Portfolio RZL

66
Academiejaar: 2010-2011 OLOD: RZL Lector: Van Onsem Anne Marie Auteur: Frederic Horemans PORTFOLIO RZL

Transcript of Portfolio RZL

Page 1: Portfolio RZL

Academiejaar: 2010-2011

OLOD: RZL

Lector: Van Onsem Anne Marie

Auteur: Frederic Horemans

PORTFOLIO RZL

Page 2: Portfolio RZL

Pagina 2

VOORWOORD

Dit portfolio werd geschreven door Horemans Frederic in het kader van het olod RZL. Aan de hand

van de theorie in het handboek “Bedrijfsethiek voor hbo” werden onderstaande cases en artikels

besproken.

De reden van dit werkstuk is om de student een beter beeld te schetsen over ethiek en hoe men

er dient mee om te gaan. Het spreekt voor zich dat in de huidige samenleving, ethiek steeds meer

en meer aan belangrijkheid wint. Wie onethisch handelt wordt afgestraft door de consument en

zal na verloop van termijn hier de negatieve gevolgen van dragen.

Ik ben ervan overtuigd dat het actief nadenken over ethische dilemma’s een bijdrage heeft

geleverd aan mijn denkbeeld over ethiek, iets dat later zeker nog van pas zal komen.

Page 3: Portfolio RZL

Pagina 3

Inhoudsopgave

VOORWOORD ..................................................................................................................................... 2

INLEIDING ........................................................................................................................................... 6

CASUSSEN ........................................................................................................................................... 7

HOOFDSTUK 1: WAT IS ETHIEK? ..................................................................................................... 7

CASE 1: ‘ZALIG KERSTFEEST’ ....................................................................................................... 7

CASE 2: ‘LANGE WERKTIJDEN IN DE TOERISMEBRANCHE’ ........................................................ 8

CASE 3: ‘BRAND IN CAFE DE HEMEL’ .......................................................................................... 9

HOOFDSTUK 2: WAARDEN EN NORMEN ..................................................................................... 11

CASE 1: ‘EEN AFFAIRE MET DE BAAS’ ....................................................................................... 11

CASE 2: ‘STEEKPENNINGEN’ ..................................................................................................... 11

CASE 3: ‘VARKENSPEST’ ............................................................................................................ 12

HOOFDSTUK 3: ETHISCHE THEORIEEN ......................................................................................... 13

CASE 1: ‘KOPERSSTAKING’ ........................................................................................................ 13

CASE 2: ‘BIJVERDIENSTEN OPGEVEN BIJ BELASTINGEN’ .......................................................... 13

CASE 3: ‘UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS’ .................................... 14

HOOFDSTUK 4: ETHIEK ALS PROCES ............................................................................................. 15

CASE 1: ‘CHEF BETRAPT’ ........................................................................................................... 15

CASE 2: ‘DE COMPUTERVERKOPER’ ......................................................................................... 16

CASE 3: ‘VOETBALLER HEEFT AANDELEN VAN CONCURRENT’ ................................................ 18

HOOFDSTUK 5: BEROEPSETHIEK .................................................................................................. 20

CASE 1: ‘DOOD DOOR SCHULD’ ................................................................................................ 20

CASE 2: ‘ETIQUETTE OP HET WERK’ ......................................................................................... 20

CASE 3: ‘GROOT KASSUCCES’ ................................................................................................... 21

HOOFDSTUK 6: BEDRIJFSETHIEK EN MVO ................................................................................... 22

CASE 1: ‘ETHIEK EN RECHT’ ...................................................................................................... 22

CASE 2: ‘ETHIEK EN BEDRIJF’ .................................................................................................... 23

CASE 3: ‘ETHIEK EN ONDERNEMERSCHAP’ .............................................................................. 23

HOOFDSTUK 7: DE BEDRIJFSCODE EN DE INTEGERE MANAGER ................................................. 24

CASE 1: ‘KLEDINGCODE RABOBANK’ ........................................................................................ 24

CASE 2: ‘DE BEDRIJFSCODE GEANALYSEERD’ ........................................................................... 25

CASE 3: ‘SCHONE KLEREN’ ........................................................................................................ 29

HOOFDSTUK 8: ETHIEK EN MARKETING ....................................................................................... 30

CASE 1: ‘MISLEIDEND MARKTONDERZOEK’ ............................................................................. 30

Page 4: Portfolio RZL

Pagina 4

CASE 2: ‘YOGHURT OVER DE DATUM’ ...................................................................................... 31

CASE 3: ‘CHAUFFEUR VEROORZAAKT ONGELUK’ ..................................................................... 32

HOOFDSTUK 9: ETHIEK EN RECLAME ........................................................................................... 32

CASE 1: ‘UNITED COLORS OF MAZDA’ ...................................................................................... 32

CASE 2: ‘IS ER KOFFIE NA DE DOOD?’ ....................................................................................... 33

CASE 3: ‘HIJ-MANNENMODE KWETSEND VOOR CHRISTENEN?’ .............................................. 33

HOOFDSTUK 10: ETHIEK EN HRM/PERSONEELSMANAGEMENT .................................................. 34

CASE 1: ‘SOLLICITATIE IN VERWACHTING’ ............................................................................... 34

CASE 2: ‘ONTSLAG PER BRIEF’ .................................................................................................. 35

CASE 3: ‘MEDEWERKER FUNCTIONEERT NIET’ ......................................................................... 36

HOOFDSTUK 14: STAPPENPLAN ETHIEK ....................................................................................... 37

CASE 1: ‘LEVEREN AAN EEN DICTATUUR?’ ............................................................................... 37

CASE 2: ‘LOUCHE SPELERSMAKELAAR’ ..................................................................................... 38

CASE 3: ‘JESSE OWENS’ ............................................................................................................ 40

ARTIKELS ........................................................................................................................................... 42

Turtelboom vraagt Koekelberg deontologische code voor dienstreizen te maken .................. 42

Stappenplan ............................................................................................................................. 42

Bank dumpt 'arme' klanten: "We zijn de Aldi niet" ................................................................... 45

Stappenplan: ............................................................................................................................ 45

Facebook betaalde pr-bedrijf om Google door slijk te halen .................................................... 48

Stappenplan: ............................................................................................................................ 48

Belspelletjes worden verboden op Vlaamse tv .......................................................................... 50

Stappenplan: ............................................................................................................................ 50

Duitse verzekeraar trakteert beste makelaars op seksorgie ..................................................... 52

Stappenplan: ............................................................................................................................ 53

"Nood aan gedoogbeleid rond euthanasie bij demente patiënten" ......................................... 55

Stappenplan: ............................................................................................................................ 55

Zwartwerk en mensenhandel bij schoonmaakfirma's hamburgertenten ................................. 57

Stappenplan: ............................................................................................................................ 57

CEO Dexia ontving bonus van 600.000 euro in 2010 .................................................................. 59

Stappenplan: ............................................................................................................................ 59

Oorsprong dioxineschandaal: fabrikant vormde vet van lage kwaliteit om tot duur veevoeder

...................................................................................................................................................... 61

Stappenplan: ............................................................................................................................ 62

Page 5: Portfolio RZL

Pagina 5

'Homotest' voor asielzoekers in Tsjechië onder vuur ................................................................ 64

Stappenplan: ............................................................................................................................ 65

VISIE OP DUURZAAMHEID ................................................................................................................ 66

Page 6: Portfolio RZL

Pagina 6

INLEIDING

Dit werkstuk bestaat uit 2 luiken. Een eerste luik is de bespreking van de cases uit het handboek

“bedrijfsethiek voor hbo”. Deze cases werden besproken volgens de bijhorende vragen uit het

boek.

Een 2e luik bestaat uit de bespreking van 10 krantenartikels met betrekking tot ethische

dilemma’s. Deze krantenartikels werden besproken door middel van het ethische stappenplan uit

H14 van het boek.

Ten slotte bevat het ook de extra taken die werden opgedragen bij bepaalde hoofdstukken en

mijn eigen visie rond duurzaamheid.

Page 7: Portfolio RZL

Pagina 7

CASUSSEN

HOOFDSTUK 1: WAT IS ETHIEK?

CASE 1: ‘ZALIG KERSTFEEST’

a) Bekijk de advertentie van de Dierenbescherming

b) Beschrijf precies wat je ziet in deze reclame.

c) Hoe zou je tegen deze reclame aan kunnen kijken vanuit een oogpunt van

marketing of marketingcommunicatie?

d) Hoe zou je tegen deze reclame aan kunnen kijken vanuit een juridisch

oogpunt? Welke juridische vragen zou je kunnen stellen?

e) Hoe zou je tegen deze reclame aan kunnen kijken vanuit een ethisch oogpunt?

Welke ethische vragen zou je kunnen stellen?

f) Geef je eigen mening over deze reclame. Neem daar commerciële, juridische

en ethische aspecten in mee.

b) Dit is een advertentie van de dierenbescherming. Op de advertentie is een

beeld van Maria te zien, vergezeld met de boodschap „Zalig kerstfeest‟. In haar

handen ligt een dood konijn, dat de indruk opwerkt dat het op een gruwelijke

manier is geslacht. Op de hand van Maria zijn ook sporen van bloed te zien.

Met deze advertentie wil men de mensen bewust maken van het feit dat de

dieren die vaak op het kerstmenu voorkomen zoals konijn, eend en kalkoen,

vaak op barbaarse omstandigheden worden gekweekt en geslacht.

c) De boodschap is kort en krachtig. Er wordt duidelijk gemaakt dat ondanks het

vredige karakter van het kerstfeest, we niet blind mogen zijn voor de

gruwelijke omstandigheden waarop deze beesten worden gekweekt en

geslacht.

De slogan „Maak ‟t niet te wild‟ verwijst naar verschillende zaken:

Naast het eten van wild op kerstavond, zijn er ook andere alternatieven.

Zo staat er onder de slogan een verwijzing naar een website voor

alternatieve recepten

Hou het rustig en vreedzaam op het kerstfeest

d) Juridisch gezien zou er wel wat protest tegen dit soort advertenties kunnen

komen:

Is de associatie van een heilig persoon met dierenmishandeling

veroorloofd?

Is de situatie wel zo schrijnend zoals de advertentie doet blijken?

Page 8: Portfolio RZL

Pagina 8

De jagers die het goed menen kunnen zich ook geviseerd voelen door

dit soort advertenties.

Is de advertentie niet te schokkend voor bepaalde doelgroepen zoals

kinderen.

e) Vanuit ethisch standpunt zijn er verschillende vragen die we ons kunnen

stellen:

Mag het geloof geassocieerd worden met bepaalde wanpraktijken?

Is het ethisch verantwoord dat kleine kinderen deze advertentie zien?

f) Ik vind de boodschap die men wil geven wel goed, maar de manier waarop

vind ik minder goed. Ik zou het bloed op de hand van Maria weggelaten

hebben, zodat het toch wat minder choquerend is.

CASE 2: ‘LANGE WERKTIJDEN IN DE TOERISMEBRANCHE’

a) Lees de volgende case.

b) Hoe kun je tegen deze case aankijken vanuit een commerciële optiek?

c) Hoe zou je tegen deze case aankijken vanuit een juridische optiek?

d) Welke ethische aspecten spelen een rol in deze case?

e) Zou jij de opdracht uitvoeren? Motiveer!

b) Vanuit een commercieel perspectief is er wel een draagvlak. De continuïteit van

het bedrijf is belangrijk, niet enkel voor de eigenaar, maar ook voor de

werknemers. Indien het bedrijf over kop zou gaan, dan zijn alle werknemers

hun job kwijt. Hiermee staat niemand een stap verder.

c) Juridisch gezien kan dit wel wat problemen opleveren. Het draaien van zoveel

uren is in strijd met de wetgeving. In België bedraagt de normale arbeidsduur

van een voltijdse werknemer 32 tot 40 uur per week. Het Europese maximum

ligt op 48 uur per week. Dit brengt met zich mee dat 65+ uren per week zowel

in strijd is met de Belgische wetgeving, als met de Europese wetgeving.

Daarnaast zijn chauffeurs ook verplicht om de verplichte rij en rusttijden te

respecteren. Chauffeurs mogen niet langer dan 56 uur per week en 90 uur over

2 weken rijden. Door 65+ uren te rijden per week is men zeker ook in strijd

met deze regels

d) Het probleem in deze case is dat de operationele manager ervoor moet zorgen

dat zijn chauffeurs meer dan 65 uren per week rijden, en dat dit ethisch

onverantwoord is wegens verschillende redenen.

Page 9: Portfolio RZL

Pagina 9

Het is wettelijk niet toegestaan

Door vermoeidheid verhoogt de kans op (dodelijke) ongevallen

De werknemers hebben recht op hun rust, 65 of meer uren achter het

stuur is niet gezond voor de werknemers.

e) Ik zou de opdracht niet uitvoeren. Ik kan begrijpen dat er bepaalde

maatregelen getroffen moeten worden om de continuïteit te verzekeren, maar

de manier waarop men het hier wil oplossen is niet correct. Door de werkuren

zo drastisch te verhogen kunnen er mensenlevens op het spel komen te staan.

Daarnaast zal men bij een ongeval ook de operationele manager

verantwoordelijk stellen, aangezien hij de opdracht gegeven heeft om zulke

uren te draaien.

CASE 3: ‘BRAND IN CAFE DE HEMEL’

a) Lees het bericht

b) Er zijn drie betekenissen van verantwoordelijkheid. Welke zijn van toepassing

op deze case?

c) Welke personen, groepen of instanties zijn volgens jou (mede)verantwoordelijk

voor deze ramp? Motiveer precies waarom.

d) Vraag bij elke personen, groep of instanties af:

Was men vrij in zijn handelen? Waren er gedragsalternatieven?

Had men kennis van zaken?

Beschikte men over voldoende vermogens en vaardigheden om invloed

te kunnen uitoefenen op deze situatie?

e) Was er bij een of meer spelers sprake van verontschuldigde of verzachtende

omstandigheden?

f) Op welke manieren wordt vaak in vergelijkbare situaties getracht de

verantwoordelijkheid voor het gebeuren te ontlopen?

b) De drie betekenissen van verantwoordelijkheid zijn van toepassing op deze

case:

Verantwoording afleggen

o Café-eigenaar: voor het maandenlang negeren van de eis om

zijn kroeg brandveilig te maken.

o De jongere: voor het in brand steken van de sterretjes, waardoor

binnen korte tijd de kroeg in brand stond.

o De gemeente: de gemeente was op de hoogte van het feit dat de

kroeg niet brandveilig was, en heeft er niks tegen ondernomen.

Het café had gesloten moeten worden.

Plicht en/of taak om voor iets of iemand te zorgen: Als eigenaar van een

café is het je taak om te zorgen dat de klanten op een veilige manier de

Page 10: Portfolio RZL

Pagina 10

avond kunnen doorbrengen. De eigenaar kwam deze verplichting niet

na.

Verantwoordelijkheid als deugd: het is de plicht van de café-eigenaar

om te zorgen voor zijn klanten. Hij moet nadenken over wat hoort en

wat niet hoort. In deze casus moest hij ervoor gezorgd hebben dat het

café brandveilig was. Dit heeft hij duidelijk niet gedaan.

c) Er zijn verschillende personen verantwoordelijk in deze casus:

De café-eigenaar: voor het niet naleven van de veiligheidsvoorschriften

De barman: voor het uitdelen van de sterretjes

De jongere: die de sterretjes in brand stak

De gemeente: die op de hoogte was van de gebrekkige brandveiligheid

maar niks ondernam om dit voorval te voorkomen.

d) Iedereen was vrij in zijn handelen, al waren andere gedragsalternatieven een

betere keuze geweest. De gemeente beschikte over voldoende informatie om

vast te kunnen stellen dat het café niet brandveilig was. In dit opzicht had de

gemeente wel kennis over de zaken. Daarnaast was de café-eigenaar zich ook

bewust van de onveilige omstandigheden waarin hij zijn feestgangers liet

vieren. De slachtoffers hadden geen kennis van de gebrekkige brandveiligheid

In tegenstelling tot de slachtoffers, konden de café-eigenaar en de gemeente

wel iets gedaan hebben om dit te voorkomen. De café-eigenaar had zijn zaak

moeten aanpassen conform de regels van de brandveiligheid. Ondanks het feit

dat de café-eigenaar dit niet deed, heeft de gemeente ook niet opgetreden

tegen de café-eigenaar. De gemeente had de zaak moeten sluiten tot de café-

eigenaar de nodige aanpassingen had gedaan.

e) Er zijn wel een aantal verzachtende omstandigheden. Meerbepaald op de

barman die de sterretjes uitdeelde en de jongere die het sterretje aanstak.

Beide partijen konden deze gevolgen niet voorzien, en waren niet op de hoogte

van de beperkte brandveiligheid.

f) De café-eigenaar kan de schuld van zich afschuiven door te zeggen dat hij niet

verantwoordelijk was voor de sterretjes, maar zijn barman. De barman op zijn

beurt zal dan zeggen dat hij niet verantwoordelijk is voor een gebrekkige

brandveiligheid, en dat dit niet zou gebeurd zijn indien de café-eigenaar zijn

zaak brandveilig had gemaakt.

De gemeente kan als excuus gebruiken dat ze verschillende keren hebben

aangemaand om de zaken te veranderen, en dat ze dus wel het nodige hebben

gedaan. Echter zal dit niet volstaan om de schuld van zich af te schuiven.

De jongere die de sterretjes in brand stak was ook niet op de hoogte van de

gebrekkige brandveiligheid. De sterretjes kwamen ook niet van hem, maar van

de barman.

Page 11: Portfolio RZL

Pagina 11

HOOFDSTUK 2: WAARDEN EN NORMEN

CASE 1: ‘EEN AFFAIRE MET DE BAAS’

a) Lees nogmaals de case

b) Welke waarden spelen een rol in dit verhaal?

c) Welke normen spelen een rol in het verhaal?

d) Wat is jouw moreel oordeel over het gedrag van Marie-Claire?

e) Wat is jouw moreel oordeel over het gedrag van de baas van Marie-Claire?

f) Welke waarden hebben een rol gespeeld bij jouw antwoorden bij d. en e. ?

b) Liefde, Trouw, Rechtvaardigheid, Eerlijkheid, Solidariteit, Vrijheid

c) Normen

Relationele normen: De omgang tussen Marie-Claire, haar baas en zijn

vrouw.

Professionele normen: werk en privé dient gescheiden te blijven. Deze

relatie kan gevolgen hebben voor de verdere samenwerking.

Publieke normen: overspel

d) Haar gedrag is fout. Ze was op de hoogte dat haar baas getrouwd was, maar

liet haar daardoor niet afremmen. Ze had het beter wat kalmer aangepakt, en

eerst de relatie met haar baas wat laten bekoelen hebben.

e) De baas gaat het meest in de fout. Hij is gehuwd en bedriegt zijn vrouw. Hij

heeft ook zijn vrouw belogen. Daarnaast maakt hij ook een professionele fout

door met een personeelslid een affaire te starten.

f) Trouw, vrijheid, rechtvaardigheid

CASE 2: ‘STEEKPENNINGEN’

a) Welke waarden spelen een rol in deze case?

b) Welke normen horen bij deze waarden?

Page 12: Portfolio RZL

Pagina 12

c) Wat vind je van de argumenten die Erik L. heeft om steekpenningen te

betalen?

a) Rechtvaardigheid, vrijheid, eerlijkheid, welvaart, gelijkheid

b) Normen

Professionele normen: het betalen van steekpenningen is een schending

van de beroepscode.

Publieke normen: Omkoping is verboden

c) Het ethisch dilemma dat zich hier afspeelt draait rond welvaart. Erik L. is bijna

gedwongen om te doen wat zijn concurrerende bedrijven doen. Het betalen van

steekpenningen is zeker fout, en zijn gedrag is bijgevolg niet goed te spreken.

Natuurlijk is dit iets dat vanuit verschillende perspectieven kan bekeken

worden. Doet Erik L. dit om meer geld te verdienen, of doet hij het om zo zijn

job te vrijwaren?.

CASE 3: ‘VARKENSPEST’

a) Welke waarden spelen een rol in deze case?

b) Welke normen horen bij deze waarden?

c) Wat vind je van het gedrag van de varkensboer?

a) Respect, rechtvaardigheid, eerlijkheid, welvaart, gelijkheid

b) Normen

Professionele normen: Als varkensboer is het zijn plicht om ervoor te

zorgen dat zijn varkens gezond zijn, zodat de mensen die zijn product

eten, niet ziek worden.

Publieke normen: De boer heeft het verbod op transport genegeerd.

c) Het gedrag van de varkensboer is fout. Hij negeert het verbod op transport en

brengt de volksgezondheid in het gevaar. Daarnaast zou een verspreiding van

de varkenspest een ramp zijn voor de sector en het imago van de

varkensboeren. Daarnaast heeft hij ook geen respect ten opzicht van de andere

boeren, door het verbod niet te respecteren.

Page 13: Portfolio RZL

Pagina 13

HOOFDSTUK 3: ETHISCHE THEORIEEN

CASE 1: ‘KOPERSSTAKING’

b) Is hier sprake van ethisch handelen volgens de gevolgenethiek?

c) Is hier sprake van een ethisch goed handelen volgens de theorie van Kant?

d) Geef je eigen mening over het gedrag van de ondernemer.

b) Ja. De doelstelling van de ondernemer is om meer producten te verkopen. De

manier waarop hij dit zal bereiken is niet echt relevant. Door zijn verpakking

milieuvriendelijker te maken zal de consument sneller zijn product kopen. Er is

hier dus sprake van ethisch handelen volgens de gevolgenethiek

c) Neen. De ondernemer handelt duidelijk uit eigenbelang. In de theorie van Kant

is er sprake van vrijheid en eigen keuze. De keuze van milieuvriendelijker te

produceren was niet zijn eigen keuze, maar een gevolg van de acties van de

consument. De ondernemer heeft enkel een betere verkoop op het oog, niet

een beter milieu.

d) Vanuit economisch standpunt is zijn beslissing zeker te begrijpen. Om de

continuïteit van zijn onderneming te vrijwaren moet hij zijn product kunnen

verkopen. De ondernemer heeft duidelijk enkel belang voor zijn verkoopcijfers,

en probeert de consument te sussen met een milieuvriendelijker

productieproces.

CASE 2: ‘BIJVERDIENSTEN OPGEVEN BIJ BELASTINGEN’

a) Ga uit van de ethische theorie van Kant. Hoe los je dan dit ethisch dilemma op?

Motiveer !

b) Hoe kun je vanuit de gevolgenethiek aankijken tegen deze case? Motiveer!

c) Geef je eigen mening. Motiveer!

a) Bij de ethische theorie van Kant speel „plichtenbesef‟ een centrale rol. Zo is het

in de huidige maatschappij een plicht om je inkomsten aan te geven bij de

belastingen, daarenboven is zwartwerk verboden. De student is zich er zeker

van bewust dat het zijn plicht is om zijn inkomsten aan te geven.

Er is hier sprake van een ethisch dilemma tussen normen als welvaart en

eerlijkheid. Door eerlijk te zijn, gaat zijn welvaart achteruit. Indien hij zijn

Page 14: Portfolio RZL

Pagina 14

inkomsten niet aangeeft, en zijn plicht bijgevolg niet nakomt, stijgt zijn

welvaart.

b) Het doel dat de student voor ogen heeft is zijn welvaart hoog houden. Door zijn

inkomsten aan te geven zal zijn welvaart dalen. De manier waarop hij zijn

welvaart hoog kan houden is door zijn inkomsten niet aan te geven. Daarnaast

kan het niet aangeven van zijn inkomsten ook kwade gevolgen hebben indien

de belastingdienst er achter komt dat hij inkomsten heeft verkregen uit

zwartwerk.

c) Persoonlijk zou ik mijn inkomsten niet aangeven indien de kans nihil is dat men

er achter komt. Dit is misschien ethisch niet verantwoord, maar als student is

elke extra cent wel welkom.

CASE 3: ‘UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS’

a) Lees de volgende fragmenten.

b) Geef aan of deze mensenrechten gebaseerd zijn op beginselethiek of op

gevolgenethiek. Motiveer.

c) Welke van deze mensenrechten vind je voor het bedrijfsleven heel belangrijk?

Motiveer.

b) Dit zijn allemaal rechten die gebaseerd zijn op de beginselethiek. Bij de

beginselethiek word steeds een beginsel als uitgangspunt genomen voor een

ethische beslissing. De bescherming van de rechten van de mens zijn een

voorbeeld hiervan. Al deze rechten zijn gebaseerd op de gelijkheid,

waardigheid, … van de mens.

c) Belangrijk voor het bedrijfsleven:

Recht op vrijheid van mening en meningsuiting: Een werknemer heeft

recht op zijn vrijheid, hij is geen eigendom van de onderneming.

Daarnaast moet hij ook het recht hebben om zijn eigen mening te

verkondigen, weliswaar zolang deze niet indruist tegen bepaalde

waarden zoals bvb de privacy van anderen.

Recht op arbeid: iedereen heeft het recht op arbeid. Mensen die

bijvoorbeeld minder mobiel zijn hebben ook recht op arbeid. De

werkgevers moeten hierop anticiperen en ervoor zorgen dat ook deze

mensen hun bijdrage kunnen leveren aan de samenleving

Recht op gelijk loon voor gelijke arbeid: Discriminatie op de werkvloer

op basis van afkomst of geslacht is onaanvaardbaar. Iedereen moet

hetzelfde loon krijgen voor dezelfde prestaties.

Page 15: Portfolio RZL

Pagina 15

Recht om vakverenigingen op te richten: dit sluit min of meer aan bij

het recht op vrijheid. Elke werknemer die het nodig acht een vakgroep

op te richten, ter bescherming van zijn en zijn collega‟s hun rechten,

mag hierin niet tegengewerkt worden.

HOOFDSTUK 4: ETHIEK ALS PROCES

CASE 1: ‘CHEF BETRAPT’

b) Ethisch handelen, begint met gevoel hebben voor ethiek.

c) Maak een ethische analyse van deze case aan de hand van de volgende vijf

stappen:

het ethisch probleem formuleren;

de moreel verantwoordelijken aanwijzen;

de feiten analyseren;

de stakeholders inventariseren;

de waarden inventariseren.

d) Geef een ethisch oordeel bij deze case en beargumenteer je oordeel.

e) Welke drempel zou een rol kunnen spelen bij je motivatie om dit standpunt ook

om te zetten in handelen?

b) Gevoel hebben voor ethiek is beseffen dat er bepaalde rechten en plichten van

anderen in het gedrang komen. In deze case is dit zeker het geval. De auto

van een klant wordt beschadigd en jij was getuige van deze gebeurtenis en

weet wie de schuldige is. Ethisch gezien moet je jouw verantwoordelijkheid

opnemen, alleen kan dit negatieve gevolgen hebben voor jouw carrière.

c) Ethische analyse:

Ethisch probleem: Ik ben getuige van een ongeval en weet wie de dader

is. De dader, mijn baas, nam zijn verantwoordelijkheid niet op en reed

gewoon door. Ik heb het gevoel dat ik mijn verantwoordelijkheid moet

opnemen, en mijn baas moet confronteren met de feiten. Echter heb ik

morgen een belangrijk gesprek met als onderwerp een mogelijke

promotie. Wil ik de kans op promotie ontlopen omdat ik mijn baas wijs

op zijn verantwoordelijkheid, of niet?

Moreel verantwoordelijken:

o De baas: Hij heeft tegen een auto van een klant aangereden en

nam zijn verantwoordelijkheid niet op.

o Ikzelf: ik was getuige en ben dus moreel verantwoordelijk.

Page 16: Portfolio RZL

Pagina 16

De feiten analyseren:

o Ethische optiek: De baas heeft schade berokkend aan een klant

en neemt zijn verantwoordelijkheid niet op. Hij rijdt gewoon

door. Ikzelf was getuige en ben dus moreel verantwoordelijk

o Economische optiek: De klant kan ontevreden zijn en dit is niet

goed voor het bedrijf. Aan de andere kant, als ik mijn baas

hierover aanspreek kan dit mij mijn promotie kosten.

o Juridische optiek: als getuige ben je verplicht je

verantwoordelijkheid te nemen.

Stakeholders:

o De baas, die het ongeval heeft veroorzaakt.

o De klant die schade heeft geleden ten gevolge van het ongeval

o ikzelf die getuige ben van het ongeval.

o Het bedrijf: ontevreden klanten komen niet terug.

Waarden:

o Eerlijkheid, rechtvaardigheid, respect: t.o.v. de klant

o Arbeid en welvaart: t.o.v. mezelf

d) In eerste instantie had de baas zijn verantwoordelijkheid moeten opnemen

door contact op te nemen met de klant en de verzekeringsmaatschappij. In dit

geval was er helemaal geen probleem geweest. De werknemer was getuige van

dit voorval en staat nu zelf voor een ethisch dilemma: zijn baas met de neus op

de feiten drukken of niks doen en een promotie krijgen.

e) Drempels:

Gemakzucht: Het is mijn wagen niet, ik heb niks gezien.

Eigenbelang: ik zet mijn promotie niet op het spel voor een klant.

Geen verantwoordelijkheidsgevoel: ik heb het niet gedaan, het is niet

mijn probleem.

CASE 2: ‘DE COMPUTERVERKOPER’

b) Ethisch handelen, begint met gevoel hebben voor ethiek. Leg dit uit aan de

hand van deze case

c) Wat zou jij doen? Werk je antwoord uit aan de hand van een ethische analyse

en beoordeling aan de hand van de volgende zes stappen:

het ethisch probleem formuleren;

de moreel verantwoordelijken aanwijzen;

de feiten analyseren;

de stakeholders inventariseren;

de waarden inventariseren.

Een ethisch oordeel geven met onderbouwing

Page 17: Portfolio RZL

Pagina 17

d) Stel je voor dat jouw oordeel zou zijn: deze computer hoor ik niet als nieuw te

verkopen. Welke drempel zou een oordeel kunnen spelen bij je motivatie om

dit standpunt ook om te zetten in handelen?

b) Gevoel hebben voor ethiek is beseffen dat er bepaalde rechten en plichten van

anderen in het gedrang komen. In deze case is dit zeker het geval. De baas

verplicht je om een computer te verkopen die niet werkt zoals hij hoort te

werken. Dit is niet eerlijk ten opzichte van de koper die hiervoor veel geld

betaald.

c) Ethische analyse:

Ethisch probleem: Een klant bracht een computer terug naar de winkel

omdat er een defect aan is. Mijn manager vertelt mij dat ik deze

computer weer moet verkopen aan een andere klant, ondanks het feit

dat hij niet werkt zoals hij moet werken.

Moreel verantwoordelijken:

o De manager: hij geeft de opdracht om de defecte computer te

verkopen.

o Ikzelf: indien ik de orders van mijn baas opvolg, verkoop ik een

defecte computer aan de klant.

De feiten analyseren:

o Ethische optiek: de manager verplicht je een defecte computer te

verkopen, dit is onverantwoord.

o Economische optiek: de manager denkt enkel aan de

verkoopcijfers. Betere verkoopcijfers betekenen een hogere

bonus.

o Juridische optiek: Het is verboden om producten met een gebrek

te verkopen als nieuw. (wet handelspraktijken)

Stakeholders:

o De manager die de opdracht geeft om de computer terug te

verkopen

o Ikzelf die op de hoogte ben van het defect, maar verplicht word

door mijn baas om hem te verkopen

o De klant die een slechte computer zal kopen

o Het bedrijf: ontevreden klanten komen niet terug

o De overkoepelende beursgenoteerde organisatie:

Waarden:

o Eerlijkheid, rechtvaardigheid, respect t.o.v. de klant

o Zelfrespect: laat ik me dwingen tot iets dat ik zelf niet wil?

o Arbeid en welvaart: t.o.v. mezelf

Page 18: Portfolio RZL

Pagina 18

Ethisch oordeel: Het is onaanvaardbaar dat een klant die op zoek is

naar een nieuwe computer, word opgezadeld met een defecte

computer.

d) Drempels

Gemakzucht bij de manager: we doen alsof er niks gebeurd is.

Geen verantwoordelijkheidsgevoel bij de manager: het is niet mijn probleem

CASE 3: ‘VOETBALLER HEEFT AANDELEN VAN CONCURRENT’

b) Ethisch handelen begint met gevoel hebben voor ethiek.

c) Maak een ethische analyse van deze case aan de hand van de volgende vijf

stappen:

het ethisch probleem formuleren;

de moreel verantwoordelijken aanwijzen;

de feiten analyseren;

de stakeholders inventariseren;

de waarden inventariseren.

d) Geef een ethisch oordeel bij deze case en beargumenteer je oordeel.

e) Welke drempel zou een rol kunnen spelen bij je motivatie om dit standpunt ook

om te zetten in handelen?

b) Als commercieel manager dien je na te denken over de eventuele gevolgen van

de wedstrijd tegen Ajax. Indien de speler niet voluit gaat dan kan Ajax hiervan

profiteren. Het feit dat de wedstrijd geen belang heeft, is geen verzachtende

omstandigheid. Het is de speler zijn plicht om zich te bewijzen ten opzichte van

de werkgever en de supporters.

c) Ethische analyse:

Ethisch probleem: Er is hier sprake van een waardenconflict. De speler

in kwestie is de topspeler van RODA JC. Hij kan het verschil maken.

Langs de andere kant bezit deze speler aandelen van Ajax, de volgende

tegenstander. Indien Ajax wint, is dit goed voor de aandelenkoers en zal

de speler in kwestie een goede zaak doen. Aangezien de match voor

RODA JC toch geen belang meer heeft, kan het gebeuren dat de speler

in kwestie niet voluit gaat.

Moreel verantwoordelijken:

o De commercieel manager, die op de hoogte is van de feiten en

dit zou moeten aankaarten om zo competitievervalsing te

voorkomen

Page 19: Portfolio RZL

Pagina 19

o De speler: die al dan niet voluit gaat tegen Ajax.

De feiten analyseren:

o Ethische optiek: is het verantwoord dat je aandelen koopt van

een concurrerende voetbalclub?

o Economische optiek: de speler kan een goede zaak doen indien

hij niet voluit gaat

o Juridische optiek: als de speler niet voluit gaat dan kunnen we

spreken van competitievervalsing.

Stakeholders:

o De voetbalclub zelf

o De speler

o De commercieel manager

o De supporters van RODA JC

o Sponsors

o De medespelers van Roda JC, die hun winstpremie kunnen

ontlopen

o De trainer, die bij slechte prestaties zijn job dreigt te verliezen

o …

Waarden:

o Eerlijkheid, rechtvaardigheid, respect

o Arbeid en welvaart

d) De commercieel manager moet zijn speler aanspreken en hem wijzen op zijn

plichten. Hij staat onder contract en hierdoor is het de speler zijn plicht om er

alles aan te doen om de wedstrijd tegen Ajax te winnen. Daarnaast beïnvloed

het resultaat ook allerlei andere stakeholders zoals de supporters, sponsors,…

e) Drempels

Gemakzucht bij de commercieel manager: de match heeft geen enkel

belang meer . Wie zegt er bovendien dat de speler niet voluit zal gaan?

Geen verantwoordelijkheidsgevoel bij de commercieel manager: het is

de speler zijn verantwoordelijkheid om het te melden bij het bestuur,

niet die van mij.

Page 20: Portfolio RZL

Pagina 20

HOOFDSTUK 5: BEROEPSETHIEK

CASE 1: ‘DOOD DOOR SCHULD’

b) Wat vind je van het gedrag van de baas van de technicus?

c) Wat vind je van het gedrag van de technicus?

d) Hoe kan voorkomen worden dat de zaken lopen zoals in deze case?

b) Het gedrag van de baas is onaanvaardbaar. In de transportsector is veiligheid

een prioriteit, zeker als het gaat om luchtvaart. Een defect kan desastreuze

gevolgen hebben. Het is onverantwoord dat er zo lichtzinnig wordt omgegaan

met controles. Als gevolg van deze lakse houding zijn er tientallen mensen om

het leven gekomen en wordt de technicus „dood door schuld‟ ten laste gelegd.

c) De technicus treft in deze case ook schuld. Hij is verantwoordelijk voor de controle op het

vliegtuig en zou zich niet mogen laten dwingen tot het ondertekenen van dat document

zonder dat de effectieve controle is uitgevoerd. Natuurlijk speelt hier het ethisch

dilemma. Indien hij de orders van zijn baas niet zou opgevolgd hebben zou hij zijn baan op

het spel gezet hebben. Als 55-jarige zou het niet gemakkelijk geweest zijn om ergens

anders nog werk te vinden.

d) Door de werknemers meer rechten te geven en ze een soort van bescherming

te geven indien ze de orders van hun baas niet willen opvolgen wanneer ze

vinden dat het vliegtuig niet klaar is om op te stijgen. Daarnaast heb je ook

nog andere organisaties zoals vakbonden, die redelijk veel invloed kunnen

uitoefenen op het management van het bedrijf.

De controle zou men ook kunnen laten uitvoeren door externe controleurs, van

een andere instantie, waardoor er geen band van gezag is.

CASE 2: ‘ETIQUETTE OP HET WERK’

b) Beschrijf vijf belangrijke etiquetteregels in het bedrijf waar je een bijbaantje

hebt of het bedrijf waar je stage hebt gelopen (of loopt).

c) Hoe kijk je zelf aan tegen deze regels?

b) Vijf belangrijke etiquetteregels:

Kleding op het werk

Omgang met collega‟s

Omgang met de klanten

Afspraken nakomen

Page 21: Portfolio RZL

Pagina 21

Roken op het werk

c) Gedragsregels zijn heel belangrijk binnen een bepaalde organisatie. Iedereen

moet weten wat zijn rechten en plichten zijn. Op mijn stageplaats worden deze

etiquetteregels vertaalt naar een aantal ongeschreven regels:

Kleding: Casual, deftig

Omgang met collega‟s en klanten: op een rustige en respectvolle manier

Afspraken nakomen: op tijd zijn, indien er een bepaalde opdracht word

gegeven, deze opdracht ook afwerken binnen de voorziene tijd,…

Roken op het werk: het is niet verboden, maar men verwacht wel dat

dit maar en beperkte mate gebeurd.

CASE 3: ‘GROOT KASSUCCES’

b) Maak een ethische analyse van deze case aan de hand van de volgende vijf

stappen:

het ethisch probleem formuleren;

de moreel verantwoordelijken aanwijzen;

de feiten analyseren;

de stakeholders inventariseren;

de waarden inventariseren.

c) Geef een ethisch oordeel bij deze case en beargumenteer je oordeel.

b) Ethische analyse

Ethisch probleem: In deze case is er sprake van een dilemma tussen de

waarden „welvaart‟ en „respect‟. In het boek staan krenkende

opmerkingen die door de Marokkaanse jongeren niet in dank van

worden afgenomen. Door het feit dat dit boek zo controversieel is, zal

de verkoop wel goed lopen, wat het bedrijf dan weer ten goede komt

Moreel verantwoordelijken:

o De auteur, die het boek gemaakt heeft

o De directeur marketing: die moet oordelen of het boek zal

uitgegeven worden of niet

o De uitgeverij

De feiten analyseren:

o Ethische optiek: de publicatie van dit boek zal voor heel wat

controverse zorgen. Dit kan leiden tot onnodig geweld.

o Economische optiek: door de controverse zal het boek goed

verkopen. Dit is goed voor de zaken

Page 22: Portfolio RZL

Pagina 22

o Juridische optiek: het kan zijn dat bepaalde mensen klacht

indienen omdat ze zich gediscrimineerd voelen.

Stakeholders:

o De samenleving

o In het bijzonder de Marokkaanse gemeenschap

o De uitgeverij

o De auteur

o De geldschieters van het fonds

Waarden:

o Rechtvaardigheid, respect t.o.v. de Marokkaanse jongeren

o Vrijheid van meningsuiting

o Arbeid en welvaart:

HOOFDSTUK 6: BEDRIJFSETHIEK EN MVO

CASE 1: ‘ETHIEK EN RECHT’

Gebied 1: ethisch en legaal

o Oxfam wereldwinkels: Dit is een internationale organisatie die zich inzet voor de

eerlijke handel. Ze brengen een groot gamma van wereldproducten aan de man,

waarvoor de producenten, vaak arme boeren, een eerlijke prijs hebben gekregen.

Gebied 2: ethisch en illegaal

o Euthanasie: iets dat in mijn ogen ethisch verantwoord is in bepaalde gevallen,

maar in vele landen als een illegale daad word aanzien.

Gebied 3: onethisch en legaal

o De wapenverkoop aan dictatoriale regimes. Deze wapens worden vervolgens vaak

gebruikt tegen burgers. Echter is het niet illegaal om deze wapens te verkopen.

Gebied 4: onethisch en illegaal

o Bedrijven die gevaarlijke afvalstoffen dumpt in de rivier of zee, wat vervolgens

heel wat vervuiling met zich meebrengt. Dit soort praktijken is zowel onethisch als

illegaal.

Page 23: Portfolio RZL

Pagina 23

CASE 2: ‘ETHIEK EN BEDRIJF’

b) We geven nu tien stellingen over ethiek en bedrijf. Geef aan of er sprake is van

minimale visie, een tussenvisie of een maximale visie. Een standpunt dat zelfs

het „minimale‟ niveau niet haalt is ook mogelijk.

b) Stellingen

a. Een bedrijf mag haar medewerkers niet zwart betalen

o Minimale visie

b. Een mondelinge overeenkomst behoor je na te leven.

o Minimale visie

c. Antidateren hoort niet.

o Minimale visie

d. Een winkel dient eerlijk t zijn in de informatie die zij aan de klant

verschaft.

o Tussenvisie

e. Een bedrijf behoort een redelijk aantal gehandicapten in dienst te

nemen (meer dan wettelijk verplicht is).

o Tussenvisie

f. Bij een vacature hoort een bedrijf bij gelijke capaciteiten een vrouw aan

te nemen.

o Tussenvisie

g. Een bedrijf behoort niet te investeren in landen die de mensenrechten

op grove wijze schenden.

o Tussenvisie

h. Belangrijkste doelstelling van de onderneming is zorg voor

werkgelegenheid.

o Tussenvisie

i. Een multinationale onderneming behoort als doel te hebben de arme

mensen in de derde wereld te steunen.

o Maximale visie

j. Een bedrijf hoort niet aan ethiek te doen. Zaken zijn zaken

o Standpunt dat zelfs het „minimale‟ niveau niet haalt

CASE 3: ‘ETHIEK EN ONDERNEMERSCHAP’

Page 24: Portfolio RZL

Pagina 24

HOOFDSTUK 7: DE BEDRIJFSCODE EN DE INTEGERE MANAGER

CASE 1: ‘KLEDINGCODE RABOBANK’

a) Waarom ontwikkelt de Rabobank adviezen en regels over kleding?

b) In dit bericht lezen we ook: “De Rabobank wil geen bedrijfskleding omdat

daardoor de persoonlijkheid van de medewerker wordt aangetast.”. Leg uit wat

met deze zin bedoeld kan zijn.

c) Een aantal Rabokantoren heeft de adviezen ook in huisregels vastgelegd. Wat

is het verschil tussen een kledingsadvies en een huisregel over kleding?

d) Geef je eigen mening over het kledingbeleid van de Rabobank.

a) Rabobank is van oordeel dat omgangsvormen, uiterlijk en kleding een

belangrijke invloed hebben op de relatie met de klanten. Om hierop te

anticiperen hebben ze een bedrijfscode ontwikkeld met betrekking tot de

kledingsstijl.

b) Bepaalde werknemers zouden zich niet goed in hun vel voelen als ze verplicht

een bepaald uniform moeten dragen. Hierdoor heeft Rabobank ervoor gekozen

om geen uniformen in te voeren, maar de werknemers zelf een beetje vrijheid

te geven in de keuze van hun kleding. Bovendien zou een ontevreden

werknemer leiden tot een lagere motivatie, wat de productiviteit en de omgang

met klanten kan beïnvloeden.

c) Een kledingsadvies is niet bindend, een huisregel wel.

d) Ik denk dat het goed is dat bedrijven een bepaalde bedrijfscode ontwikkelen

met betrekking tot de kledingsstijl. De werknemers vormen het orgaan

waarmee de klanten in contact komen. Hierdoor is het ook belangrijk dat deze

werknemers een goede indruk nalaten op de klant.

Page 25: Portfolio RZL

Pagina 25

CASE 2: ‘DE BEDRIJFSCODE GEANALYSEERD’

a) Zorg dat je beschikking krijgt over de bedrijfscode van een groot bedrijf.

b) Lees de bedrijfscode

c) Welke van de volgende aspecten herken je in deze bedrijfscode:

de missie van het bedrijf;

de kernwaarden;

de verantwoordelijkheden van het bedrijf ten opzichte van stakeholders;

normen en regels.

Licht je antwoord toe en geef voorbeelden uit de bedrijfscode.

a) Ik heb gekozen voor de bedrijfscode van de Colruyt groep1

c) Welke van de volgende aspecten herken je in deze bedrijfscode

De missie van het bedrijf:

Binnen de Groep Colruyt willen we samen duurzaam meerwaarde

creëren: vanuit onze economische impuls brengen we ook op

maatschappelijk en ecologisch vlak een positieve spiraal op gang. We

geloven dat ons ondernemerschap op die manier de motor is voor een

duurzame evolutie.

De kernwaarden

o Maatschappelijk verbonden:

Het zijn de medewerkers die de Groep Colruyt maken tot wat zij is. Ons doen en laten heeft ook impact op onze klanten,

leveranciers, partners, de samenleving… Vanuit dit besef van sterke verbondenheid en permanente

wisselwerking willen we zinvol zijn voor iedereen die van dicht of ver bij onze onderneming betrokken is.

o Milieubewust:

Ieder van ons heeft een impact op het ecosysteem en is daar

ook mee verbonden. Wij ondernemen met respect voor de planeet door een minimaal gebruik van grondstoffen en

maximaal gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Zo werken we mee aan een gezond leefmilieu, ook voor de komende

generaties.

o Streven naar maximale efficiëntie: Duurzaam ondernemen betekent ervoor zorgen dat we kunnen

blijven ondernemen. Daarom streven wij naar een maximale

efficiëntie: we willen met een minimum aan ergie en menselijke inspanning voor een maximum aan zinvolle economische

meerwaarde en menselijke ontwikkeling zorgen.

1 http://www.colruytgroup.be/colruytgroup/static/duurzaam-ondernemen-Visie_be-nl.shtml

Page 26: Portfolio RZL

Pagina 26

o Onder-nemen = verantwoordelijkheid opnemen: Als lerende organisatie nemen wij actief onze

verantwoordelijkheid op door bewuste keuzes te maken en initiatief te nemen. Zo brengen we stap voor stap een positieve

spiraal op gang en hopen we onze omgeving te inspireren om samen een verschil te maken.

De verantwoordelijkheden van het bedrijf ten opzichte van de

stakeholders:

o Milieu en energie:

De Groep Colruyt onderneemt met respect voor het ecosysteem.

Dat betekent enerzijds dat we zo energiezuinig mogelijk werken,

want de „groenste‟ energie is de energie die je niet verbruikt.

Anderzijds doen we maximaal een beroep op hernieuwbare

energiebronnen.

Voorts willen we ook het verschil maken met een duurzaam

afvalbeleid, duurzame bouwtechnieken en alternatieve

brandstoffen.

o Mobiliteit:

Mobiliteit en transport zijn belangrijke thema's voor de Groep

Colruyt. We doen er alles aan om zowel het woon-werkverkeer

van onze werknemers als ons goederentransport te optimaliseren.

o Maatschappelijke projecten:

Omdat de Groep Colruyt gelooft dat opleiding en scholing de

sleutels zijn om tot verdere ontwikkeling te komen, zowel

individueel als in gemeenschap, zijn we in 2002 gestart met

enkele kleinschalige scholings- en opleidingsprojecten. Omdat we

onze investeringen in opleiding in het Zuiden de komende jaren

graag systematisch willen verhogen, hebben we ons eigen

bedrijfsfonds opgericht: de „Collibri Foundation for education‟.

Normen en regels

Deze worden geregeld door talloze charters die ze hebben afgesloten:

o Milieucharter2

In dit Green Line-programma besteedt Colruyt vooral aandacht

aan producten, diensten of realisaties die een positieve bijdrage

leveren voor het leefmilieu. Dit houdt o.m. in dat, zowel op het

vlak van productie, recyclage en afvalverwerking, als door het

verstandig gebruik van grondstoffen, energie e.d., blijk wordt

gegeven van :

- respect voor het water;

- respect voor de lucht;

2 http://www.colruytgroup.be/colruytgroup/static/milieu_charter_be-nl.shtml

Page 27: Portfolio RZL

Pagina 27

- respect voor de bodem;

- aandacht en inzet voor veiliger en milieuvriendelijker verkeer;

- aandacht en inzet voor beperking van geluidshinder

- aandacht voor een ecologisch verantwoorde ruimtelijke

ordening.

o Transportcharter3

In de transportafdeling van Colruyt werken uitsluitend

beroepschauffeurs. Dat zijn zowel eigen chauffeurs als externe

transporteurs die voor ons rijden. Zij willen zich inzetten voor

meer hoffelijkheid en veiligheid op de weg. Daartoe hebben ze in

groepen rond dit thema gewerkt. Het resultaat is dit Transport-

Charter dat door elke chauffeur werd ondertekend en op 9

februari 1998 publiek werd gemaakt.

De verkeersregels kennen én respecteren

Om op de hoogte te blijven van nieuwe of veranderde

wetgeving, krijgen de chauffeurs bij Colruyt de nodige

informatie over elke wijziging in de bestaande

verkeersregels. Indien nodig worden de praktische

aspecten ervan in groep besproken.

Preventief rijden

Elke nieuwe chauffeur bij Colruyt volgt het speciale

opleidingsprogramma 'Preventief rijden'. Zo krijgt hij meer

inzicht in het verkeer, leert hij anticiperen op gevaarlijke

verkeerssituaties en kan hij het gedrag van andere

weggebruikers beter inschatten.

Voldoende afstand houden

De chauffeurs bij Colruyt houden voldoende afstand, in

functie van de verkeersdrukte en de snelheid. Ze

engageren zich ook om, na een inhaalmanoeuvre of het

invoegen van een ander voertuig, zo vlug mogelijk die

veilige afstand te herstellen.

Snelheidsbeperkingen naleven

De chauffeurs bij Colruyt rijden tegen een veilige snelheid,

aangepast aan de verkeerssituatie (op de autosnelweg, in

een stedelijke omgeving, bebouwde kom en bij

wegenwerken) en aan de weersomstandigheden zoals

mist, regen of ijzel.

Extra aandacht voor de zwakke weggebruiker

De chauffeurs bij Colruyt passen in het bijzonder hun

snelheid en rijstijl aan voor zwakke weg- gebruikers als

voetgangers, spelende kinderen, fietsers en motorrijders.

Dat betekent trager rijden aan zebrapaden en in de

nabijheid van scholen, voldoende afstand houden van

voet- en fietspaden, extra voorzichtig zijn bij het

uitzwenken van de oplegger in bochten, enz.

3 http://www.colruytgroup.be/colruytgroup/static/milieu_transportcharter_be-nl.shtml

Page 28: Portfolio RZL

Pagina 28

Kalm en hoffelijk blijven

De chauffeurs bij Colruyt blijven kalm, ook in moeilijke

verkeerssituaties zoals aanschuiven in files, uitvoeren van

manoeuvres, invoegen bij rotondes, enz. Als ervaren

chauffeurs blijven ze hoffelijk en laten ze zich niet

uitdagen. Toeteren en knipperen met de lichten

bijvoorbeeld, gebeurt alleen bij gevaar.

Waarderen hoffelijk rijgedrag andere weggebruikers

Chauffeurs bij Colruyt waarderen hoffelijk rijgedrag van de

andere weggebruikers en beant- woorden dat met een

vriendelijk gebaar. Op die manier willen ze meer

hoffelijkheid in het verkeer aanmoedigen.

Controleren van het voertuig voor vertrek

Voor ze vertrekken, controleren de chauffeurs bij Colruyt

zelf hun trekker en oplegger: de banden, de lichten, de

remmen en de lading. Elke onregelmatigheid signaleren ze

onmiddellijk. Indien nodig vertrekt de chauffeur niet en

gaat de vrachtwagen eerst naar de garage.

Bereid om te helpen

In geval van nood zijn de chauffeurs bij Colruyt bereid om

collega's-beroepschauffeurs en andere weggebruikers een

handje toe te steken.

Fit en fris de weg op

Wanneer de chauffeurs bij Colruyt moeten rijden, zijn ze

fit. Dit betekent dat ze voldoende uitgerust vertrekken,

geen alcohol, drugs of roesverwekkende middelen

gebruiken, enz. Het betekent eveneens dat ze een rit

kunnen weigeren indien ze daardoor onvoldoende rusttijd

kunnen nemen.x

o Charter van Colruyt en DreamLand omtrent kinderarbeid

en werkomstandigheden4

Met dit charter willen Colruyt en DreamLand een bijdrage leveren

tot:

de vermindering van kinderarbeid;

en de verbetering van de werkomstandigheden bij de

producenten van goederen die we te koop aanbieden.

Daarom hebben Colruyt en DreamLand samen een gedragscode

opgesteld waaraan onze producenten moeten beantwoorden. Die

code bevat specifieke maatregelen om kinderarbeid te verbieden

en om de werkomstandigheden van jongeren, en van de

werknemers in het algemeen, te verbeteren.

Colruyt en DreamLand zijn zich ervan bewust dat er altijd

rekening moet worden gehouden met de economische en sociale

realiteit in het productieland. Zo kan bijvoorbeeld het inkomen

4 http://www.colruytgroup.be/colruytgroup/static/kinderarbeid_be-nl.shtml#a

Page 29: Portfolio RZL

Pagina 29

van de kinderen noodzakelijk zijn in het gezin. Daarom willen we

omzichtig te werk gaan en stap voor stap komen tot de naleving

van onze gedragscode.

Anderzijds engageren Colruyt en DreamLand zich om zelf een

aantal acties te ondernemen om kinderen en jongeren in de

productielanden meer kansen te geven om zich te ontplooien.

Wanneer Colruyt en DreamLand vaststellen dat een producent de

gedragscode niet naleeft, wordt in samenwerking met die

producent een 'Corrective Plan' opgesteld. Daarin worden de

maatregelen opgenomen die de onderneming moet nemen om te

voldoen aan de eisen van onze gedragscode en ook het tijdstip

waarop die in voege moeten zijn. Naar gelang van de ernst en de

frequentie van de overtredingen kunnen Colruyt/DreamLand

volgende maatregelen nemen tegenover hun producenten:

annuleren van lopende bestellingen;

tijdelijk stopzetten van de samenwerking;

de samenwerking definitief beëindigen.

CASE 3: ‘SCHONE KLEREN’

b) Onderzoek of er gedragscodes voor de kledingbranche zijn ontwikkeld.

c) Geef een korte samenvatting van een van de gedragscodes

d) Door wie is deze code ontwikkeld?

e) Welke bedrijven en/of branches stemmen hun zakendoen af op deze code?

b) In de kledingbranche zijn er een aantal gedragcodes en labels terug te vinden.

Zo hebben we bijvoorbeeld de gedragscode van SKC, het Max Havelaar Label,

De Fair wear foundation,…

c) Fair wear Foundation5

De gedragscode is gebaseerd op de conventies van de Internationale

Arbeidsorganisatie (ILO) en de Universele Verklaring van de Rechten van de

Mens van de VN. De arbeidsnormen zijn daarom in overeenstemming met

maatstaven vastgelegd door de internationale gemeenschap:

Geen dwangarbeid (ILO Conventies 29 en 105);

Geen discriminatie van werknemers (ILO Conventies 100 en 111);

Geen kinderarbeid (ILO Conventies 138 en 182);

5 http://www.labelinfo.be/label/lange_fiche/22/

Page 30: Portfolio RZL

Pagina 30

Vrijheid van (vak)vereniging en het recht op collectieve

arbeidsonderhandelingen (ILO Conventies 87, 98 en 135 en Aanbeveling

143);

Betaling van een 'leefbaar loon' (ILO Conventies 26 en 131, en de

Universele Verklaring van de Rechten van de Mens);

Geen buitensporig overwerk (ILO Conventie 1);

Veilige en gezonde arbeidsomstandigheden (ILO Conventie 155);

Vastgelegde wettige arbeidsovereenkomst.

d) De dragende organisatie, Fair Wear Foundation, is een initiatief van

ondernemersorganisaties in de modebranche, de vakbeweging en

maatschappelijke organisaties. Het bestuur en de staf van FWF worden

ondersteund door een College van Deskundigen. FWF is gestart in Nederland,

maar tracht soortgelijke initiatieven in andere landen te bundelen in een

Europees initiatief. Daartoe is FWF op Europees niveau in overleg met

stakeholders: bedrijven, vakbeweging, maatschappelijke organisaties.6

e) De Fair wear Foundation gedragscode word toegepast in verschillende

bedrijven. Voor een overzicht van de bedrijven die deze gedragscode

toepassen verwijs ik graag door naar volgende link:

http://fairwear.org/?w=fair-wear-brands

HOOFDSTUK 8: ETHIEK EN MARKETING

CASE 1: ‘MISLEIDEND MARKTONDERZOEK’

a) Lees de volgende case

b) Voer je deze opdracht uit? Motiveer!

c) Wat is het beleid van de opleiding waar je studeert aangaande deze situatie?

b) Ik zou contact opnemen met mijn stagebegeleider en vragen wat hij/zij ervan

denkt vooraleer ik zou overgaan tot actie. Jezelf bedrieglijk uitgeven kan nare

gevolgen hebben.

c) Ik denk dat men bij de Arteveldehogeschool heel streng is op dit vlak. Indien

dit zou gebeuren zonder overleg met de stagebegeleider zou de student

daarvoor gestraft kunnen worden, ook al is het in opdracht van de

stagementor.

6 http://www.labelinfo.be/label/lange_fiche/22/#algemene_informatie

Page 31: Portfolio RZL

Pagina 31

CASE 2: ‘YOGHURT OVER DE DATUM’

b) Welke drie theorieën zijn er over morele productverantwoordelijkheid? Vat de

theorieën kort samen.

c) Pas de drie theorieën toe op deze case.

d) Welke theorie vind jij de beste? Motiveer.

b) Theorieën

De Contracttheorie:

De verantwoordelijkheid ligt bij de klant. Hij moet opletten wat hij

koopt. De producent gaat vrijuit.

De Geredezorgtheorie:

Hier ligt de verantwoordelijkheid meer bij de producent/verkoper. De

consument wordt gezien als zwak en heeft bescherming nodig. Zo dient

de producent/verkoper de consument o.a. te vrijwaren voor verborgen

gebreken.

De Socialekostentheorie:

Hier ligt de verantwoordelijkheid volledig bij de producent. Hij brengt

immers de producten op de markt. De producent is verantwoordelijk

voor alle gebreken en voor elke schade die voortvloeit uit het gebruik

van zijn product, zelfs wanneer hij alle voorzorgsmaatregelen heeft

genomen bij het ontwerpen en produceren van zijn product en bij de

informatieverschaffing aan de consument.

c) Theorieën

De Contracttheorie:

De consument is verantwoordelijk. Hij had de houdbaarheidsdatum van

het product moeten controleren vooraleer hij overging tot de aankoop

ervan.

De Geredezorgtheorie:

De verantwoordelijkheid ligt bij de supermarkt. Deze had de klant

moeten inlichten over het feit dat de yoghurt over tijd was. De klant

gaat echter ook niet geheel vrijuit, maar word als zwakke gebruiker wel

in bescherming genomen

De Socialekostentheorie:

De verantwoordelijkheid ligt geheel bij de supermarkt. Hij heeft het

product in de schappen geplaatst en de consument misleid. De klant

treft geen enkele schuld

d) Voor mij persoonlijk is de geredezorgtheorie het beste. Beide partijen zijn

verantwoordelijk en dienen de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen. De

producent mag geen vervallen producten in de rekken plaatsen en de

consument moet de houdbaarheidsdatum controleren vooraleer hij overgaat tot

de aankoop.

Page 32: Portfolio RZL

Pagina 32

CASE 3: ‘CHAUFFEUR VEROORZAAKT ONGELUK’

a) Verantwoordelijkheid bestaat niet alleen voor producten, maar ook voor

diensten. Dat zien we in de volgende case. Lees deze case.

b) Wie is er in deze case verantwoordelijk. Motiveer!

b) Als eerste moet de touringcaroperator de wet naleven. Deze wet regelt onder

andere de rusttijden en ook het aantal aanwezige chauffeurs in het voertuig in

verhouding tot de tijd die moet gereden worden. Het is duidelijk dat de

operator hier in de fout is gegaan door maar één chauffeur aan te stellen voor

de rit.

Maar ook de chauffeur kan verantwoordelijk geacht worden. Hij had immers de

operator moeten aanspreken en hem duiden op het feit dat het wettelijk

verboden is wat hij moest doen.

Indien de operator bij zijn standpunt zou blijven, zou de chauffeur zijn

verantwoordelijkheid moeten opnemen en weigeren nog verder te werken. Het

is wel begrijpelijke dat de chauffeur bezwijkt onder de druk van zijn werkgever

(de touroperator) want er bestaat een kans op ontslag indien hij de bevelen

van zijn baas niet opvolgt. Bij de chauffeur kunnen we dus praten over

verzachtende omstandigheden.

HOOFDSTUK 9: ETHIEK EN RECLAME

CASE 1: ‘UNITED COLORS OF MAZDA’

b) Beschrijf wat je ziet op deze advertentie

c) Welk standpunt zou jij innemen? Zou je de reclame willen verbieden? Motiveer!

b) Er word een close-up foto getoond van een vrouw met een blauw oog. De

kleuren die ze uitslaat rond haar oog worden gebruikt om het kleurengamma

van united colors of Mazda te tonen.

c) Ik vind dit geen goede reclame en zou deze reclame verbieden. De associatie

van een vrouw met een blauw oog is ongepast. Het roept meteen gevoelens op

van partnergeweld en bijgevolg is het discriminerend voor de vrouw. Bovendien

heeft dit in de verste verte niets met auto‟s te maken.

Page 33: Portfolio RZL

Pagina 33

Daarnaast zou men deze reclame ook kunnen verwarren met een bekend

merk: „united colors of benneton‟. Ik denk niet dat men daarmee wil

geassocieerd worden.

CASE 2: ‘IS ER KOFFIE NA DE DOOD?’

b) Welk standpunt zou jij innemen? Zou je de reclame willen verbieden? Motiveer!

b) Ik vind deze reclame niet aanstootgevend. Met deze reclame wil men de link

leggen met de goede afhandeling van de uitvaart. Echter stel ik me wel de

vraag of de nabestaanden van een overledene dit soort reclame kunnen

appreciëren. Ik zou deze reclame niet verbieden

CASE 3: ‘HIJ-MANNENMODE KWETSEND VOOR CHRISTENEN?’

b) Beschrijf wat je ziet op deze advertentie

c) Vind je deze reclame kwetsend voor christenen?

d) Welk standpunt zou jij innemen? Zou je de reclame willen verbieden? Motiveer!

b) Op de afbeelding is een man te zien die een smoking draagt. Op de

achtergrond zien we een vensterraam dat typisch is voor middeleeuwse

kerken. Daarnaast draagt de man in smoking ook een wit boordje. Hierdoor is

de associatie met het geloof snel gemaakt.

De boodschap die onder de afbeelding staat luidt „hij is er ook voor u. Smoking

200,-„. Dit is dubbelzinnig. In combinatie met de afbeelding leg je meteen de

link met een religieus persoon, zoals een priester. Maar “Hij” is ook een

kledingmerk.

c) Ik vind deze reclame persoonlijk niet kwetsend, al kan ik me voorstellen dat

bepaalde christenen vinden dat het geloof niet geassocieerd mag worden met

een marketingstunt.

d) Ik zou deze reclame niet verbieden. De associatie van een gelovige met een

kledingmerk kan dan wel kwetsend zijn voor bepaalde personen, maar ik denk

dat de meerderheid van de mensen hier geen problemen mee hebben. We

leven bovendien in de 21e en niet in de 15e eeuw.

Page 34: Portfolio RZL

Pagina 34

HOOFDSTUK 10: ETHIEK EN HRM/PERSONEELSMANAGEMENT

CASE 1: ‘SOLLICITATIE IN VERWACHTING’

b) Maak een ethische analyse van deze case aan de hand van de 5 stappen

c) Geef een ethisch oordeel bij deze case en beargumenteer je oordeel.

b) Ethische analyse

Ethisch probleem: in deze case is er sprake van een waardenconflict

tussen rechtvaardigheid en welvaart. Op basis van de kwaliteiten van

beide kandidaten is de vrouw de betere. Het zou dus rechtvaardig zijn

indien men de vrouw in dienst neemt. Langs de andere kant speelt

welvaart ook een rol. De vrouw is mogelijk zwanger en dit kan

problemen opleveren in de toekomst.

Moreel verantwoordelijken:

o De personeelsconsultant

o De manager van de sales-afdeling

o De personeelsmanager

De feiten analyseren:

o Ethische optiek: de vrouw is de meest geschikte kandidate. Het

feit dat ze zwanger is zou geen beslissende factor mogen zijn.

o Economische optiek: de vrouw is de meest geschikte kandidate

en zou naar alle waarschijnlijkheid de betere verkoopster zijn.

Echter zal ze door haar zwangerschap in een later stadium niet

meer inzetbaar zijn, in tegenstelling tot de man.

o Juridische optiek: juridisch gezien mag je bij de aanwerving van

nieuwe werknemers niet discrimineren. Indien de vrouw niet zou

worden aangenomen omwille van haar mogelijke zwangerschap

dan is er sprake van discriminatie;

Stakeholders:

o Het bedrijf

o De klanten

o De kandidaten voor de job

o De personeelsconsultant, manager van de sales-afdeling en de

personeelsmanager

Waarden:

o Rechtvaardigheid, eerlijkheid: is de vrouw eerlijk over haar

zwangerschap? Is de uiteindelijke keuze van de

personeelsconsulent rechtvaardig?

o Arbeid en welvaart: in hoeverre is de vrouw inzetbaar na haar

eventuele zwangerschap?

Page 35: Portfolio RZL

Pagina 35

c) Los van alles zou het rechtvaardig zijn als de vrouw de job krijgt. Zij is de

betere kandidate. Echter kan de zwangerschap wel stokken in het wiel steken.

Daarom is het belangrijk dat de personeelsconsulent dit bespreekt met de

vrouw om zo te weten te komen hoe zij haar toekomst ziet na een eventuele

zwangerschap. Zal ze snel weer inzetbaar zijn, of wil ze gedurende een lange

tijd op zwangerschapsverlof?

CASE 2: ‘ONTSLAG PER BRIEF’

b) Ondanks het feit dat de bank per jaar vier miljard winst maakt, wil ze

zevenduizend mensen ontslaan. Vind je dat deze voorgenomen handelwijze op

een of andere manier ethisch te rechtvaardigen is? Motiveer.

c) De Raad van Bestuur wil selecteren op basis van kwaliteit en niet op basis van

Lifo. Welke argumenten voor en tegen zijn bij beide selectiecriteria te noemen?

d) Welk criterium voor selectie vind jij het best te rechtvaardigen in de gegeven

situatie?

e) De Raad van Bestuur heeft een bepaalde procedure voor ogen: vaststellen van

de streefformatie, vaststellen van lijsten van medewerkers die mogen blijven

dan wel moeten vertrekken en het sturen van brieven. Wat vind je van deze

procedure?

f) Hoe zou jij omgaan met de opdracht van de Raad van Bestuur om deze

plannen integraal uit te voeren?

b) Ik vind van wel. De sociale sanering had in het verleden al gebeurd moeten

zijn. Door het feit dat het sociale klimaat in die tijd niet gunstig was stelde de

bank dit uit. Ondanks dat de bank nog steeds winst maakt, moet de

toekomstige rendabiliteit van de onderneming wel kunnen gegarandeerd

worden. Dit heeft tot gevolg dat men tot actie moet overgaan.

c) LIFO

(+) Anciënniteit is iets dat gerespecteerd dient te worden. Daarnaast zijn de

oudere werknemers ook een kwetsbare groep.

(-) De jongere/nieuwe werknemers mogen niet gediscrimineerd worden op

basis van anciënniteit. Iedereen verdiend beoordeeld te worden op

zijn/haar kwaliteiten.

Selectie op basis van kwaliteit

(+) Op deze manier worden de beste werknemers behouden. Dit komt het

bedrijf ten goede

(-) Voor de jongere werknemers die ontslagen worden omdat ze niet

presteren naar wens is deze werkwijze niet zo erg. Deze mensen kunnen

nog vrij gemakkelijk een andere betrekking vinden. Voor de oudere

mensen zal dit echter wel leiden tot sociale drama‟s. Als 55-jarige ben je

Page 36: Portfolio RZL

Pagina 36

niet bepaald gegeerd wild op de arbeidsmarkt. Het zal voor deze

categorie van personen dan ook moeilijk zijn om een nieuwe betrekking

te vinden, met alle gevolgen van dien.

d) Ik denk dat een combinatie van beide het beste is. Puur op kwaliteit selecteren

zou voor heel veel werknemers problemen opleveren. Daarom dient men ook

rekening te houden met de anciënniteit, zonder daarmee natuurlijk de

Jonge/nieuwe werknemers te discrimineren.

e) Het ontslag bekend maken via een brief is zeker niet de goede oplossing. Het

beste in deze situatie is dat men samen met de overheid en de vakbonden een

sociaal akkoord uitwerkt en het hierdoor mogelijk maakt dat de werknemers

vrijwillig ontslag nemen. Ter compensatie hiervan kan men een opstapbonus

voorzien. In een later stadion kan men dan overgaan tot gedwongen ontslagen.

f) Ik ben akkoord dat saneren noodzakelijk is, alleen ben ik niet akkoord met de

wijze waarop het dient te gebeuren. Ik zou als verantwoordelijke dit proberen

aan te kaarten bij het management om zo wat alternatieven, zoals hierboven

omschreven in te voeren.

CASE 3: ‘MEDEWERKER FUNCTIONEERT NIET’

a) Lees de volgende case.

b) Vind je het structureel niet halen van targets een moreel gerechtvaardigde

ontslaggrond?

c) Wat vind je van het voorstel van jouw baas? Motiveer je opvatting.

d) Vind je dat persoonlijke omstandigheden zoals schulden, een

echtscheidingsprocedure en een verleden met een poging tot suïcide een rol

mogen spelen bij de vraag of je een personeelslid mag ontslaan?

e) Wat zou jij doen in de situatie die voorligt? Motiveer.

b) Indien de targets die vooropgesteld zijn realistisch en haalbaar zijn, vind ik dit

zeker een gerechtvaardigde ontslaggrond. Dit hangt natuurlijk ook af van de

sector waarin het bedrijf functioneert. Indien het gaat om een zeer

concurrentiële omgeving, dan is het halen van targets van levensbelang om de

concurrenten een stap voor te zijn. Dit sluit natuurlijk niet uit dat dit in een

minder concurrentiële omgeving het behalen van targets ondergeschikt is.

c) Ik vind het voorstel van de baas heel riant. Indien er echt een juridische grond

is voor een ontslag om dringende redenen, dan kan de baas de werknemer

zonder enige vergoeding op straat zetten. Het voorstel om een half jaarloon te

betalen bij vrijwillig ontslag is dus zeker een mooi gebaar.

Langs de andere kant zal de werknemer wel geen recht hebben op een

werkloosheidsuitkering na het nemen van vrijwillig ontslag. Echter is dit ook

Page 37: Portfolio RZL

Pagina 37

het geval bij een ontslag om dringende redenen. In dit opzicht maakt dit dus

geen enkel verschil.

d) Ik vind persoonlijk van niet. Werk en privé zijn twee zaken die gescheiden

dienen te worden. Natuurlijk is het niet leuk om iemand in zo‟n situatie te

ontslaan, maar af en toe moet men harde beslissingen nemen om zo de

continuïteit van het bedrijf te garanderen.

e) Ik zou eerst en vooral een gesprek met de medewerker aangaan en hem

duidelijk maken dat er wel wat problemen zijn. Samen met de werknemer zou

ik dan een aantal alternatieven bespreken, zo kan hij eventueel gebruik maken

van een loopbaanonderbreking, een deeltijds uurrooster of eventueel een job in

een andere functie. Indien er geen oplossing gevonden word, dan zal ik wel

genoodzaakt zijn om hem te ontslaan, al dan niet om dringende redenen.

HOOFDSTUK 14: STAPPENPLAN ETHIEK

CASE 1: ‘LEVEREN AAN EEN DICTATUUR?’

a) Lees de volgende case

b) Analyseer en beoordeel de case met behulp van het stappenplan.

b) Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

Er is hier sprake over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart en

anderzijds Rechtvaardigheid. Indien we verkopen aan Land X, dan zullen we

meer winst maken, maar aan de andere kant drijven we handel met een

land dat de mensenrechten niet nauw neemt.

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

Het bedrijf

3. Analyseer de feiten

Economische optiek: indien we verkopen aan Land X, gaan we meer

winst maken, dit is beter voor het bedrijf

Juridische optiek: is het verboden om met een dictatuur handel te

drijven? Het antwoord daarop is neen

Ethische optiek: is het verantwoord om handen te drijven met een

dictatuur? Hierover kan gediscussieerd worden.

Page 38: Portfolio RZL

Pagina 38

4. Analyseer de stakeholders

Het bedrijf: dat moet kiezen aan wie het uiteindelijk zal verkopen

Het land aan wie de software verkocht wordt

De medewerkers van het bedrijf: die er beter van worden als het goed

gaat met het bedrijf (jobzekerheid, premies,…)

De inwoners van het land aan wie de software verkocht wordt: die de

gevolgen zullen dragen van de software.

5. Analyseer de waarden

Welvaart: verkopen aan de dictatuur levert meer winst op voor het

bedrijf.

Rechtvaardigheid: is het wel verantwoord om handel te drijven met een

land dat zijn inwoners onrechtvaardig behandeld. Deze kunnen positief,

maar ook negatief zijn.

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Vanuit de softwaresector is er niet onmiddellijk een gedragscode

voorhanden. De verantwoordelijkheid ligt dus geheel bij de bedrijfsleiders

die de pro‟s en contra‟s zullen moeten afwegen. Zo is het legaal en brengt

het meer winst op, aan de andere kant is het onethisch en kan het negatief

onthaald worden in de pers en bij de bevolking, wat vervolgens slecht is

voor het bedrijf.

Persoonlijk zou ik geen handel drijven met Land X. De reden is niet dat ik

het onethisch vind maar omdat de samenleving hier waarschijnlijk slecht op

zal reageren. Dit zal dan leiden tot een negatief imago, wat het bedrijf

absoluut niet vooruit helpt.

CASE 2: ‘LOUCHE SPELERSMAKELAAR’

a) Lees de volgende case

b) Analyseer en beoordeel de case met behulp van het stappenplan.

b) Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

Er is hier sprake over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart en

anderzijds Eerlijkheid/Rechtvaardigheid. De speler die men op het oog heeft

is heel talentvol en zal bijgevolg een meerwaarde vormen voor de ploeg. Dit

is goed voor de welvaart, zeker met het oog op een eventuele doorverkoop

later. Langs de andere kant dient er een betaling te gebeuren op de

persoonlijke rekening van de makelaar, wat de indruk wekt dat hij achter

de rug van de speler om zijn zakken probeert te vullen.

Page 39: Portfolio RZL

Pagina 39

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

Commercieel manager en het bestuur van SC Heerenveen, die zullen

beslissen om al dan niet over te gaan tot de aankoop

De makelaar van de speler, die mogelijk bedrieglijk handelt

3. Analyseer de feiten

Economische optiek: de speler zal een meerwaarde zijn voor het

team. Als het team beter presteert zullen we meer geld ontvangen

van tickets en sponsors.

Juridische optiek: vanuit deze optiek kunnen er wel wat vragen

ontstaan. Indien de makelaar bedrieglijk handelt, kan dit ook

gevolgen hebben voor de ploeg

Ethische optiek: het is natuurlijk onduidelijk in welke mate de speler

op de hoogte is van de praktijken van zijn manager. Indien hij

hiervan op de hoogte is, zijn er niet echt problemen. Indien niet, dan

wordt de speler onrechtvaardig behandeld.

4. Analyseer de stakeholders

De supporters

De sponsors

De club & het bestuur

De medewerkers van de club

De club van de speler

5. Analyseer de waarden

Welvaart: de speler is een meerwaarde voor het team

Rechtvaardigheid: de makelaar van de speler handelt mogelijk op

bedrieglijke wijze.

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Het is niet meteen duidelijk of er een bepaalde gedragscode aanwezig is in

de club. Hoogstwaarschijnlijk wel, en hierin zal waarschijnlijk wel iets staan

over het eerlijk onderhandelen met andere spelers/makelaars. Hierdoor zal

het onmogelijk zijn om op deze manier de deal te sluiten en zal men

moeten zoeken naar een oplossing.

Een mogelijke oplossing zou kunnen zijn dat men de speler zelf contacteert

om te vragen of hij wel op de hoogte is van de praktijken van de makelaar.

Page 40: Portfolio RZL

Pagina 40

CASE 3: ‘JESSE OWENS’

a) Lees de volgende case

b) Analyseer en beoordeel de case met behulp van het stappenplan.

b) Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

Er is hier sprake over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart en

anderzijds Eerlijkheid/Rechtvaardigheid. De atlete waarover sprake is, is

heel belangrijk voor het bedrijf, indien ze wegvalt wegens dopingperikelen,

zal het bedrijf hoogstwaarschijnlijk over kop gaan. Hierdoor zullen veel

mensen hun job verliezen, inclusief jou. Anderzijds gebruikt de atlete

doping, waardoor ze de sport en haar collega‟s bedriegt.

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

De atlete, die doping gebruikt

Ikzelf, aangezien ik op de hoogte ben van het dopinggebruik

3. Analyseer de feiten

Economische optiek: van de atlete hangt heel veel af. Het bedrijf zal

mogelijk over kop gaan indien de atlete betrapt wordt.

Juridische optiek: doping is strafbaar, de atlete zal vervolgd worden

door het WADA indien ze haar betrappen, met een boete en schorsing

tot gevolg.

Ethische optiek: Door het nemen van doping heeft de atlete een

voordeel op haar tegenstanders. Dit is een bedrieglijk voordeel en

onrechtvaardig ten opzichte van haar collega‟s. Hierdoor is het zeker

en vast onethisch te noemen.

4. Analyseer de stakeholders

De sportwereld (doping geeft een negatief imago aan de sport)

Het atletenbureau

De medewerkers van het atletenbureau

De atlete

5. Analyseer de waarden

Welvaart: het bedrijf zal mogelijk over kop gaan indien de atlete

betrapt word op doping. Het gevolg is dat iedereen zijn job zal

verliezen

Rechtvaardigheid/eerlijkheid: het gebruik van doping is verboden, en

levert een bedrieglijk voordeel op ten opzichte van de andere atleten.

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Het bedrijf zal waarschijnlijk wel een soort gedragscode hebben met

betrekking tot dopinggebruik. Immers is het negatief als jouw bedrijf met

dopinggevallen geconfronteerd wordt. Deze gedragscode zal o.a. inhouden

Page 41: Portfolio RZL

Pagina 41

dat de samenwerking met atleten die verboden middelen gebruiken in geen

geval kan. Het bedrijf zal dus met de atlete moeten spreken om haar op

andere gedachten te brengen.

Page 42: Portfolio RZL

Pagina 42

ARTIKELS

Turtelboom vraagt Koekelberg deontologische code voor dienstreizen te

maken7

Minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom (Open Vld) heeft de

topman van de federale politie, Fernand Koekelberg, gevraagd een deontologische code te maken over dienstreizen. Dat zei ze vandaag in de

Kamer nadat er heisa ontstond rond een reis van Koekelberg naar Qatar. Voorlopig komen er geen sancties.

In een anonieme brief aan het Comité P, dat toezicht houdt op de politiediensten,

worden de topman van de federale politie en zijn medewerkster Sylvie Ricour ervan

beschuldigd misbruik te hebben gemaakt van politiegeld voor persoonlijke aankopen.

Dat zou zijn gebeurd tijdens een reis naar Qatar, voor de kandidatuur van Koekelberg

voor een functie bij Interpol.

Sereniteit

Turtelboom kreeg daarover vanmiddag verschillende vragen in de bevoegde

Kamercommissie. Ze herinnerde eraan dat ze het Comité P onmiddellijk heeft

gevraagd de zaak snel en grondig te onderzoeken, "omdat de sereniteit aan de

politietop zo snel mogelijk moet worden hersteld". Ze hoopt dan ook snel een rapport

van het Comité P te krijgen. "Intussen neem ik geen schorsings- of andere

maatregelen omdat het, mijns inziens, van belang is te weten wat de echte grond is

van deze anonieme klacht", aldus de minister.

Grijze zone

"Ik heb de commissaris-generaal gevraagd een deontologische code te maken met

betrekking tot dienstreizen, zodat de grijze zone, die al dan niet zou bestaan, tot het

verleden behoort." Daarnaast merkte Turtelboom nog op dat de functie die Koekelberg

ambieert, onbezoldigd is. Bovendien meent ze dat de kandidatuur van een Belg voor

een buitenlandse functie, ten goede kan komen aan om het even welke dienst, en

zeker de politie, waar een internationaal netwerk van belang is. (belga/tma)

Stappenplan

1. Formuleer het ethisch probleem

We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart

en anderzijds eerlijkheid/rechtvaardigheid. Enerzijds welvaart omdat de reis

die Koekelberg gemaakt heeft op kosten van de belastingbetaler was. Het

geld van de belastingbetaler zou voor andere doeleinden moeten gebruikt

worden. Langs de andere kant hebben we de waarden eerlijkheid /

7 http://www.demorgen.be/dm/nl/989/Binnenland/article/detail/1227038/2011/02/23/Turtelboom-vraagt-

Koekelberg-deontologische-code-voor-dienstreizen-te-maken.dhtml

Page 43: Portfolio RZL

Pagina 43

rechtvaardigheid. Het kan niet de bedoeling zijn dat de belastingbetaler

moet opdraaien voor de kandidatuur van Koekelberg.

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

Fernand Koekelberg en zijn medewerkster

De Belgische overheid

Comité P

De anonieme klokkenluider

Minister Turtelboom

3. Analyseer de feiten

Economische optiek: De reis die Koekelberg gemaakt heeft is niet

zomaar een snoepreisje. Het was een zeer kostelijke reis, integraal

op de kosten van de belastingbetaler.

Juridische optiek: Is het wettelijk/verantwoordt dat dit soort

privéaangelegenheden worden gesubsidieerd door de

belastingbetaler? Zeker gezien de huidige economische toestand?

Ethische optiek: Ethisch gezien is dit natuurlijk onaanvaardbaar. De

afgelopen jaren was de politietop al meerdere malen in een slecht

daglicht gekomen, deze zaak zorgt voor nog meer olie op het vuur.

Bovendien is het belastingsgeld niet onuitputbaar en kan/moet het

beter voor andere zaken gebruikt worden.

4. Analyseer de stakeholders

De overheid: die het belastinggeld verdeelt en moet toezien op het

goede gebruik ervan.

De maatschappij: die de belastingpot vult en dus onrechtstreeks

heeft opgedraaid voor deze privéaangelegenheid

Het comité P: dat toeziet op de interne werking van de politie en

deze zaak moet onderzoeken.

Minister Turtelboom: die als minister van Buitenlandse zaken

verantwoordelijk is voor deze soort aangelegenheden en over de

macht beschikt om over te gaan tot sancties.

De bevoegde Kamercommissie: die het volk vertegenwoordigen en

dit soort zaken moeten bespreken.

5. Analyseer de waarden

Welvaart: deze reis heeft veel geld gekost aan de belastingbetaler

en levert geen meerwaarde op voor de samenleving. Wat uiteindelijk

de bedoeling is van belastingsgeld.

Eerlijkheid/rechtvaardigheid: het is niet eerlijk/rechtvaardig dat het

belastingsgeld gebruikt wordt voor zulke privéaangelegenheden.

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Het is duidelijk dat dit soort zaken niet tolereerbaar zijn. Er is wel degelijk

een gedragscode aanwezig, maar die bevat blijkbaar een aantal zaken waar

onduidelijkheid over is. De oplossing voor dit probleem is min of meer al

aangegeven. Minister Turtelboom heeft gevraagd om een deontologische

code te maken met betrekking tot dienstrijzen, zodat deze zaken in de

Page 44: Portfolio RZL

Pagina 44

toekomst niet meer zullen voorvallen, en indien ze voorvallen, men een

basis heeft om op terug te vallen.

Page 45: Portfolio RZL

Pagina 45

Bank dumpt 'arme' klanten: "We zijn de Aldi niet"8

De ambitieuze bank Delta Lloyd voert onder druk van de crisis een brutale koerswijziging door waardoor tienduizenden minder vermogende klanten die

te weinig opbrengen voor de meeste verrichtingen verbannen worden naar één kantoor in Brussel. Dat schrijven de Coreliokranten.

"Wie op zoek is naar een Aldi, is bij ons aan het verkeerde adres", zegt Delta Lloyd-

topman Piet Verbrugge. De bank wil zich tegen eind 2011 omvormen tot een

nichebank voor bedrijven met cash en vermogende particulieren, omdat Delta Lloyd in

België te weinig schaalgrootte heeft, de crisis de winstmotor heeft aangetast en de

Nederlandse moeder na de beursgang afziet van overnames.

Diploma, geld of buiten

Ben je meer dan 35 jaar, dan moet je als klant ofwel minstens 75.000 euro spaargeld

op je rekening hebben staan, 1.200 euro per maand kunnen sparen of zelfs 1.300

euro, afbetaling van je lening inbegrepen.

Ben je jonger dan 35, dan moet je als klant van Delta Lloyd Bank minstens een

bachelordiploma hebben of zelfstandige zijn. Wie niet aan de strenge voorwaarden

voldoet - maximaal de helft van de 250.000 klanten - zal volgend jaar na een

individueel gesprek vriendelijk maar beslist de uitgang gewezen worden, luidt het.

Klacht

Verbruikersorganisatie OIVO neemt aanstoot aan die nieuwe strategie. "Alle Belgen

zijn gelijk voor de wet en ook voor de banken", zegt Jelle Vancoppenolle van OIVO.

"Het gaat niet op dat de minder vermogende klanten van Delta Lloyd voortaan naar

Brussel moeten."

De verbruikersorganisatie maakt gewag van een gebrek aan ethiek en respect voor de

consument, en dient een klacht in bij het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor

Racismebestrijding. (belga/tw/sam)

Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart

en anderzijds eerlijkheid / rechtvaardigheid / menswaardigheid / gelijkheid

/respect en vrijheid. Enerzijds welvaart omdat men bij Delta Lloyd van

menig is dat men niet genoeg geld verdiend op de minder vermogende

klanten. Hierdoor wil men deze klanten verbannen naar één kantoor in

Brussel. Aan de andere kant is dit discriminerend en onrechtvaardig ten

opzichte van de minder vermogende klanten. In het artikel is er ook sprake

over de minimumvereisten waaraan je moet voldoen om te mogen

8 http://www.demorgen.be/dm/nl/996/Economie/article/detail/1195286/2010/12/14/Bank-dumpt-arme-

klanten-We-zijn-de-Aldi-niet.dhtml

Page 46: Portfolio RZL

Pagina 46

toetreden tot de Delta Lloyd bank, nog maar eens een blijk van

discriminatie. Daarnaast getuigt de vergelijking met Aldi ook van weinig

respect, zowel voor de klanten als het bedrijf zelf.

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

De Delta Lloyd bank

Het Centrum voor Gelijkheid van kansen en voor Racismebestrijding

3. Analyseer de feiten

Economische optiek: Delta Lloyd is van oordeel dat ze te weinig geld

verdienen op de minder vermogende klanten. De extra

personeelskost weegt niet op tegen de winsten die men op het

spaargeld maakt

Juridische optiek: Is het legaal om op basis van vermogendheid de

reeds aangesloten klanten en de eventueel toekomstige klanten te

verbannen?

Ethische optiek: is het aanvaardbaar dat men bijna de helft van het

klantenbestand zal verzoeken een andere bank op te zoeken op

basis van hun vermogen?

4. Analyseer de stakeholders

De klanten van Delta Lloyd: die mogelijk verzocht worden een

andere bank op te zoeken.

Delta Lloyd bank: die de beslissing nam om klanten op basis van hun

vermogen te beoordelen.

De verbruikersorganisatie OIVO: die het opneemt voor de klanten en

klacht ingediend heeft bij het centrum voor gelijkheid van kansen en

racismebestrijding.

Het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor

Racismebestrijding: die moet onderzoeken of hetgeen Delta Lloyd

doet geen vorm van racisme is.

Aldi: de uitspraak van Delta Lloyd-topman Piet Verbrugge: "Wie op

zoek is naar een Aldi, is bij ons aan het verkeerde adres” is op zijn

minst controversieel te noemen. Aldi zal zeker niet blij zijn met dit

soort uitspraken, die toch een negatieve ondertoon bevatten.

5. Analyseer de waarden

Welvaart: Delta Lloyd is van mening dat men niet genoeg geld

verdiend om de minder vermogende klanten. Waarschijnlijk is de

extra personeelskost voor deze klanten niet in verhouding met de

opbrengsten eruit. Hierdoor maken ze minder winst, en dit is niet

goed voor het bedrijf.

eerlijkheid / rechtvaardigheid / menswaardigheid / gelijkheid

/respect en vrijheid: is het eerlijk/rechtvaardig dat men klanten op

basis van hun vermogen gaat verbannen.

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Een gedragscode met betrekking tot het toegelaten cliënteel zal er

hoogstwaarschijnlijk niet zijn. Dit zou zeker en vast een pure vorm van

discriminatie zijn. Natuurlijk is dit geen alleenstaand feit en zijn er nog

Page 47: Portfolio RZL

Pagina 47

banken die werken op deze wijze. Het enige verschil is dat Delta Lloyd nu

plots een koerswijziging wil maken, waardoor de bestaande klanten

gediscrimineerd worden. De uitspraken en voorwaarden die te lezen zijn in

het artikel zijn echter wansmakelijk en ethisch gezien onaanvaardbaar. Een

concrete oplossing is er niet echt voor deze zaak. Het zal allemaal afhangen

van wat het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor

Racismebestrijding beslist te doen met deze klacht. Delta Lloyd had het

beter wat subtieler aangepakt.

Page 48: Portfolio RZL

Pagina 48

Facebook betaalde pr-bedrijf om Google door slijk te halen9

Een woordvoerder van Facebook heeft toegegeven dat de sociaalnetwerksite een pr-firma heeft ingeschakeld om negatieve verhalen over

technologiegigant Google te verspreiden. De krant waarin dit had moeten gebeuren, weigerde echter om mee te werken. Dat meldt de Amerikaanse

krant Los Angeles Times.

Een woordvoerder van Facebook zou het verhaal bevestigd hebben nadat hij er bewijs

van onder ogen kreeg. Er waren namelijk e-mails gelekt die het pr-bureau Burston-

Marsteller had verstuurd. Daarin probeerde het journalisten van verschillende kranten

te overhalen om een zelfgeschreven artikel te publiceren. Journalisten van de krant

USA Today wilden het verhaal echter eerst zelf onderzoeken.

Verifiëren

In het artikel werd het beeld geschetst dat Social Circle, een dienst van Google, de

privacy van de gebruikers schendt. De dienst kan onder andere gegevens over

contactpersonen uit Facebook halen als de gebruiker zijn accounts heeft gekoppeld.

De sociaalnetwerksite lijkt niet blij te zijn dat Google van zijn data gebruikmaakt. Toen

journalisten van USA Today alle claims uit het artikel probeerden te verifiëren, bleek

dat er weinig van aan was.

Vaarwater

Er lijkt dus voorlopig geen einde te komen aan de spanningen tussen de twee

internetgiganten. De twee leven al langer op gespannen voet, nadat ze beide meer en

meer in elkaars vaarwater terechtkomen. Zo werkt Google aan een eigen

sociaalnetwerkdienst, terwijl Facebook zich op de markt van internetadvertenties

stort. (sg)

Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart

en anderzijds rechtvaardigheid / eerlijkheid en respect. Enerzijds welvaart

omdat Beide internetgiganten winst voor ogen hebben. Uit het artikel wordt

duidelijk dat beide giganten in elkaars vaarwater zitten door nieuwe

platformen te creëerden. Hierdoor zien beide een deel van hun

marktaandeel verloren gaan wat zal leiden tot minder winst. Aan de andere

kant rechtvaardigheid / eerlijkheid en respect. Uit het artikel blijft dat

Facebook een soort lastercampagne heeft opgestart tegen google om op

basis van leugens hen in een slecht daglicht te plaatsen. Dit getuigt van

weinig respect

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

9 http://www.demorgen.be/dm/nl/5403/Internet/article/detail/1263818/2011/05/13/Facebook-betaalde-pr-

bedrijf-om-Google-door-slijk-te-halen.dhtml

Page 49: Portfolio RZL

Pagina 49

Facebook

De Pr-firma die facebook heeft ingehuurd

De journalisten die de artikels in hun handen kregen ter publicatie

3. Analyseer de feiten

Economische optiek: doordat beide internetgiganten in elkaars

vaarwater komen, nemen ze marktaandeel van elkaar af. Dit is

natuurlijk perfect legaal, aangezien we leven in een

vrijemarkteconomie. Door het verlies van marktaandeel zal de

welvaart van de bedrijven dalen

Juridische optiek: We kunnen ons de vraag stellen of dit soort zaken

juridisch door de beugel kunnen. Het gaat over het verspreiden van

verzonnen informatie om de ander in een slecht daglicht te brengen.

We kunnen hier eigenlijk spreken over laster en eerroof, iets dat

wettelijk verboden is.

Ethische optiek: het verspreiden van verzonnen informatie om de

andere in een slecht daglicht te brengen getuigt van weinig respect

en gevoel van ethiek.

4. Analyseer de stakeholders

Google: dat in een negatief daglicht werd geplaatst door Facebook

Facebook: dat verantwoordelijk is voor de lastercampagne

De Media/pers: die verslag uitbrengen over de feiten

De gebruikers van Google en Facebook: die de speelbal vormen in

de strijd tussen Google en Facebook, en hier mogelijk de gevolgen

van dragen

5. Analyseer de waarden

Welvaart: het gaat hier over een strijd in marktaandeel. Dit staat

rechtsreeks in verband met opbrengsten. Wie het meeste

marktaandeel heeft, maakt het meeste winst.

rechtvaardigheid / eerlijkheid en respect: Het verspreiden van

verzonnen informatie om de ander in een slecht daglicht te plaatsen

getuigt van weinig respect en is oneerlijk.

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Een oplossing vanuit de gedragscode is iets heel moeilijk. Ongetwijfeld

zullen beide bedrijven wel een bedrijfscode hebben waarin ze pleiten voor

eerlijke concurrentie. Echter is dit in een zeer concurrentiële omgeving geen

sinicure. Wanneer er geld in het spel is durven veel mensen/bedrijven de

regels hieromtrent wel eens aan hun laars te lappen. De oplossing zal

moeten gevonden worden tussen Google en Facebook. Het lijkt vrij

aannemelijk dat Google deze lastercampagne niet zomaar naast zich zal

neerleggen en gerechtelijke stappen zal overwegen. Het gerecht zal

hiervoor dus hoogstwaarschijnlijk een oplossing voor moeten zoeken.

Page 50: Portfolio RZL

Pagina 50

Belspelletjes worden verboden op Vlaamse tv10

Vlaams minister van Media Ingrid Lieten (sp.a) zal het uitzenden van belspelletjes op

Vlaamse televisieomroepen verbieden. DAt kondigt ze vandaag aan. Via een

aanpassing van het Mediadecreet zouden de belspelletjes tegen de zomer juridisch

van de Vlaamse tv-schermen geweerd worden.

De belspelletjes kwamen twee weken geleden in opspraak na een

undercoverreportage in het één-programma Basta. De reportage toonde aan dat

belspelproducenten het niet al te nauw nemen met de regels en enkel uit zijn op

woekerwinsten.

Daags nadien besloot de VMMa om de belspelletjes met onmiddellijke ingang van het

scherm te halen, wat Lieten toejuichte. Ze liet daarnaast uitzoeken of ze als Vlaams

minister stappen kan nemen om de belspelletjes definitief van de Vlaamse televisie te

weren.

Telewinkelen

"Belspelletjes vallen in het Mediadecreet onder het zogenaamde telewinkelen.

Belspelletjes kunnen apart gedefinieerd worden en via een aanpassing aan het

Mediadecreet kunnen we het uitzenden ervan verbieden", bevestigt de minister nu.

Lieten werkt aan een ontwerp van wijziging van het Mediadecreet, dat ze tegen de

zomer goedgekeurd wil zien door de Vlaamse regering.

Nadat VMMa de belspelletjes van zijn zenders VTM en 2BE haalde, zijn er op dit

moment in Vlaanderen geen belspelletjes meer te zien. Lieten wil echter voorkomen

dat zenders ze ooit terug zouden gaan uitzenden door juridisch de deur definitief te

sluiten. (belga/mvdb)

Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart

en anderzijds gerechtigheid / eerlijkheid. Enerzijds welvaart aangezien de

makers van de belgspelletjes maar 1 ding voor ogen hebben: winst maken.

Deze woekerwinsten maken ze door mensen te bedriegen, wat dan weer

niet eerlijk is.

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

De makers van de belspelletjes

De tv-zenders die de belspelletjes uitzenden

Vlaams minister van media Ingrid Lieten

10 http://www.demorgen.be/dm/nl/2909/tv/article/detail/1216969/2011/02/02/Belspelletjes-worden-

verboden-op-Vlaamse-tv.dhtml

Page 51: Portfolio RZL

Pagina 51

3. Analyseer de feiten

Economische optiek: De belspelletjes waren vrij winstgevend voor de

makers. Door mensen te bedriegen realiseerde men grote winsten.

Dit is goed voor de welvaart van de makers, maar slecht voor de

welvaart van de spelers, aangezien ze bedrogen werden

Juridische optiek: de belspelletjes waren tot het schandaal aan het

licht kwam legaal. Door de reportage van “Basta” zal hier echter

verandering in komen, en zullen ze in de toekomst illegaal zijn.

Ethische optiek: Dit is eigenlijk een pure vorm van oplichterij.

Hierdoor is dit helemaal onethisch te noemen.

4. Analyseer de stakeholders

De spelers: die opgelicht worden en hun geld verliezen

De regering: die moet zorgen voor een juridische omkadering om

deze oplichterij te verbieden

De tv-zenders: die verantwoordelijk zijn voor de uitzendingen van

deze belspelletjes

De makers van de belspelletjes: die enkel denken aan winst en

premies (wat duidelijk bleek uit de betreffende undercover

reportage).

5. Analyseer de waarden

Welvaart: de belspelletjes zorgden voor welvaart voor de makers. Ze

streken woekerwinsten en premies op. De spelers daarentegen

werden opgelicht en verloren hun geld. Bijgevolg verloren ze ook

welvaart

Gerechtigheid: door de reportage komt het verbod op de

belspelletjes eindelijk in een stroomversnelling.

Eerlijkheid: de spelers werden opgelicht. Er is dus geen sprake van

eerlijkheid.

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Blijkbaar was er een wettelijk kader rond de belspelletjes, alleen waren de

makers ervan zo inventief om dit te omzeilen. Door de reportage komt het

verbod eindelijk in een stroomversnelling, en dit is in deze situatie ook de

enigste oplossing. Mensen oplichten is illegaal en moet bestraft worden.

Page 52: Portfolio RZL

Pagina 52

Duitse verzekeraar trakteert beste makelaars op seksorgie11

De tot de Duitse verzekeringsgroep Ergo behorende maatschappij Hamburg-Mannheimer (HMI) heeft voor zijn beste 100 makelaars een spetterende

seksorgie in de Hongaarse hoofdstad Boedapest georganiseerd. Dat bevestigt

een woordvoerster van de Ergogroep na een bericht in de krant Handelsblatt.

Op 5 juni 2007 heeft de maatschappij Hamburg-Mannheimer de traditierijke Gellert-

Thermen in Boedapest in een openluchtbordeel omgetoverd, meldt de krant

Handelsblatt op gezag van meerdere deelnemers. "Vooraf werden we aan de ingang

van de thermen gecontroleerd zoals bij een veiligheidscontrole op een luchthaven",

zegt een deelnemer. "Het werd ons uitdrukkelijk verboden om foto's of filmpjes te

maken van het evenement."

20 prostituées

Alexandra Klemme, woordvoerster van Ergo, bevestigt dat er tijdens een incentive-

reis op een avond zowat 20 prostituées aanwezig zijn geweest. Van seks in het

openbaar heeft het bedrijf naar eigen zeggen geen weet. De twee voor dat feestje

verantwoordelijke kaders werken niet meer voor de maatschappij die gewaagt van een

"ernstige aantasting van de gedragscode van ons bedrijf die wij niet meer zullen

tolereren". Niettemin zouden volgens enkele deelnemers aan de incentive tal van

leden uit het topkader de dag van vandaag nog werkzaam zijn binnen het bedrijf.

Stempels

In Handelsblatt vertelt een getuige dat er naast de baden bedden waren geplaatst

waarvan iedereen in gezelschap van een prostituée naar eigen goeddunken gebruik

kon maken. Stempels op de voorarm van de vrouwen toonden aan hoeveel keer ze al

waren gevraagd. Sommigen onder hen zouden meer dan tien keer 'uitverkoren'

geweest zijn.

Armbanden

Om hen te onderscheiden van gewone hotelgasten droegen de vrouwen van lichte

zeden rode, gele en witte armbanden. De draagsters van een witte armband kwamen

de chefs en de beste verkopers toe, aldus een andere getuige.

Rode Duivels

Pikant detail: Ergo heeft tot juli 2014 een contract als hoofdsponsor van de KBVB en

de Rode Duivels. De verzekeringsgroep verlengde in het recente verleden een

overeenkomst die in 2007 door Hamburg-Mannheimer getekend werd en in 2009 voor

twee jaar verlengd werd. (dpa/lpb)

11 http://www.demorgen.be/dm/nl/990/Buitenland/article/detail/1266684/2011/05/19/Duitse-verzekeraar-

trakteert-beste-makelaars-op-seksorgie.dhtml

Page 53: Portfolio RZL

Pagina 53

Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

Uit het artikel blijkt dat de verzekeringsmaatschappij Hamburg-Mannheimer

voor zijn beste 100 makelaars een seksorgie georganiseerd heeft. Dit

getuigt van weinig smaak en een totaal gebrek van respect ten opzichte

van de vrouw. Voor deze seksorgie werden 20 prostituées ingehuurd, die

naar hartenlust konden “gebruikt” worden door de makelaars. De

prostituées kregen zelf stempels zodat men kon zien met hoeveel

makelaars ze seks hebben gehad. Daarnaast werden de prostituées ook nog

eens ingedeeld in verschillende klasses. De vrouwen met een wit armbandje

waren voorbehouden voor de top, de rode en de gele voor de lagere

kassen.

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

Hamburg-Mannheimer

De makelaars die aanwezig waren

De verzekeringsgroep Ergo

3. Analyseer de feiten

Economische optiek: economisch gezien heeft dit geen enkel doel.

De reis werd geschonken aan de beste makelaars van het bedrijf,

om hun op die manier te bedanken voor de welvaart die ze

gecreëerd hebben gedurende het afgelopen jaar

Juridische optiek: is het hebben van een orgie strafbaar? Ik vermoed

van niet. Echter stelt de vraag zich of het wel legaal is als het wordt

georganiseerd vanuit een bedrijf uit (dus niet in de privésfeer).

Daarnaast zou men ook klacht kunnen indienen voor discriminatie

Ethische optiek: Hier kan men misschien nog het meest bedenkingen

bij maken. Als bedrijf ervoor kiezen jouw beste makelaars te belonen

met een seksorgie, getuigt van weinig smaak.

4. Analyseer de stakeholders

De 100 topmakelaars: die aanwezig waren op de seksorgie

Hamburg-Mannheimer: die de reis georganiseerd heeft

De verzekeringsgroep Ergo: die eigenaar is van Hamburg-

Mannheimer, en dus onlosmakelijk hiermee verbonden is.

De Rode duivels: die Ergo als hoofdsponsor hebben. Dit soort zaken

zijn niet bepaald goed voor het imago van Ergo.

De werknemers van Ergo/Hamburg-Mannheimer: die ongetwijfeld

ook de sporen zullen dragen van het wangedrag van hun collega‟s.

5. Analyseer de waarden

Respect / menswaardigheid: het houden van een seksorgie met 20

prostituées getuigt van weinig respect voor de vrouw

Welvaart & arbeid: dit soort gebeurtenissen kan negatieve gevolgen

hebben voor het imago. Bijgevolg zal de welvaart dalen, en dit zal

leiden tot een inkrimping van het aantal werknemers

Page 54: Portfolio RZL

Pagina 54

Rechtvaardigheid: de onschuldige medewerkers van Hamburg-

Mannheimer zullen hier ongetwijfeld de gevolgen van dragen.

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Uit het artikel blijkt dat er een gedragscode aanwezig is in de organisatie

die dit soort praktijken afstraft. Ten gevolge van deze gebeurtenis werden 2

verantwoordelijken voor deze orgie ontslagen. Echter is er sprake dat er

nog mensen die verantwoordelijk zijn, nog steeds werkzaam zijn in de

organisatie. Ondanks alles zal dit toch een enorme deuk zijn in de reputatie

van Hamburg-Mannheimer en zullen ze meer stappen moeten zetten om

hun reputatie te zuiveren.

Page 55: Portfolio RZL

Pagina 55

"Nood aan gedoogbeleid rond euthanasie bij demente patiënten"12

Volgens Marc Cosyns, huisarts en docent Medische Ethiek en Stervensbegeleiding aan de UGent, is er nood aan een gedoogbeleid en aan

transparante registratie om demente patiënten uit het leven te laten stappen.

Dat staat morgen te lezen in het tijdschrift Knack. Het gaat om het sluitstuk van een driedelige artikelenreeks rond euthanasie.

In een wilsverklaring kan voorlopig alleen vastgelegd worden dat men euthanasie wil,

als men niet meer bij bewustzijn is in een toestand die onomkeerbaar is. Dus wel bij

comagevallen, maar niet bij dementie, omdat de bewustzijnsfactor dan wel nog

meespeelt.

In Knack stelt Cosyns dat sommige artsen momenteel wel bereid zijn euthanasie bij

demente patiënten toe te passen. "Al moeten ze dat dan clandestien doen en riskeren

ze juridische problemen", luidt het. Bij een ander beleid zou volgens hem duidelijk zijn

wat patiënten kunnen vragen en wat artsen hen mogen geven.

In een reactie zegt Wim Distelmans, professor Palliatieve Geneeskunde, dat de

euthanasiewet nodig is en van een afschaffing geen sprake kan zijn. Hij vindt net als

Cosyns dat er verandering moet komen voor patiënten bij wie sprake is van

aangetaste hersenfuncties, maar dan wel via een verbetering en uitbreiding van de

wet.

Daarnaast kunnen de artsen zich voorlopig nog steeds beroepen op een noodsituatie

waarin sprake is van ernstig, duurzaam en manifest lijden bij demente patiënten, stelt

hij. (belga/adv)

Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen enerzijds

Rechtvaardigheid en anderzijds vrijheid / menswaardigheid. Euthanasie

blijft tot op heden nog steeds een controversieel onderwerp. Enerzijds stelt

zich de vraag of men het recht heeft om iemand het leven te ontnemen, is

dit rechtvaardig of niet? Aan de andere kant hebben we de waarde vrijheid

en menswaardigheid. Heeft iemand het recht om zelf uit het leven te

stappen wegens een ongeneselijke ziekte. Is het menswaardig dat mensen

moeten leiden tot hun laatste adem?

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

Het vaticaan

De overheid

De dokters die moeten beslissen over euthanasie

12 http://www.demorgen.be/dm/nl/993/Gezondheid/article/detail/1265711/2011/05/17/Nood-aan-

gedoogbeleid-rond-euthanasie-bij-demente-patienten.dhtml

Page 56: Portfolio RZL

Pagina 56

3. Analyseer de feiten

Sociale optiek: hebben mensen geen recht om hun leven te

vroegtijdig te beëindigen als de situatie onomkeerbaar is. Moet men

blijven leiden tot de laatste adem?

Juridische optiek: Dit vormt momenteel het grootste probleem. Altijd

bestaat de kans dat men vervolgd wordt na het uitvoeren van

euthanasie.

4. Analyseer de stakeholders

De patiënten: die de keuze maken om vroegtijdig uit het leven te

stappen. Indien deze niet meer bij bewustzijn zijn, de families die

hierover moeten beslissen

De dokters: die de euthanasie moeten uitvoeren

De overheid: die een beter en uitgebreider wettelijk kader moeten

uitbouwen

Het vaticaan: dat euthanasie aanziet als een misdrijf en zeker een

grote rol speelt wat betreft de bespreekbaarheid van euthanasie.

5. Analyseer de waarden

Rechtvaardigheid: is het rechtvaardig dat iemand beslist over

andermans leven.

Vrijheid: mag men niet voor zichzelf uitmaken of men al dan niet uit

het leven wil stappen door middel van euthanasie

Menswaardigheid: moeten mensen blijven leiden tot hun laatste

adem?

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Euthanasie blijft tot op heden nog steeds een zeer delicaat onderwerp. Er

bestaat een wettelijke omkadering, maar deze is zeker niet sluitend en

altijd voor interpretatie vatbaar. Dokters die euthanasie uitvoeren lopen

altijd het risico vervolgd te worden. De oplossing voor dit probleem ligt dan

ook enkel in een uitgebreidere en betere wettelijke omkadering rond

euthanasie.

Page 57: Portfolio RZL

Pagina 57

Zwartwerk en mensenhandel bij schoonmaakfirma's hamburgertenten13

De controles die het Brusselse arbeidsauditoraat in de nacht van woensdag op

donderdag heeft laten uitvoeren in de 15 Quick- en McDonalds-restaurants in de

Brusselse regio, heeft feiten van zwartwerk en mensenhandel aan het licht gebracht.

Dat meldt het arbeidsauditoraat. De controleactie richtte zich niet op de restaurants

zelf maar op de schoonmaakfirma's die er aan de slag zijn.

Tijdens de controleactie in de 11 Quick-restaurants en 4 McDonaldsvestigingen werden

37 personen meegenomen voor verhoor. Daarvan bleken een heel aantal aan het werk

te zijn terwijl ze geen geldige verblijfsvergunning hadden en dus illegaal in Belgi'

verbleven. In een aantal gevallen was er zelfs sprake van misbruik van de precaire

situatie waarin ze zich bevonden en dus van mensenhandel. Meer algemeen stelden

de controleurs vast dat de schoonmaakbedrijven het niet zo nauw namen met de

aangifte van hun werknemers.

De controleactie, die gevoerd werd door de federale politie, de lokale politie en de

arbeidsinspectie, kwam er nadat in andere gerechtelijke arrondissementen ook al

gelijkaardige inbreuken waren vastgesteld. Omdat de betrokken schoonmaakbedrijven

hun zetel in Brussel hadden, werd besloten hier ook een controle uit te voeren.

Het onderzoek gaat ondertussen verder, aldus nog het arbeidsauditoraat. Dat heeft nu

ook de franchisehouders van de Quick- en McDonaldsrestaurants opgeroepen voor een

verhoor om na te gaan in welke mate zij op de hoogte waren en verantwoordelijk

kunnen geacht worden voor de mistoestanden. (belga/mvdb)

Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

We kunnen hier spreken over een waardenconflict de waarden arbeid,

welvaart, rechtvaardigheid en menswaardigheid/vrijheid. Langs de ene kant

onderscheiden we welvaart en arbeid. De schoonmaakfirma‟s maken meer

winst door hun personeel in het zwart te laten werken. Dit komt de welvaart

ten goede. Aan de andere kant is zwartwerk illegaal, en is het dus

onrechtvaardig ten opzichte van de schoonmaakfirma‟s die de wet volgen.

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

De werkgevers

Het arbeidsauditoraat

Quik- en McDonalds-restaurants

3. Analyseer de feiten

13 http://www.demorgen.be/dm/nl/996/Economie/article/detail/1256600/2011/04/28/Zwartwerk-en-

mensenhandel-bij-schoonmaakfirma-s-hamburgertenten.dhtml

Page 58: Portfolio RZL

Pagina 58

Economische optiek: Door in het zwart te werken ontlopen de

schoonmaakfirma‟s veel belastingen. Hierdoor maken ze meer winst

en is dit dus positief voor hun welvaart

Juridische optiek: Wettelijk gezien is zwartwerk niet toegelaten.

Daarnaast is mensenhandel ook ten strengste verboden.

Ethische optiek: ethisch gezien is zwartwerk onaanvaardbaar. In de

eerste plaats ontloop je de belastingen, die andere mensen wel

dienen te betalen. Daarnaast maken de firma‟s meer winst dan

andere firma‟s die zich wel aan de wet houden. Daarnaast is dit ook

slechte reclame voor de fastfoodketens.

4. Analyseer de stakeholders

De werkgevers: zij zijn verantwoordelijk voor hun personeel en

dienen hun in te schrijven. Door dit niet te doen overtreden ze de

wet

Het arbeidsauditoraat: dat controle uitoefent op o.a. zwartwerk

De fastfoodketens: die ook een partij zijn in het verhaal. In hoeverre

zij betrokken zijn in het zwartwerk dient nog verder onderzocht te

worden.

De werknemers

5. Analyseer de waarden

Welvaart: het bedrijf creëert welvaart door zwartwerk en het

ontlopen van belastingen

Rechtvaardigheid: dit is een vorm van oneerlijke concurrentie.

Bedrijven die zich wel houden aan de wet, betalen meer belastingen

en maken bijgevolg minder winst

Arbeid: ondanks het zwartwerk, zorgen de schoonmaakfirma‟s voor

arbeid bij hun werknemers

Vrijheid / menswaardigheid: er zijn ook gevallen ontdekt van

mensenhandel. Dit is mensonwaardig.

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Ongetwijfeld zullen de fastfoodketens een gedragscode hebben die

zwartwerk ten strengste afkeurt. De fastfoodketens zullen hier dus niet mee

geassocieerd willen worden en de firma‟s die inbreuken maken hierop zullen

niet meer welkom zijn. De vraag blijft natuurlijk wel of de fastfoodketens op

de hoogte waren van het zwartwerk of niet. Dit dient nog verder onderzocht

te worden.

Page 59: Portfolio RZL

Pagina 59

CEO Dexia ontving bonus van 600.000 euro in 201014

Pierre Mariani, CEO van Dexia, zou een bonus van 600.000 euro krijgen voor zijn prestaties in 2010. Dat vernam De Morgen uit betrouwbare bron. De

bonus zou bovenop zijn vaste salaris van 1 miljoen euro en een pensioenstorting van circa 200.000 euro komen.

Mariani's totale jaarvergoeding komt dan uit op 1,8 miljoen euro. Dat zou iets lager

zijn dan voor het boekjaar 2009. Toen kon de Franse CEO Pierre Mariani op 1,95

miljoen euro rekenen. Het ging dat jaar om een vast salaris van 1 miljoen euro, een

bonus van 800.000 euro en een pensioenstorting van 147.830 euro.

Dexia's raad van bestuur zou de bezoldigingen twee weken geleden vastgelegd

hebben, voor de oproep van gouverneur Luc Coene van de Nationale Bank om geen

bonussen uit te betalen zolang de staatssteun niet is terugbetaald, zo schrijft De

Morgen nog

Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen de waarden

eerlijkheid / rechtvaardigheid en welvaart. De CEO van Dexia ontving in

2010 een totale jaarvergoeding van ca 1.8 miljoen euro. De CEO is

natuurlijk wel belangrijk voor het bedrijf en zorgt voor welvaart door het

nemen van goede beslissingen. Echter is een jaarloon van 1.8 miljoen euro

een zeer hoog bedrag. Langs de andere kant kunnen we ons de vraag

stellen of dit wel rechtvaardig / eerlijk is dat de CEO zo‟n torenhoog loon

opstrijkt, zeker gezien de financiële crisis waar Dexia nog overheidssteun

nodig had om te overleven. Deze overheidssteun moet tot op heden nog

terug betaald worden

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

De CEO

De raad van Bestuur van Dexia

3. Analyseer de feiten

Economische optiek: De CEO zorgt voor welvaart bij het maken van

goede beslissingen. Daarom verdiend hij een vergoeding.

Sociale optiek: We kunnen zeggen dat men van hieruit weinig

rekening houd met de medewerkers. De manager verdiend tot 50x

meer dan een medewerker van Dexia. Is dit wel verantwoord?

14 http://www.demorgen.be/dm/nl/996/Economie/article/detail/1246618/2011/04/06/CEO-Dexia-ontving-

bonus-van-600-000-euro-in-2010.dhtml

Page 60: Portfolio RZL

Pagina 60

Ethische optiek: Torenhoge salarissen en bonussen zijn heel

omstreden. De financiële crisis speelt hierin een verzwarende factor.

De banken hebben het afgelopen jaar helemaal niet goed

gepresteerd, en alsnog strijkt de CEO een bonus op van 600.000

euro.

4. Analyseer de stakeholders

De aandeelhouders: die hun aandelen zagen kelderen ten gevolge

van de economische crisis en nu geconfronteerd worden met het

torenhoge loon van de CEO

De overheid: die overheidssteun heeft gegeven aan Dexia en nog

steeds een groot deel van dat geld moet recupereren

De raad van bestuur van Dexia: die de beslissing heeft genomen

omtrent de bonus

De klanten: die het net zoals de aandeelhouders niet zullen

appreciëren dat in deze tijden zulke bonussen worden uitgekeerd

5. Analyseer de waarden

Welvaart: de CEO stippelt het beleid van Dexia uit. Goede

beslissingen leiden tot een verhoogde welvaart. Aan de andere kant

is 1.8 miljoen een heel hoog loon.

Eerlijkheid / rechtvaardigheid: zijn zulke bonussen verantwoord,

zeker na een jaar vol financiële perikelen?

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Een gedragscode rond de lonen en bonussen van topmanagers zal er wel

niet zijn, aangezien banken dit perfect normaal vinden. De toplonen en

bonussen zouden verlaagt moeten worden. Een topmanager verdiend zeker

een toploon, maar dat hoeft niet te betekenen dat ze 50x meer moeten

verdienen dan een gewone werknemer. Daarnaast moet men ook rekening

houden met de huidige situatie, en zou men die bonus gerust mogen

afschaffen tot de overheidssteun is terugbetaald

Page 61: Portfolio RZL

Pagina 61

Oorsprong dioxineschandaal: fabrikant vormde vet van lage kwaliteit om

tot duur veevoeder15

De dioxinecrisis in Duitsland, waardoor ondertussen al meer dan 4.700 boerderijen gesloten zijn en waarbij minstens 150.000 ton veevoeder besmet

geraakte, is waarschijnlijk ontstaan omdat de Duitse fabrikant van veevoedervetten, Harles und Jentzsch, zijn klanten bedroog door vetzuren

van lage kwaliteit te verkopen als duur veevoeder. Dat zegt een woordvoerder van het ministerie van Landbouw van de deelstaat

Nedersaksen in de Duitse krant Westfalen Blatt.

"Uit vele zaken kunnen we opmaken dat het bedrijf zijn klanten heeft bedrogen en

vetzuren van lage kwaliteit heeft omgevormd tot duur veevoeder", zegt een

woordvoerder van het ministerie, Gert Hanne, in de krant. Hij sluit ook niet uit dat het

bedrijf valse facturen opstelde en fiscale fraude pleegde. De krant wijst erop dat het

parket een onderzoek opende tegen het hoofd van Harles und Jentzsch, Siegfried

Sievert, wegens inbreuk op de code voor voedingsproducten en veevoeder.

In een interview op de Duitse televisiezender Spiegel TV, dat zondag wordt

uitgezonden, zegt Sievert dat hij geen "niet toegelaten vetten" gebruikte. Hij zegt ook

dat hij niet weet van waar de dioxinebesmetting komt, en dat het bedrijf de oorzaak

aan het onderzoeken is "in nauwe samenwerking met de autoriteiten".

Sinds maart al

De dioxinecrisis in Duitsland krijgt steeds grotere proporties: nu blijkt dat het veevoer

al veel langer besmet is met dioxine dan tot nog toe werd verondersteld. Dat meldt

het Duitse ministerie van Landbouw.

In maart vorig jaar werd er al vervuiling van vetten vastgesteld bij het bedrijf Harles

und Jentzsch, dat aan de basis ligt van de dioxinecrisis. Maar het laboratorium dat de

metingen had gedaan, speelde de resultaten niet door aan de autoriteiten.

Bijna 5.000 boerderijen dicht

Zo'n 150.000 ton pluimveevoer en varkensvoer raakte besmet met de

kankerverwekkende dioxine, schatten de Duitse autoriteiten. Al meer dan 4.700

boerderijen, voornamelijk varkenskwekerijen, hebben hun deuren uit voorzorg moeten

sluiten. De overgrote meerderheid van de gesloten landbouwbedrijven liggen in de

staat Nedersaksen. De sluiting is een preventieve maatregel, en verwacht wordt dat

de meeste boerderijen de komende dagen opnieuw open gaan, nadat de nodige tests

hebben plaatsgevonden.

Volgens Westfalen Blatt willen Duitse kwekers, die het slachtoffer zijn van het

dioxineschandaal, volgende week schadevergoedingen eisen. Vrijdag waren er meer

dan 4.700 landbouwbedrijven uit voorzorg gesloten. Berlijn vermoedde al dat de zaak

een "criminele" oorzaak had. (dpa/mvl/kve)

15 http://www.demorgen.be/dm/nl/983/Nieuws/article/detail/1205252/2011/01/08/Oorsprong-

dioxineschandaal-fabrikant-vormde-vet-van-lage-kwaliteit-om-tot-duur-veevoeder.dhtml

Page 62: Portfolio RZL

Pagina 62

Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

Het ethisch dilemma dat zich hier afspeelt gaat tussen de waarden welvaart

en eerlijkheid. Een Duitse fabrikant verkocht vetzuren van lage kwaliteit als

duur veevoeder en heeft hier ongetwijfeld grote winsten uit geput. Dit

kwam ten goede van zijn welvaart. Aan de andere kant is hij oneerlijk

geweest door zijn klanten op te lichten met goedkoop veevoeder. Daarnaast

heeft het bedrijf mogelijk ook fraude gepleegd en bedroog het niet enkel

zijn klanten maar ook de overheid en de concurrenten.

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

De fabrikant

3. Analyseer de feiten

Economische optiek: Op economisch vlak heeft de fabrikant veel

winst gemaakt door de oplichterij. Dit heeft ongetwijfeld bijgedragen

tot een hogere welvaart.

Sociale optiek: Door zijn handelen zijner op dit moment al meer dan

5000 boerderijen dicht. Dit getuigt van weinig respect.

Juridische optiek: Dit is zeker strafbaar. Ten eerste maakte de

fabrikant zich schuldig aan oplichterij. Daarnaast pleegde hij ook

inbreuken op de code voor voedingsproducten en veevoer. Ten slotte

pleegde hij mogelijk ook fiscale fraude.

Ethische optiek: Van ethiek is hier geen sprake. De fabrikant had

duidelijk maar 1 doel voor ogen, en dat is winst maken. Door zijn

handelen is de hele sector aangetast.

4. Analyseer de stakeholders

De sector: die te leiden heeft onder de dioxinecrisis. 5000

boerderijen zijn reeds gesloten, en de gevolgen zullen nog jaren lang

voelbaar zijn.

De samenleving: Op het moment dat de dioxinecrisis werd ontdekt,

was het besmet vlees al in omloop. Hierdoor hebben een groot

aantal mensen besmet vlees gegeten, wat de gezondheid niet ten

goede komt.

De concurrenten: die hun welvaart zien dalen doordat de sector is

stilgevallen. 5000 boerderijen die reeds dicht zijn betekenen minder

verkoop. Daarnaast krijgt het imago ook een serieuze deuk en zal

die een tijd duren vooraleer de situatie zich herstelt.

De klanten: die door het besmet voer hun boerderij moeten sluiten

en mogelijk al hun dieren dienen af te slachten. Dit zal voor veel

bedrijven een financiële kater opleveren, met alle gevolgen van dien.

5. Analyseer de waarden

Welvaart: Door zijn klanten op te lichten creëerde de fabrikant een

hogere welvaart

Page 63: Portfolio RZL

Pagina 63

Eerlijkheid/rechtvaardigheid: De fabrikant heeft zich schuldig

gemaakt aan oplichterij. Hij handelde oneerlijk ten opzichte van zijn

collega‟s.

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

De gedragscode zal dit soort wanpraktijken onder geen enkele voorwaarde

toestaan. Indien de fabrikant daadwerkelijk aan de basis van de

dioxinecrisis ligt, zal het zeker en vast gesloten worden en zal er nog een

juridisch staartje aan komen.

Page 64: Portfolio RZL

Pagina 64

'Homotest' voor asielzoekers in Tsjechië onder vuur

De Europese Unie heeft felle kritiek geuit aan het adres van Tsjechië wegens

de peniscontroles die de autoriteiten uitvoeren bij homoseksuele

asielzoekers. De asielzoekers krijgen heteroseksuele porno te zien terwijl ze aangesloten zijn aan een machine die de bloedtoevoer naar hun penis meet.

Zo willen de autoriteiten er een duidelijk "zicht" op krijgen of de asielzoekers, die een

vervolging wegens homoseksualiteit in hun thuisland als argument naar voren

schuiven, wel echt de Griekse beginselen toegedaan zijn.

Fallometrische tests

Een woordvoerder van het Tsjechische ministerie van Binnenlandse Zaken zei vandaag

dat de zogenaamde "fallometrische tests" sinds begin dit jaar niet meer worden

uitgevoerd. Binnenlandminister Radek John staat echter nog altijd onverkort achter de

tests. De asielzoekers moesten met "overtuigende" bewijzen komen dat ze

homoseksueel zijn, zegt hij, anders maakten ze geen aanspraak op asiel.

"Dan maar elders asiel vragen"

En konden ze zich niet in die procedure vinden, dan moesten ze maar "naar een land

gaan waar de tests niet uitgevoerd worden en daar asiel aanvragen", aldus John. De

betrokken asielzoekers hadden luidens het ministerie van Binnenlandse Zaken

trouwens zelf om de tests gevraagd of er minstens mee ingestemd.

Vernederend

Het Europese Agentschap voor de Grondrechten vindt de Tsjechische praktijken

"vernederend" en acht ze hoogstwaarschijnlijk in strijd met het Europese Handvest

van de Grondrechten.

De praktijk kwam aan het licht omdat een rechtbank in het Duitse Schleswig-Holstein

geweigerd had om een Iraanse asielzoeker naar Tsjechië terug te sturen. Argument

was dat de Iraniër in Tsjechië blootgesteld zou worden aan de "fallometrische tests".

(dpa/eb)

Page 65: Portfolio RZL

Pagina 65

Stappenplan:

1. Formuleer het ethisch probleem

Het ethisch dilemma dat zich hier afspeelt gaat tussen de waarden vrijheid /

rechtvaardigheid en menswaardigheid. In dit artikel is er sprake van een

“fallometrische” test, die asielzoekers moeten ondergaan als ze hun land

moesten uitvluchten wegens een andere geaardheid. Deze tests zijn

mensonwaardig en zeker en vast in strijd met het Europese Handvest van

de Grondrechten.

2. Formuleer de moreel verantwoordelijken

De Europese Unie

Tsjechië

3. Analyseer de feiten

Economische optiek: de asielzoekers zijn op zoek naar een beter

leven, waar ze zich ook op vlak van welvaart kunnen ontplooien.

Juridische optiek: deze testen zijn zeker en vast in strijd met het

Europese Handvest van de Grondrechten en dienen bijgevolg

verboden te worden

Ethische optiek: het is heel vernederend om asielzoekers zulke tests

op te leggen. Op menselijk vlak onaanvaardbaar.

4. Analyseer de stakeholders

De asielzoekers: die op zoek zijn naar een beter leven, omdat ze in

hun thuisland niet veilig zijn.

Tsjechië: die de stroom van asielzoekers wil tegenhouden

De Europese Unie: die Tsjechië op hun vingers dient te tikken en

moet voorkomen dat deze tests in de toekomst nog uitgevoerd

worden.

5. Analyseer de waarden

Menswaardigheid / gelijkheid / rechtvaardigheid: dit soort tests zijn

vernederend en mensonwaardig. Volgens de mensenrechten is

iedereen gelijk, en mag men geen mensen beoordelen op basis van

hun geaardheid. Uit de gebeurtenissen blijft duidelijk dat niet

iedereen gelijk is voor de Tsjechische regering. Holebi‟s worden

gediscrimineerd.

6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode

Op Europees/wereldwijd niveau zijn er voor dit soort zaken gedragscodes.

Zo hebben we onder andere het Europees Handvest van de Grondrechten

en ook de Universele verklaring van de Mensenrechten. Als we de regels uit

deze wetten toepassen, dan is er maar 1 conclusie: Deze tests zijn

mensonwaardig en dienen verboden te worden.

Page 66: Portfolio RZL

Pagina 66

VISIE OP DUURZAAMHEID

Voor mij persoonlijk is duurzaam denken heel belangrijk. Zeker in de huidige

samenleving, waar men eigenlijk min of meer verwacht dat men op een

maatschappelijk verantwoorde manier produceert. Dit gaat veel verder dan enkel oog

hebben voor het milieu. Het betreft ook respect voor de werknemers, de omgeving, de

concurrenten, …

De laatste decennia heeft het draagvlak voor duurzaamheid enorm aan marktaandeel

gewonnen. Vroeger dacht men enkel aan winst, de rest was bijzaak. Tegenwoordig

word je op die denkwijze afgestraft, en zal dat op termijn heel wat negatieve gevolgen

hebben.

Europa is op vlak van duurzaamheid zeker een voorloper. Bedrijven moeten voldoen

aan allerlei eisen om te mogen produceren op het Europees grondgebied. Dit zijn

regels over onder andere uitstoot, minimumlonen, … Maar duurzaamheid gaat verder

dan het louter volgen van de regels. De regels die men oplegt zijn een basis, veel

bedrijven doen hier een schepje bovenop en zetten zich actief in voor een betere

wereld. De vraag blijft echter wel of deze bedrijven dit doen vanuit hun eigen

overtuiging, of het gewoon doen omdat ze een goed imago willen verkrijgen.

Echter is het verhaal niet helemaal positief. Veel landen/bedrijven zijn als het ware

nog blijven hangen in de tijd en moeten zich op vlak van duurzaamheid nog volledig

ontwikkelen. Denken we maar aan landen als China en Amerika, waar men van het

milieu vervuilen en het tewerkstellen van mensen in mensonwaardige omstandigheden

bijna een competitie maakt.

Het is een proces van heel lange duur, dat zeker nog maar in zijn kinderschoenen

staat, maar het is positief dat er steeds meer en meer mensen/bedrijven zich

engageren voor een maatschappelijk verantwoorde manier van denken.