Peru

Onontdektduikavontuur

De zodiac wordt omringd door dertig zeeleeuwen en ik word door zestig ogen in gladde natte koppen

bekeken. Ik vraag me af of ik echt overboord zal rollen om tussen ze te gaan zwemmen. Zij vragen zich

ook af of ik in het water kom zodat ze me beter kunnen bekijken. Eenmaal te water blijkt dat ze niet

alleen kijken met hun grote ogen, maar ook met hun tanden en flippers.

Tekst: Linda Engels | Fotografie: Karin Brussaard > www.karinbrussaard.nl

juni/juli 2010 Duikmagazine8

re is repor tage

juni/juli 2010 Duikmagazine 9

steeds zes dagen per week elf uur per dag in haar winkel werkt. En geen haar op haar hoofd die aan stoppen denkt. Werken houdt haar jong en gezond. Omdat we nu niet in een hotel of resort verblijven, maken we kennis met de Peruaanse levensstijl. Voor ons natje en droogje zijn we immers aangewezen op de lokale midden-stand. Gewapend met een taalgids lukt het ons om hier in te voorzien.

Vissen en vogelsVanuit Lima rijden we iedere dag naar Pucusana, een visserstadje ten zuiden van Lima. Een natuurlijke baai biedt beschutting voor tientallen vissers-boten. Belangrijkste inkomstenbron is hier duidelijk de visvangst. De grootste bedrijvigheid speelt zich af rondom de visafslag waar van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat vis wordt aangevoerd. De visafslag kan niet alleen rekenen op menselijk belangstelling, ook tientallen peli-kanen houden zich continu rondom de visafslag op, hopend een stukje mee te kunnen pikken. We zien ook een zeeleeuw in de haven rond-zwemmen. Als wij uitvaren om te gaan duiken, zwemt hij achter onze boot aan. Telkens steekt zijn grote kop met glinsterende ogen uit het water. Blijkbaar vindt hij het leuk om ons te

volgen, want hij springt als een dolfijn regelmatig uit het water. We hopen dat hij ons ook onder water vergezelt, maar dat doet hij helaas niet. We duiken net buiten Pucusana rondom het eiland Galapagos. Dit eiland heeft de vorm van een schildpad en dankt daar zijn naam aan.

Krabben en bijtenOnder water raken we verstrikt in een kelpwoud. Door de flinke deining valt het niet mee om de wand te bereiken. Die wand blijkt roze te zijn, verstopt onder witte anemonen. In de spleten die alle richtingen op gaan, wemelt het van het leven. Kleurige garnalen lopen

Duiken in Peru staat nog volledig in de kinderschoenen. Sowieso is het toerisme langs de ruim 2000 kilometer lange kustlijn grotendeels afwezig. De grootste trekpleisters van Peru liggen in de Andes waar de overblijfselen van de rijke cultuur van de Inca’s kan worden bezocht. Alle reisbureaus richten hun programma’s in op deze plekken en zij laten de zee letterlijk links liggen. De Humboldt stroming is een van de redenen waarom de kust van Peru zich niet heeft ontwikkeld tot een aaneenschakeling van vakan-tieresorts. Deze koude zeestroming vindt zijn oorsprong in Antarctica en stroomt via Chili langs Peru om dan westwaarts te buigen richting de Galapagos-eilanden. Bepakt en bezakt met droogpakuitrus-ting reizen wij af naar Lima. Ons duik-centrum is Nature Expeditions, het enige duikcentrum langs de gehele kust. En ook dit duikcentrum is nog volop in ontwikkeling. Het huis van José, een van de eigenaren van Nature Expeditions, doet dienst als kantoor en opslagruimte. Wij verblijven ook bij José thuis. Vanaf begin 2010 zijn ze een samenwerking met een hotel in Miraflores, één van de betere wijken van Lima, gestart. We worden gastvrij ontvangen door José en zijn moeder, een kwieke 79-jarige dame die nog

re is repor tage

juni/juli 2010 Duikmagazine 11

On

On

td

eK

t d

uiK

aV

On

dt

uu

r

juni/juli 2010 Duikmagazine10

ontdekt. Hij weet ook een andere porseleinkrab te vinden. Op de voet van een grote oranje anemoon probeert dit kleine bruine krabbetje zich te verbergen. Geen wonder dat we die zelf niet hadden gevonden. Slijmvissen komen veel voor hier. Diverse soorten zwemmen af en aan en draaien schichtig hun kop weg als we dichtbij komen. Vissen zijn hier abso-luut geen duikers gewend.

Kolossale zeeleeuwVarend van de ene duikstek naar de andere verbazen we ons ook over de vele vogels. Isla Galapagos heeft steile kliffen waartegen Peruaanse genten zitten geplakt. Op de wat vlakkere delen verzamelen zich pelikanen en meeuwen en vliegt de zwarte Inca stern af en aan. Mijn verbazing is echter compleet als de kapitein van onze boot naar een paar vogels in zee wijst. We varen iets dichterbij en ze verdwijnen onder water. Als ze even later weer naar boven komen, blijken het geen vogels maar Humboldt pinguïns te zijn. Op het eiland woont ook een groepje zeeleeuwen. Vooral mannetjes, maar we zien ook meerdere vrouwtjes en een aantal jonge beesten. Soms zien we ze bij de boot aan de oppervlakte

over elkaar, maar ook over krabben heen. In sommige spleten vinden we oranje murenes en ook die worden omgeven door deze garnalen. Ik vind het bijzonder om in dit groene water van vijftien graden Celsius murenes te zien, voor mijn gevoel horen die in meer tropisch of in ieder geval blauw water thuis. Getooid in de kleuren van de Peruaanse vlag (rood-wit), kruipen de porseleinkrabben rond. Zij hangen op hun kop in de rotsspleten. Als ik met mijn lamp op ze schijn, vallen ook de harige armen op waarmee ze continu voedsel vangen en naar hun mond transporteren. De gewone krabben zitten kennelijk in hun paartijd. Het is knokken om een vrouwtje en als hij er dan eentje heeft veroverd, houdt hij die uit alle macht vast om te kunnen paren. Hierbij hangt het kleinere vrouwtje ondersteboven tegen het mannetje aan zodat hun onbeschermde buiken elkaar raken en waarbij het mannetje zijn voorpoten stevig vast om haar heen klemt. Ook zien we vruchten van een paring: een vrouwtje met een hele dot eitjes onder haar staart. Als Stefan Austermühle met ons meeduikt, laat hij ons nog meer soorten krabben zien dan we zelf al hadden

re is repor tage

juni/juli 2010 Duikmagazine 13

On

On

td

eK

t d

uiK

aV

On

dt

uu

r

juni/juli 2010 Duikmagazine12

helpen en wijs op mijn beurt de vis aan hem aan. En ook deze verdwijnt in zijn net. Toch zijn de vissen hem ook meer-dere malen te snel af is. Na zo’n drie kwartier houden wij het voor gezien en laten de visser in alle rust verder gaan met zijn jacht die nog enkele uren zal duren.

Speelse hondenDe laatste ochtend varen we vanuit Lima zelf naar Isla Palomino, een van de eilanden aan de kust. Op dat eiland zouden er meer zeeleeuwen zijn dan in Pucusana. Onderweg komen we heel wat pelikanen en genten tegen, enkele pinguïns en af en toe en zeeleeuw. Eerlijk gezegd geloof ik niet dat het duiken hier het hoogtepunt van onze

ontbreekt en zijn oude vinnen zijn inmiddels weer nieuwerwets: zwarte rubberen jetfins. Gewapend met een lange stok waarvan het uiteinde twee scherpe punten heeft, zwemt hij op een meter of zeven diepte langs de rots-blokken. Zijn ogen zijn scherper dan de onze, want ineens steekt hij zijn stok tussen de rotsen en deze komt inclusief een octopus weer terug. Als hij het beest in zijn net wil stoppen, protes-teert de octopus nog flink en spuit een lading zwarte inkt uit. Later zwemmen we over de zandbodem en hij wijst ons een platvis aan. Gebiologeerd kijken we toe hoe hij zijn stok pijlsnel in het zand steekt en de vis geen schijn van kans heeft. Als ik zelf een platvis zie liggen besluit ik de man een handje te

water op jacht gaat naar vissen, krabben en slakken. Dit moeten wij zien! Na enkele telefoontjes en nog wat gesprekken, heeft José geregeld dat we mee kunnen! Om de visser te vinden, volgen we de luchtslang vanaf de boot naar beneden. Aan het einde van de slang treffen we hem aan met een ouderwetse ovale duikbril en met de luchtslang simpelweg tussen zijn tanden geklemd. Wat nou comfortabel mondstuk.... Ook de rest van uitrusting is bijzonder. Zijn loodgordel is gemaakt van een oude autoband en een metalen ketting en ook op zijn borst en rug heeft hij een blok lood gebonden. Zijn pak gaat zo te zien al de nodige jaren mee en wordt met stukjes tape bij elkaar gehouden. Een trimvest

zeesterren, zee-egels, krabben, baarsjes en allerhande anemonen. Andere ontmoetingen hebben we met schorpi-oenvissen, murenes, octopussen, congeralen, platvissen en roggen.

OnderwatervisserAl varend van en naar de duikstekken hebben we enkele malen een vissers-bootje gezien waarop een compressor is gebouwd. Volgens onze gids José verbindt een dunne tuinslang de compressor met een visser die zo onder

gevolgd. Tijdens de duik komen er nog meerdere keren twee zeeleeuwen om ons heen zwemmen en als we op dezelfde plaats een nachtduik maken, krijg ik een tik van zijn flipper tegen mijn hoofd. Ik dacht eerst dat mijn buddy wat onvoorzichtig over me heen zwom, maar als ik omhoog kijk waar ze uithangt zie ik nog net de achterkant van een zeeleeuw over me heen zwemmen. Iedere duik worden we weer door een ander dieren verrast. De vaste bewoners zijn de slijmvissen,

verschijnen. Toch schrik ik van mijn eerste ontmoeting met een zeeleeuw onder water. Net voor het kelpwoud dalen we af naar de bodem en dan draai ik een cirkel om mijn buddy te zoeken. Ik zie een schim en denk dat zij dat is. Ik draai me wat verder om en bedenk me dat ze wel erg groot is geworden: een kolossale zeeleeuw zwemt vlak langs me heen. Dit kost me de nodige lucht en als ik nogmaals draai zie ik mijn buddy lachen. Zij had het hele schouwspel van een afstandje

Iedere duikworden

we weer doorandere

dierenverrast

juni/juli 2010 Duikmagazine14

re is repor tage

juni/juli 2010 Duikmagazine 15

On

On

td

eK

t d

uiK

aV

On

dt

uu

r

reis gaat worden. Al was het maar omdat we kilometers lang de skyline van Lima in beeld hebben. Als we het eiland naderen, horen we een brul. Het lijkt een beetje op supporters die voortdurend ‘boeeeeeeh’ roepen, omdat het Nederlands elftal belabberd speelt. En waar de andere eilanden geheel zandkleurig zijn, zien we op het bewuste eiland donkere vlekken die echt zeeleeuwen blijken te zijn. Volgens Stefan is dit een broedkolonie die uit enkele duizenden dieren bestaat. Al snel komt er een groepje van zo’n dertig zeeleeuwen naar de boot toe om te kijken wat wij zijn. Het is vaag wie nu naar wie kijkt. Ik vind het eigenlijk doodeng om overboord te gaan, het zijn er wel heel erg veel.... Met een plons laten we ons achterover rollen en we zijn direct omsingeld. Nieuwsgierig komen ze een kijkje nemen en al snel buitelen ze om ons heen waarbij ze continu met elkaar praten. Mijn buddy zakt af, terwijl ik aan oppervlakte blijf kijken. Maar daar is de lol snel af, want ze zijn haar gevolgd naar een diepte van zo’n zes meter. Ze komen alleen

nog aan de oppervlakte om adem te halen. Ik ga op haar luchtbellen af, want zien kan ik haar niet tussen al die kolossen. De zeeleeuwen hebben vooral interesse in haar flitsers en zwemmen tot aan de domepoort van de camera. Ineens hebben ze in de gaten dat er nog een duiker beneden is dan word ik aan een inspectie onderworpen. Ze bijten in de lampen van mijn videoca-mera en filmen is al snel onmogelijk, omdat ze veel te dichtbij komen. Slechts flarden van bruine zeeleeu-wenlijven krijg ik gefilmd en af en toe een wat snorharen als ze hun neus tegen de poort van mijn camera duwen. Razendsnel komen ze aanzwemmen, draaien daarbij enkele keren om hun as en verdwijnen over mijn hoofd of onder mijn lijf door. Op een gegeven moment zie ik ze niet meer. Mijn buddy wijst achter mij en als ik me omdraai zie ik de hele groep daar. Ze lijken verrast dat ik ze weer heb gevonden en het spel van onderzoeken wat voor vreemd wezen ik ben gaat door. De ene zeeleeuw bijt zachtjes in mijn kapje (ik ben blij dat ik niet blootshoofds duik) en probeert deze omhoog te trekken. Tegelijkertijd trekt een andere zeeleeuw aan mijn vinnen en probeert deze naar beneden te trekken. Dit gaat echter zeer speels en voorzichtig en kan ik naderhand geen bijtsporen in mijn lampen of vinnen ontdekken. Aan het einde van de middag ben ik zelf uitgespeeld en klim opgetogen terug aan boord van de boot.

Praktische inFOrMatieReizen: KLM vliegt rechtstreeks vanaf Amsterdam naar Lima. Het is ook mogelijk via Madrid (Iberia en LAN Chili) of de Verenigde Staten (diverse maatschappijen) te reizen. Bij vertrek vanaf Lima moet je lucht-havenbelasting betalen ($ 31).Visum: Nee, alleen een geldig paspoortValuta: Nueva Sol. Voor één euro krijg je ongeveer vier soles. Taal: Spaans. Engels wordt alleen in de toeristische gebieden gesproken.Klimaat: Langs de kust heerst een woestijnklimaat waar het praktisch nooit regent. Temperatuur varieert van 24 graden in de zomer tot 14 in de winter. Achter de Andes ligt het tropisch regenwoud met hoge temperaturen en veel neerslag.Duiken: Alleen Nature Expeditions biedt de mogelijkheid om te duiken. Dit wordt gedaan in Pucusana, een plaatsje ten zuiden van Lima, en voor de kust van Lima met de zeeleeuwen. De watertemperatuur bedraagt 14 graden in de winter en 17 graden in de zomer. Het zicht in het groene zeewater bedraagt meestal tussen de 7 en 10 meter. Hoewel er geen stroming staat maakt de deining het duiken soms lastig. Info: www.nature-expeditions-peru.com

re is repor tage

juni/juli 2010 Duikmagazine 17

On

On

td

eK

t d

uiK

aV

On

dt

uu

r

juni/juli 2010 Duikmagazine16