Persoonsgerichte zorgtheorie in de praktijk van de Reigershoeve

Zoek het uit!

Dieneke Smit - Reigershoeve

Bernadette Willemse – Trimbos-instituut

Stichting Reigershoeve

2

Gebaseerd op onderzoek naar kwaliteit en organisatie van de verpleeghuiszorg

Disclosure slide

31 januari 2019 Congres Zoek het uit! Praktijk en wetenschap dichter bij elkaar

3

(potentiële) belangenverstrengeling Geen

Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven -

• Sponsoring of onderzoeksgeld

• Honorarium of andere (financiële) vergoeding

• Aandeelhouder

• Andere relatie, namelijk …

Onderzoeksgeld is afkomstig van het Ministerie

van VWS, deelnemende organisaties aan Monitor

Woonvormen Dementie en ZZG Zorggroep.

4

Programma masterclass

• Wat is persoonsgerichte zorg nu écht?

• Hoe bieden we persoonsgerichte zorg op de Reigershoeve?

• Waarom lukt het niet?

• Wat zijn belangrijke randvoorwaarden?

• Pressure cooker challenge

• Tips van de Reigershoeve

5

Even voorstellen

En wie zijn jullie?

6

Persoonsgerichte zorg?

Iedereen een dementiepaspoort

Evelien Tonkens − Volkskrant 07/11/07‘Dagelijks veelvuldig strelen op hoofd en schouders. Liefst door intimi maar wanneer die nietbeschikbaar zijn, overschakelen op betaalde krachten. Neerzetten in een serre, met uitzicht op eenparktuin met veel vogeltjes, bloemen, struiken en bomen. Zorg voor veel nestkastjes waar allerhandevogels in kunnen broeden. Omring mevrouw voorts met opwindbare speeldoosjes en mallekoekoeksklokken waar elk uur bijvoorbeeld een vrouwtje uitpiept dat een kleedje uitklopt. Of eenclowntje dat een handstandje maakt. Mevrouw regelmatig bedwelmen met de geur van lavendel en kamperfoelie. Boetseerklei en kleurpotloden geven, en voorlezen uit Alice in Wonderland. Op TV natuurfilms en de series Oud Geld en Hertenkamp eindeloos herhalen. Op CD's Afrikaanse en popballades en kamermuziek. Nooit blootstellen aan het geluid of zicht van auto's, motoren, lingeriereclame, voetbal en Nederpop, want daar word mevrouw agressief van. Jaarlijks uitje: bezoekaan een nest jonge poesjes van maximaal 6 weken oud.'

Zo wil ik leven als ik dement ben. Als ik niet meer kan nadenken, schrijven en lezen. Dit en nog veelmeer wil ik daarom vastgelegd hebben in mijn dementiepaspoort. Het dementiepaspoort is belangrijker dan het genenpaspoort. Voor bejaarden zelfs belangrijker dan het gewone paspoort. Het vormt de sleutel tot onze persoon in demente en verwarde toestand

V Waarde (Value) toekennen aan mensen

I Individueel begeleiding en zorg bieden

P Het Perspectief van iemand met dementie

S Een ondersteunende Sociale omgeving

VIPS: Very important persons**Brooker & Surr, 2005

Elementen van persoonsgerichte zorg

7

8

Waardigheid en Trots

“Bij persoonsgerichte zorg en ondersteuning is de cliënt altijd uitgangspunt. Dit om zo de bijdrage

aan de kwaliteit van leven van de cliënt zo optimaal mogelijk te laten zijn. Cliënt centraal betekent dat bewoners zelf beslissen over de

manier van leven, over het wat, hoe en wanneer van waardevolle ondersteuning en hulpverlening.

Zorg die de gezondheid, eigenwaarde en autonomie van mensen maximaal bevordert.”

9

Kwaliteitskader verpleeghuiszorg

Erkenning dat persoonsgerichte zorg in de relatie

plaatsvindt:

“Persoonsgerichte zorg en ondersteuning vindt plaats

binnen een relatie tussen cliënt en zijn naasten,

zorgverleners en zorgorganisatie. De kwaliteit van deze

relaties bepaalt mede de kwaliteit van zorg en draagt

aldus bij aan de kwaliteit van leven van de cliënt.”

Erkenning voor opgave zorgverlener:

“Vraagt van organisaties betrokkenheid en

deskundigheid om zorgverleners te ondersteunen bij het

verstaan van de cliënt. Hiertoe heeft de zorgverlener een

stimulerende en veilige werkomgeving.”

Wat levert persoonsgerichte zorg op?

• Tevreden familie

• Betere kwaliteit van zorg

• Hogere kwaliteit van leven

• Betrokken, tevreden verzorgenden

• Positive person work

(persoonsversterkende interacties)

vs.

• Malignant social psychology(persoonsondermijnende interacties)

Aandacht voor psychologische behoeftes

11

Relationeel zorg verlenen is beweging

Kennis opdoen van

leefwereld

Geraakt worden

Onderzoeken en

experimenteren

Relationeel samenwerken is beweging

Betrokken zijn op elkaar

Verschil ook accepteren.

Niet iedereen is hetzelfde

Ruimte om af te

kunnen wijken /

flexibel mogen zijn

Welkom op de Reigershoeve!

Stichting Reigershoeve

Film Mooi Werk met WarmThuis

Zie www.goededementiezorgkanoveral.nl

De praktijk van de Reigershoeve

Het begon met een droom…

Stichting Reigershoeve

Wat betekent welzijn voor ons?

Veiligheid eerst?

JOUW leven leiden

Relaties

Meedoen

Persoonsgerichte zorg

VRIJHEID

Stichting Reigershoeve

Gewoon DOEN! mentaliteit

Stichting Reigershoeve

Stichting Reigershoeve

Job

Fietsen naar het strand

Stichting Reigershoeve

Mevrouw Bos

Nachtwandeling

Stichting Reigershoeve

Willem

Steeds kijken naar mogelijkheden

Stichting Reigershoeve

Willem

Steeds kijken naar mogelijkheden

Stichting Reigershoeve

Evert

Nachtmens

Stichting Reigershoeve

Resultaten volgens de Reigershoeve

Er zijn veel geluksmomenten

Mensen blijven langer actief

Minder onbegrepen gedrag?

Beter functioneren?

Tevredenheid familie

Tevredenheid medewerkers

Stichting Reigershoeve

31-1-2019 25

Vraag

Welke barrières ervaar jij in jouw organisatie in het bieden van écht persoonsgerichte zorg?

Stichting Reigershoeve

Een visie op papier is één ding, maar het draait uiteindelijk om een visie die:

• Geformuleerd is in samenwerking met medewerker

• Praktisch vertaald is naar gedrag en houding

• Leidinggevenden uitdragen en voorleven

• Uitnodigt met elkaar te reflecteren op het dagelijks werk

• Richting geeft aan beleidskeuzes

26

Randvoorwaarden: Visie

27

Hoe staat het met eenduidigheid visie?

28

Waar gaat een eenduidige visie mee samen?

Goed leiderschap?

31-1-2019 29

• Transformationeel leidinggeven

• Kernkwaliteiten leidinggevenden in de ouderenzorg

Transformationeel leidinggeven

31-1-2019 30

31-1-2019 31

Kernkwaliteiten leidinggevende ouderenzorg

32

‘Goed’ leiderschap gaat samen met…

33

En…

34

En…

35

Randvoorwaarde: Ruimte voor reflectie

Tijd voor reflectie schiet regelmatig tekort, maar is onontbeerlijk omdat:

• Dit de visie op zorg en ondersteuning scherpt.

• Van medewerkers verwacht wordt een relatie aan te gaan en zichzelf als belangrijkste instrument in te zetten.

• Medewerkers voor emotioneel belastende situaties komen te staan.

36

Persoonsgerichte houding en welbevinden medewerkers

• Een persoonsgerichte houding van medewerkers

gaat enerzijds samen met:

• Meer arbeidstevredenheid

• Meer vertrouwen in eigen kunnen (persoonlijke bekwaamheid)

Maar anderzijds ook met:

• Meer emotionele uitputting

• Steun van een leidinggevende speelt een belangrijke rol voor medewerkers met een sterke persoonsgerichte houding.

37

Leiderschap

38

Teamsamenwerking

<nr>

Dus leidinggevende …

1. Faciliteer en coach medewerkers om vanuit de relatie zorg te verlenen en aandacht te hebben voor behoeftes cliënten.

2. Draag de visie uit en wees een rolmodel.

3. Stimuleer medewerkers om met elkaar te reflecteren op de manier van werken.

4. Plan en organiseer reflectiemomenten.

5. Geef medewerkers de ruimte om af te stemmen.

6. Creëer een veilige en ondersteunende werkomgeving.

31-1-2019 40

Laten we het GEWOON gaan DOEN

Met de

Pressure cooker challenge!!

Stichting Reigershoeve

10 tips van de Reigershoeve voor gewoon DOEN

1. Werken vanuit een zorgvisie

2. Waarin we steeds de MENS zien

3. Zorgvuldige selectie medewerkers

4. Faciliteren van gesprek

5. Zorgen voor steun

6. Werken vanuit vertrouwen

7. Verwachtingsmanagement

8. Kritisch kijken naar regels

9. Gelijkwaardige gemeenschap

10.Beoordeel elke situatie opnieuw

Stichting Reigershoeve

42

Een laatste vraag…

Welke eerste stap ga je MORGEN zetten om écht

Persoonsgerichte zorg te bieden

Ofwel: Gewoon te DOEN?

Stichting Reigershoeve

43

Publicaties waarop presentatie gebaseerd is:

• Trendstudie Monitor Woonvormen Dementie

• https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/bericht/meer-inzet-familie-en-vrijwilligers-in-dementiezorg

• Leiderschap, zelfsturing en teamsamenwerking: Monitor Woonvormen Dementie https://www.trimbos.nl/producten-en-diensten/webwinkel/product/af1595-leiderschap-zelfsturing-en-teamsamenwerking-in-de-verpleeghuiszorg-voor-mensen-met-dementie

• Nieuwe meetronde Monitor Woonvormen Dementie https://www.trimbos.nl/monitor-woonvormen-dementie-deelname/?&utm_medium=website&utm_source=nieuws&utm_campaign=meetronde_dementie&utm_content=doe%20mee&utm_term=dementie

• Proefschrift Bernadette Willemse werkomstandigheden en persoonsgerichtheid https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/bericht/steeds-meer-zicht-op-succesfactoren-goede-dementiezorg

• http://dare.ubvu.vu.nl/handle/1871/54749

• Onderzoek zorgboerderij de Hagert https://assets.trimbos.nl/docs/0b41f594-5beb-46fb-a0a8-c21fa8e8746b.pdf

• http://www.goededementiezorgkanoveral.nl/ voor de film MOOI WERK

Bernadette Willemse

bwillemse@trimbos.nl

030-29 59 210

Bedankt voor je aandacht!

44

Dieneke Smitd.smit@reigershoeve.nlwww.reigershoeve.nl

Stichting Reigershoeve