Issues &

maatschappelijke

problemen

Wat zijn issues &

hoe ontstaan ze?

Gerard Bartels 11-09-2001

26-04-1986

06-05-2002

02-11-2004

22-11-1963

11-12-2012

17-12-2010

01-02-1953

09-11-1989

24-06-1948 07-06-1947

05-05-1945

03-10-1990

11-09-2001

07-06-1947

Issues

en maatschappelijke problemen

Wat zijn issues en hoe ontstaan ze?

Hoe heeft het zover kunnen komen? N

Waarom raakt het milieu uit de gratie?

Niemand praat er meer over

De kranten schrijven er niet meer over

De politiek denkt er niet meer aan en over na

In de loop van de jaren negentig was

milieu niet langer „top of mind‟

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

75

80

85

90

95

100

1980

1981

1982

1983

1984

1984

1985

1986

1986

1987

1988

1989

1989

1990

1991

1992

1992

1993

1994

1994

1995

1996

1997

1998jaar jaar

massa

Vanaf dit punt daalt de belangstelling voor milieu

S-vormige trend tussen 1981 en 1998

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

75

80

85

90

95

100

1980

1981

1982

1983

1984

1984

1985

1986

1986

1987

1988

1989

1989

1990

1991

1992

1992

1993

1994

1994

1995

1996

1997

1998jaar jaar

massa

Het momentum of de versnelling in de belangstelling

S-vormige trend tussen 1981 en 1998

Wat?

Issues zijn controversiële maatschappelijke problemen

of kwesties die het gesprek van de dag zijn;

Bijna iedereen heeft het erover:

thuis, op verjaardagen en op het werk:

veel volume en massa (diffusie)

What Are The Biggest Problems FacingThis Nation? (Gallup)

1930 – 1940 1940 – 1950 1950 – 1960 1960 – 1970

Openbare werken Defensie Welzijn Gezondheidszorg

Landbouw Internationale kwesties Transport Energie

Internationale handel Huisvesting Natuurlijke hulpbronnen

Economische politiek

Onderwijs

Discriminatie/Racisme

Issues in Amerika

1970 – 1980 1980 – 1990 1990 – 2000 2000 – 2010 2010 – 2020

(Kern)energie Milieu Minderheden Terrorisme Europese Unie

Inflatie Autoverkeer Werkloosheid Onderwijs Pensioenen

Woningnood Gezondheidszorg Sociale voorz. Bankencrisis Werkloosheid

Bewapening Energievoorz. Criminaliteit Minderheden Privacy

Werkloosheid Woningnood Veiligheid Inkomensongelijk

Milieu (1970/71) Kindermisbruik kerk Fijnstof?

Issues in Nederland

Issues in Leiden en Tilburg

In Leiden: Tram door de Breestraat (2009/2010)

In Tilburg: Adje (2007/ 2009) leidde tot politieke

crisis in Tilburg.

Komende gemeenteraadsverkiezingen:

In Leiden tot nog toe geen (duidelijk)

verkiezingsissue

Hoe?

Issues onstaan door het optreden van

onverwachte gebeurtenissen.

Wat zijn onverwachte gebeurtenissen?

Waarom kunnen ze impact hebben op

personen en de samenleving?

What is the most important problem facing America? (Gallup)

Issues in Amerika

1930 – 1940 1940 – 1950 1950 – 1960 1960 – 1970

Openbare werken Defensie Welzijn Gezondheidszorg

Landbouw Internationale kwesties Transport Energie

Internationale handel Huisvesting Natuurlijke hulpbronnen

Economische politiek

Onderwijs

Discriminatie/Racisme

Grote depressie Pearl Harbour Vijftiger jaren Zestiger jaren: King

Beurscrash 1929 opbouw hippies en Silent Spring

Gouden Standaard

Onverwachte gebeurtenissen

Issues in Nederland 1970 – 1980 1980 – 1990 1990 – 2000 2000 – 2010 2010 – 2020

Kern(energie) Milieu Minderheden Terrorisme Europese Unie

Inflatie Autoverkeer Werkloosheid Onderwijs Pensioenen

Woningnood Gezondheidszorg Sociale voorz. Bankencrisis Werkloosheid

Bewapening Energievoorz. Criminaliteit Minderheden Privacy

Werkloosheid Woningnood Veiligheid Inkomensong.

Milieu (1970/71) Kindermisbruik kerk Fijnstof?

Club van Rome Tsjernobyl WAO crisis 9/11/Twin Towers Bonuscultuur

Energiecrisis Brundtland Immigratie Lehman Wikileaks

Krakersrellen Eigen risico Stijging misdaad Kredietcrisis Snowden/NSA

Lonen en prijzen Recessie Fortuijn/V. Gogh Euro/Europa

Three Miles Island Priesters Pensioenleeft.

Onverwachte gebeurtenissen

Maatschappelijk belang van issues

Issues leiden normaliter tot politieke agendering

van een maatschappelijk probleem.

Maar, issues kunnen ook ontaarden in een

politieke crisis (België) of in een revolutie

(Oekraïne: Anjerrevolutie) of zelfs in een

burgeroorlog (Arabische lente in Tunesië, Libië,

Egypte, Syrië)

Issues die politiek geagendeerd zijn

Wanneer kan een gebeurtenis als onverwacht

worden beschouwd en tegelijkertijd impact hebben

op de samenleving? Dit heet “eventsetting”

1. Gebeurtenis is verrassend als verwachtingen niet uitkomen; een

onverwachte gebeurtenis zet iemand op zijn verkeerde been;

2. Daar leert men het meest van. Dat zet mensen aan het denken;

3. Een onverwachte gebeurtenis heeft impact op de samenleving als

een gebeurtenis geassocieerd wordt met een maatschappelijk

probleem dat al langer aan de oppervlakte aan het „sudderen‟ is:

bijvoorbeeld fijnstof, snorfietsen en het afluisteren van

onwetende burgers door geheime diensten (NSA en AIVD).

Een belangrijke vraag voor toekomstig

onderzoek is,

welke gebeurtenissen worden

geassocieerd met maatschappelijke

problemen?

Het moment van optreden van een

onverwachte gebeurtenis is niet

voorspelbaar

Drie dingen zijn nodig voor een issue:

(1 en 3 zijn meetbaar en voorspelbaar)

1. Probleembesef

2. Een onverwachte gebeurtenis (eventsetting)

3. Door voldoende massa/volume: diffusie (en

sociale bevestiging)

Probleembesef is het verschil tussen een

waargenomen toestand en een gewenste

toestand x belang.

Naarmate dat verschil groter wordt, gaan

mensen zich ongemakkelijker voelen en

groeit de maatschappelijke onvrede en

kunnen sociale spanningen oplopen.

Pa = Pb x Sb

Probleemadoptie = Probleembesef x diffusie

Pai = {Wi ∑(|Twij | – |Tgij |)}.(ai1 * bi1 )

Probleembesef Diffusie

(sociale bevestiging)

Pa = Pb x Sb

belang waargenomen toestand gewenste toestand

Pai = {Wi ∑(|Twij | – |Tgij |)}.(ai1 * bi1 )

Probleembesef Diffusie

(sociale bevestiging)

Probleemadoptie Pa = Pb x Sb

Belang

Pai = Wi ∑{(∫Vwij ≈ |Twij |) – (∫Vgij * |Tgij |)}.(ai1 * bi1 )

Diffusie (Sb)

Komt waarneming overeen met verwachting?

Verwacht men dat de gewenste toestand gerealiseerd kan worden?

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70

75

80

85

90

95

100

1980

1981

1982

1983

1984

1984

1985

1986

1986

1987

1988

1989

1989

1990

1991

1992

1992

1993

1994

1994

1995

1996

1997

1998jaar jaar

massa

De grondlegger

Regeerperiode

Winsemius

agendasetting

Regeerperiode

Nijpels

“oogsttijd”

Regeerperiode

Alders

Imagoprobleem

Regeerperiode

De Boer

Wat is een goede minister? ….degene die “omhoog kijkt”

Wie heeft een probleem? ….degene die uitzicht op het dal heeft

Massa zorgt voor het momentum

van een maatschappelijk

probleem.

Maatschappelijk probleem is dan

het gesprek van de dag

-20,00

-10,00

0,00

10,00

20,00

30,00

stille meerderheid

1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998

nullijn

Fase 3 Momentum: segment des stille meerderheid

Vanaf de nullijn 30% toename

-20,00

-10,00

0,00

10,00

20,00

30,00

stille meerderheid achterhoede

1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998

nullijn

Fase 3 Momentum: segment de achterhoede

Achterhoede komt niet boven nullijn uit

-20,00

-10,00

0,00

10,00

20,00

30,00

voorhoede

1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998

nullijn

Vanaf de nullijn 15% toename voor

de voorhoede: massa 15% + 30%

Fase 3 Momentum: segment voorhoede

-20,00

-10,00

0,00

10,00

20,00

30,00

bezorgde burgers

1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998

nullijn

Fase 3 Momentum: segment bezorgde burgers

Vanaf de nullijn 10% toename

voor de bezorgde burgers.

Totale massa:

30% + 15% + 10% = 55%

-20,00

-10,00

0,00

10,00

20,00

30,00

voorhoede bezorgde burgers stille meerderheid achterhoede

1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998

nullijn

Fase 3 Momentum