PIJNACKER-CENTRUM, HET KLOPPEND HART VAN DE GEMEENTE PIJNACKER-NOOTDORP

PLAN VAN AANPAK

TOT STAND GEBRACHT IN SAMENWERKING TUSSEN ONDERNEMERS, GEMEENTE EN VASTGOEDEIGENAREN MOGELIJK GEMAAKT DOOR HET ONDERNEMERSFONDS PIJNACKER-NOOTDORP

PIJNACKER-CENTRUM, HET KLOPPEND HART VAN DE GEMEENTE PIJNACKER-NOOTDORP

PLAN VAN AANPAK

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd

en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de auteurs en CityWorks

CityWorks Vondelstraat 194 Postbus 81 2501 CB Den Haag t 070-3897627 opdrachtgever: OFPN e info@cityworks.nl projectnummer: 1460 w www.cityworks.nl datum: januari 2015

Inhoudsopgave

Voorwoord ....................................................................................... 2 Samenvatting .................................................................................. 3 1. Achtergrond en aanleiding ......................................................... 4 2. Een analyse van het centrum van Pijnacker .............................. 6 3. Trends en ontwikkelingen ........................................................ 10 4. Visie en strategische doelstellingen ......................................... 12 5. Plan van Aanpak en maatregelen ............................................ 18 Bijlagen ......................................................................................... 24

Voorwoord De wereld van de detailhandel is volop in beweging. Internet, bezorgdiensten, brancheverbreding zijn aan de orde van de dag. Nieuwe (horeca)concepten komen op. Het centrum van Pijnacker is in deze hectische wereld herkenbaar, maar nog onvoldoende aansprekend. Wij zien kansen voor verbetering. Daarom hebben wij, ondernemers in het centrum, met financile steun van het Ondernemersfonds Pijnacker-Nootdorp en begeleid door een gespecialiseerd adviesbureau (CityWorks uit Den Haag), samen met gemeente en belangrijke vastgoedpartijen om tafel gezeten en een Plan van Aanpak voor een beter centrum gemaakt. Met dit plan kunnen en willen wij de komende jaren samen met deze partners aan de slag gaan. Vanuit een ambitieuze maar realistische visie voor het jaar 2020 kunnen we de komende jaren koersvast werken aan het bereiken van onze vijf strategische doelstellingen. Om deze doelstellingen te behalen is een uitvoerig pakket aan maatregelen nodig. Veel maatregelen kunnen en moeten snel en voortvarend worden opgepakt; de urgentie is groot, de noodzaak hoog. We zijn blij met en trots op dit Plan van Aanpak en hopen, samen met de gemeente en vastgoedpartijen als onze belangrijkste samenwerkingspartners, de schouders te kunnen zetten onder een sterk en levendig centrum van Pijnacker met veel tevreden klanten. Daarnaast willen wij ook andere partijen, zoals verenigingen, meer gaan betrekken bij het centrum. Er is de afgelopen drie maanden veel enthousiame ontstaan. Wij gaan ervoor, doet u mee? Pijnacker, januari 2015 de initiatiefnemers: Erwin Arends, Herman van Atten, Piet Bok, Ed van der Burg en Werner van Keulen

3

Samenvatting De wereld van detailhandel en voorzieningen in centrumgebieden is bijzonder hectisch. Veel winkels, concepten en winkelgebieden hebben het moeilijk. Ook het centrum van Pijnacker behoeft een krachtige impuls om in de slag om de consument te blijven bestaan. Dit Plan van Aanpak rijkt hiertoe de bouwstenen aan. Het centrum van Pijnacker Het centrum heeft een wat troebel retailconcept en ondervindt sterke concurrentie van centra in de omgeving. Het onvoldoende aantrekkelijke aanbod wordt niet gecompenseerd door een zeer aantrekkelijke inrichting van het centrum, veel historie of leuke en gezellige plekjes. Daarnaast is het centrum nog onvoldoende georganiseerd. De consument weet de weg naar het centrum in onvoldoende mate te vinden. De consumenten in Pijnacker-Nootdorp zijn echter een interessante doelgroep qua koopkracht en consumentenprofiel. Trends en ontwikkelingen De retail is volop in ontwikkeling. Dit zijn niet alleen ongunstige ontwikkelingen, er is sprake van veel dynamiek, waarin producten en diensten (ook) op andere manieren de weg naar de consument weten te vinden (internet, tweedehands, delen en ruilen, pick-up-points, outletcentra). Naast winkels worden andere aspecten van centrumgebieden belangrijker (gezelligheid, beleving, voorzieningen, service en kwaliteit). Het toenemende belang aan andere waarden roept het volgende beeld op: Vroeger bepaalden de winkels het succes van een centrum. Nu bepaalt het centrum het succes van de winkels. Dit vergt een sterke profilering en samenwerking. Onze visie en strategische doelstellingen Op grond van bovenstaande analyse en de trends en ontwikkelingen is een visie tot stand gekomen op het centrum van Pijnacker. Deze visie luidt:

In 2020 is Pijnacker-centrum het kloppend hart van Pijnacker-Nootdorp met een complete en verrassende mix

van verblijfsfuncties zoals horeca, (maatschappelijke) voorzieningen en winkels voor zowel

boodschappen doen als shoppen.

De trouwe bezoeker kan er makkelijk komen, voelt er zich thuis en blijft er lang. Ondernemers excelleren er in

vakmanschap en dienstbaarheid. Aan deze visie zijn voor vijf themas strategische doelen gekoppeld. Fysieke omgeving: in 2020 is het centrum getransformeerd

tot een compact en ruimtelijk samenhangend gebied dat eenduidig en mooi is ingericht. De bezoeker vindt het er gezellig, voelt zich er thuis, verblijft er graag, kan er prettig shoppen en komt er gemakkelijk

Economie: in 2020 heeft het centrum een complete aanbodmix van voorzieningen, winkels en evenementen die passend zijn bij de functie van een kloppend hart voor Pijnacker-Nootdorp

Leefbaarheid: in 2020 is Pijnacker-centrum de huiskamer van de gemeente, waardoor de sociale binding is toegenomen. Het is d ontmoetingsplek en staat bekend als een gezellig, schoon en veilig verblijfsgebied

Marketing: in 2020 hebben we 56.000 fans van ons centrum

Organisatie: in 2015 is er een krachtige alliantie tussen ondernemers, vastgoedeigenaren, gemeente en andere actoren in het gebied en wordt er optimaal samengewerkt.

Op haar beurt zijn de vijf strategische doelen de basis voor een samenhangende set van maatregelen, die met elkaar moeten zorgen dat de visie in 2020 wordt bereikt. Dat vraagt zowel snelle actie als een lange adem. Het vijfde thema (organisatie) verdient op korte termijn prioriteit om ook resultaten op andere themas te kunnen behalen.

4

1. Achtergrond en aanleiding Het centrum van Pijnacker heeft veel kwaliteiten. Het bestaat uit een in twee fasen planmatig ontwikkeld winkelcentrum rondom het Raadhuisplein (Ackershof I en Ackershof II) en een aantal oudere winkellinten zoals de Oost- en Westlaan, de Kerkweg en de Stationsstraat. Er is een mooie mengeling van filiaalbedrijven en zelfstandig ondernemers en van boodschappenwinkels, winkels in de niet-dagelijkse sector en andere centrumvoorzieningen zoals horeca. Sommige ondernemers zijn al sinds jaar en dag in het centrum van Pijnacker (in het dorp) gevestigd, anderen zitten er sinds de komst van Ackershof I (opening 2001) en Ackershof II (oplevering 2012). Ondanks de goede eigenschappen zijn er ook zorgen. Het centrum functioneert nog niet naar behoren en in Ackershof II is veel leegstand. De landelijke ontwikkelingen in de economie en de opkomst van internet zijn hierbij belangrijke algemene factoren, maar er zijn ook aspecten in het centrum zelf die onvoldoende functioneren. In n zin samengevat luidt het kernprobleem:

Er komen simpelweg te weinig mensen naar het centrum. Deze constatering was voor een aantal ondernemers aanleiding het initiatief te nemen voor het maken van een Plan van Aanpak voor het centrum. Dit document is daarvan het resultaat. 1.1 Doelstelling In Nederland kan grosso modo worden waargenomen dat centrumgebieden waarin goed wordt samengewerkt tussen ondernemers onderling en tussen ondernemers, gemeente en eigenaren anderzijds het beter doen dan daar waar dat niet gebeurt. Daarom is het voor een centrum als Pijnacker nodig om met kracht uitvoering te geven aan noodzakelijke verbeteringen. Doelstelling is om te komen tot een samenhangend pakket aan maatregelen en een krachtige uitvoeringsorganisatie. De

samenhang kan tot stand komen door een duidelijke visie op de toekomstige positionering van het centrum van Pijnacker. Als tijdshorizon is daarbij 2020 gekozen. Daarbij is het wel zo dat er behoefte is aan maatregelen op de korte termijn, maar dat men zich realiseert dat sommige mogelijke maatregelen ook een lange adem vergen. Kenmerken van een goed actieplan zijn: bevat korte en lange termijn actiepunten is een verantwoordelijkheid van alle partijen: het bevat

projecten waarvan het primaat ligt bij ondernemers, bij eigenaren, bij de overheid en projecten met een gedeelde verantwoordelijkheid

kort en to-the-point met een duidelijke uitvoeringsparagraaf

bindt partijen en komt in samenwerking tot stand. 1.2 Werkwijze Dit Plan van Aanpak is tot stand gekomen in een drietal interactieve workshops, waar naast ondernemers ook de gemeente en vastgoedpartijen en hun beheerder waren vertegenwoordigd. De workshops vonden plaats in de periode oktober tot en met december 2014 en hadden achtereenvolgens de volgende inhoud: workshop 1: Analyse en verkenning van het speelveld workshop 2: Kernwaarden, visie en strategische doelen workshop 3: Maatregelen In de workshops ontstond een positieve sfeer en de echte wil om samen verbeteringen tot stand te brengen.

5

Deelnemers workshops Herman van Atten, ondernemer Erwin Arends, ondernemer Piet Bok, ondernemer Ed van der Burg, ondernemer Werner van Keulen, ondernemersvereniging Ackershof Richard Sprado, ondernemer Jan Soeterbroek, ondernemer Erhard Soeterbroek, ondernemer Sander Thijssen, bedrijfsleider Dennis Potter, gemeente Pijnacker-Nootdorp Erik den Breejen, 4RealEstate (eigenaar) Hans van den Elst, 4RealEstate (eigenaar) Geert Jonker, SPF Beheer (eigenaar) Brian van Amerongen, WPM (beheerder)

v.l.n.r. (1) het Raadhuisplein behoeft meer levendigheid (2), historische en gemengde winkellinten kunnen zeer bepalend zijn voor de couloure locale

v.l.n.r. (1) de fysieke uitstraling van winkels aan het Emmapark kan beter (2) de teruggelegen ingang van Ackershof kan manifester en (3) een blik op de Diamant, die de wisselwerking tussen Oostlaan en Raadhuisplein bemoeilijkt v.l.n.r. (1) nieuwbouw langs de Oostlaan (Ackershof I) (2) bewegwijzering en routing vergen verbetering (foto bewegwijzering hoek Stationsstraat- Emmastraat) (3) blik op het oude winkellint langs de Oostlaan

!! !

! !

! !

!"##$%&'()""*(+,-.$!/&*( (((((((((((((((((((

( ((

( ( (

( ( (

( ( (

( ( (

!"##$%&'()""*(+,-.$!/&*( (((((((((((((((((((

( ((

( ( (

( ( (

( ( (

( ( (

6

2. Een analyse van het centrum van Pijnacker Het centrum van Pijnacker, historisch gegroeid en planmatig herontwikkeld. Dat is in een notendop hoe Pijnacker-centrum er nu uitziet. Gebiedsafbakening Het centrum van Pijnacker is als volgt afgebakend:

Raadhuisplein Ackershof I en II Emmapark tussen Kerkweg en Witte Huis Oostlaan tussen Emmastraat en Kerkweg Kerkweg tot en met Kinks Kappers Westlaan tussen Kerkweg en Europalaan Stationsstraat (incl. koppelstukje Julianalaan) Entreegebied tussen Station en Emmastraat

Door gebruik te maken van bestaand materiaal en met behulp van een model is een analyse gemaakt van het (functioneren van het) centrum van Pijnacker. In bijlage 2 zijn ook enkele cijferoverzichen opgenomen, waarbij het centrum wordt vergeleken met enkele andere centra. 2.1 Het retailconcept van Pijnacker-centrum Het retailconcept van Pijnacker-centrum bestaat uit een mix van functies. Boodschappen doen, winkelen, horeca en dienstverlening. Hierbij blijkt uit feiten en cijfers (zie ook navolgend) dat het centrum van Pijnacker enerzijds het hoofdwinkelgebied van de gemeente Pijnacker-Nootdorp zou moeten zijn, maar als zodanig onvoldoende uit de verf komt door achterblijvend aanbod (leegstand) en doordat de gemeente

feitelijk met Pijnacker-centrum en de Parade in Nootdorp over een tweepolige structuur beschikt. Winkels Het centrum omvat circa 13.000 m2 wvo winkelaanbod. Daarvan is circa 3.000 m2 dagelijks winkelaanbod en 10.000 m2 niet-dagelijks winkelaanbod. Opvallend voor een centrum als Pijnacker is dat er eigenlijk maar n supermarkt (Albert Heijn) in het centrum aanwezig is. De PLUS-supermarkt ligt net buiten het centrum en heeft weinig of geen interactie met de rest van het centrum. Ook in vergelijking met andere (vergelijkbare) centra is het aandeel dagelijks zeer beperkt, terwijl het metrage niet-dagelijks wat groter is dan elders. In centra als Pijnacker zijn het juist de supermarkten die voor de nodige trekkracht moeten zorgen. Ze zijn als het ware de kurk waar andere winkels op kunnen drijven. Deze trekkracht van supermarkten is voor het centrum thans (te) beperkt. Tegelijkertijd is Pijnacker-centrum niet de plek voor het echte recreatieve winkelen. Daarvoor zijn er ruim voldoende centra op korte afstand aanwezig (Delft, Zoetermeer, Leidschendam, Rotterdam en Den Haag). Met name in Ackershof II, dat werd opgeleverd in het diepst van de crisis, is de nodige leegstand (opgetreden). Het leegstandspercentage in het centrum als geheel ligt momenteel op circa 15%. De coulour locale (gevormd door zelfstandig ondernemers vooral in de oude dorpsstraten) is wel, maar enigszins verscholen, aanwezig. Horeca Voor horeca geldt dat er in de afgelopen jaren horeca in het centrum is bijgekomen, maar dat het horeca-aanbod nog altijd gevarieerder en completer kan. Restrictieve bestemmingsplan-mogelijkheden zijn hierbij een factor, maar ook de ontwikkelmogelijkheden elders in de gemeente (zoals de Dorpsstraat in Nootdorp en diverse locaties in het buitengebied). Dienstverlening In het centrum van Pijnacker treffen we de reguliere commercile dienstverleners zoals banken, uitzendbureaus en dergelijke. Opvallend is dat andere, maatschappelijke voorzieningen zoals

7

gezondheidsvoorzieningen, gemeentekantoor, bibliotheek in de loop der jaren uit het centrum zijn verdwenen. Hierdoor kan het centrum nog onvoldoende haar centrumfunctie etaleren. Samenvattend Het retailconcept, oftewel: wat zijn de kernactiviteiten van het centrum, is wat troebel. Enerzijds vertoont het kenmerken van een hoofdwinkelcentrum die horen bij een gemeente van een grootte als Pijnacker, anderzijds zijn er ook branches en functies die achterblijven. Het is daardoor ook niet helemaal helder wat de functie nu precies is. Is het een boodschappencentrum, een centrum om snel te shoppen of te winkelen of een verblijfsgebied? Als het gaat om de compleetheid van het aanbod beoordeelt de consument Pijnacker-centrum substantieel lager dan gemiddeld in andere (vergelijkbare) centra. 2.2 Functioneren Een belangrijke indicator voor het functioneren van winkelcentra zijn de koopstromen. Wat we zien is dat Pijnacker-centrum voor dagelijkse boodschappen met een koopkrachtbinding van 26% (peiljaar 2011) laag scoort. Bovendien is de trend dalend (in 2004 was deze binding nog 34%). Voor niet-dagelijks winkelaanbod bedraagt de koopkrachtbinding 14%, hetgeen ook als laag aangemerkt kan worden. Hoewel de cijfers al enige jaren oud zijn, zijn ze nog altijd illustratief voor het functioneren van het Pijnackerse centrum. Al met al blijft het functioneren achter bij het niveau wat van een centrum als Pijnacker verwacht mag worden. Dit blijkt verder uit (door CityWorks bewerkte) omzetcijfers uit 2011. Daaruit komt naar voren dat het omzetniveau in het centrum van Pijnacker ruim 30% lager is dan in (qua omvang en functie van het centrum en qua inwonertal) vergelijkbare centra. De indruk bestaat dat met name veel inwoners van de nieuwe wijken (Klapwijk, Tolhek en Keijzershof) de weg naar het centrum onvoldoende weten te vinden.

2.3 Klanten en klantrelaties De klanten bestaan vooral uit inwoners van het dorp Pijnacker. De indruk is dat dit vooral de inwoners aan de centrumkant van het spoor zijn. Inwoners van Klapwijk en Tolhek worden wat minder vaak in het centrum gezien. Bevolkingskenmerken In Pijnacker-Nootdorp wonen ruim 50.000 mensen, de verwachting is dat dit zal toenemen tot 56.000 in het jaar 2020. Gezinnen met kinderen overheersen, hetgeen ook op valt te maken uit de bevolkingspiramide. Wat wel opvalt is dat het dorp Pijnacker relatief vergrijst is in vergelijking met de gemeente als geheel. Inkomen Het inkomensniveau in de gemeente is flink hoger dan landelijk gemiddeld: 36.400 in de gemeente ten opzichte van 30.900 landelijk. Klantprofiel en belevingswerelden Belangrijk naast bovengenoemde socio-economische gegevens is ook de leefstijl. Wat voor mensen wonen er nu eigenlijk in Pijnacker? Belevingswerelden Door middel van het BSR-model van The SmartAgent Company zijn psychografische achtergronden (de belevingswerelden) van de inwoners in beeld te brengen. In het model worden de belevingswerelden van de consument in vier typen ingedeeld: blauw, groen, geel en rood. Zie bijlage 2 voor meer uitleg. In het kader van een regionale woningmarktanalyse (De Grote Woontest 2012) is de regionale consument via deze methode getypeerd.

8

Als we kijken naar de consument in regionaal verband, dan valt op dat de kernen Pijnacker en Delfgauw overwegend mensen in groene en gele belevingswerelden telt. Nootdorp kleurt wat blauwer. Voor de groene groep zijn traditionele winkels, waar men zich vertrouwd bij voelt en met een scherpe prijs, aantrekkelijk. De gele consument wordt aangetrokken door eigentijdse/trendy formules met een scherpe prijs-kwaliteitverhouding. Formules gericht op de groene consument zijn niet altijd even innovatief. Kansen voor Pijnacker liggen er vooral in het geel-blauwe segment. Het gaat dan om eigentijdse, trendy winkels met een gezellige sfeer (geel), met wat meer luxe en exclusiviteit en een goede service (blauw). Klantrelaties en kanalen Uit de analyse is naar voren gekomen dat de klantrelaties soms sterk op een persoonlijke relatie tussen klant en ondernemers zijn gericht. Op het niveau van het centrum als geheel worden klantrelaties onderhouden via social media of de gedrukte pers. Deze relaties zijn echter gefragmenteerd en niet voor het hele centrum. Met nieuwe media kan meer worden gedaan. Binding Uit het eerder genoemde regionale woningmarktonderzoek blijkt dat de binding van (verhuisgeneigde) inwoners aan de eigen woonplaats/gemeente in Pijnacker-Nootdorp het geringst is van alle gemeenten in de regio Haaglanden. Dit zal voor een belangrijk deel te maken hebben met aspecten op de woningmarkt (disbalans tussen woonwensen en woningvoorraad), maar vaak heeft een dergelijke lage binding ook te maken met beperkte sociale betrokkenheid bij de eigen woonplaats. Aspecten als onvoldoende aansluiting bij het verenigingsleven, een beperkt voorzieningenniveau en attractiviteit van een centrum kunnen hier debet aan zijn. Andersom geldt dus dat een attractief centrum ook van positieve invloed kan zijn op de aantrekkingskracht van een gemeente als woonplaats.

2.4 Ruimte en randvoorwaarden Het centrum van Pijnacker vertoont nu een diffuus ruimtelijk beeld. Het centrum is historisch gegroeid en planmatig herontwikkeld. Enerzijds biedt het daardoor twee moderne winkelclusters (Ackershof I en II) en anderzijds de meer historische linten zoals de Oost- en Westlaan en de Stationsstraat. Aan deze linten zijn karaktervolle historische gebouwen aanwezig. Het Witte Huis is een mooie blikvanger in het dorp. Het parkeren is met de grote parkeergarages goed te noemen (de routing naar en in de garage alsmede de inrichting van de garage wordt overigens binnenkort verbeterd). In het algemeen is het centrum schoon en veilig. De ruimtelijke samenhang in het centrum is echter onvoldoende, zowel qua bebouwing als ook qua openbare ruimte. Daarnaast zijn heel concreet enkele verbeterpunten te benoemen: een gezelliger en beter te benutten Raadhuisplein (dat nu

eigenlijk maar een halve dag in de week goed gebruikt wordt

de ruimtelijke relatie tussen de Ackershoven en de Oost- en Westlaan waarbij de Diamant in de toekomst een minder grote sta-in-de weg is

een facelift van de wat gedateerde winkelunits aan het Emmapark t.h.v. Ackershof II

de zicht- en looprelatie tussen Raadhuisplein en Stationsstraat, inclusief de Rabobanklocatie

een betere entree via het stationsgebied naar het centrum sterkere externe uitstraling aan de flanken van het centrum

(nu nogal introvert). Consumenten beoordelen het centrum over het algemeen lager dan gemiddeld in ons land (het thema parkeren is hierop de enige uitzondering). Meer sfeer, een betere samenhang en een goede bereikbaarheid zijn daarom de centrale opgaven.

9

2.5 Beleid Er is in Pijnacker-Nootdorp geen sectorspecifiek detailhandels- of horecabeleid, maar zowel het economisch beleid als het ruimtelijk beleid bevatten aanknopingspunten voor de detailhandel en horeca. Daarbij is clustering in de centra belangrijk beleidsuitgangspunt voor detailhandel. Het vergroten van de planologische mogelijkheden voor het versterken van het horeca-aanbod is voor horeca het centrale uitgangspunt. In weerwil van deze focus zijn er in het verleden als ook in het actuele heden ontwikkelingen geweest / gaande die de positie van het centrum van Pijnacker in de optiek van ondernemers ondergraven. Zo is al langer geleden een relocatie van een (inmiddels PLUS-)supermarkt naar de Nootdorpseweg mogelijk gemaakt waardoor de supermarkt feitelijk los functioneert van het centrum. Momenteel is actueel dat een supermarkt (Lidl) zich solitair wil vestigen in het pand van Welkoop/Horticoop aan de Korteweg/Europalaan, waardoor nog een supermarkt buiten het centrum zal komen. Met slechts n supermarkt (Albert Heijn) in het centrum ontbeert het centrum voldoende trekkracht. Zeker omdat ook volgens het beleid van de gemeente juist de dagelijkse behoeften centraal staan in het detailhandelsaanbod van de gemeente, is dit een zorgpunt. Nog meer van dergelijke ontwikkelingen zijn zeer ongewenst. 2.6 Kernwaarden In een van de workshops is het kernwaardenspel gespeeld. Kernwaarden hebben te maken met het DNA ofwel de identiteit van een centrum. Eigenlijk gaat het hier om de vraag waarom de consument, er vanuit gaande dat er overal winkels zijn, juist voor jouw centrum kiest. Ze vormen als het ware de onderscheidende kracht van het centrum en kunnen ingezet worden als dragers voor een marketingstrategie. Als de drie

belangrijkste kernwaarden komen voor het centrum van Pijnacker zijn naar voren gekomen: Verrassend: Pijnacker-centrum heeft nu al meer moois te

bieden dan veel bewoners weten. De goede mix tussen oud en nieuw, filaalbedrijf en lokaal gewortelde ondernemers, horeca en winkels zorgen hiervoor

Dienstbaar: Service, vakmanschap zijn zaken die een dorpscentrum kan onderscheiden van een stad. Persoon-lijke benadering en interesse in de klant horen hierbij

Compleet: Het centrum is compleet (maar kan nog completer worden). Feitelijk is het een warenhuis met producten, horeca en diensten maar dan leuker, vriendelijker en persoonlijker. Opgave voor de toekomst is om de gedachte van warenhuis zichtbaarder te maken.

Het zijn deze kernwaarden die nu al sterk in het centrum aanwezig zijn, maar die verder kunnen worden aangescherpt. 2.7 Samenwerkingspartners en organisatie Een centrum functioneert doorgaans beter als er intern (tussen de winkeliers en ondernemers) goed wordt samengewerkt. Daarnaast draait een centrum doorgaans beter als er intensief wordt samengewerkt met andere partijen, zoals de gemeente, vastgoedpartijen maar ook maatschappelijke organisaties en verenigingen. In Pijnacker is nog geen goede samenwerking en afstemming vindt vaak ad-hoc plaats. Uit de analyse is naar voren gekomen dat n en ander moet worden gentensiveerd. Het centrum moet daarnaast in brede zin beter gaan wortelen in het dorp. Een betere samenwerking is hiervoor een rand-voorwaarde, een nieuw samenwerkingsmodel het instrument. Qua organisatie is er behoefte aan sterke interne organisatie van ondernemers en krachtige alliantie tussen ondernemers, vastgoedeigenaren en gemeente. Daar waar nodig en mogelijk is ook een sterkere alliantie met het maatschappelijk middenveld nodig en wenselijk.

10

3. Trends en ontwikkelingen De retailmarkt maakt een bijzondere transformatiefase door. Er is sprake van een detailhandelsrevolutie door de opkomst van internet. Deze revolutie kwam in de tijd samen met de economische crisis. Echter, onheilsvoorspellingen van een paar jaar geleden zijn nog niet uitgekomen. Voor veel stads- en winkelcentra blijft een rooskleurig bestaan mogelijk. Winkelen is nog steeds een populaire vrijetijdsbesteding. Toch zal bij het ontwikkelen van nieuwe retailprogrammas blijvend rekening gehouden moeten worden met andere en flexibelere concepten. 3.1 Consumenten en hun gedrag veranderen Nederland vergrijst (maar Pijnacker-Nootdorp kent een

relatief jonge bevolkingsopbouw) Internetbestedingen zitten in de lift (maar de kracht zit

hem in formules die bricks en clicks combineren) Consumenten gedragen zich hybride en wisselen discount

en duur met elkaar af (maar als het gaat om het koopgedrag is er eigenlijk steeds n belangrijk doel: of boodschappen doen, of recreatief winkelen of doelgericht winkelen).

3.2 Winkels veranderen nog sneller Winkels en retailformules veranderen snel, zowel waar het

gaat om de uitstraling en inrichting als waar het gaat om collecties. Met name jonge ketens als Primark en H&M zijn hierin toonaangevend

Eten is het nieuwe winkelen. In toenemende mate bepalen horeca, horeca in winkels, verkoop van food, gezamenlijke kookcursussen het karakter van winkelgebieden. Dit zowel

overdag als s avonds. Zij bevorderen de beleving van het winkelgebied

Tegelijkertijd ontstaan er -mede onder druk van dempende huren- nieuwe concepten van (zelfstandige) starters. Mede hierdoor zien we naast schaalvergroting ook schaalverkleining.

3.3 Retailparadoxen De retail is volop in ontwikkeling. Dit leidt tot een aantal paradoxen. Enkele paradoxen in de snel veranderende retail

Boodschappen doen versus winkelen / een dagje uit Ruilen (delen/lenen) versus kopen en hebben Tweede hands versus nieuw kopen Service en experience versus discount Fysiek boodschappen doen versus online bestellen Gemak versus fun Fastfood versus gezond Meters maken versus karakter en identiteit toevoegen Faillissementen versus nieuwe initiatieven Strakke branche-afbakeningen versus mengconcepten

Uit dit alles volgt dat klassieke detailhandelswetten minder opgaan. Naast de winkels en voorzieningen zijn de omgeving en de sociale en psychologische context belangrijker aan het worden.

11

Het toenemende belang aan andere waarden roept het volgende beeld op: Vroeger bepaalden de winkels het succes van een centrum. Nu bepaalt het centrum het succes van de winkels. Het belangrijker worden van de aantrekkingskracht van het centrum als totaalgebied dat uit deze zin naar voren komt, vergt een sterke profilering en samenwerking. Er moet glashelder zijn wat het centrum is en te bieden heeft. Er zal de komende periode een nog scherper onderscheid komen tussen centrumgebieden die zich positief en centra die zich negatief ontwikkelen.

10 vuistregels voor succesvolle winkelgebieden

Ken je doelgroep Duidelijk profiel Op profiel afgestemde omvang en inrichting Samenwerken loont! Niet meer denken in vooral winkels Cross-channeling (breng internet en fysiek winkelen samen) Optimale klantbenadering (en gebruik social media) Jaag geen hypes na maar doe meer en doe beter Wees geen kalme visser, maar een actieve jager! Straal trots uit

Werken vanuit een visie, concentreren, investeren en koers houden zijn hierbij de belangrijkste instrumenten. Dit Plan van Aanpak is hiervoor het startpunt.

enkele nieuwe vormen van detailhandel

!! !

! !

! !

12

4. Visie en strategische doelstellingen Op grond van bovenstaande analyse en de trends en ontwikkelingen is een visie tot stand gekomen op het centrum van Pijnacker. Daaraan zijn, voor vijf themas, strategische doelen gekoppeld, die op hun beurt de basis vormen voor een (samenhangend) pakket van maatregelen. Die maatregelen treft u aan in het volgende hoofdstuk. De samenhang tussen visie, strategische doelstellingen en maatregelen, die als het ware gaan van grof naar fijn, vindt u in het schema in bijlage 3. 4.1 Run het centrum als n organisatie In de visie, de strategische doelstellingen en de maatregelen zullen ambitie en urgentie doorklinken. Om de doelstellingen te bereiken (als tijdshorizon is 2020 gekozen, dat is al over vijf jaar) kunnen en moeten veel zaken op korte termijn worden opgepakt om het centrum in beter vaarwater te krijgen. Daarom is een krachtige uitvoeringsorganisatie belangrijk. Het is meer dan ooit belangrijk dat een centrum gemanaged wordt als ware het n organisatie. In de workshops is daarvoor wel de metafoor B.V. Pijnacker-centrum genoemd. In de praktijk blijkt dat centra en concepten die het goed doen een strakke sturing en/of een dito centrummanagement en/of een samenhangende marketingstrategie kennen. Het is belangrijk dat het centrum van Pijnacker slagen maakt in de organisatie. Het is evenzo belangrijk dat het centrum zich meer als n geheel presenteert naar de consument. Nu is de communicatie gefragmenteerd en onsamenhangend. Deze zaken worden later uitgewerkt.

Voorbeelden van goed gemanagede retailcomplexen

Schiphol is een winkelgebied waarin branchering, winkelinrichting, assortimenten en productpresentaties tot in detail geregeld zijn. Mede daardoor is een omgeving gecreerd waar mensen graag komen en geld uitgeven

In de drie Nederlandse Factory Outlet Centers is niet alleen goed nagedacht over het aanbod en het assortiment, maar ook over randvoorwaarden. Schoon, heel en veilig, uitstekend parkeren, ruime en uniforme openingstijden zijn zeer bepalend voor het succes van deze retailconcepten

De Haagse binnenstad was vanaf het begin jaren 80 afgegleden naar een centrum dat veel mensen meden en waarin niet werd genvesteerd. Sinds het jaar 2000 wordt vanuit een visie met alle partijen samengewerkt en is er een krachtig binnenstads-management. De Haagse binnenstad is bij de laatste verkiezing uitgeroepen tot Beste Binnenstad van Nederland

Het Haagse Zeeheldenkwartier heeft in haar marketing in een centrale, stoere strategie gekozen. Ik ben een Zeeheld met een Passie, Eat like a captain, drink like a sailor zijn hierbij de slogans. Het woord Passie biedt ook een klant-loyalty programma

Ook in kleinere centra als Boxtel, Valkenswaard en Veghel wordt o.b.v. een masterplan o.l.v. een centrummanager een krachtige uitvoering gegeven een aan een beter centrum.

4.2 Een visie, the making of.. Een visie geeft in een paar zinnen een visionair en ambitieus beeld van wat de B.V. Pijnacker Centrum wil zijn. In de visie kijk je naar de wereld van nu, de kansen in de toekomst en de gewenste droomsituatie. Bij het samenstellen van de visie zijn de volgende vragen gesteld: waar staan wij voor? waar gaan wij voor (doel / ambitie / droomsituatie)? waarin onderscheiden wij ons van andere centra? wat is ons (retail)concept? wat willen wij onze klanten brengen?

13

Waar staan wij voor? Het centrum van Pijnacker wil compleet, deskundig en servicegericht zijn. Het centrum staat daar bij vooral voor de drie kernwaarden verrassend, dienstbaar en compleet. Uitmuntend ondernemerschap is hierbij een belangrijk instrument. Waar gaan wij voor? Wij willen meer trouwe en tevreden klanten, die er graag (terug)komen en makkelijk kunnen komen. Waarin onderscheiden wij ons van andere centra? Pijnacker-centrum onderscheidt zich van andere centra door de mooie mix van oud en nieuw, door de combinatie van zelfstandige ondernemers en landelijke ketens en door de veilige en schone winkelomgeving. Wat is ons retailconcept? Het centrum van Pijnacker wil meer dan nu het kloppend hart van de gemeente Pijnacker-Nootdorp zijn. Een kloppend hart dat een mooie mix van voorzieningen biedt die passen bij het centrum in een gemeente als Pijnacker-Nootdorp. Die mix bestaat uit winkels, maar zeker ook andere voorzieningen, zoals horeca, maatschappelijke functies en overige voorzieningen. Daarnaast is het een plek waar veel evenementen plaatsvinden. Wat willen wij onze klanten brengen? In het centrum is natuurlijk iedereen welkom! In eerste instantie willen wij inspelen op de inwoners (in het bijzonder de vele gezinnen) in onze eigen gemeente, met als primaire focus de kern Pijnacker. Het centrum van Pijnacker wil dat inwoners van Pijnacker-Nootdorp trots zijn op hun centrum, gewoon omdat het er leuk, gezellig en fijn winkelen en verblijven is. We willen hen daarnaast gemak en service bieden en een alternatief zijn voor de Parade in Nootdorp.

4.3 En onze visie is Op basis van bovenstaande antwoorden is de volgende visie geformuleerd.

In 2020 is Pijnacker-centrum het kloppend hart van Pijnacker-Nootdorp met een complete en verrassende mix

van verblijfsfuncties zoals horeca, (maatschappelijke) voorzieningen en winkels voor zowel

boodschappen doen als shoppen.

De trouwe bezoeker kan er makkelijk komen, voelt er zich thuis en blijft er lang. Ondernemers excelleren er in

vakmanschap en dienstbaarheid. 4.4 Strategische doelstellingen De visie zoals hierboven geformuleerd is nog abstract, maar geeft wel een duidelijke koers voor de komende jaren. Een koers, waaraan meer concreet strategische doelstellingen kunnen worden gekoppeld. De visie is als het ware de leidraad waar op thematisch niveau uitwerking aan kan worden gegeven. Het werkt goed om voor centrumgebieden de volgende themas te onderscheiden: fysieke omgeving economie leefbaarheid marketing organisatie Het mooie van de visie is dat ze als het ware richting geeft aan deze themas. Het krachtige van strategische doelen is dat ze doelen in overzichtelijke proporties terugbrengt en daarmee werkbaar maakt. De strategische doelen voor de vijf themas zijn hieronder weergegeven.

14

Fysieke omgeving Hierbij gaat het om de gebouwen en de gebouwde omgeving. Uit de analyse is gebleken dat er ontegenzeggelijk mooie kwaliteiten zijn, maar dat de samenhang tussen de diverse onderdelen van het centrum beter moet en kan. Daarbij is de inrichting van de openbare ruimte niet uniform en is er geen herkenbare afbakening van het centrum in bijvoorbeeld materialisering (bestrating, straatmeubilair, verlichting). Binnen het centrum zijn daarnaast enkele gebouwen die minder goed passen bij de gewenste kwaliteit en uitstraling van het centrum. Als strategisch doel voor dit thema geldt: In 2020 is Pijnacker-centrum getransformeerd tot een compact en ruimtelijk samenhangend gebied dat eenduidig en mooi is

ingericht. De bezoeker vindt het er gezellig, voelt zich er thuis, verblijft er

graag, kan er prettig shoppen en komt er gemakkelijk. Economie Hierbij gaat het als het ware om het retailconcept dat het centrum van Pijnacker biedt. Het wat onduidelijke en soms wat saaie profiel van het centrum moet worden omgebogen. Daarmee is het vooral nodig om meer trekkracht aan het centrum mee te geven, bijvoorbeeld door een tweede supermarkt, meer (maatschappelijke) voorzieningen, horeca en ook meer evenementen. Pijnacker-centrum zal zich niet per definitie ontwikkelen tot een winkelcentrum waar je een halve dag kan winkelen (shop till you drop) maar wel tot een gebied waar je voor veel geregelde aankopen goed terecht kan en waar het fijn is om te verblijven. Om dit te bereiken is een krachtige inzet van alle actoren nodig als het gaat om relatiemanagement en aquisitie. Tevens is het nodig te experimenteren met niet-traditionele huurprijsvorming om interessante start-ups te prikkelen. Als strategisch doel voor dit onderwerp is gekozen:

In 2020 heeft Pijnacker-centrum een complete aanbodmix van voorzieningen, winkels en evenementen die passend zijn bij de

functie van een kloppend hart voor Pijnacker-Nootdorp.

Leefbaarheid Dit onderwerp kent twee dimensies. In de eerste plaats de basisvoorwaarden voor een goed centrum in termen van schoon, heel en veilig. Juist een relatief klein centrum in een dorpse omgeving als Pijnacker kan zich hiermee onderscheiden van de grote centra in de omgeving zoals Delft, Zoetermeer, Leidsenhage en Den Haag, die vaak wat meer moeite hebben om een goed veiligheidsgevoel te creren. De andere dimensie is dat een goed en levendig centrum, waar inwoners graag komen en trots op zijn, ook goed is voor de leefbaarheid in de gemeente als geheel. In theorie zal een goed centrum dan ook van positieve invloed zijn op de verhuiswensen en de sociale binding. Het Raadhuisplein zou meer dan nu moeten voorzien in die levendigheid. Voor dit thema is als strategisch doel gekozen:

In 2020 is Pijnacker-centrum de huiskamer van de gemeente, waardoor de sociale binding is toegenomen.

Het is d ontmoetingsplek en staat bekend als een gezellig, schoon en veilig verblijfsgebied.

Marketing Een goed winkelcentrum moet goed in de markt gezet worden. Meer dan ooit is het belangrijk dat het verhaal van het winkelcentrum en haar ondernemers goed verteld wordt. Het is ook belangrijk om (potentile) klanten te binden aan het centrum door middel van gerichte acties, klantloyalty-programmas, sociale media en dergelijke. Bij de marketing dient men zich te beseffen, dat er in een (groei)gemeente als Pijnacker-Nootdorp veel dynamiek is. Naast een vaste groep van klanten en niet-klanten komen er door mutaties in de bestaande voorraad elk jaar zon 1.000 tot 1.500 nieuwe inwoners. Daarnaast komen er door nieuwbouw nieuwe bewoners. In de afgelopen 10 jaar is de gemeente met ruim 10.000 inwoners gegroeid. Voor de periode tot 2020 staat nog eens een toename van 5.000 tot 6.000 inwoners op stapel, waarmee de gemeente dik 56.000 inwoners zal tellen. Deze nieuwe bewoners zullen doorgaans het centrum niet kennen en zullen al een een ingesleten kooppatroon in een vorige woonplaats hebben. Het is meer dan ooit belangrijk dat

15

bestaande en nieuwe klanten het centrum leren kennen, er trots op worden en het verhaal van het centrum positief verder vertellen. Via dit sneeuwbaleffect zijn er in potentie 56.000 ambassadeurs van het Pijnackerse centrum beschikbaar. Voor marketing is het strategische doel:

In 2020 hebben we 56.000 fans van ons centrum. Organisatie Het ontbreekt Pijnacker nog aan een goede organisatie. Ondernemers zijn maar deels georganiseerd. Er is ook geen vaste werkstructuur met andere partijen, zoals de gemeente. Zoals eerder aangegeven valt of staat elk Plan van Aanpak bij een krachtige en enthousiaste organisatie. Het gezamenlijke belang is levensgroot. Om alle andere strategische doelstellingen te kunnen bereiken is het nodig dat er op zo kort mogelijke termijn een krachtige organisatiestructuur ontstaat. Voor het thema organisatie is als strategisch doel geformuleerd:

In 2015 is er een krachtige alliantie tussen ondernemers, vastgoedeigenaren, gemeente en andere actoren in het gebied

en wordt er optimaal samengewerkt.

4.5 Herkenbare deelgebieden in en om het centrum In het centrum zijn verschillende deelgebieden te onderkennen, die momenteel al een verschillende inkleuring en functie hebben. Daarnaast is het gebied rondom het centrum belangrijk als entreegebied.

Het centrumgebied is d locatie waar winkels, horeca en voorzieningen zich concentreren. Het entreegebied is belangrijk als toegangspoort naar het centrum. Versterking en uitbreiding van de commercile functie is hier niet gewenst, omdat gestreefd wordt naar een compact centrum. De inrichting, bewegwijzering en routing naar het centrum vragen daar extra aandacht, evenals de openbare parkeervoorzieningen. Het voorstel is om daar waar mogelijk de onderscheidende krachten in de deelgebieden te versterken, meer te etaleren en uit te dragen. Hierbij noemen we de volgende deelgebieden: het Raadhuisplein wordt veel meer dan de weinig levendige

uitstraling van nu en wordt omgevormd tot het hart van het centrum met een levendig dorpsplein met veel en gevarieerde horeca waar het bruist van de activiteiten die passen in de omgeving

Ackershof I en II zijn de centra voor efficint boodschappen doen en shoppen

langs de Oostlaan vinden we veel lokale winkeliers en speciaalzaken, alsmede persoonlijke dienstverlening

!

19-01-15 09:39Google Maps

Pagina 1 van 1https://maps.google.nl/maps?hl=nl&ie=UTF8&ll=52.019913,4.4304,0.038581&t=m&z=15&vpsrc=6&ei=MsK8VOf-ILGPigb0joGQBw&pw=2

!!!!!!!!!!!!!centrumgebied entreegebied

16

de Kerkweg, het Emmapark en de Stationsstraat vormen een gemengd gebied waar wordt gewoond, waar winkels en dienstverleners zijn die vaak sterk lokaal zijn geworteld; zij zorgen voor het dorpse karakter

langs de Westlaan is het aanbod gericht op doelgerichte aankopen; parkeren voor de deur is hierbij van belangrijke meerwaarde

Binnen het entreegebied vraagt de zone tussen station en Emmastraat extra aandacht. Dit gebied functioneert nu niet als entree tot het centrum. In dit gebied zou het parkachtige karakter verder geaccentueerd kunnen worden zodat een entree tussen station en centrum ontstaat, waar forensen en bezoekers via een groene loper logisch naar het centrum worden geleid. Hoewel er naar functie onderscheidende deelgebieden zijn, is de kracht dat deze wel in een samenhangend ruimtelijk kader (inclusief inrichting van de openbare ruimte) plaatsvinden. 4.6 Naar een krachtige organisatie We eindigen dit hoofdstuk met waar we begonnen zijn: organisatie. Weliswaar is organisatie (naast fysieke omgeving, economie, leefbaarheid en marketing) slechts n van de vijf themas, maar in de aanpak van centrumgebieden blijkt dat een goede organisatie cruciaal is. Zoals eerder gezegd staan of vallen alle doelstellingen en maatregelen met een krachtige organisatie. Immers, om de strategische doelen voor 2020 te bereiken moeten bergen worden verzet. En op veel fronten is snelle actie nodig. Soms omdat het behalen van de geformuleerde doelstellingen een meerjarenaanpak zal vergen, omdat veel plannen en projecten nu eenmaal een lange doorlooptijd hebben. Maar duidelijk is ook gebleken dat het belangrijk is om snel met een aantal zaken aan de slag te gaan. De ambitie is groot, maar de urgentie ook.

Het is daarom nodig om de organisatie een flinke impuls te geven en wel langs de twee eerdergenoemde lijnen: een krachtige alliantie van alle ondernemers in het centrum een dito samenwerkingsverband tussen ondernemers,

gemeente en vastgoedpartijen (en daar waar nodig maatschappelijke organisaties).

Een krachtige alliantie van ondernemers in het centrum Het is belangrijk dat ondernemers meer en beter gaan samenwerken. Nu zijn er voor deelgebieden (zoals de Ackershoven) wel winkeliersverenigingen, maar niet voor het gehele centrum. Het Ondernemersfonds Pijnacker-Nootdorp is per kern opgebouwd en kan zich niet goed focussen op het centrum. Een organisatie van ondernemers in het centrum kan in verschillende vormen tot stand komen, waaronder: n winkeliersvereniging verschillende gebiedsgerichte winkeliersverenigingen met

een overkoepelende stichting daarboven een heffing door middel van reclamebelasting (Veldhovens

model) een Bedrijven Investerings Zone (BIZ) Reclamebelasting (het Veldhovens Model)

Voor reclame die vanaf de openbare weg zichtbaar is, betalen ondernemers in een bepaald gebied reclamebelasting (in Veldhoven-dorp is dit ingesteld om het centrummanagement te financieren)

Via de reclameheffing die hier geldt, betalen alle ondernemers verplicht mee. De reclameheffing wordt gelijktijdig met de ozb-heffing betaald

De verplichte heffing voorkomt free riders

17

Een Bedrijven Investerings Zone

De bedrijveninvesteringszone (BIZ) is specifiek ontworpen als financieringsinstrument voor een bepaald gebied

De BIZ was aanvankelijk geregeld in een experimentenwet, maar heeft onlangs door de Eerste Kamer een definitieve vorm gekregen

Daarbij is het mogelijk een BIZ te realiseren voor ondernemers, voor eigenaren of een combinatie daarvan

Om een BIZ te introduceren dient een raadpleging te worden gehouden in het gebied. Daarbij dient minimaal 50% een stem uit te brengen, en daarvan moet tweederde voor stemmen

Ondernemers en/of eigenaren in een afgebakend gebied worden verplicht om via een heffing mee te betalen aan gemeenschappelijke activiteiten waarvoor een meerderheid van de ondernemers en/of eigenaren heeft gekozen

De gemeente int de BIZ-heffing en draagt de inkomsten over aan de betrokken BIZ-vereniging. De ondernemers bepalen zelf de activiteiten

Ondernemers en/of eigenaren hebben vervolgens het laatste woord middels een draagvlakmeting

Ook de BIZ voorkomt free riders

De ondernemers in Pijnacker dienen op korte termijn te bekijken welke vorm, mede in relatie tot het Ondernemersfonds Pijnacker- Nootdorp, het best past. Een krachtige alliantie van ondernemers is ook nodig om een goede gesprekspartner te zijn voor andere partijen. Resultaatgericht samenwerkingsverband tussen partijen Een tweede noodzaak is dat een goede samenwerking tot stand komt tussen partijen als ondernemers, gemeente en vastgoedpartijen. Een regelmatig overleg is hierbij een eerste prioriteit. Verder kan worden nagedacht over: een indeling in actiegerichte werkgroepen (waarvoor de vijf

themas fysiek, economie, leefbaarheid, marketing en organisatie) een goed werkbare indeling zou kunnen zijn

(voordeel van werkgroepen is dat de samenstelling per thema optimaal kan worden afgestemd op de behoefte)

het aanstellen van een centrummanager als spin in het web tussen alle partijen en als aanjager en cordinator voor het uitvoeren van maatregelen

de oprichting van een Stichting Centrummanagement waarin partijen de aanpak en strategie aansturen

het opstellen van een Convenant waarin partijen afspreken wat wanneer gebeurt en door wie.

4.7 Kwartiermaker Er moeten op korte termijn dus flink wat acties worden genomen als het gaat om het optuigen van een organisatie. Tegelijkertijd is het nodig om met tal van maatregelen een begin te maken. In de afgelopen periode is het idee ontstaan om hiervoor een Kwartiermaker aan te stellen die (namens gemeente, ondernemers en vastgoedpartijen), voor een bepaalde periode een gerichte taakopdracht krijgt om zaken uit te werken, op te zetten en in gang te zetten. In oktober 2014 is er in de gemeenteraad een motie aangenomen voor het uitvoeren van een onderzoek naar citymarketing en het benoemen van een centrumregisseur. Dit is een mooie kapstok voor het aanstellen van zon kwartiermaker.

18

5. Plan van Aanpak en maatregelen In de vorige hoofdstukken is de ontwikkelrichting aangegeven voor het centrum. Ze vormen het kader voor een samenhangend pakket aan maatregelen, die met elkaar de geformuleerde doelstellingen helpen te bereiken. We maken voor het overzicht van maatregelen de indeling in de vijf themas. Tevens is per maatregel aangegeven wanneer het start en (zo mogelijk; veel maatregelen zijn continu) wanneer het gereed is. Ook is aangegeven welke partij het voortouw moet nemen (deze partij is rood afgedrukt) en met welke andere partijen moet worden samengewerkt. De maatregelen die kunnen starten in 2015 zijn tevens te bezien als een actieprogramma voor dit jaar. Overigens zijn in bijlage 3 alle maatregelen ook nog eens opgenomen in chronologische volgorde. Op deze wijze ontstaat een globaal inzicht in de werkkalender voor de komende jaren. 5.1 Fysieke maatregelen Voor dit thema zijn de navolgende maatregelen geformuleerd.

Enkele voorbeelden van een aantrekkelijke inrichting van een centrum

Maatregel Start en eind

Partij(en)

F1. Versterken eenheid openbare ruimte in het centrum. Aandachtspunten:

- eenduidige bestrating die qua kwaliteit uitstijgt boven en onderscheidend is van het basisniveau elders

- eenduidig en mooi straatmeubilair dat eveneens uitstijgt boven basisniveau

- fonteinen en bedriegertjes - versterking relatie Raadhuisplein met

Oostlaan door middel van oversteekplaatsen en bestrating

plan maken in 2015,

start realisatie in

2016, gereed 2017

gemeente ism

ondernemers en vastgoed-

partijen

F2. Aanpak uitstraling en invulling bepaalde locaties. Enkele voorbeelden:

- De Diamant - Emmapark z.z. tussen Julianalaan en

Kerkweg - Rabobanklocatie

plan maken in 2015,

start realisatie in

2016, gereed 2017

vastgoed-partijen ism

gemeente en ondernemers

F3. Versterken functie en verblijfswaarde Raadhuisplein (i.s.h. met maatregel E5) Aandachtspunten:

- ruimte voor horeca - functie als evenementenlocatie - positie en toekomst warenmarkt - dorpse sfeer en uitstraling

plan maken in 2015,

start realisatie in

2016

gemeente ism

ondernemers en vastgoed-

partijen

F4. Versterking ruimtelijke relaties binnen het centrum. Enkele voorbeelden:

- doorkijkjes - wandelroutes - bewegwijzering - manifestere entrees Ackershoven

plan maken in 2015,

start realisatie

2016, gereed 2017

gemeente ism

ondernemers en vastgoed-

partijen

F5. Verbeteren bereikbaarheid. Enkele voorbeelden:

- verbeteren routing vanuit nieuwe wijken - duidelijkheid over parkeertijden - bestuderen mogelijkheden gratis

parkeren

plan maken in 2015,

start realisatie in

2016, gereed 2017

gemeente ism

ondernemers en vastgoed-

partijen

F6. Realisatie van een (groene) loper van station naar centrum:

- een gastvrije, logische en aangename entree naar het centrum

- een groene loper - een paviljoen

plan maken in 2015,

start realisatie in

2016, gereed 2017

gemeente ism

ondernemers en vastgoed-

partijen

!"##$%&'()""*(+,-.$!/&*( (((((((((((((((((((

( ((

( ( (

( ( (

( ( (

( ( (

19

5.2 Economie Voor het thema economie zijn de navolgende maatregelen tot stand gekomen: Maatregel Start en

eind Partij(en)

E1. Aanbod compleet maken, door middel van gericht relatiemanagement en dito acquisitiestategie. Met aandacht voor:

- tweede supermarkt - non-foodtrekkers - afhaalconcepten - attractieve horeca - maatschappelijke voorzieningen

(bibliotheek, gemeenteloket)

start in 2015, start realisatie in

2016, activiteiten

continu

vastgoed-partijen ism

gemeente en ondernemers

E2. Voeren van een stimulerend beleid voor functies in het centrum en terughoudend beleid voor concurrerende functies buiten het centrum. Aandachtspunten:

- ruimere en flexibelere bestemmingsplanmogelijkheden in centrum (rekening houdend met deelmilieus, nieuwe retailconcepten, mengconcepten etc.)

- nalopen bestemmingsplannen buiten centrum en voorkomen ongewenste ontwikkelingen elders

- herijking standplaatsenbeleid (meer gericht op het centrum)

start in 2015,

realisatie in 2016

gemeente ism

vastgoed-partijen en

ondernemers

Enkele voorbeelden waarmee service toenmeemt en leegstand vermindert v.l.n.r. (1) bezorgservice (2) vers als bepalend element (3) de opening van een wisselwinkel die van maand tot maand een andere invulling kan krijgen

Maatregel Start en

eind Partij(en)

E3. Experimenteren met alternatieve huurprijsvormen, bv:

- tijdelijke contracten, ingroeihuren, omzethuur of o.b.v. passantenstromen

start in 2015, start realisatie in

2015

vastgoed-partijen

E4. Aanpak leegstand. Enkele voorbeelden: - de wisselwinkel - verzamelwinkel voor verschillende lokale

(web)winkels, designers etc (vb. MijnTafel, BlendUt of Ieder zijn vak)

- betrek de bezoekers (wat voor winkel wilt u hier?)

- ruimten beschikbaar stellen voor inwoners met bijzondere hobby (modelspoorbouw, kabouterland etc)

- interactieve etalages

start in 2015, start realisatie in

2015, daarna continu

vastgoed-partijen ism gemeente,

ondernemers en bew.org.

E5. Bekijken toekomst, rol en locatie weekmarkt (i.s.h. met F3)

- nagaan of huidige locatie nog voldoet in relatie tot opgave meer levendigheid op Raadhuisplein

- bekijken of andere markttijden kunnen gaan gelden

- in beeld brengen of combinatie met of aanvulling met markt voor streekproducten mogelijk is

onderzoek in 2015,

realisatie in 2016

gemeente ism

ondernemers CVAH en

telers

E6. Gemeenschappelijk maken van het centrum (het centrum als een warenhuis). Ondernemers starten voorts een gezamenlijk Pick Up Point en bezorgdienst:

- het centrum online en op straat presenteren als een compleet warenhuis

- tijdens het winkelen kun je spullen achterlaten die later worden thuisbezorgd

- cross-channeling: je spullen online bestellen bij diverse winkeliers, deze worden in 1x thuisbezorgd

- later eventueel uit te breiden met de maaltijdbox. Een keer per week een maaltijdbox met lokale en regionale ingredinten en/of van winkeliers uit het centrum

start in 2015, start

uitrol in 2016

ondernemers

!"##$%&'()""*(+,-.$!/&*( (((((((((((((((((((

( ((

( ( (

( ( (

( ( (

( ( (

20

Mijn Tafel, BlendUt of Ieder zijn vak Voor diverse doeleinden zijn er nieuwe initiatieven waarvoor leegstaande winkelpanden zich goed kunnen lenen. Het gaat er om dat particulieren, kunstenaars of designers, al dan niet in combinatie met een webshop, een fysieke plek wordt geboden om hun producten te laten zien en te kunnen verkopen, dit in combinatie met anderen.

MijnTafel biedt particulieren die spullen te koop hebben een kast, schap of tafel in een een winkel. Mijn Tafel telt circa 10 vestigingen en is een particuliere onderneming naar Fins voorbeeld. Dit winkelconcept is een zelfbedieningsvrijmarkt (een vrijmarkt waar je dus zelf niet hoeft te zijn om je spullen te verkopen)

De oprichters van BlendUT zijn creatieve ondernemers met een eigen webwinkel. Samen hebben zij een plan ontwikkeld om de krachten van de lokale ondernemers te bundelen om zo een sfeervol en bijzonder pop-up rent-a-shelf-concept neer te zetten. BlendUT (Utrecht) wordt een platform voor internet-ondernemers met originele producten en een plek waar de klanten de producten echt kunnen zien, ruiken en voelen!

Bij Ieder zn Vak (Nijmegen) kun je je designartikelen, curiosa, vintage, brocante of tweedehands spullen, handgemaakte sieraden, kleding, speelgoed, groene, duurzame en lokale producten, kunst of kleine meubelen per vak of schap te koop aanbieden

5.3 Leefbaarheid Voor het thema leefbaarheid zijn de volgende maatregelen nodig. Maatregel Start en

eind Partij(en)

L1. Openingstijden synchroniseren en afstemmen met openingstijden parkeergarage. Doel:

- meer duidelijkheid en comfort voor de klant

- verlengen verblijfsduur

Start in 2015,

realisatie in 2016

ondernemers ism eigenaar

L2. Gezelligheid, ontmoeten en reuring bevorderen, i.s.h. met diverse maatregelen uit fysiek, economie en marketing:

- variteit aan functies - veel activiteiten en evenementen - aantrekkelijke inrichting gebied - creatieve oplossingen bij leegstand - ludieke inbraak- en brandpreventie-acties

Start in 2015,

continu

ondernemers ism

gemeente en eigenaren

L3. Schouw / KVO intensiveren: - regelmatige schouw in hele centrum - ambitieniveau opschroeven - bewoners / consumenten betrekken?

Start in 2015 continu

ondernemers ism

gemeente en eigenaren

L4. Pijnacker-centrum in de markt zetten als schoon en veilig centrumgebied

- promotiecampagne - verzamelen feiten en cijfers

Start in 2015 continu

ondernemers ism

gemeente en eigenaren

21

5.4 Marketing Voor het thema marketing geldt de volgende set van maatregelen.

Meer reuring creren door meer en aansprekende (plaatsgebonden) evenementen

Enkele voorbeelden om de consument te binden: via apps en social media, een aantrekkelijk klant-loyalty programma en cross-channeling.

Maatregel Start en eind

Partij(en)

M1. Optimaal communiceren over en positief en met trots uitdragen van het centrum, daar waar mogelijk met actieve inbreng en betrokkenheid van (potentile) klanten. Enkele concrete acties:

- loyaliteitsprogramma - inzet en actief gebruik van social media

en zorgen voor volgers en likes - actieve website voor het gehele centrum - alternatieve reclamemogelijkheden

(social media, apps) - ondernemer in de etalage (rubriek in

Telstar) - verkiezing winkel van het jaar - diverse wedstrijden om klanten te

betrekken (de beste kok van Pijnacker, de mooiste kersttuin van Pijnacker)

- etalagewedstrijd - lichtklant op veel plaatsen in gemeente - welkomst-/kennismakingspakket voor

nieuwe bewoners - gemeenschappelijk logo - aanstellen communicatiemanager

Start in 2015,

continu

ondernemers ism

gemeente en eigenaren

M2. Creatief betrekken van de consumenten. Achterhalen van wensen en gedachten over het centrum. Enkele vb:

- betrek consument bij invulling leegstand (ideenbox)

- consumentenpanel - fotowedstrijd

Start in 2015,

continu

vastgoed-partijen ism

met ondernemers en gemeente

M3. Samenstellen en uitvoeren aansprekende evenementenkalender (doel: elke week een event). Enkele ideen:

- meer initiatieven van ondernemers - meer andere events in het centrum - samenwerking met andere economische

sectoren (bijv telers/glastuinbouw) - samenwerken met andere centra

Start in 2015 continu

ondernemers ism

gemeente, eigenaren en verenigingen

M4. Traningen aan ondernemers, enkele vb: - cross-channeling - winkelinrichting (meer omzet per m2) - etalage-inrichting - marketing

Start in 2015 continu

ondernemers ism

gemeente en eigenaren

!

! !

! !

! !

! !

!"##$%&'()""*(+,-.$!/&*( (((((((((((((((((((

( ((

( ( (

( ( (

( ( (

( ( (

22

5.5 Organisatie Een krachtige organisatie is misschien wel de belangrijkste voorwaarde om de uitvoering van dit Plan van Aanpak ook echt te kunnen waarmaken. Vandaar dat het in dit document de nodige aandacht heeft gekregen. De maatregelen die eerder genoemd zijn, zijn ten behoeve van het complete beeld, in het navolgend overzicht opgenomen. Daarnaast zijn er voor het thema organisatie nog aanvullende maatregelen nodig. Bij elkaar volgt het volgende overzicht.

v.l.n.r (1) meer evenementen zorgen voor levendigheid (2) een aantrekkelijk klant loyalty-programma en goede marketing zijn cruciaal voor een goede positionering (voorbeeld Zeeheldenbuurt Den Haag) (3) een voorbeeld van een uitvoeringsconvenant tussen partners in een binnenstad (4) een voorbeeld van centrummanagement als organisatievoertuig

Maatregel Start en eind

Partij(en)

O1. Zorgen voor budget en vervolgens aanstellen kwartiermaker kick-off Plan van Aanpak:

- spin-in-het-web tussen alle partijen - om uitvoering plan van aanpak in

startfase te organiseren, aan te jagen, te bewaken en te stimuleren

- om opbouw organisatie vorm te geven - opstellen werkkalender 2015-2020 en

daarvoor benodigd budget - vormgeven werkwijze voor vervolg (zie

maatregel O2 en O3)

2015 ondernemers ism

gemeente en vastgoed-

partijen

O2. Afweging organisatiestructuur ondernemers. Doel is organisatiegraad van 100%. Afweging tussen bijvoorbeeld:

- Ondernemersvereniging (irt OFPN) - BIZ - diverse winkeliersverenigingen met

koepel - reclameheffing

2015 ondernemers

O3. Vormgeven organisatiemodel samenwerkende partijen. Punten van aandacht/uitwerking

- regelmatig overleg - actiegerichte werkgroepen per thema - opstellen convenant - invoeren van een stichting

centrummanagement - aanstellen van een centrummanager

2015

gemeente ism

ondernemers en vastgoed-

partijen

O4. Kijken naar optimalisatie werkbudget - verhogen lidmaatschapgeld - optimalisatie besteding gelden - alternatieve inkomsten - inbreng gemeente

start in 2015

ondernemers ism

gemeente en vastgoed-

partijen O5. Invoeren intern low profile- communicatienetwerk tussen ondennemers

- ter vervanging van nieuwsbrief - ook voor spoed-alerts - vergroot betrokkenheid

start 2015

ondernemers ism

gemeente, eigenaren en anderen (vb

politie)

!

! !

! !

! !

! !

23

6.6 Tot slot Dit Plan van Aanpak biedt belangrijke richtingaanwijzers voor de ontwikkeling van het centrum van Pijnacker in de volle breedte. Tegelijkertijd moeten veel zaken in gang worden gezet en nader uitgewerkt. Dit geldt met name voor het opstarten, vormgeven en organiseren van sommige maatregelen. Daarvoor is het volgende stappenplan (uit te voeren in periode januari 2015 tot en met april 2015) een goede leidraad.

Als projectdefinitie voor de komende periode kan worden gedefinieerd:

In gang zetten van een krachtige uitvoering van het Plan van Aanpak

Daarbij horen de volgende onderdelen:

1. Verkennen opties en maken keuze voor interne organisatie van ondernemers samenwerking tussen partijen optimaal financieringsmodel

2. Planning en werkvolgorde van maatregelen nader uitwerken en aanzet geven voor de uitvoering van maatregelen

3. Zorgen voor communicatie en kweken van enthousiasme 4. Opmaat voor centrumregisseur

! Vaststellen Plan van Aanpak

Aanstellen kwartiermaker

Krachtige alliantie van

ondernemers !

Actiegericht samenwerkingsmodel

tussen partners

Begin uitvoering

maatregelen (oogsten laaghangend fruit

en aanzet overige maatregelen ) !

Start uitvoering, uitwerking overige

maatregelen en opstellen werkkalender !

24

Bijlagen Bijlage 1: Deelnemers workshops Bijlage 2: Enkele feiten en cijfers Bijlage 3: Indicatie planning van de maatregelen

Bijlage 1 Deelnemers workshops Herman van Atten, ondernemer Erwin Arends, ondernemer Piet Bok, ondernemer Ed van der Burg, ondernemer Werner van Keulen, ondernemersvereniging Ackershof Richard Sprado, ondernemer Jan Soeterbroek, ondernemer Erhard Soeterbroek, ondernemer Sander Thijssen, bedrijfsleider Dennis Potter, gemeente Pijnacker-Nootdorp Erik den Breejen, 4RealEstate (eigenaar) Hans van den Elst, 4RealEstate (eigenaar) Geert Jonker, SPF Beheer (eigenaar) Brian van Amerongen, WPM (beheerder) De workshops vonden plaats op 30 oktober, 13 november en 11 december 2014 en werden namens CityWorks begeleid door Manon Snel en Ronald van Velzen.

25

Bijlage 2 Enkele feiten en cijfers Bevolkingsopbouw Pijnacker-Nootdorp

bron: gemeente Pijnacker-Nootdorp

Grijze druk in de drie dorpen (% 65-plussers t.o.v. totale bevolking) Gebied Grijze druk Pijnacker 25,6% Nootdorp 17,7% Delfgauw 15,5% Gemeente Pijnacker-Nootdorp 20,6%

bron: gemeente Pijnacker-Nootdorp

Belevingswerelden volgens het BSR-model

bron: Smart Agent

+RPH 1DDUGDWDEDQN

%HYRONLQJ :RQHQ 2QGHUZLMV-HXJG =RUJ:HO]LMQ (FRQRPLH 9HUNHHU9HUYRHU /HHIEDDUKHLG %HVWXXU3ROLWLHN

2S]RHNQDDUFLMIHUV"

'H]H ZHEVLWH ELHGW X DOV WRHNRPVWLJ LQZRQHURQGHUQHPHU VFKROLHU RQGHUQHPHU DPEWHQDDUHWFHWHUD FLMIHUV RYHU UXLP RQGHUZHUSHQ GLHVSHOHQELQQHQGHJHPHHQWH'HFLMIHUV]LMQHHQYRXGLJWH YHUJHOLMNHQ PHW 1HGHUODQG HQ ZRUGHQJHSUHVHQWHHUG LQ ]HOI VDPHQ WH VWHOOHQ WDEHOOHQJUDILHNHQ HQ NDDUWHQ +HW UHVXOWDDW NXQW X SULQWHQRSVODDQRIYHUZHUNHQLQHHQGRFXPHQW

*HPHHQWH 3LMQDFNHU1RRWGRUS KRRSW X PHW GH]HGLHQVWYHUOHQLQJ RS HHQ VQHOOH HQ HHQYRXGLJHPDQLHUYDQJHJHYHQVWHYRRU]LHQ

1DDUGHGDWDEDQN7RHOLFKWLQJ+DQGOHLGLQJ

,QZRQHUVVHS

*HERRUWHDXJ

$2:

MDQXDUL

:RQLQJHQ

MDQXDULPHL

:2=ZDDUGHMDQXDUL

$DQERGDXJ

:HUNORRVKHLGDXJ

%DVLVVFKROHQMDQXDUL

KD2SSHUYODNWHMDQXDUL

.HQJHWDOOHQ 1LHXZ

DFWXDOLVDWLH/HQJWHZHJHQQHW

DFWXDOLVDWLH%HYRONLQJSHUPDDQG

DFWXDOLVDWLH:HUNOR]HQ1::HUV

DFWXDOLVDWLH+XLVKRXGHQV

DFWXDOLVDWLH:DDUGHRQURHUHQGH]DNHQ

DFWXDOLVDWLH0RWRUYRHUWXLJHQ

GLVFODLPHU*HPHHQWHLQ&LMIHUVLVHHQSURGXFWYDQ$%)5HVHDUFK

%HYRONLQJ$OORFKWRQHQWRWDDOSF%HYRONLQJVGLFKWKHLG%HYRONLQJVRQWZLNNHOLQJ%HYRONLQJVRQWZLNNHOLQJSHUPDDQG%HYRONLQJVRSERXZ%XUJHUOLMNHVWDQG+XLVKRXGHQVQDDUOHHIWLMG+XLVKRXGHQVQDDUVDPHQVWHOOLQJ+XLVKRXGHQVWRWDDO%HYRONLQJVHQKXLVKRXGHQVSURJQRVHV

*D GLUHFW QDDU GH GDWDEDQN HQ VHOHFWHHU ]HOIRQGHUZHUSHQ SHULRGHQ JHELHGHQ HQSUHVHQWDWLHYRUPHQYLD]HOIVDPHQVWHOOHQ

! !"#$%"&'&

()&!"#$%&'()*+$,&*-&$*&+,,-&.)/&0,-!*1)%/-23&+"%&4$/.,,-%&))%&5)6"%#-$78)&0,)6#-,)!&0$)&$%&0)&.2$0$#)&*$/2"/$)&%,#&,%+,60,)%0)&9,-0/&""%#)*!-,8)%:&;""*/&0"/&0)&56"29)&1,%*23)%/&,+)-+)-/)#)%9,,-0$#0&$*&$%&.)/&+)-

26

Belevingswerelden regionaal bezien

bron: Smart Agent

Verhuisgeneigdheid en binding woonplaats

bron: De Grote Woontest 2012, regio Haaglanden, SmartAgent (2013) Beoordeling Pijnacker-centrum vergeleken (rapportcijfers) onderwerp Pijnacker-centrum gemiddeld

vergelijkbare centra

Compleetheid van het aanbod 7,2 7,6 Sfeer en uitstraling 6,9 7,4 Veiligheid 7,7 7,7 Parkeermogelijkheden 8,1 7,4 Daghoreca 6,7 7,1 Bereikbaarheid auto 7,4 7,7 Bereikbaarheid openbaar vervoer 6,6 6,9

Bron: KSO 2011

Het Canvas Business Model Het Canvas Business Model kan gebruikt worden voor winkel- en centrumgebieden door ze te beschouwen als een totaalproduct. Het dwingt tot scherp nadenken en stelt vragen als: Met wie (welke partners) werkt ons winkelgebied samen? Wat zijn onze kernactiviteiten? Hoe onderhouden wij relaties met onze klanten? En welke

kanalen gebruiken we daarvoor? Wie zijn onze klanten?

!

SmartAgent 33

Figuur 29: Geografische weergave van de leefstijlen

Identiteit In de onderstaande figuur zijn de verhoudingen binnen de regio weergegeven, door alle gemeenten te plotten in het BSR-model. Wat opvalt is dat de gemeenten vooral uit elkaar liggen op de sociologische as die loopt van ego-gericht tot groepsgericht. Terwijl de gemeenten op de psychologische as (extravert introvert) minder uit elkaar liggen. Aan de ego-gerichte kant van het BSR-model bevinden zich Delft en Den Haag. Terwijl de overige gemeenten zich aan de groepsgerichte kant bevinden. De dorpse gemeenten Midden-Delfland en Westland zijn het meest geel georinteerd, terwijl vooral Rijswijk en Zoetermeer meer groen georinteerd zijn. Inzicht in de identiteit van een gemeente biedt mogelijkheden om deze identiteit te versterken.

!

SmartAgent 49

"#! $%&'()*+%,%)+-'%)-!%,!.//,0//&1%(&%,!In dit hoofdstuk laten we zien hoe verhuisgeneigd de bewoners van de regio Haaglanden zijn en wat zij zouden kunnen en willen betalen bij een volgende woning. Verder wordt ingegaan op wat de verhuisgeneigde huishoudens in de regio willen, wat de verhuismotieven zijn en welke woningen zij willen betrekken. Vervolgens zullen een drietal doelgroepen besproken worden die een belangrijke rol vervullen in de doorstroom op de huizenmarkt: dit zijn senioren, middeninkomens en koopstarters.

$%&'()*+%,%)+-'%)-!%,!2)+&34)%!4(**%,!+%2%%,4%,!"#518% van de huishoudens in de regio geeft aan de komende jaren (zeker of waarschijnlijk) te willen verhuizen. Ongeveer een kwart geeft aan (misschien) te willen verhuizen. Traditiegetrouw zijn de blauwe en rode leefstijlen het meest verhuisgeneigd, en de gele en de groene leefstijl het minst. Huishoudens in Delft en Den Haag zijn met 24% veel meer geneigd om (zeker of waarschijnlijk) te verhuizen dan huishoudens in de overige gemeenten. In Delft komt dit onder andere door het hoge percentage studenten. Deze grote studentenpopulatie in overweging nemende is de binding aan de woonplaats van Delftenaren met 47% nog relatief hoog. De bewoners van Midden-Delfland hebben een lage verhuisgeneigdheid en een opvallend hoge binding met de eigen woonplaats. Van de bewoners die (misschien) willen verhuizen geeft 60% aan binnen de eigen woonplaats te willen blijven. Dit percentage is 17% hoger dan in Pijnacker-Nootdorp, waar de binding met de eigen woonplaats slechts 43% is. Een verklaring hiervoor zou kunnen liggen in het feit dat deze gemeente de afgelopen jaren een aanzienlijke woningbouwproductie heeft gekend met een regionale opgave. Hierdoor zijn veel bewoners van elders aangetrokken, die logischerwijs nog een lagere binding hebben met Pijnacker-Nootdorp. Figuur 45: Verhuisgeneigdheid en binding woonplaats (n=allen)

Er is ook bekeken hoe de migratie binnen de regio eruit ziet. Dit is gebaseerd op de huidige gemeente en de gewenste gemeente van diegenen die willen verhuizen buiten de eigen gemeente. In onderstaande schema is de migratie te zien, verticaal gepercenteerd, dit geeft dus weer waar de instroom in de betreffende gemeente vandaan komt. Bij veel gemeenten komt de grootste instroom uit Den Haag, in de gemeente Midden-Delfland komt echter de grootste instroom vanuit Delft. De bewoners die naar Den Haag toe willen verhuizen komen vooral uit Delft, Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer.

Ja Misschien Binnen eigen woonplaats

Totaal 18% 23%Delft 24% 21%

Den Haag 20% 24%Zoetermeer 16% 22%

Rijswijk 14% 23%Midden-Delfland 12% 10%

Leidschendam-Voorburg 12% 19%Westland 11% 19%

Pijnacker-Nootdorp 11% 19% 43%53%

47%60%

45%50%51%

47%50%

0% 20% 40% 60% 80%

27

Hoe zijn wij georganiseerd? Hoe ziet ons budget eruit?

De resultaten in een notedop vindt u in onderstaand schema.

Bijlage 3 Indicatie planning van de maatregelen Om de hoge ambities te behalen, is het nodig om vrijwel alle maatregelen in 2015 op te starten. Soms bestaat die start uit een voorverkenning of nadere uitwerking, soms kan vrij direct worden begonnen met de daadwerkelijke uitvoering. Uitgaande van een start van vrijwel alle maatregelen in 2015, zijn alle maatregelen hieronder gegroepeerd naar het streefjaar waarin de maatregel is voltooid. Omdat voor veel maatregelen een nadere uitwerking nodig zal zijn die ook van invloed kan zijn op de einddatum, is deze planning op te vatten als een globale indicatie. Voorts zijn er maatregelen die continu doorlopen.

!Partners Kern-

activiteiten Kern-activiteiten

Waarde-propositie

Klant-relatie

Klant-segmenten

Kanalen Basisvoor-waarden

Kosten en opbrengsten

Organisatie

!

Analysemodel voor de B.V. Pijnacker-centrum

Meer sfeer en een betere samenhang

Onduidelijk (retail)concept

boodschappencentrum

winkelcentrum of dorpscentrum?

Sterker wortelen in het dorp

meer

samenwerking sleutelpartners en verenigingen

Behoefte aan sterke interne organisatie van ondernemers en krachtige alliantie

tussen ondernemers, vastgoedeigenaren en gemeente

sterkere focus op geelgroene

groep / gezinnen

Huidige inzet intensiveren en

professionaliseren

Kernwaardenspel(vandaag)

Sterker op de huid van de klant

zitten en persoonlijke en

dorpse benadering

Meer budget dat optimaal rendeert

28

Maatregelen streefjaar gereed 2015 Nr Maatregel E3 Experimenteren met alternatieve huurprijsvormen, bv:

- tijdelijke contracten, ingroeihuren, omzethuur of o.b.v. passantenstromen

O1 Zorgen voor budget en vervolgens aanstellen kwartiermaker kick-off Plan van Aanpak:

- spin-in-het-web tussen alle partijen - om uitvoering plan van aanpak in startfase te organiseren, aan te

jagen, te bewaken en te stimuleren - om opbouw organisatie vorm te geven - opstellen werkkalender 2015-2020 en daarvoor benodigd budget - vormgeven werkwijze voor vervolg (zie maatregel O2 en O3)

O2 Afweging organisatiestructuur ondernemers. Doel is organisatiegraad van 100%. Afweging tussen bijvoorbeeld:

- Ondernemersvereniging (irt OFPN) - BIZ - diverse winkeliersverenigingen met koepel - reclameheffing

O3 Vormgeven organisatiemodel samenwerkende partijen. Punten van aandacht/uitwerking

- regelmatig overleg - actiegerichte werkgroepen per thema - opstellen convenant - invoeren van een stichting centrummanagement - aanstellen van een centrummanager

O4 Kijken naar optimalisatie werkbudget - verhogen lidmaatschapgeld - optimalisatie besteding gelden - alternatieve inkomsten - inbreng gemeente

O5 Invoeren intern low profile-communicatienetwerk tussen ondennemers - ter vervanging van nieuwsbrief - ook voor spoed-alerts - vergroot betrokkenheid

De nummers verwijzen naar de per thema gegroepeerde maatregelen in het hoofdrapport.

Maatregelen streefjaar gereed 2016 Nr Maatregel F3 Versterken functie en verblijfswaarde Raadhuisplein (i.s.h. met maatregel

E5) Aandachtspunten: - ruimte voor horeca - functie als evenementenlocatie - positie en toekomst warenmarkt - dorpse sfeer en uitstraling

E1 Aanbod compleet maken, door middel van gericht relatiemanagement en dito acquisitiestategie. Met aandacht voor:

- tweede supermarkt - non-foodtrekkers - afhaalconcepten - attractieve horeca - maatschappelijke voorzieningen (bibliotheek, gemeenteloket)

E2 Voeren van een stimulerend beleid voor functies in het centrum en terughoudend beleid voor concurrerende functies buiten het centrum. Aandachtspunten:

- ruimere en flexibelere bestemmingsplanmogelijkheden in centrum (rekening houdend met deelmilieus, nieuwe retailconcepten, mengconcepten etc.)

- nalopen bestemmingsplannen buiten het centrum en voorkomen ongewenste ontwikkelingen elders

- herijking standplaatsenbeleid (meer gericht op het centrum) E5 Bekijken toekomst, rol en locatie weekmarkt (i.s.h. met maatregel F3)

- nagaan of huidige locatie nog voldoet in relatie tot opgave meer levendigheid op Raadhuisplein

- bekijken of andere markttijden kunnen gaan gelden - in beeld brengen of combinatie met of aanvulling met markt voor

streekproducten mogelijk is E6 Gemeenschappelijk maken van het centrum (centrum als een warenhuis).

Ondernemers starten voorts gezamenlijk Pick Up Point en bezorgdienst: - centrum online en op straat presenteren als compleet warenhuis - tijdens het winkelen kun je spullen achterlaten die later worden

thuisbezorgd - cross-channeling: je spullen online bestellen bij diverse

winkeliers, deze worden in 1x thuisbezorgd - later eventueel uit te breiden met de maaltijdbox. Een keer per

week een maaltijdbox met lokale en regionale ingredinten en/of van winkeliers uit het centrum

L1 Openingstijden synchroniseren en afstemmen met openingstijden parkeergarage. Doel:

- meer duidelijkheid en comfort voor de klant - verlengen verblijfsduur

29

Maatregelen streefjaar gereed 2017 Nr Maatregel F1 Versterken eenheid openbare ruimte in het centrum. Aandachtspunten:

- eenduidige bestrating die qua kwaliteit uitstijgt boven en onderscheidend is van het basisniveau elders

- eenduidig en mooi straatmeubilair dat eveneens uitstijgt boven basisniveau

- fonteinen en bedriegertjes - versterking relatie Raadhuisplein met Oostlaan door middel van

oversteekplaatsen en bestrating F2 Aanpak uitstraling en invulling bepaalde locaties. Enkele voorbeelden:

- De Diamant - Emmapark z.z. tussen Julianalaan en Kerkweg - Rabobanklocatie

F4 Versterking ruimtelijke relaties binnen het centrum. Enkele voorbeelden: - doorkijkjes - wandelroutes - bewegwijzering - manifestere entrees Ackershoven

F5 Verbeteren bereikbaarheid. Enkele voorbeelden: - verbeteren routing vanuit nieuwe wijken - duidelijkheid over parkeertijden - bestuderen mogelijkheden gratis parkeren

F6 Realisatie van een (groene) loper van station naar centrum: - een gastvrije, logische en aangename entree naar het centrum - een groene loper - een paviljoen

Maatregelen continu Nr Maatregel E1 Aanbod compleet maken, door middel van gericht relatiemanagement en

dito acquisitiestategie. Met aandacht voor: - tweede supermarkt - non-foodtrekkers - afhaalconcepten - attractieve horeca - maatschappelijke voorzieningen (bibliotheek, gemeenteloket)

E4 Aanpak leegstand. Enkele voorbeelden: - de wisselwinkel - verzamelwinkel voor verschillende lokale (web)winkels, designers

etc (vb. MijnTafel, BlendUt of Ieder zijn vak) - betrek de bezoekers (wat voor winkel wilt u hier?) - ruimten beschikbaar stellen voor inwoners met bijzondere hobby

(modelspoorbouw, kabouterland etc) - interactieve etalages

L2 Gezelligheid, ontmoeten en reuring bevorderen, i.s.h. met diverse maatregelen uit fysiek, economie en marketing:

- variteit aan functies - veel activiteiten en evenementen - aantrekkelijke inrichting gebied - creatieve oplossingen bij leegstand - ludieke inbraak- en brandpreventie-acties

L3 Schouw / KVO intensiveren: - regelmatige schouw in hele centrum - ambitieniveau opschroeven - bewoners / consumenten betrekken?

L4 Pijnacker-centrum in de markt zetten als schoon en veilig centrumgebied - promotiecampagne - verzamelen feiten en cijfers

30

Maatregelen continu (vervolg) Nr Maatregel M1 Optimaal communiceren over en positief en met trots uitdragen van het

centrum, daar waar mogelijk met actieve inbreng en betrokkenheid van (potentile) klanten. Enkele concrete acties:

- loyaliteitsprogramma - inzet en actief gebruik van social media en zorgen voor volgers en

likes - actieve website voor het gehele centrum - alternatieve reclamemogelijkheden (social media, apps) - ondernemer in de etalage (rubriek in Telstar) - verkiezing winkel van het jaar - diverse wedstrijden om klanten te betrekken (de beste kok van

Pijnacker, de mooiste kersttuin van Pijnacker) - etalagewedstrijd - lichtklant op veel plaatsen in gemeente - welkomst-/kennismakingspakket voor nieuwe bewoners - gemeenschappelijk logo - aanstellen communicatiemanager

M2 Creatief betrekken van de consumenten. Achterhalen van wensen en gedachten over het centrum. Enkele vb:

- betrek consument bij invulling leegstand (ideenbox) - consumentenpanel - fotowedstrijd

M3 Samenstellen en uitvoeren aansprekende evenementenkalender (doel: elke week een event). Enkele ideen:

- meer initiatieven van ondernemers - meer andere events in het centrum - samenwerking met andere economische sectoren (bijv

telers/glastuinbouw) - samenwerken met andere centra

M4 Traningen aan ondernemers, enkele vb: - cross-channeling - winkelinrichting (meer omzet per m2) - etalage-inrichting - marketing