EEN IVN-NATUURGIDS DEELT

KENNIS

EEN IVN-NATUURGIDS DRAAGT

KENNIS OVER

NACHTVLINDERS ??

• Ho ja, dat zijn van die grijze

motjes die

• ‘s nachts rond een lamp

fladderen.

• Een antwoord die je vaak krijgt

als je vertelt dat je aan

nachtvlinderen doet.

INDELING PRESENTATIE

• VLINDERS IN GETALLEN

• WAT IS EEN VLINDER

• VERSCHIL DAG- EN NACHTVLINDER

• WAARNEMEN DOOR

• HET BEGIN

• FOTO’S PER FAMILIE

• TROPISCHE JUWEELTJES

• MICRO’S

• TOT SLOT

VLINDERS IN GETALLEN

• WERELDWIJD: 165.000 OP NAAM

• DUIZENDEN VOLGEN NOG

• IN NEDERLAND EN VLAANDEREN:

± 2250 VLINDERS (LEPIDOPTERA)

± 100 DAGVLINDERS : KNOPJES OP VOELSPRIETEN

± 1300 NACHTVLINDERS – MICRO’S

± 850 NACHTVLINDERS – MACRO’S

• VERDEELD OVER 18 FAMILIES

WAT IS EEN VLINDER?

IS EEN VLINDER EEN INSECT?

- TEKEN SCHEMATISCH EEN VLINDER

- SCHRIJF DE NAMEN VAN DE

LICHAAMDELEN ERBIJ

WAT IS EEN VLINDER

• Een vlinder is een insect. (geleedpotigen)

• Kop: antennen – palpen(taster =

zintuigorgaan) – roltong – facetogen.

• Antennen: knots, draad, veer, kam

• Borststuk: in 3 segmenten. 3 paar poten -

2 paar vleugels bedekt met schubben.

Schubvleugeligen = Lepidoptera

• Achterlijf: inwendige organen.

DAG- EN NACHTVLINDER

• Nachtvlinders:

• Geen knotsvormige

uiteinden a.d antenne

• Vleugelhouding in

ruststand meestal

boven of om het

lichaam.

WAARNEMEN

DOOR:

– STRUINEN OVERDAG - VLINDERNET

– SMEREN MET STROOP IN VOOR- EN NAJAAR

– FEROMONEN (WESPVLINDERS)

– ZAKLAMP LANGS BOOMSTAMMEN

– BUITENLAMP, TOILET OP CAMPING

– LICHTDOOS

– VANGLAKEN MET LICHT

WAAR? BIJNA OVERAL

HET BEGIN

• 15 MAART 2007 BIJ DE SCHAAPSKOOI IN BARGERVEEN MET VANGLAKEN

• STROOM VAN DE SCHAAPHERDER

• 5 VROEGE VOORJAARSSOORTEN

• BLADEREN IN HET VLINDERBOEK EN FOTO’S MAKEN

• THUIS VERDER OP NAAM BRENGEN, WAARNEMINGEN NOTEREN EN AAN VLINDERSTICHTING DOORGEVEN.

VANGLAKEN

18 families

• Wortelboorders 5

• Houtboorders 3

• Bloeddrupjes 6

• Spinners 16

• Nachtpauwogen 3

• Eenstaartjes 16

• Spanners 299

• Pijlstaarten 18

• Venstervlekjes 1

• Tandvlinders 31

• Donsvlinders 12

• Beervlinders 35

• Visstaartjes 5

• Uilen 360

• Wespvlinders 13

• Slakrupsen 1

• Processievlinders 1

• Herfstspinners 1

FOTO’S PER FAMILIE

• SPANNERS – GEOMETRIDAE

• 299 SOORTEN

• GELIJKENIS MET DAGVLINDERS

• BREDE MIN OF MEER DRIEHOEKIGE

VLEUGELS – TENGER LICHAAM

• ♀ DRAADANTENNEN ♂ GEVEERD OF

GEKAMD.

• GEEN GOEDE VLIEGERS

SPANNERS

• MEETVLINDERS

• GEOMETRIDAE

• NAAR MANIER VAN

VOORTBEWEGEN

• 2 SCHIJNPOTEN

• IN MIDDENDEEL

GEEN POTEN

• AAN ZIJDEN DRAAD

SPANNERS

DAGACTIEFE SPANNER OP LAGE VEGETATIE

VROUWTJE IS VLEUGELLOOS

DAGACTIEFE SPANNER. GEKAMDE ANTENNE

VOORVLEUGELLENGTE: 8 TOT 11 MM

SPINNER-UILEN

EREBIDAE

• 2012: SAMENVOEGING VAN:

• ALLE 34 BERENVLINDERS,

• ALLE 11 DONSVLINDERS

• 25 UILEN UIT DE FAMILIE UILEN

• STERK BEHAARD

• VEEL SOORTEN: GEEN VOEDSEL

ENKELE SOORTEN UIT DE VOORMALIGE FAMILIE BEERVLINDERS

RUPS VAN SINT-JACOBSVLINDER OP JACOBSKRUISKRUID

BEERVLINDERRUPSEN. DE STEKELS NODIGEN NIET UIT VOOR PREDATIE

ENKELE SOORTEN UIT DE VOORMALIGE FAM. DONSVLINDERS

SORTERING VOORMALIGE UILEN NAAR SPINNERUILEN

OVERWINTERT IN VOCHTIGE KELDERS, BUNKERS EN TUNNELS

BLOEDDRUPJES

Zygaenidae

• 5 SOORTEN IN NEDERLAND

• 2 METAALVLINDERS

• 3 BLOEDDRUPJES

• DAG ACTIEF

• VLINDERS EN RUPSEN ZIJN GIFTIG

• KLEINE POPULATIES

• FORSE NAAR VOREN GERICHTE ANTENNEN

NOEM DE VERSCHILLENDE VORMEN VAN DE ANTENNEN?

EENSTAARTJES

Drepanidae

• 7 EENSTAARTJES - Drepaninae

• BREDE HAAKVORMIGE

VLEUGELPUNTEN. VLAK UITGESPREID

• 9 UILSPINNERS - Theatirinae

• VLEUGELS IN RUST TEGEN HET

LICHAAM

• KUIF OP BORSTSTUK

HOUTBOORDERS

Cossidae

• 3 SOORTEN

• GEEN VOEDSELOPNAME

• RUPSEN LEVEN IN HOUT

3 TOT 5 JAAR IN RUPSSTADIUM. LEEFT IN LOOFBOMEN

NACHTPAUWOGEN

Saturniidae

• 3 SOORTEN

• NACHTPAUWOOG

• GROTE NACHTPAUWOOG (TREKVLINDER)

• TAUVLINDER (ZEER ZELDZAAM)

FEROMOON VAN NACHTPAUWOOGVROUWTJE TOT 3 KM

PIJLSTAARTEN

Sphingidae

• 18 SOORTEN

• MIDDELGROTE TOT GROTE, VAAK

OPVALLEND GEKLEURDE

NACHTVLINDERS

• LIGUSTERPIJLSTAART IS DE

GROOTSTE VLINDER IN NEDERLAND

• RUPS HEEFT EEN HOORNACHTIGE

STEKEL OP ACHTERLIJF

STAAT STIL IN DE LUCHT. BEZOEKT BUISVORMIGE BLOEMEN

RUPS VAN

LIGUSTERPIJLSTAART OP

LIGUSTER

VAAK OLIFANTENRUPS GENOEMD

1992: VOOR HET LAATST IN FRIESLAND GEZIEN

PICA PICA

EKSTER

• STANDVOGEL

• OVERAL TE ZIEN

• BOUWT IN FEBRUARI EEN

TAKKENNEST IN HOGE BOOM

• WAAKZAAM TEGENOVER MENSEN,

KATTEN EN ROOFVOGELS

• HEEFT 2 HOOFDKLEUREN: ZWART EN

WIT

MET FRAAIE PAARSE EN GROENE GLAS OP DE ZWARTE VEREN

SPINNERS

Lasiocampidae

• 16 SOORTEN

• STERK GEBOUWD

• BREDE AFGERONDE WARMBRUINE OF

GEELACHTIGE VLEUGELS

• ♂ BREED GEVEERDE ANTENNEN

• GEEN VOEDSELOPNAME

• RUPSEN DICHTBEHAARD

OPNAME IN EEN BUITENSTUDIO

ZEER ZELDZAME SOORT

RUPS VREET OOK IN DE WINTER DOOR. LEEFT VAN DE MINIMA

TANDVLINDERS

Notodontidae

• 31 SOORTEN

• TANDVORMIG UITSTEEKSEL IN

RUSTHOUDING

• BEHAARD UITERLIJK

• GEEN VOEDSELOPNAME

• VLEUGELTEKENING – CAMOUFLAGE

• RUPSEN HEBBEN 2 STAARTJES

WITTE WIG VOORBIJ HET MIDDEN VAN DE VLEUGEL

WITTE WIG EINDIGT VOOR HET MIDDEN VAN DE VLEUGEL

VLINDERS

• WAT VOOR NUT HEBBEN VLINDERS ?

• WAT VOOR ROL HEBBEN ZE IN DE

VOEDSELKRINGLOOP?

WAT VOOR NUT HEBBEN

VLINDERS ?

• VOEDSEL VOOR DIEREN ALS:

• NACHTVLINDER (IMAGO)

– NACHTZWALUWEN, VLEERMUIZEN

– EITJES IN WINTER: KLEINE ZANGVOGELS

– RUPSEN: VOGELS EN KLEINE

ZOOGDIEREN

• BESTUIVING VAN BLOEMEN

• MENS: GEBIEDS-INDICATOR

UILEN

Noctuidae

• 330 SOORTEN

• WERELDWIJD ± 21.000 SOORTEN

• KRACHTIGE VLIEGERS

• MEEST HERKENBAAR AAN

UILVLEKKEN: NIERVLEK, RINGVLEK

EN TAPVLEK

HERKENBAAR IS : NIERVLEK, RINGVLEK EN TABVLEK

DAGACTIEVE SOORT

VOORVLEUGEL IS 10 MM LANG

ER KOMEN NIET ALLEN NACHTVLINDERS OP LICHT AF.

WAT KOMT ER OP HET

VANGLAKEN?

• BORSELVLIEGEN

• KNEUTJES

• SCHIETMOTTEN

• TUIMELAAR

• HOORNAAR

• LANGPOOTMUG

• SOLDATEN

• SPRINKHANENEN

• AASKEVERS

• LHB

• STINKWANTSEN

• JUNIKEVERS

• WATERJUFFERS

• DAGVLINDERS

• KIKKERS

ZEER ZELDZAME SOORT

ZOEK DE

VERSCHILLEN

VLINDERRUPS

-1STE 2 SEGMENTEN NOOIT GEEN BUIKPOTEN

-AF SEGMENT 3, MAX. 4 BUIKPOTEN

BLADWESPLARVEN

-NA 1STE SEGMENT EEN RIJ BUIKPOTEN

-KOP: ZWART EN ROND. STEEKT ER BUITEN

TROPISCHE JUWEELTJES

• UIT SURINAME

• VLINDERTUIN EMMEN

VLINDERTUIN EMMEN

MICRO´S

• VLEUGELLENGTE KLEINER DAN 10 MM

ORGANISATIES

VLINDERSCHICHTING

- DAG- EN NACHTVLINDERS

- LIBELLEN

EIS-NEDERLAND

- WVF(WerkgroepVlinderFaunistiek)

NEV(Ned.EntomologischeVereniging)

Vlinder Werkgroep Drenthe

NATIONAL NACHTVLINDER

NACHT 2012

• VRIJDAG 22 JUNI

• VERSCHILLENDE PLAATSEN IN

DRENTHE

• O.A. BARGERVEEN

TOT SLOT

• EEN KIJKJE IN HET DUISTERE LEVEN VAN

ONZE NACHTVLINDERS

• HET NACHTLEVEN EEN WEZENLIJK

ONDERDEEL VAN ONS ECOSYSTEEM IS

• MET EEN ANDERE KIJK EN KENNNIS TEGEN

DE GRAUWE MOTJES AANKIJKT

• ZELF OP ZOEK GAAT NAAR DEZE

NACHTJUWEELTJES.