-1-

Reitsma Stedebouwvisie en strategie

december 2012

-2-

Inhoud

Profiel 2 CurriculumVitae 4Onderzoekenpublicaties 6Adviezen 16Selectieprojecten 20Media 33

-3-

ProfielMirandaReitsma,Brisbane1955(Australië)

Miranda Reitsma studeerde architectuur aan de TU Delft. Zij werkte in Rotterdam en Groningen als stedenbouwkundig ontwerper en in Zaanstad als afdelingshoofd planontwikkeling. In 1998 richtte zij Reitsma Stedebouw op. Tegelijkertijd was zij hoofd stedenbouw aan de Academie van Bouwkunst Amsterdam en gastdocent aan de Universiteit van Amsterdam. Zij is lid van diverse kwaliteitsteams en werkte van 2007-2011 als provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit van de provincie Noord-Holland.

Reitsma Stedebouw is een klein, professioneel bureau, dat met een netwerk werkt. Daarom kan een ter zake deskundig team flexibel inspelen op elke gewenste opgave. Binnen dit netwerk werken we vanuit de drie ontwerpdisciplines in de ruimtelijke ordening; landschap, stedenbouw en architectuur. Dit is voor ons een voorwaarde voor kwaliteit. Het doet recht aan onze bureaufilosofie, waarin samenwerking, flexibiliteit en uitwisseling tussen disciplines centraal staat

Het bureau heeft een brede oriëntatie en beheerst het ontwerpen op alle schaalniveaus. Onze ervaring en vakkennis is geworteld in concrete, op uitvoering gerichte plannen. Daarnaast is binnen het bureau de laatste jaren veel gewerkt aan strategische plannen en visieontwikkeling op regionaal en stedelijk niveau en aan het formuleren van opgaven voor stedelijke herstructurering. Daarbij staat de relatie tussen programma en ontwerp centraal – de maatschappelijke vraag en de ruimtelijke condities daarvoor.

-4-

CurriculumVitae

2008 - heden: Reitsma Stedebouw, visie en strategie, zelfstandig adviseur

2007 - 2011 : Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Noord-Holland

2007 - 2008 : partner Islant, atelier voor stedebouw

1998 - 2007: Reitsma Stedebouw, bureau voor stedenbouwkundig ontwerp en onderzoek.

1998 - 2001: hoofd stedenbouw aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam.

1994 - 1997: afdelingshoofd Planontwikkeling bij de dienst Stads ont wikkeling, Milieu en Beheer van Zaanstad

1990 - 1994: senior stedenbouwkundig ontwerper bij de dienst Ruimtelijke Ordeningen Economische Zaken in Gronin gen

1985 - 1990: Stedenbouwkundig ontwerper bij de dienst Ruimte lijke Ordening en Stadsver nieuwing te Rotterdam

1988: Afgestudeerd TU-Delft afstudeerrichting architectuur

1983 - 1985: assistent-projectleider bij de projectorga nisa tie Stadsvernieuwing dS+V

1980 - 1982: assistent-stedenbouwkundig ontwer per bij de dS+V te Rotterdam

1980: student assistent op de afdeling Bouw kunde van de TU-Delft

-5-

Interimopdrachten

• projectleider Profilering Oud Zuid; gemeente Rotterdam 2007

• stedenbouwkundige adviseur voor de actualisatie van het Plan van Aanpak voor de Zaanoevers van Zaanstad 1997 - 1999

• interim projectleider/stedenbouwkundig adviseur voor het project Toekomstverkenning Amsterdam bij de dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam 1997- 1998

Kwaliteitsteamsenadviesraden

• Hoekschewaardse Adviseur Ruimtelijk Kwaliteit, start 2013• voorzitter commissie Laag-Holland bij welstandszorg

Noord-Holland 2012-heden• commissie Dwarshuis, Kop van Noord Holland 2011• commissie van deskundigen sleutelprojecten Nieuwkoop

2011• kwaliteitsteam voor de Bloemendalerpolder 2009-2011• raad van advies voor W4 Leiderdorp 2009 e.v.• kwaliteitsteam Park 21 2006• lid kwaliteitsteam Park Brederode, Bloemendaal 2006 e.v.• voorzitter Kwaliteitsteam Stadshart Den Helder 2006-2007• lid van de Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling

2006-2007• lid van de commissie voor Welstand en Monumentenzorg

Amsterdam, gordel 20-40 2004- 2007• lid van de Amsterdamse Raad voor de Monumentenzorg in

Amsterdam 2002-2004• lid van het kwaliteitsteam ter begeleiding van de plannen

voor het stadshart Den Helder 2003-2004• lid van het kwaliteitsteam voor de begeleiding van

de bouw van de Universiteitsbibliotheek op het Binnengasthuis terrein in Amsterdam 2002-2003

Onderwijs,coaching

• docent van diverse ontwerpprojecten op de Academies van Bouwkunst in Amsterdam en Rotterdam

• opzet planologisch keuzevak ‘Stedenbouw’ aan het Kan Instituut, Universiteit van Amsterdam 2006-2008

• opzetten masters ruimtelijke regie voor de Academie van Bouwkunst en Universiteit van Amsterdam 2005

• vervolgopdracht voor coördinatie van de postacademische cursus Ruimtelijke Regie 2004

• coördinator cursus Ruimtelijke Regie, een post-academische cursus i.o.v. de Academie van Bouwkunst Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam 2003

• coaching van de medewerkers van de afdeling Ruimtelijke Plannen en Verkeer en Vervoer van de dienst Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken van Groningen 2003

Onderwijsadviesraden

• lid van commissie van Advies van de Academie van Bouwkunst Amsterdam 2011-heden

• lid van de raad van toezicht voor de opleiding Stedenbouwkundige Technieken van de Hogeschool van Amsterdam 2003

• lid van de bestuurscommissie voor de Polis Fonds voor Stedebouw 2000 e.v.

• lid van de curriculumcommissie van de Stichting praktijkopleiding Architectuur en Stedebouw Amsterdam 1999-2001

Jury’s

• innovatieprijs Waterrijk Cultuurlandschap 2009• Archiprix 2009• Droom Noord Holland 2008• Kepplerprijsvraag van de Federatie Welstand NH 2005• BNSP voor de selectie van Nederlandse plannen voor de

European Urban Regional Planning• Achievement Awards 2004

-6-

Onderzoekenpublicaties• Projectleider ‘Nieuw landschap, grond voor verandering’,

over transformaties in het landelijk gebied gesubsidieerd door Stimuleringsfonds voor de Architectuur en de provincies Brabant, Zeeland, Noord-Holland en de regio kop van Noord-holland. (www.nieuwlandschap.nl)

• Kroniek van het nieuwe landschap; verslag van de voortgang en resultaten van het onderzoek NieuwLandschap door Blauwe Kamer 2012

• Familiebedrijven, kop van Noord-Holland; in kader van Nieuw Landschap 2012

• Handboek duurzaam bouwen (werktitel); initiatief o.a. Prof.Ir. C.A.J.Duijvestein; essay: relatie met de omgeving+ bouwen door de schalen heen (werktitel); 2011

• Landscape policy and visual research in North Holland; S. Nijhuis en M.Reitsma; essay; 2011

• Congres Festival van de Ruimte; 2011• Krimp, energietransitie en ruimtelijke kwaliteit; Eo Wijersprijsvraag

2010-2011; inzendingen van de kandiaat-prijsvraagregio’s• Nieuwe landschappen – de cultuur van Noord Holland; Reitsma,

Hendriks, Urban Synergy; 2011; uitgeverij Sun/Trancity• De stand van de Zaan; onderzoek naar de transformatie van de

Zaanoevers; gesubsidieerd door het Stimuleringsfonds voor de Architectuur; 2009

• Atlas Amsterdam; Dijkstra, Reitsma, Rommerts; 1999; uitgeverij Thoth

• Regionaal ontwerp, antwoord op verrommeling; Reitsma; S&RO 06/2009

• De stad in kaart; Coolhaveneiland Rotterdam; Reitsma en Arnold Reijndorp; S&RO 04/2006

• Stadsontwerp Groningen, grootgebruikers in de binnenstad, uitgave van het publicatiebureau Bouwkunde, Delft, 1991

• Lid van de themaredactie van het blad Stedebouw en Ruimtelijke Ordening 2001

-7-

Onderzoek

NieuwLandschaplocatie: Zeeuws-Vlaanderen (Zeeland), kop van Noord-Holland (Provincie Noord-Holland) en Waterpoort (West-Brabant, Tholen en Oostflakkee)jaar: 2012opdrachtgever: Provincie Noord-Holland regio Kop van NH Provincie Noord- Brabantteam: Reitsma Stedebouw Urban Synergy Ellen Klaus (cultureel producent en communicatie) Mark Hendriks (redacteur) VKZ (onderzoek nieuwe verdienmodellen)

In het landelijk gebied vinden ongemerkt grote veranderingen plaats – door bevolkings-krimp, een veranderende (agrarische) economie en de hernieuwde waardering voor het landschap.

Nieuw Landschap zoekt in de regio’s Kop van Noord-Holland, West-Brabant en Zeeuws-Vlaanderen naar manieren om deze ontwikkelingen in goede banen te leiden. Het gaat om een nieuwe koers voor het landelijk gebied, waarin verbanden worden gelegd tussen de bevolkingsontwikkeling en economische veranderingen, aandacht is voor waarden in plaats van belangen en gezocht wordt naar nieuwe opdrachtgevers.

meer informatie: www.nieuwlandschap.nl

-8-

jaar: 2012opdrachtgever: Nieuw Landschapteam: Reitsma Stedebouw i.s.m. Ellen Klaus, Mark Hendriks, Urban Synergy en Blauwe Kamer

Blauwe Kamer volgt in 2012 het programma NieuwLandschap. In totaal verschijnen er 5 kronieknummers en een slotartikel.

Het onderzoeksteam zoekt naar ruimtelijke strategieën voor de transformatie van het landelijk gebied. Het spitst zich toe opde Kop van Noord-Holland, Zeeuws-Vlaanderen en West-Brabant. Eerder streek het team neer in Wieringen in Noord- Holland.

Het onderzoeksteam staat onder leiding van Miranda Reitsma en bestaat verder uit Laura de Bonth en Dirk Verhagen van het bureau Urban Synergy, Ellen Klaus van de Cultuurcompagnie Noord-Holland en landschapsjournalist Mark Hendriks. Er wordt samengewerkt met de Eo Wijers-Stichting, de Academie van Bouwkunst Amsterdam, Wageningen University, het centrum voor Beeldende Kunst Zeeland en de betrokken overheden.

Het onderzoek wordt gefinancierd door het Stimuleringsfonds voor de Architectuur, de provincies Noord-Brabant en Noord-Holland en de regio Kop van Noord- Holland

Publicatie

Kroniekvanhetnieuwelandschap

-9-

jaar: 2012opdrachtgever: Cultuur Compagnie Noord-Hollandteam: Reitsma Stedebouw i.s.m.Ellen Klaus, Mark Hendriks en Urban Synergy

Tijdens verkennende gesprekken in de Kop van Noord-Holland viel op dat verschillende grote, internationale en innovatieve bedrijven nog in handen van families zijn. Juist in tijden van economische krimp zijn deze bedrijven interessant, omdat ze gericht zijn op continuïteit, lange termijn doelen en binding van kennis en werknemers aan het bedrijf.

In de Kop van Noord-Holland zijn de economische activiteiten van verschillende sectoren – agri / food, marien / maritiem, duurzame energie, leisure – gebundeld in Boards. Daar moet een krachtige impuls voor de regionale economie van uit gaan. Voor de bewoners van de Kop zijn het echter abstracte begrippen. We hebben ervoor gekozen om een aantal familiebedrijven uit deze Boards in kaart te brengen door middel van ‘familieportretten’, die bestaan uit foto’s, interviews en kaarten met de groei van het bedrijf.

Deze ‘portretten’ van familiebedrijven kunnen gelezen worden als de ‘biografie’ van de regio waar de identiteit en kracht van de Kop van Noord-Holland door de tijd heen zichtbaar wordt.

Publicatie

Familiebedrijven,kopvanNoord-Holland

familiebedrijvenin de Kop van Noord-HollandTien portretten van familiebedrijven die de identiteit en de kracht van de Kop van Noord-Holland zichtbaar maken.

// publicatie nieuw landschap

www.nieuwlandschap.nl

-10-

jaar: 2011rol: Provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteitopdrachtgever: Provincie Noord-Hollandteam: Miranda Reitsma Mark Hendriks Urban Synergy uitgever: SUN/Trancity

Het Nederlandse landschap verandert. Grote opgaven dienen zich aan op een moment dat financiële middelen door de economische crisis wegvallen. Opbrengsten uit woningbouw en de aanleg van bedrijventerreinen financieren niet langer de ontwikkeling van natuur en landschap. In ‘Nieuwe landschappen’ wordt een nieuwe benadering van het ontwerp, beheer en gebruik van ons landschap verkend.

Vier Noord-Hollandse opgaven zijn onderzocht: schaalvergroting in de landbouw en de plaatsing van windturbines, versterking van de zeewering met een vernieuwing van badplaatsen, ontwikkeling van de veenweiden en behoud van het werelderfgoed. Het zijn voorbeelden waarin de rol van de provinciale overheid scherp naar voren komt en waaruit blijkt hoe belangrijk ontwerponderzoek en culturele planologie zijn bij het vinden van nieuwe betekenissen voor het landschap.

SUN Trancity

Nieuwe landschappen de cultuur van Noord-HollandMiranda Reitsma / paRk

Publicatie

NieuweLandschappen

-11-

Congres

Festivalvanderuimtejaar: 2011opdrachtgever: Provincie Noord-Hollandteam: Reitsma Stedebouw i.s.m. SUN/Trancity, Mark Hendriks en Urban Synergy

Op 16 februari 2011 heeft Miranda Reitsma, als onafhankelijke Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit (PARK) van de provincie Noord-Holland, in de Haarlemse Lichtfabriek het congres ‘Festival van de Ruimte’ georganiseerd.

Het congres gaat dieper in op het veranderende Noord-Hollandse landschap en de zoektocht naar een nieuwe benadering van de grote opgaven als schaalvergroting in de landbouw en de plaatsing van windturbines, versterking van de zeewering met vernieuwing van badplaatsen, ontwikkeling van de veenweiden en de omgang met het werelderfgoed (de Beemsterpolder, de Stelling van Amsterdam en de Waddenzee). Dagvoorzitter is Jacobine Geel.

Tijdens het congres heeft gedeputeerde Laila Driessen Reitsma’s boek ‘Nieuwe landschappen’, over ruimtelijke ordening in relatie tot historische, culturele, economische en sociale kenmerken in het Noord-Hollandse landschap gepresenteerd.

-12-

jaar: 2010opdrachtgever: Eo Wijers-stichtingteam: Reitsma Stedebouw i.s.m.Urban Synergy

De Eo Wijers-stichting zet elke twee jaar een prijsvraag op, met betrekking tot het regionale ontwerp. Het thema van 2010 was krimp, energietransitie en ruimtelijke kwaliteit. Deze prijsvraag stimuleert de inhoudelijke kennisuitwisseling binnen planningsinstanties en de dialoog met regionale partijen. De Provincie Noord-Holland heeft zich kandidaat gesteld als mogelijke onderzoeks en ontwerplocatie voor de Eo Wijers-stichting. De inzending heeft geleid tot een nominatie bij de laatste 3. De Veenkolonien is uiteindelijk gekozen als onderzoekslocatie voor de prijsvraag. De inzending voor kandidaatstelling voor de Kop van Noord-Holland ging in op het inspelen voor een concept van tijdelijkheid en transitie, waarbij nieuwe opgaven en mogelijkheden stap voor stap worden verkend. Dat betekent werken met : • Functionele netwerken: de kenmerkende

bundeling van economische clusters van de Pioniersregio en de onderlinge bereikbaarheid.

• Gegroeide karakter en kracht: de ondernemingsgeest.

• Mogelijkheden voor tijdelijk gebruik: ‘de Ademende Regio’.

• De ruimtelijke karakteristiek en identiteit: de iconen van de streek.

Onderzoek

Krimp,energietransitieenruimtelijkekwaliteit

0 2km 4km 6km 8km 10km

s

Energie uitwisseling met andere regioʼsKerncentrale

Proeftuin Zwaagwijk

SeedValley

glasvezel hub

energie hub

?

Schaalniveau 3: De ontwerpopgave

Gevraagd: Concept van tijdelijkheid en transitie.

De ontwikkelingen in de Kop verkeren nog in een pril

stadium. Het project Wieringerrandmeer, bedoeld

als impuls voor de Kop, is door de malaise in de

bouw afgeblazen. De betekenis van dit gebied voor

de Kop speelt in deze opgave daarom nadrukkelijk

een rol. De economische recessie maakt het moeilijk

te kwantificeren wat het definitieve ruimtebeslag

van de diverse economische clusters zal zijn.

Planning op eindbeeld is dus niet mogelijk. Tegelijk

is het duidelijk dat de economische ambities - met

windenergie (200-400 MW), de uitbreidingsplannen

voor de Groene Stroomhaven, voor nog eens 500

ha kassen bij Agriport, voor de Agriparken - het

landschapsbeeld ingrijpend zullen veranderen.

Deze onzekere omstandigheden, gecombineerd

met de daling van de beroepsbevolking, vragen

om een benadering die de bestaande kracht in

de regio - sociaal, economisch en ruimtelijk - als

vertrekpunt kiest , uitbouwt en de nieuwe opgaven

en mogelijkheden hiervan stap voor stap verkent. Dat

betekent werken met :

- Functionele netwerken: de kenmerkende bundeling

van economische clusters van de Pioniersregio en de

onderlinge bereikbaarheid.

- Gegroeide karakter en kracht: de

ondernemingsgeest

- Mogelijkheden voor tijdelijk gebruik: de Ademende

Regio

- De ruimtelijke karakteristiek en identiteit: de iconen

van de streek. Deze vormen de ruimtelijke neerslag

van de cultuurhistorie van de streek. De huidige

landschappelijke kwaliteit is ook een sterke troef van

de regio, waar de huidige bewoners zich bij thuis

voelen. De opgave op het vlak van ruimtelijke

kwaliteit is om de transitie van het landschap die de

nieuwe opgaven onvermijdelijk met zich

meebrengen, zodanig vorm te geven dat voor de

Kop nieuwe iconen aan de horizon verschijnen en

het landschap geleidelijk wordt verrijkt.

Specifieke concepten

Ontwerpopgave

Sleutelprojecten.

De regio is op zoek naar nieuwe invalshoeken en wil

om daarom niet een vastomlijnde opgave meegeven.

Werk het concept voor de inzending voor de Kop

uit aan de hand van een zelfgekozen sleutelproject.

Maak een uitsnede van ca 10x10 km. waar een

ontwerp wordt gemaakt voor de in het eigen concept

beschreven opgave, transformatie en dilemma’s

(schaal 1:10.000).

Als voorbeeld staan hier de opgaven voor de

uitbreiding van haven van Den Helder in de

Waddenzee (de Groene Stroomhaven) en voor het

gebied in de Wieringermeer rond de A7-as, voor

windenergie, kassen en Agriparken.

eo-wijers.indd 7 07-01-11 17:25

-13-

jaar: 2009opdrachtgever: Provincie Noord-Hollandteam: Reitsma Stedebouw, salonverslagen Mark Hendriks

Salonbijeenkomst:In toekomstplannen worden het Markermeer en het IJmeer genoemd als het blauwe hart van de dubbelstad Amsterdam-Almere. Maar om als zodanig te fungeren, zijn ruimtelijke maatregelen noodzakelijk. Het gebied verdient een robuuste structuur, met ruimte voor wonen en een goed verkeerssysteem, maar waarmee eveneens de ecologische en hydrologische kwaliteiten gewaarborgd zijn.

‘Opvallend genoeg wijzen enkele deelnemers aan de salon op het hydrologische en ecologische belang van beide meren. Zij menen dat de discussie nog teveel is toegespitst op stedelijke en infrastructurele aspecten. Terwijl de ecologische kwaliteit van zowel het IJmeer als het Markermeer razendsnel achteruit kachelt - mede door de slibophoping. Bovendien krijgen de meren een steeds belangrijkere rol in de zoetwatervoorziening van de Randstad. In de getoonde plannen - zo eist het plan Markeroog veel waterruimte op en wordt aan de ecologische kwaliteit van de wetlands getwijfeld - en de gesprekken hierover wordt volgens sommigen te gemakzuchtig met deze opgaven omgegaan.’

Onderzoek

SalonBlauweHart

Eén plan voor het hele Blauwe Hart met

efficiënte reistijden verlaagt de druk op

de Amsterdam-Almere connectie. Een bredere

blik op het gebied maakt alle randen aantrekkelijk

voor wonen en werken.

-14-

jaar: 2009opdrachtgever: Stimuleringsfonds voor de Architectuur

De stand van de Zaan onderzoekt hoe de Zaan als identiteitsdrager, als ruimtelijk systeem en alsstedelijke, openbare ruimte functioneert en hoe dat in de tijd verandert. We zien hoe in de huidige, sterk verstedelijkte samenleving de openbare ruimte zijn sociale en culturele rol als identiteitsdrager opnieuw kan versterken.

In een reeks deelonderzoeken zijn verschillende aspecten van de Zaan onderzocht. De drie invalshoeken die dat oplevert zijn: de Zaan als identiteitsdrager, de Zaan als ruimtelijk systeem en de Openbare Zaan.

Tot slot ontwikkelden we een methodiek, de ‘knopenmethode’, waarmee we in staat zijn om per gebied, per initiatief de juiste (ontwerp)opgave te formuleren. Het is een methode om de betekenis van elke specifieke locatie te kunnen formuleren en hiermee heldere ontwerpuitgangspunten op te kunnen stellen.

De conclusies uit het onderzoek zijn vertaald naar aanbevelingen voor de aanpak van de openbare ruimten langs de Zaan.

Deze studie werd mogelijk door steun van het Belvedère fonds (Stimuleringsfonds voor Architectuur) en is uitgevoerd in samenwerking met Islant en met inhoudelijke begeleiding van landschapsarchitect Hans Oerlemans (Okra), stadssocioloog prof. dr. Arnold Reijndorp en planoloog prof. dr. Len de Klerk.

Onderzoek

DestandvandeZaan

-15-

jaar: 1999opdrachtgever: Gemeente Amsterdam, dienst Ruimtelijke Ordeningteam: Miranda Reitsma Christine Dijkstra Alies Rommertsuitgever: Thoth

Initiatieven op het vlak van de ruimtelijke ordening komen de laatste jaren steeds vaker van private partijen. De overheid is steeds sterker gericht op samenwerking.

Zoals toekomstvisies een referentiekader bieden voor de plannen voor de komende tijd, biedt de Atlas Amsterdam een referentiekader voor het verleden. Bij iedere vorm van stedebouwkundig samenwerken is het van belang dat iedereen dezelfde uitgangpunten, dezelfde cartografische hardware als onderlegger heeft. Als de plattegrond het collectieve geheugen van de stad is, dan is de Atlas Amsterdam de weerslag van een zoektocht naar de betekenis ervan.

Publicatie

AtlasAmsterdam

-16-

AdviezenProvinciaalAdviseurRuimtelijkeKwaliteitNoord-Holland

• De ruimtelijke opgave voor Noord-Holland 2007• Recreatie in de rijksbufferzone, advies voor het omgaan met de Rijksbufferzone• Salonverslagen• Evaluatie van twee jaar PARK• Ruimte voor kwaliteit, plan van aanpak 2009-2011• Ontwerpen aan windenergie, advies voor het omgaan met windenergie in de Wieringermeer• Advies over de ruimtelijke inpassing van de voorgestelde tracés voor de aansluiting van de

A8 op de A9

Overig

• De kop op de kaart! advies over de sociaaleconomische en ecologische impuls voor de Kop van Noord-Holland

• Advies benutten van de kracht van het landschapsontwerp: ontwerpprotocollen landelijke gebied i.o.v. Rijksadviseur van het landschap 2012

-17-

jaar: 2011opdrachtgever: Provincie Noord-Holland

Het advies over het omgaan met recreatie in de Rijksbufferzone tussen Amsterdam en Purmerend. Middels het organiseren van een workshop met verschillende specialisten op het gebied van recreatie, landschap, ruimtelijke ordening en financiering, zijn we gekomen tot een nieuwe denkwijze.

De keuzes die gemaakt moeten worden voor de rijksbufferzone zijn sterk afhankelijk van de invalshoek die gekozen wordt voor het gebied. Vanuit de landbouw wordt het landschap anders gewaardeerd dat vanuit het oogpunt van cultuurhistorie. Een versnelde oxidatie van het veen zorgt voor een goede ondergrond voor de landbouw maar het culturele veenweide landschap zal hierdoor verdwijnen. De belangen die natuurorganisaties in het gebied hebben zijn anders dan de recreanten. Het ontwikkelen van natuurgebieden voor watervogels zal het karakteristieke beeld van het landschap waar de recreanten van houden aantasten. Om verweving van verschillende visies en belangen te voorkomen hebben we in de workshop ingezet op het splitsen van de perspectieven in natuur, landbouw, recreatie en cultuur(historie). Hoe denken deze verschillende groepen over de rijksbufferzone en wat zijn hun eisen ten aanzien van de ontwikkeling? Waar gebeurt wat? En hoe wordt het gefinancierd?

AdviesPARK

RecreatieindeRijksbufferzone.

-18-

jaar: 2010opdrachtgever: Provincie Noord-Holland

De provincie Noord-Holland en de gemeente Wieringermeer hebben zich tot taak gesteld om windenergie grootschalig aan te pakken. In de concept structuurvisie van de provincie is een streefwaarde van 500 megawatt aan windenergie opgenomen. De doelstelling van de gemeente Wieringermeer is om als uitwerking van hun eigen structuurplan te komen tot een windplan. Er moet een afweging in bouwlocaties gemaakt worden met voldoende maatschappelijk draagvlak. Dat moet in een bestemmingsplan planologisch verankerd worden. Dan kan de gemeente meewerken aan aanvragen voor projectplannen, dan wel deze gemotiveerd afwijzen. Het advies is bedoeld als inspiratie voor het ontwerpproces voor het windplan van de Wieringermeer.

De Wieringermeer heeft een traditie in pionieren. Van meet af aan loopt het voorop in de agrarische vernieuwing. Ook nu weer met de energie-uitwisseling die bij de kassencomplexen van Agriport bereikt is. Het windplan voor de Wieringermeer bouwt voort op deze traditie. De nieuwste generatie windmolens kan echter niet over het hoofd worden gezien. Inpassing van windmolens in het landschap gaat dan ook niet over hoe ze zo weinig mogelijk kunnen opvallen, het gaat over hoe ze passen bij het landschap en mogelijk zelfs een nieuwe betekenis aan het landschap geven.

AdviesPARK

Ontwerpenaanwindenergie

gaat op in horizon domineert het beeld

ontwerpend onderzoek door Arcadis

-19-

AdviesPARK

Adviesruimtelijkeinpassingtracés,aansluitingvandeA8opdeA9jaar: 2010opdrachtgever: Provincie Noord-Holland

Het advies ondersteunt in grote lijnen de conclusies over de ruimtelijke inpassing in het rapport “Verbinding A8/A9, aanvullende verkenning varianten” dat in opdracht van de stuurgroep is opgesteld. Maar omdat het hier gaat om een langdurig traject en wordt voorgesteld om voorlopig met twee tracés door te zetten, is het belangrijkste doel van het advies om bouwstenen aan te reiken voor een argumentatiekader om de huidige en toekomstige voorstellen te kunnen afwegen.

Openheid van de landschappen is een zwaarwegend criterium in alle beschermingsregimes in het gebied. Het effect van geluidschermen is vernietigend op de openheid en doet iedere zorgvuldige inpassing teniet. In de planstudies moet de behoefte aan geluidwering en het effect ervan explicieter aan bod komen.

Om een beter beeld te krijgen van de impact van de voorgestelde tracés zijn aanvullende visualisaties gemaakt.

4

De twee mogelijke tracés in relatie tot de stellingzone

Golbaanvariant

Heemskerkvariant

11

Onderdoorgang lint AssendelftHet advies van het CRA is om de tunnel onder het lint te verkorten en daarmee het open landschap minder te verstoren. Daarmee komt de tunnel hoger te liggen en moet het lint opgetild worden.De visualisatie laat zien dat dit een ingrijpend effect heeft op het lint, dat ter plaatse versmalt tot een brug of een verbreed tunneldak met geluidschermen. Dit komt over als een brute inbreuk en doet zeker geen recht aan het cultuurhistorische karakter van het lint. Ik stel voor om onderzoek te doen naar een bouwkundige oplossing hiervoor, in de vorm van bebouwing van het tunneldak, conform de typologie van het lint, mogelijk met lichte, streekeigen houtbouw. In het nieuwe stadscentrum van Zaandam worden dergelijke experimenten nu uitgevoerd. Het zou alleen in dit dorpslint als stijlmiddel wat terughoudender ingezet moeten worden dan daar.

Onderdoorgang lint Assendelft tussenvariant met een overkapte lengte van 40 m

10

A8

A9

Lint Assendelft

Onderdoorgang lint Assendelft hoogteligging van -5 m in combinatie met een brug voor de Dorpsstraat (voorstel CRA)

Voorstel CRA:Lint optillen

Oorspronkelijk voorstel:Overkapte tunnel 200m

Tussenvariant:Tunnel 40 m

De twee mogelijke tracés in relatie tot de stellingzone van Amsterdam

Onderdoorgang lint Assendelft tussenvariant met een overkapte lengte van 40m (bron: Grontmij)

Onderdoorgang lint Assendelft hoogteligging van -5m in combinatie met een brug voor de Dorpsstraat (bron: Grontmij)

-20-

Selectieprojecten• Advies locatiekeuze transformatorstation de Weel voor wat betreft de landschappelijke inpassing

2012 • Projectleider gebiedsvisie Sint Maartenszee in opdracht van Gemeente Zijpe, i.s.m. 1:1

stadslandschappen, Urban Synergy, 2012• Opstellen structuurvisie gemeente Petten, in opdracht van Gemeente Zijpe, i.s.m. Urban Synergy

en West8, najaar 2011• Structuurvisie Den Helder i.s.m. Bureau Els Bet, 2009• Advies vragen en kansen ontwikkeling Noorderwelf, gemeente Zaanstad, 2009• Structuurvisie Drechterland i.s.m. Islant, 2008• Uitwerking gebiedsprofiel Gemeente Zaanstad: ‘zetten op de kaart’. i.s.m. Islant, 2006• Strategische visie Gemeente Zaanstad: ‘de Zaan treedt buiten haar oevers’. i.s.m. Ruimtestudio,

2006• Opstellen doel en randvoorwaarden voor een masterplan voor het Plantsoen, Wageningen,

opdrachtgever: gemeente Wageningen, BVR, 2005• Strategische Verkenning Zwolle Kampen Netwerkstad 2040, i.s.m. BVR, 2004-2005• Stedenbouwkkundige visie Coolhaveneiland i.s.m. AF Urban Architecture en Milembe Mateo,

2004• Ontwikkelingsplan Columbuskwartier, Almere, opdrachtgever: Gemeente Almere, dienst

Stedelijke Ontwikkeling, 2004• Masterplan Inverdan, Zaandam: Gemeente Zaanstad, dienst Stadsontwikkeling en Milieubeheer,

i.s.m. Soeters Van Eldonk Ponec architecten, AF urban architecture en 1:1 stadslandschappen, Ingeborg van Lieshout, Thierry Labbé, 2003

-21-

jaar: 2012opdrachtgever: Gemeente Hollands Kroon

De gemeente Hollands Kroon staat voor de opgave om een locatie aan te wijzen ten behoeve van de realisatie van een nieuw transformatorstation nabij Zijdewind of ‘t Veld. Reitsma Stedebouw heeft i.s.m. Urban Synergy een ruimtelijk advies, in opdracht van Liandon, gegeven betreffende de landschappelijke inpassing van transformatorstation de Weel, opgesteld. Het doel van de analyse is om een keuze te maken uit 2 locaties in het landelijk gebied.

Uitgangspunt voor de inpassing is aandacht voor de cultuurhistorische waardevolle elementen en landschappelijke structuren. Het bouwplan is daartoe zodanig ontworpen dat het transformatorstation complex zoveel mogelijk opgaat in het Noord-Hollandse polderlandschap dat onder andere gekenmerkt wordt door rechte, lange zichtlijnen. De in lijn gesitueerde bouwvolumes, en het aanbrengen van ‘lineaire’ boomhagen, accentueren dit gegeven. De soorten begroeiing waaraan gedacht wordt betreffen populieren en knotwilgen bij de inrit.

Projecten

LocatiekeuzetransformatorstationdeWeelvoorwatbetreftdelandschappelijkeinpassing.

-22-

Projecten

GebiedsvisieSintMaartenszeelocatie: Sint Maartenszeejaar realisatie: 2012 opdrachtgever: gemeente Zijpeteam: Reitsma Stedebouw, 1:1 stads- landschappen, en Urban Synergy

In de gebiedsvisie worden de ruimtelijke ontwikkelingen, vooral in de recreatieve sfeer, voor Sint Maartenszee en het omringende landschap in hun onderlinge samenhang geschetst. De gebiedsvisie plaatst de ontwikkelingen in een ruimer landschappelijk kader en geeft richting aan ontwikkelingen en bestaande initiatieven.

De gebiedsvisie doet ruimtelijke voorstellen op 3 gebieden: de situering van de voorzieningen, het versterken van de landschappelijke identiteit van de recreatieparken samen met herstructurering en het uitbreiden van het aantal routes tussen de recreatieparken, door de polder en naar zee.

In de visie wordt ingezet op herstructurering van de parken. Uitbreiding dient alleen om ruimte te bieden voor herstructurering. De uitstraling van de parken als één geheel wordt vergroot door ze in te passen in een nieuw landschappelijk raamwerk, bestaande uit 2 delen. Zo wordt met de ontwikkeling van natte nollen natuur het milieu van de binnenduinrand versterkt. In een tweede lijn (Belkmerweg) wordt het milieu van plantage “Wildrijk” als basis voor herstructurering van de recreatieparken genomen.

Randvoorwaarden herstructurering parken aan de Westerduinweg

200M

200M

OPEN LANDSCHAP

OPEN LANDSCHAP

OPEN LANDSCHAP

OPEN LANDSCHAP

WES

TER

DU

INW

EG

200M

OPEN LANDSCHAP

WES

TER

DU

INW

EG

Bestaande situatie

- 30 huisjes per hectare

Landschappelijke inpassing

- Verbreden watergang (van 5 naar 10m)- Rietkragen langs het water (talud 1:5)- Rand naar de weg inrichten als nollen natuur met hoogte verschillen 15 meter

Kwaliteitsslag inrichting park

- Doordringbaarheid van gebied vergroten door openbaar toegankelijke paden door de randen van het recreatiepark aan te leggen. - Verlagen van de dichtheid tot 15 huisjes per hectare of lager.

Nieuwe situatie

- Recreatiepark met groene rand naar de omgeving- Diversiteit aan ommetjes- Dichtheid van 15 huisjes per hectare

5M 5M10M

15M 15M

5M10M

Landschappelijke inpassing

- Groene randen aan randen van park, bomenrij- Doordringbaarheid van gebied vergroten door openbaar toegankelijke paden door recreatiepark aan te leggen. Strook van 10m (om de 100M)

Kwaliteitsslag inrichting park

- Verlagen van de dichtheid 1 op de 10 weghalen

Nieuwe situatie

- Kleinere enclaves en diversiteit aan ommetjes- Mogelijkheid tot compenseren woningen die afgestaan worden ergens anders in het gebied.

200M

200M

ZEEWEG

OPEN LANDSCHAP

ZEEWEG

OPEN LANDSCHAP

ZEEWEG

OPEN LANDSCHAP

ZEEWEG

OPEN LANDSCHAP

20M

10M

20M 10M

Bestaande situatie

- 30 huisjes per hectare

Landschappelijke inpassing

- Groene randen aan open landschap en Zeeweg: houtsingels van minimaal 20M- Randen naar aangrenzende recreatieparken en Belkemerweg: houtsingels minimaal 10M

Kwaliteitsslag inrichting park

- Doordringbaarheid van gebied vergroten door openbaar toegankelijke paden door de randen van het recreatiepark aan te leggen. - Verlagen van de dichtheid tot 20 huisjes per hectare of lager.

Nieuwe situatie

- Recreatiepark met groene rand naar de omgeving- Diversiteit aan ommetjes- Dichtheid van 20 huisjes per hectare

100M

Randvoorwaarden herstructurering parken aan de Belkemerweg

-23-

Randvoorwaarden herstructurering parken aan de Belkemerweg

Projecten

StructuurvisiePettenlocatie: Pettenjaar: 2011 opdrachtgever: Gemeente Zijpeteam: Reitsma Stedebouw, bureau West8 en Urban Synergy

In de structuurvisie maakt Petten de omslag van een dorp achter de dijk naar Petten als een kleinschalig en romantische badplaats in de duinen. Petten krijgt, in het kader van de toekomstige kustversterking, een strand voor de Hondsbossche Zeewering van 250 meter zeewaarts. De visie gaat uit van een binnendijkse zandsuppletie, waardoor het dorp Petten transformeert naar een dorp in de duinen. Door zandsuppletie kan de overgang tussen het toekomstige strand, de Hondsbossche Zeewering en het dorp veel landschappelijker en zachter worden vormgegeven.

Er wordt aansluiting gezocht met de huidige, veel genoemde kwaliteit van Petten: kleine schaal, rust, ruimte. Met name door de kleine schaal en het (nu nog) intacte dorpscentrum onderscheidt Petten zich van ‘buurbadplaatsen’ en mikt het op een andere doelgroep. Dat wil zeggen: wel meer recreanten, maar geen massatoerisme.

Petten is vanaf Provinciale N-weg niet zichtbaar voor automobilisten. In de visie wordt voorgesteld om een nieuwe afslag te realiseren vanaf deze weg, een weg die in een rechte lijn naar het dorpsplein leidt en doorloopt tot een van de toekomstige strandopgangen. Hierdoor komt er meer reuring op het dorpsplein.

-24-

Projecten

StrategischevisieVlissingenlocatie: Vlissingen, Zeelandjaar: 2009 opdrachtgever: CBK Zeeland , Gemeente Vlissingen team: Reitsma Stedebouw, Urban Synergy en Dennis Ezendam

Hoe kan verblijf in Vlissingen vormgegeven worden zodat de stad aantrekkelijk blijft voor zowel bewoners als bezoekers in een situatie van krimp?

Om deze vraag te kunnen beantwoorden zijn we we een week gaan verblijven, in een caravan in Vlissingen. Om het verblijf in de stad zelf te ervaren en om te horen wat bewoners, studenten, toeristen of werkenden vinden van het wonen, werken en recreëren in Vlissingen. Op een grote luchtfoto van de stad konden ze de beste plek van de stad is, de lelijkste plek en locaties voor nieuwe activiteiten aangeven?

Dit heeft geresulteerd in een strategische visie in stappen, waarin diverse doelgroepen wordt een nieuwe blik op Vlissingen geboden. Goede bereikbaarheid en een aaneenschakeling van de natuurlijke, nautische,culturele en stedelijke gebieden dragen bij aan een nog aantrekkelijker verblijf in Vlissingen!

-25-

Projecten

Strategiekrimpendekernenlocatie: De Heen, NIeuw-Vossemeer, West-Brabantjaar: 2010 opdrachtgever: Wonen West Brabant team: Miranda Reitsma i.s.m.Urban Synergy

‘Wat maakt het wonen en leven in de kernen Nieuw-Vossemeer en de Heen aantrekkelijk’? Niet alleen kijkend naar de huidige situatie maar ook hoe veranderingen die gepaard gaan met krimp daarop van invloed zijn. Wat is voorwaardelijk om in een omgeving te willen blijven wonen en hoe kunnen ruimtelijke kwaliteiten en waarderingen voor de leefomgeving in de toekomst behouden blijven of ontwikkeld worden.

Bewoners zijn gevraagd naar hun betekenisvolle straten, voorzieningen en plekken, die een bijdrage leveren aan het karakter en aantrekkelijkheid van de kernen.

De dorpen zitten beide in een transformatie proces waarbij ze steeds meer afhankelijk worden van de regio. De reactie daarop is in beide dorpen verschillend. De voorgestelde strategieën richten zich niet alleen op fysieke ingrepen maar ook op de sociale cohesie en het organiseren van het dagelijks leven in de dorpen.

-26-

Projecten

VragenenkansenNoorderwelfjaar: 2009 opdrachtgever: gemeente Zaanstad

Voor het advies zijn vragen en kansen in kaart gebracht die zijn ontstaan na 12 jaar ontwikkeling in Noorderwelf. Middels interviews met diverse partijen is de verschuiving van ambities en programma geanalyseerd. In kader van de die verschuivingen kwam de volgende vraag voor het groengebied grenzend aan de nieuwe ontwikkelingen naar boven. ‘Ligt de ambitie voor de Omzoom bij een metropolitaan, regionaal of stadspark?’

In structuurvisie Randstad 2040 wordt de het gebied aangewezen als een van de zoekgebieden voor ontwikkeling van groenblauwe kwaliteiten in de nabijheid van steden, de zogenoemde ‘metropolitane parken’. Middels een vergelijkende analyse van verschillende parken in de regio schept is een kader geschapen waarin de Omzoom geplaatst kan worden.

De verschillende parken zijn vergeleken op de factoren schaal, programma, bereikbaarheid op regionale schaal en de lokale toegankelijkheid.

-27-

Projecten

StructuurvisieDenHelderlocatie: Den Helderjaar: 2009opdrachtgever: gemeente Den Helderteam: Reitsma Stedebouw i.s.m. Bureau Els Bet

De structuurvisie is geen ‘nieuw’ plan voor destad, maar het kader waarin alle bestaandeplannen bij elkaar zijn gebracht. Het geeftoverzicht over wat er ruimtelijk in ontwikkelingen in uitvoering is in de stad.

Dit overzicht is in werkbijeenkomsten voorgelegd aan sleutelfiguren uit de Helderse gemeenschap,ambtenaren, raadsleden en het college. In dezewerkbijeenkomsten is het overzicht getoetstaan de gestelde doelen van de strategische visieen zijn vervolgens voorstellen tot aanvullingen bijstelling van beleid benoemd. Ook is depositionering van Den Helder scherper gesteld;als regionaal voorzieningencentrum, alshavenstad, als badplaats en als woonstad.

Het resultaat is uitgewerkt tot de ruimtelijkevisie op de stad als geheel en geeft een overzichtvan de ruimtelijke opgaven waar de stad dekomende 20 jaar aan gaat werken.

structuurvisie Den Heldermonitornovember 2009

Els Bet stedebouwkundigeReitsma Stedebouw

-28-

Projecten

Zettenopdekaartjaar: 2008opdrachtgever: gemeente Zaanstadteam: Reitsma Stedebouw i.s.m Islant

Reitsma Stedebouw en Islant hebben voor eengebied in Zaanstad Noord een verdieping van deeerste verkenningen in het kader van ‘Meer uit de Zaan halen’ gedaan.

Het plan bestaat uit een gebiedsprofiel voorhet gebied rondom en ten zuiden van WestKnollendam, rond het fabriekscomplex vanBrokking en een eiland in de Zaan, Bloemendaal.De aanleiding om een gebiedsprofiel op te stellen is de wens om tot planontwikkeling te komen op een sportveldencomplex in West Knollendam.Woningbouw is hier mogelijk maar beschouwenwij niet als het enige middel om de veranderingen aan de Zaanoevers vorm te geven. Daarom zijn ook andere programma’s zoals werkgelegenheid, toerisme en recreatie onderzocht.

-29-

Projecten

ToekomstvisieDrechterlandlocatie: Drechterlandjaar: 2008opdrachtgever: gemeente Drechterlandteam: Reitsma Stedebouw i.s.m Islant

De Toekomstvisie Drechterland baseert zich opde eigen identiteit, kwaliteit en kracht van dezejonge gemeente. De Toekomstvisie vertrektdaarom vanuit drie invalshoeken: de cultuurvan Drechterland, de ruimte van Drechterlanden het programma van Drechterland.

Door het organiseren van workshops en eentoekomstmarkt zijn de meningen van zowelinwoners als deskundigen gepeild. Daarmeeis een integrale visie tot stand gekomen dieeen basis biedt voor beleidsvoorstellen inalle sectoren. De toekomstvisie laat zien watDrechterland kan aanbieden, bijvoorbeeld aanwoonmilieus, gebruikmakend van en met respectvoor de kwaliteiten van het Drechterlandschap.

De visie is intussen vastgesteld als structuurvisiezoals bedoeld in de nieuwe Wet op de ruimtelijkordening.

-30-

Projecten

DeZaantreedtbuitenhaaroeversjaar: 2006opdrachtgever: gemeente Zaanstadteam: Reitsma Stedebouw i.s.m. Ruimtestudio

Het Zaanoeverproject (Teun Koolhaas, 1989)heeft Zaanstad op de kaart gezet en is eenenorme impuls geweest voor de culturele omslagvan dorpssamenleving naar stedelijk gebied.Sindsdien is er geen nieuw referentiekader meeropgesteld om op autonome ontwikkelingente reageren. Na een succesvolle periode vanmeer dan 15 jaar is het project Zaanoevers toeaan nieuwe impulsen. De gemeente Zaanstadvroeg ons een aantal workshops te geven omdeze impulsen te kunnen genereren. Wij kozenvoor een programmatische benadering. Hierbijstaan de functionele kwaliteiten van een gebiedcentraal en worden op basis daarvan verbandengelegd. Met deze aanpak is het mogelijk gebleken een viertal thematische gebieden langs de Zaan te onderscheiden, met elk hun eigen specifieke kwaliteiten. De bevindingen van de workshops zijn getoetst door het zogenaamde Forum aan de Zaan, een groep betrokken stakeholders. Hun kritische commentaren zijn met de resultaten van de workshops gebundeld in het boekwerkje ‘De Zaan treedt buiten haar oevers’

-31-

Projecten

visieCoolhaveneilandjaar: 2004opdrachtgever: dS+v. deelgemeente Delfshaven,OBR (Rotterdam), Stadswonenteam: Reitsma Stedebouw i.s.m. AF Urban Architecture en Milembe Mateo

Coolhaveneiland is door zijn perifere ligging tussen haven en stad lange tijd een enclave geweest. De recente dynamiek aan de randen vormt een prikkel voor dit gebied om zijn positie in de stad in te nemen. Daartoe is er een ontwikkelingsvisie opgesteld die stoelt op de uitbouw van de eigen kracht en het karakter van Coolhaveneiland. De dragers worden gevormd door de historie, de ruimtelijke karakteristiek en de functionele netwerken van het gebied. Deze laatste zijn onderzocht door middel van de methodiek ‘Sense of place’.

Daaruit is geblekendat aan de westzijde de kennis- en culturele netwerken belangrijke aanknopingspunten vormen, en aan de oostzijde de historie en de verfijnde schaal. Dit zijn de belangrijkste componenten van de ontwikkelingsvisie. Lopende en nieuwe projecten worden tegen de visie afgezet om hun bijdrage aan de ontwikkeling van het gebied te wegen. Ze vinden hun neerslag in de typering van deelgebieden en de beschrijving van een aantal cruciale projecten. De betrokkenheid van de belangrijkste partijen in het gebied bij de opstelling van de visie leidt tot een grotere kans op het welslagen van de cruciale projecten.

Cultural network

Development study COOLHAVENEILANDMiranda Reitsma

-32-

Projecten

MasterplanInverdanjaar: 2003opdrachtgever: Gemeente Zaanstad, dienst Stadsontwikkeling en Milieubeheerteam: Reitsma Stedebouw, Soeters Van Eldonk Ponec architecten, AF urban architecture en 1:1 stadslandschappen, Ingeborg van Lieshout, Thierry Labbé

Centrale doelstelling van dit plan is om Zaanstad een nieuw kloppend hart te geven. Kern van het plan is om de komende vijftien jaar de verschillende kwaliteiten die Zaanstad heeft en die nu nog verborgen zijn, bloot te leggen en te versterken. Verstoorde netwerken worden hersteld en versterkt, bestaande barrières worden geslecht en de stad wordt stadser gemaakt. Dragers van de hoofdstructuur zijn de netwerken van verkeersroutes, water en groen die de verschillende deelgebieden ontsluiten.

Door het hele gebied in samenhang te ontwikkelen worden zo de potenties van Zaanstad in zijn geheel beter benut. “De Knoop”, bij het station Zaandam en het winkelcentrum, voorziet in een nieuw centrum, het kloppend hart.

-33-

IndemediaVRIJDAG 19 OKTOBER 2012 WMC.585.5

ANNA PAULOWNA - Deprovincie Noord-Holland be-gon in januari met het onder-zoeksprogramma NieuwLandschap. Het doel is demaatschappelijke en de ruim-telijke veranderingen in deKop van Noord-Holland ingoede banen te leiden. Door dejaren heen hebben familiebe-drijven in deze ontwikkelingeen belangrijke rol gespeeld.

Tien van die bedrijven zijngeportretteerd in een brochu-re, die woensdagochtend werdgepresenteerd in bij hetbloembollenbedrijf Kapiteynnabij Breezand. Hun verhalenmoeten dienen als inspiratie-bron voor een ruimtelijk be-leid, waarmee de regio zichook in de toekomst kan blijvenontwikkelen. In Nederlandzorgen familiebedrijven voorde helft van het bruto natio-naal product en de werkgele-genheid.

Gedeputeerde voor cultuurElvira Sweet reikte de eersteexemplaren uit aan vertegen-woordigers van de beschrevenondernemingen. Daarondertwee bedrijven van Wieringen,namelijk het transport- enaannemersbedrijf Klein en hetvisserijbedrijf Boerdijk. In deWieringermeer werden hetagrarisch handelsbedrijfHiemstra, het in boorgereed-schap gespecialiseerde DeepDrill en de buxuskweker enwindpionier Jacco de Graaf inde schijnwerper gezet.

Lange termijnDe presentatie ging gepaard

met een goed bezocht mini-symposium. De provincie zalin haar beleid ruimte moetenscheppen voor bedrijven diebehoefte hebben aan uitbrei-ding. Dat is een puur zakelijkeaangelegenheid, maar de regioheeft ook een ziel, die voor eenbelangrijk deel is gevormddoor ondernemingen, die vanvader op zoon overgingen. Ookin de toekomst zullen zij voor

een belangrijk deel de aanblikvan het land bepalen.

De onderzoekers zijn erach-ter gekomen dat in de Kopvan Noord-Holland een uit-stekende arbeidsmoraalheerst, in vergelijking met an-dere regio's. In familiebedrij-ven is veel vernieuwendekracht voorhanden, men is erin de regel wars van uiterlijkvertoon, er zijn korte lijnen enhet financiële beleid is voor-zichtig en gericht op de langetermijn. "Men gaat niet voorde snelle winst en de uitke-ring van dividend aan de aan-deelhouders," typeert land-schapsarchitect MirandaReitsma, die het onderzoekleidde.

De brochure is voor hetovergrote deel gebaseerd opinterviews, die Mark Hen-driks met de ondernemersmaakte. De Tilburger had,voordat hij hieraan begon,geen al te positief beeld vande Kop van Noord-Holland,zoals dat elders in het landwel vaker het geval is. "Jedenkt toch een beetje aan heteinde van de wereld," zegt hij,"maar ik ben erdoor gegrepen,door wat hier allemaal ge-beurt en hoe goed dat gebeurt.Hier durven ondernemers teexperimenteren."

De strijd tegen het waterwordt gezien als een belang-rijke factor in de ontwikke-ling van de eigenschappen, diein de hier gevestigde familie-bedrijven terug te vinden zijn.En daarvan willen de beleids-makers een voorbeeld maken.

"In tijden van recessie bezui-nigt de overheid niet alleen, zedoet ook een beroep op onzecreativiteit. Deze verhalen la-ten veel kansen zien voor hetvergroten van de aantrek-kingskracht van deze regio,"zegt Sweet, die het ruimtelijkbeleid van haar collega TjeerdTalsma hierop graag geïnspi-reerd ziet.

OntwikkelingenEr zijn in de regio ontwik-

kelingen te over, waarop eenruimtelijk antwoord gevon-den moet worden. Het aantalagrarische bedrijven neemtsnel af. De gronden wordendoorgaans overgenomen doorburen, maar de woningen enerven komen leeg te staan,wat leidt tot verrommeling.Het blijkt dat wetten en re-gels niet altijd helpen, om hetmaar eens vriendelijk te zeg-gen, er een nieuwe bestem-ming voor te vinden. Daaromzouden de onderzoekersgraag in contact komen metondernemers, die concreteplannen hebben en tegenknelpunten aan lopen. "Het isvan belang te weten of dieplannen betaalbaar en haal-baar zijn en of de overheiddaarin een rol kan spelen,"zegt Reitsma.

Het is al meermalen gezegd,dat de Kop van Noord-Hol-land een economische oppep-per nodig heeft. Het projectWieringerrandmeer stranddetwee jaar geleden, waarna eencommissie werd geformeerd

om te bekijken hoe de regioop andere wijzen van een eco-nomische en ecologische im-puls kan worden voorzien. Diecommissie-Dwarshuis scheid-de vorig jaar een rapport af,De Kop op de kaart, waarmeede provincie aan de slag is ge-gaan.

Zo worden dezer dagen metbelanghebbenden gesprekkengevoerd over een nieuwe in-richting van de Polder WaardNieuwland, waarop overigensmeer claims zijn gedaan danalleen de agrarische, waaroverhet meest wordt gesproken."Er is best veel gebeurd in eenjaar tijd," zegt Talsma, "alleenhebben de mensen in het ge-bied dat misschien niet zo ge-merkt. Een boer zal zeggen:'Ik heb in die tijd al twee keergezaaid en geoogst; kan datniet een beetje vlugger?' Maarwe zijn er echt goed mee be-zig," bezwoer hij.

Wat heb je eraan?Een typisch Noord-Holland-

se vraag is, volgens de gede-puteerde van ruimtelijke or-dening: 'Wat heb je nou aanzo'n ochtend en zo'n boekje?'"Maar het is nu crisis en in dejaren dertig kwamen de men-sen eruit door hard te werken.De provincie en het rijk zoe-ken de vastigheid en dekracht, die je in familiebedrij-ven aantreft, met de bedoelinger weer bovenop te komen.Het is belangrijk in deze regiote zoeken naar wat ons sterkmaakt, opdat alles wat waar-

devol is en kwaliteit heeft kanblijven bestaan."

Wethouder Theo Meskersvertelde dat de nieuwe ge-meente Hollands Kroon aanhet begin van dit jaar snel isbegonnen met het leggen vancontacten in de omgeving."Het aantal gemeenten in deKop wordt in twee jaar tijdgereduceerd van negen naarvier, waardoor je gemakkelij-ker met elkaar tot een ge-meenschappelijke visie kuntkomen. Familiebedrijven kun-nen als voorbeeld dienen.Daar kun je zien hoe je ver-schillende talenten bij elkaarbrengt om tot resultaat te ko-men."

Ybeltje Berckmoes, de enigeparlementariër uit de Kop vanNoord-Holland, bood zich aanals 'doorgeefluik' voor het ge-bied, voor het geval de hogereoverheid knelpunten opwerpt."Ik vind het mooi om te zien,dat dat de regio op nuchterewijze laat zien hoe het zoumoeten en word graag op dehoogte gehouden van devoortgang," aldus het TweedeKamerlid voor de VVD.

Behalve de al genoemde on-dernemingen zijn het het bio-logisch-dynamische akker-bouw- en tuindersbedrijf DeLepelaar (Sint Maarten), devan 1720 daterende melkvee-houderij Swaag (Barsinger-horn), de camping Callassan-de (Callantsoog), makelaardijKlaver (Nieuwe Niedorp) enhet bollenbedrijf Kapiteyngeportretteerd. Meer hieroverop www.nieuwlandschap.nl.

Pioniersgeest in lokale ondernemingen geeft het landschap een ziel

Portretten van familiebedrijven geveninspiratie voor toekomstbeleid regio

Anton Hiemstra (Agriport A7) ontvangt de brochure uit handen van cultuurgedeputeerde Elvira Sweet.

HOLLANDS KROON - Bijde Rabobank barst In deherfstvakantie het Spaarfeestweer los. Van 22 tot en met 26oktober vormen de kantorenin de gemeenten HollandsKroon en Schagen Hippoly-tushoef, Nieuwe Niedorp,Schagen en Wieringerwerf hetdecor van een circus.

De jonge rekeninghouders(tot en met 12 jaar) mogen hunspaarpot komen legen. Er ligteen cadeautje klaar voor dezejonge spaarders. Om het feesthelemaal compleet te makenkomt er een echte circusshow:met buikspreken, goochelenen jongleren. Het is feest, dusalle bezoekers mogen verkleedkomen.

CircusshowDe circusshow is op woens-

dag 24 oktober in het kantoorin Wieringerwerf van 13.00 tot14.00 uur en op vrijdag 26 ok-tober in het kantoor in Hippo-lytushoef, eveneens van 13.00tot 14.00 uur.

Voor iedere storting doneertRabobank Schagen-Wierin-gerland een bedrag van € 1,-aan de Cliniclowns. Zo helptde bank samen met de jongespaarders ervoor dat kinderenin een moeilijke tijd toch ple-zier kunnen beleven.

Iedereen is van harte wel-kom op het Rabo Spaarfeest.Informatie en actievoorwaar-den staan vermeld op de web-site van Rabobank Schagen-Wieringerland,www.rabobank.nl/sw.

Rabo steunt Cliniclownsmet jaarlijks spaarfeest

De herfstvakantie is circustijd bij de Rabobank Schagen-Wierin-gerland.

ToeristenbelastingIk lees in de Wieringer Cou-

rant dat er in de gemeente-raad van Hollands Kroonvoor gepleit wordt om detoeristenbelasting ook op teleggen aan seizoenarbeiders.In dezelfde vergadering steltFijko van der Laan dat hetniet aan de gemeente is omeen 'bedrijfsmatige activiteitals de VVV te ondersteunen'.

Hoe durf je een eerbied-waardige organisatie die de-cennia lang met succes haarbest heeft gedaan om toeris-ten naar ons gebied te lokkenzó weg te zetten! En in die-zelfde raadsvergaderingspreekt niemand zo'n dommestelling tegen! 'Bedrijfsmati-ge activiteit', terwijl het bin-nen de VVV wemelt van deenthousiaste vrijwilligers!

Het is toch geen wonderdat de bevolking elk vertrou-wen in de politiek verliest enalles maar gelaten over zichheen laat komen. De biblio-theken, zwembaden, cultuuren nu ook nog de VVV: don-der het maar weg.

Maar ik voorspel dat hetniet lang zal duren of het ge-jammer zal beginnen om water achteloos is weggegooid.Nawijn wil wandelen met in-woners die hem wat kunnenvertellen over zijn nieuwestandplaats. Ik ga met hemop pad en vertel hoe leuk heteens op Wieringen was. Hijkomt jankend thuis!

Kees KleinDen Oever

De biebWij leren aap-noot-mies-

zus-jetEn hebben ons boekje keu-

rig teruggezetWil deze overheid een natie

van digitale analfabeten?Of wordt haar dit nu ten

onrechte verweten?De bieb, een plaats van so-

ciaal contact, dus kindertjesen senioren: lezen, lezen, le-zen, als je op je verstandelij-ke ontwikkeling let!

Dirk W.Chr. OlijHippolytushoef

WIERINGERMEER - Overeen lengte van zeventien kilo-meter voldoet de stenen bekle-ding van de Wieringermeerdijken de Omgelegde Stonteldijkniet meer aan de wettelijke vei-ligheidseisen. Daarom versterkthet hoogheemraadschap Hol-lands Noorderkwartier beide

dijken, zodat ze in 2015 weerveilig zijn.

Over de huidige stenen bekle-ding komt een nieuwe laag ste-nen waarvan de tussenruimtenworden opgevuld met asfalt.Door de nieuwe laag en het as-falt wordt het aanzicht van dedijk vanaf het water in eerste

instantie donkerder dan dat hetnu is. Later zal dit door de in-vloeden van het weer en de zeesteeds grijzer worden. Het iseen omvangrijk project, maargeen ingewikkelde ingreep, om-dat de werkzaamheden voorna-melijk aan de buitenkant van dedijk plaatsvinden.

De uitvoering van de werk-zaamheden is onlangs gegundaan het aannemersbedrijf Gebr.Van der Lee. Dat gaat nu startenmet de voorbereidende werk-zaamheden. Wanneer het echtewerk gaat beginnen, is nog nietprecies te zeggen. De uitvoeringvindt plaats met oog voor de om-geving. Zo voert de aannemerhet materiaal voor de Wieringer-meerdijk zoveel mogelijk aan viahet water. Bij de OmgelegdeStonteldijk is dit niet mogelijk,daar gaat het over de weg.

Om de nieuwe stenen bekle-ding aan te leggen, is het nodigde bomen bij het strandje tekappen. Mede op uitdrukkelijkewens van de omgeving komen derietkraag en het strandje na dewerkzaamheden weer terug. Zoblijft het groene uiterlijk behou-den. Dat het hoogheemraad-schap het strandje weer terug-brengt is een wens uit deomgeving; het wordt volop re-creatief gebruikt in de zomer-maanden.

DeltaprogrammaVrijwel alle Noord-Hollanders

wonen onder zeeniveau. Hethoogheemraadschap moet er-voor zorgen dat het zo kan blij-ven. Een hele klus, want de zee-spiegel stijgt, het regent vaker ende bodem zakt. Daarom wordenin het hele land honderden mil-joenen geïnvesteerd in het hou-den van droge voeten en het heb-ben van voldoende en schoon

water.De dijkversterking Wieringer-

meerdijk en Omgelegde Stontel-dijk maakt deel uit van het Del-taprogramma HollandsNoorderkwartier, dat ervoormoet zorgen dat iedereen veiligkan blijven wonen, werken enrecreëren in het gebied. Het rijkbetaalt aan deze versterkingmee.

Wieringermeerdijk en Omgelegde Stonteldijk in 2015 weer veilig

Vernieuwing dijkbekleding gaat beginnen

De Wieringermeerdijk vanuit de lucht gezien.(foto: HHNK)

WIERINGERWERF - In de tweede helft van september is musicalvereniging Mare met een groep van zo'n twintig mensen tussentwaalf en zeventig jaar begonnen met de repetities voor de musical Maria van Gerard van Amstel en Gerard van Midden. De repeti-ties zijn in volle gang, maar er zijn nog enkele rollen te vergeven.Voor die mensen, die wel graag zingen, maar geen rol in de spot-lights ambiëren is het ook mogelijk om in het koor achter de schermen te zingen. De repetities zijn zondagmiddag van 15.00 tot17.00 uur in Ons Centrum. De uitvoeringen zijn op 12, 13 en 14 april. Iedereen die wil zingen, acteren of musiceren is van harte wel-kom.Voor meer informatie: mare@samenstroom.nl of bellen met 0227-603 216.

MEDEMBLIK - Theaterma-ker Jo de Rijck komt komendezaterdag naar de Bonifacius-kerk in Medemblik met dekindertheatervoorstelling Tij-ger ontsnapt. De voorstellingis bedoeld voor kinderen vanvier tot twaalf jaar en begintom 15.00 uur.

In Tijger ontsnapt heeft Joeen grote droom: artiest wor-den in een circus.Van de direc-teur mag hij helpen bij de tij-gers. Wanneer hij op een dagde tijgers probeert te temmenontsnapt zijn lievelingstijger.Dit is de start van een span-nende zoektocht.

Tijger ontsnapt is een ver-haal over vriendschap, verge-ving en hoe je er alles aan doetom je vrienden te helpen. Gamee op zoek en laat je verras-sen door een unieke interac-tieve kindershow.

In zijn voorstelling combi-neert Jo de Rijck theater metspeciale effecten, goochel,mime, publieksinteractie enheel veel humor. Tijger ont-

snapt is een boeiende en af-wisselende voorstelling, diekinderen fel aanspreekt en devolwassenen stiekem laatmeegenieten.

Jo de Rijck is Belg en woontin Vlaanderen. Toen hij driejaar was nam hij een besluit:ik word later clown. Sinds zijnachtste weten ook de kattenuit de buurt het. Ze mochtendoor brandende hoepels sprin-gen op verjaardagsfeestjes.Gelukkig is Jo inmiddels nietmeer zo gevaarlijk als toen.

In 2007 won Jo de Rijck hetcabaretfestival Kleinzalig inZwolle. Op het Deltion caba-retfestival werd hij dat jaaruitgeroepen tot tweede bestekinderentertainer van de Be-nelux.

Met zijn toegankelijke pro-gramma's veroverde hij de af-gelopen vijf jaar de Neder-landse en Belgische podia. Inde pers wordt hij vooral ge-prezen om 'zijn unieke inter-actie met de zaal'.

De voorstelling begint om

15.00 uur en de zaal gaat om14.30 uur op. Kaarten kostenvijf euro.Voor meer informatiekan men bellen naar telefoon-nummer 0227-540015.

Tijger ontsnapt in Bonifaciuskerk

Theatermaker Jo de Rijck komt komende zaterdag naar de Bonifaciuskerk in Medemblik.

CONFERENTIE WERKEN AAN VERBREED VAKMANSCHAP 10 OKTOBER 2011 ZAANDAM 11

MIRANDA REITSMA

Werk aan de winkelWerk aan de winkel

Klaske is er voor deleuke dingen

Liefdewerk oud papier.Vrijwilligerswerk is de olie die zorgt dat het raderwerk

van de samenleving niet vast loopt.

L I E F D E W E R K

B R E E Z A N D - Klaske Twijn-stra (54) uit Anna Paulowna iser voor de leuke dingen. Eenstukje fietsen, koekjes bakkenen gezellig breien. ,,Ik benboventallig’’, omschrijft zijhet zelf. ,,Als ik er niet ben,loopt alles hier gewoon door.Er zijn betaalde krachten diedaar zorg voor dragen.’’

Haar aanwezigheid is de-salniettemin goud waard inPolder Résidence in Bree-zand. Het kleinschalige zorg-complex voor dementerendenheeft betaalde krachten, maarde vrijwilligers zorgen voordie extra dingen die het levenzo leuk maken. Soms hoeftdat niet meer te zijn, dan ersimpelweg te zijn; om eenkopje koffie te drinken en eenpraatje te maken. ,,Datgenewat ik hier doe, sluit boven-dien aan bij wat ik zelf graagdoe.’’

Sinds april is ze vrijwillig-ster in Polder Résidence. ,,We

mogen zelf in de agendaaangeven wanneer we tijdhebben om langs te gaan. Ikben hier nu twee dagdelenper week en ik verwacht in dewinter meer aanwezig tekunnen zijn.’’

Met mooi weer gaat zegraag met een bewoner fiet-sen. Op de speciale duofiets.,,Ik kan daar erg van genie-ten. Soms trappen we met z’ntwee, anders doe ik het graagalleen.’’

Onlangs heeft ze een damevan 90-plus geholpen om eenidentiteitsbewijs te regelen.,,Daar maken we meteen eenleuk uitje van. Het begon almet het maken van pasfoto’s.Die moesten wel vijftien keeropnieuw. Maar we hebbenontzettend gelachen. Oude-ren kunnen dingen zo heer-lijk relativeren.’’

Voor meer informatie:www.polderresidence.nl.LY D I A J A S P E R

Klaske Twijnstra met een bewoner op de duofiets. EIGEN FOTO

� DONDERDAG 20 SEPTEMBER 2012 REDACTIE .SC@NHD.NL Werk aan de WinkelSCH203

Project 'Asase' steelt hart van bollenboer Gerrit Preijde uit Breezand

Van Polder naar Afrikadoor marjo muntjewerfB R E E Z A N D - De 47-jarige Gerrit Preijde uit Breezand is enblijft altijd bollenkweker. Het telen van Narcissen en Eu-comissen en het veredelen van Dahlia’s zal hij blijvendoen, want de kweker uit Breezand kan daar niet buiten.Maar zijn nieuwe project, ’Asase’, heeft zijn hart gestolen.

begaan met Zimbabwaansegrootouders die hun kleinkin-deren opvoeden, omdat deouders daarvan door aids uithet leven zijn gerukt. Door eenfraaie plant te vermarktensteunt zij die mensen en krijgende kinderen de kans om naarschool te gaan en een beteretoekomst op te bouwen.”

Het project steunt de ontwikke-ling van kinderen in Zuid-Afrika. Gerrit kwam ermee inaanraking tijdens een bezoekaan een Afrikaanse collega-veredelaar. Een zakenvrouwmet een groot hart. Zij verteldede Noord-Hollander een aan-grijpend verhaal.

Preijde ,,Deze dame is zeer

Dit vond de ondernemer uitBreezand zo’n mooie gedachte,dat hij het idee oppakte endirect uitbreidde. Onder demerknaam Asase brengt hij nueen scala aan (handgemaakte)Afrikaanse producten op deEuropese markt.

Werkgelegenheid,,Dat varieert van bloempottentot kussenslopen en van arm-banden tot kunstwerken enplanten. Ik importeer al dieartikelen naar Europa, zodat deafzetmarkt groter wordt. Op diemanier creëren we meer werk-gelegenheid. Niet alleen in

Zimbabwe, maar in alle Afri-kaanse landen ten zuiden vande Sahara. Daardoor stijgt hetgezinsinkomen. Met als positiefgevolg dat Afrikaanse kinderennaar school kunnen en niethoeven te werken om geld bin-nen te halen.”

Preijde heeft iets met Afrika.,,De rust en reinheid daar, de

liefde en het gelukkig zijn metkleine dingen, de eeuwige’komt-wel-goed-mentaliteit’.’’Toch zou hij daar niet willenwonen, vertelt hij, want hijheeft zijn bloembollen hardnodig, zou niet zonder kunnenleven.

Het project is nog in ontwik-keling, maar hij ziet de toe-komst voor Asase positief in:,,Door naast planten ook andereinheemse producten te presen-teren in Europa maak je hetproject sterker en kunnen wehet groter aanpakken. Meerinkomsten betekent dat wemeer gezinnen kunnen helpen.

Na Europa zal Asase Amerikaveroveren. Noem me een fan-tast, maar reken erop: Ik maakmijn fantasieën wel waar!”

Op deze wekelijkse de pagina ’Werk aan de winkel’ komt alles overwerk in de Noordkop aan bod. Van verhalen over familiebedrijven totinformatie over de regionale arbeidsmarkt. Heeft u tips of suggesties

voor verhalen op deze pagina? Graag uw reactie naar:redactie.sc@nhd.nl of 0224-224443.

Gerrit Preijde.

Asase

Asase heeft nog geen websi-te, voorlopig is de informatieover het project op www.face-book.com/Asase.nl te vinden.

’In 2017 moeten de turbines draaien’

Onze regio barst van de boerenfamilies. De komende weken komen tien boerenfamilies op deze pagina aan bod om te vertellen over hun leven en deontwikkelingen op het platteland.

B O E R E N F A M I L I E S / - B E D R I J V E N

Akkerbouwer Jacco de Graaf iseen van de drijvende krachtenachter het Windplan Wieringer-meer. ,,Dit project is een testca-se voor Nederland.’’

Op de keukentafel van agra-risch ondernemer ligt het zoge-noemde Windplan. Buiten gaande uitgestrekte akkerlandengebukt onder een grijze wol-kenlucht. Boven de schuurzwiepen de wieken van dewindmolen die vader Huib in2004 aanschafte.

Het is de bedoeling dat de 35solitaire turbines in de polder –ook die van Jacco en Huib –geclusterd worden. De Graafgaat met zijn vinger over dekaart. ,,Er zijn meerdere locatiesdenkbaar, vooral uitbreidingenvan bestaande windparken eneen nieuw gebied.’’

170 miljoen euroDe hele operatie – het herstruc-tureren van de bestaande mo-lens en het bouwen van nieuweturbines op nieuwe locaties –kost 170 miljoen euro en debusinesscase is lang niet rond.,,Dat komt voornamelijk dooreen onvolkomen subsidiestelsel,en zonder subsidie is dit projectniet vlot te trekken.’’

,,De energiesector is onzeker.Het zou onverantwoord zijn omnu miljoenen te investeren insloop en nieuwbouw in deveronderstelling dat die inves-teringen worden terugverdiend.Bovendien: energieprijzen zijnal jaren laag omdat de overheid

blijft inzetten op goedkopekolencentrales.’’

Jacco de Graaf is anderhalvedag per week bestuurslid van devereniging Windcollectief Wie-ringermeer, waarin de 35 turbi-ne-eigenaren participeren. Declub werkt onder de naamWindkracht Wieringermeersamen met Nuon en ECN (on-derzoeksinstituut voor duurza-me energie). Daarnaast bestierthij met vader Huib een ruimzeventig jaar oud akkerbouw-en buxusteeltbedrijf aan deOosterterpweg in Wieringer-werf.

Windkracht Wieringermeerheeft van de gemeente opdrachtgekregen het Windplan totuitvoer te brengen.

,,Er waren ook projectontwik-kelaars geïnteresseerd, maar wijzijn de enige partij die voldoetaan de eisen van de gemeente.Wij kunnen niet alleen de nieu-we locaties ontwikkelen, maarook oude molens, waar het degemeente vooral om te doen is,opruimen. In 2017 moeten denieuwe turbines draaien. Hetsubsidiestelsel is zo veranderlijkdat je niet stil kunt blijvenzitten. Straks ontvangen we wel

subsidie, maar dan hebben wede planning en ontwikkelingvan de nieuwe locaties niet oporde. Daarom gaan we door.’’

Er zijn twee zogenoemde’Windweekenden’ gehoudenvoor draagvlak onder de bevol-king. ,,De weerstand tegenwindmolens is hier altijd laaggeweest, omdat molens sindslange tijd onderdeel zijn vanhet landschap. Het is niet zo-maar dat groep acht van basis-school Het Baken in Wieringer-werf een musical doet met alsthema wind. Een van de nieuweturbines wordt een poldermo-

len, de opbrengsten komen tengoede aan de gemeenschap.’’

Achttien jaar geleden voeg-den vader en moeder De Graafeen nieuwe tak toe aan hetfamiliebedrijf: de teelt vanbuxusboompjes. Het bedrijfwas op zoek naar nieuwe ma-nieren om meer inkomsten tehalen uit de zestig hectaregrond. Door de algehele schaal-vergroting en mechanisatiestijgt de productie van land-bouwgewassen, terwijl hetaantal arbeidsuren gelijk blijft.,,Daardoor daalt de kostprijs,maar de marges worden kleineren dus moet je nieuwe dingenuitproberen. We hebben ander-halve hectare buxusgrond. Daarhalen we zestigduizend boom-pjes uit. Dat is veel meer dan bijandere gewassen. De arbeid isnatuurlijk ook intensiever.’’

Één paardAls de opbrengst zo hoog is: waar-om gebruiken jullie niet meergrond voor buxus?

,,Wij willen niet op één paardwedden, ook de buxusmarktkan veranderen. We blijven dusgrond gebruiken voor de akker-bouw. Voor de verbouw vanaardappelen, wintertarwe ofzaaiuien moet je grote stukkenland reserveren, omdat voor diegewassen de opbrengst perhectare een stuk lager ligt. Maarde prijs van buxus kan ik zelfbepalen. Een buxusbol van tientot elf jaar verkoop ik hoe danook voor dertig euro.’’M A R K H E N D R I K S

Jacco de Graaf, agrariër en windpionier

Jacco de Graaf (links) is een drijvende kracht achter het windplan Wieringermeer. FOTO MARCO SWEERING

’We zien er af en toe uit als varkens’

maar regenen en koud dat hetwas. Toen ging het heel beroerdmet me.’’

Ook al is het werk vaak bui-ten, onder de meeste weersom-standigheden werken ze door.

W I N K E L - Alles doen ze met dehand, de twaalf mannen vanBrugman uit Winkel. Boren,hakken, frezen en zagen. Inbeton, maar ook in andere har-de materialen. En daar kun jebehoorlijk smerig van worden.

,,Ze zien er af en toe uit alseen stelletje varkens’’, steltTinja Brugman, directeur. Endaarmee ook meteen de enigevrouw binnen het bedrijf.,,Maar dat bevalt heel erggoed’’, zegt ze. ,,Perfect zelfs,werken met mannen. Ze zeurenniet en doen hun werk goed.Wat wil je nog meer?’’

Niet dat ze nu dagelijks zelfmet een machine in de hand opde bouwplaats werkt. Nee, datlaat ze aan de mannen over.,,Het is niet wat je noemt ideaalvrouwenwerk, het is behoorlijkzwaar’’, aldus Brugman.

Dat kan de 55-jarige ’kop-pensneller’ en ’manusje-van-alles’ Johan Hoek, al 22 jaar bijhet bedrijf in dienst, beamen.,,Hoe dikker de heipaal, hoezwaarder het werk. Een paaltjeafkorten met een doorsnee van22 centimeter is zo gepiept.Maar heb je het over een centi-meter of vijftig, ja, dan ben jewel even bezig. Je moet eenbeetje technisch zijn aangelegdvoor dit werk, maar het gaattoch vooral om je uithoudings-vermogen.’’

CompressorDe mannen krijgen wel hulpvan allerlei boren en zaagma-chines, maar de heipalen ’kra-ken’ met een kraan, is er voorhen niet bij. ,,Zo’n kraan isenorm duur’’, legt Brugman uit.,,Bovendien doe we vaak klus-sen waarbij je met zo’n kraanniet eens goed kunt manoeuvre-ren op de bouwplaats. Het isvaak erg precies werk. Dat gaatgewoon het beste met de hand.’’

En dan kun je behoorlijksmerig worden van al het stofdat er vrijkomt en het water

waarmee ze het gereedschapaandrijven. ,,Laatst waren zeelkaar met de compressor aanhet afspuiten.’’

Want soms zijn de werkom-standigheden bar en boos voorde mannen. Hoek: ,,Vooral als jemoet slopen, het beton weghak-ken, dat is het zwaarste werkom te doen. Heb je dat eenochtend gedaan, dan ga je jearmen puur voelen hoor. Stondeen tijdje terug alleen te werkenonder een viaduct. Het bleef

,,Behalve als het echt hardvriest. Dan kom je niet door hetmateriaal heen en gaat het dusecht niet’’, aldus Brugman.

Naast koppensneller boren enfrezen de mannen ook van alles

in gebouwen. ,,Eigenlijk levenwij van de fouten die aanne-mers maken in de bouw’’, ver-telt Brugman. ,,Ze bellen ons alser iets scheef zit, verkeerd zit ofniet past. Dan komen wij langsom het recht te zetten.’’

En gaat het wel eens goedfout? ,,Eigenlijk niet’’, zegtHoek. ,,We zijn zo vakkundigdat er weinig mis gaat. Geluk-kig, want wij zijn er juist om inte grijpen als anderen voor onsde mist in zijn gegaan.’’

Gaten boren in de betonvloer van een supermarkt in Tuitjenhorn is een koud kunstje voor de mannen van Brugman. FOTO JOHN OUD

K L A D D I G E K L U S S E N

Wekelijks gaan verslaggevers van de Schager Courant op zoek naararbeiders die niet alledaags werk uitvoeren in de regio. Werk waarbij

de handen goed vies worden, maar toch gedaan moet worden omons leven er een stuk aangenamer op te maken. Deze week de be-

tonspecialisten van Brugman uit Winkel.

Brugman betonspecialisten moet het van foutjes in de bouw hebben

De Vrijwilligerscentrale barst van de vacatures voor vrijwilligers.Op deze plek wekelijks een greep uit het aanbod.

•Zorgboerderij ’Blij op de Boerderij’ in ’t Zand is op zoek naarvrijwilligers die kunnen helpen met de klussen in de tuin en in dekas. Tevens wordt er een pluktuin gerealiseerd. De zorgboerderijbiedt dagbesteding aan jong volwassenen met een verstandelijkebeperking en kinderen met autisme, adhd, etc.

•De Voedselbank ’Kop van Noord’ zoekt chauffeurs en bijrijders,die op woensdag en donderdag goederen voor de voedselbankwillen vervoeren. Er zijn vrijwilligers met een sterke rug nodig,want ook het in- en uitladen van de goederen hoort bij deze taak.

•Stichting Wereldwinkel Harenkarspel in Warmenhuizen is opzoek naar een creatieve inkoopmedewerker. Het gaat om inkoopvoor een dynamische wereldwinkel. De vrijwilliger is ongeveer vieruur per week kwijt aan het werk en heeft goede ideeën over deproducten waar vraag naar is.

Interesse in deze vacatures of op zoek naar ander vrijwilligerswerk? Neem dan contactop met Johan Brand (088-0075254/06-22136715 of stuur een e-mail naarj.brand@stichtingdewering.nl). Vacatures staan ook op: www.vrijwilligerswerk-nhn.nl

Chauffeurs, inkopers en klussersV R I J W I L L I G E R S G E Z O C H T

S C H A G E N - Lied van der Lubbe-Vermeulen, Tineke Schilder-Bruin en Els van de Giesen-Ruiter hebben een actie optouw gezet om geld in te zame-len voor het Hospice Schagen.

Op zondag 11 november van 11tot 15 uur houden zij een ’dig-gelmarkt’ in het kantoor vanVan de Giesen Makelaars aan deSmeetsweg in Waarland. Daar-om zijn zij op zoek naar men-sen die hun diggelgoed willenschenken aan de markt. Hetgaat om serviesgoed, vazen,beeldjes en bloempotten. Lievergeen glaswerk maar het dikkerekristal dan weer wel. Eigenlijkvan alles wat ’aan diggelen’ kanis welkom.

Het diggelgoed kunt u bren-gen bij Lied van der Lubbe,Laan 8 te Schagen, Tineke Schil-der, Keinsmerweg 58 in ’t Zand,Boudien Glashouwer, mr. Wil-lem Schoutenstraat 37 (Waar-land) en Els van de Giesen,Smeetsweg 6a in Waarland.

Open dag nieuwpand LittleCoolA N NA PA L OW NA - BabywinkelLittleCool Company in AnnaPaulowna verhuist van Molen-veld naar bedrijventerreinKruiswijk, Lange Ring 6.

Zaterdag 6 oktober zijn be-langstellenden welkom om eenkijkje te nemen tijdens de opendag. Eigenaresse José Borst ismet haar man Marcel sinds2002 actief op webwinkelge-bied. Eerder had zij een web-winkel in kinderkleding. Delaatste jaren heeft zij zich toe-gelegd op de babymarkt met dewebwinkels Baby-Slofje.nl enLittleCool.com.

’Diggelmarkt’voor Hospice

S C H A G E N - De Intergemeente-lijke Sociale Dienst (ISD) houdtop donderdag 1 november van 9tot 13 uur een Werkgeversmarktin het gebouw in het Wester-park in Schagen.

Werkzoekenden van de ISDen het UWV worden hiervoorschriftelijk uitgenodigd. Naastdeze doelgroepen staat de deuropen voor andere geïnteresseer-den en/of werkzoekenden.

Na de markt wordt bezoekerseen gratis lunch aangeboden.Ook kan het CV worden nage-keken en kunnen werkzoeken-den tips krijgen over sollicite-ren.

Inmiddels zijn er negentienbedrijven die zich hebben aan-gemeld. Zo is onder meer Rata-plan aanwezig, Quality Con-tacts, Trading Organic Agricul-ture, Talent voor Techniek,Mylène Cosmetics en Midgard.

Er is nog ruimte voor meerondernemingen. Bedrijven dieaan deze markt willen deelne-men, kunnen zich aanmeldenvia www.isdnoordkop.nl

Maartje CornelisHoeve open voorbruidsparenB A R S I N G E R H O R N - Op zoeknaar de ideale trouwlocatie? Opzondagmiddag 30 septemberkunnen aanstaande bruidspa-ren van 12 tot 17 uur de MaartjeCornelis Hoeve in Barsinger-horn bezoeken.

De organisatie toptrouwloca-ties.nl houdt onder meer opdeze plek een open dag. In enom de eeuwenoude boerderijzijn allerlei mogelijkheden omeen trouwdecor te creëren.

Zo zijn er in de hoofdstolptwee authentieke kamers metschouwen en tegeltableaus enrondom de hoeve ligt een groteromantische tuin. Vooraf telefo-nisch aanmelden bij Marja deWit, 06-29548041.

ISD houdt marktmet werkgevers,tips en vacatures

PubDate: 20-09-2012 Page: SCH203 Color: CMYK

Artikel Noordhollandsch dagblad, interview familiebedrijf in de Kop Artikel Stedenbouw als veranderkracht

Reflectie mini-symposium, WieringercourantArtikel BN de Stem, onderzoek NieuwLandschap vanuit de regio Waterpoort

-34-artikel kenniscentrum recreatie: rondetafelgesprek gemeenschappelijke grond voor archeologie en ontwerper

Reflectie op Archined.nl over symposium Stedenbouw 2010, dagvoorzitter Miranda Reitsma

Aankondiging symposium Landschap en StedenbouwAankondiging 27-11-2012 gemeente Binnenmaas, Miranda Reitsma aangetrokken als Hoeksche Waardse Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit