STYLING/MERCHANDISING PORTFOLIO...ALEXANDRA SCOTT STYLING/MERCHANDISING PORTFOLIO
Portfolio RZL
-
Upload
frederichoremans -
Category
Documents
-
view
117 -
download
1
Transcript of Portfolio RZL
Academiejaar: 2010-2011
OLOD: RZL
Lector: Van Onsem Anne Marie
Auteur: Frederic Horemans
PORTFOLIO RZL
Pagina 2
VOORWOORD
Dit portfolio werd geschreven door Horemans Frederic in het kader van het olod RZL. Aan de hand
van de theorie in het handboek “Bedrijfsethiek voor hbo” werden onderstaande cases en artikels
besproken.
De reden van dit werkstuk is om de student een beter beeld te schetsen over ethiek en hoe men
er dient mee om te gaan. Het spreekt voor zich dat in de huidige samenleving, ethiek steeds meer
en meer aan belangrijkheid wint. Wie onethisch handelt wordt afgestraft door de consument en
zal na verloop van termijn hier de negatieve gevolgen van dragen.
Ik ben ervan overtuigd dat het actief nadenken over ethische dilemma’s een bijdrage heeft
geleverd aan mijn denkbeeld over ethiek, iets dat later zeker nog van pas zal komen.
Pagina 3
Inhoudsopgave
VOORWOORD ..................................................................................................................................... 2
INLEIDING ........................................................................................................................................... 6
CASUSSEN ........................................................................................................................................... 7
HOOFDSTUK 1: WAT IS ETHIEK? ..................................................................................................... 7
CASE 1: ‘ZALIG KERSTFEEST’ ....................................................................................................... 7
CASE 2: ‘LANGE WERKTIJDEN IN DE TOERISMEBRANCHE’ ........................................................ 8
CASE 3: ‘BRAND IN CAFE DE HEMEL’ .......................................................................................... 9
HOOFDSTUK 2: WAARDEN EN NORMEN ..................................................................................... 11
CASE 1: ‘EEN AFFAIRE MET DE BAAS’ ....................................................................................... 11
CASE 2: ‘STEEKPENNINGEN’ ..................................................................................................... 11
CASE 3: ‘VARKENSPEST’ ............................................................................................................ 12
HOOFDSTUK 3: ETHISCHE THEORIEEN ......................................................................................... 13
CASE 1: ‘KOPERSSTAKING’ ........................................................................................................ 13
CASE 2: ‘BIJVERDIENSTEN OPGEVEN BIJ BELASTINGEN’ .......................................................... 13
CASE 3: ‘UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS’ .................................... 14
HOOFDSTUK 4: ETHIEK ALS PROCES ............................................................................................. 15
CASE 1: ‘CHEF BETRAPT’ ........................................................................................................... 15
CASE 2: ‘DE COMPUTERVERKOPER’ ......................................................................................... 16
CASE 3: ‘VOETBALLER HEEFT AANDELEN VAN CONCURRENT’ ................................................ 18
HOOFDSTUK 5: BEROEPSETHIEK .................................................................................................. 20
CASE 1: ‘DOOD DOOR SCHULD’ ................................................................................................ 20
CASE 2: ‘ETIQUETTE OP HET WERK’ ......................................................................................... 20
CASE 3: ‘GROOT KASSUCCES’ ................................................................................................... 21
HOOFDSTUK 6: BEDRIJFSETHIEK EN MVO ................................................................................... 22
CASE 1: ‘ETHIEK EN RECHT’ ...................................................................................................... 22
CASE 2: ‘ETHIEK EN BEDRIJF’ .................................................................................................... 23
CASE 3: ‘ETHIEK EN ONDERNEMERSCHAP’ .............................................................................. 23
HOOFDSTUK 7: DE BEDRIJFSCODE EN DE INTEGERE MANAGER ................................................. 24
CASE 1: ‘KLEDINGCODE RABOBANK’ ........................................................................................ 24
CASE 2: ‘DE BEDRIJFSCODE GEANALYSEERD’ ........................................................................... 25
CASE 3: ‘SCHONE KLEREN’ ........................................................................................................ 29
HOOFDSTUK 8: ETHIEK EN MARKETING ....................................................................................... 30
CASE 1: ‘MISLEIDEND MARKTONDERZOEK’ ............................................................................. 30
Pagina 4
CASE 2: ‘YOGHURT OVER DE DATUM’ ...................................................................................... 31
CASE 3: ‘CHAUFFEUR VEROORZAAKT ONGELUK’ ..................................................................... 32
HOOFDSTUK 9: ETHIEK EN RECLAME ........................................................................................... 32
CASE 1: ‘UNITED COLORS OF MAZDA’ ...................................................................................... 32
CASE 2: ‘IS ER KOFFIE NA DE DOOD?’ ....................................................................................... 33
CASE 3: ‘HIJ-MANNENMODE KWETSEND VOOR CHRISTENEN?’ .............................................. 33
HOOFDSTUK 10: ETHIEK EN HRM/PERSONEELSMANAGEMENT .................................................. 34
CASE 1: ‘SOLLICITATIE IN VERWACHTING’ ............................................................................... 34
CASE 2: ‘ONTSLAG PER BRIEF’ .................................................................................................. 35
CASE 3: ‘MEDEWERKER FUNCTIONEERT NIET’ ......................................................................... 36
HOOFDSTUK 14: STAPPENPLAN ETHIEK ....................................................................................... 37
CASE 1: ‘LEVEREN AAN EEN DICTATUUR?’ ............................................................................... 37
CASE 2: ‘LOUCHE SPELERSMAKELAAR’ ..................................................................................... 38
CASE 3: ‘JESSE OWENS’ ............................................................................................................ 40
ARTIKELS ........................................................................................................................................... 42
Turtelboom vraagt Koekelberg deontologische code voor dienstreizen te maken .................. 42
Stappenplan ............................................................................................................................. 42
Bank dumpt 'arme' klanten: "We zijn de Aldi niet" ................................................................... 45
Stappenplan: ............................................................................................................................ 45
Facebook betaalde pr-bedrijf om Google door slijk te halen .................................................... 48
Stappenplan: ............................................................................................................................ 48
Belspelletjes worden verboden op Vlaamse tv .......................................................................... 50
Stappenplan: ............................................................................................................................ 50
Duitse verzekeraar trakteert beste makelaars op seksorgie ..................................................... 52
Stappenplan: ............................................................................................................................ 53
"Nood aan gedoogbeleid rond euthanasie bij demente patiënten" ......................................... 55
Stappenplan: ............................................................................................................................ 55
Zwartwerk en mensenhandel bij schoonmaakfirma's hamburgertenten ................................. 57
Stappenplan: ............................................................................................................................ 57
CEO Dexia ontving bonus van 600.000 euro in 2010 .................................................................. 59
Stappenplan: ............................................................................................................................ 59
Oorsprong dioxineschandaal: fabrikant vormde vet van lage kwaliteit om tot duur veevoeder
...................................................................................................................................................... 61
Stappenplan: ............................................................................................................................ 62
Pagina 5
'Homotest' voor asielzoekers in Tsjechië onder vuur ................................................................ 64
Stappenplan: ............................................................................................................................ 65
VISIE OP DUURZAAMHEID ................................................................................................................ 66
Pagina 6
INLEIDING
Dit werkstuk bestaat uit 2 luiken. Een eerste luik is de bespreking van de cases uit het handboek
“bedrijfsethiek voor hbo”. Deze cases werden besproken volgens de bijhorende vragen uit het
boek.
Een 2e luik bestaat uit de bespreking van 10 krantenartikels met betrekking tot ethische
dilemma’s. Deze krantenartikels werden besproken door middel van het ethische stappenplan uit
H14 van het boek.
Ten slotte bevat het ook de extra taken die werden opgedragen bij bepaalde hoofdstukken en
mijn eigen visie rond duurzaamheid.
Pagina 7
CASUSSEN
HOOFDSTUK 1: WAT IS ETHIEK?
CASE 1: ‘ZALIG KERSTFEEST’
a) Bekijk de advertentie van de Dierenbescherming
b) Beschrijf precies wat je ziet in deze reclame.
c) Hoe zou je tegen deze reclame aan kunnen kijken vanuit een oogpunt van
marketing of marketingcommunicatie?
d) Hoe zou je tegen deze reclame aan kunnen kijken vanuit een juridisch
oogpunt? Welke juridische vragen zou je kunnen stellen?
e) Hoe zou je tegen deze reclame aan kunnen kijken vanuit een ethisch oogpunt?
Welke ethische vragen zou je kunnen stellen?
f) Geef je eigen mening over deze reclame. Neem daar commerciële, juridische
en ethische aspecten in mee.
b) Dit is een advertentie van de dierenbescherming. Op de advertentie is een
beeld van Maria te zien, vergezeld met de boodschap „Zalig kerstfeest‟. In haar
handen ligt een dood konijn, dat de indruk opwerkt dat het op een gruwelijke
manier is geslacht. Op de hand van Maria zijn ook sporen van bloed te zien.
Met deze advertentie wil men de mensen bewust maken van het feit dat de
dieren die vaak op het kerstmenu voorkomen zoals konijn, eend en kalkoen,
vaak op barbaarse omstandigheden worden gekweekt en geslacht.
c) De boodschap is kort en krachtig. Er wordt duidelijk gemaakt dat ondanks het
vredige karakter van het kerstfeest, we niet blind mogen zijn voor de
gruwelijke omstandigheden waarop deze beesten worden gekweekt en
geslacht.
De slogan „Maak ‟t niet te wild‟ verwijst naar verschillende zaken:
Naast het eten van wild op kerstavond, zijn er ook andere alternatieven.
Zo staat er onder de slogan een verwijzing naar een website voor
alternatieve recepten
Hou het rustig en vreedzaam op het kerstfeest
d) Juridisch gezien zou er wel wat protest tegen dit soort advertenties kunnen
komen:
Is de associatie van een heilig persoon met dierenmishandeling
veroorloofd?
Is de situatie wel zo schrijnend zoals de advertentie doet blijken?
Pagina 8
De jagers die het goed menen kunnen zich ook geviseerd voelen door
dit soort advertenties.
Is de advertentie niet te schokkend voor bepaalde doelgroepen zoals
kinderen.
e) Vanuit ethisch standpunt zijn er verschillende vragen die we ons kunnen
stellen:
Mag het geloof geassocieerd worden met bepaalde wanpraktijken?
Is het ethisch verantwoord dat kleine kinderen deze advertentie zien?
f) Ik vind de boodschap die men wil geven wel goed, maar de manier waarop
vind ik minder goed. Ik zou het bloed op de hand van Maria weggelaten
hebben, zodat het toch wat minder choquerend is.
CASE 2: ‘LANGE WERKTIJDEN IN DE TOERISMEBRANCHE’
a) Lees de volgende case.
b) Hoe kun je tegen deze case aankijken vanuit een commerciële optiek?
c) Hoe zou je tegen deze case aankijken vanuit een juridische optiek?
d) Welke ethische aspecten spelen een rol in deze case?
e) Zou jij de opdracht uitvoeren? Motiveer!
b) Vanuit een commercieel perspectief is er wel een draagvlak. De continuïteit van
het bedrijf is belangrijk, niet enkel voor de eigenaar, maar ook voor de
werknemers. Indien het bedrijf over kop zou gaan, dan zijn alle werknemers
hun job kwijt. Hiermee staat niemand een stap verder.
c) Juridisch gezien kan dit wel wat problemen opleveren. Het draaien van zoveel
uren is in strijd met de wetgeving. In België bedraagt de normale arbeidsduur
van een voltijdse werknemer 32 tot 40 uur per week. Het Europese maximum
ligt op 48 uur per week. Dit brengt met zich mee dat 65+ uren per week zowel
in strijd is met de Belgische wetgeving, als met de Europese wetgeving.
Daarnaast zijn chauffeurs ook verplicht om de verplichte rij en rusttijden te
respecteren. Chauffeurs mogen niet langer dan 56 uur per week en 90 uur over
2 weken rijden. Door 65+ uren te rijden per week is men zeker ook in strijd
met deze regels
d) Het probleem in deze case is dat de operationele manager ervoor moet zorgen
dat zijn chauffeurs meer dan 65 uren per week rijden, en dat dit ethisch
onverantwoord is wegens verschillende redenen.
Pagina 9
Het is wettelijk niet toegestaan
Door vermoeidheid verhoogt de kans op (dodelijke) ongevallen
De werknemers hebben recht op hun rust, 65 of meer uren achter het
stuur is niet gezond voor de werknemers.
e) Ik zou de opdracht niet uitvoeren. Ik kan begrijpen dat er bepaalde
maatregelen getroffen moeten worden om de continuïteit te verzekeren, maar
de manier waarop men het hier wil oplossen is niet correct. Door de werkuren
zo drastisch te verhogen kunnen er mensenlevens op het spel komen te staan.
Daarnaast zal men bij een ongeval ook de operationele manager
verantwoordelijk stellen, aangezien hij de opdracht gegeven heeft om zulke
uren te draaien.
CASE 3: ‘BRAND IN CAFE DE HEMEL’
a) Lees het bericht
b) Er zijn drie betekenissen van verantwoordelijkheid. Welke zijn van toepassing
op deze case?
c) Welke personen, groepen of instanties zijn volgens jou (mede)verantwoordelijk
voor deze ramp? Motiveer precies waarom.
d) Vraag bij elke personen, groep of instanties af:
Was men vrij in zijn handelen? Waren er gedragsalternatieven?
Had men kennis van zaken?
Beschikte men over voldoende vermogens en vaardigheden om invloed
te kunnen uitoefenen op deze situatie?
e) Was er bij een of meer spelers sprake van verontschuldigde of verzachtende
omstandigheden?
f) Op welke manieren wordt vaak in vergelijkbare situaties getracht de
verantwoordelijkheid voor het gebeuren te ontlopen?
b) De drie betekenissen van verantwoordelijkheid zijn van toepassing op deze
case:
Verantwoording afleggen
o Café-eigenaar: voor het maandenlang negeren van de eis om
zijn kroeg brandveilig te maken.
o De jongere: voor het in brand steken van de sterretjes, waardoor
binnen korte tijd de kroeg in brand stond.
o De gemeente: de gemeente was op de hoogte van het feit dat de
kroeg niet brandveilig was, en heeft er niks tegen ondernomen.
Het café had gesloten moeten worden.
Plicht en/of taak om voor iets of iemand te zorgen: Als eigenaar van een
café is het je taak om te zorgen dat de klanten op een veilige manier de
Pagina 10
avond kunnen doorbrengen. De eigenaar kwam deze verplichting niet
na.
Verantwoordelijkheid als deugd: het is de plicht van de café-eigenaar
om te zorgen voor zijn klanten. Hij moet nadenken over wat hoort en
wat niet hoort. In deze casus moest hij ervoor gezorgd hebben dat het
café brandveilig was. Dit heeft hij duidelijk niet gedaan.
c) Er zijn verschillende personen verantwoordelijk in deze casus:
De café-eigenaar: voor het niet naleven van de veiligheidsvoorschriften
De barman: voor het uitdelen van de sterretjes
De jongere: die de sterretjes in brand stak
De gemeente: die op de hoogte was van de gebrekkige brandveiligheid
maar niks ondernam om dit voorval te voorkomen.
d) Iedereen was vrij in zijn handelen, al waren andere gedragsalternatieven een
betere keuze geweest. De gemeente beschikte over voldoende informatie om
vast te kunnen stellen dat het café niet brandveilig was. In dit opzicht had de
gemeente wel kennis over de zaken. Daarnaast was de café-eigenaar zich ook
bewust van de onveilige omstandigheden waarin hij zijn feestgangers liet
vieren. De slachtoffers hadden geen kennis van de gebrekkige brandveiligheid
In tegenstelling tot de slachtoffers, konden de café-eigenaar en de gemeente
wel iets gedaan hebben om dit te voorkomen. De café-eigenaar had zijn zaak
moeten aanpassen conform de regels van de brandveiligheid. Ondanks het feit
dat de café-eigenaar dit niet deed, heeft de gemeente ook niet opgetreden
tegen de café-eigenaar. De gemeente had de zaak moeten sluiten tot de café-
eigenaar de nodige aanpassingen had gedaan.
e) Er zijn wel een aantal verzachtende omstandigheden. Meerbepaald op de
barman die de sterretjes uitdeelde en de jongere die het sterretje aanstak.
Beide partijen konden deze gevolgen niet voorzien, en waren niet op de hoogte
van de beperkte brandveiligheid.
f) De café-eigenaar kan de schuld van zich afschuiven door te zeggen dat hij niet
verantwoordelijk was voor de sterretjes, maar zijn barman. De barman op zijn
beurt zal dan zeggen dat hij niet verantwoordelijk is voor een gebrekkige
brandveiligheid, en dat dit niet zou gebeurd zijn indien de café-eigenaar zijn
zaak brandveilig had gemaakt.
De gemeente kan als excuus gebruiken dat ze verschillende keren hebben
aangemaand om de zaken te veranderen, en dat ze dus wel het nodige hebben
gedaan. Echter zal dit niet volstaan om de schuld van zich af te schuiven.
De jongere die de sterretjes in brand stak was ook niet op de hoogte van de
gebrekkige brandveiligheid. De sterretjes kwamen ook niet van hem, maar van
de barman.
Pagina 11
HOOFDSTUK 2: WAARDEN EN NORMEN
CASE 1: ‘EEN AFFAIRE MET DE BAAS’
a) Lees nogmaals de case
b) Welke waarden spelen een rol in dit verhaal?
c) Welke normen spelen een rol in het verhaal?
d) Wat is jouw moreel oordeel over het gedrag van Marie-Claire?
e) Wat is jouw moreel oordeel over het gedrag van de baas van Marie-Claire?
f) Welke waarden hebben een rol gespeeld bij jouw antwoorden bij d. en e. ?
b) Liefde, Trouw, Rechtvaardigheid, Eerlijkheid, Solidariteit, Vrijheid
c) Normen
Relationele normen: De omgang tussen Marie-Claire, haar baas en zijn
vrouw.
Professionele normen: werk en privé dient gescheiden te blijven. Deze
relatie kan gevolgen hebben voor de verdere samenwerking.
Publieke normen: overspel
d) Haar gedrag is fout. Ze was op de hoogte dat haar baas getrouwd was, maar
liet haar daardoor niet afremmen. Ze had het beter wat kalmer aangepakt, en
eerst de relatie met haar baas wat laten bekoelen hebben.
e) De baas gaat het meest in de fout. Hij is gehuwd en bedriegt zijn vrouw. Hij
heeft ook zijn vrouw belogen. Daarnaast maakt hij ook een professionele fout
door met een personeelslid een affaire te starten.
f) Trouw, vrijheid, rechtvaardigheid
CASE 2: ‘STEEKPENNINGEN’
a) Welke waarden spelen een rol in deze case?
b) Welke normen horen bij deze waarden?
Pagina 12
c) Wat vind je van de argumenten die Erik L. heeft om steekpenningen te
betalen?
a) Rechtvaardigheid, vrijheid, eerlijkheid, welvaart, gelijkheid
b) Normen
Professionele normen: het betalen van steekpenningen is een schending
van de beroepscode.
Publieke normen: Omkoping is verboden
c) Het ethisch dilemma dat zich hier afspeelt draait rond welvaart. Erik L. is bijna
gedwongen om te doen wat zijn concurrerende bedrijven doen. Het betalen van
steekpenningen is zeker fout, en zijn gedrag is bijgevolg niet goed te spreken.
Natuurlijk is dit iets dat vanuit verschillende perspectieven kan bekeken
worden. Doet Erik L. dit om meer geld te verdienen, of doet hij het om zo zijn
job te vrijwaren?.
CASE 3: ‘VARKENSPEST’
a) Welke waarden spelen een rol in deze case?
b) Welke normen horen bij deze waarden?
c) Wat vind je van het gedrag van de varkensboer?
a) Respect, rechtvaardigheid, eerlijkheid, welvaart, gelijkheid
b) Normen
Professionele normen: Als varkensboer is het zijn plicht om ervoor te
zorgen dat zijn varkens gezond zijn, zodat de mensen die zijn product
eten, niet ziek worden.
Publieke normen: De boer heeft het verbod op transport genegeerd.
c) Het gedrag van de varkensboer is fout. Hij negeert het verbod op transport en
brengt de volksgezondheid in het gevaar. Daarnaast zou een verspreiding van
de varkenspest een ramp zijn voor de sector en het imago van de
varkensboeren. Daarnaast heeft hij ook geen respect ten opzicht van de andere
boeren, door het verbod niet te respecteren.
Pagina 13
HOOFDSTUK 3: ETHISCHE THEORIEEN
CASE 1: ‘KOPERSSTAKING’
b) Is hier sprake van ethisch handelen volgens de gevolgenethiek?
c) Is hier sprake van een ethisch goed handelen volgens de theorie van Kant?
d) Geef je eigen mening over het gedrag van de ondernemer.
b) Ja. De doelstelling van de ondernemer is om meer producten te verkopen. De
manier waarop hij dit zal bereiken is niet echt relevant. Door zijn verpakking
milieuvriendelijker te maken zal de consument sneller zijn product kopen. Er is
hier dus sprake van ethisch handelen volgens de gevolgenethiek
c) Neen. De ondernemer handelt duidelijk uit eigenbelang. In de theorie van Kant
is er sprake van vrijheid en eigen keuze. De keuze van milieuvriendelijker te
produceren was niet zijn eigen keuze, maar een gevolg van de acties van de
consument. De ondernemer heeft enkel een betere verkoop op het oog, niet
een beter milieu.
d) Vanuit economisch standpunt is zijn beslissing zeker te begrijpen. Om de
continuïteit van zijn onderneming te vrijwaren moet hij zijn product kunnen
verkopen. De ondernemer heeft duidelijk enkel belang voor zijn verkoopcijfers,
en probeert de consument te sussen met een milieuvriendelijker
productieproces.
CASE 2: ‘BIJVERDIENSTEN OPGEVEN BIJ BELASTINGEN’
a) Ga uit van de ethische theorie van Kant. Hoe los je dan dit ethisch dilemma op?
Motiveer !
b) Hoe kun je vanuit de gevolgenethiek aankijken tegen deze case? Motiveer!
c) Geef je eigen mening. Motiveer!
a) Bij de ethische theorie van Kant speel „plichtenbesef‟ een centrale rol. Zo is het
in de huidige maatschappij een plicht om je inkomsten aan te geven bij de
belastingen, daarenboven is zwartwerk verboden. De student is zich er zeker
van bewust dat het zijn plicht is om zijn inkomsten aan te geven.
Er is hier sprake van een ethisch dilemma tussen normen als welvaart en
eerlijkheid. Door eerlijk te zijn, gaat zijn welvaart achteruit. Indien hij zijn
Pagina 14
inkomsten niet aangeeft, en zijn plicht bijgevolg niet nakomt, stijgt zijn
welvaart.
b) Het doel dat de student voor ogen heeft is zijn welvaart hoog houden. Door zijn
inkomsten aan te geven zal zijn welvaart dalen. De manier waarop hij zijn
welvaart hoog kan houden is door zijn inkomsten niet aan te geven. Daarnaast
kan het niet aangeven van zijn inkomsten ook kwade gevolgen hebben indien
de belastingdienst er achter komt dat hij inkomsten heeft verkregen uit
zwartwerk.
c) Persoonlijk zou ik mijn inkomsten niet aangeven indien de kans nihil is dat men
er achter komt. Dit is misschien ethisch niet verantwoord, maar als student is
elke extra cent wel welkom.
CASE 3: ‘UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS’
a) Lees de volgende fragmenten.
b) Geef aan of deze mensenrechten gebaseerd zijn op beginselethiek of op
gevolgenethiek. Motiveer.
c) Welke van deze mensenrechten vind je voor het bedrijfsleven heel belangrijk?
Motiveer.
b) Dit zijn allemaal rechten die gebaseerd zijn op de beginselethiek. Bij de
beginselethiek word steeds een beginsel als uitgangspunt genomen voor een
ethische beslissing. De bescherming van de rechten van de mens zijn een
voorbeeld hiervan. Al deze rechten zijn gebaseerd op de gelijkheid,
waardigheid, … van de mens.
c) Belangrijk voor het bedrijfsleven:
Recht op vrijheid van mening en meningsuiting: Een werknemer heeft
recht op zijn vrijheid, hij is geen eigendom van de onderneming.
Daarnaast moet hij ook het recht hebben om zijn eigen mening te
verkondigen, weliswaar zolang deze niet indruist tegen bepaalde
waarden zoals bvb de privacy van anderen.
Recht op arbeid: iedereen heeft het recht op arbeid. Mensen die
bijvoorbeeld minder mobiel zijn hebben ook recht op arbeid. De
werkgevers moeten hierop anticiperen en ervoor zorgen dat ook deze
mensen hun bijdrage kunnen leveren aan de samenleving
Recht op gelijk loon voor gelijke arbeid: Discriminatie op de werkvloer
op basis van afkomst of geslacht is onaanvaardbaar. Iedereen moet
hetzelfde loon krijgen voor dezelfde prestaties.
Pagina 15
Recht om vakverenigingen op te richten: dit sluit min of meer aan bij
het recht op vrijheid. Elke werknemer die het nodig acht een vakgroep
op te richten, ter bescherming van zijn en zijn collega‟s hun rechten,
mag hierin niet tegengewerkt worden.
HOOFDSTUK 4: ETHIEK ALS PROCES
CASE 1: ‘CHEF BETRAPT’
b) Ethisch handelen, begint met gevoel hebben voor ethiek.
c) Maak een ethische analyse van deze case aan de hand van de volgende vijf
stappen:
het ethisch probleem formuleren;
de moreel verantwoordelijken aanwijzen;
de feiten analyseren;
de stakeholders inventariseren;
de waarden inventariseren.
d) Geef een ethisch oordeel bij deze case en beargumenteer je oordeel.
e) Welke drempel zou een rol kunnen spelen bij je motivatie om dit standpunt ook
om te zetten in handelen?
b) Gevoel hebben voor ethiek is beseffen dat er bepaalde rechten en plichten van
anderen in het gedrang komen. In deze case is dit zeker het geval. De auto
van een klant wordt beschadigd en jij was getuige van deze gebeurtenis en
weet wie de schuldige is. Ethisch gezien moet je jouw verantwoordelijkheid
opnemen, alleen kan dit negatieve gevolgen hebben voor jouw carrière.
c) Ethische analyse:
Ethisch probleem: Ik ben getuige van een ongeval en weet wie de dader
is. De dader, mijn baas, nam zijn verantwoordelijkheid niet op en reed
gewoon door. Ik heb het gevoel dat ik mijn verantwoordelijkheid moet
opnemen, en mijn baas moet confronteren met de feiten. Echter heb ik
morgen een belangrijk gesprek met als onderwerp een mogelijke
promotie. Wil ik de kans op promotie ontlopen omdat ik mijn baas wijs
op zijn verantwoordelijkheid, of niet?
Moreel verantwoordelijken:
o De baas: Hij heeft tegen een auto van een klant aangereden en
nam zijn verantwoordelijkheid niet op.
o Ikzelf: ik was getuige en ben dus moreel verantwoordelijk.
Pagina 16
De feiten analyseren:
o Ethische optiek: De baas heeft schade berokkend aan een klant
en neemt zijn verantwoordelijkheid niet op. Hij rijdt gewoon
door. Ikzelf was getuige en ben dus moreel verantwoordelijk
o Economische optiek: De klant kan ontevreden zijn en dit is niet
goed voor het bedrijf. Aan de andere kant, als ik mijn baas
hierover aanspreek kan dit mij mijn promotie kosten.
o Juridische optiek: als getuige ben je verplicht je
verantwoordelijkheid te nemen.
Stakeholders:
o De baas, die het ongeval heeft veroorzaakt.
o De klant die schade heeft geleden ten gevolge van het ongeval
o ikzelf die getuige ben van het ongeval.
o Het bedrijf: ontevreden klanten komen niet terug.
Waarden:
o Eerlijkheid, rechtvaardigheid, respect: t.o.v. de klant
o Arbeid en welvaart: t.o.v. mezelf
d) In eerste instantie had de baas zijn verantwoordelijkheid moeten opnemen
door contact op te nemen met de klant en de verzekeringsmaatschappij. In dit
geval was er helemaal geen probleem geweest. De werknemer was getuige van
dit voorval en staat nu zelf voor een ethisch dilemma: zijn baas met de neus op
de feiten drukken of niks doen en een promotie krijgen.
e) Drempels:
Gemakzucht: Het is mijn wagen niet, ik heb niks gezien.
Eigenbelang: ik zet mijn promotie niet op het spel voor een klant.
Geen verantwoordelijkheidsgevoel: ik heb het niet gedaan, het is niet
mijn probleem.
CASE 2: ‘DE COMPUTERVERKOPER’
b) Ethisch handelen, begint met gevoel hebben voor ethiek. Leg dit uit aan de
hand van deze case
c) Wat zou jij doen? Werk je antwoord uit aan de hand van een ethische analyse
en beoordeling aan de hand van de volgende zes stappen:
het ethisch probleem formuleren;
de moreel verantwoordelijken aanwijzen;
de feiten analyseren;
de stakeholders inventariseren;
de waarden inventariseren.
Een ethisch oordeel geven met onderbouwing
Pagina 17
d) Stel je voor dat jouw oordeel zou zijn: deze computer hoor ik niet als nieuw te
verkopen. Welke drempel zou een oordeel kunnen spelen bij je motivatie om
dit standpunt ook om te zetten in handelen?
b) Gevoel hebben voor ethiek is beseffen dat er bepaalde rechten en plichten van
anderen in het gedrang komen. In deze case is dit zeker het geval. De baas
verplicht je om een computer te verkopen die niet werkt zoals hij hoort te
werken. Dit is niet eerlijk ten opzichte van de koper die hiervoor veel geld
betaald.
c) Ethische analyse:
Ethisch probleem: Een klant bracht een computer terug naar de winkel
omdat er een defect aan is. Mijn manager vertelt mij dat ik deze
computer weer moet verkopen aan een andere klant, ondanks het feit
dat hij niet werkt zoals hij moet werken.
Moreel verantwoordelijken:
o De manager: hij geeft de opdracht om de defecte computer te
verkopen.
o Ikzelf: indien ik de orders van mijn baas opvolg, verkoop ik een
defecte computer aan de klant.
De feiten analyseren:
o Ethische optiek: de manager verplicht je een defecte computer te
verkopen, dit is onverantwoord.
o Economische optiek: de manager denkt enkel aan de
verkoopcijfers. Betere verkoopcijfers betekenen een hogere
bonus.
o Juridische optiek: Het is verboden om producten met een gebrek
te verkopen als nieuw. (wet handelspraktijken)
Stakeholders:
o De manager die de opdracht geeft om de computer terug te
verkopen
o Ikzelf die op de hoogte ben van het defect, maar verplicht word
door mijn baas om hem te verkopen
o De klant die een slechte computer zal kopen
o Het bedrijf: ontevreden klanten komen niet terug
o De overkoepelende beursgenoteerde organisatie:
Waarden:
o Eerlijkheid, rechtvaardigheid, respect t.o.v. de klant
o Zelfrespect: laat ik me dwingen tot iets dat ik zelf niet wil?
o Arbeid en welvaart: t.o.v. mezelf
Pagina 18
Ethisch oordeel: Het is onaanvaardbaar dat een klant die op zoek is
naar een nieuwe computer, word opgezadeld met een defecte
computer.
d) Drempels
Gemakzucht bij de manager: we doen alsof er niks gebeurd is.
Geen verantwoordelijkheidsgevoel bij de manager: het is niet mijn probleem
CASE 3: ‘VOETBALLER HEEFT AANDELEN VAN CONCURRENT’
b) Ethisch handelen begint met gevoel hebben voor ethiek.
c) Maak een ethische analyse van deze case aan de hand van de volgende vijf
stappen:
het ethisch probleem formuleren;
de moreel verantwoordelijken aanwijzen;
de feiten analyseren;
de stakeholders inventariseren;
de waarden inventariseren.
d) Geef een ethisch oordeel bij deze case en beargumenteer je oordeel.
e) Welke drempel zou een rol kunnen spelen bij je motivatie om dit standpunt ook
om te zetten in handelen?
b) Als commercieel manager dien je na te denken over de eventuele gevolgen van
de wedstrijd tegen Ajax. Indien de speler niet voluit gaat dan kan Ajax hiervan
profiteren. Het feit dat de wedstrijd geen belang heeft, is geen verzachtende
omstandigheid. Het is de speler zijn plicht om zich te bewijzen ten opzichte van
de werkgever en de supporters.
c) Ethische analyse:
Ethisch probleem: Er is hier sprake van een waardenconflict. De speler
in kwestie is de topspeler van RODA JC. Hij kan het verschil maken.
Langs de andere kant bezit deze speler aandelen van Ajax, de volgende
tegenstander. Indien Ajax wint, is dit goed voor de aandelenkoers en zal
de speler in kwestie een goede zaak doen. Aangezien de match voor
RODA JC toch geen belang meer heeft, kan het gebeuren dat de speler
in kwestie niet voluit gaat.
Moreel verantwoordelijken:
o De commercieel manager, die op de hoogte is van de feiten en
dit zou moeten aankaarten om zo competitievervalsing te
voorkomen
Pagina 19
o De speler: die al dan niet voluit gaat tegen Ajax.
De feiten analyseren:
o Ethische optiek: is het verantwoord dat je aandelen koopt van
een concurrerende voetbalclub?
o Economische optiek: de speler kan een goede zaak doen indien
hij niet voluit gaat
o Juridische optiek: als de speler niet voluit gaat dan kunnen we
spreken van competitievervalsing.
Stakeholders:
o De voetbalclub zelf
o De speler
o De commercieel manager
o De supporters van RODA JC
o Sponsors
o De medespelers van Roda JC, die hun winstpremie kunnen
ontlopen
o De trainer, die bij slechte prestaties zijn job dreigt te verliezen
o …
Waarden:
o Eerlijkheid, rechtvaardigheid, respect
o Arbeid en welvaart
d) De commercieel manager moet zijn speler aanspreken en hem wijzen op zijn
plichten. Hij staat onder contract en hierdoor is het de speler zijn plicht om er
alles aan te doen om de wedstrijd tegen Ajax te winnen. Daarnaast beïnvloed
het resultaat ook allerlei andere stakeholders zoals de supporters, sponsors,…
e) Drempels
Gemakzucht bij de commercieel manager: de match heeft geen enkel
belang meer . Wie zegt er bovendien dat de speler niet voluit zal gaan?
Geen verantwoordelijkheidsgevoel bij de commercieel manager: het is
de speler zijn verantwoordelijkheid om het te melden bij het bestuur,
niet die van mij.
Pagina 20
HOOFDSTUK 5: BEROEPSETHIEK
CASE 1: ‘DOOD DOOR SCHULD’
b) Wat vind je van het gedrag van de baas van de technicus?
c) Wat vind je van het gedrag van de technicus?
d) Hoe kan voorkomen worden dat de zaken lopen zoals in deze case?
b) Het gedrag van de baas is onaanvaardbaar. In de transportsector is veiligheid
een prioriteit, zeker als het gaat om luchtvaart. Een defect kan desastreuze
gevolgen hebben. Het is onverantwoord dat er zo lichtzinnig wordt omgegaan
met controles. Als gevolg van deze lakse houding zijn er tientallen mensen om
het leven gekomen en wordt de technicus „dood door schuld‟ ten laste gelegd.
c) De technicus treft in deze case ook schuld. Hij is verantwoordelijk voor de controle op het
vliegtuig en zou zich niet mogen laten dwingen tot het ondertekenen van dat document
zonder dat de effectieve controle is uitgevoerd. Natuurlijk speelt hier het ethisch
dilemma. Indien hij de orders van zijn baas niet zou opgevolgd hebben zou hij zijn baan op
het spel gezet hebben. Als 55-jarige zou het niet gemakkelijk geweest zijn om ergens
anders nog werk te vinden.
d) Door de werknemers meer rechten te geven en ze een soort van bescherming
te geven indien ze de orders van hun baas niet willen opvolgen wanneer ze
vinden dat het vliegtuig niet klaar is om op te stijgen. Daarnaast heb je ook
nog andere organisaties zoals vakbonden, die redelijk veel invloed kunnen
uitoefenen op het management van het bedrijf.
De controle zou men ook kunnen laten uitvoeren door externe controleurs, van
een andere instantie, waardoor er geen band van gezag is.
CASE 2: ‘ETIQUETTE OP HET WERK’
b) Beschrijf vijf belangrijke etiquetteregels in het bedrijf waar je een bijbaantje
hebt of het bedrijf waar je stage hebt gelopen (of loopt).
c) Hoe kijk je zelf aan tegen deze regels?
b) Vijf belangrijke etiquetteregels:
Kleding op het werk
Omgang met collega‟s
Omgang met de klanten
Afspraken nakomen
Pagina 21
Roken op het werk
c) Gedragsregels zijn heel belangrijk binnen een bepaalde organisatie. Iedereen
moet weten wat zijn rechten en plichten zijn. Op mijn stageplaats worden deze
etiquetteregels vertaalt naar een aantal ongeschreven regels:
Kleding: Casual, deftig
Omgang met collega‟s en klanten: op een rustige en respectvolle manier
Afspraken nakomen: op tijd zijn, indien er een bepaalde opdracht word
gegeven, deze opdracht ook afwerken binnen de voorziene tijd,…
Roken op het werk: het is niet verboden, maar men verwacht wel dat
dit maar en beperkte mate gebeurd.
CASE 3: ‘GROOT KASSUCCES’
b) Maak een ethische analyse van deze case aan de hand van de volgende vijf
stappen:
het ethisch probleem formuleren;
de moreel verantwoordelijken aanwijzen;
de feiten analyseren;
de stakeholders inventariseren;
de waarden inventariseren.
c) Geef een ethisch oordeel bij deze case en beargumenteer je oordeel.
b) Ethische analyse
Ethisch probleem: In deze case is er sprake van een dilemma tussen de
waarden „welvaart‟ en „respect‟. In het boek staan krenkende
opmerkingen die door de Marokkaanse jongeren niet in dank van
worden afgenomen. Door het feit dat dit boek zo controversieel is, zal
de verkoop wel goed lopen, wat het bedrijf dan weer ten goede komt
Moreel verantwoordelijken:
o De auteur, die het boek gemaakt heeft
o De directeur marketing: die moet oordelen of het boek zal
uitgegeven worden of niet
o De uitgeverij
De feiten analyseren:
o Ethische optiek: de publicatie van dit boek zal voor heel wat
controverse zorgen. Dit kan leiden tot onnodig geweld.
o Economische optiek: door de controverse zal het boek goed
verkopen. Dit is goed voor de zaken
Pagina 22
o Juridische optiek: het kan zijn dat bepaalde mensen klacht
indienen omdat ze zich gediscrimineerd voelen.
Stakeholders:
o De samenleving
o In het bijzonder de Marokkaanse gemeenschap
o De uitgeverij
o De auteur
o De geldschieters van het fonds
Waarden:
o Rechtvaardigheid, respect t.o.v. de Marokkaanse jongeren
o Vrijheid van meningsuiting
o Arbeid en welvaart:
HOOFDSTUK 6: BEDRIJFSETHIEK EN MVO
CASE 1: ‘ETHIEK EN RECHT’
Gebied 1: ethisch en legaal
o Oxfam wereldwinkels: Dit is een internationale organisatie die zich inzet voor de
eerlijke handel. Ze brengen een groot gamma van wereldproducten aan de man,
waarvoor de producenten, vaak arme boeren, een eerlijke prijs hebben gekregen.
Gebied 2: ethisch en illegaal
o Euthanasie: iets dat in mijn ogen ethisch verantwoord is in bepaalde gevallen,
maar in vele landen als een illegale daad word aanzien.
Gebied 3: onethisch en legaal
o De wapenverkoop aan dictatoriale regimes. Deze wapens worden vervolgens vaak
gebruikt tegen burgers. Echter is het niet illegaal om deze wapens te verkopen.
Gebied 4: onethisch en illegaal
o Bedrijven die gevaarlijke afvalstoffen dumpt in de rivier of zee, wat vervolgens
heel wat vervuiling met zich meebrengt. Dit soort praktijken is zowel onethisch als
illegaal.
Pagina 23
CASE 2: ‘ETHIEK EN BEDRIJF’
b) We geven nu tien stellingen over ethiek en bedrijf. Geef aan of er sprake is van
minimale visie, een tussenvisie of een maximale visie. Een standpunt dat zelfs
het „minimale‟ niveau niet haalt is ook mogelijk.
b) Stellingen
a. Een bedrijf mag haar medewerkers niet zwart betalen
o Minimale visie
b. Een mondelinge overeenkomst behoor je na te leven.
o Minimale visie
c. Antidateren hoort niet.
o Minimale visie
d. Een winkel dient eerlijk t zijn in de informatie die zij aan de klant
verschaft.
o Tussenvisie
e. Een bedrijf behoort een redelijk aantal gehandicapten in dienst te
nemen (meer dan wettelijk verplicht is).
o Tussenvisie
f. Bij een vacature hoort een bedrijf bij gelijke capaciteiten een vrouw aan
te nemen.
o Tussenvisie
g. Een bedrijf behoort niet te investeren in landen die de mensenrechten
op grove wijze schenden.
o Tussenvisie
h. Belangrijkste doelstelling van de onderneming is zorg voor
werkgelegenheid.
o Tussenvisie
i. Een multinationale onderneming behoort als doel te hebben de arme
mensen in de derde wereld te steunen.
o Maximale visie
j. Een bedrijf hoort niet aan ethiek te doen. Zaken zijn zaken
o Standpunt dat zelfs het „minimale‟ niveau niet haalt
CASE 3: ‘ETHIEK EN ONDERNEMERSCHAP’
Pagina 24
HOOFDSTUK 7: DE BEDRIJFSCODE EN DE INTEGERE MANAGER
CASE 1: ‘KLEDINGCODE RABOBANK’
a) Waarom ontwikkelt de Rabobank adviezen en regels over kleding?
b) In dit bericht lezen we ook: “De Rabobank wil geen bedrijfskleding omdat
daardoor de persoonlijkheid van de medewerker wordt aangetast.”. Leg uit wat
met deze zin bedoeld kan zijn.
c) Een aantal Rabokantoren heeft de adviezen ook in huisregels vastgelegd. Wat
is het verschil tussen een kledingsadvies en een huisregel over kleding?
d) Geef je eigen mening over het kledingbeleid van de Rabobank.
a) Rabobank is van oordeel dat omgangsvormen, uiterlijk en kleding een
belangrijke invloed hebben op de relatie met de klanten. Om hierop te
anticiperen hebben ze een bedrijfscode ontwikkeld met betrekking tot de
kledingsstijl.
b) Bepaalde werknemers zouden zich niet goed in hun vel voelen als ze verplicht
een bepaald uniform moeten dragen. Hierdoor heeft Rabobank ervoor gekozen
om geen uniformen in te voeren, maar de werknemers zelf een beetje vrijheid
te geven in de keuze van hun kleding. Bovendien zou een ontevreden
werknemer leiden tot een lagere motivatie, wat de productiviteit en de omgang
met klanten kan beïnvloeden.
c) Een kledingsadvies is niet bindend, een huisregel wel.
d) Ik denk dat het goed is dat bedrijven een bepaalde bedrijfscode ontwikkelen
met betrekking tot de kledingsstijl. De werknemers vormen het orgaan
waarmee de klanten in contact komen. Hierdoor is het ook belangrijk dat deze
werknemers een goede indruk nalaten op de klant.
Pagina 25
CASE 2: ‘DE BEDRIJFSCODE GEANALYSEERD’
a) Zorg dat je beschikking krijgt over de bedrijfscode van een groot bedrijf.
b) Lees de bedrijfscode
c) Welke van de volgende aspecten herken je in deze bedrijfscode:
de missie van het bedrijf;
de kernwaarden;
de verantwoordelijkheden van het bedrijf ten opzichte van stakeholders;
normen en regels.
Licht je antwoord toe en geef voorbeelden uit de bedrijfscode.
a) Ik heb gekozen voor de bedrijfscode van de Colruyt groep1
c) Welke van de volgende aspecten herken je in deze bedrijfscode
De missie van het bedrijf:
Binnen de Groep Colruyt willen we samen duurzaam meerwaarde
creëren: vanuit onze economische impuls brengen we ook op
maatschappelijk en ecologisch vlak een positieve spiraal op gang. We
geloven dat ons ondernemerschap op die manier de motor is voor een
duurzame evolutie.
De kernwaarden
o Maatschappelijk verbonden:
Het zijn de medewerkers die de Groep Colruyt maken tot wat zij is. Ons doen en laten heeft ook impact op onze klanten,
leveranciers, partners, de samenleving… Vanuit dit besef van sterke verbondenheid en permanente
wisselwerking willen we zinvol zijn voor iedereen die van dicht of ver bij onze onderneming betrokken is.
o Milieubewust:
Ieder van ons heeft een impact op het ecosysteem en is daar
ook mee verbonden. Wij ondernemen met respect voor de planeet door een minimaal gebruik van grondstoffen en
maximaal gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Zo werken we mee aan een gezond leefmilieu, ook voor de komende
generaties.
o Streven naar maximale efficiëntie: Duurzaam ondernemen betekent ervoor zorgen dat we kunnen
blijven ondernemen. Daarom streven wij naar een maximale
efficiëntie: we willen met een minimum aan ergie en menselijke inspanning voor een maximum aan zinvolle economische
meerwaarde en menselijke ontwikkeling zorgen.
1 http://www.colruytgroup.be/colruytgroup/static/duurzaam-ondernemen-Visie_be-nl.shtml
Pagina 26
o Onder-nemen = verantwoordelijkheid opnemen: Als lerende organisatie nemen wij actief onze
verantwoordelijkheid op door bewuste keuzes te maken en initiatief te nemen. Zo brengen we stap voor stap een positieve
spiraal op gang en hopen we onze omgeving te inspireren om samen een verschil te maken.
De verantwoordelijkheden van het bedrijf ten opzichte van de
stakeholders:
o Milieu en energie:
De Groep Colruyt onderneemt met respect voor het ecosysteem.
Dat betekent enerzijds dat we zo energiezuinig mogelijk werken,
want de „groenste‟ energie is de energie die je niet verbruikt.
Anderzijds doen we maximaal een beroep op hernieuwbare
energiebronnen.
Voorts willen we ook het verschil maken met een duurzaam
afvalbeleid, duurzame bouwtechnieken en alternatieve
brandstoffen.
o Mobiliteit:
Mobiliteit en transport zijn belangrijke thema's voor de Groep
Colruyt. We doen er alles aan om zowel het woon-werkverkeer
van onze werknemers als ons goederentransport te optimaliseren.
o Maatschappelijke projecten:
Omdat de Groep Colruyt gelooft dat opleiding en scholing de
sleutels zijn om tot verdere ontwikkeling te komen, zowel
individueel als in gemeenschap, zijn we in 2002 gestart met
enkele kleinschalige scholings- en opleidingsprojecten. Omdat we
onze investeringen in opleiding in het Zuiden de komende jaren
graag systematisch willen verhogen, hebben we ons eigen
bedrijfsfonds opgericht: de „Collibri Foundation for education‟.
Normen en regels
Deze worden geregeld door talloze charters die ze hebben afgesloten:
o Milieucharter2
In dit Green Line-programma besteedt Colruyt vooral aandacht
aan producten, diensten of realisaties die een positieve bijdrage
leveren voor het leefmilieu. Dit houdt o.m. in dat, zowel op het
vlak van productie, recyclage en afvalverwerking, als door het
verstandig gebruik van grondstoffen, energie e.d., blijk wordt
gegeven van :
- respect voor het water;
- respect voor de lucht;
2 http://www.colruytgroup.be/colruytgroup/static/milieu_charter_be-nl.shtml
Pagina 27
- respect voor de bodem;
- aandacht en inzet voor veiliger en milieuvriendelijker verkeer;
- aandacht en inzet voor beperking van geluidshinder
- aandacht voor een ecologisch verantwoorde ruimtelijke
ordening.
o Transportcharter3
In de transportafdeling van Colruyt werken uitsluitend
beroepschauffeurs. Dat zijn zowel eigen chauffeurs als externe
transporteurs die voor ons rijden. Zij willen zich inzetten voor
meer hoffelijkheid en veiligheid op de weg. Daartoe hebben ze in
groepen rond dit thema gewerkt. Het resultaat is dit Transport-
Charter dat door elke chauffeur werd ondertekend en op 9
februari 1998 publiek werd gemaakt.
De verkeersregels kennen én respecteren
Om op de hoogte te blijven van nieuwe of veranderde
wetgeving, krijgen de chauffeurs bij Colruyt de nodige
informatie over elke wijziging in de bestaande
verkeersregels. Indien nodig worden de praktische
aspecten ervan in groep besproken.
Preventief rijden
Elke nieuwe chauffeur bij Colruyt volgt het speciale
opleidingsprogramma 'Preventief rijden'. Zo krijgt hij meer
inzicht in het verkeer, leert hij anticiperen op gevaarlijke
verkeerssituaties en kan hij het gedrag van andere
weggebruikers beter inschatten.
Voldoende afstand houden
De chauffeurs bij Colruyt houden voldoende afstand, in
functie van de verkeersdrukte en de snelheid. Ze
engageren zich ook om, na een inhaalmanoeuvre of het
invoegen van een ander voertuig, zo vlug mogelijk die
veilige afstand te herstellen.
Snelheidsbeperkingen naleven
De chauffeurs bij Colruyt rijden tegen een veilige snelheid,
aangepast aan de verkeerssituatie (op de autosnelweg, in
een stedelijke omgeving, bebouwde kom en bij
wegenwerken) en aan de weersomstandigheden zoals
mist, regen of ijzel.
Extra aandacht voor de zwakke weggebruiker
De chauffeurs bij Colruyt passen in het bijzonder hun
snelheid en rijstijl aan voor zwakke weg- gebruikers als
voetgangers, spelende kinderen, fietsers en motorrijders.
Dat betekent trager rijden aan zebrapaden en in de
nabijheid van scholen, voldoende afstand houden van
voet- en fietspaden, extra voorzichtig zijn bij het
uitzwenken van de oplegger in bochten, enz.
3 http://www.colruytgroup.be/colruytgroup/static/milieu_transportcharter_be-nl.shtml
Pagina 28
Kalm en hoffelijk blijven
De chauffeurs bij Colruyt blijven kalm, ook in moeilijke
verkeerssituaties zoals aanschuiven in files, uitvoeren van
manoeuvres, invoegen bij rotondes, enz. Als ervaren
chauffeurs blijven ze hoffelijk en laten ze zich niet
uitdagen. Toeteren en knipperen met de lichten
bijvoorbeeld, gebeurt alleen bij gevaar.
Waarderen hoffelijk rijgedrag andere weggebruikers
Chauffeurs bij Colruyt waarderen hoffelijk rijgedrag van de
andere weggebruikers en beant- woorden dat met een
vriendelijk gebaar. Op die manier willen ze meer
hoffelijkheid in het verkeer aanmoedigen.
Controleren van het voertuig voor vertrek
Voor ze vertrekken, controleren de chauffeurs bij Colruyt
zelf hun trekker en oplegger: de banden, de lichten, de
remmen en de lading. Elke onregelmatigheid signaleren ze
onmiddellijk. Indien nodig vertrekt de chauffeur niet en
gaat de vrachtwagen eerst naar de garage.
Bereid om te helpen
In geval van nood zijn de chauffeurs bij Colruyt bereid om
collega's-beroepschauffeurs en andere weggebruikers een
handje toe te steken.
Fit en fris de weg op
Wanneer de chauffeurs bij Colruyt moeten rijden, zijn ze
fit. Dit betekent dat ze voldoende uitgerust vertrekken,
geen alcohol, drugs of roesverwekkende middelen
gebruiken, enz. Het betekent eveneens dat ze een rit
kunnen weigeren indien ze daardoor onvoldoende rusttijd
kunnen nemen.x
o Charter van Colruyt en DreamLand omtrent kinderarbeid
en werkomstandigheden4
Met dit charter willen Colruyt en DreamLand een bijdrage leveren
tot:
de vermindering van kinderarbeid;
en de verbetering van de werkomstandigheden bij de
producenten van goederen die we te koop aanbieden.
Daarom hebben Colruyt en DreamLand samen een gedragscode
opgesteld waaraan onze producenten moeten beantwoorden. Die
code bevat specifieke maatregelen om kinderarbeid te verbieden
en om de werkomstandigheden van jongeren, en van de
werknemers in het algemeen, te verbeteren.
Colruyt en DreamLand zijn zich ervan bewust dat er altijd
rekening moet worden gehouden met de economische en sociale
realiteit in het productieland. Zo kan bijvoorbeeld het inkomen
4 http://www.colruytgroup.be/colruytgroup/static/kinderarbeid_be-nl.shtml#a
Pagina 29
van de kinderen noodzakelijk zijn in het gezin. Daarom willen we
omzichtig te werk gaan en stap voor stap komen tot de naleving
van onze gedragscode.
Anderzijds engageren Colruyt en DreamLand zich om zelf een
aantal acties te ondernemen om kinderen en jongeren in de
productielanden meer kansen te geven om zich te ontplooien.
Wanneer Colruyt en DreamLand vaststellen dat een producent de
gedragscode niet naleeft, wordt in samenwerking met die
producent een 'Corrective Plan' opgesteld. Daarin worden de
maatregelen opgenomen die de onderneming moet nemen om te
voldoen aan de eisen van onze gedragscode en ook het tijdstip
waarop die in voege moeten zijn. Naar gelang van de ernst en de
frequentie van de overtredingen kunnen Colruyt/DreamLand
volgende maatregelen nemen tegenover hun producenten:
annuleren van lopende bestellingen;
tijdelijk stopzetten van de samenwerking;
de samenwerking definitief beëindigen.
CASE 3: ‘SCHONE KLEREN’
b) Onderzoek of er gedragscodes voor de kledingbranche zijn ontwikkeld.
c) Geef een korte samenvatting van een van de gedragscodes
d) Door wie is deze code ontwikkeld?
e) Welke bedrijven en/of branches stemmen hun zakendoen af op deze code?
b) In de kledingbranche zijn er een aantal gedragcodes en labels terug te vinden.
Zo hebben we bijvoorbeeld de gedragscode van SKC, het Max Havelaar Label,
De Fair wear foundation,…
c) Fair wear Foundation5
De gedragscode is gebaseerd op de conventies van de Internationale
Arbeidsorganisatie (ILO) en de Universele Verklaring van de Rechten van de
Mens van de VN. De arbeidsnormen zijn daarom in overeenstemming met
maatstaven vastgelegd door de internationale gemeenschap:
Geen dwangarbeid (ILO Conventies 29 en 105);
Geen discriminatie van werknemers (ILO Conventies 100 en 111);
Geen kinderarbeid (ILO Conventies 138 en 182);
5 http://www.labelinfo.be/label/lange_fiche/22/
Pagina 30
Vrijheid van (vak)vereniging en het recht op collectieve
arbeidsonderhandelingen (ILO Conventies 87, 98 en 135 en Aanbeveling
143);
Betaling van een 'leefbaar loon' (ILO Conventies 26 en 131, en de
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens);
Geen buitensporig overwerk (ILO Conventie 1);
Veilige en gezonde arbeidsomstandigheden (ILO Conventie 155);
Vastgelegde wettige arbeidsovereenkomst.
d) De dragende organisatie, Fair Wear Foundation, is een initiatief van
ondernemersorganisaties in de modebranche, de vakbeweging en
maatschappelijke organisaties. Het bestuur en de staf van FWF worden
ondersteund door een College van Deskundigen. FWF is gestart in Nederland,
maar tracht soortgelijke initiatieven in andere landen te bundelen in een
Europees initiatief. Daartoe is FWF op Europees niveau in overleg met
stakeholders: bedrijven, vakbeweging, maatschappelijke organisaties.6
e) De Fair wear Foundation gedragscode word toegepast in verschillende
bedrijven. Voor een overzicht van de bedrijven die deze gedragscode
toepassen verwijs ik graag door naar volgende link:
http://fairwear.org/?w=fair-wear-brands
HOOFDSTUK 8: ETHIEK EN MARKETING
CASE 1: ‘MISLEIDEND MARKTONDERZOEK’
a) Lees de volgende case
b) Voer je deze opdracht uit? Motiveer!
c) Wat is het beleid van de opleiding waar je studeert aangaande deze situatie?
b) Ik zou contact opnemen met mijn stagebegeleider en vragen wat hij/zij ervan
denkt vooraleer ik zou overgaan tot actie. Jezelf bedrieglijk uitgeven kan nare
gevolgen hebben.
c) Ik denk dat men bij de Arteveldehogeschool heel streng is op dit vlak. Indien
dit zou gebeuren zonder overleg met de stagebegeleider zou de student
daarvoor gestraft kunnen worden, ook al is het in opdracht van de
stagementor.
6 http://www.labelinfo.be/label/lange_fiche/22/#algemene_informatie
Pagina 31
CASE 2: ‘YOGHURT OVER DE DATUM’
b) Welke drie theorieën zijn er over morele productverantwoordelijkheid? Vat de
theorieën kort samen.
c) Pas de drie theorieën toe op deze case.
d) Welke theorie vind jij de beste? Motiveer.
b) Theorieën
De Contracttheorie:
De verantwoordelijkheid ligt bij de klant. Hij moet opletten wat hij
koopt. De producent gaat vrijuit.
De Geredezorgtheorie:
Hier ligt de verantwoordelijkheid meer bij de producent/verkoper. De
consument wordt gezien als zwak en heeft bescherming nodig. Zo dient
de producent/verkoper de consument o.a. te vrijwaren voor verborgen
gebreken.
De Socialekostentheorie:
Hier ligt de verantwoordelijkheid volledig bij de producent. Hij brengt
immers de producten op de markt. De producent is verantwoordelijk
voor alle gebreken en voor elke schade die voortvloeit uit het gebruik
van zijn product, zelfs wanneer hij alle voorzorgsmaatregelen heeft
genomen bij het ontwerpen en produceren van zijn product en bij de
informatieverschaffing aan de consument.
c) Theorieën
De Contracttheorie:
De consument is verantwoordelijk. Hij had de houdbaarheidsdatum van
het product moeten controleren vooraleer hij overging tot de aankoop
ervan.
De Geredezorgtheorie:
De verantwoordelijkheid ligt bij de supermarkt. Deze had de klant
moeten inlichten over het feit dat de yoghurt over tijd was. De klant
gaat echter ook niet geheel vrijuit, maar word als zwakke gebruiker wel
in bescherming genomen
De Socialekostentheorie:
De verantwoordelijkheid ligt geheel bij de supermarkt. Hij heeft het
product in de schappen geplaatst en de consument misleid. De klant
treft geen enkele schuld
d) Voor mij persoonlijk is de geredezorgtheorie het beste. Beide partijen zijn
verantwoordelijk en dienen de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen. De
producent mag geen vervallen producten in de rekken plaatsen en de
consument moet de houdbaarheidsdatum controleren vooraleer hij overgaat tot
de aankoop.
Pagina 32
CASE 3: ‘CHAUFFEUR VEROORZAAKT ONGELUK’
a) Verantwoordelijkheid bestaat niet alleen voor producten, maar ook voor
diensten. Dat zien we in de volgende case. Lees deze case.
b) Wie is er in deze case verantwoordelijk. Motiveer!
b) Als eerste moet de touringcaroperator de wet naleven. Deze wet regelt onder
andere de rusttijden en ook het aantal aanwezige chauffeurs in het voertuig in
verhouding tot de tijd die moet gereden worden. Het is duidelijk dat de
operator hier in de fout is gegaan door maar één chauffeur aan te stellen voor
de rit.
Maar ook de chauffeur kan verantwoordelijk geacht worden. Hij had immers de
operator moeten aanspreken en hem duiden op het feit dat het wettelijk
verboden is wat hij moest doen.
Indien de operator bij zijn standpunt zou blijven, zou de chauffeur zijn
verantwoordelijkheid moeten opnemen en weigeren nog verder te werken. Het
is wel begrijpelijke dat de chauffeur bezwijkt onder de druk van zijn werkgever
(de touroperator) want er bestaat een kans op ontslag indien hij de bevelen
van zijn baas niet opvolgt. Bij de chauffeur kunnen we dus praten over
verzachtende omstandigheden.
HOOFDSTUK 9: ETHIEK EN RECLAME
CASE 1: ‘UNITED COLORS OF MAZDA’
b) Beschrijf wat je ziet op deze advertentie
c) Welk standpunt zou jij innemen? Zou je de reclame willen verbieden? Motiveer!
b) Er word een close-up foto getoond van een vrouw met een blauw oog. De
kleuren die ze uitslaat rond haar oog worden gebruikt om het kleurengamma
van united colors of Mazda te tonen.
c) Ik vind dit geen goede reclame en zou deze reclame verbieden. De associatie
van een vrouw met een blauw oog is ongepast. Het roept meteen gevoelens op
van partnergeweld en bijgevolg is het discriminerend voor de vrouw. Bovendien
heeft dit in de verste verte niets met auto‟s te maken.
Pagina 33
Daarnaast zou men deze reclame ook kunnen verwarren met een bekend
merk: „united colors of benneton‟. Ik denk niet dat men daarmee wil
geassocieerd worden.
CASE 2: ‘IS ER KOFFIE NA DE DOOD?’
b) Welk standpunt zou jij innemen? Zou je de reclame willen verbieden? Motiveer!
b) Ik vind deze reclame niet aanstootgevend. Met deze reclame wil men de link
leggen met de goede afhandeling van de uitvaart. Echter stel ik me wel de
vraag of de nabestaanden van een overledene dit soort reclame kunnen
appreciëren. Ik zou deze reclame niet verbieden
CASE 3: ‘HIJ-MANNENMODE KWETSEND VOOR CHRISTENEN?’
b) Beschrijf wat je ziet op deze advertentie
c) Vind je deze reclame kwetsend voor christenen?
d) Welk standpunt zou jij innemen? Zou je de reclame willen verbieden? Motiveer!
b) Op de afbeelding is een man te zien die een smoking draagt. Op de
achtergrond zien we een vensterraam dat typisch is voor middeleeuwse
kerken. Daarnaast draagt de man in smoking ook een wit boordje. Hierdoor is
de associatie met het geloof snel gemaakt.
De boodschap die onder de afbeelding staat luidt „hij is er ook voor u. Smoking
200,-„. Dit is dubbelzinnig. In combinatie met de afbeelding leg je meteen de
link met een religieus persoon, zoals een priester. Maar “Hij” is ook een
kledingmerk.
c) Ik vind deze reclame persoonlijk niet kwetsend, al kan ik me voorstellen dat
bepaalde christenen vinden dat het geloof niet geassocieerd mag worden met
een marketingstunt.
d) Ik zou deze reclame niet verbieden. De associatie van een gelovige met een
kledingmerk kan dan wel kwetsend zijn voor bepaalde personen, maar ik denk
dat de meerderheid van de mensen hier geen problemen mee hebben. We
leven bovendien in de 21e en niet in de 15e eeuw.
Pagina 34
HOOFDSTUK 10: ETHIEK EN HRM/PERSONEELSMANAGEMENT
CASE 1: ‘SOLLICITATIE IN VERWACHTING’
b) Maak een ethische analyse van deze case aan de hand van de 5 stappen
c) Geef een ethisch oordeel bij deze case en beargumenteer je oordeel.
b) Ethische analyse
Ethisch probleem: in deze case is er sprake van een waardenconflict
tussen rechtvaardigheid en welvaart. Op basis van de kwaliteiten van
beide kandidaten is de vrouw de betere. Het zou dus rechtvaardig zijn
indien men de vrouw in dienst neemt. Langs de andere kant speelt
welvaart ook een rol. De vrouw is mogelijk zwanger en dit kan
problemen opleveren in de toekomst.
Moreel verantwoordelijken:
o De personeelsconsultant
o De manager van de sales-afdeling
o De personeelsmanager
De feiten analyseren:
o Ethische optiek: de vrouw is de meest geschikte kandidate. Het
feit dat ze zwanger is zou geen beslissende factor mogen zijn.
o Economische optiek: de vrouw is de meest geschikte kandidate
en zou naar alle waarschijnlijkheid de betere verkoopster zijn.
Echter zal ze door haar zwangerschap in een later stadium niet
meer inzetbaar zijn, in tegenstelling tot de man.
o Juridische optiek: juridisch gezien mag je bij de aanwerving van
nieuwe werknemers niet discrimineren. Indien de vrouw niet zou
worden aangenomen omwille van haar mogelijke zwangerschap
dan is er sprake van discriminatie;
Stakeholders:
o Het bedrijf
o De klanten
o De kandidaten voor de job
o De personeelsconsultant, manager van de sales-afdeling en de
personeelsmanager
Waarden:
o Rechtvaardigheid, eerlijkheid: is de vrouw eerlijk over haar
zwangerschap? Is de uiteindelijke keuze van de
personeelsconsulent rechtvaardig?
o Arbeid en welvaart: in hoeverre is de vrouw inzetbaar na haar
eventuele zwangerschap?
Pagina 35
c) Los van alles zou het rechtvaardig zijn als de vrouw de job krijgt. Zij is de
betere kandidate. Echter kan de zwangerschap wel stokken in het wiel steken.
Daarom is het belangrijk dat de personeelsconsulent dit bespreekt met de
vrouw om zo te weten te komen hoe zij haar toekomst ziet na een eventuele
zwangerschap. Zal ze snel weer inzetbaar zijn, of wil ze gedurende een lange
tijd op zwangerschapsverlof?
CASE 2: ‘ONTSLAG PER BRIEF’
b) Ondanks het feit dat de bank per jaar vier miljard winst maakt, wil ze
zevenduizend mensen ontslaan. Vind je dat deze voorgenomen handelwijze op
een of andere manier ethisch te rechtvaardigen is? Motiveer.
c) De Raad van Bestuur wil selecteren op basis van kwaliteit en niet op basis van
Lifo. Welke argumenten voor en tegen zijn bij beide selectiecriteria te noemen?
d) Welk criterium voor selectie vind jij het best te rechtvaardigen in de gegeven
situatie?
e) De Raad van Bestuur heeft een bepaalde procedure voor ogen: vaststellen van
de streefformatie, vaststellen van lijsten van medewerkers die mogen blijven
dan wel moeten vertrekken en het sturen van brieven. Wat vind je van deze
procedure?
f) Hoe zou jij omgaan met de opdracht van de Raad van Bestuur om deze
plannen integraal uit te voeren?
b) Ik vind van wel. De sociale sanering had in het verleden al gebeurd moeten
zijn. Door het feit dat het sociale klimaat in die tijd niet gunstig was stelde de
bank dit uit. Ondanks dat de bank nog steeds winst maakt, moet de
toekomstige rendabiliteit van de onderneming wel kunnen gegarandeerd
worden. Dit heeft tot gevolg dat men tot actie moet overgaan.
c) LIFO
(+) Anciënniteit is iets dat gerespecteerd dient te worden. Daarnaast zijn de
oudere werknemers ook een kwetsbare groep.
(-) De jongere/nieuwe werknemers mogen niet gediscrimineerd worden op
basis van anciënniteit. Iedereen verdiend beoordeeld te worden op
zijn/haar kwaliteiten.
Selectie op basis van kwaliteit
(+) Op deze manier worden de beste werknemers behouden. Dit komt het
bedrijf ten goede
(-) Voor de jongere werknemers die ontslagen worden omdat ze niet
presteren naar wens is deze werkwijze niet zo erg. Deze mensen kunnen
nog vrij gemakkelijk een andere betrekking vinden. Voor de oudere
mensen zal dit echter wel leiden tot sociale drama‟s. Als 55-jarige ben je
Pagina 36
niet bepaald gegeerd wild op de arbeidsmarkt. Het zal voor deze
categorie van personen dan ook moeilijk zijn om een nieuwe betrekking
te vinden, met alle gevolgen van dien.
d) Ik denk dat een combinatie van beide het beste is. Puur op kwaliteit selecteren
zou voor heel veel werknemers problemen opleveren. Daarom dient men ook
rekening te houden met de anciënniteit, zonder daarmee natuurlijk de
Jonge/nieuwe werknemers te discrimineren.
e) Het ontslag bekend maken via een brief is zeker niet de goede oplossing. Het
beste in deze situatie is dat men samen met de overheid en de vakbonden een
sociaal akkoord uitwerkt en het hierdoor mogelijk maakt dat de werknemers
vrijwillig ontslag nemen. Ter compensatie hiervan kan men een opstapbonus
voorzien. In een later stadion kan men dan overgaan tot gedwongen ontslagen.
f) Ik ben akkoord dat saneren noodzakelijk is, alleen ben ik niet akkoord met de
wijze waarop het dient te gebeuren. Ik zou als verantwoordelijke dit proberen
aan te kaarten bij het management om zo wat alternatieven, zoals hierboven
omschreven in te voeren.
CASE 3: ‘MEDEWERKER FUNCTIONEERT NIET’
a) Lees de volgende case.
b) Vind je het structureel niet halen van targets een moreel gerechtvaardigde
ontslaggrond?
c) Wat vind je van het voorstel van jouw baas? Motiveer je opvatting.
d) Vind je dat persoonlijke omstandigheden zoals schulden, een
echtscheidingsprocedure en een verleden met een poging tot suïcide een rol
mogen spelen bij de vraag of je een personeelslid mag ontslaan?
e) Wat zou jij doen in de situatie die voorligt? Motiveer.
b) Indien de targets die vooropgesteld zijn realistisch en haalbaar zijn, vind ik dit
zeker een gerechtvaardigde ontslaggrond. Dit hangt natuurlijk ook af van de
sector waarin het bedrijf functioneert. Indien het gaat om een zeer
concurrentiële omgeving, dan is het halen van targets van levensbelang om de
concurrenten een stap voor te zijn. Dit sluit natuurlijk niet uit dat dit in een
minder concurrentiële omgeving het behalen van targets ondergeschikt is.
c) Ik vind het voorstel van de baas heel riant. Indien er echt een juridische grond
is voor een ontslag om dringende redenen, dan kan de baas de werknemer
zonder enige vergoeding op straat zetten. Het voorstel om een half jaarloon te
betalen bij vrijwillig ontslag is dus zeker een mooi gebaar.
Langs de andere kant zal de werknemer wel geen recht hebben op een
werkloosheidsuitkering na het nemen van vrijwillig ontslag. Echter is dit ook
Pagina 37
het geval bij een ontslag om dringende redenen. In dit opzicht maakt dit dus
geen enkel verschil.
d) Ik vind persoonlijk van niet. Werk en privé zijn twee zaken die gescheiden
dienen te worden. Natuurlijk is het niet leuk om iemand in zo‟n situatie te
ontslaan, maar af en toe moet men harde beslissingen nemen om zo de
continuïteit van het bedrijf te garanderen.
e) Ik zou eerst en vooral een gesprek met de medewerker aangaan en hem
duidelijk maken dat er wel wat problemen zijn. Samen met de werknemer zou
ik dan een aantal alternatieven bespreken, zo kan hij eventueel gebruik maken
van een loopbaanonderbreking, een deeltijds uurrooster of eventueel een job in
een andere functie. Indien er geen oplossing gevonden word, dan zal ik wel
genoodzaakt zijn om hem te ontslaan, al dan niet om dringende redenen.
HOOFDSTUK 14: STAPPENPLAN ETHIEK
CASE 1: ‘LEVEREN AAN EEN DICTATUUR?’
a) Lees de volgende case
b) Analyseer en beoordeel de case met behulp van het stappenplan.
b) Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
Er is hier sprake over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart en
anderzijds Rechtvaardigheid. Indien we verkopen aan Land X, dan zullen we
meer winst maken, maar aan de andere kant drijven we handel met een
land dat de mensenrechten niet nauw neemt.
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
Het bedrijf
3. Analyseer de feiten
Economische optiek: indien we verkopen aan Land X, gaan we meer
winst maken, dit is beter voor het bedrijf
Juridische optiek: is het verboden om met een dictatuur handel te
drijven? Het antwoord daarop is neen
Ethische optiek: is het verantwoord om handen te drijven met een
dictatuur? Hierover kan gediscussieerd worden.
Pagina 38
4. Analyseer de stakeholders
Het bedrijf: dat moet kiezen aan wie het uiteindelijk zal verkopen
Het land aan wie de software verkocht wordt
De medewerkers van het bedrijf: die er beter van worden als het goed
gaat met het bedrijf (jobzekerheid, premies,…)
De inwoners van het land aan wie de software verkocht wordt: die de
gevolgen zullen dragen van de software.
5. Analyseer de waarden
Welvaart: verkopen aan de dictatuur levert meer winst op voor het
bedrijf.
Rechtvaardigheid: is het wel verantwoord om handel te drijven met een
land dat zijn inwoners onrechtvaardig behandeld. Deze kunnen positief,
maar ook negatief zijn.
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Vanuit de softwaresector is er niet onmiddellijk een gedragscode
voorhanden. De verantwoordelijkheid ligt dus geheel bij de bedrijfsleiders
die de pro‟s en contra‟s zullen moeten afwegen. Zo is het legaal en brengt
het meer winst op, aan de andere kant is het onethisch en kan het negatief
onthaald worden in de pers en bij de bevolking, wat vervolgens slecht is
voor het bedrijf.
Persoonlijk zou ik geen handel drijven met Land X. De reden is niet dat ik
het onethisch vind maar omdat de samenleving hier waarschijnlijk slecht op
zal reageren. Dit zal dan leiden tot een negatief imago, wat het bedrijf
absoluut niet vooruit helpt.
CASE 2: ‘LOUCHE SPELERSMAKELAAR’
a) Lees de volgende case
b) Analyseer en beoordeel de case met behulp van het stappenplan.
b) Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
Er is hier sprake over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart en
anderzijds Eerlijkheid/Rechtvaardigheid. De speler die men op het oog heeft
is heel talentvol en zal bijgevolg een meerwaarde vormen voor de ploeg. Dit
is goed voor de welvaart, zeker met het oog op een eventuele doorverkoop
later. Langs de andere kant dient er een betaling te gebeuren op de
persoonlijke rekening van de makelaar, wat de indruk wekt dat hij achter
de rug van de speler om zijn zakken probeert te vullen.
Pagina 39
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
Commercieel manager en het bestuur van SC Heerenveen, die zullen
beslissen om al dan niet over te gaan tot de aankoop
De makelaar van de speler, die mogelijk bedrieglijk handelt
3. Analyseer de feiten
Economische optiek: de speler zal een meerwaarde zijn voor het
team. Als het team beter presteert zullen we meer geld ontvangen
van tickets en sponsors.
Juridische optiek: vanuit deze optiek kunnen er wel wat vragen
ontstaan. Indien de makelaar bedrieglijk handelt, kan dit ook
gevolgen hebben voor de ploeg
Ethische optiek: het is natuurlijk onduidelijk in welke mate de speler
op de hoogte is van de praktijken van zijn manager. Indien hij
hiervan op de hoogte is, zijn er niet echt problemen. Indien niet, dan
wordt de speler onrechtvaardig behandeld.
4. Analyseer de stakeholders
De supporters
De sponsors
De club & het bestuur
De medewerkers van de club
De club van de speler
5. Analyseer de waarden
Welvaart: de speler is een meerwaarde voor het team
Rechtvaardigheid: de makelaar van de speler handelt mogelijk op
bedrieglijke wijze.
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Het is niet meteen duidelijk of er een bepaalde gedragscode aanwezig is in
de club. Hoogstwaarschijnlijk wel, en hierin zal waarschijnlijk wel iets staan
over het eerlijk onderhandelen met andere spelers/makelaars. Hierdoor zal
het onmogelijk zijn om op deze manier de deal te sluiten en zal men
moeten zoeken naar een oplossing.
Een mogelijke oplossing zou kunnen zijn dat men de speler zelf contacteert
om te vragen of hij wel op de hoogte is van de praktijken van de makelaar.
Pagina 40
CASE 3: ‘JESSE OWENS’
a) Lees de volgende case
b) Analyseer en beoordeel de case met behulp van het stappenplan.
b) Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
Er is hier sprake over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart en
anderzijds Eerlijkheid/Rechtvaardigheid. De atlete waarover sprake is, is
heel belangrijk voor het bedrijf, indien ze wegvalt wegens dopingperikelen,
zal het bedrijf hoogstwaarschijnlijk over kop gaan. Hierdoor zullen veel
mensen hun job verliezen, inclusief jou. Anderzijds gebruikt de atlete
doping, waardoor ze de sport en haar collega‟s bedriegt.
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
De atlete, die doping gebruikt
Ikzelf, aangezien ik op de hoogte ben van het dopinggebruik
3. Analyseer de feiten
Economische optiek: van de atlete hangt heel veel af. Het bedrijf zal
mogelijk over kop gaan indien de atlete betrapt wordt.
Juridische optiek: doping is strafbaar, de atlete zal vervolgd worden
door het WADA indien ze haar betrappen, met een boete en schorsing
tot gevolg.
Ethische optiek: Door het nemen van doping heeft de atlete een
voordeel op haar tegenstanders. Dit is een bedrieglijk voordeel en
onrechtvaardig ten opzichte van haar collega‟s. Hierdoor is het zeker
en vast onethisch te noemen.
4. Analyseer de stakeholders
De sportwereld (doping geeft een negatief imago aan de sport)
Het atletenbureau
De medewerkers van het atletenbureau
De atlete
5. Analyseer de waarden
Welvaart: het bedrijf zal mogelijk over kop gaan indien de atlete
betrapt word op doping. Het gevolg is dat iedereen zijn job zal
verliezen
Rechtvaardigheid/eerlijkheid: het gebruik van doping is verboden, en
levert een bedrieglijk voordeel op ten opzichte van de andere atleten.
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Het bedrijf zal waarschijnlijk wel een soort gedragscode hebben met
betrekking tot dopinggebruik. Immers is het negatief als jouw bedrijf met
dopinggevallen geconfronteerd wordt. Deze gedragscode zal o.a. inhouden
Pagina 41
dat de samenwerking met atleten die verboden middelen gebruiken in geen
geval kan. Het bedrijf zal dus met de atlete moeten spreken om haar op
andere gedachten te brengen.
Pagina 42
ARTIKELS
Turtelboom vraagt Koekelberg deontologische code voor dienstreizen te
maken7
Minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom (Open Vld) heeft de
topman van de federale politie, Fernand Koekelberg, gevraagd een deontologische code te maken over dienstreizen. Dat zei ze vandaag in de
Kamer nadat er heisa ontstond rond een reis van Koekelberg naar Qatar. Voorlopig komen er geen sancties.
In een anonieme brief aan het Comité P, dat toezicht houdt op de politiediensten,
worden de topman van de federale politie en zijn medewerkster Sylvie Ricour ervan
beschuldigd misbruik te hebben gemaakt van politiegeld voor persoonlijke aankopen.
Dat zou zijn gebeurd tijdens een reis naar Qatar, voor de kandidatuur van Koekelberg
voor een functie bij Interpol.
Sereniteit
Turtelboom kreeg daarover vanmiddag verschillende vragen in de bevoegde
Kamercommissie. Ze herinnerde eraan dat ze het Comité P onmiddellijk heeft
gevraagd de zaak snel en grondig te onderzoeken, "omdat de sereniteit aan de
politietop zo snel mogelijk moet worden hersteld". Ze hoopt dan ook snel een rapport
van het Comité P te krijgen. "Intussen neem ik geen schorsings- of andere
maatregelen omdat het, mijns inziens, van belang is te weten wat de echte grond is
van deze anonieme klacht", aldus de minister.
Grijze zone
"Ik heb de commissaris-generaal gevraagd een deontologische code te maken met
betrekking tot dienstreizen, zodat de grijze zone, die al dan niet zou bestaan, tot het
verleden behoort." Daarnaast merkte Turtelboom nog op dat de functie die Koekelberg
ambieert, onbezoldigd is. Bovendien meent ze dat de kandidatuur van een Belg voor
een buitenlandse functie, ten goede kan komen aan om het even welke dienst, en
zeker de politie, waar een internationaal netwerk van belang is. (belga/tma)
Stappenplan
1. Formuleer het ethisch probleem
We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart
en anderzijds eerlijkheid/rechtvaardigheid. Enerzijds welvaart omdat de reis
die Koekelberg gemaakt heeft op kosten van de belastingbetaler was. Het
geld van de belastingbetaler zou voor andere doeleinden moeten gebruikt
worden. Langs de andere kant hebben we de waarden eerlijkheid /
7 http://www.demorgen.be/dm/nl/989/Binnenland/article/detail/1227038/2011/02/23/Turtelboom-vraagt-
Koekelberg-deontologische-code-voor-dienstreizen-te-maken.dhtml
Pagina 43
rechtvaardigheid. Het kan niet de bedoeling zijn dat de belastingbetaler
moet opdraaien voor de kandidatuur van Koekelberg.
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
Fernand Koekelberg en zijn medewerkster
De Belgische overheid
Comité P
De anonieme klokkenluider
Minister Turtelboom
3. Analyseer de feiten
Economische optiek: De reis die Koekelberg gemaakt heeft is niet
zomaar een snoepreisje. Het was een zeer kostelijke reis, integraal
op de kosten van de belastingbetaler.
Juridische optiek: Is het wettelijk/verantwoordt dat dit soort
privéaangelegenheden worden gesubsidieerd door de
belastingbetaler? Zeker gezien de huidige economische toestand?
Ethische optiek: Ethisch gezien is dit natuurlijk onaanvaardbaar. De
afgelopen jaren was de politietop al meerdere malen in een slecht
daglicht gekomen, deze zaak zorgt voor nog meer olie op het vuur.
Bovendien is het belastingsgeld niet onuitputbaar en kan/moet het
beter voor andere zaken gebruikt worden.
4. Analyseer de stakeholders
De overheid: die het belastinggeld verdeelt en moet toezien op het
goede gebruik ervan.
De maatschappij: die de belastingpot vult en dus onrechtstreeks
heeft opgedraaid voor deze privéaangelegenheid
Het comité P: dat toeziet op de interne werking van de politie en
deze zaak moet onderzoeken.
Minister Turtelboom: die als minister van Buitenlandse zaken
verantwoordelijk is voor deze soort aangelegenheden en over de
macht beschikt om over te gaan tot sancties.
De bevoegde Kamercommissie: die het volk vertegenwoordigen en
dit soort zaken moeten bespreken.
5. Analyseer de waarden
Welvaart: deze reis heeft veel geld gekost aan de belastingbetaler
en levert geen meerwaarde op voor de samenleving. Wat uiteindelijk
de bedoeling is van belastingsgeld.
Eerlijkheid/rechtvaardigheid: het is niet eerlijk/rechtvaardig dat het
belastingsgeld gebruikt wordt voor zulke privéaangelegenheden.
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Het is duidelijk dat dit soort zaken niet tolereerbaar zijn. Er is wel degelijk
een gedragscode aanwezig, maar die bevat blijkbaar een aantal zaken waar
onduidelijkheid over is. De oplossing voor dit probleem is min of meer al
aangegeven. Minister Turtelboom heeft gevraagd om een deontologische
code te maken met betrekking tot dienstrijzen, zodat deze zaken in de
Pagina 44
toekomst niet meer zullen voorvallen, en indien ze voorvallen, men een
basis heeft om op terug te vallen.
Pagina 45
Bank dumpt 'arme' klanten: "We zijn de Aldi niet"8
De ambitieuze bank Delta Lloyd voert onder druk van de crisis een brutale koerswijziging door waardoor tienduizenden minder vermogende klanten die
te weinig opbrengen voor de meeste verrichtingen verbannen worden naar één kantoor in Brussel. Dat schrijven de Coreliokranten.
"Wie op zoek is naar een Aldi, is bij ons aan het verkeerde adres", zegt Delta Lloyd-
topman Piet Verbrugge. De bank wil zich tegen eind 2011 omvormen tot een
nichebank voor bedrijven met cash en vermogende particulieren, omdat Delta Lloyd in
België te weinig schaalgrootte heeft, de crisis de winstmotor heeft aangetast en de
Nederlandse moeder na de beursgang afziet van overnames.
Diploma, geld of buiten
Ben je meer dan 35 jaar, dan moet je als klant ofwel minstens 75.000 euro spaargeld
op je rekening hebben staan, 1.200 euro per maand kunnen sparen of zelfs 1.300
euro, afbetaling van je lening inbegrepen.
Ben je jonger dan 35, dan moet je als klant van Delta Lloyd Bank minstens een
bachelordiploma hebben of zelfstandige zijn. Wie niet aan de strenge voorwaarden
voldoet - maximaal de helft van de 250.000 klanten - zal volgend jaar na een
individueel gesprek vriendelijk maar beslist de uitgang gewezen worden, luidt het.
Klacht
Verbruikersorganisatie OIVO neemt aanstoot aan die nieuwe strategie. "Alle Belgen
zijn gelijk voor de wet en ook voor de banken", zegt Jelle Vancoppenolle van OIVO.
"Het gaat niet op dat de minder vermogende klanten van Delta Lloyd voortaan naar
Brussel moeten."
De verbruikersorganisatie maakt gewag van een gebrek aan ethiek en respect voor de
consument, en dient een klacht in bij het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor
Racismebestrijding. (belga/tw/sam)
Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart
en anderzijds eerlijkheid / rechtvaardigheid / menswaardigheid / gelijkheid
/respect en vrijheid. Enerzijds welvaart omdat men bij Delta Lloyd van
menig is dat men niet genoeg geld verdiend op de minder vermogende
klanten. Hierdoor wil men deze klanten verbannen naar één kantoor in
Brussel. Aan de andere kant is dit discriminerend en onrechtvaardig ten
opzichte van de minder vermogende klanten. In het artikel is er ook sprake
over de minimumvereisten waaraan je moet voldoen om te mogen
8 http://www.demorgen.be/dm/nl/996/Economie/article/detail/1195286/2010/12/14/Bank-dumpt-arme-
klanten-We-zijn-de-Aldi-niet.dhtml
Pagina 46
toetreden tot de Delta Lloyd bank, nog maar eens een blijk van
discriminatie. Daarnaast getuigt de vergelijking met Aldi ook van weinig
respect, zowel voor de klanten als het bedrijf zelf.
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
De Delta Lloyd bank
Het Centrum voor Gelijkheid van kansen en voor Racismebestrijding
3. Analyseer de feiten
Economische optiek: Delta Lloyd is van oordeel dat ze te weinig geld
verdienen op de minder vermogende klanten. De extra
personeelskost weegt niet op tegen de winsten die men op het
spaargeld maakt
Juridische optiek: Is het legaal om op basis van vermogendheid de
reeds aangesloten klanten en de eventueel toekomstige klanten te
verbannen?
Ethische optiek: is het aanvaardbaar dat men bijna de helft van het
klantenbestand zal verzoeken een andere bank op te zoeken op
basis van hun vermogen?
4. Analyseer de stakeholders
De klanten van Delta Lloyd: die mogelijk verzocht worden een
andere bank op te zoeken.
Delta Lloyd bank: die de beslissing nam om klanten op basis van hun
vermogen te beoordelen.
De verbruikersorganisatie OIVO: die het opneemt voor de klanten en
klacht ingediend heeft bij het centrum voor gelijkheid van kansen en
racismebestrijding.
Het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor
Racismebestrijding: die moet onderzoeken of hetgeen Delta Lloyd
doet geen vorm van racisme is.
Aldi: de uitspraak van Delta Lloyd-topman Piet Verbrugge: "Wie op
zoek is naar een Aldi, is bij ons aan het verkeerde adres” is op zijn
minst controversieel te noemen. Aldi zal zeker niet blij zijn met dit
soort uitspraken, die toch een negatieve ondertoon bevatten.
5. Analyseer de waarden
Welvaart: Delta Lloyd is van mening dat men niet genoeg geld
verdiend om de minder vermogende klanten. Waarschijnlijk is de
extra personeelskost voor deze klanten niet in verhouding met de
opbrengsten eruit. Hierdoor maken ze minder winst, en dit is niet
goed voor het bedrijf.
eerlijkheid / rechtvaardigheid / menswaardigheid / gelijkheid
/respect en vrijheid: is het eerlijk/rechtvaardig dat men klanten op
basis van hun vermogen gaat verbannen.
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Een gedragscode met betrekking tot het toegelaten cliënteel zal er
hoogstwaarschijnlijk niet zijn. Dit zou zeker en vast een pure vorm van
discriminatie zijn. Natuurlijk is dit geen alleenstaand feit en zijn er nog
Pagina 47
banken die werken op deze wijze. Het enige verschil is dat Delta Lloyd nu
plots een koerswijziging wil maken, waardoor de bestaande klanten
gediscrimineerd worden. De uitspraken en voorwaarden die te lezen zijn in
het artikel zijn echter wansmakelijk en ethisch gezien onaanvaardbaar. Een
concrete oplossing is er niet echt voor deze zaak. Het zal allemaal afhangen
van wat het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor
Racismebestrijding beslist te doen met deze klacht. Delta Lloyd had het
beter wat subtieler aangepakt.
Pagina 48
Facebook betaalde pr-bedrijf om Google door slijk te halen9
Een woordvoerder van Facebook heeft toegegeven dat de sociaalnetwerksite een pr-firma heeft ingeschakeld om negatieve verhalen over
technologiegigant Google te verspreiden. De krant waarin dit had moeten gebeuren, weigerde echter om mee te werken. Dat meldt de Amerikaanse
krant Los Angeles Times.
Een woordvoerder van Facebook zou het verhaal bevestigd hebben nadat hij er bewijs
van onder ogen kreeg. Er waren namelijk e-mails gelekt die het pr-bureau Burston-
Marsteller had verstuurd. Daarin probeerde het journalisten van verschillende kranten
te overhalen om een zelfgeschreven artikel te publiceren. Journalisten van de krant
USA Today wilden het verhaal echter eerst zelf onderzoeken.
Verifiëren
In het artikel werd het beeld geschetst dat Social Circle, een dienst van Google, de
privacy van de gebruikers schendt. De dienst kan onder andere gegevens over
contactpersonen uit Facebook halen als de gebruiker zijn accounts heeft gekoppeld.
De sociaalnetwerksite lijkt niet blij te zijn dat Google van zijn data gebruikmaakt. Toen
journalisten van USA Today alle claims uit het artikel probeerden te verifiëren, bleek
dat er weinig van aan was.
Vaarwater
Er lijkt dus voorlopig geen einde te komen aan de spanningen tussen de twee
internetgiganten. De twee leven al langer op gespannen voet, nadat ze beide meer en
meer in elkaars vaarwater terechtkomen. Zo werkt Google aan een eigen
sociaalnetwerkdienst, terwijl Facebook zich op de markt van internetadvertenties
stort. (sg)
Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart
en anderzijds rechtvaardigheid / eerlijkheid en respect. Enerzijds welvaart
omdat Beide internetgiganten winst voor ogen hebben. Uit het artikel wordt
duidelijk dat beide giganten in elkaars vaarwater zitten door nieuwe
platformen te creëerden. Hierdoor zien beide een deel van hun
marktaandeel verloren gaan wat zal leiden tot minder winst. Aan de andere
kant rechtvaardigheid / eerlijkheid en respect. Uit het artikel blijft dat
Facebook een soort lastercampagne heeft opgestart tegen google om op
basis van leugens hen in een slecht daglicht te plaatsen. Dit getuigt van
weinig respect
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
9 http://www.demorgen.be/dm/nl/5403/Internet/article/detail/1263818/2011/05/13/Facebook-betaalde-pr-
bedrijf-om-Google-door-slijk-te-halen.dhtml
Pagina 49
De Pr-firma die facebook heeft ingehuurd
De journalisten die de artikels in hun handen kregen ter publicatie
3. Analyseer de feiten
Economische optiek: doordat beide internetgiganten in elkaars
vaarwater komen, nemen ze marktaandeel van elkaar af. Dit is
natuurlijk perfect legaal, aangezien we leven in een
vrijemarkteconomie. Door het verlies van marktaandeel zal de
welvaart van de bedrijven dalen
Juridische optiek: We kunnen ons de vraag stellen of dit soort zaken
juridisch door de beugel kunnen. Het gaat over het verspreiden van
verzonnen informatie om de ander in een slecht daglicht te brengen.
We kunnen hier eigenlijk spreken over laster en eerroof, iets dat
wettelijk verboden is.
Ethische optiek: het verspreiden van verzonnen informatie om de
andere in een slecht daglicht te brengen getuigt van weinig respect
en gevoel van ethiek.
4. Analyseer de stakeholders
Google: dat in een negatief daglicht werd geplaatst door Facebook
Facebook: dat verantwoordelijk is voor de lastercampagne
De Media/pers: die verslag uitbrengen over de feiten
De gebruikers van Google en Facebook: die de speelbal vormen in
de strijd tussen Google en Facebook, en hier mogelijk de gevolgen
van dragen
5. Analyseer de waarden
Welvaart: het gaat hier over een strijd in marktaandeel. Dit staat
rechtsreeks in verband met opbrengsten. Wie het meeste
marktaandeel heeft, maakt het meeste winst.
rechtvaardigheid / eerlijkheid en respect: Het verspreiden van
verzonnen informatie om de ander in een slecht daglicht te plaatsen
getuigt van weinig respect en is oneerlijk.
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Een oplossing vanuit de gedragscode is iets heel moeilijk. Ongetwijfeld
zullen beide bedrijven wel een bedrijfscode hebben waarin ze pleiten voor
eerlijke concurrentie. Echter is dit in een zeer concurrentiële omgeving geen
sinicure. Wanneer er geld in het spel is durven veel mensen/bedrijven de
regels hieromtrent wel eens aan hun laars te lappen. De oplossing zal
moeten gevonden worden tussen Google en Facebook. Het lijkt vrij
aannemelijk dat Google deze lastercampagne niet zomaar naast zich zal
neerleggen en gerechtelijke stappen zal overwegen. Het gerecht zal
hiervoor dus hoogstwaarschijnlijk een oplossing voor moeten zoeken.
Pagina 50
Belspelletjes worden verboden op Vlaamse tv10
Vlaams minister van Media Ingrid Lieten (sp.a) zal het uitzenden van belspelletjes op
Vlaamse televisieomroepen verbieden. DAt kondigt ze vandaag aan. Via een
aanpassing van het Mediadecreet zouden de belspelletjes tegen de zomer juridisch
van de Vlaamse tv-schermen geweerd worden.
De belspelletjes kwamen twee weken geleden in opspraak na een
undercoverreportage in het één-programma Basta. De reportage toonde aan dat
belspelproducenten het niet al te nauw nemen met de regels en enkel uit zijn op
woekerwinsten.
Daags nadien besloot de VMMa om de belspelletjes met onmiddellijke ingang van het
scherm te halen, wat Lieten toejuichte. Ze liet daarnaast uitzoeken of ze als Vlaams
minister stappen kan nemen om de belspelletjes definitief van de Vlaamse televisie te
weren.
Telewinkelen
"Belspelletjes vallen in het Mediadecreet onder het zogenaamde telewinkelen.
Belspelletjes kunnen apart gedefinieerd worden en via een aanpassing aan het
Mediadecreet kunnen we het uitzenden ervan verbieden", bevestigt de minister nu.
Lieten werkt aan een ontwerp van wijziging van het Mediadecreet, dat ze tegen de
zomer goedgekeurd wil zien door de Vlaamse regering.
Nadat VMMa de belspelletjes van zijn zenders VTM en 2BE haalde, zijn er op dit
moment in Vlaanderen geen belspelletjes meer te zien. Lieten wil echter voorkomen
dat zenders ze ooit terug zouden gaan uitzenden door juridisch de deur definitief te
sluiten. (belga/mvdb)
Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen enerzijds welvaart
en anderzijds gerechtigheid / eerlijkheid. Enerzijds welvaart aangezien de
makers van de belgspelletjes maar 1 ding voor ogen hebben: winst maken.
Deze woekerwinsten maken ze door mensen te bedriegen, wat dan weer
niet eerlijk is.
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
De makers van de belspelletjes
De tv-zenders die de belspelletjes uitzenden
Vlaams minister van media Ingrid Lieten
10 http://www.demorgen.be/dm/nl/2909/tv/article/detail/1216969/2011/02/02/Belspelletjes-worden-
verboden-op-Vlaamse-tv.dhtml
Pagina 51
3. Analyseer de feiten
Economische optiek: De belspelletjes waren vrij winstgevend voor de
makers. Door mensen te bedriegen realiseerde men grote winsten.
Dit is goed voor de welvaart van de makers, maar slecht voor de
welvaart van de spelers, aangezien ze bedrogen werden
Juridische optiek: de belspelletjes waren tot het schandaal aan het
licht kwam legaal. Door de reportage van “Basta” zal hier echter
verandering in komen, en zullen ze in de toekomst illegaal zijn.
Ethische optiek: Dit is eigenlijk een pure vorm van oplichterij.
Hierdoor is dit helemaal onethisch te noemen.
4. Analyseer de stakeholders
De spelers: die opgelicht worden en hun geld verliezen
De regering: die moet zorgen voor een juridische omkadering om
deze oplichterij te verbieden
De tv-zenders: die verantwoordelijk zijn voor de uitzendingen van
deze belspelletjes
De makers van de belspelletjes: die enkel denken aan winst en
premies (wat duidelijk bleek uit de betreffende undercover
reportage).
5. Analyseer de waarden
Welvaart: de belspelletjes zorgden voor welvaart voor de makers. Ze
streken woekerwinsten en premies op. De spelers daarentegen
werden opgelicht en verloren hun geld. Bijgevolg verloren ze ook
welvaart
Gerechtigheid: door de reportage komt het verbod op de
belspelletjes eindelijk in een stroomversnelling.
Eerlijkheid: de spelers werden opgelicht. Er is dus geen sprake van
eerlijkheid.
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Blijkbaar was er een wettelijk kader rond de belspelletjes, alleen waren de
makers ervan zo inventief om dit te omzeilen. Door de reportage komt het
verbod eindelijk in een stroomversnelling, en dit is in deze situatie ook de
enigste oplossing. Mensen oplichten is illegaal en moet bestraft worden.
Pagina 52
Duitse verzekeraar trakteert beste makelaars op seksorgie11
De tot de Duitse verzekeringsgroep Ergo behorende maatschappij Hamburg-Mannheimer (HMI) heeft voor zijn beste 100 makelaars een spetterende
seksorgie in de Hongaarse hoofdstad Boedapest georganiseerd. Dat bevestigt
een woordvoerster van de Ergogroep na een bericht in de krant Handelsblatt.
Op 5 juni 2007 heeft de maatschappij Hamburg-Mannheimer de traditierijke Gellert-
Thermen in Boedapest in een openluchtbordeel omgetoverd, meldt de krant
Handelsblatt op gezag van meerdere deelnemers. "Vooraf werden we aan de ingang
van de thermen gecontroleerd zoals bij een veiligheidscontrole op een luchthaven",
zegt een deelnemer. "Het werd ons uitdrukkelijk verboden om foto's of filmpjes te
maken van het evenement."
20 prostituées
Alexandra Klemme, woordvoerster van Ergo, bevestigt dat er tijdens een incentive-
reis op een avond zowat 20 prostituées aanwezig zijn geweest. Van seks in het
openbaar heeft het bedrijf naar eigen zeggen geen weet. De twee voor dat feestje
verantwoordelijke kaders werken niet meer voor de maatschappij die gewaagt van een
"ernstige aantasting van de gedragscode van ons bedrijf die wij niet meer zullen
tolereren". Niettemin zouden volgens enkele deelnemers aan de incentive tal van
leden uit het topkader de dag van vandaag nog werkzaam zijn binnen het bedrijf.
Stempels
In Handelsblatt vertelt een getuige dat er naast de baden bedden waren geplaatst
waarvan iedereen in gezelschap van een prostituée naar eigen goeddunken gebruik
kon maken. Stempels op de voorarm van de vrouwen toonden aan hoeveel keer ze al
waren gevraagd. Sommigen onder hen zouden meer dan tien keer 'uitverkoren'
geweest zijn.
Armbanden
Om hen te onderscheiden van gewone hotelgasten droegen de vrouwen van lichte
zeden rode, gele en witte armbanden. De draagsters van een witte armband kwamen
de chefs en de beste verkopers toe, aldus een andere getuige.
Rode Duivels
Pikant detail: Ergo heeft tot juli 2014 een contract als hoofdsponsor van de KBVB en
de Rode Duivels. De verzekeringsgroep verlengde in het recente verleden een
overeenkomst die in 2007 door Hamburg-Mannheimer getekend werd en in 2009 voor
twee jaar verlengd werd. (dpa/lpb)
11 http://www.demorgen.be/dm/nl/990/Buitenland/article/detail/1266684/2011/05/19/Duitse-verzekeraar-
trakteert-beste-makelaars-op-seksorgie.dhtml
Pagina 53
Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
Uit het artikel blijkt dat de verzekeringsmaatschappij Hamburg-Mannheimer
voor zijn beste 100 makelaars een seksorgie georganiseerd heeft. Dit
getuigt van weinig smaak en een totaal gebrek van respect ten opzichte
van de vrouw. Voor deze seksorgie werden 20 prostituées ingehuurd, die
naar hartenlust konden “gebruikt” worden door de makelaars. De
prostituées kregen zelf stempels zodat men kon zien met hoeveel
makelaars ze seks hebben gehad. Daarnaast werden de prostituées ook nog
eens ingedeeld in verschillende klasses. De vrouwen met een wit armbandje
waren voorbehouden voor de top, de rode en de gele voor de lagere
kassen.
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
Hamburg-Mannheimer
De makelaars die aanwezig waren
De verzekeringsgroep Ergo
3. Analyseer de feiten
Economische optiek: economisch gezien heeft dit geen enkel doel.
De reis werd geschonken aan de beste makelaars van het bedrijf,
om hun op die manier te bedanken voor de welvaart die ze
gecreëerd hebben gedurende het afgelopen jaar
Juridische optiek: is het hebben van een orgie strafbaar? Ik vermoed
van niet. Echter stelt de vraag zich of het wel legaal is als het wordt
georganiseerd vanuit een bedrijf uit (dus niet in de privésfeer).
Daarnaast zou men ook klacht kunnen indienen voor discriminatie
Ethische optiek: Hier kan men misschien nog het meest bedenkingen
bij maken. Als bedrijf ervoor kiezen jouw beste makelaars te belonen
met een seksorgie, getuigt van weinig smaak.
4. Analyseer de stakeholders
De 100 topmakelaars: die aanwezig waren op de seksorgie
Hamburg-Mannheimer: die de reis georganiseerd heeft
De verzekeringsgroep Ergo: die eigenaar is van Hamburg-
Mannheimer, en dus onlosmakelijk hiermee verbonden is.
De Rode duivels: die Ergo als hoofdsponsor hebben. Dit soort zaken
zijn niet bepaald goed voor het imago van Ergo.
De werknemers van Ergo/Hamburg-Mannheimer: die ongetwijfeld
ook de sporen zullen dragen van het wangedrag van hun collega‟s.
5. Analyseer de waarden
Respect / menswaardigheid: het houden van een seksorgie met 20
prostituées getuigt van weinig respect voor de vrouw
Welvaart & arbeid: dit soort gebeurtenissen kan negatieve gevolgen
hebben voor het imago. Bijgevolg zal de welvaart dalen, en dit zal
leiden tot een inkrimping van het aantal werknemers
Pagina 54
Rechtvaardigheid: de onschuldige medewerkers van Hamburg-
Mannheimer zullen hier ongetwijfeld de gevolgen van dragen.
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Uit het artikel blijkt dat er een gedragscode aanwezig is in de organisatie
die dit soort praktijken afstraft. Ten gevolge van deze gebeurtenis werden 2
verantwoordelijken voor deze orgie ontslagen. Echter is er sprake dat er
nog mensen die verantwoordelijk zijn, nog steeds werkzaam zijn in de
organisatie. Ondanks alles zal dit toch een enorme deuk zijn in de reputatie
van Hamburg-Mannheimer en zullen ze meer stappen moeten zetten om
hun reputatie te zuiveren.
Pagina 55
"Nood aan gedoogbeleid rond euthanasie bij demente patiënten"12
Volgens Marc Cosyns, huisarts en docent Medische Ethiek en Stervensbegeleiding aan de UGent, is er nood aan een gedoogbeleid en aan
transparante registratie om demente patiënten uit het leven te laten stappen.
Dat staat morgen te lezen in het tijdschrift Knack. Het gaat om het sluitstuk van een driedelige artikelenreeks rond euthanasie.
In een wilsverklaring kan voorlopig alleen vastgelegd worden dat men euthanasie wil,
als men niet meer bij bewustzijn is in een toestand die onomkeerbaar is. Dus wel bij
comagevallen, maar niet bij dementie, omdat de bewustzijnsfactor dan wel nog
meespeelt.
In Knack stelt Cosyns dat sommige artsen momenteel wel bereid zijn euthanasie bij
demente patiënten toe te passen. "Al moeten ze dat dan clandestien doen en riskeren
ze juridische problemen", luidt het. Bij een ander beleid zou volgens hem duidelijk zijn
wat patiënten kunnen vragen en wat artsen hen mogen geven.
In een reactie zegt Wim Distelmans, professor Palliatieve Geneeskunde, dat de
euthanasiewet nodig is en van een afschaffing geen sprake kan zijn. Hij vindt net als
Cosyns dat er verandering moet komen voor patiënten bij wie sprake is van
aangetaste hersenfuncties, maar dan wel via een verbetering en uitbreiding van de
wet.
Daarnaast kunnen de artsen zich voorlopig nog steeds beroepen op een noodsituatie
waarin sprake is van ernstig, duurzaam en manifest lijden bij demente patiënten, stelt
hij. (belga/adv)
Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen enerzijds
Rechtvaardigheid en anderzijds vrijheid / menswaardigheid. Euthanasie
blijft tot op heden nog steeds een controversieel onderwerp. Enerzijds stelt
zich de vraag of men het recht heeft om iemand het leven te ontnemen, is
dit rechtvaardig of niet? Aan de andere kant hebben we de waarde vrijheid
en menswaardigheid. Heeft iemand het recht om zelf uit het leven te
stappen wegens een ongeneselijke ziekte. Is het menswaardig dat mensen
moeten leiden tot hun laatste adem?
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
Het vaticaan
De overheid
De dokters die moeten beslissen over euthanasie
12 http://www.demorgen.be/dm/nl/993/Gezondheid/article/detail/1265711/2011/05/17/Nood-aan-
gedoogbeleid-rond-euthanasie-bij-demente-patienten.dhtml
Pagina 56
3. Analyseer de feiten
Sociale optiek: hebben mensen geen recht om hun leven te
vroegtijdig te beëindigen als de situatie onomkeerbaar is. Moet men
blijven leiden tot de laatste adem?
Juridische optiek: Dit vormt momenteel het grootste probleem. Altijd
bestaat de kans dat men vervolgd wordt na het uitvoeren van
euthanasie.
4. Analyseer de stakeholders
De patiënten: die de keuze maken om vroegtijdig uit het leven te
stappen. Indien deze niet meer bij bewustzijn zijn, de families die
hierover moeten beslissen
De dokters: die de euthanasie moeten uitvoeren
De overheid: die een beter en uitgebreider wettelijk kader moeten
uitbouwen
Het vaticaan: dat euthanasie aanziet als een misdrijf en zeker een
grote rol speelt wat betreft de bespreekbaarheid van euthanasie.
5. Analyseer de waarden
Rechtvaardigheid: is het rechtvaardig dat iemand beslist over
andermans leven.
Vrijheid: mag men niet voor zichzelf uitmaken of men al dan niet uit
het leven wil stappen door middel van euthanasie
Menswaardigheid: moeten mensen blijven leiden tot hun laatste
adem?
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Euthanasie blijft tot op heden nog steeds een zeer delicaat onderwerp. Er
bestaat een wettelijke omkadering, maar deze is zeker niet sluitend en
altijd voor interpretatie vatbaar. Dokters die euthanasie uitvoeren lopen
altijd het risico vervolgd te worden. De oplossing voor dit probleem ligt dan
ook enkel in een uitgebreidere en betere wettelijke omkadering rond
euthanasie.
Pagina 57
Zwartwerk en mensenhandel bij schoonmaakfirma's hamburgertenten13
De controles die het Brusselse arbeidsauditoraat in de nacht van woensdag op
donderdag heeft laten uitvoeren in de 15 Quick- en McDonalds-restaurants in de
Brusselse regio, heeft feiten van zwartwerk en mensenhandel aan het licht gebracht.
Dat meldt het arbeidsauditoraat. De controleactie richtte zich niet op de restaurants
zelf maar op de schoonmaakfirma's die er aan de slag zijn.
Tijdens de controleactie in de 11 Quick-restaurants en 4 McDonaldsvestigingen werden
37 personen meegenomen voor verhoor. Daarvan bleken een heel aantal aan het werk
te zijn terwijl ze geen geldige verblijfsvergunning hadden en dus illegaal in Belgi'
verbleven. In een aantal gevallen was er zelfs sprake van misbruik van de precaire
situatie waarin ze zich bevonden en dus van mensenhandel. Meer algemeen stelden
de controleurs vast dat de schoonmaakbedrijven het niet zo nauw namen met de
aangifte van hun werknemers.
De controleactie, die gevoerd werd door de federale politie, de lokale politie en de
arbeidsinspectie, kwam er nadat in andere gerechtelijke arrondissementen ook al
gelijkaardige inbreuken waren vastgesteld. Omdat de betrokken schoonmaakbedrijven
hun zetel in Brussel hadden, werd besloten hier ook een controle uit te voeren.
Het onderzoek gaat ondertussen verder, aldus nog het arbeidsauditoraat. Dat heeft nu
ook de franchisehouders van de Quick- en McDonaldsrestaurants opgeroepen voor een
verhoor om na te gaan in welke mate zij op de hoogte waren en verantwoordelijk
kunnen geacht worden voor de mistoestanden. (belga/mvdb)
Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
We kunnen hier spreken over een waardenconflict de waarden arbeid,
welvaart, rechtvaardigheid en menswaardigheid/vrijheid. Langs de ene kant
onderscheiden we welvaart en arbeid. De schoonmaakfirma‟s maken meer
winst door hun personeel in het zwart te laten werken. Dit komt de welvaart
ten goede. Aan de andere kant is zwartwerk illegaal, en is het dus
onrechtvaardig ten opzichte van de schoonmaakfirma‟s die de wet volgen.
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
De werkgevers
Het arbeidsauditoraat
Quik- en McDonalds-restaurants
3. Analyseer de feiten
13 http://www.demorgen.be/dm/nl/996/Economie/article/detail/1256600/2011/04/28/Zwartwerk-en-
mensenhandel-bij-schoonmaakfirma-s-hamburgertenten.dhtml
Pagina 58
Economische optiek: Door in het zwart te werken ontlopen de
schoonmaakfirma‟s veel belastingen. Hierdoor maken ze meer winst
en is dit dus positief voor hun welvaart
Juridische optiek: Wettelijk gezien is zwartwerk niet toegelaten.
Daarnaast is mensenhandel ook ten strengste verboden.
Ethische optiek: ethisch gezien is zwartwerk onaanvaardbaar. In de
eerste plaats ontloop je de belastingen, die andere mensen wel
dienen te betalen. Daarnaast maken de firma‟s meer winst dan
andere firma‟s die zich wel aan de wet houden. Daarnaast is dit ook
slechte reclame voor de fastfoodketens.
4. Analyseer de stakeholders
De werkgevers: zij zijn verantwoordelijk voor hun personeel en
dienen hun in te schrijven. Door dit niet te doen overtreden ze de
wet
Het arbeidsauditoraat: dat controle uitoefent op o.a. zwartwerk
De fastfoodketens: die ook een partij zijn in het verhaal. In hoeverre
zij betrokken zijn in het zwartwerk dient nog verder onderzocht te
worden.
De werknemers
5. Analyseer de waarden
Welvaart: het bedrijf creëert welvaart door zwartwerk en het
ontlopen van belastingen
Rechtvaardigheid: dit is een vorm van oneerlijke concurrentie.
Bedrijven die zich wel houden aan de wet, betalen meer belastingen
en maken bijgevolg minder winst
Arbeid: ondanks het zwartwerk, zorgen de schoonmaakfirma‟s voor
arbeid bij hun werknemers
Vrijheid / menswaardigheid: er zijn ook gevallen ontdekt van
mensenhandel. Dit is mensonwaardig.
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Ongetwijfeld zullen de fastfoodketens een gedragscode hebben die
zwartwerk ten strengste afkeurt. De fastfoodketens zullen hier dus niet mee
geassocieerd willen worden en de firma‟s die inbreuken maken hierop zullen
niet meer welkom zijn. De vraag blijft natuurlijk wel of de fastfoodketens op
de hoogte waren van het zwartwerk of niet. Dit dient nog verder onderzocht
te worden.
Pagina 59
CEO Dexia ontving bonus van 600.000 euro in 201014
Pierre Mariani, CEO van Dexia, zou een bonus van 600.000 euro krijgen voor zijn prestaties in 2010. Dat vernam De Morgen uit betrouwbare bron. De
bonus zou bovenop zijn vaste salaris van 1 miljoen euro en een pensioenstorting van circa 200.000 euro komen.
Mariani's totale jaarvergoeding komt dan uit op 1,8 miljoen euro. Dat zou iets lager
zijn dan voor het boekjaar 2009. Toen kon de Franse CEO Pierre Mariani op 1,95
miljoen euro rekenen. Het ging dat jaar om een vast salaris van 1 miljoen euro, een
bonus van 800.000 euro en een pensioenstorting van 147.830 euro.
Dexia's raad van bestuur zou de bezoldigingen twee weken geleden vastgelegd
hebben, voor de oproep van gouverneur Luc Coene van de Nationale Bank om geen
bonussen uit te betalen zolang de staatssteun niet is terugbetaald, zo schrijft De
Morgen nog
Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
We kunnen hier spreken over een waardenconflict tussen de waarden
eerlijkheid / rechtvaardigheid en welvaart. De CEO van Dexia ontving in
2010 een totale jaarvergoeding van ca 1.8 miljoen euro. De CEO is
natuurlijk wel belangrijk voor het bedrijf en zorgt voor welvaart door het
nemen van goede beslissingen. Echter is een jaarloon van 1.8 miljoen euro
een zeer hoog bedrag. Langs de andere kant kunnen we ons de vraag
stellen of dit wel rechtvaardig / eerlijk is dat de CEO zo‟n torenhoog loon
opstrijkt, zeker gezien de financiële crisis waar Dexia nog overheidssteun
nodig had om te overleven. Deze overheidssteun moet tot op heden nog
terug betaald worden
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
De CEO
De raad van Bestuur van Dexia
3. Analyseer de feiten
Economische optiek: De CEO zorgt voor welvaart bij het maken van
goede beslissingen. Daarom verdiend hij een vergoeding.
Sociale optiek: We kunnen zeggen dat men van hieruit weinig
rekening houd met de medewerkers. De manager verdiend tot 50x
meer dan een medewerker van Dexia. Is dit wel verantwoord?
14 http://www.demorgen.be/dm/nl/996/Economie/article/detail/1246618/2011/04/06/CEO-Dexia-ontving-
bonus-van-600-000-euro-in-2010.dhtml
Pagina 60
Ethische optiek: Torenhoge salarissen en bonussen zijn heel
omstreden. De financiële crisis speelt hierin een verzwarende factor.
De banken hebben het afgelopen jaar helemaal niet goed
gepresteerd, en alsnog strijkt de CEO een bonus op van 600.000
euro.
4. Analyseer de stakeholders
De aandeelhouders: die hun aandelen zagen kelderen ten gevolge
van de economische crisis en nu geconfronteerd worden met het
torenhoge loon van de CEO
De overheid: die overheidssteun heeft gegeven aan Dexia en nog
steeds een groot deel van dat geld moet recupereren
De raad van bestuur van Dexia: die de beslissing heeft genomen
omtrent de bonus
De klanten: die het net zoals de aandeelhouders niet zullen
appreciëren dat in deze tijden zulke bonussen worden uitgekeerd
5. Analyseer de waarden
Welvaart: de CEO stippelt het beleid van Dexia uit. Goede
beslissingen leiden tot een verhoogde welvaart. Aan de andere kant
is 1.8 miljoen een heel hoog loon.
Eerlijkheid / rechtvaardigheid: zijn zulke bonussen verantwoord,
zeker na een jaar vol financiële perikelen?
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Een gedragscode rond de lonen en bonussen van topmanagers zal er wel
niet zijn, aangezien banken dit perfect normaal vinden. De toplonen en
bonussen zouden verlaagt moeten worden. Een topmanager verdiend zeker
een toploon, maar dat hoeft niet te betekenen dat ze 50x meer moeten
verdienen dan een gewone werknemer. Daarnaast moet men ook rekening
houden met de huidige situatie, en zou men die bonus gerust mogen
afschaffen tot de overheidssteun is terugbetaald
Pagina 61
Oorsprong dioxineschandaal: fabrikant vormde vet van lage kwaliteit om
tot duur veevoeder15
De dioxinecrisis in Duitsland, waardoor ondertussen al meer dan 4.700 boerderijen gesloten zijn en waarbij minstens 150.000 ton veevoeder besmet
geraakte, is waarschijnlijk ontstaan omdat de Duitse fabrikant van veevoedervetten, Harles und Jentzsch, zijn klanten bedroog door vetzuren
van lage kwaliteit te verkopen als duur veevoeder. Dat zegt een woordvoerder van het ministerie van Landbouw van de deelstaat
Nedersaksen in de Duitse krant Westfalen Blatt.
"Uit vele zaken kunnen we opmaken dat het bedrijf zijn klanten heeft bedrogen en
vetzuren van lage kwaliteit heeft omgevormd tot duur veevoeder", zegt een
woordvoerder van het ministerie, Gert Hanne, in de krant. Hij sluit ook niet uit dat het
bedrijf valse facturen opstelde en fiscale fraude pleegde. De krant wijst erop dat het
parket een onderzoek opende tegen het hoofd van Harles und Jentzsch, Siegfried
Sievert, wegens inbreuk op de code voor voedingsproducten en veevoeder.
In een interview op de Duitse televisiezender Spiegel TV, dat zondag wordt
uitgezonden, zegt Sievert dat hij geen "niet toegelaten vetten" gebruikte. Hij zegt ook
dat hij niet weet van waar de dioxinebesmetting komt, en dat het bedrijf de oorzaak
aan het onderzoeken is "in nauwe samenwerking met de autoriteiten".
Sinds maart al
De dioxinecrisis in Duitsland krijgt steeds grotere proporties: nu blijkt dat het veevoer
al veel langer besmet is met dioxine dan tot nog toe werd verondersteld. Dat meldt
het Duitse ministerie van Landbouw.
In maart vorig jaar werd er al vervuiling van vetten vastgesteld bij het bedrijf Harles
und Jentzsch, dat aan de basis ligt van de dioxinecrisis. Maar het laboratorium dat de
metingen had gedaan, speelde de resultaten niet door aan de autoriteiten.
Bijna 5.000 boerderijen dicht
Zo'n 150.000 ton pluimveevoer en varkensvoer raakte besmet met de
kankerverwekkende dioxine, schatten de Duitse autoriteiten. Al meer dan 4.700
boerderijen, voornamelijk varkenskwekerijen, hebben hun deuren uit voorzorg moeten
sluiten. De overgrote meerderheid van de gesloten landbouwbedrijven liggen in de
staat Nedersaksen. De sluiting is een preventieve maatregel, en verwacht wordt dat
de meeste boerderijen de komende dagen opnieuw open gaan, nadat de nodige tests
hebben plaatsgevonden.
Volgens Westfalen Blatt willen Duitse kwekers, die het slachtoffer zijn van het
dioxineschandaal, volgende week schadevergoedingen eisen. Vrijdag waren er meer
dan 4.700 landbouwbedrijven uit voorzorg gesloten. Berlijn vermoedde al dat de zaak
een "criminele" oorzaak had. (dpa/mvl/kve)
15 http://www.demorgen.be/dm/nl/983/Nieuws/article/detail/1205252/2011/01/08/Oorsprong-
dioxineschandaal-fabrikant-vormde-vet-van-lage-kwaliteit-om-tot-duur-veevoeder.dhtml
Pagina 62
Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
Het ethisch dilemma dat zich hier afspeelt gaat tussen de waarden welvaart
en eerlijkheid. Een Duitse fabrikant verkocht vetzuren van lage kwaliteit als
duur veevoeder en heeft hier ongetwijfeld grote winsten uit geput. Dit
kwam ten goede van zijn welvaart. Aan de andere kant is hij oneerlijk
geweest door zijn klanten op te lichten met goedkoop veevoeder. Daarnaast
heeft het bedrijf mogelijk ook fraude gepleegd en bedroog het niet enkel
zijn klanten maar ook de overheid en de concurrenten.
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
De fabrikant
3. Analyseer de feiten
Economische optiek: Op economisch vlak heeft de fabrikant veel
winst gemaakt door de oplichterij. Dit heeft ongetwijfeld bijgedragen
tot een hogere welvaart.
Sociale optiek: Door zijn handelen zijner op dit moment al meer dan
5000 boerderijen dicht. Dit getuigt van weinig respect.
Juridische optiek: Dit is zeker strafbaar. Ten eerste maakte de
fabrikant zich schuldig aan oplichterij. Daarnaast pleegde hij ook
inbreuken op de code voor voedingsproducten en veevoer. Ten slotte
pleegde hij mogelijk ook fiscale fraude.
Ethische optiek: Van ethiek is hier geen sprake. De fabrikant had
duidelijk maar 1 doel voor ogen, en dat is winst maken. Door zijn
handelen is de hele sector aangetast.
4. Analyseer de stakeholders
De sector: die te leiden heeft onder de dioxinecrisis. 5000
boerderijen zijn reeds gesloten, en de gevolgen zullen nog jaren lang
voelbaar zijn.
De samenleving: Op het moment dat de dioxinecrisis werd ontdekt,
was het besmet vlees al in omloop. Hierdoor hebben een groot
aantal mensen besmet vlees gegeten, wat de gezondheid niet ten
goede komt.
De concurrenten: die hun welvaart zien dalen doordat de sector is
stilgevallen. 5000 boerderijen die reeds dicht zijn betekenen minder
verkoop. Daarnaast krijgt het imago ook een serieuze deuk en zal
die een tijd duren vooraleer de situatie zich herstelt.
De klanten: die door het besmet voer hun boerderij moeten sluiten
en mogelijk al hun dieren dienen af te slachten. Dit zal voor veel
bedrijven een financiële kater opleveren, met alle gevolgen van dien.
5. Analyseer de waarden
Welvaart: Door zijn klanten op te lichten creëerde de fabrikant een
hogere welvaart
Pagina 63
Eerlijkheid/rechtvaardigheid: De fabrikant heeft zich schuldig
gemaakt aan oplichterij. Hij handelde oneerlijk ten opzichte van zijn
collega‟s.
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
De gedragscode zal dit soort wanpraktijken onder geen enkele voorwaarde
toestaan. Indien de fabrikant daadwerkelijk aan de basis van de
dioxinecrisis ligt, zal het zeker en vast gesloten worden en zal er nog een
juridisch staartje aan komen.
Pagina 64
'Homotest' voor asielzoekers in Tsjechië onder vuur
De Europese Unie heeft felle kritiek geuit aan het adres van Tsjechië wegens
de peniscontroles die de autoriteiten uitvoeren bij homoseksuele
asielzoekers. De asielzoekers krijgen heteroseksuele porno te zien terwijl ze aangesloten zijn aan een machine die de bloedtoevoer naar hun penis meet.
Zo willen de autoriteiten er een duidelijk "zicht" op krijgen of de asielzoekers, die een
vervolging wegens homoseksualiteit in hun thuisland als argument naar voren
schuiven, wel echt de Griekse beginselen toegedaan zijn.
Fallometrische tests
Een woordvoerder van het Tsjechische ministerie van Binnenlandse Zaken zei vandaag
dat de zogenaamde "fallometrische tests" sinds begin dit jaar niet meer worden
uitgevoerd. Binnenlandminister Radek John staat echter nog altijd onverkort achter de
tests. De asielzoekers moesten met "overtuigende" bewijzen komen dat ze
homoseksueel zijn, zegt hij, anders maakten ze geen aanspraak op asiel.
"Dan maar elders asiel vragen"
En konden ze zich niet in die procedure vinden, dan moesten ze maar "naar een land
gaan waar de tests niet uitgevoerd worden en daar asiel aanvragen", aldus John. De
betrokken asielzoekers hadden luidens het ministerie van Binnenlandse Zaken
trouwens zelf om de tests gevraagd of er minstens mee ingestemd.
Vernederend
Het Europese Agentschap voor de Grondrechten vindt de Tsjechische praktijken
"vernederend" en acht ze hoogstwaarschijnlijk in strijd met het Europese Handvest
van de Grondrechten.
De praktijk kwam aan het licht omdat een rechtbank in het Duitse Schleswig-Holstein
geweigerd had om een Iraanse asielzoeker naar Tsjechië terug te sturen. Argument
was dat de Iraniër in Tsjechië blootgesteld zou worden aan de "fallometrische tests".
(dpa/eb)
Pagina 65
Stappenplan:
1. Formuleer het ethisch probleem
Het ethisch dilemma dat zich hier afspeelt gaat tussen de waarden vrijheid /
rechtvaardigheid en menswaardigheid. In dit artikel is er sprake van een
“fallometrische” test, die asielzoekers moeten ondergaan als ze hun land
moesten uitvluchten wegens een andere geaardheid. Deze tests zijn
mensonwaardig en zeker en vast in strijd met het Europese Handvest van
de Grondrechten.
2. Formuleer de moreel verantwoordelijken
De Europese Unie
Tsjechië
3. Analyseer de feiten
Economische optiek: de asielzoekers zijn op zoek naar een beter
leven, waar ze zich ook op vlak van welvaart kunnen ontplooien.
Juridische optiek: deze testen zijn zeker en vast in strijd met het
Europese Handvest van de Grondrechten en dienen bijgevolg
verboden te worden
Ethische optiek: het is heel vernederend om asielzoekers zulke tests
op te leggen. Op menselijk vlak onaanvaardbaar.
4. Analyseer de stakeholders
De asielzoekers: die op zoek zijn naar een beter leven, omdat ze in
hun thuisland niet veilig zijn.
Tsjechië: die de stroom van asielzoekers wil tegenhouden
De Europese Unie: die Tsjechië op hun vingers dient te tikken en
moet voorkomen dat deze tests in de toekomst nog uitgevoerd
worden.
5. Analyseer de waarden
Menswaardigheid / gelijkheid / rechtvaardigheid: dit soort tests zijn
vernederend en mensonwaardig. Volgens de mensenrechten is
iedereen gelijk, en mag men geen mensen beoordelen op basis van
hun geaardheid. Uit de gebeurtenissen blijft duidelijk dat niet
iedereen gelijk is voor de Tsjechische regering. Holebi‟s worden
gediscrimineerd.
6. Formuleer een oplossing vanuit de gedragscode
Op Europees/wereldwijd niveau zijn er voor dit soort zaken gedragscodes.
Zo hebben we onder andere het Europees Handvest van de Grondrechten
en ook de Universele verklaring van de Mensenrechten. Als we de regels uit
deze wetten toepassen, dan is er maar 1 conclusie: Deze tests zijn
mensonwaardig en dienen verboden te worden.
Pagina 66
VISIE OP DUURZAAMHEID
Voor mij persoonlijk is duurzaam denken heel belangrijk. Zeker in de huidige
samenleving, waar men eigenlijk min of meer verwacht dat men op een
maatschappelijk verantwoorde manier produceert. Dit gaat veel verder dan enkel oog
hebben voor het milieu. Het betreft ook respect voor de werknemers, de omgeving, de
concurrenten, …
De laatste decennia heeft het draagvlak voor duurzaamheid enorm aan marktaandeel
gewonnen. Vroeger dacht men enkel aan winst, de rest was bijzaak. Tegenwoordig
word je op die denkwijze afgestraft, en zal dat op termijn heel wat negatieve gevolgen
hebben.
Europa is op vlak van duurzaamheid zeker een voorloper. Bedrijven moeten voldoen
aan allerlei eisen om te mogen produceren op het Europees grondgebied. Dit zijn
regels over onder andere uitstoot, minimumlonen, … Maar duurzaamheid gaat verder
dan het louter volgen van de regels. De regels die men oplegt zijn een basis, veel
bedrijven doen hier een schepje bovenop en zetten zich actief in voor een betere
wereld. De vraag blijft echter wel of deze bedrijven dit doen vanuit hun eigen
overtuiging, of het gewoon doen omdat ze een goed imago willen verkrijgen.
Echter is het verhaal niet helemaal positief. Veel landen/bedrijven zijn als het ware
nog blijven hangen in de tijd en moeten zich op vlak van duurzaamheid nog volledig
ontwikkelen. Denken we maar aan landen als China en Amerika, waar men van het
milieu vervuilen en het tewerkstellen van mensen in mensonwaardige omstandigheden
bijna een competitie maakt.
Het is een proces van heel lange duur, dat zeker nog maar in zijn kinderschoenen
staat, maar het is positief dat er steeds meer en meer mensen/bedrijven zich
engageren voor een maatschappelijk verantwoorde manier van denken.