemingen’ mogen een vereenvoudigde

boekhouding voeren, voor zover alle verrichtingen zonder uitstel,

getrouw, volledig en naar tijdsorde worden geregistreerd in

tenminste drie dagboeken:• een financieel dagboek

• een inkoopboek

• een verkoopboek.

Deze ondernemingen moeten bovendien tenminste eens per jaar

een inventaris opmaken van alle bezittingen, vorderingen, schulden

en verplichtingen en alle bronnen bestemd voor de uitbating.

‘Zeer kleine ondernemingen’ zijn ondernemingen die cumulatief aan

de volgende voorwaarden beantwoorden:

• Het moet gaan om natuurlijke personen die koopman zijn,

om vennootschappen onder firma (vof) of om gewone

commanditaire vennootschappen (Comm.V).

• De omzet (exclusief btw) over het laatste boekjaar mag niet

meer bedragen dan 500.000 euro.

Dubbele boekhoudingHandelszaken en vennootschappen die geen ‘zeer kleine onder-

neming’ zijn, moeten een dubbele boekhouding voeren volgens

het wettelijke schema, een jaarlijkse inventaris en een jaarrekening

opmaken. De jaarrekening wordt voor onderzoek en ter goedkeuring

voorgelegd aan de algemene vergadering. Binnen de dertig dagen

na die goedkeuring moet ze worden neergelegd bij de Nationale

Bank, die de inhoud ervan controleert. Als de onderneming als

‘kleine onderneming’ wordt beschouwd, is een ‘verkorte jaarre-

kening’ voldoende en moet zij geen beheersverslag opmaken.


52/56

52

De keuze van een geschikte boekhouder o accountant isheel belangrijk voor je bedrij. Je boekhouder o accountantzorgt ervoor dat je al je boekhoudkundige verplichtingenkan nakomen en geen overbodige belastingen moet betalen.

Bovendien kan hij o zij je alle inormatie geven over fiscalevoordelen, de belastingaangite en de voorafetalingen.

2. Btw aanrekenen

Als btw-plichtige heb je de volgende verplichtingen:

• bij aanvang, wijziging of stopzetting van je activiteit binnen

de maand hiervan aangifte doen bij je btw-controlekantoor ofondernemingsloket

• een factuur afleveren voor alle verrichte leveringen en daarop

het correcte btw-tarief (6, 12 of 21%) aanrekenen (bij levering aan

privépersonen is er meestal geen factuur vereist)

• de verschuldigde btw voor de afgelopen periode aan de staat

betalen

• je btw-boekhouding bijhouden, op papier of elektronisch:

• een inkomend en uitgaand facturenboek

• een dagontvangstenboek

• een tabel van bedrijfsmiddelen

• periodieke btw-aangiftes indienen

• als de jaaromzet groter is dan een miljoen euro, moet je

maandelijkse aangiftes doen

• als de jaaromzet kleiner is dan een miljoen euro, kan je kiezen

voor de kwartaalaangifte

• forfaitaire aangifte: de administratie aanvaardt dat voor

sommige beroepen de btw wordt berekend op een forfaitairewijze. De omzet wordt dan bepaald op basis van aankopen

en geleverde prestaties. Dit kan ondermeer voor kappers,

bakkers, beenhouwers, caféhouders, apothekers, enzovoort.

• vrijstelling van btw: belastingplichtigen met een jaaromzet

van minder dan 15.000 euro komen in aanmerking voor

de vrijstelling van btw. Zij moeten geen btw-aangifte doen

en ook geen btw aanrekenen op hun uitgaande facturen.

Zij kunnen anderzijds ook geen btw recupereren van de

inkomende facturen.


53/56

53

3. Belastingen betalen

Personenbelasting

Als zelfstandige doe je ieder jaar een belastingaangifte. De fiscus

berekent aan de hand daarvan hoeveel je moet betalen en stuurt jeeen aanslagbiljet. Als je voor de eerste keer een belastingaangifte

doet als zelfstandige, moet je bij het belastingkantoor deel 2 van de

belastingaangifte aanvragen.

Je betaalt belastingen op je netto beroepsinkomen, dat wordt

berekend door je bruto beroepsinkomsten te verminderen met je

beroepskosten (waaronder je sociale bijdragen).

Als zelfstandige moet je belastingen voorafbetalen, anders krijg jeeen belastingvermeerdering. Als starter ben je wel gedurende de

eerste vier jaren vrijgesteld van die vermeerdering. Als je als starter

toch voorafbetalingen doet, krijg je belastingvermindering. Vanaf

het vierde jaar betaal je dus elk kwartaal een deel van je belastingen

vooraf. Je boekhouder of accountant kan je helpen bepalen hoeveel

je best voorafbetaalt.

Vennootschapsbelasting

In een vennootschap worden de belastingen berekend op basis van

de winst. Om de winst te bepalen, worden de bewezen uitgaven

afgetrokken van de inkomsten. Ook de lonen die je vennootschap

aan de zaakvoerders uitbetaalt, zijn aftrekbare beroepskosten. Net

als voor eenmanszaken, is het voor vennootschappen raadzaam om

voorafbetalingen te doen. Contacteer je boekhouder of accountant

voor meer informatie.

Bezoldigingen aan bedrijfsleidersAls mandataris of werkend vennoot moet je belastingen betalen

op de inkomsten uit jouw vennootschap. De term ‘bezoldigingen

aan bedrijfsleiders’ verwijst naar die inkomsten. Je loon maakt daar

deel van uit, maar ook andere voordelen en inkomsten, zoals een

deel van de huur die je krijgt als je een gebouw verhuurt aan je

vennootschap.

Als bedrijfsleider kan je ook beroepskosten inbrengen. Je kan kiezen

voor forfaitaire kosten van 3%, berekend op de vergoedingen die je ontvangt, maar je kan ook je werkelijke kosten bewijzen. Om


54/56

54

aftrekbaar te zijn, moeten die kosten aan dezelfde voorwaarden

voldoen als de beroepskosten in een eenmanszaak of vennootschap.

Denk eraan dat je op je bezoldigingen bedrijfsvoorheffing moet

betalen.

4. Starten als werkgever

Aansluiten bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ)

Elke werkgever die voor de eerste keer een of meerdere werknemers

tewerkstelt die onderworpen zijn aan de Belgische sociale zekerheid

voor werknemers, moet dit melden aan de Rijksdienst voor Sociale

Zekerheid. De RSZ zal je een vragenlijst opsturen die je moetinvullen, ondertekenen en terugsturen. Op basis van deze vragenlijst

zal de RSZ aan jou, als werkgever, een inschrijvingsnummer en een

kenteken toekennen.

Aansluiten bij een kinderbijslagfonds

Vervolgens dient de werkgever zich aan te sluiten bij een kinder-

bijslagfonds binnen een termijn van 90 dagen na de indiensttreding

van de eerste werknemer. Wanneer je dit nalaat, word je ambtshalve

aangesloten bij de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers

(RKW).

Sluit je aan bij Xerius Kinderbijslagfonds: www.xerius.be.

Aansluiten bij een verzekeringsmaatschappij voor arbeidsonge-

vallen

Vooraleer je personeel tewerkstelt, moet je een verzekeringspolis

tegen arbeidsongevallen afsluiten bij een daartoe gemachtigde

verzekeringsmaatschappij. Deze verzekering moet de schadevergoeden voor ongevallen van de werknemer die zich zouden

kunnen voordoen tijdens de uitvoering van het werk of wanneer

de werknemer zich van en naar het werk begeeft. Als je geen

wetsverzekering afsluit, word je ambtshalve aangesloten bij het

Fonds voor Arbeidsongevallen.

Aansluiting bij een vakantiefonds

Als je arbeiders (ook leerling-arbeiders) in dienst neemt, word

je automatisch aangesloten bij een vakantiefonds. Door deze


55/56

55

aansluiting kunnen arbeiders hun vakantiegeld ontvangen. De

aansluiting bij een vakantiefonds gebeurt automatisch zodra de

werkgever een eerste verklaring over het loon en de arbeidstijd

van zijn arbeiders indient bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid

(RSZ).

Aansluiten bij een interbedrijfsgeneeskundige dienst

Wanneer je gemiddeld tussen 1 en 50 werknemers tewerkstelt op

Belgisch grondgebied, ben je verplicht je aan te sluiten bij een

interbedrijfsgeneeskundige dienst. Heb je gemiddeld meer dan 50

werknemers, dan mag je jezelf ofwel aansluiten bij een dergelijke

dienst ofwel zelf een bedrijfsgeneeskundige dienst oprichten.

De belangrijkste opdrachten van de arbeidsgeneeskundige dienstzijn onder andere de medische onderzoeken en inentingen van de

werknemers, het vermijden van bedrijvigheden die gevaar opleveren

voor de gezondheidstoestand van de werknemers, het opsporen van

beroepsziekten, enzovoort.

Melding bij een ontvangstkantoor van de belastingen

Van zodra je een werknemer in dienst neemt voor wie

bedrijfsvoorheffing moet worden ingehouden, moet je met het

bevoegde ontvangstkantoor van de belastingen contact opnemen.

Aansluiting bij een sociaal secretariaat

Zodra je personeel aanwerft, wordt ook je administratie

complexer. Bij een sociaal secretariaat kan je terecht voor je

personeelsadministratie, loonberekening, enzovoort.

Meer inormatie op www.sdworx.be.


56/56

T 078 15 00 [email protected]

Je bent welkom in onze Xerius-kantoren in

Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Hasselt,

Herentals, Kortrijk, Leuven, Mechelen en Turnhout.

S t a r t e r s g i d s - 2 0 1 5

Praktische Handleiding Startende Zelfstandige

Documents

Transcript of Praktische Handleiding Startende Zelfstandige