Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen...

32
Charles Rademaker Pianostemmer (Senior Steinway & Sons) technicus concertstemmer Mijn naam is Charles Rademaker. Het boeiende van dit vak is alle klankmogelijkheden uit iedere piano of vleugel naar boven te halen. Net als ieder mens heeft ook ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument, maatwerk leveren dus!

Transcript of Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen...

Page 1: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Charles Rademaker

Pianostemmer – (Senior Steinway & Sons) technicus concertstemmer

Mijn naam is Charles Rademaker. Het boeiende van dit vak is alle klankmogelijkheden uit iedere

piano of vleugel naar boven te halen. Net als ieder mens heeft ook ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen

verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument, maatwerk leveren dus!

Page 2: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Charles Rademaker

Een greep uit het de dagelijkse werkzaamheden van:

Page 3: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Allereerst controleren en afstellen van:

• Bakstukken

• Stelbouten

• Dit om even stabiele basis te maken voor mechaniek

• Geen verlies van verticale energie, optimale horizontale energie

• Daarna wrijfpunten behandelen: balans- en voordrukstiften, rouletten (vleugel) en piloten

Page 4: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Mechaniek en spanning

Mechaniek moet gemonteerd zijn Afval baskant (3 mm) diskant (2 mm.)

• Concertafstelling bas 2 mm. diskant 1 mm.

• Voordeel: meer acceleratie dus “rijkere” toon en meer controle

Rollen ( wielen ) moeten recht staan

Page 5: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Klavier gelijkleggen en hamers sporend maken daarna afstellen op koor 1/3 - 2/3

Kan ook 50-50%

Page 6: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Toetsen vlakleggen

• D.m.v. rechte mal op voorkant toetsen plaatsen, verschillen in hoogte constateren

• Dit corrigeren door balanspapier bij balansstift onder de betreffende toets bij te plaatsen of eruit te halen, om rechte lijn te krijgen

Page 7: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Voorbereidingen afregelen vleugelmechaniek

Stijghoogte controleren Stijghoogte afstellen d.m.v. piloot

Page 8: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Stijghoogte +/- 47 mm. afhankelijk van diepgang en nadruk

Piloot is onderdeel nummer 24

Gereedschap: mal voor stijghoogte en afvalijzer

Page 9: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Opstoters en bruggen Opstoter (12) en brug (26 onder roulette)

afstellen met opstoterstelschroef (16) en afstelschroef (19)

Gereedschap: opstoter/brug schroever

Page 10: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Optimale hoek en weinig wrijving

De hoek van de roulette t.o.v. opstoter

Page 11: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Afval afstellen

Afval afstellen met afvaldopje (11)

Gereedschap: ratsch (Steinway & Sons), afvalijzer

Page 12: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Afknik

Afknik afstellen (mechaniek eruit) Afstellen met afknikschroef (14)

Gereedschap: kleine schroevendraaier of afknikijzer

Page 13: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Precisie betekent perfectie!

Page 14: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Vangers en vangerstand

Vangerstand 15 mm. tussen bovenkant hamer (na aanslag) en snaar Vanger (31) en hamerstaart (30)

Gereedschap: vangermal (15 mm)

Page 15: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Repetitieveer

Afstellen van veer Afstellen veer (20) met verenhaak

Gereedschap: verenhaak

Page 16: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Afstellen veer

“Langzame en snelle veren” Regels bij het afstellen veer:

• Baskant moet langzaam zijn

• Diskant moet sneller zijn

• Oplopend langzaam naar snel

Page 17: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Dempers en halve gang

Demping

• Demping gelijkmatig afstellen

• Moet recht en sporend zijn

Halve gang

• Op helft van de gang moet demper meegaan

Gereedschap: draadtang, kleine schroevendraaier

Page 18: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Stemmen van vleugel 442 hz.

(Hier bij MCO Hilversum)

- Radio Filharmonisch Orkest

- Metropole Orkest

- Groot Omroep Koor (Temperatuur maken en stemmen)

Gereedschap: Stemvork, stemhamer, keilen, gehoorbescherming

Page 19: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Stemmen in het Concertgebouw

In Grote Zaal

• Voor vele concerten

En in Spiegelzaal

• Voor Zondagochtend concerten

In opdracht van:

Page 20: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Intonatie

Intonatie van vleugel/piano

• Door systematisch met een gelijkmatige kracht de toetsen aan te slaan, de “pieken en dalen“ bijwerken.

• Hier val je terug op de voorintonatie.

Linkerpedaal intonatie vleugel

• Hamers moeten wel gelijk verdeeld zijn (spaties)

• Afdruk snaren op hamerkop maken met carbonpapier zonder gebruik linkerpedaal.

• Linkerpedaal indrukken en zelfde proces als normaal tussen de afdrukken werken.

Gereedschap: Intonatiehamer, mal ter versteviging/bescherming, schuurhoutjes (grof/fijn)

Page 21: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Hamers op koor schuren

• Zorgen dat de kop gelijk is met de snaren zodat er geen fase verschil nkan ontstaan. Geen interferentie.

Page 22: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Eindcheck

• Systematisch instrument doorlopen, spelen op instrument en eventuele afwijkingen corrigeren. Hierbij vooral forte en pianissimo aanslag. Gebruik ook de afknikaanslag als controlepunt.

Page 23: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Reparatie/Revisie Enkele (kleine) voorbeelden

Page 24: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Hamerkoppen vervangen

Page 25: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

6

Page 26: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Gevolg:

• Regelmatige aanslag

• Uitgebalanceerde toon

• Optimale, dynamische klank-mogelijkheden

Page 27: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Losse hamerkop repareren Yamaha U1

Gereedschap: Houtlijm, hamerkop verwijdertang

Page 28: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Zingende keildemper van Steinway & Sons B-211

Gereedschap: platte vilttang; scherpe viltschaar, draadtang, kleine schroevendraaier

Page 29: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Schuren van hamerkoppen

Materiaalgebruik voor het schuren Aanslagpunt meten voor ronding

P 80

P 600

P 1200

-Eventueel fijnschuren met P 2000 -Gebruik doek tegen slijpsel en -Plankje onder hamerkoppen -Stofkapje -Stofzuiger -Schaar

Page 30: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Eind resultaat Zo heeft de kop minder raakvlak. Het gevolg is: -Meer dynamiek -Meer klankkleuren -Beter te intoneren -Weinig energieverlies (als mechaniek goed is afgesteld!)

Veel winst met relatief lage investering

Page 31: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Verkernen van hamerkapsel

Verkerning loopt stroef Kernstift vervangen

Page 32: Portofolio Charles Rademaker · ieder instrument weer een ander karakter. Zo moet je je kunnen verplaatsen in de klankbeleving van de pianist(e) en dit terug vertalen naar het instrument,

Enkele Hulpmiddelen

Vlakke werktafel (beschermd door vellen papier)

Speciale deken op vleugel = werktafel

Carbonpapier voor afdruk op hamerkop te maken (meten is weten)