PLEIDOOI VOOR EEN INTEGRALE VLAAMSE GEZONDHEIDSZORG

Eric Ponette, 7 maart 2009------------------------------------------------------------------------------

-

“A health-care system based on primary health care will organise integrated and seamless care, linking prevention, acute care and chronic care across all components of the health system.”

Lee Jong-wook, Director-general of WHO: The Lancet, vol. 362, dec. 20/27, 2003

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING

VAN DE GEZONDHEIDSZORGEN

1. Juridische en politieke

2. Eigen klemtonen

3. Efficiëntie

4. Responsabilisering

JURIDISCHE EN POLITIEKE ARGUMENTEN

° De Grondwet

° Bijzondere wet 8 augustus 1980

° Arbitragehof (1997, 2000)

° Resoluties Vl. Parlement 3 maart 1999

° Vlaams Regeerakkoord juli 1999

° Vlaamse Regeringsverklaring juli 2004

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING

VAN DE GEZONDHEIDSZORGEN

• 1 Juridische en politieke

• 2 Eigen klemtonen

• 3 Efficiëntie

• 4 Responsabilisering

EIGEN KLEMTONEN

• Medisch onderwijs

• “Numerus clausus” / artsendensiteit

• Preventie

• Echelonnering

• Curatieve voorkeursectoren

• Huisartsennavorming

• Varia: daghospitalisatie, …

Prof. Dr. Boudewijn van Houdenhove

“Walloons are more oriented – culturally as well as scientifically – to France, whereas Flemish people are on the same wavelength as countries with Anglo-Saxon culture and science.”

Bron: The Lancet, 357 : 1889, 2001

ARTSENDENSITEIT op 1 aug. 2008

N artsen * N artsen/

100.000 inw.

Bij Vl. = 100

Vlaamse Gemeenschap

23.108 363 100

Franse Gemeenschap

19.680 458 126

Rijk 42.788 401 110

* Antwoord minister L. Onkelinx op parlementaire vraag van B. Laeremans

“NUMERUS CLAUSUS”“Kijk maar naar de numerus clausus in de geneeskunde waar je in Wallonië een

heel andere aanpak ziet.”

PREVENTIE IN VLAANDEREN

• Structuren - Vlaams Ministerie van Welzijn en Gezondheid - Vlaamse Gezondheidsraad - LOGO’S - Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie

• Opties - Gezondheidsdoelstellingen - Kaderdecreet preventief gezondheidsbeleid (21.10.2003)

• Projecten - Vaccinatie hepatitis B bij kinderen - Vaccinatie meningitis C - Vaccinatie HPV bij tienermeisjes - Borstkankerscreening

ECHELONNERINGVlaanderen Wallonië Brussel

Uitgaven

Raadplegingen

Huisarts, 2007 * 112 86 75Uitgaven

RaadplegingenSpecialist, 2007 * 92 108 121Uitgaven

Globaal Medisch

Dossier, 2006 * 131 55 60Uitgaven

Diabetespas

2006, * 145 35 41

• * Bij gemiddelde = 100• Bron: RIZIV op vraag van L. Ide ; publicatie: DS 09.06.08 en Periodiek okt. 2008 (www.vgv.be)

Kaart België GMD

CM leden met GMD

WAALSE CURATIEVE VOORKEURSECTOREN

op basis van uitgaven/inw. (+ % t.o.v. Vl)

• Beeldvorming * + 20 %• Klinische biologie * + 13 %• Genetische onderzoeken * + 38 %• Radiotherapie + nucleaire gen. ** + 39 %• Farmaca publ. officina * + 15 %• Kinesitherapie * + 10 %

* Jaar 2007; bron: RIZIV op vraag van L. Ide; publ.: DS 09.06.08 en Periodiek okt.

2008 (www.vgv.be)

** Jaar 2003; bron: CM studie; publ.: juni 2005

VLAAMSE CURATIEVE VOORKEURSECTOREN

op basis van uitgaven/inw. (+% t.o.v. W)

• Thuisverpleging * + 22 %

• Verpleegdagen PVT

+ Beschut wonen A * + 60 %

* Jaar 2003; bron: CM studie; publ.: juni 2005

VL-W KLEMTOONVERSCHILLEN : VARIA

• Pre-operatieve onderzoeken (n geteste pers.)(1) W>Vl + 50%

• Preventieve tandzorg (prev./ conserverende)(2) Vl>0.8331>W

• Daghospitalisatie (3) Vl>W + 69%

• Uitkeringen ziekteverlof (4) W>Vl + 11%

• Invaliden (aantal) (5) W>Vl + 18%

• Beroepszieken (aantal) (5) W>Vl +151%

(1) Jaar 2003; bron: IMA; publ.: GVA 27.10.04

(2) Jaar 2007; bron: L. Ide; publ.: Periodiek april 2008 (www.vgv.be)

(3) Bron: D. Dewolf; publ.: Periodiek Nieuwsbrief sept. 2002 (www.vgv.be)

(4) Jaar 2002, bron: antwoord min. R. Demotte op parlem. vraag F. Vanhecke

(5) Jaar 2007, bron: antwoord min. L. Onkelinx op parlem. vraag Y. Buysse

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING

VAN DE GEZONDHEIDSZORGEN

• 1 Juridische en politieke

• 2 Eigen klemtonen

• 3 Efficiëntie

• 4 Responsabilisering

EFFICIËNTIE• Verstoring continuüm preventie (=gemeenschap) – curatie (=federaal) –

zorg (=gemeenschap) > mist samenhang

• Scheiding preventie – curatie > onevenwichtige financiering > schadelijk voor volksgezondheid

• Gemengd federaal – deelstatelijk ziekenhuizenbeleid > mist samenhang

• Plethora van overheden (9 ministeriële instanties) > trage besluitvorming, compromissen, administratieve rompslomp

> Gemeenschapsniveau is meest efficiënt wegens ° klemtoonverschillen preventie – curatie * ° onmogelijkheid om “zorg” te herfederaliseren

* L. Ide: Lof der Gezondheid, Roularta Books 2006 / * G. D’Haens: Gezond en Wel, Periodiek jan. 2009(www.vgv.be)

UITGAVEN CURATIEVE / PREVENTIEVE GEZONDHEIDSZORG IN VLAANDEREN

Aandeel Vlaams Gewest in

uitgaven voor 57,25%* van

Curatieve gezondheidszorg 15.342.000.000 Euro** 103

______________________ = _________________ = ___

Uitgaven Vlaamse overheid 85.294.000 Euro** 1

voor

Preventieve gezondheidszorg

* Verdeelsleutel R. Demotte jaar 2002

** J. Remans: De hemel op aarde, Acco Leuven, 2003

Levensverwachting

Levensverwachting mannen en vrouwen 1987 – 1998

Chris Vandenbroeke: Periodiek Nieuwsbrief, mei 2001 (www.vgv.be)

Sterfterisico’s per leeftijdChris Vandenbroeke: Periodiek Nieuwsbrief, mei 2001 (www.vgv.be)

Bemerk de piek tussen 30 en 55 jaar

Verband cardiovasculaire mortaliteit en voeding

J.V. Joossens, J. Geboers, H. Kesteloot: Acta Cardiol. 1989; 44(2): 157-82

MINISTERS / INSTANTIES BEVOEGD VOOR GEZONDHEIDSZORG IN BELGIE

• Federale minister van Volksgezondheid

• Federale minister van Sociale Zaken

• Vlaams minister bevoegd voor Gezondheid

• Minister van de Franse Gemeenschapsregering, bevoegd voor Gezondheid

• Minister van de Duitstalige Gemeenschapsregering, bevoegd voor Gezondheid

• Minister van het Waalse Gewest, bevoegd voor Gezondheid

• Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie voor de bicommunautaire gezondheidsaspecten in Brussel

• Franstalige Gemeenschapscommissie voor de unicommunautaire aspecten van het gezondheidsbeleid voor de Franstalige Brusselaars

• Staatssecretaris voor Dringende Medische Hulp in de Brusselse Hoofdstedelijke Regering

Bron: D. Dewolf: Periodiek Nieuwsbrief sept. 2002 (www.vgv.be)

ARGUMENTEN VOOR COMMUNAUTARISERING VAN

DE GEZONDHEIDSZORGEN

1. Juridische en politieke

2. Eigen klemtonen

3. Efficiëntie

4. Responsabilisering

Bevolkingspiramide Europa 2000/2050

Bron: Eurostat; publ.: Intervisie (SM) nr. 4, 2003

RESPONSABILISERING

• noodzakelijk wegens vergrijzing, ontgroening en toenemende medische mogelijkheden

• bijkomende factor: stijgend % kosten betaald door patiënt: 28 % (OESO) – 33 % (WHO)

• gemakkelijker op niveau gemeenschappen dan federaal• minimum: beide gemeenschappen responsabiliseren voor bepaald

budget (“bestedingsautonomie”)• best: beide gemeenschappen responsabiliseren voor verwerving

inkomsten (“financieringsautonomie”)• overgangsfase: onderhandeld financieel hulpplan Vl – W Terzijde: ° Vl – W uitgavenkloof ° Vl – W bijdragenkloof ° Vl – W geldtransfers

VLAAMS - WAALSE UITGAVENKLOOF

ZIEKTEKOSTENVERZEKERING

Meeruitgaven in W versus Vl

Jaartal RIZIV (1)

(100 % verzekerden)

CM

(44,05 % verzekerden)

NZ

(4,1 % verzekerden)

1999 + 5 %

2000 + 4 %

2001 + 4 % + 6,9 % (2)

2002 + 4 %

2003 + 2 % + 6,0 % (3)

2004 + 3 %

2005 + 3 %

2006 + 8,3 % (4)

(1) : publ. : april 2007 (Alg. reg. + zelfst.)

(2) : publ. : 2003 (Alg. reg.)

(3) : publ. : 2005 (Alg. reg.)

(4) : publ. : mei 2007 (Alg. reg. + zelfst.)

VLAAMS - WAALSE BIJDRAGENKLOOFZIEKTEKOSTENVERZEKERING

Meerbijdragen in Vl versus W

Jaartal AK-VSZ *

1999 + 17,9 %

2000 + 19,1 %

2001 + 19,8 %

2002 + 20,1 %

2003 + 20,3 %

2004 + 20,1 %

2005 + 19,8 %

* Op basis van RIZIV (uitgaven) + ABAFIM (bijdragen)

VERGELIJKING Vl - W INZAKE EVOLUTIE UITGAVEN EN BIJDRAGEN (Bron : AK-VSZ; publ.: H. Deweerdt, Periodiek juli 2007, www.vgv.be)

Geneeskundige verzorging

Bijdrage en Kostprijs per verzekerde in Vlaanderen

600700800900

1000110012001300140015001600170018001900

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

EU

R

Bijdrage per verzekerde in EUR Kostprijs per verzekerde in EUR

Geneeskundige verzorging

Bijdrage en Kostprijs per verzekerde in Wallonië

600700800900

1000110012001300140015001600170018001900

1999 2000 20001 2002 2003 2004 2005E

UR

Bijdrage per verzekerde in EUR Kostprijs per verzekerde in EUR

RESULTERENDE GELDTRANSFERS UIT VL → W en BRU

(Bron : AK-VSZ; publ.: H. Deweerdt, Periodiek juli 2007, www.vgv.be)

Transfers in de Ziekte- en Invaliditeitsverzekering in miljard EUR

-1,000

-0,750

-0,500

-0,250

0,000

0,250

0,500

0,750

1,000

1,250

1,500

1,750

1990 1995 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

EU

R

VL

Wa

Br

BESLUITEN

• Voldoende argumenten voor communautarisering gezondheidszorg (+ ziektekosten- en invaliditeitsverzekering)

• Stevig Vlaams politiek front nodig voor realisatie• Financieringsautonomie beter dan

bestedingsautonomie• Financiering uit algemene middelen logischer dan uit

arbeid• Vlaamse solidariteit met Wallonië, Europa, wereld