Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor...

12
1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente ontwik- kelingen in het persoonsgebonden bud- get, het pgb. Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Marlies Veldhuijzen van Zanten staat op het punt aan de Tweede en Eerste Kamer instemming te vragen om het pgb nu nog een subsidieregeling een nieuwe wettelijke basis te geven. Door deze wetswijziging verandert het pgb aanzienlijk. Tijd dus voor wat extra aandacht voor dit veelbesproken onderwerp. We staan stil bij de huidige gebruiks- praktijk van het pgb en stellen kort twee pgb-ers aan u voor. Ook verzamel- den we de ervaringen van gebruikers van het pgb en hoorden hoe ze aankij- ken tegen de betrokken instanties. De gesignaleerde knelpunten en de aanbe- velingen om daar wat aan te doen, leest u eveneens in deze InZicht. Het wordt helder waarom pgb-ers kiezen voor een pgb en wat het pgb voor hen betekent. De reikwijdte van de veranderingen die er aankomen en van de per 1 januari 2012 reeds doorgevoerde wijzigingen is groot. Met deze InZicht richten we ons tot budgethouders, beleidsmakers en adviesraden, zodat zij vanuit het per- spectief van de gebruikers geïnfor- meerd worden over de gevolgen. 3 5 9 En verder: Wat gaat er allemaal veranderen en hoe verloopt dat? “Wat zorg of ondersteuning kost, is niet goed in beeld te krijgen.” - “Er zijn gemeenten die zich rijk rekenen.' “Vraag om een gesprek of huis- bezoek bij een indicatiestelling.” “Laat zien dat een pgb werkt en wat de consequenties zijn als er geen pgb is.” - “…er moet een nieuwe, robuuste pgb-regeling komen.” Naar de rechter omdat je het niet eens bent met de gemeente 4 Pgb-actueel 6 Budgethouders spreken zich uit: 10 De pgb-plannen van gemeente Amsterdam 7 Adviezen en tips voor beleidsmakers 11 Jurisprudentie over het pgb Plus: Het uitgekeerde bedrag aan pgb is tussen 2008 en 2010 met 29,9 pro- cent gestegen. Pgb-AWBZ, Pgb-Wmo, Pgb-Zvw, Pgb-Wsw en andere afko’s... 5 Cijfers 8 Het pgb in 'soorten en maten' InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012 “…de reden dat het pgb zoveel kost, zit 'm niet in het feit dat de zorg die ermee wordt ingekocht duurder is dan zorg in natura.” “(…)de schaarste aan zorg in natura is verantwoordelijk voor de onbeheersbaarheid van het pgb.” Eric Verkaar, directeur Zorgbelang Gelderland “Het moest mogelijk zijn om op een slim- mere manier om te gaan met mijn kost- bare tijd en die van mijn zorgverleners. Die slimmere manier van werken is me gelukt met mijn pgb.” “Het liefst zou ik alles via een pgb rege- len, want dat biedt me zoveel vrijheid. (…) Ik wil mezelf ontplooien, en méér zijn dan iemand met een beperking.” Jan Dick Bruijne, pgb-houder sinds 1989 Simon de Waal, pgb-houder sinds september 2010

Transcript of Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor...

Page 1: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente

1

Pgb! Wat gebeurt er mee?informatie voor budgethouders,

beleidsmakers en adviesraden

In deze InZichthebben we het over de recente ontwik-

kelingen in het persoonsgebonden bud-

get, het pgb. Staatssecretaris van

Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Marlies Veldhuijzen van Zanten staat op

het punt aan de Tweede en Eerste

Kamer instemming te vragen om het

pgb – nu nog een subsidieregeling –

een nieuwe wettelijke basis te geven.

Door deze wetswijziging verandert het

pgb aanzienlijk. Tijd dus voor wat extra

aandacht voor dit veelbesproken

onderwerp.

We staan stil bij de huidige gebruiks-

praktijk van het pgb en stellen kort

twee pgb-ers aan u voor. Ook verzamel-

den we de ervaringen van gebruikers

van het pgb en hoorden hoe ze aankij-

ken tegen de betrokken instanties. De

gesignaleerde knelpunten en de aanbe-

velingen om daar wat aan te doen, leest

u eveneens in deze InZicht. Het wordt

helder waarom pgb-ers kiezen voor een

pgb en wat het pgb voor hen betekent.

De reikwijdte van de veranderingen die

er aankomen – en van de per 1 januari

2012 reeds doorgevoerde wijzigingen –

is groot. Met deze InZicht richten we

ons tot budgethouders, beleidsmakers

en adviesraden, zodat zij vanuit het per-

spectief van de gebruikers geïnfor-

meerd worden over de gevolgen.

3

5

9

En verder:

Wat gaat er allemaal veranderen en hoe verloopt dat?

“Wat zorg of ondersteuning kost, is niet goed in beeld te

krijgen.” - “Er zijn gemeenten die zich rijk rekenen.'

“Vraag om een gesprek of huis-

bezoek bij een indicatiestelling.”

“Laat zien dat een pgb werkt en wat de consequenties zijn

als er geen pgb is.” -

“…er moet een nieuwe, robuuste pgb-regeling komen.”

Naar de rechter omdat je het niet eens bent met de

gemeente

4 Pgb-actueel

6 Budgethouders spreken zich uit:

10 De pgb-plannen van gemeente Amsterdam

7 Adviezen en tips voor beleidsmakers

11 Jurisprudentie over het pgb

Plus:

Het uitgekeerde bedrag aan pgb is

tussen 2008 en 2010 met 29,9 pro-

cent gestegen.

Pgb-AWBZ, Pgb-Wmo, Pgb-Zvw,

Pgb-Wsw en andere afko’s...

5 Cijfers

8 Het pgb in 'soorten

en maten'

InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012

“…de reden dat het pgb zoveel kost, zit 'm

niet in het feit dat de zorg die ermee wordt

ingekocht duurder is dan zorg in natura.”

“(…)de schaarste aan zorg in natura is

verantwoordelijk voor de onbeheersbaarheid

van het pgb.”

Eric Verkaar, directeur Zorgbelang Gelderland

“Het moest mogelijk zijn om op een slim-

mere manier om te gaan met mijn kost-

bare tijd en die van mijn zorgverleners.

Die slimmere manier van werken is me

gelukt met mijn pgb.”

“Het liefst zou ik alles via een pgb rege-

len, want dat biedt me zoveel vrijheid.

(…) Ik wil mezelf ontplooien, en méér

zijn dan iemand met een beperking.”

Jan Dick Bruijne, pgb-houder sinds 1989

Simon de Waal, pgb-houder sinds september 2010

Page 2: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente

2

Colofon

Deze InZicht is een uitgave van Zorgbelang Gelderland en gaat over de ontwikkelingen rond het

Persoonsgebonden budget (pgb). Een digitale versie van deze InZicht vindt u in de bibliotheek van de

website www.zorgbelanggelderland.nl. Voor meer informatie over deze publicatie kunt u contact opnemen

met Joke Stoffelen bij Zorgbelang Gelderland, telefoon 026 384 28 22,

e-mail: [email protected].

© 2012 - Zorgbelang Gelderland

Tekstredactie: Jennifer van Leur

Research: Simon de Waal

(Eind)redactie en vormgeving: Jos Rochette

Zorgbelang GelderlandInformatie Klachtenopvang Belangenbehartiging

Postbus 5310 6802 EH Arnhem

IJsselburcht 4 6825 BP Arnhem

Telefoon 026 384 28 22

Fax 026 384 28 23

www.zorgbelanggelderland.nl

[email protected]

.

.

. .

InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012

Page 3: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente

3

Pgb-er in beeldWie zien we hier? : Jan Dick BruijneHoe oud is hij? : 50 jaarWaar woont hij? : NijmegenSinds wanneer heeft hij een pgb? : 1989

Op mijn 18e heb ik een zwemongeval gehad. Sindsdien heb ik een dwars-laesie. Vanaf 1989 woon ik zelfstandig in een zogenaamd Fokus-project:ik huur een (aangepaste) woning van een woningbouwcorporatie, terwijlFokus mij via een intercomsysteem 24 uur per dag en 7 dagen per weekop afroep assistentie biedt bij algemene dagelijkse levensverrichtingen(ADL). Dit betreft voornamelijk fysieke verzorging, zoals douchen, aankle-den, toiletgang enzovoorts. Hiervoor heb ik een indicatie gekregen van hetCIZ, voor 30 uren per week. Dit betreft zorg in natura.

Daarnaast krijg ik via een pgb wekelijks 16 uren huishoudelijke hulp enbegeleiding. Aangezien Fokus deze diensten niet kan leveren, heb ik eenpoule van vier mensen die bij mij schoonmaken, boodschappen doen enmijn vervoer verzorgen bij activiteiten buitenshuis.

Het liefst zou ik alles via een pgb regelen, want dat biedt me zoveel vrijheid. Van één etmaal ben ik 50 tot 60% kwijt aanslapen en fysieke verzorging. De resterende tijd wil ik graag zo efficiënt mogelijk besteden. Ik wil mezelf ontplooien enméér zijn dan iemand met een beperking. Zo ben ik zeer actief in de belangenbehartiging zoals de actiegroep ´Terugnaar de bossen´ en de gebruikersraad van de regiotaxi. Dat is zinvol werk, zowel voor de achterban wiens belangen ikbehartig, als voor mijn eigen ontwikkeling. Zou ik de huishoudelijke hulp via zorg in natura afnemen bij een thuiszorgor-ganisatie, dan ben ik volledig afhankelijk van wanneer zij mij inroosteren. Het beetje vrije tijd dat ik nog heb, zou dandaaraan op gaan.

De reden waarom ik de ondersteuning vanuit Fokus wel via zorg in natura heb geregeld, is omdat dit voor mij de enigemanier is om zelfstandig te wonen en toch altijd hulp op afroep beschikbaar te hebben. Ik heb nu maar een indicatie voor30 uur fysieke verzorging per week, daarmee kan ik met een pgb niet voor een hele week 24-uurs afroephulp inkopen.Dan zou ik voor veel meer uren geïndiceerd moeten worden, en daar zal het CIZ gezien de huidige ontwikkelingen in dezorg nooit mee akkoord gaan.

Bij mij staat dus niet de keuze tussen zorg in natura of eenpgb voorop, maar de mate waarin je in staat wordt gesteldom zo lang zelfstandig te blijven functioneren. Die behoeftezit diep in mij geworteld, ik ben wat dat betreft echt een pro-duct van de Nederlandse maatschappij. Ik heb een normaalego en een gezonde geldingsdrang. Ik ben opgevoed vanuithet gedachtegoed dat zelfstandigheid en eigen verantwoor-delijkheid belangrijke waarden zijn. Ook de samenlevingbeoordeelt mij hierop. Zij verwacht van mij – en ik verwachtdat ook van mezelf – dat ik zelf mijn broek ophoud, dat ikmeer ben dan een lastpak met een beperking die de staatgeld kost. Een pgb sluit hier mijns inziens het meeste opaan. Daarom maak ik me ernstige zorgen over de huidigeplannen die de staatssecretaris heeft met het pgb. Hoe langzal ik nog in staat worden gesteld om zelfstandig te wonen?

En weet je wat het wonderlijke is? De situatie waarin ik zit,kan iedereen overkomen. Iedereen wordt oud en de kansdat je ooit zorg nodig hebt, is redelijk aanwezig. Het hoort bijhet leven, net als de uitgangspunten van eigen verantwoor-delijkheid, zelfregie en zelfstandigheid.

Het verhaal van deze pgb-er?

Wanneer vinden we in Nederland een modus waarin de zorg en de bijbehorendefinancieringsregelingen daadwerkelijk mensen in hun eigen kracht zetten?

InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012

Page 4: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente

Pg

b-

44

(bron: www.rijksoverheid.nl)

Met ingang van 1 januari 2012 kunnenalleen mensen met een verblijfsindicatie

een pgb aanvragen. Mensen zonder eenverblijfsindicatie kunnen vanaf 2013 vanuit deAWBZ alleen zorg in natura krijgen. Zijhebben hiervoor een indicatie nodig.

Begeleiding die nu nog vanuit de pgb-AWBZ wordt gefinancierd, wordt vanaf2013 gefinancierd vanuit de Wmo. Deze

begeleiding moet worden aangevraagd bij degemeente.

Gemeenten worden hoogstwaarschijnlijkniet meer verplicht om mensen te laten

kiezen tussen zorg in natura of een pgb (dezogeheten 'kan-bepaling'). De 'kan-bepaling'gaat gepaard met een korting op het budgetvoor begeleiding dat naar de gemeenten gaat.

Er zijn maatregelen afgekondigd omfraude tegen te gaan:

Om een pgb te krijgen moet decliënt een goed onderbouwdzorgplan schrijvenBudgethouders met een indicatievoor Zorg met verblijf moeten eenaparte bankrekening hebben voorhun pgbBetalingen uit het pgb mogen nietmeer contant worden voldaanNieuwe budgethouders mogen hunpgb niet gebruiken ombemiddelingsbureaus te betalen

De ontwikkelingen op een rij

Begeleiding naar gemeenten

Geen verplichting meer totaanbieden van pgb?

Tegengaan van misbruik

Pgb-actueelMet of zonderverblijfsindicatie

?

?

?

?

Tussenwal enschipDe Vergoedings-regeling persoon-lijke zorg (Vpz) isbedoeld voor zorg-vragen van minimaal 10uur per week en waarvoorgeen passende zorg in naturavoorhanden is. Een Vpz is bedoeldvoor de AWBZ-functies persoonlijkeverzorging, verpleging, begeleiding of kortverblijf. Bij de aanvraag van de Vpz dient debudgethouder een budgetplan te overleggen.De zorgaanbieder die de budgethouder kiest,mag nog geen contract hebben met hetzorgkantoor.

Al met al staat er heel wat te gebeuren rondhet pgb. Omdat lang nog niet alle voorstellenhelemaal zijn uitgewerkt, is er ook veel onze-kerheid.

Onzekere tijden

Voor vragen over uw persoonlijkeomstandigheden of klachten, kunt uterecht bij de medewerkers van de afdelingInformatie en Klachtenopvang van Zorgbe-lang Gelderland, op werkdagen bereikbaarvan 9.00 tot 16.30 uur via telefoonnummer026 384 28 22.

1

2

3

4

5

Let opVoor deze plannen is een wetswijziging nodig. Deze wetswijziging moet bij hetverschijnen van deze Inzicht nog worden goedgekeurd door de Tweede en de

Eerste Kamer. Voor begeleiding vanuit de Wmo geldt bovendien dat gemeentenéén jaar voorbereidingstijd hebben afgesproken met het ministerie.

Dit jaar gaat in nadat het wetsvoorstel is aangenomen. Wie de laatsteontwikkelingen wil volgen, kan dat doen op de website van de wetgever:

. Ook van belangenbehartigingsorganisatievoor mensen met een pgb Per Saldo is zeer bruikbaar.

www.rijksoverheid.nl www.persaldo.nl

Pg

b-

ac

tue

el

InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012

Page 5: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente

Pg

b

5

Dit vindt Zorgbelang Gelderlandvan de veranderingen in het pgb

'Financier de zorgvraagen niet de regeling'Op het pgb wordt nogal behoorlijk bezuinigd; sterker dan op zorg in natu-ra. Het argument van de Staatssecretaris daarbij is dat de kosten van hetpgb onbeheersbaar dreigen te worden. Maar de reden dat het pgb zoveelkost, zit 'm niet in het feit dat de zorg die ermee wordt ingekocht duurder isdan zorg in natura. Toch wordt het pgb nu wel onevenredig hard getroffen.

Naar mijn idee is de schaarste aan zorg in natura verantwoordelijk voor deonbeheersbaarheid van het pgb. Ook het toenemende aantal zorgvragersspeelt een rol. In die situatie wreekt het zich dat de budgetten van zorg innatura begrenzingen kennen, terwijl de pgb een open-einde regeling kent.Zo komt het nogal eens voor dat als het budget van de zorginstelling op is,de klant wordt gewezen op de mogelijkheid van het pgb. Op die manierkan dan alsnog de nodige zorg worden ingekocht.

Het pgb is echter een veel meer vraaggestuurde financiering van zorg danzorg in natura. Met een pgb krijg je voor minder geld meer zorg op maat.En da's natuurlijk een prima zaak.

Het aanpassen van de pgb-regeling is een oneigenlijke manier van bezui-nigen. Wanneer je wil bezuinigen omdat het echt nodig is, kijk dan metelkaar waar je eventueel minder AWBZ-gefinancierde zorg nodig hebt,maar laat dit dan voor zorg in natura en pgb zorg in gelijke mate gelden!

Het risico dat nu namelijk optreedt, is dat deze vorm van bezuiniging pre-cies verkeerd zal uitpakken. De prikkel van vraagsturing om als zorgaan-bieder beter en goedkoper te werken verdwijnt. De indicatiestelling is vooriedereen gelijk: zowel voor zorg in natura als voor het pgb. Om 'eerlijk' tebezuinigen zou het kabinet moeten aangeven welke zorgvragen niet meervoor AWBZ-financiering in aanmerking komen, ongeacht of die zorg nu innatura of via een pgb geleverd wordt. Daarmee kan in elk geval het princi-pe van het pgb voor iedereen behouden worden, wat meer kwaliteit enminder kosten met zich meebrengt.

Eric Verkaar, directeur

Per 30 juni 2011

Cijfers voorGelderland

Cijfers voorNederland

Zorgkantoor Aantal budgethouders

Aantal budgethouders

Bedrag

900 mensen

29,9% gestegen

Arnhem 7368Apeldoorn/Zutphen 2465Nijmegen 3734Midden IJssel 1362Zwolle (deels Gelderland) 5438

120.562

€ 2.397.000.000

Aantal budgethouders neemt per maandgemiddeld toe met .

Het uitgekeerde bedrag aan pgb is tussen2008 en 2010 met .

Per 31 december 2010

InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012

Page 6: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente

erv

arin

ge

n

6

Tijdens panelgesprekken

D

PZ

E

E

W

A

AG

N

Budgethoudersspreken zich uit

e telefonische hulpdienst van het zorgkantoor ontbeert inhoudelijke kennis over het pgb.Het stellen van een indicatie verloopt traag, is niet goed afgestemd op de vraag enbureaucratisch van aard. Door trage afrekening verkeert de cliënt lang in onzekerheid

of een en ander wel is goedgekeurd. Ook belastingaangiften worden hierdoor vertraagd.

ie zich goed laat informeren door het Zorgkantoor wordt bejegend als een 'aankomend frau-deur' en kan erop rekenen dat de verantwoording vervolgens uitgebreid gecontroleerd wordt;zo voelt het wel eens.

articuliere bemiddelingsbureaus rekenen overheadkosten die ten koste gaan van de inzet van dedirecte pgb-zorg. De indruk bestaat bovendien dat ze misbruik maken van cliënten die zich min-der weerbaar opstellen. Wat zorg en/of ondersteuning kosten, is niet goed in beeld te krijgen.

orginstellingen draaien 'de wereld' om: ze willen inzicht in de indicatiestelling voordat hetbehandelplan is opgesteld. Vervolgens kijken ze niet welke zorg iemand feitelijk nodig heeft,maar wat de instelling wil bieden. En dat dus allemaal voordat het pgb is toegekend.

ls ik twijfel of de geleverde zorg wel het pgb 'waard' is, ontmoet ik niet zelden een intimiderendezorginstelling. Dat ging ooit zo ver dat de zorginstelling eenzijdig de zorgovereenkomst opzegde.

r zijn gemeenten in Gelderland die onevenredig veel overheadkosten in rekening brengen voor-dat de hulp georganiseerd is. Ook gelden er hier en daar verschillen in de pgb-tarieven voor pro-fessionele zorg en zorg door mantelzorgers. Gemeenten kunnen door groot in te kopen korting

bedingen in de tarieven die zij moeten betalen. Dit heeft dan tot gevolg dat huishoudelijke hulp volgenshet pgb-uurtarief duurder is dan de – groot ingekochte - zorg in natura, terwijl het om dezelfde soorthulp gaat!

r zijn gemeenten die zich door middel van 'terminologie' rijk rekenen. Die noemen bepaal- deWmo-hulpmiddelen 'algemeen gebruikelijk'. Als je dat doet met een douchestoel of het wegha-len van een drempel, kun je mooi je geld in de zak houden.

oede vragen stellen en dóórvragen om de vraag àchter de vraag te ontdekken, is nodig om eengoede indicatie te kunnen stellen. Dat gaat niet altijd goed. Ik ervaar de indicatiestelling alstraag en bureaucratisch.

ls er sprake is van een medisch advies, gaat dit vaak zonder een afschrift (of inzage) voor betrok-kene naar de gemeente. De arts ziet de gemeente als opdrachtgever en rapporteert niet aan deaanvrager.

a het toekennen van het pbg, zou meer ondersteuning welkom zijn. Nu lijkt het vaak of menalles zelf maar moet uitzoeken. Ook zou het fijn zijn als de gemeente sneller was met het innenvan de eigen bijdrage. Het komt voor dat pgb-ers pas maanden later worden aangeslagen.

fstemming tussen de pgb-zorgverleners en de zorgverleners van de instellingen kan somsbeter.

Welke ervaringen hebben pgb-gebruikers enwelke adviezen hebben ze op basis daarvanvoor cliënten, zorgverleners en gemeenten?Zorgbelang Gelderland hield panelgesprek-ken in de regio's Nijmegen en Apeldoorn enliet de ervaringsdeskundigen aan het woord.

A

InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012

Page 7: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente

7

& a

dv

ieze

n

Z

Z

orgkantoor

orginstellingen

liënt/budgethouder

emeente

?

?

?

?

?

?

?

?

?

?

?

?

?

?

C

G

Controleer de particuliere bureaus opnaleving van de afspraken.Controleer het gebruik van het pgb,dit haalt de fraudegevoeligheid naarbeneden. Maar doe dit wel objectief,steekproefgewijs en middels eenroulerend systeem.

Maak op basis van een observatie enbehandelplan een zorgovereenkomstwaarin duidelijk staat benoemd welkezorg tegen welke kosten geleverd zalworden.Neem de inzet van de pgb-zorg-verlener mee in het totale zorgplan.

Stel een wettelijk vertegenwoordigeraan als je in zee gaat met eenparticulier bureau en niet mondiggenoeg bent. Dit kan een curator,bewindvoerder en of mentor zijn.Vraag om een gesprek of huisbezoekbij een indicatiestelling. Vraag tevensiemand die je vertrouwt om bij ditgesprek aanwezig te zijn.Vraag de arts om inzage in het adviesaan de gemeente.

Wijs burgers erop dat zij iemandkunnen uitnodigen om bij het gesprekaanwezig te zijn.Stuur een kopie van het advies vande arts als bijlage bij het besluit mee.Indicaties moeten beter aansluiten opde vraag.Geef mensen zelf de regie over hunzorg en ondersteuning. Ondersteundit onder andere door meer voorlich-ting en communicatie te geven overhet pgb.Verreken als gemeente de eigenbijdrage rechtstreeks met het CAK.Verreken de eigen bijdrage op tijd.Hef de rechtsongelijkheid tussengemeenten voor wat betreft pgb-vergoedingen op.

Algemeneadviezen en tips

?

à

à

à

?

?

?

?

?

?

?

Voor beleidsmakers, indicatie-stellers, hulpverleners

Voor belangenbehartigersen Wmo-raden

Heb aandacht voor meest kwetsbareburgers, want:

zij zijn niet mondig (genoeg);zij zijn niet gewend om voor hunbelang op te komen;zij weten niet de weg in deveelheid aan informatie enmogelijkheden.

Onderzoek de mogelijkheid om depgb-afrekening via de belastingdienstte laten verlopen.Het inzetten van vrijwilligers enmantelzorgers is niet de oplossingvoor alles, deze mensen staan alonder hoge druk.Zet je in voor behoud van de socialeadvocatuur, het is voor veel mensenmet een beperkt inkomen vaak deenige mogelijkheid om zich juridischte laten ondersteunen.

Laat zien hoe bepaalde maatregelenuitwerken voor pgb-houders aan dehand van praktijkvoorbeelden.Nodig gemeenteraadsleden uit op dekoffie bij mensen thuis die te makenhebben met een pgb. Laat zien dateen pgb werkt en wat de consequen-ties zijn als er geen pgb is.Zet je in voor het behoud van desociale advocatuur. Dit is voor veelmensen de enige mogelijkheid omzich juridisch te laten ondersteunen.Zet je in voor een goede informatie-voorziening en ondersteuning voorpgb-houders.

InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012

Page 8: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente

8

Afko = afkortingDe wereld van regelingen en wetten zit volmet afkortingen. Daar is maar moeilijk door-heen te manoeuvreren. Daarom volgt hieron-der een overzicht van de afko's die in dezenieuwsbrief gebruikt worden, en…

wat ze voluit betekenen.

Algemene Wet BijzondereZiektekostenCentraal Administratie KantoorBijzondere ZiektekostenCentrum Indicatiestelling ZorgGeestelijke GezondheidszorgHoger Beroeps OnderwijsPersoonsgebonden budgetWet Maatschappelijke Onder-steuningWet sociale werkvoorzieningVergoedingsregeling persoonlijkezorgZorg in Natura (tegenover Pgb)Ministerie van Volksgezondheid,Welzijn en SportZorg verzekerings wet

Gezondsheidszorgpsycholoog (=beschermdetitel)BelangenverenigingPgb-houders

AWBZ

CAK-BZ

CIZGGZHBOPgbWmo

WswVpz

ZiNVWS

Zvw

Gz-pyscholoog

Per Saldo

Het persoonsgebonden budget in 'soorten en maten'

Pgb-AWBZ

Pgb-Wmo

Bestemd voor:

Wordt besteed aan:

Indicatie via/aanvragen bij:

Bestemd voor:

Wordt besteed aan:

Indicatie via/aanvragen bij:

langdurige zorg voor mensen met een ernstige beper-king door een chronische ziekte, een handicap of beperking, eenpsychiatrische stoornis, problemen die optreden bij het bereiken van eenhoge leeftijd.

persoonlijke verzorging, verpleegkundige zorg,intramurale begeleiding in het dagelijks leven, extramurale begeleiding inhet dagelijks leven, gecombineerd met indicatie voor verblijf, behandelingvan een aandoening of beperking, langdurige verblijf in een instelling.

Het CIZ of Bureau Jeugdzorg stelt deindicatie vast aan de hand van de beleidsregels, vastgesteld door hetministerie van VWS. Een Pgb voor AWBZ-zorg wordt aangevraagd viahet zorgkantoor. De verplichte eigen bijdrage wordt geïnd door het CAK.

mensen die vanwege een handicap of beperkingproblemen ondervinden in de zelfredzaamheid en maatschappelijkeparticipatie.

voeren van een huishouden, aanpassingen dieleiden tot het hebben van een geschikte woning, verplaatsen in en om dewoning, lokaal vervoer, aangaan en onderhouden van maatschappelijkeen sociale verbanden

het gemeentelijk zorgloket*

* Momenteel zijn gemeenten nog verplicht om de zorg te verstrekken inde vorm van een pgb-Wmo, indien de aanvrager daarom vraagt.Gemeenten mogen een eigen bijdrage vragen. Wijzigingen op de Wetmaatschappelijke ondersteuning brengen hier – mogelijk – binnenkortverandering in.

Pgb-Zvw

Pgb-Wsw

Bestemd voor:Wordt besteed aan:

Indicatie via/aanvragen bij:

Bestemd voor:

Wordt besteed aan:Indicatie via/aanvragen bij:

verzekerden binnen de Zorgverzekeringswet (*maar niet iedere zorgverzekeraar biedt deze vorm).eerstelijns psychologische zorg van bijvoorbeeld een Gz- en eerstelijns psycholoog, een HBO-

psycholoog, een seksuoloog, een verslavingsarts, een kinder- en jeugdpsycholoog of een orthopedagoog.zorgverzekeraar*; na toekenning kan de verzekerde zelf een zorgverlener benaderen.

mensen met een arbeidshandicap, zodat zij kunnen gaan werken in een zo gewoon mogelijke arbeids-omgeving.

ondersteuning om een werkplek bij een werkgever van eigen keuze te regelen.de gemeente.

InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012

Page 9: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente

Pgb-er in beeldWie zien we hier? : Simon de WaalHoe oud is hij? : 32 jaarWaar woont hij? : VelpSinds wanneer heeft hij een pgb? : september 2010

“Ik heb mijn pgb nu ruim een jaar en ik ben hier zeer tevreden over. Bij mijngeboorte heb ik hersenletsel opgelopen. Dat heeft tot gevolg dat ik van eenrolstoel gebruik moet maken en dat ik spastisch ben. Ik woon zelfstandig.Dat kan omdat ik ondersteuning heb bij het doen van huishoudelijke takenen bij mijn persoonlijke verzorging. Ook krijg ik begeleiding bij mijn admini-stratie en het structureren van mijn tijd. Met mijn pgb koop ik deze drie vor-men van zorg zelf in.

Voorheen kreeg ik deze ondersteuning in de vorm van zorg in natura. In depraktijk kwam het er op neer dat ik wekelijks te maken had met minimaaltwee zorgverleners, die een stringente taakafbakening kenden. Dat hadvoor mij de nodige consequenties. Zo moest ik mijn weekplanning afstem-men op de beschikbaarheid van mijn zorgverleners, ieder weer afkomstiguit hun eigen organisatie. Van de verzekering moest ik thuis zijn als ze me kwamen helpen. Logisch als het om persoon-lijke verzorging gaat, maar ik was ook verplicht om thuis te blijven als iemand alleen kwam om het huis te poetsen. Dezorg was versnipperd en verre van efficiënt. Het moest mogelijk zijn om op een slimmere manier om te gaan met mijnkostbare tijd en die van mijn zorgverleners.

Die slimmere manier van werken is me gelukt met mijn pgb. Ik heb nu contact met één persoon die me alle zorg levertdie ik nodig heb. Dat levert mij veel voordelen op. Om te beginnen is de zorg meer geïntegreerd. Terwijl mijn zorgverle-ner mijn huis schoonmaakt of mij persoonlijke verzorging geeft, bespreken we lopende zaken en krijg ik tips en begelei-ding. Ik heb een vertrouwensband kunnen opbouwen met deze zorgverlener, waardoor ik gemakkelijker wegga van huisterwijl zij nog aan het schoonmaken is. Ik durf haar alles te vragen. Persoonlijke verzorging ligt voor mij bijvoorbeeldgevoelig. Het laten knippen van mijn nagels – om maar eens iets te noemen - laat ik liever niet over aan onbekenden.Verder zijn de afspraken flexibel en helemaal op mijn persoon afgestemd. Zo doe ik een behoorlijk deel van mijn bood-schappen zelf, maar de grote boodschappen haalt mijn hulp met haar auto. Bij het zoeken naar een zorgverlener heb ikdaar speciaal op gelet: dat mijn zorgverlener een auto heeft.

Het pgb heeft mij structuurgebracht en daar heb ik,gezien mijn hersenletsel,baat bij. Het is voor mij over-zichtelijk en rustig gewordennu ik één vaste zorgverlenerheb. En het meeste prettigeis, dat ik nu toekom aanzaken die echt mijn passiehebben: mijn vrijwilligers-werk bij een patiënten-organisatie en bij een poli-tieke partij, én mijn cursusGrieks converseren.”

Het verhaal van deze pgb-er?

9

InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012

Page 10: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente

10

De pgb-plannen van gemeente Amsterdam

Waarom ontwikkelt Amsterdam dezenieuwe pgb-regeling?

Welke vormen van zorg kunnen straks met een pgb worden gefinancierd?

"Het moet een robuusteregeling worden"Voorsorterend op de plannen van de Staatssecretaris is degemeente Amsterdam bezig een nieuwe pgb-regeling te ontwikke-len. Daarmee is de gemeente één van de koplopers. ZorgbelangGelderland zocht contact om te horen wat deze nieuwe regelinginhoudt.

Wij zijn van mening dat er een nieuwe, robuuste pgb-regeling moetkomen. Daarin willen we de voordelen van de huidige regeling zoals keuzevrijheid en zelfregie vasthouden. Tegelijkertijdwillen we de nadelen vermijden, zoals bijvoorbeeld de financiële onbeheersbaarheid. Ook willen we voorkomen dat man-telzorgers die nu hun werk belangeloos doen, straks vanuit een pgb betaald gaan worden. En uiteraard willen we deregeling zo maken dat er geen misbruik van gemaakt kan worden.

Wanneer is Amsterdam zover dat de nieuwepgb-regeling kan wordeningevoerd?"We zijn de regeling nog volop aan het uit-werken. Of we in Amsterdam echt op dezemanier gaan werken, moet nog wordenvastgesteld door de gemeenteraad. Onsstreven is, dat wij een fatsoenlijke pgb-regeling hebben klaarliggen als de extra-murale AWBZ-begeleiding van het rijknaar de gemeenten overgaat. Alles uiter-aard op voorwaarde dat landelijke regel-geving dit niet onmogelijk maakt."

Zoals we er nu tegenaan kijken, zal het pgbin eerste instantie bedoeld zijn voor begelei-ding. Maar keuzen die daarin wordengemaakt, kunnen te zijner tijd ook wordendoorgetrokken naar de budgetten die degemeente verstrekt bij hulp in het huishoudenof voor rolstoelen, om maar wat te noemen.Dat de pgb's voor extramurale verpleging, ver-zorging en behandeling niet meer mogelijkzijn, is te betreuren, maar daar heeft degemeente geen oplossing voor.

Een robuuste pgb-regeling zou ons inziensde volgende kenmerken kunnen hebben:

Het pgb dient alléén als alternatiefvoor een individuele voorziening.Het volume van individuele voorzie-ningen willen we beperken door aan de voorkant scherper tekijken naar de eigen oplossingen van cliënten en het collectieveen algemene aanbod van de gemeente.Om voor een pgb in aanmerking te komen, maakt de cliënt eenondersteuningsplan waarin de inzet van het pgb wordt onder-bouwd.De inzet van mantelzorg wordt alleen uit pgb betaald als dezebuitenproportioneel is; in dat geval geldt bovendien een lagertarief dan voor professionals.De cliënt krijgt geen geld meer 'in handen' maar er komt eentrekkingsrecht- of vouchersysteem. De klant krijgt een virtueelsaldo dat hij digitaal kan raadplegen.De gemeente hanteert een systeem van lichte erkenningen voorpotentiële hulpverleners en richt daartoe een website (markt-plaats) in.Erkende aanbieders sturen door de klant gefiatteerde facturennaar de gemeente/een betaalkantoor.

?

?

?

?

?

?

?

Hoe gaat de nieuwe regelingeruit zien?

InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012

Page 11: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente

11

Naar de rechter omdat je hetniet eens bent met de gemeente

Jurisprudentieover het pgbDe regels goed toepassen is mensenwerk.Logisch dat er dus wel eens verschil vanmening optreedt over wat de gemeentewel of niet hoort te vergoeden binnen degrenzen van de Wet maatschappelijkeondersteuning. Jaarlijks worden tallozezaken voorgelegd aan de rechter. Dan is eral bezwaar aangetekend en afgewezen;een normale procedurele stap die u moetzetten als u het niet eens bent met eenbeslissing van uw gemeente. Uit de rijkehistorie van het juridische steekspel om tekrijgen waarop je rekent, leest u op dezepagina twee voorbeelden.

Een mevrouw staat ingeschreven in gemeente A. Hier deelt ze methaar neef een woonboot. Deze neef heeft behoefte aan enige privacy,daarom verblijft mevrouw zo'n vier maanden per jaar op een campingin gemeente B. Daarnaast verblijft mevrouw ook gemiddeld vier maan-den per jaar in Zweden. Gemeente A heeft mevrouw voor 3 uur perweek huishoudelijke verzorging in natura toegekend. Hierbij krijgtmevrouw zorg via een organisatie die een contract heeft met gemeen-te A. Deze zorg is dan ook enkel te gebruiken in gemeente A.

Mevrouw heeft echter een vaste hulp, die zij ook wil inzetten ingemeente B en in Zweden. Daarom wil mevrouw de toegekende zorgontvangen in de vorm van een pgb, daarmee kan zij zelf haar vastehulp in dienst nemen. De gemeente A heeft hier echter bezwaar tegenomdat het lastig te controleren valt wanneer mevrouw op haar adresin gemeente A verblijft.

Mevrouw maakt bezwaar tegen deze beslissing en de gemeente Awijst dit af. Gemeente A beroept zich hierbij op WVG-jurisprudentie. Inde WVG (Wet Voorzieningen Gehandicapten, de voorganger van deWmo) was opgenomen dat voorzieningen alleen gebruikt konden wor-den in de gemeente waar de aanvrager staat ingeschreven.

De rechtbank is het echter niet eens met dit oordeel. Er staat volgensde Rechtbank nergens in de gemeentelijke Wmo-verordening en ookniet in de wettekst, dat een Wmo-voorziening - in dit geval de thuis-zorg - enkel geleverd mag worden binnen één gemeente. Daarbijgeeft de Rechtbank ook nog aan dat gemeente A niet voldoende reke-ning houdt met de omstandigheden van mevrouw. Zo is het voormevrouw onmogelijk om zich in te schrijven bij gemeente B omdat zijop een camping niet permanent mag verblijven.

De Rechtbank vindt tevens dat er geen zwaarwegende gronden zijnom mevrouw niet zelf te laten kiezen tussen zorg in natura en eenpgb. Het verstrekte pgb zou namelijk gewoon te verantwoorden zijn.De rechtbank komt dan ook tot de conclusie dat mevrouw haar huis-houdelijke verzorging gewoon in de vorm van een pgb moet kunnenkrijgen.

Wie A zegt, moet ook...

Een PGB-gebruiker heeft van de gemeen-te een brief gekregen waarin staat dat hijruim 1000 euro aan pgb-gelden aan degemeente moet terug betalen. Volgens degemeente heeft mijnheer zijn pgb nietgoed verantwoord. Mijnheer heeft namelijkgezegd dat hij het geld heeft besteed aanhulp bij het doen van boodschappen enhet winkelen bij Ikea, naai- en verstelwerk,eenmalige klussen in en rond het huis,grote schoonmaak en reiskosten.

De beslissing van de gemeente blijkt tech-nisch gezien niet geheel correct. Voordatde gemeente geld terugvordert, moet zijnamelijk een zogeheten herzieningsbesluitnemen, en dat is hier niet gebeurd.

De pgb-gebruiker tekent bezwaar aan,maar dit betreft vooral de hoogte van hetbedrag dat de gemeente wil terugvorde-ren. De gemeente verklaart het bezwaargedeeltelijk gegrond en het terug te vorde-ren bedrag wordt ongeveer gehalveerd.Toch blijft de gemeente van mening datmijnheer de pgb-gelden niet aan de betref-fende soort klussen had mogen besteden.

De pgb-gebruiker gaat in beroep bij derechter. Deze wijst de gemeente op hetontbreken van het herzieningsbesluit,maar stelt dat de gemeente toch geld magterug vorderen bij de pgb-gebruiker. DeWmo steekt volgens de rechter namelijkzó in elkaar dat iedere gemeente zijneigen verantwoordingsregels mag hante-ren.

Dure Billy...

InZicht - Pgb! Wat gebeurt er mee? - maart 2012

Page 12: Pgb! Wat gebeurt er mee? - Zorgbelang Inclusief...1 Pgb! Wat gebeurt er mee? informatie voor budgethouders, beleidsmakers en adviesraden In deze InZicht hebben we het over de recente