Powerpoint (kort)

36
Richtlijn Overgewicht JGZ J.Kist-van Holthe, C.Renders, M.L’Hoir, A.Bulk-Bunschoten, T.Kuijpers, M.van de Veer, M.Beltman, E.Timmermans, R.HiraSing 2012 korte versie

Transcript of Powerpoint (kort)

Page 1: Powerpoint (kort)

Richtlijn Overgewicht JGZ

J.Kist-van Holthe, C.Renders, M.L’Hoir, A.Bulk-Bunschoten, T.Kuijpers, M.van de Veer, M.Beltman, E.Timmermans,

R.HiraSing2012 korte versie

Page 2: Powerpoint (kort)

InhoudOvergewicht bij kinderen

• prevalentie• oorzaken• gevolgen

Systematisch literatuur overzicht • risicofactoren, preventie en interventie

Richtlijn overgewicht JGZ

Page 3: Powerpoint (kort)

0

5

10

15

20

25

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Leeftijd (jaren)

Perc

enta

ge o

verg

ewic

ht (

%)

Overgewicht 2010

Overgewicht 1997

Overgewicht 1980

Prevalentie overgewicht jongens

Page 4: Powerpoint (kort)

Prevalentie overgewicht bij meisjes (NL)

0

5

10

15

20

25

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Leeftijd (jaren)

Per

cent

age

over

gew

icht

(%

)

Overgewicht 2010

Overgewicht 1997

Overgewicht 1980

Prevalentie overgewicht meisjes

Page 5: Powerpoint (kort)

1980%

1997%

2010%

Nederlands 5,1 9,4 13,3

Turks 23,4 32,5

Marokkaans 15,8 25,2

TNO, 2010, Schönbeck, PloS one 2011

Prevalentie overgewicht jongens

Page 6: Powerpoint (kort)

Oorzaken overgewicht

< 2% obesitas onderliggende medische oorzaak

• vertraagde lengtegroei • vertraagde psychomotore ontwikkeling• dysmorfiën

Page 7: Powerpoint (kort)

Gevolgen overgewicht - obesitas

• Psychosociale problemen (pesten, depressie)• Gewrichtsproblemen• Hypertensie• Diabetes type 2• Leververvetting• Hart- en vaatziekten

Page 8: Powerpoint (kort)

Diabetes mellitus type 2

Toenemend aantal kinderen met diabetes type 2 • Nederland > 2,4% van alle kinderen met diabetes• Verenigde Staten 3% 1995• Verenigde Staten recent sommige klinieken 50%

Rotteveel, Eur J Endocrinol 2007. Fagot-Campagna, J Pediatr Endocrinol Metab

2000, Hanon, Pediatrics 2005

Page 9: Powerpoint (kort)

Hypertensie

Bogalusa Heart Study, VS

Houston, VS Canada Portugal

n 1.150 5.000 675 1618

leeftijd (jaar) 5-17 10-19 7-14 5-18

normaal (%) 2-5 2,6 4 8

overgewicht (%)

7 4 13 14

obesitas (%) 11-22 11 19 23

Freedman, 1999

Sorof, 2004 Salvatori, 2008

Maldonado, 2009

Page 10: Powerpoint (kort)

Risicofactoren voor overgewicht

perinatale factoren zwangerschapsdiabetes moeder

roken tijdens zwangerschap

laag geboortegewicht snelle inhaalgroei

hoog geboortegewicht

biologische factoren

snelle toename gewicht

vroege puberteit

depressiviteit

Page 11: Powerpoint (kort)

socio-demografische factoren

lage sociaal economische positie

etniciteit (Turks, Marokkaans)

omgevingsfactoren en gedrag

ouders met overgewicht / obesitas

weinig bewegen

fastfood

genetische factoren genetische aanleg

Risicofactoren voor overgewicht

Page 12: Powerpoint (kort)

Beschermende factoren tegen overgewicht

perinatale factoren borstvoeding

omgevingsfactoren veel bewegen, buitenspelen

voldoende plaats om buiten te spelen

Page 13: Powerpoint (kort)

Inconsistente (veel belovende) factoren bij overgewicht

totale hoeveelheid en soort vetten in de voeding

ontbijt overslaan

snoepen en snacken

gezoete dranken

televisie kijken

kinderdagverblijf

korte slaapduur

Page 14: Powerpoint (kort)

Preventie overgewicht

5 systematische reviews:• Schoolprogramma’s• Soms gecombineerde leefstijl interventies• Uitkomsten niet consistent

Doak Obes Rev 2006, Brown Obes Rev 2009, Harris CMAJ 2009, Kropski Obesity 2008,

Zenzen J Pediatr Health Care 2009

Page 15: Powerpoint (kort)

Vroeg signaleren is belangrijk

Systematische review gewicht > P97 op leeftijd 5-6 maanden en 2-4 jaar snelle (> 0,67 SDS) gewichtstoename 0-2 jaar hoog lichaamsgewicht 5-13 jaar

Stocks, 2011 Obes Rev

Page 16: Powerpoint (kort)

Interventie overgewicht

Overgewicht : geen studies Obesitas systematische review

Gecombineerde leefstijl interventies(voeding, lichamelijke activiteit en gedrag)

Community based en gezins programma’s effectiever dan schoolprogramma’s

Oude Littikhuis, Cochrane Database Syst Rev 2009

Page 17: Powerpoint (kort)

Interventie overgewicht JGZ tot nu toe

Overbruggingsplan 2005, practice-based BOFT elementen

Gerandomiseerde studie kinderen van 5 jaar (ErasmusMC):kleine significante verbetering van de BMI

Veldhuis BMC Public Health 2009; van Grieken ZonMw 2012

Page 18: Powerpoint (kort)

Richtlijn Overgewicht JGZ in de praktijk

Richtlijn overgewicht

Page 19: Powerpoint (kort)

Preventie

Stimuleren Borstvoeding

Page 20: Powerpoint (kort)

Kinderen 0-1 jaar: preventie

• borstvoeding (≥ 6 maanden) • naast borstvoeding, geen extra kunstvoeding• indien kunstvoeding, geen extra schepjes melkpoeder• geen vaste voeding voor 4 maanden • geen zoete bijvoeding of papjes• bewegen in buikligging onder supervisie (slapen in

rugligging!)• kinderen niet te lang (≤ 15 min.) in wipstoel

Page 21: Powerpoint (kort)

Preventie adviezen voor alle leeftijden

• van jongs af aan stimuleren voldoende bewegen en buiten te spelen

• zo min mogelijk gezoete dranken• fastfood en tussendoortjes beperken• niet belonen of straffen met voeding • eten op vaste tijden en elke dag ontbijten • beperken van televisie kijken / computer gebruik (-

slaapkamer)

Page 22: Powerpoint (kort)

Kinderen 0-1 jaar: signaleren en interventie

?

Page 23: Powerpoint (kort)

Kinderen 1-2 jaar: signaleren en verwijzen

gewicht en lengte metenin groeidiagram zetten

gewicht naar lengte < 1 SDSgeen overgewicht

gewicht naar lengte 1-2 SDSovergewicht gewicht naar lengte ≥ 2 SDS

obesitas

advisering leefstijl:gezonde voedingmeer bewegen

verwijzen naarhuisarts / kinderarts

na 3-6 maanden contact

reguliere zorg

Page 24: Powerpoint (kort)

Kinderen 2-19 jaar: signaleren en verwijzen

gewicht en lengte meten

BMI berekenen

geen overgewichtovergewicht

bloeddruk meten ≥ 5 jaar

obesitas

bloeddruk normaal

behandelplan

verwijzen naarhuisarts / kinderarts

na 3-6 maanden contact

bloeddruk verhoogdbloeddruk herhalen

indien weer verhoogdreguliere zorg

Page 25: Powerpoint (kort)

Kinderen 2-19 jaar: Overbruggingsplan

1ste consult op indicatie anamnese en lichamelijk onderzoek

bespreken gevolgen overgewichtveranderplan (BOFT) op maat opstellen

2de consult ≤ 8 wekengewicht, lengte, middelomtrek (≥12 j), BMI

motiverensuccessen en belemmeringen bespreken

voldoende effectcontact na 1 jaar afspreken

onvoldoende effectbijstellen veranderplan

3de consult ≤ 8 wekenvoldoende effect

contact na 1 jaar afspreken

3de consult ≤ 8 wekenonvoldoende effect

overgewichtlokaal gecombineerd leefstijl programma

en / of verwijzen huisarts

obesitasverwijzen naar huisarts / kinderarts

na 3-6 maanden contact

Page 26: Powerpoint (kort)

Overbruggingsplan

Gecombineerde aanpak leefstijl waarbij ouders betrokken zijn

BOFT- meer Buiten spelen en Bewegen (min. 1 u /dag)

Page 27: Powerpoint (kort)

Overbruggingsplan

Gecombineerde aanpak leefstijl waarbij ouders betrokken zijn

BOFT- meer Buiten spelen en Bewegen (min. 1 u /dag)- elke dag Ontbijten / Opvoedingsondersteuning

Page 28: Powerpoint (kort)

Overbruggingsplan

Gecombineerde aanpak leefstijl waarbij ouders betrokken zijn

BOFT- meer Buiten spelen en Bewegen (min. 1 u /dag)- elke dag Ontbijten / Opvoedingsondersteuning- beperk gezoete (Fris)dranken / Fastfood

Page 29: Powerpoint (kort)

Overbruggingsplan

Gecombineerde aanpak leefstijl waarbij ouders betrokken zijn

BOFT- meer Buiten spelen en Bewegen (min. 1 u /dag)- elke dag Ontbijten / Opvoedingsondersteuning- beperk gezoete (Fris)dranken / Fastfood - minder Televisie / (spel)computer (max. 2 u / dag)

Page 30: Powerpoint (kort)

www.overgewicht.org

Page 31: Powerpoint (kort)

Veranderingen t.o.v. de huidige werkwijze

• Preventie overgewicht vanaf de geboorte

• Jonger overgewicht signaleren • Bloeddrukmeten vanaf 5 jaar

04-05-23

Page 32: Powerpoint (kort)

Registratie

DD / BDSWijzigingsvoorstel toevoegen aan BDS dd 13-3-2012:

• Middelomtrek• Bloeddruk met referentiewaarden• Begeleiden overgewicht

04-05-23

Page 33: Powerpoint (kort)

Randvoorwaarden

•(motiverende) gespreksvoering

•Samenwerking met huisarts, kinderarts, diëtist etc.

•Integrale aanpak school, wijk, gemeente etc.

04-05-23

Page 34: Powerpoint (kort)

Vragen en discussie

04-05-23

Page 35: Powerpoint (kort)

Contactinformatie

Contactgegevens NCJ : [email protected]

04-05-23

Page 36: Powerpoint (kort)

donderdag 4 mei 2023Presentatie-titel | Wijzig deze tekst onder 'Beeld'>'Koptekst en voettekst' |