PESTEN op schoolJeroen MatthieuBram Eggermont

leerkrachten ASV - LOBuSO Heuvelzicht Klerken, type 2 OV 1

Studiedag Brugge, 15 januari 2010

InhoudKorte inleidingGroepsoverleg rond 5 kernvragenDefiniren pesten + No Blame-aanpakToepassen op onze doelgroep, welke aanpassingen?Verhaal + ons pestactieplan (film + materiaal)Vraagronde rond film, haalbaar?Uitwisselen ideen

InleidingWie kwam ooit in contact met pesten ?Geen kant-en-klare oplossingen...Week tegen pesten (febr.) brede aanpakPesten iemand die zich geraakt voelt Doel: NIET beschuldigenProbleemoplossend werkenGedeelde verantwoordelijkheidAanmoedigen empathie

Groepsoverleg5 Kernvragen (5min):Wat is pesten?Welke handelingen vallen onder pesten?Welke zijn de meest pijnlijke?Welke mogelijkheden zijn er en welke zijn wel of niet goed?Wat doet pesten met de leerkracht?

Wat is pesten?Regelmatige, vervelende gebeurtenissen en/of handelingenGeen respect voor grenzen = kwetsendIntentie om te domineren, machtsverschilGebrek aan empathieGroepsprobleem MEER macht

Welke handelingen vallen onder pesten ?Fysiek letselDreigen met fysiek letselSchelden, belachelijk maken, uitlachenAfpersing, geld of gunsten eisenUitsluiting, iemand met opzet niet laten deelnemen

Wat is de meest pijnlijke handeling?Basisbehoefte van de mens: erbij horen3 grootste angsten:afwijzingisolementde doodje hebt geen vrienden

Essentie:Pesten=GERAAKT voelen

Dit weten- maakt elke pest-analyse-diagnoseoverbodig en zinvolDe persoon voor jou heeft hulp nodig, dat telt.

Detective effect van pesten aanpakken

Straf is pas een straf als deze door de gestrafteals een straf wordt ervaren.

Zelfde basishouding bij dader en slachtoffer:voelen zich onzeker, niet goed in hun vel, hebben weinig zelfvertrouwen

Wat doen we eraan als lkr.?D en SO dienen onzekerheid om te zetten in:KrachtOntplooien van hun mogelijkhedenOndersteunen door:Hen te gelovenHen verantwoordelijkheid geven= essentie van de NO BLAME-aanpak

No BlameHet moet STOPPEN

NIEMAND wordt BESCHULDIGD

IEDEREEN is VERANTWOORDELIJK

Drie grote fasen:Individueel gesprek met het slachtofferGesprek met het hulpgroepjeIndividuele gesprekken met alle betrokkenen

7 stappen

Stap 1: gesprek met doelwitInformatie aanvullen/verzamelenBeleving van het slachtofferProcedure uitleggenVertrouwen vragenNamen van de betrokkenenNamen van de niet betrokkenen, vriendelijke jongerenChecken wat wel/niet gezegd mag worden= actief luisteren: als ontvanger teruggeven wat zender jou verteld

Stap 2: groep wordt samengeroepenSnel handelenLeden van het groepje (2 daders, 2 meelopers, 2 personen die slachtoffer kennen) bijeen roepen. SO beslist wie.Aangename setting creren = kringSlachtoffer is niet aanwezig

Stap 3: leg het probleem uitBeleving van het doelwit wordt benoemd, geen feitenBegeleider houdt de touwtjes in handen: vraag om te helpen, niemand wordt gestraft !!!Niet beschuldigen, etiketteren, moraliseren

Stap 4: deel de verantwoordelijkheidNadruk op het moet stoppenBegeleider wijst op individuele verantwoordelijkheid: elke persoon individueel aanspreken en IK-zin vragenNiemand wordt gestraftBelang van de groep

Stap 5: vraag de groepnaar hun voorstellenMoedig aan om oplossingen voor te stellenLaat eventueel herhalen, vertrekkend met IKVraag door om intenties concreet te makenAanvaard alle positieve voorstellenGebruik positieve bekrachtiging

Stap 6: laat het aan hen overLeg de verantwoordelijkheid voor de oplossing bij henVeel succes wensen en bedanken

Stap 7: een volgende bijeenkomstNieuwe bijeenkomst na 1 weekBlijf bereikbaarSpreek alle jongeren apart:Hoe was het?Hoe was het om te doen?Ga je ermee door?Laatste stap: gesprek met slachtofferIs het gestopt? Voel je je al beter?Iedereen vraagt erkenning: 6 leden vd groep doen het werk en als LKR geloof je alle leerlingen die hielpen

No Blame-aanpak: overzicht Gesprek met het doelwit Groep wordt samengeroepen Het probleem wordt uitgelegd Delen van de verantwoordelijkheid Concrete en ik-gerichte voorstellen Loslaten en vertrouwen Een week later: individuele gesprekken

No Blame-aanpak: besluitNo blame-aanpak is scharniermoment naar de toekomst geen feiten uit verleden halenGeen methodiek om problemen op te lossen, wel een houding op basis van geloof en vertrouwenHelpt enkel bij normale standaardontwikkeling vertaling naar onze doelgroep.

Vertaling naar onze doelgroep:Afhankelijk van de mogelijkheden van het kindNaast No Blame veel mogelijkheden :PictogrammenVisualisatiesVragenlijst met multiple choiceSociale verhalen

Autisme en pesten:Kinderen met ASS hebben 4x meer kans om gepest te worden dan hun leeftijdsgenootjes (2002)Onderzoek 2005: 100% wordt gespest en dit 1,25x per week. Tussen 11 en 19 jaarZelfde onderzoek: 23% veelvuldige pesterijen Onderzoek 2003: 94% werd gepest, tussen 4 en 17 jaarMakkelijk doelwit, want mensen met ASS moeten wetenschappelijk begrijpen wat mensen zonder ASS al instinctief weten. Sociaal naef; lichtgelovig en letterlijk voorstellingsvermogen, concrete associaties, moeilijke zelfverdediging

Autisme en pesten: gevolgenMinderwaardigheidsgevoel als volwasseneProblemen in omgang met andere geslachtSlechtere schoolresultaten(zwaardere) depressiesZwakker afweersysteem met als gevolg meer ziektes: alle energie nodig om zichzelf te verdedigenAngstgevoelensZelfmoord

Problemen:Problemen bij betekenisverlening door:Ander voorstellingsvermogenEcho-verwerking: gedragingen en vragen echonGeneraliseren = denken in compartimenten: niet schoppen op speelplaats ij het zwembadHerkennen geen gevoelens benoemen en duiden van gevoelens aanlerenBeperkt inschattingsvermogen: opzet of toeval? ongelukje? Eigen schuld?Monoverwerking (1 kanaal gebruikt) fixatie op 1 bepaald onderwerp en belangrijke informatie wordt gemist.Trage verwerking van auditieve prikkels

Andere problemen:Afwijkende belangstellingenCultureel analfabetisme: kunnen niet meepratenGebrek aan fantasie (doen alsof)Ongepaste reactiesMoeilijk zelfverdedigingAfwijkend taalgebruik

Oplossing:Verduidelijking biedenRuimteTijdDoelen opsplitsen: kleine stapjes en haalbaarAandacht bieden aan basisvaardigheden zoals communicatie, kleren, hygine, vrije tijd,...Herkennen en omgaan met emoties: visuele methode om gevoelens te helpen benoemen, duiden,...Sociale verhalen opstellen met als doel:Begrijpen sociale signalen en vaardighedenAanleren en inoefenen ADL-vaardighedenTaak-gerichtheid en concentratie bevorderenVoorbereiden activiteiten

Sociale verhalen:Concrete, specifieke uitgaande van eigen sterktesVerschillende keren, op hetzelfde tijdstip, vlak voor de aan te leren vaardigheidVoorlezen, zelf laten lezen, op cassette opnemen of tekeningen bij makenVerhaal naspelen en laten meenemenVoorbeelden

Ons verhaal +

pestactieplan

Evolutie:Scenario 1 gezonde school: voedingScenario 2 gezonde school: herhaling voeding + bewegingScenario 3 gezonde school: milieuzorg, sorterenScenario 4 gezond + pestactieplanVideo + didactisch materiaalUitwisselen ideen en andere pestactieplannen

Dank voor uw aandacht !!!!