ESF PRAKTIJKENMARKT

Bart DE GEETERNick HAUTEKEESBokrijk 19 december

Het probleem…HET PROBLEEM

De oplossing…

Een nieuw probleem…

Gevolg…

HEEL GOED, maar…

•Wat moet ik kiezen?•Is er iets tof bij?•Wat kost ons dat?•Word ik ondersteund?•Waar vind ik meer uitleg?

•Is er iemand die dit allemaal overzichtelijk voor me kan bijhouden?

Het antwoord…

Het kenniscentrum Competento biedt hiertoe op zijn website Het kenniscentrum Competento biedt hiertoe op zijn website een overzichtelijke inventaris aan van de diverse bestaande een overzichtelijke inventaris aan van de diverse bestaande initiatieven. Competento neemt sinds juli 2006 met veel succes initiatieven. Competento neemt sinds juli 2006 met veel succes de rol op van draaischijf voor ondernemersvorming. De grote de rol op van draaischijf voor ondernemersvorming. De grote expertisekennis van SYNTRA Vlaanderen werd en wordt expertisekennis van SYNTRA Vlaanderen werd en wordt ingezet om een online kenniscentrum op poten te zetten, dat ingezet om een online kenniscentrum op poten te zetten, dat versnippering van het aanbod moet tegengaan en lacunes moet versnippering van het aanbod moet tegengaan en lacunes moet opsporen. Ook nam het reeds specifieke initiatieven om opsporen. Ook nam het reeds specifieke initiatieven om kansengroepen warm te maken voor ondernemerschap.kansengroepen warm te maken voor ondernemerschap.

Wetteren, 30 juli 2008Ir. Wouter Van den BergheStudie- en Adviesbureau Tilkon Auteur van het rapport van de Koning Boudewijnstichting “Ondernemend leren en leren ondernemen. Een pleidooi voor meer ondernemerschap in het onderwijs”.

INHOUD• Ondernemingszin & -schap• Beleidsmatige aandacht• Ontstaan Competento• Betekenis, doel en structuur• Gebruiks- en SWOT-analyse• Vernieuwing en communicatie• Andere metatools• Inbedden in de leerlijn

INHOUD• Ondernemingszin & -schapOndernemingszin & -schap• Beleidsmatige aandacht• Ontstaan Competento• Betekenis, doel en structuur• Gebruiks- en SWOT-analyse• Vernieuwing en communicatie• Andere metatools• Inbedden in de leerlijn

ONDERNEMINGSZIN

Jongeren door ondernemend gedrag aansporenom ideeën in daden om te zetten

Omvat vaardigheden om•zelfsturend te functioneren•creatief te zijn•initiatief te nemen•verantwoordelijkheid aan te gaan

Beroepsmatig…en daarbuiten

ONDERNEMINGSZIN

Ook in het onderwijsonderwijsmet volgende doelstellingen voor ogen:

•Bewustmaking van eigen talenten en mogelijkheden•Ontwikkeling van ondernemende attitudes•Aanleren van basisvaardigheden noodzakelijk voor maatschappelijk en professioneel functioneren•Voorbereiding tot zelfstandig ondernemen

ONDERNEMERSCHAP•in enge en in brede zin•in een maatschappelijke context…

Van

den

Ber

ghe

W. (

2007

)

ONDERNEMERSCHAP

En in Vlaanderen?• scoort slecht (cfr. GEM, media, etc.)• ondernemingsgraad 3,04% (EU-gemiddelde 5,85% en

mondiaal 10,0%)• schuwheid voor risico’s (stigmatisering)• arbeidscontract (of werken voor de overheid)

garandeert stabiliteit inkomen en sociale zekerheid• beïnvloedende (omgevings)factoren: cultuur en

familie, onderwijsniveau, beroep(sverleden), leeftijd, naast regelgeving, publieke opinie, kapitaalkracht en kennissenkring (netwerken)

INHOUD• Ondernemingszin & -schap• Beleidsmatige aandachtBeleidsmatige aandacht• Ontstaan Competento• Betekenis, doel en structuur• Gebruiks- en SWOT-analyse• Vernieuwing en communicatie• Andere metatools• Inbedden in de leerlijn

BELEIDSMATIGE AANDACHT

In Vlaanderen en Europa• Vlaams Meerbanenplan (2006) en AOO dat daarin

is opgenomen• Competentieagenda (2010) tussen Vlaamse

Regering en sociale partners• Vlaams Regeerakkoord en beleidsnota’s Werk,

Economie en Onderwijs (2009-2014)• Hervormings- & visienota's (MONARD, SMET)• Lifelong Learning Policy & Programme van EC

BELEIDSMATIGE AANDACHTWerken aan ondernemingszin stimuleert

realisatie van pedagogische, didactische en sociale doelstellingen

• ontwikkeling persoonlijke kwaliteiten• schoolmoeheid en ongekwalificeerde uitstroom tegengaan

door enthousiasmerende projecten• (kansarme) jongeren zich bewust maken van eigen

mogelijkheden en talenten (zelfvertrouwen)• jongeren stimuleren tot zien en benutten van kansen• scholen vertonen zelf ondernemend gedrag

INHOUD• Ondernemingszin & -schap• Beleidsmatige aandacht• Ontstaan CompetentoOntstaan Competento• Betekenis, doel en structuur• Gebruiks- en SWOT-analyse• Vernieuwing en communicatie• Andere metatools• Inbedden in de leerlijn

ONTSTAAN COMPETENTO

• Reeds tal van initiatieven/acties/events• Ontwikkeld door het bedrijfsleven, actoren uit

het middenveld, onderwijsinstellingen tot zelfs entiteiten daartoe opgericht

• Ontwikkeling en promotie gesteund door de overheid (Vlaams en Europees)

• AOO wil stroomlijnen en interactie verbeteren• Opstart van kenniscentrum, digitaal platform

met gestructureerd aanbod

INHOUD• Ondernemingszin & -schap• Beleidsmatige aandacht• Ontstaan Competento• Betekenis, doel en structuurBetekenis, doel en structuur• Gebruiks- en SWOT-analyse• Vernieuwing en communicatie• Andere metatools• Inbedden in de leerlijn

BETEKENIS, DOEL, STRUCTUUR

COMPETENTOCOMPETENTOAcroniem dat staat voorAcroniem dat staat voor

OOntwikkeling van OOndernemerscompetentcompetenties

via OOnderwijs en OOpleiding

• BetekenisBetekenis:

BETEKENIS, DOEL, STRUCTUUR

• DoelDoel: verzamelen van alle initiatieven rondom leren ondernemen en ondernemend leren:– Lesmaterialen (instrumenten, modellen, methodieken,

etc.)– Opleiding en navorming (beurzen en seminaries,

infosessies, etc.)– Contacten en uitwisseling onderwijs-bedrijfsleven

(bedrijvendagen, gastdocenten, projectwerk, etc.)– Internationale projecten (kennis en ervaring

uitwisselen via transnationale netwerken)– Ondernemende projecten (al dan niet in

wedstrijdformules)

BETEKENIS, DOEL, STRUCTUUR

• DoelgroepenDoelgroepen

BETEKENIS, DOEL, STRUCTUUR

• Structuur (inhoud)Structuur (inhoud)

– Menubalk met voornaamste topics Menubalk met voornaamste topics bovenaanbovenaan

– Homepage:Homepage:

• links filters initiatieven

• midden - laatst toegevoegde initiatieven

• rechts nieuwsitems met kalender (archief) en coming events

BETEKENIS, DOEL, STRUCTUUR

• Structuur (inhoud)Structuur (inhoud)

– Helemaal bovenaanHelemaal bovenaan

• Meer uitleg over Competento

• Info in vreemde talen (Frans en Engels)

• Inschrijven op de nieuwsbrief

• Contactinfo

BETEKENIS, DOEL, STRUCTUUR

INHOUD• Ondernemingszin & -schap• Beleidsmatige aandacht• Ontstaan Competento• Betekenis, doel en structuur• Gebruiks- en SWOT-analyseGebruiks- en SWOT-analyse• Vernieuwing en communicatie• Andere metatools• Inbedden in de leerlijn

• Bezoek:– vooral tijdens de lesuren (→ effectief bereiken doelgroep)

– met piek in het begin van het schooljaar en rond de Ondernemersklasseweek.

• Stijging door:– regelmatig plaatsen van berichten “in the picture”

– verzenden van nieuwsbrieven.

• Positieve invloed door:– aanwezigheid op events (beurzen, wedstrijden, etc.)

– infosessies en workshops persoonlijk aanspreken van leerkrachten, hun opleiders en

begeleiders

– beleidsmatige aandacht.

GEBRUIKS- en SWOT-analyse

Evolutie unieke bezoekers

GEBRUIKS- en SWOT-analyse

0 500

1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000

nov jan maa mei jul sep nov jan maa mei jul sep nov jan maa mei jul sep nov jan maa mei

2009 2010 2011 2012

UNIEKE BEZOEKERS COMPETENTO

GEBRUIKS- en SWOT-analyse

STERKTES– Actueel (opgelijst)– Reeds een uitgebreide databank– Goede contacten met aanbieders– Ruimte voor creatieve invulling en uitwerking website– Voldoet aan hedendaagse usability vereisten (cfr.

Anysurfer-label)– Beleidsdomeinoverschrijdend en kaderend in PPS-

aanpak– Betrokkenheid in internationale projecten (cfr. SEET)

GEBRUIKS- en SWOT-analyse

ZWAKTES– Weinig naambekendheid– Financiële beperkingen– Moeilijke uitbouw leernetwerk (weinig interesse)– Geen uniforme beleidsvisie

GEBRUIKS- en SWOT-analyse

KANSEN– Aanspreken van PBD's, etc.– Onderwijs meer en meer gericht op competentie-

ontwikkeling EKS EVC/EVK

– Opkomst nieuwe media & web 2.0(Facebook, KlasCement, Lerarenforum, etc.)

– Groeiende aandacht voor werkplekleren– Infosessies en workshops: Competento on the road

GEBRUIKS- en SWOT-analyse

op inspelen !

GEBRUIKS- en SWOT-analyse

KANSEN– Validatie van initiatieven, peer reviews, etc.– Aanspreken van jongerenorganisaties buiten strikte

onderwijsveld (jeugdbewegingen, etc.)– Ondersteuning en versterking bestaande netwerken– Migratie naar nieuw Drupal-Platform (perspectieven

naar interactiviteit)

GEBRUIKS- en SWOT-analyse

BEDREIGINGEN– ICT-afhankelijkheid (diverse ICT platforms) – Overheidsbesparingen– Centralisatie van lesmaterialen– andere (overlappende) netwerken

mekaar beconcurreren i.p.v. versterken

– aanbieders die zo groot worden dat ze ons niet meer nodig hebben…

INHOUD• Ondernemingszin & -schap• Beleidsmatige aandacht• Ontstaan Competento• Betekenis, doel en structuur• Gebruiks- en SWOT-analyse• Vernieuwing en communicatieVernieuwing en communicatie• Andere metatools• Inbedden in de leerlijn

VERNIEUWING, COMMUNICATIE

1.Een eerdere bruikbaarheidsaudit door de firma Auditeur projectcoördinator Michel Vuijlsteke (januari 2009)

2.Interview met Hans De Four,webbeheerder en coördinator KlasCement (23 juni 2010)

3.Interview met Wouter Bulckaert, Hoofdredacteur Klasse voor Leraren (25 juni 2010 en 6 juli 2010)

4.Interview met Prof.dr Dirk De Grooff, gewoon Hoogelaar aan de KULeuven (19 mei 2010)

VERNIEUWING, COMMUNICATIE

Communicatieplan• Wie wil ik bereiken?• Wat willen zij weten?• Waarom moeten ze bij ons terecht?• Prikkelen om te surfen

Doelstellingen• Informeren• Sensibiliseren• Valideren Gedragsverandering

VERNIEUWING, COMMUNICATIE

Context

CHALLENGE

CONNECTIONCAPACITY

C

GEDRAGSVERANDERING op vlak van Ondernemend Onderwijs in Vlaanderen

regelgeving voorzieningen sociale druk geld

dwang

verplicht vrijwillig

materieel

omstandigheden

sociaal

externgemotiveerd

financieel

Interngemotiveerd

GEDRAGSVERANDERING

BELEIDSINSTRUMENTEN

verruimende beperkende

communicatie

VERNIEUWING, COMMUNICATIE

INHOUD• Ondernemingszin & -schap• Beleidsmatige aandacht• Ontstaan Competento• Betekenis, doel en structuur• Gebruiks- en SWOT-analyse• Kwaliteits- en bruikbaarheidsaudit• Vernieuwing en communicatie• Andere metatoolsAndere metatools• Inbedden in de leerlijn

ANDERE METATOOLS• OndernemersKlasseDag (OKD)

– 25 mei 2012

ANDERE METATOOLS• Jaarlijkse inspiratiegids voor ondernemende

klasprojecten– Opvolger inspiratiebundel (eigen beheer)– Ook oog voor initiatieven die niet aan OKD gelinkt kunnen

worden– Ontwikkeling van ondernemende competenties centraal

stellen (ondernemingszin focust zich te zeer op (handels-) economische vakken)

– Downloadbaar via website Competento– Uitbreiding toekomstige edities met good practices,

getuigenissen, etc.– Erkenning als basiswerk OO in Vlaanderen

ANDERE METATOOLS• O3-loep

– O3O3 staat voor:

OOndernemingszin in OOpleiding en OOnderwijs– Online screeningsinstrument voor ondernemingszin in

(maatschappelijke) projecten– Alles is een project: daguitstap, schooltoneel, inzamelactie,

(groot)ouderfeest, milieuproject...– Invullen duurt tiental minuten– Eindrapport met feedback en concrete tips– Nuttig indien actie of event moet beantwoorden aan

eindtermen of ontwikkelingsdoelen– Zeker geen oordeel over kwaliteit project op zich !

ANDERE METATOOLS• SEET & ADEPTTSEET & ADEPTT

– SEET SEET staat voor:

SStimulating EEntrepreneurial EEducation and TTraining

– Europees transnationaal kenniscentrum

– Kennisdeling over OO tussen deelnemende landen (en hun betrokken (onderwijs)organisaties

– Middelen (mobiliteiten) vanuit LLP-programma Leonardo da Vinci

– Conferenties en studiebezoeken voor leerkrachten en alle andere stakeholders betrokken bij OO

– Periodieke nieuwsbrief

– Afgelopen in 2010 → SEET II-projectvoorstel ingediend bij LLP-programma Comenius, maar afgeketst

– Mogelijk nieuw netwerk: Transfer of Innovation (ToI)

Het ADEPTT-project beoogt een Europees strategisch model te ontwerpen om leraren, lerarenopleiders en leraren-in-opleiding ondernemerschapscompetenties bij te brengen

CRCL MODEL

•Creativity•Reflective Practice•Community engagement •earning environments

Piloot In 8 Europese landen

ANDERE METATOOLS• Tweejaarlijkse infomarkt (najaar - november)

– 2006: Brussel– 2008: Leuven– 2011: Hasselt - geannuleerd door

samenwerkingspartner/facilitator– 17 november 201117 november 2011

• Brussel, Boudewijngebouw (buurt Noordstation)

• Internationale dimensie (VETPRO)

INHOUD• Ondernemingszin & -schap• Beleidsmatige aandacht• Ontstaan Competento• Betekenis, doel en structuur• Gebruiks- en SWOT-analyse• Kwaliteits- en bruikbaarheidsaudit• Vernieuwing en communicatie• Andere metatools• Inbedden in de leerlijnInbedden in de leerlijn

INBEDDEN IN DE LEERLIJN

ONDER-NEMINGS-

ZIN

EINDTERMENEN ONTWIK-

KELINGS-DOELEN

MAATSCHAPPELIJKETHEMA’S enCONTEXTEN

INBEDDEN IN DE LEERLIJN

Van den Berghe W. (2007)

INBEDDEN IN DE LEERLIJN

Van den Berghe W. (2007)

INBEDDEN IN DE LEERLIJN

Van den Berghe W. (2007)

INBEDDEN IN DE LEERLIJN

Van den Berghe W. (2007)

INBEDDEN IN DE LEERLIJN• Spanningsveld tussen onderwijscultuur en

ondernemerschap

Van den Berghe W. (2007)

INBEDDEN IN DE LEERLIJN• Spanningsveld tussen onderwijscultuur en

ondernemerschap

Van den Berghe W. (2007)

Ondernemend onderwijs (ter ontwikkeling van competenties) is geen doel op zich, maar een middel om andere maat-schappelijke doelen te bereiken !

INBEDDEN IN DE LEERLIJN•Ondersteuning leernetwerken met geglobaliseerd aanbod in ondernemend onderwijs via Competento•Zelf dus geen aanbieder•Voordelen: gratis en neutraal (maar allesomvattend → streefdoel)•Aandachtspunt: OO = dynamisch, voortdurend in evolutie•Uitdaging: bekendheid en vertrouwdheid doelpubliek

INBEDDEN IN DE LEERLIJN•Georganiseerde infosessies & workshops in onderwijsmilieus, naast aanwezigheid als standhouder op beurzen•Planmatige aanpak noodzakelijk•Ook navorming zal belang hebben•Werken via:

lerarenopleidingpedagogische begeleidingsdiensten(inter)nationale en lokale overhedenandere entiteiten: RTC's, CLB's, raden en overkoepelende overlegorganenaanbieders zelf

INBEDDEN IN DE LEERLIJNCentrale vragen• Wat is ondernemerszin/ondernemerschap?• Belang / meerwaarde voor individu/maatschappij?• Hoe concreet inbedden in de leerlijn en de

eindtermen?• Welke methodieken en instrumenten voorhanden?• Praktijkvoorbeelden• Hoe kan Competento hierbij van nut zijn?• Ideeën, suggesties, bemerkingen, wensen…

Bart DE GEETER

Pedagogich adviseur

bart.degeeter@syntravlaanderen.be

Nick HAUTEKEES

Beheerder Competento

nick.hautekees@syntravlaanderen.be

02 227 49 01