Terminaal zieke werknemer raakt hele Organisatie

LaatsterondeOngeneeslijk zieke collega’s en medewerkers trekken een zware

wissel op afdelingen. Werkgevers hebben geen idee hoe ze

hiermee moeten omgaan. Handboeken zijn er amper en de wet

zwijgt in alle talen. Maar ook voor terminaal zieke werknemers is

goed werkgeverschap een verplichting. Handvatten hiervoor zijn er

zeker.

~1

-r ~a -

— —

Thema

Tekst Leo Wilhelm, Verliesenrouwophetwerk.nI

Foto Dreamstime

B innen de rijksoverheid loopt een experiment om de

aansluiting te maken tussen het ziekteverzuimbeleiden het rouwprotocol. Op die manier wordt het voor

leidinggevenden duidelijker wat er van hun verwachtwordt rond sterfgevallen op het werk. Een leidinggevende gaf alhet goede voorbeeld. Ondanks dat hij binnen de Organisatieeen andere functie heeft geaccepteerd, heeft hij een terminaalzieke medewerker niet overgedragen aan zijn opvolger. Hij blijft

zelf namens de Organisatie het contact onderhouden. Het rouwprotocol heeft hij standaard in zijn koffertje zitten, voor hetmoment dat het overlijdensbericht komt.

Het is een voorbeeld van een Organisatie die invulling geeft aan

het werkgeverschap voor terminaal zieke werknemers. Duidelijke omgangsvormen hiervoor zijn er niet, zeker niet in de wet.De wetgeving vertoont hier juist een lacune. De wet Poortwach

ter schrijft precies voor hoe organisaties met ziekteverzuimmoeten omgaan. Vaste periodes, plannen van aanpak en evalu

atiemomenten moeten er voor zorgen dat de medewerker zorgvuldig begeleid wordt. Vanaf de eerste ziekmelding tot aan dere-integratie en het hervatten van het werk.Een uitzondering maakt de wet Poortwachter echter voor

medewerkers waarvan verwacht kan worden dat die niet meer

personeelbeleid februari • 2011 39

aan het werk komen. De werkgever is niet verplicht het plan vanaanpak op te stellen als vaststaat dat er geen re-integratiemogelijkheden zijn. Bijvoorbeeld als iemand terminaal ziek is. Terminaal zieke medewerkers dreigen hierdoor uit het zicht van de

Organisatie te verdwijnen.

Goed werkgeverschapUitbreiding van de wet Poortwachter op dit vlak lijkt niet zinvol.

bericht van overlijden. In het eerste geval ligt dan de nadrukvanuit de werkgever op het bijwonen van de uitvaart en debegeleiding van de afdeling waarde medewerker werkte, In hetandere geval ligt de nadruk op de opvang en begeleiding van

de medewerker die het verlies heeft geleden. De situatie dateen medewerker zelf aangeeft binnenkort te zullen overlijden,vergt vergelijkbare inzet vanuit de werkgever.

Erkenning door de werkgever voor de goede prestaties van

de terminaal zieke werknemer, gebeurt bij uitstek in een

persoonlijk gesprek

Daarvoor is de doelstelling van de wet te veel gericht op re-inte

gratie en werkhervatting. Toch ligt er vanuit het oogpunt vangoed werkgeverschap een verantwoordelijkheid bij de werkgever. Afhankelijk van de duur van ziekteverzuim is er namelijkvaak nog steeds sprake van een dienstverband en doorbetalingvan loon.Een rouwprotocol geeft dan enig houvast. In een rouwprotocolworden vaak twee situaties onderscheiden: een medewerkerkomt te overlijden of een medewerker verliest een dierbare. Vrijwel altijd start het rouwprotocol bij het ontvangen van het

Natuurlijk is daar in eerste instantie de klap als blijkt dat eenmedewerker niet meer beter zal worden. De terminaal ziekemedewerker zal vanuit zijn eigen situatie met het naderendeeinde om moeten gaan. Dit vraagt ook van deze werknemer inkwestie een enorme persoonlijke aanpassing.Toch wordt er ookvan de werkgever actie verwacht Het belang van de medewerker ligt misschien niet meer bij het werk, omdat re-integratie enwerkhervatting uitgesloten zijn. Maar het werk maakt onderdeeluit van de zaken waarvan de werknemer afscheid moet gaannemen. Met een naderend einde voor ogen, kijkt iemand terug

TIPS VOOR DE WERKNEMER VOORAL NIET DOEN

Zie het gebeurde onder ogen en erken wat er gebeurt . Oordeel niet en kom niet met ongevraagcle adviezen

Krop gevoelens niet op, laat je directe omgeving delen in je Ga geen eigen ervaringen ophalen

vei di let . Ver mijcl cl ichés en misplaatste oprnerk ing en Çmisschien

St ei je kwetsbaar op en aanvaard hulp vinden ze nog een medicijn’)

Wees duidelijk en eerlijk oer je behoeften, verlangens en . De medewerker is niet zielig, beharrdel hem of haar als

wensen volwaardig persooir

TIPS VOOR DE WERKGEVER MEER INFORMATIEZoek zelf contact net de medev,’erker en wacht niet tot ciie Uit onderzoek in opdracht van de Stichting Ideële Reclame, SIRE

zei f komt blijkt dat één op do vier vrienden het in het con tact met een

Bekijk het verlies vanuit de unieke sitLiatie van de rouwencie terniinaal zieke vriend af laat weten. Om dit onder de aandacht

Bied de medewerker een veilige plaats om ongestoord te te brengen, heeft SIRE onlangs de nieuwe campagne ‘Ik ben er

praten nog’ gelanceerd. Voor meer informatie, artikelen, literatuur en

Nodig de medewerker uit om te praten en respecteer een nee verwijzingen, kijk eens op de site: www.verliesenrouwophet

Praat er niet overheen alt cie medewerker gevoelens Lat. Kom werk.nl. Hier wordt het thema verlies en rouw op het werk

er voor uit als dat moeilijk is behandeld, zowel vanuit het perspectief van reorganisaties en

fusies, (gedwongen) arbeidsmobiliteit en ziekte en overlijden 01)

het werk.

40 personeelbeleid februari • 2011

.~

~ -~.

naar wat hij of zij heeft bereikt. Hetwerk kan hier een grote rol in spe

len. Heeft iemand eventuele ambities kunnen realiseren, doelen kunnen bereiken?

OnbeduidendDe werkgever heeft een belangrijk aandeel in deze betekenisgeving. Wanneer de werkgever geen contact houdt met de mede

werker, kan de werknemer het werk dat hij of zij heeft gedaanals onbeduidend interpreteren. Dit verzwaart het rouwen.Onderhoudt de werkgever het contact met de werknemer inkwestie, dan is de interpretatie van de werknemer van de bete

kenis van het werk veel positiever.

Erkenning door de werkgever voor de goede prestaties van de

terminaal zieke werknemer, gebeurt bij uitstek in een persoonlijk gesprek. Hoe moeilijk het voor de leidinggevende of dewerkgever ook is, het is nodig voor een goede rouwverwerking

door de werknemer. Het is voor werknemers belangrijk dat deleidinggevenden of de werkgever in contact blijft. Een voorgeschreven manier om dat te doen is er niet. Een rouwprotocolkan ook hier weer houvast bieden.

Voor collega’s is het ook belangrijk omverbonden te blijven met de terminale

medewerker. Zij zijn achterblijvers enop een bepaalde manier ook nabe

staanden. Het gat dat ontstaatwanneer een collega ziek

weg is, niet meer beter zal

worden en niet meerterug zal komen, is groterdan alleen het werk

dat misschien overgenomen moet worden. Ook op het werk zijn er

onderlinge relaties en vertrouwde patronen. Als die wegvallen,verandert de sfeer op de afdeling. Ongewild afscheid nemen

gaat iedereen op het werk aan en heeft invloed op al het personeel.

Thema

Voor medewerkers is het

belangrijk om verbonden

te blijven met de

terminale ziekecollega. Zij zijn ooknabestaanden

personeelbeleid . februari 2011 41