Verkenning serialisatie in de

voedingsindustrieIn de farmacie is men al enige tijd bezig om serialisatie te

implementeren. Serialisatie gaat verder dan track & trace. Met

de eerste interesses vanuit de voedingsindustrie voor

serisalisatie is het tijd om een verkenning te maken van de

WHITEPAPER I Verkenning serialisatie in de voedingsindustrie I by Ger Dersjant

serisalisatie is het tijd om een verkenning te maken van de

mogelijkheden en de hordes die genomen moeten worden.

Serialisatie is in de farmacie al uitvoerig beschreven. Omdat

het voor de voedingsindustrie relatief nieuw is bestaat het

whitepaper uit een beknopte kennismaking.

Copyright © 2013 Pi2m BV, All rights reserved. www.pi2m.com

Introductie

Het zal je maar overkomen, de totale voorraad ter waarde van €50 miljoen euro aanwezig in China wordt vernietigd na het constateren van fraude, daarnaast wordt je merk permanent verbannen, of dat je het liefst gisteren nog wist welke producten besmet waren om erger te voorkomen, of dat derden je product zo goed weten te imiteren dat zij een lucratieve omzet van 1,2 miljoen euro weten te genereren die je liever zelf had gehad.

Serialisatie biedt mogelijkheden om ketenfraude tegen te gaan. In de farmaceutische industrie is serialisatie al enige tijd ‘hot’. In 2017 moet binnen Europa de gehele farmaceutische industrie voldoen aan de richtlijn ‘vervalste medicijnen’ 2011/62/EU. Daarnaast spelen er wereldwijd diverse ontwikkelingen op dit vlak. De tabaksindustrie zet serialisatie al in tegen grootschalige fraude en inmiddels zien we de eerste toepassingen binnen de voedingsindustrie.

10% van het voedsel in de ontwikkelde landen is frauduleus.1

Fraude kost de voedingsindustrie wereldwijd naar schatting 10 tot 15 miljard dollar per jaar.2

1. Shaun Kennedy in Counterfeit Food More Widespread Than Suspected,

New York Times, 2013

2. Consumer product fraud: deterrence and detection, Grocery

Manufacturers Association and A.T. Kearney, 2010

Is serialisatie nu hetzelfde als track & trace?

Nee, hoewel veel mensen de termen door elkaar gebruiken is er een wezenlijk verschil. Serialisatie komt uit de

informatica en maakt het mogelijk om gegevens als productbeschrijving, lotnummer, batchnummer,

landnummer, houdbaarheidsdatum etc. snel samen te brengen in één object waaraan een uniek traceerbaar

nummer gekoppeld is. Dit nummer wordt vervolgens geprint in bijvoorbeeld een 2D code op de betreffende

verpakking (primair, secundair, tertiair). De betreffende data wordt vanaf het laagste naar het hoogste niveau

geaggregeerd. Daarmee is op ieder moment in de goederenketen te achterhalen wat de inhoud van een fles,

omdoos, container zou moeten zijn, of het product verkocht is, vervalst etc.. Ieder product krijgt in dit proces

een uniek nummer waarmee ook de validatie van het afzonderlijke product mogelijk wordt.

Serialisatie versus

track & trace

een uniek nummer waarmee ook de validatie van het afzonderlijke product mogelijk wordt.

Het ‘traceren’ van producten geeft zicht op welke route het product in de keten heeft afgelegd. Dit is gebaseerd

op historische informatie en laat zien op welke locacties het product is geweest en welke partijen er bij

betrokken zijn. Met ‘tracken’ weten we waar het product nu in de keten is en waar het naar toe gaat. Of de

keten juist functioneert, weten we door track & trace te combineren. Deze combinatie vertelt ons echter niets

over de eigenschappen van het product en of deze verkocht kan worden. Idealiter combineren we dus

serialisatie met track & trace. Wanneer we in het vervolg over serialisatie praten is dit in combinatie met track

& trace.

Serialisatie versus

track & trace

• Lotnummer

• Productomschrijving

• Landnummer

• T.H.T.

• …

• Validatie op unieke

productgegevens

• Plek en bestemming

product

• Afgelegde route

product

Track & TraceAuthenticatie

Serialisatie

Serialisatie zou tenminste het volgende moeten

bewerkstelligen1:

• Het voorkomen van vervalste, ondermaatse, onjuist

gebrande, versneden of verlopen producten;

• Het faciliteren van het identificeren van vervalste,

ondermaatse, onjuist gebrande, versneden of verlopen

producten;

• Verantwoordelijkheid voor het verplaatsen van

Nut serialisatie

• Verantwoordelijkheid voor het verplaatsen van

goederen door de supply chain komt bij de deelnemers;

• Het verbeteren van efficiency en effectiviteit bij recalls.

Deze doelen moeten in ieder geval leiden tot betere

bescherming van het merk en beter recall management.

Daarnaast kan serialisatie, door de gedetailleerde informatie,

bijdragen aan het verbeteren van forecasting & planning,

distributie processen en voorraadbeheer. 2

1. Vrij geïnterpreteerd naar: FDA Track and Trace Public Workshop, Determination of System Attributes for tracking and Tracing of

Prescription Drugs: http://www.fda.gov/downloads/drugs/newsevents/ucm245540.pdf (accessed 2 augustus 2013)

2. Serialization & Traceability: Where are you? Pharmaceutical Industry Survey: Executive Summery, Michal Stewart, 2011

Laten we per doel bekijken wat de toegevoegde waarde kan zijn voor de voedingsindustrie en wat enkele

voorwaarden voor succes zijn.

• Het voorkomen van vervalste, ondermaatse, onjuist gebrande, versneden of verlopen producten.

Een voordeel van het unieke nummer wat is toegekend is dat afwijkende leveringen of verkopen in de

keten direct worden opgemerkt. Is een code dan ook een garantie voor het voorkomen van ondermaatse

of versneden producten? Neen, de kwaliteit van de verpakking bepaalt in hoeverre het unieke nummer

ook daadwerkelijk gekoppeld is aan het product. Stel, ik heb een pallet met whisky met op iedere fles

keurig een 2D code met daarin versleuteld alle relevante informatie. Ik kan de doppen zonder

Voorwaarden en

toegevoegde waarde

keurig een 2D code met daarin versleuteld alle relevante informatie. Ik kan de doppen zonder

beschadiging verwijderen, haal de whisky uit de fles en vul deze met water en kleurstof. Het product wordt

vervolgens verkocht. Ik krijg keurig een signaal dat het product is verkocht maar ik weet (nog) niet dat er

mee gesjoemeld is. Indien e.a. wordt opgemerkt is dit uiteraard te traceren naar de ‘slechte’ partij flessen.

Echter het kwaad is al geschied. Met een uniek nummer ben je er nog niet. Wil je serialisatie werkelijk van

toegevoegde waarde laten zijn dan stelt dit ook eisen aan de ‘veiligheid, van de verpakking!

• Het faciliteren van het identificeren van vervalste, ondermaatse, onjuist gebrande, versneden of verlopen

producten.

Serialisatie biedt de mogelijkheden om de gewenste gegevens uit te wisselen. Dit maakt dat bijvoorbeeld

de verkopende partij waar ook ter wereld kan zien welke flessen bij welke dozen en pallets horen en of

deze al dan niet verkocht zijn of dat er iets mis is. Het is echter aan de keten om te bepalen hoe dit wordt

georganiseerd.

Er zijn grofweg 2 smaken. 1) Iedere deelnemer heeft zijn eigen database met gegevens en via een

communicatiehub zijn de gegevens te benaderen. 2) Er is een centrale database waar de deelnemers in de

keten hun data naar toe sturen en waar deze data te benaderen is. In de farmaceutische industrie kent

men beide modellen. Wat wil de voedingsproducent en wie gaat dit organiseren? Bij de eerste initiatieven

in de voedingsindustrie zien we dat de producent de data van zijn deel in de keten beschikbaar stelt en dat

het aan de rest van de keten is om hier iets mee te doen. De kwaliteit en daarmee de volledigheid van het

faciliteren is dus een wezenlijke schakel.

Voorwaarden en

toegevoegde waarde

• Verantwoordelijkheid voor het verplaatsen van goederen door de supply chain komt bij de deelnemers.

Met het inzichtelijk maken van de keten kunnen deelnemers zich niet meer onttrekken aan de

verantwoordelijkheid die zij voor de producten hebben. De keten wordt dusdanig transparant dat

afwijkingen direct te herleiden zijn. Zeker bij export met meerdere schakels levert serialisatie toegevoegde

waarde op. Voorwaarde is wel dat alle deelnemers in de keten hun verantwoordelijkheid nemen. In de

farmaceutische industrie is wetgeving een sterke drijver voor serialisatie en is er geen sprake van

vrijwillige deelname. Het is de vraag welke drijvers de voedingsindustrie kent om serialisatie te realiseren

met alle deelnemers.

• Het verbeteren van efficiency en effectiviteit bij recalls.

Wanneer alles naar behoren is ingericht wordt een product recall kinderspel. Tot op itemniveau is alles te

traceren. Recalls kunnen in de toekomst veel gerichter plaatsvinden. Niet meer complete weekproducties

terugroepen maar alleen die batch waarmee iets mis is. Uiteraard verondersteld dit dat ook de juiste

productiedata is gekoppeld aan het unieke nummer. En dit is juist de zwakke schakel. Wanneer serialisatie

als afzonderlijk proces wordt gezien, is koppeling met productiedata feitelijk niet noodzakelijk. Het gaat er

ten slotte om dat een product in de ‘supply chain’ te traceren is en niet in de voorafgaande

productieketen. De ware efficiency en effectiviteit wordt pas bereikt als ook de productiedata is gekoppeld

aan het unieke nummer.

Voorwaarden en

toegevoegde waarde

aan het unieke nummer.

Serialisatie levert weldegelijk iets op. Voorwaarde is wel dat het op de juiste manier is ingericht. De

betrokkenen moeten bij dit inrichten wel een goed beeld hebben wat het doel is wat zij voor ogen hebben. Dit

is bepalend voor de eisen die gesteld moeten worden aan het productieproces, verpakking en

informatiemanagement.

Hoe ziet serialisatie voor de organisatie er uit? Afhankelijk van de doelstellingen zijn er verschillende smaken

mogelijk. We beperken ons hier tot een vereenvoudigde schematische weergave om het concept toe te lichten.

Grofweg kan serialisatie voor een producent als volgt worden weergegeven:

Serialisatie voor de

organisatie

Een productieorder wordt vanuit een ERP systeem naar het lijnmanagementsysteem gestuurd. Hier worden de

benodigde gegevens verzameld en tijdens de productie worden de unieke codes gegenereerd en op de

producten aangebracht. Eventuele onleesbare of onjuiste codes worden uitgestoten. De overgebleven

producten worden vervolgens in omdozen gepakt. Hier worden de gegevens van de afzonderlijke producten

gekoppeld aan het unieke nummer van de omdoos. De eerste aggregatie van gegevens. Vervolgens worden de

dozen na controle op een pallet geplaatst. De unieke codes van de dozen worden gekoppeld aan de unieke

code van het palletlabel, de tweede aggregatie van gegevens. De gegevens worden ten slotte beschikbaar

gesteld via het platform, al dan niet in eigen beheer. Vanaf dat moment is het voor de deelnemers in de keten

mogelijk om bij het scannen van het palletlabel te controleren of de juiste dozen en producten aanwezig zijn

Serialisatie voor de

organisatie

mogelijk om bij het scannen van het palletlabel te controleren of de juiste dozen en producten aanwezig zijn

Ieder niveau in het productieproces vraagt afzonderlijke maatregelen om een betrouwbaar serialisatieproces te

realiseren. In het proces kan veel mis gaan. Wat gebeurt er met rework? Hoe wordt er omgegaan met

stilstanden in het productieproces en hoe zorgen we er voor dat de controle op de nummers vlekkeloos

verloopt. Er dient zich een heus continuïteitsvraagstuk aan. Immers iedere afwijking in het reguliere proces

vraagt extra aandacht.

In de keten is het proces van serialisatie als volgt weer te geven:

Serialisatie voor de

keten

In de keten wordt de aangeleverde track & trace data van de producent bij iedere deelnemer

gecontroleerd.

De geprinte unieke code wordt gescand, de inhoud gecontroleerd en na akkoord vervolgen de

goederen hun weg in de keten. Het is geen verrassing dat de inrichting van het platform, de lay-

out en inhoud van de code door iedere deelnemer hetzelfde geïnterpreteerd moet worden.

Daarnaast moet het voor iedere deelnemer duidelijk zijn hoe men met afwijkende situaties moet

omgaan. Afstemming tussen de deelnemers is dus cruciaal.

De hamvraag is of serialisatie een strategische bijdrage

levert. Mijn inziens is serialisatie in eerste instantie voor

fraude gevoelige producten en afzetmarkten nuttig. Het is

niet voor niks dat de farmaceutische industrie momenteel

de overstap maakt naar serialisatie van de keten. Uiteraard

kan serialisatie ook voor andere producten en markten van

toepassing zijn maar ik voorzie hier de komende tijd geen

grote ontwikkelingen tenzij wet- en regelgeving op dit vlak

een stimulans gaan vormen.

Betekenis voor

producent

Wat organiseer ik als producent en een stimulans gaan vormen.

Wanneer men kiest voor serialisatie dient men duidelijke

doelstellingen te formuleren. Wat willen we met

serialisatie bereiken? Het antwoord hierop bepaalt in

belangrijke mate de aanpassingen aan het (gehele)

productieproces, informatiemanagement en supply chain

management. Vanuit de doelstellingen kan de huidige

situatie vergeleken worden met de gewenste situatie.

Wat organiseer ik als producent en

wat de keten?

Is mijn bestaande productieproces

geschikt voor serialisatie?

Deze gewenste situatie heeft meer impact op de organisatie dan dat de

meeste mensen denken. Een kleine, niet limitatieve opsomming van

aandachtspunten:

• Hoe, waar en wie genereert de unieke codes?

• Welke informatie moet gekoppeld worden aan de unieke code?

• Maken we gebruik van de GS1 standaard of wijken we hier van af?

• Waar en wanneer in het productieproces worden de codes geprint?

• Welke printmethode is geschikt voor het aanbrengen van codes?

Betekenis voor

producent

• Welke printmethode is geschikt voor het aanbrengen van codes?

• Vragen de codes aanpassingen aan het verpakkingsmateriaal?

• Welke eisen stelt men aan het productieproces (lay-out,

werkprocedures, etc.) wanneer serialisatie wordt uitgevoerd?

• Hoe borgen we de continuïteit van het productieproces?

• Op welke wijze moet de informatie beschikbaar gesteld worden?

• Hoe worden ketenpartners gefaciliteerd?

• Hoe zorgen we er voor dat de informatie veilig wordt opgeslagen?

• Wat is de impact van de aanpassingen op de OEE?

• …

Dit whitepaper is slechts een eerste kennismaking met

serialisatie in de voedingsindustrie. Veel is kort aangestipt

ter kennisgeving maar is een wereld op zich. Denk hierbij

aan de informatie die aan codes gekoppeld moeten worden

of aan de toegankelijkheid van de systemen door

deelnemers in de keten. Hoe snel zal het gaan? Ik denk dat

vooral macro-economische factoren de adoptiesnelheid van

serialisatie bepalen. Daarnaast spelen de individuele

organisatie doelstellingen een rol in het wel of niet

Serialisatie en de

toekomst

organisatie doelstellingen een rol in het wel of niet

toepassen van serialisatie. Mocht serialisatie de komende

jaren een belangrijk onderdeel worden van de

voedingsindustrie dan kunnen we nog veel leren van de

farmaceutische industrie. Zij hebben al diverse hordes

genomen en dat maakt dat we het wiel niet nogmaals

hoeven uit te vinden.

In de komende periode publiceert Pi2m meerdere artikels

rondom serialisatie. Hierbij gaan we dieper in op de

afzonderlijke onderdelen van serialisatie.

Pi2m levert automatisering oplossingen en diensten voor de verpakkende voedingsindustrie.

Onze oplossingen richten zich op 3 belangrijke bestuurlijke aandachtspunten:

Pi2m

�

�

Effectiveness & efficiency

Information management

Door de samenwerking van Pro-Fa Automation en VMEngineering combineert Pi2m het beste uit

de wereld van automatisering en process & packaging engineering.

Contactinformatie:

Telefoon: 073-7009234

Website: www.pi2m.com

Email: info@pi2m.com

� Food safety, environment and legislation