POOLLICHT

Componist: Carl Orff, in 1936

Uitvoering: Symfonisch Orkest van Boston

Muziek: Carmina Burana

Zolang de Aarde bestaat, bestaat het poollicht. Dit licht wordt helemaal niet veroorzaakt door menselijke activiteit, maar wel door actie van de Zon op het magnetisch veld van de Aarde.

Lange tijd (tot na de Eertse Wereldoorlog!) meende men dat het poollicht veroorzaakt werd door de weerkaatsing van het zonlicht op het poolijs.

 Hoe dan ook het is de Zon die het poollicht veroorzaakt. De Zon stoot continu geladen deeltjes uit (protonen en elektronen), en wanneer een hevige uitstoot hiervan het magnetisch veld van de Aarde treft, veroorzaakt dit lichteffecten in de bovenste lagen van de atmosfeer (foton-emissie bij zuurstof- en stikstof-atomen) met prachtige slingers en golvende gordijnen van licht.Poollicht ontstaat aan de polen, omdat daar het magnetisch veld van de Aarde doorheen de atmosfeer breekt.

 Poollicht komt voor in een smalle band rond Noord- en Zuidpool.Deze band is niet perfect rond, maar eerder ovaal. De grootte van de band hangt af van de zonne-activiteit: bij “rustige” Zon is de band smal en stabiel, maar bij hevige “zonnestormen” kan hij tot een groot gebied expanderen, zodanig dat wij zelfs in onze streken soms – zelden ! - Noorderlicht kunnen waarnemen.

Aan de Noordpool noemen wij poollicht het Noorderlicht (Aurora Borealis), en aan de Zuidpool het Zuiderlicht (Aurora Australis).

Poollicht aan de Zuidpool

Poollicht: Noorderlicht - Zuiderlicht

Even terzijde: over ons Zonnestelsel

Alhoewel de temperatuur aan het Zonneoppervlak «slechts» zo’n 6.000°C bedraagt, beloopt deze binnen in de Zon enkele miljoenen Kelvin [ Kelvin (K) = Celsius (°C) + 273,14 ].

Bij dergelijke temperatuur zijn de botsingen tussen elementaire deeltjes zo hevig dat de waterstofatomen uiteenvallen in protonen en elektronen. Zo’n «geïoniseerd» gasmengsel noemt men «plasma».

Door zijn hoge bewegingssnelheid ontsnapt dergelijk plasma continu uit de Zon: de zonnewind. Debiet en snelheid van deze zonnewind fluctueert enorm, afhankelijk van actieve en minder actieve zones van de Zon (zonnevlekken en protuberansen – snelheden van 350 tot 700 km/sec).

Wanneer zo’n elektrisch geladen plasmagolf in het magnetisch veld van de Aarde terechtkomt, ontstaan elektrische en magnetische stromen en storingen, en lichteffecten: het Noorder- en het Zuiderlicht.