Selina Roskam

Verbetering van samenwerking in de huisvestingsketen zorgt voor aantoonbare resultaten bij het verduurzamen van de huisvesting.

Platform Duurzame Huisvesting

GreenleasePrestatiecontracten

BreeamDUO label

EnergielabelBestaande bouw

DMOP

Platform Duurzame Huisvesting

Maar ook…• Beleidsmakers zitten aan tafel• Betrokken bij uitvoering Energieakkoord– Erkende maatregelenlijst– Expertisecentrum Energiebesparing– EPK

bodemenergieretailwet- & regelgeving

Huisvestingsketens

• Opdrachtgever – uitvoerende partij

• Huurder – verhuurder

Huisvestingsketens

• Opdrachtgever – uitvoerende partij– Exploitatiefase – afspraken maken over beheer,

onderhoud, energiebesparende maatregelen, financiering en samenwerking

• Huurder – verhuurder

Opbouw Menukaart Prestatiecontracten

• De start

Huisvestingsketens

• Opdrachtgever – uitvoerende partij– Exploitatiefase – afspraken maken over beheer,

onderhoud, energiebesparende maatregelen, financiering en samenwerking

• Huurder – verhuurder– Bestaande bouw– Huurcontracten– Transactiemomentsplit incentive

Split incentive

• Eigenaar investeert in het gebouw• De huurder heeft voordeel van de

energiebesparing

• Nu intensivering handhaving Activiteitenbesluit (Energieakkoord)enErkende maatregelenlijst

13

Waarom Green Lease?

• Een duurzaam gebouw is pas écht duurzaam als het duurzaam wordt gebruikt en beheerd.

14

Wat is een greenlease?

• Greenlease biedt een oplossing voor split-incentive issue– Split-incentive: verhuurder betaalt, huurder

heeft het financiële voordeel door energiebesparing

• Greenlease:– is een prestatiecontract– omvat wederzijdse verantwoordelijkheden en prikkels

huurder en verhuurder– verdeelt kosten, baten en risico’s naar rato

• Greenlease stimuleert verdergaande verduurzamingsmaatregelen

Verhuurder

HuurderMVO-

doelstellingen huurder

MVO- doelstellingen

verhuurder

Huur

Gebruiksverplichtingen

Servicekosten

Verhuurdersverplichtingen

Kwaliteit enklanttevredenheid

Traditionele huurcontracten Green LeaseHuur

Gebruiksverplichtingen

Gedeelde gebouwspecifieke

MVO- doelstellingen

Verhuurder

Huurder

Gedeelde milieu-/ethische/

maatschappelijke doelstellingen

Gedeelde kosten & opbrensten

Bron: Greening the Commercial Property Sector. Good Practice Guide 2009

Traditioneel vs green lease

Onderdelen van Green Lease

• Huurdersoverleg• Certificering en reductiedoelstellingen• Gebruik van het gebouw• Energieverbruik en monitoring• Voldoen aan wet- en regelgeving• Rapportage• Geschillenregeling

Tools

• Leidraad Green Lease

• Greenlease Menukaart

• Greenlease Dashboard

Leidraad Green Lease

Wat is de Leidraad Green Lease

• Praktisch middel om huurder en eigenaar handvatten te geven om gezamenlijk het gebouw, het gebruik en de exploitatie te verduurzamen

Opbouw van de Leidraad

• Green Lease theorie– Wat is een Green Lease?– Waarom een Green Lease?

• De aanpak– Wat moet een Green Lease omvatten?– Vormen van Green Lease– Do’s en Don’ts– Voorbeeldartikelen

• Voorbeelden in Nederland– Huurders- vs. Verhuurdersvriendelijke contracten.– Green Lease contracten

• Conclusies en Aanbevelingen

• Een handleiding kan (deels) bestaan uit een lijst van basisafspraken die gelden tijdens de huurovereenkomst.

• Afspraken over:• Gebruiksuren van het gebouw (bijvoorbeeld van 8.00 tot 20.00)• Uitschakelen van computers en beeldschermen• Inkoop van toekomstige apparatuur. Zoals de afspraak dat alleen apparaten

(kopieermachines, ijskasten, koffiezetapparaten, e.d.) met een energielabel A mogen worden aangeschaft.

TIP: Goed inregelen van installaties van groot belang

• Goed inregelen van de installaties is van groot belang om de installatie zo zuinig mogelijk te laten werken.

• Een jaarlijkse ‘APK-keuring’ is aan te raden. • De Installatie Performance Scan van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland kan hier

bijvoorbeeld voor worden gebruikt.

Voorbeeld

Succes: gezamenlijke aanpak

• Structureel nadenken over duurzaamheids-maatregelen door huurders en verhuurders samen en dit vastleggen is nieuw.

• Dit vraagt een andere -meer open- instelling van beide partijen en brengt risico’s met zich mee.

• Duurzaamheid is relatief nieuw in haar (technische) toepassingen, niet alle resultaten zijn vooraf bekend.

• Een traditionele huurovereenkomst is opgesteld vanuit een juridisch oogpunt van ‘hoor en wederhoor’. Dit is bij Green Lease niet het juiste vertrekpunt.

Aanbevelingen

• Begin ‘eenvoudig’ bij het afsluiten van een eerste Green Lease.

• Voorkom dat het onoverzichtelijk wordt en dat het eindresultaat niet optimaal is of de doelstelling zelfs niet wordt gehaald.

• Een gezamenlijke aanpak van eigenaar en gebruiker is essentieel.

• Streef naar een herhaalbaar en flexibel opgezet huurcontract. • Het gebruik van bijvoorbeeld een certificeringsmethode als

BREEAM-NL of BREEAM Bestaande bouw of LEED is een bruikbaar vertrekpunt en het vereenvoudigt concrete invulling van duurzaamheidsbepalingen.

Greenlease Menukaart

25

26

27

28

29

Lichtgroen, groen of donkergroene ambities

30

Greenlease Dashboard

32

Wat is het Greenlease Dashboard?

• Instrument om snel inzicht te krijgen in haalbaarheid van energiebesparende maatregelen voor kantoren

• Belangrijkste draaiknop is het gewenste rendement voor de initiatiefnemer

• Houdt rekening met verschillen in gebouwen én gebruikers

Doelgroepen Dashboard

Belegger/eigenaar

Facilitair manager

Beheerder Gebruiker

Toelichting opzet

• Gewenst inzicht: is een investering in een energiebesparende maatregel globaal gezien interessant voor de eigenaar en huurder, gegeven een bepaalde rendementseis?

• Koppeling met MJOP mogelijk

35

Voorbeeld Neuhuyskade, Den Haag

• Kerngegevens: – 5416 m2– Gebouwd in 1938, gerenoveerd in 2000– Energielabel F/E

36

Resultaat - rekenvoorbeeld

37

Resultaat - rekenvoorbeeld

38

Zelf doen?

Ga naar • www.rvo.nl/duurzamegebouwen – Gebouwfasen - transactie

• www.platformduurzamehuisvesting.nl/menukaart • www.platformduurzamehuisvesting.nl/greenlease-da

shboard

Vragen• secretaris@platformduurzamehuisvesting.nl